ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Rue des Petits Carmes 6 1000 Bruxelles Τηλ. : 00 32 2 545 55 06 Φαξ : 00 32 2 545 55 08 Email : ecocom-brussels@mfa.gr ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Βρυξέλλες, 22/10/2012 Α.Π. Φ. 3070 / 400 ΠΡΟΣ : Ως Πίνακας Αποδεκτών KOIN : Ε.Δ.: Υπουργείο Εξωτερικών Γραφείο κ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ Γραφείο κας Β Γενικού Διευθυντού Α1, Β1, Β4, Β8 Διευθύνσεις Πρεσβεία Βρυξελλών Γραφείο Τύπου Γραφείο Ε.Ο.Τ. ΘΕΜΑ: Ενημερωτικό Δελτίο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ειδήσεων Βελγίου Γραφείου Ο.Ε.Υ. Βρυξελλών Σας διαβιβάζουμε συνημμένα, σε ηλεκτρονική μορφή, το υπ αριθ. 8 ενημερωτικό δελτίο οικονομικών και επιχειρηματικών ειδήσεων από το Βέλγιο που εκπόνησε το Γραφείο μας, για την περίοδο 11 έως 20 Οκτωβρίου 2012. Ο Προϊστάμενος Παντελής Γκάσιος Σύμβουλος ΟΕΥ Α' Συνημ.: 1 αρχείο Σελίδα 1 από 1 ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ
ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Διεύθυνση: Rue des Petits Carmes 6, B-1000, Bruxelles Τηλέφωνο: +322-5455506, Fax: +322-5455508, e-mail: ecocom-brussels@mfa.gr ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 8 11/10-20/10/2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Ιστορικά χαμηλό επίπεδο για τα επιτόκια σελ. 2 δανεισμού του Βελγίου 2. Δηλώσεις Di Rupo και εξελίξεις σχετικά με σελ. 2 τον προϋπολογισμό του 2013 3. Η επαρχία Brabant-Wallon 2η στην σελ. 4 Ευρώπη στην έρευνα 4. Οι βελγικές εξαγωγές σε επίπεδα προ σελ. 4 κρίσης 5. Χρηματιστηριακές ειδήσεις σελ. 5 6. Υψηλότερος ρυθμός ιδιωτικής σελ. 5 αποταμίευσης στο β τρίμηνο 2012 7. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο Βέλγιο σελ. 5 πλήττονται από την κρίση 8. Μεγάλη βελγική επιχειρηματική αποστολή σελ. 6 στην Τουρκία 9. Νέα επιτυχημένη έκδοση και διάθεση σελ. 6 βελγικών κρατικών τίτλων 10. «Σύμφωνο Σταθερότητας» υπεγράφη σελ. 7 μεταξύ βελγικού Υπ. Υγείας και κλαδικής ομοσπονδίας φαρμακοβιομηχανίας 11. Ο ιταλικός ενεργειακός κολοσσός ENI σελ. 7 θέλει να κατακτήσει τη βελγική αγορά αερίου και ηλεκτρισμού 12. Η DEXIA καθυστερεί να καταθέσει το σελ. 8 πρόγραμμα αναδιάρθρωσής της 13. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά σελ. 8 στοιχεία των Βέλγων φθάνουν τα 981 δις. 1
1. Ιστορικά χαμηλό επίπεδο για τα επιτόκια δανεισμού του Βελγίου Τις τελευταίες ημέρες, τα επιτόκια δανεισμού του Βελγίου έχουν ανέλθει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, σπάζοντας το ένα μετά το άλλο τα κατώτατα όρια. Το επιτόκιο των βελγικών δεκαετών ομολόγων έφθασε στις 15.10.2012 στο 2,32%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 1993 1. Μειώσεις επίσης σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα έχουν υπάρξει και στα επιτόκια των διετών (κυμαίνονται στο 0,1675%), των πενταετών (στο 1,0372%), των δεκαπενταετών (στο 2,758%), των εικοσαετών (στο 3,097%) και των τριακονταετών (στο 3,2119%). Το προηγούμενο ιστορικά χαμηλό επίπεδο επιτοκίων των βελγικών ομολόγων είχε σημειωθεί τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου 2. Ταυτόχρονα, το spread των βελγικών δεκαετών ομολόγων κυμαίνεται περί τις 90 μονάδες βάσης έναντι των γερμανικών, ενώ στα τέλη Νοεμβρίου του περασμένου έτους το βελγικό spread κατέγραφε ιστορικά υψηλά επίπεδα της τάξεως των 360 μονάδων βάσης. Η μείωση αυτή των επιτοκίων των βελγικών ομολόγων, που συνιστά καλυτέρευση των όρων δανεισμού του βελγικού κράτους αλλά και εξοικονόμηση αρκετά σημαντικών κονδυλίων στον κρατικό προϋπολογισμό, ερμηνεύεται αφ ενός ως ένδειξη εμπιστοσύνης των αγορών προς το Βέλγιο, αφ ετέρου ως προτίμηση των επενδυτών σε ασφαλείς τοποθετήσεις, οι οποίες ωστόσο αποφέρουν κάπως υψηλότερη απόδοση από τους γερμανικούς τίτλους (το επιτόκιο των δεκαετών γερμανικών ομολόγων κυμαίνεται περί το 1,5%). Σύμφωνα πάντως εδώ έγκυρα δημοσιεύματα, σε σχετική σφυγμομέτρηση το 80% των ερωτηθέντων εξέφρασαν δυσαρέσκεια για το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων των βελγικών ομολόγων, και δήλωσαν ότι το επιθυμητό ύψος τους βρίσκεται στην περιοχή του 4,4%. Τα δημοσιεύματα -που επικαλούνται 1 Την Τρίτη 16.10.2012, το επιτόκιο βελγικών δεκαετών ομολόγων έπεσε κι άλλο στη διάρκεια της ημέρας, φθάνοντας νέο χαμηλότερο επίπεδο (2,3112%), ωστόσο έκλεισε στο 2,37%, δηλ. σε ανώτερο επίπεδο από εκείνο της Δευτέρας 15.10.2012. 2 Βλ. άρθρο 9 ενημερωτικού δελτίου 1-10.10.2012. τραπεζικές πηγές- αναφέρουν πάντως ότι θεωρείται απίθανο οι Βέλγοι επενδυτές να στραφούν προς κρατικούς τίτλους με πιο υψηλές αποδόσεις (λ.χ. ισπανικά ομόλογα), καθώς έχουν νωπή στη μνήμη τους την πρόσφατη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και τις απώλειες που δημιούργησε στους ιδιώτες επενδυτές. Ορισμένοι αναλυτές με κριτική στάση ωστόσο, υποστηρίζουν ότι οι αγορές δείχνουν μία «ανεκτικότητα» στην επισφαλή οικονομική κατάσταση του Βελγίου καθώς το θεωρούν μέλος του «σκληρού πυρήνα» της ευρωζώνης, το ευάλωτο δε της οικονομικής κατάστασης της χώρας και των όρων δανεισμού της πρόκειται να επιβεβαιωθεί μόλις τεθεί σε τελικό στάδιο υλοποίησης η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού ομίλου DEXIA. Βεβαίως, όπως σημειώνουν τα εδώ μέσα ενημέρωσης, η εμπιστοσύνη των αγορών στο αξιόχρεο του βελγικού κράτους και η καθοδική πορεία των επιτοκίων των βελγικών ομολόγων δεν φαίνεται να ανακόπτεται ούτε να διαταράσσεται καν από τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και την σημαντικότατη ενίσχυση του εθνικιστικού φλαμανδικού κόμματος κατά τις τοπικές εκλογές της 14 ης Οκτωβρίου. Τούτο διότι, το εθνικιστικό κόμμα N-VA το οποίο επιδιώκει την αυτονομία της περιφέρειας της Φλάνδρας και τη μετατροπή του συστήματος διακυβέρνησης του Βελγίου από ομοσπονδιακό σε συνομοσπονδιακό, ουδέποτε έχει θέσει ζήτημα μη αποδοχής του σημερινού ομοσπονδιακού χρέους της χώρας. 2. Δηλώσεις Di Rupo και εξελίξεις σχετικά με τον προϋπολογισμό του 2013 Στις 11.10.2012, τρεις ημέρες πριν τις βελγικές τοπικές εκλογές, ο Πρωθυπουργός Elio Di Rupo, σε ομιλία του προς το Κοινοβούλιο υπεραμύνθηκε του έργου της κυβέρνησής του προς αντιμετώπιση της κρίσης, μέσα μάλιστα σε ένα δημοσιονομικό πλαίσιο ιδιαίτερα δύσκολο. Για τον προϋπολογισμό του 2013, ο Di Rupo ανέφερε ότι θα είναι έτοιμος εγκαίρως 3, 3 Σημειώνεται ότι η προοπτική καθυστέρησης στην προετοιμασία του προϋπολογισμού εξαιτίας των τοπικών εκλογών της 14 ης Οκτωβρίου, είχε 2
αφού προηγηθούν τα αποτελέσματα της αρμόδιας επιτροπής δημοσιονομικού ελέγχου για το 2012 και οι τελικές επεξεργασίες και συνεννοήσεις σε κυβερνητικό επίπεδο, και βεβαίως οι διαβουλεύσεις για την οριστικοποίηση του προϋπολογισμού, οι οποίες στοχεύεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου. Σημειώνουμε ότι με βάση την έκθεση της επιτροπής δημοσιονομικού ελέγχου που διαβιβάστηκε στην κυβέρνηση στις 17.10.2012, από την μέχρι τώρα πορεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού και την φτωχή απόδοση των εσόδων (446 εκατ. λιγότερα από τον στόχο που προέβλεπε αύξηση των κρατικών εσόδων κατά 7%) φαίνεται ότι θα απαιτηθούν πρόσθετα 811 εκατ. προκειμένου να περιοριστεί το έλλειμμα στο 2,8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το στόχο, και να βγει το Βέλγιο από την κοινοτική διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Παράλληλα, για το 2013 θα πρέπει να καταβληθεί πρόσθετη δημοσιονομική προσπάθεια της τάξεως των 4,7 δις. προκειμένου να περιοριστεί το έλλειμμα στο στοχευόμενο επίπεδο του 2,15% 4, εκ των οποίων το 1 δις. θα πρέπει να εξοικονομηθεί από τις περιφερειακές και τοπικές αρχές 5. Η επιτροπή σημειώνει ότι η δημοσιονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί από τον τελευταίο δημοσιονομικό έλεγχο που είχε διενεργηθεί τον Ιούλιο, ενώ δεν φαίνεται να υπάρχουν περιθώρια αξιόλογης βελτίωσής της. 6 προκαλέσει αρκετά έντονη εσωτερική συζήτηση και κριτική έναντι της κυβέρνησης Di Rupo, αναφορικά κυρίως με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις μιας τέτοιας καθυστέρησης στη στάση της Ευρ. Επιτροπής έναντι του Βελγίου. 4 Βλ. και άρθρο 4 ενημερωτικού δελτίου 1-10.10.2012. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Bureau Fédéral du Plan, το 2013 εφ όσον δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα εξοικονόμησης, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ανέλθει σε 3,35% του ΑΕΠ. Κατά την επιτροπή δημοσιονομικού ελέγχου, το έλλειμμα θα ανέλθει σε 3,4% του ΑΕΠ. 5 Βασικά, από τις περιφέρειες Βαλλονίας και Βρυξελλών, αφού η Φλάνδρα έχει ήδη παρουσιάσει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το 2013. 6 Αναφέρει πάντως ότι η «τρύπα» των 811 εκατ. ενδέχεται να μικρύνει και να ανέλθει σε 669 εκατ. Για το 2014, η επιτροπή σημειώνει ότι θα πρέπει να αναζητηθούν πρόσθετα 8 δις. προκειμένου να φθάσει η κυβέρνηση στην επιδιωκόμενη δημοσιονομική εξισορρόπηση το 2015. Οι παρατηρούμενες αποκλίσεις από τα προβλεπόμενα στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και η δημιουργία κενών στους προϋπολογισμούς που θα πρέπει να καλυφθούν οφείλονται στον σημαντικά χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης της βελγικής οικονομίας σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις του Προγράμματος. Η επιτροπή επισημαίνει δε ότι τα μέτρα εξοικονόμησης που θα ληφθούν, θα πρέπει να έχουν διαρθρωτικό χαρακτήρα, ώστε οι θετικές τους επιπτώσεις να μετακυλούν και στα επόμενα έτη. Πάντως, παρ όλα τα προηγούμενα, και ενδεχομένως εξαιτίας των σημερινών πολιτικών ισορροπιών, φαίνεται ότι η κυβέρνηση απομακρύνεται από την προετοιμασία ενός προϋπολογισμού προοπτικής διετίας όπως είχε διατυπωθεί νωρίτερα, προς έναν προϋπολογισμό αποκρυστάλλωσης των μέτρων δημοσιονομικής εξισορρόπησης το 2013 και των επιπτώσεών τους στον προϋπολογισμό του 2014 7. Ο Βέλγος Πρωθυπουργός, στην ομιλία του στο Κοινοβούλιο, προσπάθησε να «ισορροπήσει» μεταξύ δεξιάς και αριστεράς αντίληψης περί οικονομικής πολιτικής, κάνοντας λόγο για προσπάθειες εξοικονόμησης σε βάση δίκαιη, αναλογική και ισομερή, όπου κάθε Βέλγος πολίτης θα εισφέρει ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες στη βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας. Ο Di Rupo τόνισε επίσης την ανάγκη συντονισμένης προσπάθειας δημοσιονομικής εξυγίανσης και ταυτόχρονης στρατηγικής αναζωογόνησης της οικονομίας ενώ ζήτησε από τους κοινωνικούς εταίρους να υιοθετήσουν «θετική προσέγγιση» κατά τις προσεχείς εβδομάδες, εν όψει της κατάληξης των διαπραγματεύσεων για νέα διεπαγγελματική συλλογική σύμβαση. με την αναθεώρηση των προϋπολογισμών των τοπικών αρχών. 7 Βλ. άρθρο 13 και σχετική υποσημείωση, ενημερωτικού δελτίου 21-30.8.2012. 3
Σημειώνουμε πάντως ότι, κατόπιν των διαπιστώσεων της επιτροπής δημοσιονομικού ελέγχου, αλλά και της επιτυχίας του φλαμανδικού εθνικιστικού κόμματος N-VA στις τοπικές εκλογές της 14 ης Οκτωβρίου, αναμένεται να ασκηθούν έντονες πιέσεις στο σημερινό ομοσπονδιακό κυβερνητικό σχήμα συνασπισμού υπό τον Di Rupo για περαιτέρω σημαντικό περιορισμό των δαπανών. Ήδη, στις 18.10.2012 το Υπουργικό Συμβούλιο σε περιορισμένη σύνθεση αποφάσισε το «πάγωμα» των κρατικών πιστώσεων του 2012 ώσπου να ξεκινήσει τις εργασίες του το «δημοσιονομικό κονκλάβιο» την Δευτέρα 22.10.2012. Στις ημέρες αυτές, το Υπ. Οικονομικών θα πρέπει να προσδιορίσει το μέγεθος των κρατικών δαπανών που είναι απολύτως απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του κράτους. Είναι φανερό ότι η βελγική κυβέρνηση θα πρέπει να καταβάλει μεγάλη και επίπονη προσπάθεια δεδομένων και των ευαίσθητων πολιτικών ισορροπιών αλλά και των κρίσιμων επερχόμενων το 2014 εθνικών εκλογών- εφ όσον επιθυμεί να επιτύχει τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας. 3. Η επαρχία Brabant-Wallon 2 η στην Ευρώπη στην έρευνα Σύμφωνα με την πρόσφατα δημοσιευθείσα ετήσια στατιστική έκθεση της Eurostat, η επαρχία Brabant-Wallon (περιφέρεια Βαλλονίας, πλησίον των Βρυξελλών) κατατάσσεται δεύτερη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (στοιχεία του 2009) από πλευράς δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη ως ποσοστού του τοπικού ΑΕΠ, με ποσοστό 7,63%, επί συνόλου 271 ευρωπαϊκών επαρχιών 8. Η επαρχία Brabant-Wallon βρίσκεται πίσω από την επαρχία Braunschweig της Γερμανίας (7,93%) και μπροστά από τις Pohjois-Suomi (Φινλανδία, 6,58%), Cheshire (Ην. Βασίλειο, 6,51%), Στουτγάρδη (Γερμανία, 6,44%), East Anglia (Ην. Βασίλειο, 5,59%) και Hovedstaden 8 Μεταξύ των δύο βελγικών επαρχιών που είχαν αναλογία δαπανών έρευνας στο ΑΕΠ άνω του 3% ήταν και η γειτονική φλαμανδική επαρχία Vlaams- Brabant. Σημειωτέον ότι οι δύο επαρχίες Brabant διαθέτουν πολύ εξελιγμένα στην έρευνα πανεπιστημιακά ιδρύματα (Leuven και Louvain-La- Neuve). (Δανία, 5,27%). Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τα στοιχεία, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αναλογίας δαπανών έρευνας στο ΑΕΠ ανέρχεται σε 1,43%, ενώ η συνολική αναλογία δαπανών έρευνας στο ΑΕΠ της Ε.Ε. ανέρχεται σε 2,01%. 4. Οι βελγικές εξαγωγές σε επίπεδα προ κρίσης Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε η τράπεζα ING στο Βέλγιο, οι βελγικές εξαγωγές, όπως δείχνουν οι τάσεις μέχρι το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, έχουν επανέλθει στα επίπεδα του 2008, κυρίως εξαιτίας της ανόδου της ζήτησης από αναδυόμενες αγορές, αλλά και τις εξαγωγές προς τη Β. Αμερική, σε αντίθεση με την πτώση του διεθνούς εμπορίου στον ευρωπαϊκό χώρο συνεπεία της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η ING, οι βελγικές εξαγωγές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012 εμφανίζονται αυξημένες κατά 6% έναντι των εξαγωγών του πρώτου εξαμήνου 2008. Η μελέτη διαπιστώνει πτώση των βελγικών εξαγωγών προς χώρες της ευρωζώνης κατά 5% στην τελευταία τετραετία, και αντιθέτως άνοδό τους προς αναδυόμενες και γενικότερα τρίτες αγορές. Όπως έχουμε σημειώσει στην ετήσια έκθεση για τη βελγική οικονομία το 2011, όντως καταγράφεται αντιστροφή της τάσης που υπήρχε προ κρίσης και μέχρι το έτος 2007, δηλαδή ύπαρξης εμπορικού πλεονάσματος με τις χώρες Ε.Ε. και μικρού σχετικά εμπορικού ελλείμματος με τις τρίτες χώρες, που μετατράπηκε σε πλεόνασμα με τις χώρες εκτός Ε.Ε. και διογκούμενο εμπορικό έλλειμμα με τους κοινοτικούς εμπορικούς εταίρους του Βελγίου. Η μελέτη σημειώνει εξάλλου ότι οι εξαγωγές προς περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης έχει μειωθεί κατά 20% την τελευταία τετραετία. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όπως φαίνεται και από τα στατιστικά στοιχεία διμερούς εμπορίου, έχει υπάρξει «καταποντισμός» των βελγικών εξαγωγών προς τη χώρα μας από επίπεδα άνω των 2 δις. (2,2 δις. το 2008) σε μεταξύ 1,5 και 1,6 δις. το 2011, και κατά πάσα πιθανότητα σε ανάλογα επίπεδα το 2012 (περί τα 800 εκατ. το πρώτο εξάμηνο). 4
Από πλευράς κύριων εξαγωγικών κλάδων, οι παραδοσιακά ισχυροί εξαγωγικοί κλάδοι του Βελγίου φαίνεται ότι λειτούργησαν καλά και στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, με κύριους εξωστρεφείς κλάδους τον φαρμακευτικό, το εμπόριο διαμαντιών, τον κλάδο τροφίμων και ποτών, τον κλάδο πετρελαίου και πετροχημικών. Αντιθέτως, κλάδοι όπως η μεταλλουργία, τα μηχανήματα, η αυτοκινητοβιομηχανία και η κλωστοϋφαντουργία, οι οποίοι ήσαν ήδη προ κρίσης σε επιβράδυνση, υπέστησαν πρόσθετη «καθίζηση» εξαιτίας της κρίσης. Η μελέτη αποδίδει τον ελλειμματικό χαρακτήρα του βελγικού εμπορικού ισοζυγίου κατά την περίοδο της κρίσης κυρίως στις αυξημένες πετρελαϊκές τιμές, και συμπεραίνει ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαλειφθεί το έλλειμμα όσο διαρκεί το αυξημένο επίπεδο τιμών των καυσίμων. 5. Χρηματιστηριακές ειδήσεις Την Παρασκευή 12.10.2012, ο Δείκτης EURONEXT BEL 20 του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών έκλεισε στις 2.386,40 μονάδες, σημειώνοντας μικρή άνοδο 0,83% έναντι του κλεισίματος της προηγούμενης εβδομάδας. Σημειωτέον ότι στις 12.10 ο Δείκτης είχε κλείσει στις 2.366,80 μονάδες, που αποτέλεσε το χαμηλότερο επίπεδο του Δείκτη από το τέλος Αυγούστου (31.8). Εν τω μεταξύ, το βελγικό Συμβούλιο Ανταγωνισμού αποφάσισε να καταθέσει αίτημα στην Ευρ. Επιτροπή για να εξετάσει την προσφορά εξαγοράς της βελγικής εταιρείας IRIS (ηλεκτρονική διαχείριση αρχείων) από τον ιαπωνικό κολοσσό Canon, ο οποίος ήδη μετέχει κατά 17% από το έτος 2009 στο μετοχικό της κεφάλαιο. Η προσφορά εξαγοράς 9 έχει κατατεθεί από την Canon στα τέλη Σεπτεμβρίου, ωστόσο το Συμβούλιο Ανταγωνισμού έκρινε σε πρώτη φάση ότι η σχεδιαζόμενη εξαγορά μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ανταγωνισμό στη βελγική αγορά και κατ επέκταση και το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών. Σημειωτέον ότι το βελγικό αίτημα μπορεί να τύχει στήριξης και από άλλα κράτη μέλη, ωστόσο 9 Του 90% +1 των μετοχών της IRIS, συνολικής αξίας 69 εκατ.. δεν θεωρείται βέβαιο ότι η Επιτροπή θα δεχθεί να εξετάσει τον φάκελο. Σημαντικό είναι ότι το τελευταίο διάστημα πολλές βελγικές εταιρείες των οποίων οι μετοχές απαρτίζουν τον Δείκτη BEL 20 του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών έχουν «πέσει θύματα» προσφορών για εξαγορά από άλλες επιχειρήσεις, και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αναστολή διαπραγμάτευσης στο Χρηματιστήριο και την αποχώρηση των μετοχών τους από τον Δείκτη. Τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν εταιρείες όπως η IRIS, η Telenet (τηλεπικοινωνίες), η Devgen (βιοτεχνολογία / γεωργικές εφαρμογές), η VPK (συσκευασία) και η Transics (υπηρεσίες μεταφορών, logistics), ενώ τελευταία το ίδιο φημολογείται για τη γνωστή ζυθοποιία Duvel. 6. Υψηλότερος ρυθμός ιδιωτικής αποταμίευσης στο β τρίμηνο 2012 Ο ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών στο Βέλγιο κατά το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους επανήλθε σε ανοδική πορεία, μετά από καθοδική πορεία στις αρχές του χρόνου. Από την άλλη πλευρά, μειώθηκαν οι επενδυτικές τοποθετήσεις τους σε πάγια στοιχεία. Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με στοιχεία της βελγικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Institut des Comptes Nationaux) οι Βέλγοι κατά το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου αποταμίευσαν το 15,1% των εισοδημάτων τους, έναντι του 14% κατά το πρώτο τρίμηνο. Η αύξηση αυτή κατά 1,1 ποσοστιαίες μονάδες, ερμηνεύεται κυρίως με βάση την μείωση των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών. Το ανώτατο επίπεδο αποταμίευσης είχε σημειωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2009 (19,6%) ενώ έκτοτε έβαινε μειούμενο έως τον Μάρτιο του 2012. Από την άλλη πλευρά, όπως προαναφέραμε, οι «επενδυτικές» δαπάνες των βελγικών νοικοκυριών, που κατευθύνονται κυρίως στις κατασκευές και τις ανακαινίσεις ακινήτων, μειώθηκαν από 9,7% το πρώτο τρίμηνο σε 9,5% του διαθέσιμου εισοδήματος το δεύτερο. 7. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο Βέλγιο πλήττονται από την κρίση Σύμφωνα με στοιχεία «επιχειρηματικού βαρομέτρου για τις ΜΜΕ» που εκδίδει 5
ετησίως η εταιρεία Deloitte, μεταξύ των ετών 2007 και 2011 η αξία των μεσαίων επιχειρήσεων στο Βέλγιο έχει μειωθεί κατά 43%, ενώ για το 25% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων η μείωση ανέρχεται σε 80%. Τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα επί δείγματος 2.300 μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πλέον θιγμένες εμφανίζονται οι βιομηχανικές επιχειρήσεις η αξία των οποίων έχει μειωθεί κατά 54%, ακολουθούμενες από τις λιανεμπορικές (-47%), ενώ η αξία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ευρίσκονται σε λειτουργία στον κλάδο τους για περισσότερα από 10 χρόνια έχει μειωθεί κατά 44%. Η αξία των νέων επιχειρήσεων έχει μειωθεί λιγότερο (κατά 34%) και το γεγονός αυτό ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα της χρήσης καινοτομίας και λιγότερο κοστοβόρων μεθόδων. Η Deloitte προτείνει την εκπόνηση ενός «Σχεδίου Marshall» για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να τους επιτραπεί να δημιουργήσουν εκ νέου προστιθέμενη αξία, κυρίως μέσω της ενθάρρυνσης και διευκόλυνσης πρόσβασης σε risk capital. Το βαρόμετρο διαπιστώνει πτώση της κερδοφορίας των μικρομεσαίων, παρότι το 2011 για πρώτη φορά μέσα σε 4 χρόνια ο κύκλος εργασιών τους φάνηκε να αυξάνεται σε πραγματικούς όρους (4,1% κατά μέσο όρο). Διαπιστώνει επίσης άνοδο της παραγωγικότητας ανά θέση εργασίας το 2011 (+3,4% σε σύγκριση με το 2010) και σχετική στασιμότητα στις επενδύσεις. Όσον αφορά την κερδοφορία, το βαρόμετρο διαπιστώνει εκ νέου πτώση της το 2011 έπειτα από μικρή ανάκαμψη στο τέλος του 2010 στα επίπεδα πριν την κρίση- με περαιτέρω αρνητικές προοπτικές για το τρέχον έτος. 8. Μεγάλη βελγική επιχειρηματική αποστολή στην Τουρκία Στο διάστημα 15-19 Οκτωβρίου, μεγάλη βελγική επιχειρηματική αποστολή αποτελούμενη από 193 επιχειρήσεις (μεταξύ των οποίων πολλά ηχηρά ονόματα του βελγικού επιχειρηματικού κόσμου) και 372 μετέχοντες επισκέφθηκε την Τουρκία (Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα). Της αποστολής ηγήθηκε ο Πρίγκιπας Φίλιππος ως Πρόεδρος της ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εξωτερικού Εμπορίου (Agence pour le Commerce Extérieur), σε συνεργασία με τους αρμόδιους περιφερειακούς οργανισμούς προώθησης του εξωτερικού εμπορίου (Agence Wallonne à l Exportation et aux Investissements Etrangers - AWEX, Bruxelles Export-Invest BEI και Flanders Investment & Trade FIT). Οι κλάδοι που εκπροσωπήθηκαν στην αποστολή ήταν εκείνοι των κατασκευών / υποδομών, επικοινωνιών και τεχνολογίας πληροφορικής, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μεταφορών και logistics, περιβαλλοντικών τεχνολογιών, υγείας και βιοτεχνολογίας. Την αποστολή συνόδευσε και ο Βέλγος Υπ. Εξωτερικών, Εξωτερικού Εμπορίου & Ευρωπαϊκών Υποθέσεων κ. Reynders. Τα αποτελέσματα της αποστολής, σύμφωνα με τα εδώ δημοσιεύματα αλλά και τις δηλώσεις των Βέλγων αξιωματούχων, υπήρξαν ικανοποιητικά, ο αριθμός ωστόσο των επιχειρηματικών συμφωνιών ή μνημονίων μεταξύ βελγικών και τουρκικών επιχειρήσεων δεν υπήρξε θεαματικός. Σύμφωνα με τις δηλώσεις τόσο του Πρίγκιπα Φιλίππου όσο και του επικεφαλής της AWEX Philippe Suinen, τα αποτελέσματα τέτοιων επιχειρηματικών αποστολών είναι κατά κανόνα μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα εξάλλου με δηλώσεις του Βέλγου ΥΠΕΞ κ. Reynders στο πλαίσιο της αποστολής συζητήθηκαν και θέματα διμερούς συνεργασίας σε τρίτες αγορές, για παράδειγμα στις χώρες της Κεντρικής Αφρικής. Σημειώνουμε ότι η προηγούμενη βελγική επιχειρηματική αποστολή στην Τουρκία είχε πραγματοποιηθεί το 2004. 9. Νέα επιτυχημένη έκδοση και διάθεση βελγικών κρατικών τίτλων Σε νέα επιτυχημένη διάθεση κρατικών τίτλων προχώρησε την Τρίτη, 16 Οκτωβρίου, η βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους. Συγκεκριμένα, αντλήθηκαν 1,5 δις. δια της διάθεσης εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας, με αρνητικό επιτόκιο -0,01%, δηλ. ελαφρώς ευνοϊκότερο εκείνου της 2 ας Οκτωβρίου (-0,003%), ανώτερο ωστόσο του ιστορικά κατώτατου επιπέδου (-0,023%) που είχε επιτευχθεί στις 18 Σεπτεμβρίου. Επιπλέον, το βελγικό κράτος άντλησε 1,6 δις. δια της διάθεσης εντόκων γραμματίων 6
διάρκειας ενός έτους, με μέσο επιτόκιο 0,072%. Σημειωτέον ότι από τις 17 Ιουλίου το βελγικό κράτος δανείζεται με αρνητικά επιτόκια για βραχυπρόθεσμους τίτλους, ενώ ήταν η έβδομη συνεχόμενη φορά που επιτυγχάνεται αρνητικό επιτόκιο από τα μέσα Ιουλίου, γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι οι επενδυτές ουσιαστικά πληρώνουν για να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε βραχυπρόθεσμους τίτλους του βελγικού δημοσίου. 10. «Σύμφωνο Σταθερότητας» υπεγράφη μεταξύ βελγικού Υπ. Υγείας και κλαδικής ομοσπονδίας φαρμακοβιομηχανίας Την Παρασκευή 12.10.2012, η ομοσπονδιακή Υπουργός Υγείας κα Onkelinx υπέγραψε μακροπρόθεσμο «σύμφωνο σταθερότητας» με τους εκπροσώπους της κλαδικής ομοσπονδίας φαρμακοβιομηχανίας, pharma.be. Πρόκειται για επί μακρόν αναμενόμενη από τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας συμφωνία με την κυβέρνηση, που ήδη από το 2008 είχε καταθέσει σχετική πρόταση, η οποία στη συνέχεια ελέω οικονομικής κρίσης και στη συνέχεια και πολιτικής κρίσης που ταλάνισαν το Βέλγιο, παραπέμφθηκε στις καλένδες. Η συμφωνία θεωρείται απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία του ισχυρότατου, πλήρως εξωστρεφούς και καινοτόμου αυτού βιομηχανικού κλάδου του Βελγίου, ο οποίος αν και προς το εξωτερικό τα πηγαίνει πολύ καλά (μεγέθυνση 10% ετησίως) στην εσωτερική αγορά υφίσταται συρρίκνωση 2%. Η συμφωνία καλύπτει βασικές πτυχές της συνεργασίας κράτους και φαρμακοβιομηχανίας, κατά τρόπον ώστε σύμφωνα με την Υπουργό- να εξασφαλίζεται η διατήρηση του κύκλου εργασιών του κλάδου και οι αξιόλογες επιδόσεις του στην καινοτομία από τη μία, και από την άλλη να διασφαλίζονται οι προσπάθειες της βελγικής κυβέρνησης για εξοικονόμηση πόρων. Η συμφωνία προβλέπει τακτικές διαβουλεύσεις των δύο πλευρών, την ρύθμιση από πλευράς κράτους της πολιτικής τιμών των φαρμάκων λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην αγορά, τη δέσμευση από πλευράς κράτους ότι δεν θα αυξήσει τις ειδικές εισφορές του κλάδου ο οποίος θεωρεί ότι ήδη έχει συνεισφέρει πολύ περισσότερα από αυτά που του αναλογούν στην πολιτική δημοσιονομικής εξοικονόμησης που ακολουθεί η κυβέρνηση, τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ασθενών σε φάρμακα και την επίσπευση των διαδικασιών αποζημιώσεων για προμήθειες φαρμάκων, καθώς επίσης και την υιοθέτηση διαδικασίας επιτάχυνσης των κλινικών μελετών που αποτελούν τον βασικό μοχλό καινοτομίας του κλάδου- και σταθεροποίησης της απασχόλησης, ιδιαίτερα στο τμήμα της έρευνας και ανάπτυξης νέων φαρμακευτικών προϊόντων. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με πρόσφατη κλαδική οικονομική μελέτη 10 οι 11 μεγαλύτεροι παγκοσμίως φαρμακευτικοί όμιλοι το έτος 2009 πραγματοποίησαν σωρευτικό κύκλο εργασιών εκπληκτικού ύψους 426,23 δις. δολ., με κέρδη πλησίον των 100 δις. δολ. και αξία μερισμάτων που διανεμήθηκαν στους μετόχους τους στα 40,84 δις. δολ. Ωστόσο, οι θέσεις εργασίας του κλάδου στο Βέλγιο, και ιδιαίτερα όσον αφορά τις μεγάλες επιχειρήσεις 11, φαίνεται να μειώνονται τα τελευταία χρόνια, κυρίως εξαιτίας της πτώσης της δραστηριότητας της έρευνας και των υπεργολαβικών παραγωγών φαρμάκων. 11. Ο ιταλικός ενεργειακός κολοσσός ENI θέλει να κατακτήσει τη βελγική αγορά αερίου και ηλεκτρισμού Σύμφωνα με δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών, ο ιταλικός ενεργειακός κολοσσός ENI ετοιμάζεται να εισέλθει στη βελγική αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, με σημαντικές μάλιστα αξιώσεις, που συνίστανται στην κατάκτηση της δεύτερης θέσης πίσω από την Electrabel μεριδίου αγοράς παροχής ενεργειακών προϊόντων σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Τούτο πρόκειται να συμβεί δια της συγχώνευσης των δραστηριοτήτων του υποκαταστήματος της ENI στο Βέλγιο (Distrigas) και της μεγάλης βελγικής προμηθεύτριας εταιρείας 10 Της Groupe de Recherche pour une Stratégie Economique Alternative Gresea. 11 Πρόκειται για τις GSK, Johnson & Johnson, Pfizer, Baxter, UCB Pharma, Novartis, Merck Sharp, Dohme κ.α. 7
Nuon, η οποία έχει εξαγορασθεί τον Ιανουάριο τρέχοντος έτους από την ENI. Η ιταλική εταιρεία προσβλέπει σε μερίδιο αγοράς 12% στην αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών μέχρι το 2016 (στόχος 1 εκατ. χρήστες), το οποίο θα αυξηθεί στα αμέσως επόμενα χρόνια στο 20%, εκθρονίζοντας από τη δεύτερη θέση την EDF Luminus. Η πολιτική διείσδυσης του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις περιφέρειες Βρυξελλών και Βαλλονίας, και θα βασίζεται στην προσφορά ανταγωνιστικών τιμών προς τους χρήστες ενεργειακών προϊόντων. Η συγχώνευση Distrigas και Nuon Belgium θα λάβει χώρα την 1 η Νοεμβρίου. 12. Η DEXIA καθυστερεί να καταθέσει το πρόγραμμα αναδιάρθρωσής της Ο τραπεζικός όμιλος DEXIA, ο οποίος ελπιζόταν ότι θα είχε προχωρήσει σε κατάθεση τροποποιημένου προγράμματος αναδιάρθρωσης στην Ευρ. Επιτροπή στα μέσα Οκτωβρίου, φαίνεται ότι τελικά δεν έχει ακόμη μπορέσει να πράξει κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με τον Βέλγο Υπ. Οικονομικών κ. Vanackere, ο οποίος την Πέμπτη 18.10.2012 απάντησε σε σχετικές ερωτήσεις που του τέθηκαν στο Κοινοβούλιο, στο παρόν στάδιο διεξάγονται συζητήσεις και εκπονούνται τεχνικές μελέτες σχετικά με μία ενδεχόμενη αύξηση του κεφαλαίου της DEXIA. Τα αποτελέσματά τους πρόκειται να συζητηθούν μεταξύ των τριών εμπλεκομένων κρατών (Βελγίου, Λουξεμβούργου και Γαλλίας) και της Ευρ. Επιτροπής. Ο Βέλγος Υπ. Οικονομικών διευκρίνισε ότι πρόκειται να κατατεθεί στις προσεχείς εβδομάδες (σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το αργότερο έως τα μέσα Νοεμβρίου) το νέο τροποποιημένο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και ότι βρίσκεται σε σχετική επικοινωνία με τον Επίτροπο Almunia. 13. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία των Βέλγων φθάνουν τα 981 δις. Σύμφωνα με έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (της 19.10.2012), τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία των Βέλγων στο τέλος του δευτέρου τριμήνου του τρέχοντος έτους ανέρχονταν (σε σωρευτική αξία) στο ύψος των 981 δις.. Εάν από αυτό το ποσόν αφαιρεθούν 210,8 δις. που αντιστοιχούν στις διαφόρων τύπων υποχρεώσεις τους (στεγαστικά δάνεια και υποθήκες, άλλα δάνεια), η καθαρή χρηματοοικονομική περιουσιακή θέση των Βέλγων ανέρχεται σε 770,2 δις.. Οι σημαντικότερες αυξήσεις κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου του 2012 προήλθαν από μετοχές και άλλες συμμετοχές (+10 δις. ), καταθέσεις όψεως και προθεσμιακές (+4,7 δις. ), αποταμιευτικές (3 δις. ) και ασφαλιστικά προϊόντα (+2,2 δις. ). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας έκθεσης, η καθαρή χρηματοοικονομική περιουσιακή θέση των βελγικών επιχειρήσεων είναι αρνητική και ανέρχεται σε -459 δις., καθώς επίσης αρνητική είναι και εκείνη των δημοσίων φορέων (-305 δις. ). 8
ΠΗΓΕΣ: 1. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette) 2. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Bureau Fédéral du Plan 3. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, EUROSTAT (Eurostat Regional Yearbook 2012) 4. Τράπεζα ING, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 5. Χρηματιστήριο Βρυξελλών (Bourse de Bruxelles) BEL 20, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 6. Βελγική Στατιστική Υπηρεσία (Banque Nationale de Belgique, Institut des Comptes Nationaux), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 7. Εταιρεία Deloitte, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 8. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 9. Βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 10. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, ανακοινωθέν Βελγικής Ομοσπονδίας Φαρμακοβιομηχανίας (pharma.be) 11. Ανακοινωθέντα εταιρείας ENI, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 12. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 13. Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου (Banque Nationale de Belgique): «Comptes financiers trimestriels 2eme trimestre 2012», δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 9