ΗΜΕΡΙ Α. «Αντιπληµµυρική προστασία Αττικής»

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΩΝ ΗΜΕΡΙ Α «Αντιπληµµυρική προστασία Αττικής» Αντιπληµµυρικά έργα στα Μεσόγεια στα πλαίσια των Συγκοινωνιακών Έργων Εισηγητής :.Σωτηρόπουλος Αθήνα 2 Νοεµβρίου 2004

1 ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑ 1. ΓΕΝΙΚΑ Η περιοχή των Μεσογείων διαχωρίζεται από υδρογραφική άποψη σε δύο µείζονες λεκάνες απορροής. Τα βόρεια Μεσόγεια απορρέουν στο ρέµα Ραφήνας ενώ τα κεντρικά Μεσόγεια απορρέουν στον Ερασίνο ποταµό όπου αµέσως ανάντη της εκβολής του στον όρµο της Βραυρώνας συµβάλλει και ο αποδέκτης των νότιων Μεσογείων το Ρέµα Αγίου Γεωργίου ή Ποταµός. Η οριζοντιογραφική χάραξη της Αττικής Οδού αποκόπτει και στις δύο υδρογραφικές λεκάνες την απορροή στους φυσικούς αποδέκτες µε πλήρως διαφοροποιηµένη υψοµετρική χάραξη ως προς το φυσικό έδαφος. Στα βόρεια Μεσόγεια η Αττική Οδός είναι ταπεινωµένη και λειτουργεί σαν µια µεγάλη τάφρος (που πρέπει να µείνει στεγνή ) ενώ στα κεντρικά Μεσόγεια είναι υπερυψωµένη µε λειτουργία αναχώµατος (που πνίγει την ανάντη περιοχή). Στα Μεσόγεια έχει ως γνωστόν κατασκευασθεί το Α / Σπάτων µε επιρροή στο φυσικό υδρογραφικό δίκτυο, στα Βόρεια Μεσόγεια έχει κατασκευασθεί η.π.λ.υ. µέχρι το Πικέρµι (Σταυρός Ραφήνα) ενώ στα κεντρικά Μεσόγεια έχουν κατασκευασθεί οι Λεωφόροι Βάρης Κορωπίου και Μαρκοπούλου. Και στις δύο περιοχές των Μεσογείων η ανάγκη ολοκλήρωσης των έργων αντιπληµµυρικής προστασίας στους αποδέκτες είναι αδήριτη και επιβεβληµένη. 2. ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ 2.1 ΕΡΓΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Ο ΟΥ Ο άνω ρους του ρέµατος Ραφήνας στις περιοχές Παλλήνης, Γέρακα και Πεντέλης είναι γνωστός σαν Ρέµα Παναγίτσας από την οµώνυµη εκκλησία στη Λεωφόρο Μαραθώνος. Η απορροή από τις νότιες κλιτύες της Πεντέλης ακολουθεί το µορφολογικό ανάγλυφο µε πολλαπλές βαθιές γραµµές µισγάγκειες που στο µεγαλύτερο ποσοστό τους αποτελούν πλέον δρόµους της αστικοποιηµένης περιοχής (Πάτηµα Βριλησσίων και Γαργηττός Γέρακα) ενώ σε κάποιες περιπτώσεις διατηρούν τη µορφή ρέµατος (Παναγίτσα ανάντη οδού Αναπαύσεως, Γέρακας ανατολικά του Γαργηττού και Ανθούσας ανάντη Παλλήνης). Η ύπαρξη και λειτουργία έστω και ανεπαρκών υδατορεµµάτων µέχρι την εκβολή στον Ευβοϊκό, αποτέλεσε σηµαντική παράµετρο του σχεδιασµού των αντιπληµµυρικών έργων στο στάδιο της δηµοπράτησης του έργου. Η σύνταξη προµελέτης αντιπληµµυρικών έργων διασφάλισε απαλλοτριώσεις εκτός της περιµέτρου του συγκοινωνιακού έργου. Πρωταρχικός στόχος του σχεδιασµού απετέλεσε η κατασκευή εκτεταµένων έργων συγκέντρωσης της επιφανειακής πλανώµενης απορροής µε συλλεκτήρες και πολλαπλές υδροσυλλογές στους δρόµους των αστικών περιοχών που υπάρχουν στις βαθιές γραµµές (κάθετα έργα) και αγωγούς στους παράλληλους ως

2 προς την χάραξη της Αττικής Οδού δρόµους µε έµφαση στους ανάντη παράπλευρους δρόµους προκειµένου να αποτραπεί εισροή οµβρίων στην ταπεινωµένη αρτηρία. Για πρόσθετη ασφάλεια έχουν κατασκευασθεί υπερχειλιστές ασφαλείας στα χαµηλά σηµεία των ανάντη παράπλευρων έτσι ώστε σε περίπτωση έµφραξης των στοµίων υδροσυλλογής η απορροή να παροχετευθεί στο υπόγειο δίκτυο αποχέτευσης οµβρίων. Οι συλλεκτήρες της ανάντη περιοχής Γαργηττού διέρχονται µε υπόγειο τεχνικό έργο υπό την σηµαντικά ταπεινωµένη αρτηρία και αναδύονται στη ζώνη πρασίνου που προβλέπεται στο ρυµοτοµικό σχέδιο του ήµου Γέρακα για την διέλευση του ρέµατος Παναγίτσας µέχρι τη Λεωφόρο Μαραθώνος. Η διευθέτηση έγινε µε ανοικτή ορθογωνική διατοµή ενταγµένη στα έργα ανάπλασης της παραρεµάτιας ζώνης που έχουν γίνει από το ήµο Γέρακα ή και µε κλειστή κιβωτοειδή σε διασταύρωση δρόµων, σχολικά συγκροτήµατα και αθλητικά κέντρα. Στη Λεωφόρο Μαραθώνος η διευθετηµένη κλειστή διατοµή περιλαµβάνει µε έργο συµβολής τον συλλεκτήρα της Λ. Μαραθώνος (περιοχή Σταυρού και υπογειοποιηµένη αρτηρία). Κατάντη της Λ. Μαραθώνος στο ήµο Γλυκών Νερών η φυσική κοίτη του ρέµατος διερχόταν σε προαύλιους χώρους κατοικιών ή µεταξύ περιτοιχίσεων ιδιοκτησιών χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη του ρυµοτοµικού για διέλευση του ρέµατος µε φυσική απορροή ή έστω και τεχνητή κοίτη. Η κατάσταση αυτή επέβαλλε τη διέλευση του αντιπληµµυρικού έργου υπό την Λ. Σπάτων και υπό την οδό Θεοτοκοπούλου µέχρι και τη υτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υµηττού (.Π.Λ.Υ.) µε κλειστή ορθογωνική διατοµή. Το τµήµα αυτό αποτελεί τη µοναδική αποµάκρυνση της διευθέτησης του Ρ. Παναγίτσας από τη φυσική κοίτη Κατά µήκος της οδού Θεοτοκοπούλου η χάραξη παλινδρόµησε µεταξύ αρχαιολογικών ευρηµάτων (αντιπληµµυρικό έργο), κτισµάτων που δεν απαλλοτριώθηκαν και της εκβολής της σήραγγας εκτροπής του άνω ρου Ποδονίφτη στον οποίο συγκεντρώνεται η πλανώµενη απορροή των Βριλησσίων και του Σταυρού και αποτελεί ανάσα για τους κατάντη αποδέκτες µέχρι και τον Κηφισό. Στα κατάντη της.π.λ.υ. η διευθέτηση του ρέµατος Παναγίτσας υλοποιήθηκε µε ανοικτή διατοµή (ορθογωνική µε σκυρόδεµα) αφού η αρχικά προβλεπόµενη διατοµή µε συρµατοκιβώτια δεν επέτρεπε την διέλευση της πρόσθετης παροχετευτικότητας της εκτροπής Ποδονίφτη στο εύρος της αρχικής απαλλοτρίωσης που λόγω έλλειψης χρόνου δεν αυξήθηκε. Η µεγάλη ελικτότητα της χάραξης που κινείται στην ανεπαρκέστατη φυσική κοίτη επέβαλλε την κατασκευή εσωτερικών διαχωριστικών τοιχωµάτων τριχοτόµησης της ροής στις καµπύλες µε µικρές ακτίνες. Η κατασκευή παράπλευρου οδικού δικτύου επιτήρησης και οι πολλαπλές γεφυρώσεις έχουν εντάξει το έργο στην πολεοδοµία της αυξανόµενης οικιστικής µεταβολής της περιοχής. Τα αντιπληµµυρικά έργα της Αττικής Οδού στη λεκάνη απορροής του Ρ. Ραφήνας περιλαµβάνουν τις διευθετήσεις των Ρεµάτων Γέρακα και Λεονταρίου µε αποδέκτη το Ρέµα Παναγίτσας και αντιπληµµυρικά έργα στους ήµους Ανθούσας και Παλλήνης. Επισηµαίνεται ότι τµήµα των έργων κατασκευάσθηκε µε σήραγγα υπό την Λ. Μαραθώνος για να αποτραπεί η κοπή µεγάλων πεύκων στο λόφο Λεβίδη.

3 Τα κατασκευασµένα έργα επιτρέπουν την µελλοντική κατασκευή έργων αποχέτευσης οµβρίων στους ήµους Βριλησσίων, Γέρακα, Ανθούσας, Παλλήνης και Γλυκών Νερών αφού βέβαια ολοκληρωθούν τα έργα διευθέτησης του Ρ. Ραφήνας στα κατάντη της Λ. Σπάτων. 2.2 ΕΡΓΑ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΡΑΦΗΝΑΣ Η ελεύθερη λεωφόρος Σταυρού Ραφήνας διακρίνεται σε δύο τµήµατα. Στο πρώτο τµήµα (Παλλήνη Πικέρµι) που ήδη κατασκευάσθηκε η αρτηρία διασταυρώνει τα ρέµατα Παλλήνης, Ραφήνας και Γιαλού (Σπάτων). Η συµβολή του υδραυλικού σχεδιασµού ήταν καθοριστική για την υψοµετρική χάραξη του έργου προκειµένου να διασφαλισθεί διέλευση της πληµµυρικής απορροής χωρίς την κατασκευή σηµαντικών αντιπληµµυρικών έργων εκτός του συγκοινωνιακού έργου. Στο ρέµα Ραφήνας έγινε µερική διευθέτηση στη ζώνη του έργου και κατασκευή γέφυρας µεγάλου ανοίγµατος που δεν προκαλεί αποµείωση τις παροχετευτικότητας της φυσικής κοίτης (λοξότητα τεχνικού µε ακρόβαθρα εκτός οφρύων) και επιπρόσθετα δεν θίγει το αξιόλογο περιβάλλον του ρέµατος. Στο δεύτερο τµήµα (Πικέρµι Λ. Μαραθώνος) στα πλαίσια του υδραυλικού σχεδιασµού τροποποιήθηκε πλήρως τόσο η οριζοντιογραφική όσο και η υψοµετρική χάραξη του συγκοινωνιακού έργου προκειµένου να µπορεί να υλοποιηθεί ο ταµιευτήρας ανάσχεσης (πρόταση Λ. Λαζαρίδη) που κατά την εκτίµησή µου αποτελεί ένα εξαιρετικά σηµαντικό και απαραίτητο έργο για το Ρέµα Ραφήνας. 3. ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΕΡΑΣΙΝΟΥ 3.1 ΕΡΓΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Ο ΟΥ Τα κεντρικά Μεσόγεια αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγµα πλανώµενης απορροής χωρίς βαθιές γραµµές µισγάγκειες και ρέµατα µε εξαίρεση τις δυτικές πλαγιές του Υµηττού. Φυσική κοίτη του ρέµατος απαντάται σε ίχνη στα κατάντη της Αττικής Οδού και του Α/ Σπάτων µέχρι τον Πύργο Βραυρώνας. Η έλλειψη υδατορεµάτων της περιοχής και οι συνέπειες της πλανώµενης απορροής προκύπτουν και από τα τοπονύµια της περιοχής (Νησίδα στο Καρελλά και Νεροκράτηµα στα δυτικά του Α/ ). Οι ανθρωπογενείς παρεµβάσεις και κυρίως η οδός Παιανίας Μαρκοπούλου διαφοροποίησαν έντονα τις συνθήκες της απορροής αφού ο υπερυψωµένος δρόµος λειτούργησε σαν ανάχωµα εκτροπής της ροής προς το χαµηλό σηµείο του δρόµου που βρίσκεται στο Νεκροταφείο Μαρκοπούλου. Έτσι παρά τις αλεπάλληλες υπερχειλίσεις κατά µήκος του δρόµου η διέλευση της πληµµυρικής ροής µέσα από το Νεκροταφείο νοµίζω ότι έχει αποτυπωθεί έντονα στη µνήµη µας από τη γνώστη φωτογραφία του πλωτού φέρετρου.

4 Ο σχεδιασµός της ΕΥ ΑΠ που κόλλησε στο στάδιο της προκαταρκτικής µελέτης προέβλεπε την κατασκευή ανοικτών αγωγών και δικτύων αποχέτευσης οµβρίων στους δήµους Παιανίας και Κορωπίου µε τελικό αποδέκτη τον Ερασίνο χωρίς όµως την προώθηση απαλλοτριώσεων λόγω του πρώιµου σταδίου. Η προµελέτη δηµοπράτησης Αττικής Οδού αντιµετώπισε το έργο σαν υπεραστικό αυτοκινητόδροµο µε πρόβλεψη εγκάρσιων οχετών για την διοχέτευση της απορροής στα κατάντη χωρίς πρόβλεψη απαλλοτριώσεων για αντιπληµµυρικά έργα στα κατάντη µέχρι τον φυσικό αποδέκτη. Η παντελής έλλειψη αποδεκτών κατάντη ακόµα και δρόµων µε δυνατότητα επιφανειακής κατάκλυσης δεν επέτρεπε την αρχικά προβλεπόµενη κατασκευή εγκάρσιων οχετών αφού η εκροή τους θα δηµιουργούσε κατάκλυση σε ιδιοκτησίες µε προφανή προβλήµατα ενώ η πίεση του χρόνου δεν καθιστούσε δυνατή την κήρυξη νέων συµπληρωµατικών απαλλοτριώσεων. Η προσπάθεια συγκέντρωσης της πλανώµενης απορροής µε ανοικτές τάφρους και η διοχέτευση της σε έργα υπεδάφιας διάθεσης στους διαθέσιµους χώρους (νησίδες κόµβων, χώρους υποστήριξης κλπ) δεν απέδωσε λόγω των εδαφολογικών συνθηκών. Έτσι, µε δεδοµένη την πίεση του χρόνου υλοποίησης των αντιπληµµυρικών έργων που προηγούνται στο χρονοδιάγραµµα κατασκευής επελέγη η λύση συγκέντρωσης και παροχέτευσης της απορροής στη φυσική κοίτη του Ερασίνου ποταµού χωρίς συµπληρωµατικές απαλλοτριώσεις. Πρέπει να σηµειωθεί ότι καθοριστικός παράγοντας για την υλοποίηση των αντιπληµµυρικών έργων ήταν η πληµµύρα που εκδηλώθηκε στην περιοχή στις 25/3/98 που απέδειξε ότι οι απόψεις των µελετητών για την ύπαρξη του προβλήµατος δεν ήταν ούτε γραφικές ούτε υπερβολικές. Βασική αρχή του σχεδιασµού είναι η συγκέντρωση της πλανώµενης απορροής µε ανοικτές τάφρους στις περιπτώσεις που υπήρχε το αναγκαίο πλάτος µεταξύ συγκοινωνιακού έργου και ορίου απαλλοτρίωσης ή µε υπόγειο σωληνωτό τοπικό δίκτυο µε µπούκες εισροής στο πόδι των αναχωµάτων ενώ στην περιοχή της Νησίδας (Καρελλάς) όπου συγκεντρώνεται η απορροή στα ανάντη της Παιανίας Μαρκοπούλου διαµορφώθηκε χοάνη εισροής. Η χάραξη του συλλεκτήριου αγωγού κινείται εκατέρωθεν της Αττικής Οδού ανάλογα µε το διαθέσιµο εύρος και µε στόχο την µεγιστοποίηση του ανοικτού τµήµατος ενώ η ύπαρξη αρχαιολογικών ευρηµάτων επιδείνωσε τις εκτροπές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σηµαντικό τµήµα αποτελείται από τρίδυµη διατοµή µε κλειστά τα ακραία ανοίγµατα και ανοικτό το κεντρικό έτσι ώστε να υπάρχει ανοικτή τάφρος µεταξύ αρτηρίας και παράπλευρων που έχουν κατασκευασθεί στα κλειστά ακραία τµήµατα. Η πρόβλεψη σιδηροδροµικής γραµµής προς το Μαρκόπουλο και η απαίτηση γεφύρωσης της κεντρικής τάφρου µε γωνία λοξότητας µικρότερη από 60 ο οδήγησε στην ελικοειδή χάραξη της τάφρου στον κόµβο Αεροδροµίου γεγονός που επέτρεψε την ανάδειξη του έργου και του µεγέθους του. Χαρακτηριστικό του προβλήµατος έλλειψης χώρου αποτελεί το ότι από τον Α.Κ. Αεροδροµίου µέχρι την φυσική κοίτη η ελάχιστη κατά µήκος κλίση επέβαλλε την κατασκευή του έργου σε όλο το εύρος του κλάδου κυκλοφορίας προς το Α/ Σπάτων µε παράπλευρο ανοικτό τµήµα περιορισµένου πλάτους για αερισµό και συντήρηση.

5 Τα κατασκευασµένα αντιπληµµυρικά έργα επαρκούν όχι µόνο για τις υφιστάµενες χρήσεις γης αλλά έχει ληφθεί υπόψη περαιτέρω αστικοποίηση της περιοχής (που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη) και κατασκευή µελλοντικών δικτύων αποχέτευσης οµβρίων στην αστική και βιοµηχανική περιοχή των ήµων Κορωπίου και Παιανίας. 3.2 ΕΡΓΑ Λ. ΒΑΡΗΣ - ΚΟΡΩΠΙΟΥ Η Λ. Βάρης Κορωπίου διασχίζει δύο υδροκρίτες.το δυτικό τµήµα που απορρέει στα Ρέµατα Κίτσι, Κόρµπι, Χέρωµα µε τελικό αποδέκτη το Ρέµα Κόρµπι που εκβάλλει στη Βάρκιζα και το ανατολικό τµήµα που απορρέει στο Κορωπιώτικο Ρέµα ή Ρέµα Αγίου Κωνσταντίνου που αποτελούν τον άνω ρου του Ρέµατος Μαρκοπούλου (που εκβάλλει στον Ερασίνο αµέσως ανάντη του Πύργου Βραυρώνας). Η επίσπευση κατασκευής του συγκοινωνιακού έργου στα πλαίσια των Ολυµπιακών Αγώνων χωρίς να έχει προηγηθεί οριοθέτηση και απαλλοτρίωση του κατάντη φυσικού αποδέκτη (όπως και στην περίπτωση της Αττικής Οδού) επέβαλλε την εκτροπή της πληµµυρικής απορροής προς την ήδη κατασκευασµένη συλλεκτήρια τάφρο της Αττικής Οδού αφού ο απαιτούµενος χρόνος εκπόνησης µελετών και κήρυξης απαλλοτριώσεων ήταν µεγαλύτερος από τον χρόνο παράδοσης του έργου. Η διέλευση του αυχένα για την εκτροπή της ροής έγινε µε σήραγγα πεταλοειδούς διατοµής D = 3,50 m µήκους 340 m. και οι κατάντη της σήραγγας αγωγοί έχουν µήκος 2,4 Km. Η εκβολή του αντιπληµµυρικού έργου γίνεται µε ελεύθερη πλευρική υπερχείλιση στην κεντρική συλλεκτήρια τάφρο της Αττικής Οδού στον Α.Κ. Αεροδροµίου. 3.3 ΕΡΓΑ Λ. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Το ρέµα Αγ. Κωνσταντίνου ή Κορωπιώτικο συγκεντρώνει στη διασταύρωση του µε τη Λ. Μαρκοπούλου τη λεκάνη απορροής κατάντη των έργων εκτροπής στη Λ. Βάρης Κορωπίου. Σε όλο το µήκος το ρέµα έχει αφανή κοίτη που απαντάται εις ίχνη όπως στην παλαιά Σιδηροδροµική Γραµµή Λαυρίου όπου υπάρχει γέφυρα ανοίγµατος 10,00 m. Στο ρέµα Μαρκόπουλου απορρέει και σηµαντική λεκάνη πλανώµενης απορροής στα νότια του Κορωπιώτικου ρέµατος. Οι δύο ανάντη λεκάνες απορροής συναντώνται στο Νεκροταφείο Μαρκόπουλου κατάντη του οποίου το Ρέµα Μαρκόπουλου έχει πλήρως εξαφανισθεί από ανθρωπογενείς παρεµβάσεις µέχρι και τον δρόµο Μαρκόπουλου Αρτέµιδας. Στα πλαίσια της αντιπληµµυρικής προστασίας του συγκοινωνιακού έργου της Λ. Μαρκοπούλου και µε τις διαδικασίες του επείγοντος (χρόνος ολοκλήρωσης µελετών, µετατόπισης δικτύων και κατασκευής σε οκτώ µήνες), µελετήθηκε σταδιακή ανάπτυξη των αναγκαίων αντιπληµµυρικών και κατασκευάσθηκε η πρώτη φάση. Τα ανάντη έργα που διασταυρώνουν τη Λ. Μαρκοπούλου κατασκευάσθηκαν σε τελικό. Οι δύο κλάδοι συµβάλλουν κατάντη του Νεκροταφείου Μαρκόπουλου στην περιµετρική οδό, όπου κατασκευάσθηκε φρεάτιο συµβολής και µερισµού της παροχής στους δύο αγωγούς του κεντρικού συλλεκτήρα (σωληνωτός

6 αγωγός D = 2,50 m / Α φάση έργου που κατασκευάσθηκε και ορθογωνικό αγωγό διατοµής W x H = 3,00 4,00 x 3,00 / Β φάση έργου), συνολικού µήκους L = 1750 m. Η κατασκευή του συλλεκτήρα έγινε χωρίς απαλλοτριώσεις σε διαθέσιµους χώρους πράσινου και υφιστάµενο οδικό δίκτυο και αποτελεί άµεσα τον αποδέκτη του δικτύου αποχέτευσης οµβρίων του βόρειου τµήµατος του ήµου Μαρκόπουλου και της επέκτασής του. Ο συλλεκτήρας εκβάλλει στην φυσική κοίτη του ρέµατος Μαρκόπουλου µε ενδιάµεση κατασκευή ανεπένδυτης τάφρου τραπεζοειδούς διατοµής µήκους L = 450 m σε χέρσες βαλτώδεις (λόγω συνεχούς απορροής) ιδιοκτησίες. 3.4 Α / ΣΠΑΤΩΝ Η τελική οριζοντιογραφική και υψοµετρική διαµόρφωση στην περίµετρο του Α / Σπάτων διαµορφώνει υδροκρίτη στο ίχνος του φυσικού αυχένα µε απορροή σε δύο τµήµατα το βόρειο (µικρότερο σε έκταση) µε απορροή προς το ανεπαρκέστατο Τεχνικό της οδού Σπάτων Αρτέµιδας και τελικό αποδέκτη το Ρ. Ραφήνας και το νότιο (µεγαλύτερο σε έκταση) µε απορροή σε δεξαµενή αναρρύθµισης και τελικό αποδέκτη το κατάντη τµήµα του βόρειου κλάδου του Ερασίνου. Τα κατασκευασµένα έργα αποχέτευσης οµβρίων δηµιουργούν προβλήµατα απορροής εκτός περιµέτρου του Α / τόσο στο βόρειο όριο (αφού δεν υπάρχει αποδέκτης ακόµα και για τα νερά από το εσωτερικό του Α / ) όσο και στο δυτικό όριο (αφού το Α / έχει καλύψει το ανάντη τµήµα της φυσικής κοίτης του βορείου κλάδου του Ερασίνου). Μετά από εκτεταµένη κατάκλυση εκτός της δυτικής περιµέτρου η ιεθνής Αερολιµήν Αθηνών εκπόνησε µελέτη αντιπληµµυρικών έργων για την αντιµετώπιση του συνολικού προβλήµατος απορροής δηλαδή διοχέτευση και της απορροής του βορείου εσωτερικού τµήµατος προς τον Ερασίνο. Η δαπάνη των έργων αποτέλεσε σηµείο τριβής µεταξύ της ιεθνούς Αερολιµήν Αθηνών και της Hochtief µε καθυστέρηση που δεν επέτρεψε την κατασκευή της εγκάρσιας διέλευσης του αντιπληµµυρικού έργου υπό τον αεροδιάδροµο λόγω της έναρξης δοκιµών λειτουργίας του Αεροδροµίου. Το κατάντη αντιπληµµυρικό έργο κατασκευάσθηκε από την Αττική Οδό (γέφυρα ανοίγµατος W = 8,00 m και ανεπένδυτη τάφρος τραπεζοειδούς διατοµής στο νότιο όριο της περιµέτρου του Α / ). Το έργο που κατασκευάσθηκε ήδη αξιοποιήθηκε σαν αποδέκτης των έργων αποχέτευσης και αποστράγγισης της ζώνης του προαστιακού σιδηροδρόµου στο εσωτερικό του Α / Σπάτων αφού η απορροή της ζώνης δεν µπορούσε να διοχετευθεί στο κατασκευασµένο δίκτυο του Α / Σπάτων λόγω ανεπάρκειάς του. Η αποχέτευση του συνόλου της επιφανείας του Σιδηροδροµικού έργου γίνεται µε βαρύτητα προς το αντιπληµµυρικό έργο µε δίκτυο που περιλαµβάνει ανοικτές τάφρους, υπόγειους σωληνωτούς οχετούς και δύο σίφωνες ορθογωνικής διατοµής για την διέλευση της ροής υπό τους λειτουργικούς οχετούς εξυπηρέτησης δικτύων και απορροής οµβρίων του Α / Σπάτων.

7 3.5 ΕΡΓΑ ΜΕΛΕΤΗΜΕΝΑ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ Τα πληµµυρικά προβλήµατα του Ερασίνου είναι γνωστά από πολλά χρόνια πολύ πριν κατασκευασθεί το πλήθος των συγκοινωνιακών και λοιπών µεγάλων έργων στη λεκάνη απορροής του. Είναι προφανές ότι τα αντιπληµµυρικά έργα που κατασκευάσθηκαν και η ραγδαία αλλαγή χρήσεων γης επιδεινώνουν τα προβλήµατα κατάκλισης κατάντη της συµβολής του Ρέµατος Αγίου Γεωργίου ή Ποταµού στην περιοχή του αρχαιολογικού χώρου της Βραυρώνας και του υγροβιότοπου Neture. Στα πλαίσια αυτά εκπονήθηκε µελέτη διευθέτησης της φυσικής κοίτης του νότιου κλάδου του ρέµατος Ερασίνου κατάντη της Αττικής Οδού µέχρι την συµβολή του βορείου κλάδου (αποδέκτη των έργων του Α / Σπάτων) µήκους L = 10 Km µε ήπια παρέµβαση (βαθµιδωτά συρµατοκιβώτια στις όχθες και µικροί αναβαθµοί µε συρµατοκιβώτια στον πυθµένα) µε εκατέρωθεν παρόχθιους αγροτικούς δρόµους και δύο τεχνικά γεφύρωσης της διευθετηµένης κοίτης. Με τη µελέτη καθορίσθηκε και το αναγκαίο εύρος απαλλοτριώσεων που προωθήθηκαν και ολοκληρώθηκαν. Για τον δραστικό περιορισµό της πληµµυρικής παροχής στην φυσική κοίτη του Ερασίνου τόσο για την εκβολή όσο και για την περιοχή του πύργου Βραυρώνας όπου για λόγους περιβαλλοντικούς εκτιµάται ότι δεν πρέπει να γίνει κανένα έργο διευθέτησης στην κοίτη µελετήθηκε χωµάτινο φράγµα ανάσχεσης σε θέση που βρίσκεται εκτός περιµέτρου αρχαιολογικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Για τη µεγιστοποίηση του όγκου ανάσχεσης και του αποτελέσµατος εκτός από το φράγµα προβλέπεται γεφύρωση µε πολλαπλούς οχετούς περιορισµένης διατοµής στο ανάχωµα γεφύρωσης της οδού Μαρκοπούλου Αρτέµιδας προκειµένου να δηµιουργηθεί ταµιευτήρας µε πληµµυρική στάθµη περαιτέρω υπερυψωµένη. Για την διέλευση µεγαλύτερων παροχών (περιόδου Τ=100 χρόνια) προβλέπεται υπερχειλιστής ασφαλείας στο βόρειο αντέρεισµα µε µαιανδρική διάταξη στέψης. Η εµφάνιση µεγαλύτερων παροχών είναι αδύνατη λόγω ανεπάρκειας διαστασιολόγησης των ανάντη έργων. Η εκροή του υπερχειλιστή καταλήγει σε κοινή λεκάνη καταστροφής ενέργειας µε την εκροή του αγωγού διέλευσης της παροχής υπό το φράγµα. Τέλος για την περιοχή της εκβολής έχει προταθεί µε σύµφωνη άποψη της αρχαιολογικής υπηρεσίας και των υπηρεσιών περιβάλλοντος διαµόρφωση κοίτης εκβολής µε υπερυψωµένα αναχώµατα χωρίς επέµβαση ούτε στον υγροβιότοπο ούτε στον αρχαιολογικό χώρο και κατασκευή νέας γέφυρας και οδού πρόσβασης προς Βραυρώνα που µπορεί να επιλύσει το µείζον πληµµυρικό πρόβληµα της περιοχής. Η προτεινόµενη διάταξη επιτρέπει συνεχή απορροή στην υπάρχουσα ανεπαρκή διατοµή για διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής.