ΑΡΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
Αναζήτηση κριτηρίων με βάση τα οποία προσδιορίζεται : το Άριστο Ύψος του Προϋπολογισμού. η Άριστη Σύνθεση του Προϋπολογισμού. Αρχή της Μέγιστης Καθαρής Κοινωνικής Ωφέλειας: οποιαδήποτε δημόσια δαπάνη πρέπει να συνεπάγεται κοινωνική ωφέλεια (Β) μεγαλύτερη από το κοινωνικό κόστος (C).
Α) Προσδιορισμός του Άριστου Ύψους του Προϋπολογισμού. Κοινωνικό κόστος της δημοσιο-οικονομικής δραστηριότητας διαφυγούσα ωφέλεια της ιδιωτικο-οικονομικής δραστηρ. Καθαρό Κοινωνικό Όφελος : Β k B k = B C max B k όταν B k > 0 B > C
max B k = B C (1) Αν διαφορίσουμε την (1) ως προς την ποσότητα της Δ.Δ, q : db k dq db dq dc dq 0 db dq dc dq (2) MU MC.... Οριακό Κόστος της Δ.Δ Οριακό Όφελος της Δ.Δ
Q 0 Άριστο Μέγεθος Προϋπολογισμού max B k MU Δ.Δ =MC Δ.Δ και μηδενισμός του καθαρού οριακού κοινωνικού οφέλους: db k /dq = 0
Εναλλακτικά: Άριστη Παραγωγή Δ.Δ. (g): db dc dg dg MU MC.... Άριστη Παραγωγή Ι.Δ. (x): db dc dx dx MU MC....
dc /dx Διαφυγόν οριακό όφελος της Δ.Δ. dc / dg Διαφυγόν οριακό όφελος της Ι.Δ. db db dx dg MU MU... Συνθήκη Αριστοποίησης της κατανομής των πόρων στον Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα
Προσδιορισμός Αρίστου Μεγέθους Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα 00 Πόροι της Οικονομίας 0Q 0 Άριστη Παραγωγή Δ.Δ 0 Q 0 Άριστη Παραγωγή Ι.Δ
β) Άριστη Σύνθεση του Προϋπολογισμού. Κατανομή του άριστου ύψους του προϋπολογισμού, ανάμεσα στις διάφορες Δ.Δ, ώστε να μεγιστοποιείται η κοινωνική ευημερία. 1. Διαιρετές Δημόσιες Δαπάνες 2. Αδιαίρετες Δημόσιες Δαπάνες
Άριστη Διάρθρωση των Διαιρετών Δ.Δ. Π ύψος του προϋπολογισμού Κ, Μ 2 Δημόσια Αγαθά Β Κ, Β Μ κοινωνική ωφέλεια, από τη δαπάνη σε Κ, Μ Κατανομή του Π σε Κ και Μ max Καθαρής Κοινωνικής Ωφέλειας max συνολικής κοινωνικής ωφέλειας (Κ+Μ) max( B K + B M ) (1) περιορισμός : Π = Κ + Μ (2) L = B K + B M + λ (Π Κ Μ) (3)
(4) (5) (6) 4,5,6 Άριστη Σύνθεση του Προϋπολογισμού 0 K B K L K 0 M B M L M 0 L M K M K MU MU M B K B
0Π Ύψος Προϋπολ. 0Β Άριστη Παραγωγή Κ ΒΠ Άριστη Παραγωγή Μ Α B K K B M M
Συνολική Κοινωνική Ωφέλεια : TU TU K = OBAE TU M = ΠΒΑΖ ΤU = OBAE + ΠΒΑΖ Οποιαδήποτε άλλη κατανομή του προϋπολογισμού δεν είναι άριστη γιατί : MU K MU M Σημείο Γ : ΜU K > MU M TU κατά το εμβαδόν ΑΓΛ. Σημείο Ν : ΜU K < MU M TU κατά το εμβαδόν ΑΝΣ.
Άριστη Διάρθρωση των Αδιαίρετων Δ.Δ. Η διαιρετότητα των Δ.Δ. συνήθως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, κυρίως στην περίπτωση των Δημοσίων Επενδύσεων. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την έννοια του ΜU. Θα πρέπει να υπολογίσουμε το όφελος που προέρχεται από κάθε έργο κατά μονάδα δαπάνης και να επιλέξουμε όλα τα έργα που αποδίδουν μεγαλύτερο όφελος, ώσπου να εξαντληθεί ο προϋπολογισμός.
Έστω ότι έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε 3 έργα : 1, 2, 3 Όφελος : Β 1, Β 2, Β 3 Κόστος : C 1, C 2, C 3 Όφελος (Ακαθάριστο) κατά μονάδα δαπάνης: Αν υποθέσουμε ότι : B C B C 1 2,, 1 2 2 B C 2 B C 1 1 B C B C 3 3 3 3 Επιλέγουμε κατά σειρά το 2 ο, το 1 ο, και το 3 ο έργο, αν το ύψος του προϋπολογισμού το επιτρέπει.
Την ίδια ταξινόμηση θα έχουμε αν κατατάξουμε τα έργα με βάση το καθαρό όφελος κατά μονάδα δαπάνης. Θα πρέπει να επιλέξουμε τα προγράμματα που το όφελός τους είναι μεγαλύτερο από το κόστος τους : 3 3 3 1 1 1 2 2 2 C C B C C B C C B 1 i i C B 0 i i i C C B
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΣΑ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΦΟΡΕΩΝ Δημόσιες Δαπάνες Φορολογία Δημόσιος Δανεισμός
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των Δ.Δ, τις ταξινομούμε σε: Οικονομική Ταξινόμηση Λειτουργική Ταξινόμηση Διοικητική Ταξινόμηση
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ: κριτήριο ο τρόπος με τον οποίο οι δημόσιες δαπάνες επηρεάζουν την παραγωγή και το εθνικό εισόδημα. Α) Δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες. Δαπάνες Δημόσιων Φορέων που αποτελούν ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών και οδηγούν σε απασχόληση παραγωγικών συντελεστών και δημιουργία εισοδημάτων (μισθοί, ενοίκια, αξία αγαθών).
Β) Δαπάνες για Μεταβιβαστικές Πληρωμές. Αποτελούν μονομερείς παροχές των δημόσιων φορέων προς τους ιδιωτικούς φορείς, οι οποίες αυξάνουν τα διαθέσιμα εισοδήματά τους. Δεν αποτελούν αμοιβές συντελεστών παραγωγής και δεν συνυπολογίζονται στο εισόδημα. Οικογενειακά επιδόματα, επιδόματα ανεργίας, επιδοτήσεις ιδιωτικών φορέων
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ: κριτήριο η ειδική λειτουργία που επιτελεί κάθε δαπάνη. Λειτουργική Ταξινόμηση Δ.Δ. - Δ.Ε.: Δ.Δ: Διοίκηση Άμυνα Δικαιοσύνη Υγεία Πρόνοια Εκπαίδευση Λοιπή δράση Δ.Ε: Ορυχεία Λατομεία Μεταποίηση Γεωργία Κτηνοτροφια. Δάση Αλιεία Ενέργεια Ύδρευση Αποχέτευσ Μεταφορές Επικοινωνίες Κατοικία Δημόσια Διοίκηση Λοιπές δραστηριότητες
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ: κριτήριο, ο φορέας που κάνει τη Δαπάνη : Α) Δαπάνες του Κράτους ή Δαπάνες της Κεντρικής Διοίκησης. Β) Δαπάνες των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης. Γ) Δαπάνες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Δ) Δαπάνες λοιπών ΝΠΔΔ.