ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΟΔΗΓΗΘΗΚΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ 3.000 ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥΚΡΑ ΤΗΘΗΚΑΝΧΩΡΙΣΔΙΚΗ. ΚΑΠΟΙΟΙΑΠΟΛ ΥΟΝΤΑΝΜΕΤΑ ΑΠΟΜΕΡΙΚΟΥΣΜΗΝΕΣ. ΥΠΗΡΧΑΝ ΟΜΩΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΠΟΥ ΚΡΑΤΗΘΗΚΑΝ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ.
Τα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης ήταν επική τετραετία του απελευθερωτι κού αγώνα, χωρίς δίκη, περισσότεροι από 3,000 αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Ιδρύθηκαν μ ε χιτλερικά πρότυπα τον Ιούλιο του 1955 και καταργήθηκαν στις 22 Φ ε β ρ ο υ α ρ ί ο υ 1959, μετά τη διακοπή του αγώνα, Πολιτικοί Κρατούμενοι σε παράπηγμα του Στρατοπέδου Συγκέντρωσης Κοκκινοτριμιθιάς μ' ένα καράβι που κατασκεύασαν οι ίδιοι. Η φωτογραφία λήφθηκε μυστικά από φωτογραφική που συναρμολογήθηκε στα Κρατητήρια. Μέχρι το Νοέμβριο του 1955 οι αγωνιστές κρατούνταν στις Κεντρικές Φ υ λ α κ έ ς Λ ε υ κωσίας και στο Κάστρο της Κ ε ρ ύ ν ε ι α ς. Στη σ υ ν έ χ ε ι α η Αγγλοκρατία άνοιξε τα Κρα τητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και μετά της Πύλας και του Πολεμίου. Σε παρόμοια στρατόπεδα μαρτύρησαν αγωνιστές στην Π έ ρ γ α μ ο, το Μ ά μ μ α ρ ι, το Πυρόι, τον Άγιο Λ ο υ κ ά, τη Λίμνη και την Αγύρτα.
Ό ψ η από εσωτερικό παραπήγματος όπου διέμεναν 30 Πολιτικοί Κρατούμενοι. Πολιτικοί Κρατούμενοι κατά την ώρα του γεύματος στο εσωτερικό παραπήγματος. Παράπηγμα των Κρατητηρίων Κοκκινοτριμιθιάς όπως είναι σήμερα.
Η ζωή των Πολιτικών Κρατουμένων ήταν εφιαλτική. Οι Άγγλοι δ ε ν είχαν ε ξ α σ φ α λ ί σ ε ι μαρτυρίες για ν α τους σ ύ ρ ο υ ν στα ειδικά δικαστήρια και ν α τους επιβάλουν ποινές φυλάκισης και τους εγκλώβισαν στα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης, ο μ ή ρ ο υ ς, στη σκληρή βούληση των Άγγλων διοικητών, των δ ε σ μ ο φ υ λ ά κ ω ν και του στρατού. Από τη στιγμή της μ ε τ α φ ο ρ ά ς του από τα ανακριτήρια στα Κρατητήρια, ο αγωνιστής ήταν πια έ ν α αριθμός. Ο Πολιτικός Κρατού μ ε ν ο ς ήταν α ν α γ κ α σ μ έ ν ο ς ν α ζει σ' έ ν α τσίγκινο παράπηγμα μ ε 30 συγκροτούμε νους που το χειμώνα πάγωναν από το δριμύ ψύχος και το καλοκαίρι ψήνονταν από την α ν υ π ό φ ο ρ η ζέστη. Πριν τη δ ύ σ η του ήλιου γινόταν έ λ ε γ χ ο ς των Κρατουμένων κι α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ ε η μακρά, δραματική νύχτα του ε γ κ λ ε ι σ μ ο ύ στο παρά πηγμα. Οι πόρτες των παραπηγμάτων έ κ λ ε ι ν α ν μέχρι το πρωί. Κανείς δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε να βγει ό σ ο υπήρχε σκοτάδι που το δ ι έ λ υ α ν οι φωτεινές δέσμες των π ρ ο β ο λ έ ω ν των φ ρ ο υ ρ ώ ν, που από τους πύργους ήταν έτοι μοι να πυροβολήσουν και ν α σκοτώσουν οποιοδήποτε αντιλαμβάνονταν στο προαύ λιο και στις ν ε κ ρ έ ς ζώνες. Στα π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ α παραπήγματα δ ε ν υπήρχαν αποχωρητήρια. Στη διάρκεια της μ έ ρ α ς οι Κρατούμενοι μπορούσαν ν α διακινηθούν στη μικρή αυλή ε ν ό ς διαμερίσματος μ ε 2 ή 4 παραπήγματα. Το διαμέρισμα ήταν περικυκλωμένο από συρματοπλέγματα και περιβαλλόταν από
Μαθητές αγωνιστές της ΕΟΚΑ στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Κοκκινοτριμιθιας. νεκρές ζώνες όπου κινούνταν μόνο οι φρουροί και ανιχνευτικά λυκόσκυλα. Ο Κρατούμενος μπορούσε να διαβάζει, να αθλείται με πρωτόγονα μέσα, να ασχολείται με τη λεπτουργική και να αντλεί ψυχική δύναμη με τη συμμετοχή του στη μελέτη της Αγίας Γραφής. Στα Κρατητήρια υπήρχε αόρατη αρχή που ρύθμιζε τη δράση των αγωνιστών. Ήταν τριμελές μυστικό Συμβούλιο που όριζε ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ Διγενής. Αυτό το Συμβούλιο εκτελούσε τις διαταγές της Οργάνωσης, ενέκρινε ή απέρριπτε σχέδια αποδράσεων, αποφάσιζε τις εξεγέρσεις, τις μαζικές διαμαρτυρίες και τις άλλες εκδηλώσεις των Κρατουμένων. Στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας συγκαταλέγονταν οι απεργίες πείνας, όπως η τριήμερη απεργία της Αγίας Εβδομάδας του 1958 και η εξέγερση της Μεγάλης Πέμπτης, όταν
Πολιτικοί Κρατούμενοι στο διαμέρισμα Α του Στρατοπέδου Συγκέντρωσης Κοκκινοτριμιθιάς. σε 5 λεπτά οι οργανωμένοι Πολιτικοί Κρα τούμενοι πυρπόλησαν τα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς. Την ε ξ έ γ ε ρ σ η ακολούθησαν μαζικοί βασανισμοί από μ ο ν ά δ ε ς του Αγ γλικού στρατού που ε π έ δ ρ α μ α ν στα παρα πήγματα και χτυπούσαν α ν ε λ έ η τ α Κρατουμένους πνους μ ε που τους ά φ η ν α ν πυροβολισμούς τους άγρυ και λιθοβολι σμούς. Τέτοιες ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς είχαν σ α ν απο τ έ λ ε σ μ α την ά ρ σ η των προνομίων, δ η λ α δ ή την α π α γ ό ρ ε υ σ η αποστολής ή λήψης των πάντα λ ο γ ο κ ρ ι μ έ ν ω ν επιστολών και των εβδομαδιαίων επισκέψεων, Στις περιόδους τιμωρίας η προσπάθεια καταρράκωσης της αξιοπρέπειας του ανθρώπου ήταν χυδαιό τ ε ρ η, όπως η δημόσια γύμνωση των Κρα τουμένων, και σ κ λ η ρ ό τ ε ρ η από άλλες φ ο ρ έ ς, όπως η απομόνωση στο πειθαρχείο και η ποινή επιβίωσης μ ε ψωμί και ν ε ρ ό.
Κατά την τετραετία του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, τα Στρατόπεδα Συγκέ ντρωσης ήταν τα πεδία της δ ι α ρ κ ο ύ ς και άνισης ηθικής αντίστασης και α ν α μ έ τ ρ η σ η ς της ψυχής του αγώνα μ ε τον κατακτητή. Και η ψυχή του Κυπριακού Ελληνισμού υπερί σχυσε κατά κράτος του αντιπάλου. Οι Πο λιτικοί Κρατούμενοι νίκησαν. Και ο Διγενής τους χαρακτήρισε ως "το ά ν θ ο ς της Κυπρια κής νεότητος και το ίνδαλμα της Κύπρου". Όψη από το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Κοκκινοτριμιθιάς. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΑΓΩΝΑ ΕΟΚΑ 1955-59 Γ.Τ.Π. 11/2006-20.000 Εκδόθηκε από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Εκτύπωση: Τυπογραφείο της Κυπριακής Δημοκρατίας