ΤΑ ΕΝΤΟΜΑ Τα έντομα είναι ομοταξία που ανήκει στα Αρθρόποδα. Ο αριθμός των ειδών των εντόμων που υπάρχουν υπολογίζεται σε περισσότερο από 1.000.000. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Τα έντομα προστατεύονται από ένα εξωτερικό σκληρό περίβλημα, που ονομάζεται εξωσκελετός. Το σώμα τους αποτελείται από: Το κεφάλι, πάνω στο οποίο υπάρχουν οι κεραίες, τα σύνθετα - συνήθως - μάτια και το στόμα. Τον θώρακα, πάνω στον οποίο βρίσκονται δύο ζευγάρια φτερά και τρία ζευγάρια πόδια. Την κοιλιά, όπου βρίσκονται τα όργανα αναπαραγωγής. ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ - ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ Τα έντομα πολλαπλασιάζονται με αυγά, τα οποία αποθέτει το θηλυκό σε φύλλα, στο έδαφος, σε δέντρα. Από το αυγό βγαίνει η προνύμφη ή κάμπια. Αυτή καταναλώνει μεγάλες ποσότητες τροφής. Στη συνέχεια σχηματίζεται ένα κουκούλι και το έντομο βρίσκεται στο στάδιο της νύμφης ή χρυσαλλίδας. Μέσα από το κουκούλι θα βγει το τέλειο έντομο. Οι τέσσερις αυτές φάσεις ονομάζονται μεταμορφώσεις.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους τα έντομα ταξινομούνται σε πολλές τάξεις: Οι πιο γνωστές απ αυτές είναι: 1) Ορθόπτερα: Περιλαμβάνουν τις ακρίδες και τους γρύλους. 2) Ανόπλουρα: Περιλαμβάνουν τις ψείρες, έντομα που παρασιτούν και στον άνθρωπο. 3) Ομόπτερα: Περιλαμβάνουν τα τζιτζίκια. 4) Κολεόπτερα: Οταν δεν πετάνε, τα φτερά τους είναι προφυλαγμένα κάτω από τη θήκη τους (κολεός). Τέτοια είναι τα σκαθάρια και οι πασχαλίτσες. 5) Δικτυόπτερα: Περιλαμβάνουν τις κοινές κατσαρίδες. 6) Λεπιδόπτερα: Τα πιο όμορφα έντομα, στα οποία ανήκουν οι πεταλούδες αλλά και το μοναδικό εξημερωμένο έντομο, ο μεταξοσκώληκας. 7) Δίπτερα: Περιλαμβάνουν βλαβερά έντομα, όπως τις μύγες και τα κουνούπια. 8) Υμενόπτερα: Περιλαμβάνουν τις μέλισσες και τις σφήκες, έντομα ιδιαίτερα ωφέλιμα. Οι μέλισσες είναι το μοναδικό έντομο που εκμεταλλεύεται οικονομικά ο άνθρωπος.
Τα ψάρια είναι τα μόνα σπονδυλωτά που έχουν προσαρμοσθεί πλήρως στην υδρόβια ζωή. ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑ Το μεγαλύτερο ψάρι που ζει στις θάλασσες είναι ο φαλαινοκαρχαρίας (μήκος μέχρι 15 μ.). Το μικρότερο ψάρι έχει μήκος μόλις 8 χιλιοστά και ζει στην Ινδονησία (είδος κυπρίνου). Είναι το μικρότερο σπονδυλωτό. Τα ψάρια αυξάνουν σε μέγεθος καθ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. ΙΧΘΥΕΣ (ΨΑΡΙΑ) ΑΝΑΠΝΟΗ Τα ψάρια προσλαμβάνουν το οξυγόνο που χρειάζονται με τα βράγχια. Αυτά βρίσκονται δεξιά και αριστερά του κεφαλιού και είναι γεμάτα αιμοφόρα αγγεία. Το ψάρι αφήνει το νερό να περάσει από το στόμα του και το βγάζει από τα βράγχια του, αφού κατακρατήσει από το νερό το οξυγόνο, το οποίο διοχετεύεται στο αίμα του. Τα περισσότερα ψάρια έχουν ατρακτοειδές σχήμα και το σώμα τους είναι σκεπασμένα με λέπια, που βοηθούν στον περιορισμό της τριβής με το νερό. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Τα δύο φύλα δεν παρουσιάζουν εξωτερικά διαφορετικά γενετικά χαρακτηριστικά. Το θηλυκό γεννάει τα αυγά του σε κάποιο προστατευμένο μέρος ή ακόμη τα απορρίπτει τυχαία μέσα στο νερό. Το αρσενικό πηγαίνει από πάνω τους και τα καταβρέχει με το σπέρμα του. Ο τρόπος αυτός της γονιμοποίησης ονομάζεται επίβρεξη. Τα ψαράκια που βγαίνουν από τα αυγά δεν θα συναντήσουν ποτέ τους γονείς τους. Τα περισσότερα από τα αυγά καταστρέφονται ή από εχθρούς που τρέφονται με αυτά είτε από άλλες περιβαλλοντικές αιτίες. Κάποια ψάρια (π.χ. καρχαρίες) δεν πολλαπλασιάζονται με επίβρεξη, αλλά τα αυγά εκκολάπτονται μέσα στο σώμα του θηλυκού, οπότε γεννιούνται ζωντανά ψαράκια. Αυτά τα ψάρια λέγονται ζωοτόκα.
ΠΟΥ ΖΟΥΝΕ Τα ψάρια ζούνε συνήθως σε αγέλες είτε στα γλυκά είτε στα αλμυρά νερά. Κάποια είδη μπορούν να ζήσουν και στα δύο. Τα περισσότερα είδη είναι προσαρμοσμένα να ζούνε μέχρι εκεί που φθάνει το φως του ήλιου. Ετσι, σε βάθος μεγαλύτερο από 300 μέτρα συναντούμε μόνο τα ψάρια της αβύσσου, τα οποία είναι σκουρόχρωμα και δεν μπορούν να φθάσουν σε μεγάλο μέγεθος. Αλλος παράγοντας που επηρεάζει τον χώρο που θα ζήσουν τα ψάρια είναι η θερμοκρασία του νερού. Γενικά όμως είναι εύκολα προσαρμόσιμα, καθώς είναι ζώα ποικιλόθερμα - η θερμοκρασία του σώματός τους προσαρμόζεται στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος που ζουν. Ψάρι της αβύσσου (Μελανοκήτος) ΚΑΠΟΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΨΑΡΙΩΝ Τα σαλάχια έχουν σώμα πεπλατυσμένο και η ουρά τους καταλήγει σε κεντρί, που στα περισσότερα είδη είναι δηλητηριώδες. Ο σολομός ζει σε υφάλμυρα νερά και για να γεννήσει τα αυγά τους ανεβαίνει με άλματα την κοίτη μεγάλων ποταμών. Ολα τα χέλια είναι γεννημένα στη θάλασσα των Σαργασσών, στον δυτικό Ατλαντικό. Οταν ενηληκιωθεί ένα χέλι αφήνει τα γλυκά νερά των ποταμών και των λιμνών, όπου ζει, και περνώντας ακόμη και ξηρά φθάνει στη θάλασσα, όπου αρχίζει το ταξίδι του. Τα μικρά χέλια θα επιστρέψουν μόνα τους στον τόπο των γονιών τους. Ο ιππόκαμπος δεν μοιάζει καθόλου με ψάρι. Ζει ανάμεσα σε φυτά του πυθμένα και κινείται προς τα εμπρός με τη βοήθεια ενός πτερυγίου που έχει στη ράχη του. Χαρακτηριστικό είναι ότι το θηλυκό αποθέτει τα αυγά σε σάκκο που φέρει το αρσενικό, το οποίο και τα επωάζει, μέχρι να εκκολαφθούν.
Ο ξιφίας είναι εντυπωσιακό ψάρι μεγάλου μεγέθους, που έχει ιδιαίτερα επίμηκες πάνω ρύγχος. Το ρύγχος αυτό, που μοιάζει με ξίφος, έχει ιδιαίτερη δύναμη. Το χελιδονόψαρο έχει ιδιαίτερα μεγάλα πλευρικά πτερύγια, που το επιτρέπουν να κινείται επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με τρόπο που φαίνεται να πετάει. Η πτήση είναι μικρής διάρκειας. Ο διόδους ή ψάρι-σκαντζόχοιρος παίρνει σχήμα αγκαθωτής σφαίρας όταν απειλείται. Τα αγκάθια τους δεν είναι δηλητηριώδη και τα πτερύγιά του μόλις φαίνονται. Η ζύγαινα είναι ένα μεγάλο ψάρι, είδος καρχαρία, με παράξενο κεφάλι. Αυτό μοιάζει με σφυρί, στις άκρες του οποίου υπάρχουν τα μάτια.
ΑΜΦΙΒΙΑ Στα αμφίβια κατατάσσονται τα σπονδυλωτά των οποίων ο κύκλος της ζωής αρχίζει αποκλειστικά στο νερό (αναπνοή με βράγχια) και συνεχίζεται στην ξηρά (αναπνοή με πνεύμονες). Στα αμφίβια κατατάσσονται οι βάτραχοι και οι σαλαμάνδρες. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΒΑΤΡΑΧΟΥ Τα αμφίβια πολλαπλασιάζονται με αυγά, από τα οποία βγαίνουν άτομα που αναπνέουν με βράγχια. Μεγαλώνοντας, τα βράγχια εξαφανίζονται και αναπτύσσονται πνεύμονες. Ωστόσο, ο βάτραχος μπορεί να ζει για πολλές ώρες κάτω από το νερό, καθώς έχει τη δυνατότητα να προσλαμβάνει οξυγόνο και μέσω του δέρματός του. Οι δύο παρακάτω σχηματικές αναπαραστάσεις εξηγούν τον κύκλο ζωής του βατράχου. Αυγά σαλαμάνδρας, προστατευμένα σε υλικό που έχει υφή ζελατίνας. Φωτογραφία γυρίνου.
Τα αμφίβια, όπως και τα ψάρια είναι ζώα ποικιλόθερμα. Αυτός είναι ο λόγος που στα εύκρατα κλίματα δεν συναντούμε βατράχους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Βρίσκονται σε νάρκη, κρυμμένοι σε υγρά μέρη με θερμοκρασία που δεν επιτρέπει στο σώμα τους να παγώσει.
ΕΡΠΕΤΑ Στα ερπετά κατατάσσονται τέσσερις κατηγορίες σπονδυλωτών: οι χελώνες, οι σαύρες, τα φίδια και οι κροκόδειλοι. ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΠΕΤΩΝ Το σώμα τους σκεπάζεται από μικρά ή μεγάλα λέπια. Μερικά αποτελούνται από κεράτινη ύλη και σκεπάζουν το σώμα με ένα όστρακο. Πολλαπλασιάζονται με αυγά που γεννούν συνήθως στην ξηρά (ωοτόκα). Σε κάποια είδη τα αυγά εκκολάπτονται μέσα στο σώμα του θηλυκού, το οποίο γεννάει ζωντανά μικρά (ζωοτόκα). Τα μικρά είναι τέλεια σχηματισμένα, όταν βγαίνουν από το αυγό, δηλαδή δεν υφίστανται καμία μεταμόρφωση, όπως συμβαίνει στα αμφίβια. Είναι ποικιλόθερμα ζώα και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος που ανέχονται κυμαίνεται από 21-41 ο C. Αναπνέουν με πνεύμονες. Δεν έχουν δόντια για μάσηση κι έτσι καταπίνουν το θύμα τους ολόκληρο. Θεωρούνται από τα μακροβιότερα σπονδυλωτά. Το 2005 πέθανε στην Αυστραλία μία χελώνα Γκαλαπάγκος σε βεβαιωμένη ηλικία 175 ετών. Πρόγονοι των ερπετών ήταν οι δεινόσαυροι. Σήμερα τα ερπετά είναι διαδεδομένα σε όλον τον πλανήτη, εκτός από τις πολικές ζώνες. ΟΙ ΧΕΛΩΝΕΣ Ολο το σώμα τους καλύπτεται από όστρακο. Συναντιούνται σε πολλά είδη διάφορων μεγεθών και είναι είτε χερσαίες είτε υδρόβιες. Οι χερσαίες κινούνται αργά, ενώ στις υδρόβιες τα πόδια έχουν μετεξελιχθεί σε πτερύγια. Τα χερσαία είδη είναι κυρίως φυτοφάγα, ενώ τα υδρόβια τρέφονται με μικροοργανισμούς του χώρου στον οποίο ζουν. Κάποια από τα είδη φαίνονται παρακάτω. Γιγάντια χελώνα Γκαλαπάγκος Θαλάσσια χελώνα Καρέτα ΟΙ ΣΑΥΡΕΣ Εχουν σώμα μακρόστενο και το μέγεθός τους ποικίλλει. Στηρίζονται σε 4 πόδια που αναπτύσσονται δεξιά και αριστερά του κορμού κι όχι από κάτω. Είναι κυρίως εντομοφάγα ζώα και το χρώμα τους προσαρμόζεται στο περιβάλλον στο οποίο ζουν. Ωστόσο ένα είδος
Κερασφόρος χαμαιλέοντας Ιγκουάνα Χαμαιλέοντας Πάνθηρας Κοινή πράσινη σαύρα σαύρας, ο χαμαιλέοντας μπορεί να προσαρμόσει με καταπληκτική ταχύτητα το χρώμα του δέρματός του καθώς κινείται από χώρο σε χώρο. Χαρακτηριστικά είδη σαύρας φαίνονται παρακάτω. ΤΑ ΦΙΔΙΑ Εχουν επίμηκες σώμα χωρίς μέλη, που καλύπτεται από φολίδες, και κεφάλι χωρίς αυτιά, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουν ακοή. Το γύρω τους περιβάλλον το αντιλαμβάνονται με την αφή και με την καλή αντίληψη της θερμοκρασίας, που έχει την έδρα της στη διχαλωτή γλώσσα τους. Η κόμπρα έχει ισχυρότατο δηλητήριο, που μπορεί και εκτοξεύει προς τους εχθρούς της Πύθωνας θανατώνει το θήραμά του σφίγγοντάς το Τα φίδια χωρίζονται σε ιοβόλα, τα οποία σκοτώνουν τα θύματα τους διοχετεύοντας θανατηφόρο δηλητήριο μέσα από τα κούφια δόντια τους, και σε συσφιγκτήρες, που προκαλούν το θάνατο καθώς κουλουριάζονται γύρω από τα θύματά τους και τα σφίγγουν, προκαλώντας τους ασφυξία. Το μοναδικό δηλητηριώδες φίδι στην Ελλάδα είναι η οχιά.
Αφρικανικός κρόκόδειλος του Νείλου ΟΙ ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΙ Είναι υδρόβια ερπετά, που έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα, με μήκος έως 5 μέτρα. Εχουν μακρύ στόμα και τεράστια σαγόνια, ενώ το σώμα τους καλύπτεται από κεράτινες πλάκες. Είναι ζώα σαρκοφάγα. Είναι τα μόνα ερπετά που προσέχουν τα αυγά τους μέχρι να εκκολαφθούν. Ζουν κυρίως στις τροπικές περιοχές και οι περισσότεροι σε γλυκά νερά. Αμερικανικός κρόκόδειλος (Αλιγάτορας) Κροκόδειλος της Ινδίας (Γαβιάλης)
ΠΤΗΝΑ Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των πτηνών είναι το πτέρωμα, τα φτερά που σκεπάζουν όλο το σώμα τους. Τα περισσότερα πτηνά έχουν τη δυνατότητα να πετάνε, διανύοντας μικρές ή μεγάλες αποστάσεις, ανάλογα με το είδος τους. Είναι ζώα ομοιόθερμα και πολλαπλασιάζονται με αυγά, που γεννούν σε φωλιές που κατασκευάζουν τα ίδια. Η επώαση διαρκεί διαφορετικό χρόνο για κάθε είδος πτηνού και τα μικρά πουλάκι ονομάζονται νεοσσοί. Κάποια πουλιά αλλάζουν τόπο διαμονής κατά τη διάρκεια του έτους αυτά χαρακτηρίζονται μεταναστευτικά. Τα πουλιά μπορούμε να τα βρούμε σε κάθε σημείο της γης, από τους πόλους μέχρι την τροπική ζώνη, προσαρμοσμένα στις συνθήκες του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν. Το μεγαλύτερο πτηνό είναι η στρουθοκάμηλος ενώ το μικρότερο το κολίμπρι. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Τα πτηνά έχουν τον πιο ελαφρύ σκελετό από τα σπονδυλωτά, πράγμα που μειώνει το βάρος τους. Το αναπνευστικό τους σύστημα, εκτός από τους πνεύμονες περιλαμβάνει και τους αεροφόρους σάκους ο εισπνεόμενος αέρας γεμίζει και τις κοιλότητες των οστών. Η καρδιά τους χτυπάει πιο γρήγορα από αυτή των άλλων σπονδυλωτών. Το ράμφος είναι χαρακτηριστικό όργανο των πτηνών. Είναι διαμορφωμένο ανάλογα με τον τρόπο διατροφής του έτσι, τα αρπακτικά έχουν γαμψό ράμφος, για να σχίζουν τις τροφές τους ενώ αυτά που τρέφονται με σπόρους, έχουν οξύ ράμφος.
Τα πόδια έχουν τέσσερα δάχτυλα. Στα περισσότερα πτηνά τα τρία απ αυτά έχουν κατεύθυνση προς τα εμπρός κι ένα προς τα πίσω. Το σχήμα των δαχτύλων είναι διαμορφωμένο σε σχέση με τον τόπο διαβίωσης. Τα υδρόβια έχουν δάχτυλα ενωμένα μεταξύ τους, για να μπορούν να κολυμπάνε, ενώ των αρπακτικών είναι γαμψά, για να συλλαμβάνουν τα θηράματά τους. Κάποια χαρακτηριστικά είδη πτηνών επισημαίνονται παρακάτω. Ο αετός, ο «βασιλιάς των πτηνών», απειλείται από τηνμείωση της έκτασης των χώρων που ζει. Είναι αρπακτικό πτηνό και στην Ελλάδα έχουν μείνει λίγα άτομα. Εδώ εικονίζεται ο χρυσαετός. Ο κόρακας είναι πολύ συνηθισμένο πτηνό, διαδεδομένο σε όλες τις εύκρατες περιοχές. Θεωρείται ιδιαίτερα ευφυές και τρέφεται με ό,τι βρει. Ζει και στην ύπαιθρο και στις πόλεις. Η καρακάξα ή κίσα ζει στις παρυφές των πόλεων και είναι ανταγωνιστική ως προς τον κόρακα. Είναι παμφάγο πτηνό. Το χελιδόνι, του οποίου οι πληθυσμοί μειώνονται στη χώρα μας εξαιτίας των γεωργικών φαρμάκων, είναι το χαρακτηριστικότερο αποδημητικό πτηνό. Είναι εντομοφάγο και ζει στην ύπαιθρο αλλά και μέσα στις πόλεις. Το κολιμπρί είναι το μικρότερο σε μέγεθος πτηνό. Παρατηρήστε το σε σχέση με το άνθος, του οποίου το νέκταρ αντλεί με το ράμφος του, που έχει μορφή σύριγγας. Ζει στα δάση της Κεντρικής Αμερικής. Η αλκυόνα είναι παρυδάτιο πτηνό, με χαρακτηριστικό γνώρισμα ότι γεννά τα αυγά του στο μέσο του χειμώνα. Θα τη συναντήσουμε κοντά σε όλες τις λίμνες της Ελλάδας. Ο τσαλαπετεινός φέρει χαρακτηριστικό λοφίο. Είναι συνηθισμένο πτηνό της ελληνικής υπαίθρου, που τρέφεται κυρίως με γαιοσκώληκες. Ο ραμφαστός ή τουκάν είναι εντυπωσιακό πτηνό της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το ράμφος του, που αποτελεί το μισό του συνολικού μήκους του σώματός του.
Ο παπαγάλος, που έχει διαδοθεί σε όλον τόν κόσμο, θεωρείται από τα ευφυέστερα πτηνά. Ζει κοντά στον άνθρωπο αλλά και ελεύθερο στη φύση. Χαρακτηριστικό του είναι η δυνατότητα μίμησης ήχων. Διακρίνεται σε πολλά είδη, διάφορων μεγεθών. Η κουκουβάγια είναι νυκτόβιο πουλί, συνδεδεμένο με διάφορες λαϊκές δυσειδαιμονίες. Είναι σαρκοφάγο, με εύκολα αναγνωρίσιμη φωνή. Είναι το πτηνό της θεάς Αθηνάς. Η κότα (αρσ. κόκορας) είναι ένα από τα ελάχιστα πτηνά που το συναντούμε μόνο σε εξημερωμένη μορφή (όρνις η κατοικίδιος). Εχει εξημερωθεί από τα προϊστορικά χρόνια, εξαιτίας της ιδιότητας που έχει να γεννά καθημερινά αυγά και εξαιτίας του εύγευστου κρέατός της. Η πάπια είναι αντιπροσωπευτικό υδρόβιο πτηνό. Οπως και η κότα, ζει κοντά στον άνθρωπο, αλλά υπάρχουν και πολλά άγρια είδη, πολλά από τα οποία είναι αποδημητικά. Ο γλάρος είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο πτηνό και ζει δίπλα σε νερά, κυρίως κοντά σε απόκρημνες ακτές. Τρέφεται με ψάρια κυρίως, αλλά και ό,τι βρει μπροστά του. Ο πινγκουίνος είναι το μοναδικό πτηνό που ζει στις πολικές περιοχές και μάλιστα στην Ανταρκτική. Είναι υδρόβιο πτηνό που δεν πετάει και το σώμα του είναι διαμορφωμένο για να κολυμπάει κάτω από το νερό. Η στρουθοκάμηλος ζει στις τροπικές περιοχές και είναι το μεγαλύτερο πτηνό. Δεν μπορεί να πετάξει και τα πόδια της έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα, προκειμένου να μπορεί να αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα σε ανώμαλο έδαφος. Τα τελευταία χρόνια εκτρέφεται και στην Ελλάδα.
ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ Ως θηλαστικά χαρακτηρίζονται όλοι τα ζώα των οποίων τα θηλυκά φέρουν μαστούς από τους οποίους θηλάζουν τα νεογνά τους. Είναι η πιο εξελιγμένη ομοταξία του ζωικού βασιλείου, πράγμα που οφείλεται στο μέγεθος του εγκεφάλου τους και την εξειδίκευση των ζωτικών οργάνων τους. Είναι ζώα ομοιόθερμα (διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος), των οποίων το σώμα καλύπτεται με τρίχωμα, που τα συναντούμε σ όλη τη γη. Το μεγαλύτερο θηλαστικό είναι η φάλαινα, ενώ το μεγαλύτερο χερσαίο είναι ο ελέφαντας, ο οποίος θεωρείται και το μακροβιότερο απ όλα. Το μοναδικό ιπτάμενο θηλαστικό είναι η νυχτερίδα. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Οι πιο χαρακτηριστικές τάξεις των θηλαστικών είναι οι εξής: Τα μονοτρήματα ζουν κυρίως στην Αυστραλία. Στο κάτω μέρος του σώματός τους έχουν μια μικρή οπή (τρήμα), όπου γεννούν ένα αυγό. Το νεογνό προσκολλάται στο γαλακτοφόρο αδένα της μητέρας του, μέχρι να μεγαλώσει. Αντιπροσωπευτικά είδη είναι η έχιδνα και ο ορνιθόρυγχος. Τα μαρσιποφόρα, όπως το καγκουρό και το κοάλα, γεννούν ένα μη αναπτυγμένο μικρό, στο μέγεθος σκουληκιού. Αυτό κατευθύνεται προς τον μάρσιπο, όπου στερεώνεται σε μια θηλή απ όπου τρέφεται συνέχεια, μέχρι να μεγαλώσει. Τα τρωκτικά έχουν χαρακτηριστικά μικρά δόντια, με τα οποία συλλαμβάνουν και επεξεργάζονται την τροφή τους. Στην τάξη αυτή ανήκουν οι σκίουροι, ο κάστορας, τα ποντίκια. Στα λαγόμορφα ανήκουν οι λαγοί και τα κουνέλια. Στα προβοσκιδοειδή ανήκουν οι ελέφαντες. Οι πρόγονοί τους ήταν τα μαμούθ.
Στα περιττοδάκτυλα ανήκουν τα ζώα των οποίων τα πόδια καταλήγουν σε οπλή, όπως τα άλογα ή σε τρία δάχτυλα, όπως ο ρινόκερος. Στα αρτιοδάκτυλα ταξινομούνται τα ζώα των οποίων τα πόδια καταλήγουν σε οπλή χωρισμένη στα δύο, όπως οι αγελάδες, οι καμήλες, τα γουρούνια, οι ιπποπόταμοι, η καμηλοπάρδαλη. Τα κητώδη είναι θηλαστικά των οποίων το σώμα έχει διαμορφωθεί όπως των ψαριών και ζουν στη θάλασσα. Εδώ ανήκουν τα διάφορα είδη από φάλαινες και δελφίνια. Τα σαρκοφάγα είναι μια μεγάλη τάξη με χαρακτηριστικό γνώρισμα τη διατροφή τους με κρέας. Στην τάξη αυτή ανήκουν τα αιλουροειδή, όπως οι γάτες, τα λιοντάρια, οι τίγρεις, οι κυνίδες, όπως οι σκύλοι και οι λύκοι, οι αρκτίδες, όπως οι αρκούδες. Τα χειρόπτερα είναι η μοναδική τάξη που μπορεί να πετάει. Σ αυτή ανήκουν οι νυχτερίδες, οι οποίες είναι νυκτόβια ζώα, που διαβιούν σε αγέλες. Στα πτερυγιόποδα ανήκουν τα ζώα των οποίων τα άκρα είναι μετασχηματισμένα σε πτερύγια, με τα οποία μπορούν να κολυμπούν, αφού διαβιούν στο νερό. Τέτοια ζώα είναι οι φώκιες και οι θαλάσσιοι ελέφαντες.
Τα εντομοφάγα είναι τα μικρότερα σε μέγεθος θηλαστικά, που τρέφονται με έντομα αλλά και με μικρά ζώα, όπως ο σκαντζόχοιρος. Εχουν μυτερό ρύγχος, με το οποίο μπορούν να ανασκάπτουν το έδαφος. Τα πρωτεύοντα είναι η πιο εξελιγμένη τάξη των θηλαστικών. Σ αυτήν ανήκουν οι γνωστοί μας πίθηκοι, οι οποίοι ζουν στην Ασία και την Αφρική. Κάποια από τα είδη των πιθήκων, όπως οι γορίλες, κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Το πιο αντιπροσωπευτικό είδος είναι ο χιμπαντζής. Ουρακοτάγκος της νήσου Βόρνεο