ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2010-2011 ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ 4 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Περιοχή ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΗΣ & Περιοχή ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 3ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΗ 1 ιδάσκοντες (θεωρία & ασκήσεις) : Συντονιστής µαθήµατος : Σύνταξη άσκησης : Π. Βασιλάτος, Η. Ζαχαρόπουλος, Κ. Καραδήµας, Γ. Μακρής, Μ. Τζιτζάς, Β. Τσούρας, Α. Σταυρίδου, Γ. Τριπιδάκης. Μ. Τζιτζάς Π. Βασιλάτος ΑΣΚΗΣΗ ΕΞΑΜΗΝΟΥ. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕ ΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΙΩΡΟΦΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ ΙΑΚΟΠΩΝ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Το θέµα της άσκησης είναι βασισµένο στο µικρό διώροφο κτίριο κατοικίας στον Οξύλιθο της Εύβοιας (ένα χωριό κοντά στην Κύµη), έργο των αρχιτεκτόνων ηµήτρη και Σουζάνας Αντωνακάκη. Οι λειτουργικές και κατασκευαστικές διαφοροποιήσεις που παρουσιάζει το θέµα σε σχέση µε το αυθεντικό έργο των αρχιτεκτόνων έγιναν για να το απλοποιήσουν, ώστε να προσαρµόζεται στους εκπαιδευτικούς στόχους ενός εισαγωγικού µαθήµατος της τρέχουσας οικοδοµικής τεχνολογίας. Η θέση του κτίσµατος βρίσκεται στην πλαγιά ενός λόφου σε αγροτική περιοχή. Βορειότερα είναι το χωριό, ενώ η θάλασσα βρίσκεται προς τα ανατολικά. Το κλίµα χαρακτηρίζεται από συχνές βροχοπτώσεις και επικρατούντες ανατολικούς ανέµους. Η κατοικία εξυπηρετεί κατά τις καλοκαιρινές διακοπές της µια µικρή οικογένεια. Οι κλειστοί χώροι, ο ηµιυπαίθριος και οι υπαίθριοι χώροι εναλλάσσονται σε ζώνες διαφορετικού χαρακτήρα µε προσανατολισµό ανατολή-δύση που διατρέχουν το οικόπεδο παράλληλα µε τις ισοϋψείς καµπύλες και ταυτίζονται µε την διεύθυνση των επικρατούντων ανέµων. Το κτίριο αναπτύσσεται σε δύο βασικούς ανεξάρτητους όγκους, έναν επιµήκη µε πατάρι και κεκλιµένη στέγη που εξυπηρετεί τις λειτουργίες ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Η µορφή, οι γενικές διαστάσεις, η λειτουργική διάταξη των χώρων και τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά του οικοπέδου θεωρούνται κατ αρχήν ως δεδοµένα για την περαιτέρω µελέτη σας. Όµως η θέση, η µορφή και τα µεγέθη των ανοιγµάτων όπως και άλλων δευτερευόντων αρχιτεκτονικών στοιχείων, µπορούν να τροποποιηθούν εφ όσον το κρίνετε σκόπιµο. Μπορούν επίσης να τροποποιηθούν: η διάταξη των εσωτερικών χώρων, τα καθαρά ύψη των χώρων, όπως και το πάχος του εξωτερικού περιβλήµατος, ώστε να ανταποκρίνονται στις κτιριοδοµικές επιλογές που θα υιοθετήσετε. Πάντως, η φέρουσα κατασκευή της κατοικίας (ο φέρων οργανισµός), θα είναι από οπλισµένο σκυρόδεµα. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του διηµέρευσης, κουζίνα, φαγητό, χώρο ύπνου και φιλοξενίας, ενώ στον δεύτερο µικρότερο όγκο, µε δώµα, διατάσσονται οι λειτουργίες του ύπνου. Ο ηµιυπαίθριος χώρος λειτουργεί ως συνδετικό µεταβατικό στοιχείο ανάµεσα στους κλειστούς χώρους και οργανώνει τους υπαίθριους χώρους καταλήγοντας προς τα ανατολικά σε ένα ανοικτό εξώστη µε θέα προς την θάλασσα, ενώ δυτικά σε ένα πλάτωµα µε κτιστό τραπέζι φαγητού στεγασµένο µε πέργκολα. Το δώµα του ηµιυπαίθριου χώρου χρησιµοποιείται ως βεράντα µε πρόσβαση από το πατάρι. Στο υπόγειο, που είναι προσπελάσιµο εξωτερικά, βρίσκονται βοηθητικοί χώροι του κτιρίου και χώροι µηχανολογικών εγκαταστάσεων. εξωτερικού περιβλήµατος καθώς και η κατασκευή των εσωτερικών χώρων, θα γίνουν από συµβατικά δοµικά υλικά (δηλ. από συνηθισµένα υλικά που χρησιµοποιούνται στον τόπο µας) της επιλογής σας, ενώ η κατασκευή των κουφωµάτων προβλέπεται από ξύλο. Η σκάλα προς τον εξώστη, θα είναι ελαφράς κατασκευής, δηλαδή θα χρησιµοποιηθούν υλικά όπως το ξύλο, το µέταλλο, το γυαλί κλπ., χωρίς να αποκλείεται και η µερική χρήση του οπλισµένου σκυροδέµατος µε ένα ή και περισσότερα από τα προηγούµενα υλικά. (στην παρούσα φάση θα µας απασχολήσει µόνο η χάραξη της σκάλας, ενώ οι κατασκευαστικές λεπτοµέρειες της θα είναι ένα από τα θέµατα του εποµένου εξαµήνου). Οικοδομική Ι σ. 1
ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ (και του µαθήµατος γενικότερα) Η κατανόηση των τρόπων µε τους οποίους κατασκευάζονται τα κτιριακά έργα απλής τεχνολογίας στον τόπο µας, καθώς και η εξάσκηση στη διατύπωση των γενικών σχεδίων εφαρµογής και των βασικών λεπτοµερειών που απαιτούνται για την υλοποίηση µιας αρχιτεκτονικής πρότασης. Τονίζεται ότι µας απασχολεί ιδιαίτερα η ποιότητα του αρχιτεκτονικού αποτελέσµατος που παράγεται από οποιαδήποτε κατασκευαστική επιλογή κι αυτό διότι η οικοδοµική δηλ. η τέχνη της κατασκευής δεν είναι µόνον ένα άθροισµα τεχνικών και επιστηµονικών γνώσεων, αλλά κυρίως ο τρόπος µε τον οποίο αυτές συγκροτούνται και αξιοποιούνται για να συµβάλλουν στη δηµιουργία ενός αξιόλογου αρχιτεκτονήµατος. ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Γενικά κατασκευαστικά σχέδια και σχέδια διαµόρφωσης ξυλοτύπων σε κλίµακα 1:50 Μακέτα εργασίας για την κατανόηση της µορφής του φέροντος οργανισµού σε κλίµακα 1:50 Γενικά κατασκευαστικά σχέδια 1:50 Σχέδια ξυλοτύπων 1:50 Α 0 1 Κάτοψη υπογείου Α 0 2 Κάτοψη ισογείου Α 0 3 Κάτοψη παταριού Α 0 4 Κάτοψη δώµατος στεγών ρύσεων Α 0 5 Τοµή κατά πλάτος Α-Α (στη θέση που υποδεικνύεται) Α 0 6 Τοµή κατά µήκος Β-Β (στη θέση που υποδεικνύεται) Α 0 7 Βόρεια όψη Α 08 Ανατολική όψη Σ 01 Κάτοψη θεµελίων - εκσκαφών Σ 02 Ξυλότυπος οροφής υπογείου Σ 03 Ξυλότυπος οροφής ισογείου Σ 04 Ξυλότυπος παταριού Μακέτα εργασίας φέροντος οργανισµού 1:50 ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑ ΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Τα σχέδια θα παραδοθούν σε χαρτί διαστάσεων Α3 (297x420χιλ.). Οι σελίδες θα είναι συνδεδεµένες στη ράχη ώστε να αποτελούν ένα εύχρηστο στην ανάγνωση τεύχος το οποίο θα περιέχει τα ζητούµενα σχέδια κατ αύξοντα αριθµό και µε τη σειρά που ζητούνται στην εκφώνηση. Σε κάθε σελίδα του τεύχους θα υπάρχει ένα πινακάκι µε τα απαραίτητα στοιχεία ταυτότητας, που είναι ο τίτλος του σχεδίου, η σχεδιαστική κλίµακα, η ηµεροµηνία και το όνοµά σας. Ο τρόπος σχεδιάσεως και παρουσίασης των ζητούµενων είναι ελεύθερος. Πάντως, τα σχέδια θα είναι γραµµικά µε το χέρι ή θα σχεδιαστούν ψηφιακά. Γενικά µπορείτε να χρησιµοποιήσετε µελάνι, µολύβι, χρώµα, ριζόχαρτο, διαφανές χαρτί, στρατσόχαρτο ή εάν θέλετε κάποιο άλλο µέσον. Η τελική παράδοση µπορεί να γίνει µε τα πρωτότυπα σχέδια, µε φωτοτυπίες ή µε φωτοαντίγραφα. Μαζί µε τα τελικά σχέδια θα παραδοθούν οπωσδήποτε και µια σειρά επιλεγµένων σκίτσων από αυτά που θα κάνετε κατά τη διάρκεια της µελέτης σας και τα οποία θα δηλώνουν την πορεία της εργασίας σας, αυτά θα προσαρτηθούν κατάλληλα στο τέλος του τεύχους που θα παραδώσετε. Εάν για κάποιο από τα σχέδια της µελέτης σας απαιτείται µεγαλύτερη διάσταση χαρτιού, το υπόλοιπο, πέραν των διαστάσεων Α3 θα διπλώνεται µέσα στο τεύχος. Τέλος στο εξώφυλλο του τεύχους παράδοσης της εργασίας όπως και στην µακέτα θα αναγράφονται απαραιτήτως τα στοιχεία ταυτότητας της άσκησης που είναι: το µάθηµα, το θέµα, η ηµεροµηνία, το όνοµά σας, και το όνοµα του διδάσκοντος που είναι υπεύθυνος για την οµάδα στην οποία ανήκετε. Οικοδομική Ι σ. 2
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Για την αξιολόγηση της άσκησης θα ληφθούν υπ όψιν τα ακόλουθα στοιχεία: η ποιότητα του αρχιτεκτονικού αποτελέσµατος. η ορθότητα και η πληρότητα των κατασκευαστικών σχεδίων. η πληρότητα της σειράς των ζητουµένων σχεδίων. η καλή, ευκρινής και σαφής σχεδίαση, καθώς και η γενικότερη εµφάνιση του τεύχους. τα προσχέδια και τα σκίτσα που θα παραδώσετε µαζί µε τα τελικά σχέδια. η συνεργασία σας µε τον υπεύθυνο διδάσκοντα της οµάδας και οι διορθώσεις καθ όλη τη διάρκεια του εξαµήνου. Σηµ. Στην τελική βαθµολογία, ο βαθµός της άσκησης θα αποτελεί το 70% του τελικού βαθµού σας και ο βαθµός του διαγωνίσµατος το υπόλοιπο 30%. ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑ ΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Η εργασία θα παραδοθεί πριν από τις εξετάσεις µε όριο την ηµέρα εξέτασης της θεωρίας του µαθήµατος. Ο ακριβής χρόνος παράδοσης θα καθορισθεί έγκαιρα µε σχετική ανακοίνωση. ΣΗΜ. 1 Τονίζεται ότι οι σπουδαστές-τριες πρέπει, παράλληλα µε την επεξεργασία της άσκησης στην οµάδα, να παρακολουθούν και τα µαθήµατα θεωρίας της Οικοδοµικής, διότι ένα µεγάλο µέρος των γνώσεων που απαιτούνται για την κατανόηση και επεξεργασία του θέµατος αναπτύσσεται εποπτικά και µε πολλές παραλλαγές στην θεωρία. Όσον αφορά την διδασκαλία των τεχνικών εγκαταστάσεων σε αυτό το εξάµηνο, αυτή θα καλυφθεί µόνον σε επίπεδο γενικής θεωρίας η οποία θα εξεταστεί από κοινού µε τη θεωρία της Οικοδοµικής σε διαγώνισµα στο τέλος του εξαµήνου. ΣΗΜ. 2 Ως βοηθήµατα θα δοθούν τα ακόλουθα στοιχεία: Σηµειώσεις γενικής θεωρίας της Οικοδοµικής. Σχεδιαστικά υποδείγµατα σχετικά µε την άσκηση Οικοδοµικής 1. Σηµειώσεις Τεχνικών Εγκαταστάσεων. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Για την γνωριµία µε το έργο των ηµήτρη και Σουζάνας Αντωνακάκη προτείνεται η παρακάτω εισαγωγική βιβλιογραφία: Frampton Kenneth, Atelier 66, the Architecture of Dimitris and Suzana Antonakakis, Rizzoli, N.Y. 1985. Φιλιππίδης ηµήτρης, Μεσογειακά σπίτια στην Ελλάδα, Κλειδάριθµος, Αθήνα 1994. Θέµατα Χώρου + Τεχνών, τ. 6, 1975 Οικοδομική Ι σ. 3