ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κύριο ΚΕΦΑΛΛΩΝΙΤΗ ΓΙΑΝΝΗ του ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΥ www.orion.edu.gr ΘΕΜΑ Α Α1. γ ( = 1, m =+ 1 ) Α. β ( = 0,1,, ) + Α. γ (Αν το ΗΑ ήταν ισχυρό, τότε H = 10 M, ph =, οπότε τώρα < ph< 7) Α4. α Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1. α. Λ Το διάλυµα NaF ( F + H HF+ ) είναι βασικό και µπορεί, λόγω αραίωσης (προσθέτουµε διάλυµα βάσης, άρα και νερό), να τείνει στο ουδέτερο και το ph να µειωθεί. β. Σ Από τα CH CH C CH, CH C C CH αντιδρά µόνο το πρώτο: CH CH C CH + CuCl + NH CH CH C CCu + NH4Cl γ. Σ Το διάλυµα περιέχει το ζεύγος CHC, CHC Τα εφυδατωµένα Na +, Cl Na, HCl ) παίζουν αµελητέο ρόλο (αντιστοιχούν στα ισχυρά δ. Λ Το He (ευγενές) έχει δοµή 1s Σελίδα 1 από 8
ε. Λ Η CH, ως οξύ, είναι ασθενέστερη του H. Β. α. 7 X 1s,s,p =, η περίοδος, V A ή 15 η οµάδα. 1 Ψ 1s, s, p,s = 6, η περίοδος, ΙΙ A ή η οµάδα. β. Για το Χ έχουµε: ηεξ.στιβάδας =, δραστικό πυρηνικό φορτίο 7 = 5 Για το Ψ έχουµε: ηεξ.στιβάδας =, δραστικό πυρηνικό φορτίο 1 10 = Το 1 ο e του Χ που θα αποσπαστεί, κινείται πιο κοντά στον πυρήνα και έλκεται από µεγαλύτερο δραστικό πυρηνικό φορτίο σε σχέση µε αντίστοιχο του Ψ. Έτσι το Χ έχει µεγαλύτερη ενέργεια 1 ου ιοντισµού. (Αλλιώς το Χ βρίσκεται πιο πάνω και πιο δεξιά στον περιοδικό πίνακα, σε σχέση µε το Ψ). γ. H X, Ψ +, ΘΕΜΑ Γ Γ1. (Η προσθήκη νερού σε αλκίνιο δίνει ενόλη και τελικά καρβονυλική (Β). Επειδή η (Β) οξειδώνεται ( KCr 7), θα είναι αλδεΰδη, άρα το αλκίνιο (Α) θα είναι το CH CH ) + H (A) CH CH CH CH (B) CH CH = = (Γ) CH C ( ) CH CNa + Na 1 H + (B) CH CH = (E) CH CH (Z) CH CH Cl + H + SCl S HCl Σελίδα από 8
+ Mg CH CH (Θ) CH CH MgCl + = (K) CH (B) CH MgCl CH CH (Λ) CH CH CH CH Mg Cl + H (Γ) CH CΟΟH + (Λ) CH CH CH CH (M) CH CCH CH CH + H CH Γ. Από τα βουτένια µε ευθύγραµµη ανθρακική αλυσίδα, CH CH CH = CH, CH CH = CH CH, το πρώτο δίνει µε H δύο προϊόντα, άρα το Α είναι το 1-βουτένιο (Markovnikov) Έστω mol του Α που δίνουν το κύριο προϊόν Β και y mol του Α, που δίνουν το δευτερεύον Γ. CH CH CH = CH + H CH CH CH CH (B) mol mol CH CH CH = CH + H CH CH CH CH (Γ) y mol y mol Το 1 ο µέρος περιέχει mol B και y mol Γ και 1 (B) CH CH CH CH + Na CH CH CH CH + H Na mol 6 mol 1 (Γ) CH CH CH CH + Na CH CH CH CH-Na + H y mol y mol 6 Έτσι για το Η έχουµε: Σελίδα από 8
y 1,1 L + = + y= 0, (1) 6 6,4 L/mol Το ο µέρος περιέχει mol B και y mol Γ και αντιδρά µόνο η Β, δηλαδή: CH CH CH CH CH CH C CH + I + Na + I + Na NaIH NaINaI mol CH CH C CI CH CH CNa + CHI + Na mol Έχουµε: (1) 0, 08 0, 4 y 0, 06 = = =. Το ο µέρος περιέχει 0,08 = mol B και y = 0,06 = 0,0 mol Γ που οξειδώνονται ως εξής: (B) 5CH CH CH CH + KMn4 + H S4 5CH CH C CH + MnS4 + KS4 + 8H 5 mol mol α = 0,0 mol 0,08 mol α ; (Γ) 5CH CH CH CH + 4KMn4 + 6HS4 5CH CH CH C+ 4MnS4 + KS4 + 11H 5 mol 4 mol β = 0,016 mol 0,0 mol β ; Για το διάλυµα KMn 4 έχουµε: n = α+ β= 0, 0 mol + 0, 016 mol = 0, 048 mol και n n 0,048 c = v = = L = 0,48L = 480 ml v c 0,1 Σελίδα 4 από 8
ΘΕΜΑ 1. HC 0,1 M 1 L + Na 0,1 M L PH=4 (1+) L Υ 1 Υ Στο διάλυµα έχουµε: 0,1 1 mol 0,1 HC : = M 1+ L 1+ 0,1 mol 0,1 Na : = M 1+ L 1+ διάσταση + Na Nα + ΟΗ 0,1 0,1 0,1 Μ 1+ 1+ 1+ Το εφυδατωµένο Να + παίζει αµελητέο ρόλο οξέος, γιατί αντιστοιχεί στην ισχυρή βάση Na. εξουδετέρωση HC + ΟΗ HC + H B-L 0,1 0,1 αρχικά : >* 1+ 1+ 0,1 0,1 0,1 µεταβολή : + 1+ 1+ 1+ 0,1 0,1 0,1 τελικά : 1+ 1+ M * Επειδή ph = 4 < 7 το διάλυµα είναι όξινο. HC + Η HC + H 0,1 0,1 0,1 αρχικά : 1+ 1+ µεταβολή : y +y +y 0,1 0,1 0,1 τελικά : y y 1+ 1+ + y M ph = 4 H = 10 M y = 10 + 4 4 Σελίδα 5 από 8
0,1 10 4 HC H 4 K 1 α = 10 = + = 0,5 [ HC] 0,1 0,1 1+ Άρα Y:0,5L = 500 ml. HC 0,1 M 0,5 L + CHC 1 M 0,5 L 1 L Υ 1 Χ Y 4 Στο διάλυµα Υ 4 έχουµε: 0,1 0,5mol HC : = 0,05M 1L 10,5mol CHC : = 0,5M 1L Έχουµε αµοιβαία επίδραση κοινού ιόντος: HC + Η HC + H αρχικά : 0,05 µεταβολή : ω +ω +ω τελικά : 0,05 ω ω ω+φ* M CH C + H CH C + H αρχικά : 0,5 µεταβολή : φ +φ +φ τελικά : 0,5 φ φ φ+ω* M + * ΗΟ = ω+ φ Μ [ ] HC H 4 ωω+ φ KaHC = 10 = (1) HC 0, 05 Σελίδα 6 από 8
[ ] CΗC H 5 φω+ φ KaCΗΨ = 10 = () CΗ C 0,5 Με διαίρεση των (1), () κατά µέλη έχουµε: ( + φ) ωω 4 10 0,05 5 10 ( + φ) = ω= φ φω 0,5 και 4 ω ω 4 (1) 10 = ω = 0,05 10 0,05 ω = 510 ω =,510 = 510 ω = 510 6 6 7,5 = + = = = Άρα +,5,5 ΗΟ ω φ Μ ωμ 510 Μ 10 Μ () και pη =,5.. Στο διάλυµα Υ 4 έχουµε: HC : 0,1 0,5mol = 0,05 mol CH C :1 0,5mol = 0,5 mol HC + Mg HC Mg + H 0,05 mol 0,05/ mol CHC+ Mg CHC Mg + H 0,5 mol 0,5/ mol Για το Η έχουµε συνολικά: 0, 05 0,5 ( ) + mol = 0, 75mol και 0,75mol,4L = 6,16 L mol Σελίδα 7 από 8
4. Σύµφωνα µε την αντίδραση: 5HC + KMn4 + HS4 5C + MnS4 + KS4 + 8H µπορούµε να προσδιορίσουµε τη συγκέντρωση µε ογκοµέτρηση και το τελικό σηµείο θα είναι αυτό όταν παύσει ο αποχρωµατισµός του KMn 4 που προσθέτουµε ή όταν παύσει η έκλυση αερίου C. Έστω VL διαλύµατος HC µε άγνωστη c M. Αν γνωρίζουµε τα V L του διαλύµατος KMn 4 γνωστής c M µέχρι το παραπάνω σηµείο, τότε έχουµε: 5 mol HC αντιστοιχούν σε mol KMn 4 cv mol c V άρα 5c V cv = 5C V c = (Μ) V Προφανώς δεν απαιτείται δείκτης. Σελίδα 8 από 8