ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΑ ΘΕΡΜΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΑ ΘΕΡΜΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Μ. Καράγιωργας, Β. ρόσου, Α. Αηδόνης Τµήµα Θερµικών Ηλιακών Συστηµάτων, Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας ΚΑΠΕ, 19ο χλµ. Λ. Μαραθώνος, 19009 Πικέρµι Αττικής, http://www.cres.gr, e-mail: mkara@cres.gr ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχαριστούµε θερµά τη 17η Γ.. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ενέργεια και τις Μεταφορές, καθώς και όλους όσους συνέβαλαν και συµβάλουν στην υλοποίηση του έργου. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στα πλαίσια του προγράµµατος ALTENER της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) υλοποιεί πρόγραµµα προώθησης των τεχνολογιών Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και εξοικονόµησης ενέργειας (ΕΕ) καθώς και παράλληλης τεχνικής υποστήριξης των επιχειρήσεων της τουριστικής βιοµηχανίας. Στην παρούσα εργασία γίνεται παρουσίαση 1. του Kοινοτικού προγράµµατος HOTRESΤ «Τεχνική υποστήριξη στην Τουριστική Βιοµηχανία µε εφαρµογές Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. Στάδιο 1 ο : Ξενοδοχειακός Τοµέας». Το πρόγραµµα ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2001, θα διαρκέσει συνολικά 48 µήνες, ενώ κύριος στόχος του είναι η προώθηση και υποστήριξη των φορέων για µαζική εφαρµογή τεχνολογιών ΑΠΕ σε επιχειρήσεις του κλάδου. Πέντε τεχνολογίες ΑΠΕ προωθούνται στον τουριστικό τοµέα (ενεργητικά ηλιακά συστήµατα, παθητικά ηλιακά συστήµατα, φωτοβολταϊκά συστήµατα, συστήµατα βιοµάζας και γεωθερµικά συστήµατα), κάτι που έχει επιτευχθεί σε ένα ικανοποιητικό βαθµό στον ευρύτερο κτιριακό τοµέα. Οι δράσεις του προγράµµατος υλοποιούνται παράλληλα σε πέντε περιοχές των χωρών-µελών της Κοινότητας (Αν. Αττική, Σικελία, Κορσική, Ανταλουσία και Μαδέιρα) µε την εφαρµογή έξι επιµέρους φάσεων (σταδίων), όπως αναλύονται στο εκτενές κείµενο της δηµοσίευσης 2. σε ένα δεύτερο µέρος της δηµοσίευσης, µε στόχο την επίδειξη της λειτουργικότητας και οικονοµικότητας των τεχνολογιών ΑΠΕ, παρουσιάζονται πέντε ελληνικές ξενοδοχειακές µονάδες που λειτουργούν σήµερα µε τεχνολογίες ΑΠΕ (ένα ξενοδοχείο ανά είδος ΑΠΕ), καθώς και τα σχετικά αποτελέσµατα των λειτουργιών τους. 3. στη συνέχεια, εκτός των σηµείων (1) και (2), παρουσιάζονται οι δυνατότητες του ΚΑΠΕ να εκπονήσει µελέτες αγοράς, µέσα από την έκθεση των αποτελεσµάτων σχετικής κλαδικής µελέτης αγοράς θερµικών ηλιακών συστηµάτων στον τουριστικό τοµέα 4. τέλος, παρουσιάζονται οι δυνατότητες του ΚΑΠΕ να εκπονήσει τεχνικές µελέτες, µέσα από την έκθεση των αποτελεσµάτων σχετικών τεχνικοοικονοµικών και βασικών µελετών ενεργειακού σχεδιασµού συγκεκριµένων επώνυµων ξενοδοχείων (Lutania Beach και Chadris Resorts) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σήµερα στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί ένας µεγάλος αριθµός έργων που αξιοποιούν τις τεχνολογίες των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, καλύπτοντας στις σχετικές εφαρµογές ολοένα και µεγαλύτερο µέρος των ενεργειακών αναγκών. Η χρήση των ΑΠΕ εξαπλώνεται όλο και περισσότερο στους διάφορους τοµείς εφαρµογών και ευρύτερους βιοµηχανικούς κλάδους [1]. Με το παρόν πρόγραµµα HOTRES γίνεται µια επιτελική προσπάθεια για µια

ευρύτερη και µαζική εφαρµογή των τεχνολογιών ΑΠΕ στον τοµέα του τουρισµού και συγκεκριµένα στην τουριστική βιοµηχανία. Οι βιοµηχανικοί κλάδοι ΑΠΕ που είναι άµεσα σχετιζόµενοι µε την τουριστική βιοµηχανία είναι, εκτός από τη βιοµηχανοποιηµένη δόµηση, οι κατασκευαστές ηλιακών συστηµάτων, φωτοβολταϊκών µονάδων, καυστήρων βιοµάζας, γεωθερµικών εναλλακτών και βιοκλιµατικών στοιχείων σε κελύφη κτιρίων. Γενικότερα, στην περίπτωση που το ενδιαφέρον των επενδυτών εστιάζεται σε έργα εξοικονόµησης ενέργειας (Ε.Ε) στην τουριστική βιοµηχανία, οι αντίστοιχοι βιοµηχανικοί κλάδοι που είναι άµεσα σχετιζόµενοι θα είναι οι κατασκευαστές ή οι εργολάβοι κλιµατισµού κτιρίων, χώρων αφύγρανσης, έργων συµπαραγωγής, αυτοµατισµών BEMS κ.α. Επιπλέον, θα πρέπει ιδιαίτερα να επισηµανθεί και η δυνατότητα διείσδυσης των ΑΠΕ σε βιοµηχανικούς κλάδους που λειτουργούν και ως προµηθευτές της τουριστικής αγοράς, όπως κατασκευαστές πλυντηρίων- στεγνωτηρίων, εταιρίες catering, προµηθευτές κέντρων θαλασσοθεραπείας και spa, είδη εξοπλισµού κουζίνας κ.α. 2. ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ HOTRES 2.1 Μεθοδολογία Κύριο στοιχείο του επιτελικού προγράµµατος HOTRES είναι η εφαρµογή µιας στρατηγικής µεθοδολογίας µε στόχο την προώθηση µαζικών εφαρµογών ΑΠΕ στην τουριστική βιοµηχανία. Η στρατηγική µεθοδολογία επικεντρώνεται στην προσπάθεια ανάπτυξης κατάλληλων συνθηκών για τη µελλοντική ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ στον ξενοδοχειακό τοµέα (διάγραµµα 1). Η στρατηγική µεθοδολογία αναπτύχθηκε στα πλαίσια προηγούµενων Κοινοτικών προγραµµάτων [2] καθώς και στην ακρόαση της αγοράς [3]. Σύµφωνα µε την τελευταία, το δείγµα εφαρµογών ΑΠΕ στον τουριστικό τοµέα είναι ιδιαίτερα πτωχό και δυσανάλογα χαµηλό σε σύγκριση µε αυτό άλλων παρεµφερών κλάδων και τοµέων (π.χ. των ηλιακών συστηµάτων στον κτιριακό τοµέα) [4,5]. Επιπρόσθετα, οι ιδιαιτερότητες της επιχειρησιακής ικανότητας των επιχειρήσεων του τουριστικού τοµέα σε έργα ΑΠΕ, που χαρακτηρίζονται κτιριακά έργα και έργα Η/Μ, επιβάλουν τη λήψη επιχειρηµατικών πρωτοβουλιών από συµβούλους ανάπτυξης και εργοληπτικές εταιρίες, αφού, για παράδειγµα, το µεγαλύτερο πλήθος των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων είναι ΜικροΜεσαίες (ΜΜΕ) και στερούνται µηχανικών ολικής απασχόλησης [6]. Σύµφωνα µε το διάγραµµα 1, η µεθοδολογία προβλέπει επισκόπηση της αγοράς και των υπαρχουσών εγκαταστάσεων ΑΠΕ σε ξενοδοχεία και παραγωγικές µονάδες των προµηθευτικών τους εταιριών (ώστε να αυξάνεται το µέρισµα ΑΠΕ στο τελικό τουριστικό προϊόν). Στη συνέχεια, γίνεται ευρεία ενηµέρωση των ξενοδόχων εκ µέρους των Επαγγελµατικών Ενώσεων (ΜΑ) των κατασκευαστικών επιχειρήσεων των κλάδων ΑΠΕ, ακολουθούν οι συµβουλευτικές εταιρίες που παρέχουν αρχική τεχνική υποστήριξη, ενώ στη συνέχεια τα κέντρα προώθησης τεχνολογιών υποστηρίζουν επιλεγµένα πιλοτικά επενδυτικά έργα σε ενδιαφερόµενους επιχειρηµατίες του ξενοδοχειακού κλάδου. Τέλος, σε ένα τελευταίο στάδιο θα υλοποιηθεί ο έλεγχος και η αξιολόγηση των δράσεων του προγράµµατος µε στόχο την άντληση συµπερασµάτων για τη χάραξη µέτρων πολιτικής. Η εφαρµογή της µεθοδολογίας του προγράµµατος HOTRES πραγµατοποιείται παράλληλα σε 5 Ευρωπαϊκές χώρες από 6 ερευνητικά κέντρα ενεργειακών εφαρµογών ΑΠΕ (ΚΑΠΕ- Ελλάδα, ADEME-Γαλλία, AMG-Ιταλία, AREAM-Πορτογαλία, SODEAN-Ισπανία) σε συνεργασία µε τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές Επαγγελµατικές Ενώσεις ή Οµοσπονδίες Κατασκευαστών εξοπλισµού (ESIF-ηλιακά θερµικά συστήµατα, EPIA- φωτοβολταϊκά συστήµατα, EUBIA- συστήµατα βιοµάζας, EGEC- συστήµατα γεωθερµίας). Η προώθηση των τεχνολογιών γίνεται σε τοπικό επίπεδο και έχει επιχειρηµατικό χαρακτήρα.

Οι κύριοι άξονες δράσης του επιτελικού προγράµµατος HOTRES είναι: Μαζική προώθηση και εφαρµογή τεχνολογιών ΑΠΕ στον τουριστικό τοµέα Στόχος του άξονα αυτού είναι η προώθηση και εφαρµογή των τεχνολογιών ΑΠΕ στον τουριστικό τοµέα, στον οποίο δεν έχουν ακόµα διεισδύσει αισθητά, παρά την αποφασιστική τους ανάπτυξη στον ευρύτερο κτιριακό τοµέα, σε βιοµηχανικές εφαρµογές [1] και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. ιάγραµµα 1: Στρατηγική µεθοδολογία του προγράµµατος HOTRES για την εγκαθίδρυση συνθηκών µε σκοπό τη µελλοντική ανάπτυξη µαζικών εφαρµογών ΑΠΕ στην τουριστική βιοµηχανία ΣΤΑ ΙΟ 1 o Επισκόπηση τουριστικής αγοράς και υπαρχουσών εγκαταστάσεων ΑΠΕ Ενηµέρωση ξενοδόχων (από τις ΜΑ και τα κέντρα προώθησης) ΣΤΑ ΙΟ 2 ο Παρακολούθηση µε τεχνική υποστήριξη σε ξενοδοχεία (από συµβουλευτικές εταιρίες) ΣΤΑ ΙΟ 3 ο Υποστήριξη σε πιλοτικά επενδυτικά προγράµµατα ξενοδοχείων (από κέντρα προώθησης) ΣΤΑ ΙΟ 4 ο Έλεγχος και αξιολόγηση του προγράµµατος HOTRES (από τρεις επιτροπές: Πολιτική, Τεχνική, Εµπορική)

Προώθηση των ενεργητικών ηλιακών συστηµάτων στον τουριστικό τοµέα Στόχος του άξονα αυτού είναι η προώθηση και εφαρµογή των ενεργητικών ηλιακών συστηµάτων, που έχουν ήδη γνωρίσει τεχνολογική ανάπτυξη στον τουριστικό τοµέα ορισµένων χωρών (π.χ. σε ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στην Ισπανία), ενώ σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες οι εν λόγω ξενοδοχειακές εφαρµογές είναι περιορισµένες (π.χ. στη Μαδέρα Πορτογαλίας). Ευρύτερη συνεργασία µε εµπλεκόµενους φορείς Στόχος του άξονα αυτού είναι η ενεργός συµµετοχή επιχειρηµατιών όπως: 1) ιδιοκτήτες τουριστικών και ξενοδοχειακών µονάδων, µέσω ΕΟΤ και ΠΟΞ 2) κατασκευαστές και προµηθευτές τεχνολογιών ΑΠΕ, µέσω των ΜΑ (διαγρ. 1), 3) διπλωµατούχοι µηχανικοί σύµβουλοι ξενοδοχείων καθώς και τεχνικοί συντήρησης ως συνεργάτες στην ανάπτυξη της χρήσης και εφαρµογής των ΑΠΕ στον τουριστικό τοµέα. Όλοι οι προαναφερόµενοι φορείς, µε δεδοµένη τη συνεργασία τους στην επίτευξη των κοινών στόχων του προγράµµατος, θα είναι σε θέση να άρουν πολλά από τα υφιστάµενα εµπόδια που για την ώρα εµφανίζονται στην προσπάθεια διείσδυσης των τεχνολογιών ΑΠΕ στην τουριστική αγορά. 3. ΦΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ HOTRES Το πρόγραµµα υλοποιείται σε έξι φάσεις: Φάση 1 η : Εκπόνηση έρευνας αγοράς Η έρευνα αγοράς υλοποιείται µε τα εξής στάδια: Τοπική έρευνα αγοράς των ενεργειακών καταναλώσεων του τουριστικού τοµέα. Έκδοση καταλόγου µε τους προµηθευτές τεχνολογιών ΑΠΕ στον τουριστικό τοµέα Υλοποίηση µελέτης αξιολόγησης τεχνολογιών ΑΠΕ για τον τουριστικό τοµέα. Τρίµηνες ενεργειακές µετρήσεις και αξιολόγηση 5 διαφορετικών τεχνολογιώνεφαρµογών σε 5 περιφέρειες. Φάση 2 η : Παραγωγή εργαλείων για την τεχνική υποστήριξη Τα εργαλεία αυτά αφορούν στην: Έκδοση ενός ενηµερωτικού φακέλου απαρτιζόµενου από 10 τετρασέλιδα φυλλάδια τα οποία καλύπτουν αντίστοιχες εφαρµογές ΑΠΕ στον τουριστικό τοµέα. Οι 10 εφαρµογές καλύπτουν πλήρως και τις 5 ενότητες ΑΠΕ, περιγράφοντας και τεκµηριώνοντας δύο µηχανήµατα ανά τεχνολογία ΑΠΕ. Αποδέκτες των φυλλαδίων είναι οι ιδιοκτήτες τουριστικών µονάδων καθώς και µέλη του τεχνικού προσωπικού. Έκδοση του εν λόγω φακέλου στα Ελληνικά, Ιταλικά, Πορτογαλικά, Ισπανικά και Γαλλικά, συνολικής ποσότητας 2500 αντίτυπων, 500 αντιτύπων για κάθε χώρα. προώθηση του εν λόγω φακέλου που θα υλοποιηθεί από τα ενεργειακά κέντρα (ΚΑΠΕ, ADEME, AMG, AREAM, SFH, SODEAN) τα οποία πραγµατοποιούν επισκέψεις σε τουλάχιστον 40 ξενοδοχεία της περιφέρειάς τους, όπου παρουσιάζεται και επεξηγείται το περιεχόµενο του φακέλου. Τα ξενοδοχεία της Ελληνικής επικράτειας που επιλέχθηκαν για ενηµέρωση προτάθηκαν από τους χορηγούς του προγράµµατος (ΕΟΤ και ΠΟΞ). Φάση 3 η : Παροχή τεχνικής υποστήριξης σε επιχειρήσεις Η παροχή τεχνικής υποστήριξης υλοποιείται µε τα παρακάτω βήµατα : Επεξεργασία 10 φύλλων γρήγορης προµελέτης εφαρµογών τεχνολογιών ΑΠΕ σε τουριστικές µονάδες. Τα φύλλα προµελέτης παρέχουν τις ακόλουθες υποδείξεις:! Προτεινόµενη τεχνολογία! Απαιτούµενος χώρος για την εγκατάσταση! Απαιτούµενη οικονοµική επένδυση! Εξοικονόµηση ενέργειας

! Μείωση εκποµπών CΟ 2! Χειρισµός σχετικών αποβλήτων ή υγρών λειτουργίας ή αναγκών συντήρησης Τουλάχιστον 10 ξενοδοχεία ανά περιφέρεια αναµένεται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για µια γρήγορη προµελέτη εφαρµογής σε συγκεκριµένη τεχνολογία ΑΠΕ επιλεγµένη από τους ξενοδόχους. Μετά την υλοποίηση των προµελετών εφαρµογής, τουλάχιστον 5 ξενοδοχεία ανά περιφέρεια αναµένεται να επισκεφτούν άλλο ξενοδοχείο της ίδιας ή άλλης περιφέρειας στο οποίο λειτουργεί η εφαρµογή ΑΠΕ που επέλεξαν, προκειµένου να ενηµερωθούν και να κατατοπιστούν έµπρακτα για την αποτελεσµατικότητά της. Φάση 4 η : Υλοποίηση κλαδικών επιχειρηµατικών συναντήσεων Προβλέπεται η υλοποίηση ενός αριθµού συναντήσεων, όπως παρακάτω : Πραγµατοποίηση µιας διήµερης συνάντησης εργασίας όπου θα παρουσιαστούν οι 5 τεχνολογίες ΑΠΕ. Στην πρώτη ηµέρα της συνάντησης αυτής οι Ενώσεις Κατασκευαστών (ESIF, EPIA, EUBIA, EGEC) παρουσιάζουν στο κοινό (απαρτιζόµενο από ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών µονάδων καθώς και διευθυντές ξενοδοχείων) τις υπάρχουσες εφαρµογές ΑΠΕ σε ξενοδοχεία της περιοχής τους. Τη δεύτερη ηµέρα της συνάντησης οι Ενώσεις Κατασκευαστών παρουσιάζουν στο κοινό (απαρτιζόµενο από µηχανικούς και τεχνικούς συντήρησης των ξενοδοχείων) τις τεχνολογίες ΑΠΕ και τα προϊόντα, καθώς και τις σχετικές ανάγκες συντήρησης και εγκατάστασης αυτών. Φάση 5 η : Υποστήριξη σε πιλοτικά προγράµµατα Ένα έργο ανά χώρα υποστηρίζεται τεχνικά και οικονοµικά. Ο προϋπολογισµός που διατίθεται θα καλύψει τα έξοδα των σχετικών ιδιωτικών συµφωνητικών, τα έξοδα προµελέτης του συστήµατος, την εκπόνηση έρευνας αγοράς καθώς και τα έξοδα ταξιδιών για την τεχνική υποστήριξη του έργου και την εκπαίδευση του προσωπικού. Φάση 6 η : Αξιολόγηση του προγράµµατος Στη φάση αυτή γίνεται η αποτίµηση του έργου καθώς και η τελική έκθεση του προγράµµατος µε την καταγραφή αποτελεσµάτων και την διεξαγωγή συµπερασµάτων.

4.ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζονται πέντε περιπτώσεις ξενοδοχείων που έχουν συστήµατα µε τεχνολογίες ΑΠΕ. Ο σκοπός της παρουσίασης είναι η επίδειξη της λειτουργικότητας, οικονοµικότητας και βιωσιµότητας των σχετικών εξοπλισµών. 4.1 Aldemar (Royal Mare, Cretan Village, Knossos Royal Village) a. Hotel details LOCATION Crete Geography Beach Class - Clients activity Tourist Number of beds 2300 Operational season Full Built area 2783 m 2 Name of contractor Sol Energy Year of erection 2000 b. Investment Features Installation of a solar system, including 2783m 2 of collector field for hot waters production and 150m 3 hot water reservoirs. Upgrade of all mechanical equipment and a number of changes in order to maximize the annually energy savings. Heating of seawater in order to use it for the spa centre. Reservation of energy performance and protection of mechanical equipment against corrosion. Central BEMS with energy management applications, programmable controller, monitoring station. BEMS measures and keeps historic data of power consumption and manages energy conservation. c. Energy requirements before/after investment Target thermal energy annually requirements (LPG, Diesel): 3,857/4,484 Mwh diesel, LPG Energy produced annually (audits): 1,322 Mwh/year Fuel saving annually : 29% Energy performance annually (audits): 480 kwh/m 2 /year d. Investment financial features- benefits Investment budget : 413,000,000 drg, 1,212,000 O.P.E. programme has subsidized the project : subsidy 50% Photo 1: View of Aldemar hotel complex, 2783m 2 With flat- plate collectors central solar system Photo 2: View of solar collectors on the hotel roof

4.2 ΗΛΙΑΚΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΟ RETHYMNOΝ VILLAGE Α. Στοιχεία Κτιρίου Τοποθεσία Είδος τουρισµού Γεωγραφική θέση ιάρκεια Λειτουργίας Ρέθυµνο Κρήτη Γενικός Παραλιακό Όλο το χρόνο Περιοχή κάλυψης 1700m 2 Αριθµός κλινών 170 Όνοµα εργολάβου έργου ΑΠΕ SOLE ΑΕΒΕ Έτος κατασκευής έργου ΑΠΕ 2000 Β. Περιγραφή της τεχνολογίας Το σύστηµα αποτελείται από (448m 2 +199m 2 ) ηλιακών συλλεκτών επιλεκτικής βαφής, οι οποίοι είναι τοποθετηµένοι στην οροφή του ξενοδοχείου, το σύστηµα χρησιµοποιείται για τον κλιµατισµό του κτιρίου και για την θέρµανση της εξωτερικής πισίνας του ξενόδοχείου. Ο εγκατεστηµένος εξοπλισµός περιλαµβάνει έναν ψύκτη απορρόφησης, ονοµαστικής ισχύος 75kW, τον πύργο ψύξης και τις κλιµατιστικές συσκευές. Η ετήσια εξοικονόµηση ενέργειας φτάνει τα 677.743kWh. Ενεργειακές απαιτήσεις Η εκτιµώµενη ετήσια εξοικονόµηση ενέργειας (θερµικής, ηλεκτρικής) από την χρήση ΑΠΕ φτάνει τα 650 MWh. Το µετρούµενο µέγεθος είναι 677.163 MWh. Γ. Οικονοµικά κίνητρα Kόστος εγκατάστασης: 262.94 euro = 89.600.000δρχ Ποσό επιδότησης : 131.475 euro = 44.800.000δρχ Φωτό 1: Άποψη ηλιακών συλλεκτών Φωτό 2: Άποψη του λεβητοστασίου 4.3 ΗΛΙΟ-ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΞΕΝΩΝΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ Α.Στοιχεία Κτιρίου

Τοποθεσία Είδος τουρισµού Γεωγραφική θέση ιάρκεια Λειτουργίας Λεγραινά Αττικής Εκπαιδευτικός Αγροτική Περιοχή Όλο το χρόνο Περιοχή κάλυψης 486m 2 ( ξενώνας) από 2600m 2 (κτιριακό Αριθµός κλινών 20 Όνοµα εργολάβου έργου ΑΠΕ GEOKAR. Έτος κατασκευής έργου ΑΠΕ 2001 Β. Περιγραφή της τεχνολογίας Απαιτήσεις ψύξης /θέρµανσης : 24kW (ξενώνας) από 210kW (δύο µονάδες Α/Θ). Περιγραφή τεχνολογίας: Η Α/Θ νερού τροφοδοτείται από ένα φρέαρ υφάλµυρου νερού. Ένας πλακοειδής εναλλάκτης θερµότητας τιτανίου διαχωρίζει το κύκλωµα υφάλµυρου νερού από το κύκλωµα των Α/Θ νερού-νερού. Οι δύο µονάδες Α/Θ είναι συνδεδεµένες εν σειρά σε cascade ώστε να ελαχιστοποιείται η απαιτούµενη αναγκαία ποσότητα υφάλµυρου νερού. Ένας επιπλέον αυτοµατισµός ανοξείδωτης αντλίας inverter εξασφαλίζει ακόµη περισσότερο την προστασία του φρέατος έναντι εξάντλησης ή/ και µελλοντικής υπερθέρµανσης. Τοπικές κλιµατιστικές µονάδες βρίσκονται εντός των δωµατίων του ξενοδοχείου ενώ στο υπόλοιπο κτίριο βρίσκονται κεντρικές κλιµατιστικές µονάδες. Βαθµός απόδοσης: COP = 3,91 και 4,3 σε cascade Αποτελέσµατα Λειτουργίας: Σε φάση θέρµανσης, η γεωθερµία κάλυψε το 63,17% από τις ηµερήσιες ανάγκες θέρµανσης των κτιρίων οι οποίες ήταν 173,24kWh. Γ. Ανάγκες Συντήρησης Συχνότητα: Τακτική συντήρηση του πλακοειδούς εναλλάκτη θερµότητας και καθαρισµός µια φορά το χρόνο µε την βοήθεια χηµικών υγρών.. Οικονοµικά Κίνητρα Περιγραφή: 50% κρατική επιχορήγηση για τον µηχανολογικό εξοπλισµό ( MEDUCA Thermie Project). Φωτό1 : Άποψη των δύο γεωθερµικών Α/Θ νερού-νερού Φωτό 2: Άποψη του ξενώνα κατά την κατασκευή του γεωθερµικού συστήµατος

4.4. ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΟΥΝΤΑ ΚΡΗΤΗΣ A.Στοιχεία Κτιρίου Τοποθεσία Είδος τουρισµού Γεωγραφική θέση ιάρκεια Λειτουργίας Ελούντα Κρήτης Οικολογικός Παραθαλάσσια Περιοχή Όλο το χρόνο Περιοχή κάλυψης 12 ξενώνες, 1 εστιατόριο Αριθµός κλινών 60 Όνοµα εργολάβου έργου ΑΠΕ Μ. Σούρσος ΣΕΝΕΡΣ ΕΠΕ Έτος κατασκευής έργου ΑΠΕ 1996 B.Περιγραφή της τεχνολογίας Απαιτήσεις ηλεκτροδότησης: Μέγιστη ηµερήσια ζήτηση σε περίοδο αιχµής 40kWh. Περιγραφή τεχνολογίας: Οι ανάγκες της ξενοδοχειακής µονάδας σε ηλεκτρισµό καλύπτονται από ένα αυτόνοµο φωτοβολταϊκό σύστηµα, συνολικής εγκατεστηµένης ισχύος 6.4kW p. Η παραγόµενη ενέργεια αποθηκεύεται σε µια συστοιχία µπαταριών χωρητικότητας 65.3kWh και στη συνέχεια, µέσω δύο αντιστροφέων ισχύος, τροφοδοτούνται τα φορτία της µονάδας µε εναλλασσόµενο ρεύµα. Το φωτοβολταϊκό σύστηµα έχει συνδυαστεί µε στοιχειώδη βιοκλιµατικό σχεδιασµό της µονάδας για τη βέλτιστη εξοικονόµηση ενέργειας. Μια εφεδρική ντιζελογεννήτρια µπορεί να καλύψει τις αυξηµένες ενεργειακές ανάγκες σε περιόδους αιχµής. Βαθµός απόδοσης: Συνολική απόδοση συστήµατος ~8.5%. Αποτελέσµατα Λειτουργίας: Σε περιόδους αυξηµένης ζήτησης χρησιµοποιείται η ντιζελογεννήτρια για την κάλυψη των επιπλέον αναγκών. Αυτό κατά κανόνα συµβαίνει µόνο δύο µήνες το χρόνο (Ιούλιο-Αύγουστο), που τα φωτοβολταϊκά καλύπτουν το 80-90% της ζήτησης. Τον υπόλοιπο χρόνο οι ανάγκες σε ηλεκτρισµό υπερκαλύπτονται µόνο από τη χρήση του φωτοβολταϊκού συστήµατος. Γ.Ανάγκες Συντήρησης Συχνότητα: Ετήσιος έλεγχος στάθµης ηλεκτρολύτη στη συστοιχία µπαταριών, υπερφόρτιση µε χρήση ντιζελογεννήτριας 2 φορές το χρόνο, λίπανση και καθαρισµός πόλων µπαταριών..οικονοµικά Κίνητρα Περιγραφή: 30% κρατική επιχορήγηση για το κόστος του φωτοβολταϊκού συστήµατος (Νόµος 1892/90). Deleted:. Φωτό1 : Άποψη ξενώνα, δίπλα από τη συστοιχία φωτοβολταϊκών. Φωτό 2: Άποψη φωτοβολταϊκής συστοιχίας.

4.5. ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΥΣΤΗΡΑ ΠΥΡΗΝΟΞΥΛΟΥ ΣΤΟ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΟ ATRION ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Α. Στοιχεία Κτιρίου Τοποθεσία Είδος τουρισµού Γεωγραφική θέση ιάρκεια Λειτουργίας Ηράκλειο Κρήτης Γενικός Αστική Όλο το χρόνο Περιοχή κάλυψης 2000m 2 Αριθµός κλινών 117 Όνοµα εργολάβου έργου ΑΠΕ Kombi Automatic, Χουµέριανος Μίλτος Έτος κατασκευής έργου ΑΠΕ 1984 Β. Περιγραφή της τεχνολογίας Απαιτήσεις ηλεκτροδότησης: Μέγιστη ηµερήσια ζήτηση 270.000 kcal/h Περιγραφή τεχνολογίας: 2 εστίες καύσης βιοµάζας (πυρηνόξυλο) µε υπώθηση δυναµικότητας 120.000 και 150.000 kcal/h αντίστοιχα. Το πυρηνόξυλο εισέρχεται στη βάση της εστίας καύσης µε έναν κοχλία τροφοδοσίας, εκεί αναµειγνύεται µε τον αέρα καύσης που παρέχεται στην εστία από έναν ανεµιστήρα (blower). Τα παραγόµενα απαέρια θερµαίνουν το πρωτεύον κύκλωµα θερµού νερού έως τους 95 ο C. Από το πρωτεύον κύκλωµα θερµαίνονται τα boiler του ξενοδοχείου τα οποία και τροφοδοτούν µε ζεστό νερό χρήσης ολόκληρο το ξενοδοχείο καθώς και το σύστηµα θέρµανσης του ξενοδοχείου κατά τους χειµερινούς µήνες. Από τις εστίες ξεκινούν καπνοδόχοι που καταλήγουν σε κυκλώνα µε σκοπό την κατακράτηση των σωµατιδίων από τα καυσαέρια.. Κάθε εστία διαθέτει µικρό σιλό τροφοδοσίας το οποίο γεµίζεται ηµερησίως χειροκίνητα από τον κύριο αποθηκευτικό χώρο της βιοµάζας. Ο οποίος είναι µια υπόγεια αποθήκη χωρητικότητας 40 m 3. Βαθµός απόδοσης: Βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία µετρήσεων Αποτελέσµατα Λειτουργίας :Ο χρήστης είναι πολύ ικανοποιηµένος από τη µέχρι τώρα λειτουργία του συστήµατος. Καλύπτονται όλες οι ανάγκες του ξενοδοχείου και έχει και µεγάλα οικονοµικά οφέλη από τη χρήση φθηνού καυσίµου. Γ. Ανάγκες Συντήρησης Συχνότητα: Μία φορά την ηµέρα πρέπει να αποµακρύνεται η τέφρα από την εστία επιθεώρηση των πυρότουβλων της εστίας και αντικατάστασή τους, όποτε αυτό είναι απαραίτητο. Επίσης καθαρίζονται οι καπναγωγοί και οι επιφάνειες εναλλαγής. Τέλος αντικαθίστανται όποια από τα κινούµενα µέρη έχουν υποστεί φθορές. Οικονοµικά Κίνητρα Περιγραφή: Οικονοµικό κίνητρο ήταν η µείωση δαπάνης για την αγορά καυσίµων. Φωτό 1: το εσωτερικό του λέβητα κατά διάρκεια λειτουργίας του. Φωτό2: οι δύο λέβητες συνολικής ισχύος 220.000kcal/h.

4.6 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΦΥΤΕΜΕΝΟΥ ΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΟΥ EL GRECO Α. Στοιχεία Κτιρίου Τοποθεσία Ρέθυµνο, Κρήτη Γεωγραφική θέση Παραλιακή Περιοχή Περίοδος Λειτουργίας Απρίλιος - Οκτώβριος Εµβαδόν 1160.1 m 2 Αριθµός κλινών 800 Έτος κατασκευής 1973 Όνοµα Εργολάβου Β. Περιγραφή της τεχνολογίας Η κατασκευή του φυτεµένου δώµατος έγινε µετά την περάτωση των πλακών από οπλισµένο σκυρόδεµα. Σε ολόκληρη την πλάκα του δώµατος και των περιµετρικών τοιχείων έγινε στεγάνωση µε Veral (πίσσα πάχους 5 εκ. επικολληµένη σε φύλλο αλουµινίου 2µµ.). Σ αυτό το στάδιο, και εκεί όπου η κλίση του δώµατος το απαιτούσε, τοποθετήθηκαν οι υδροροές για την απορροή των υδάτων και έγινε στεγάνωση των αποχετεύσεων µε Veral. Στην τελική επιφάνεια του αλουµινίου τοποθετήθηκαν κροκάλες (διαµέτρου 0.06 ~ 0.10), σε στρώµα πάχους περίπου 20 εκ. Το στρώµα καλύφθηκε µε γεωϋφασµα. Για τη στερέωση του γεωϋφάσµατος χρησιµοποιήθηκε βότσαλο 2 εκ. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε κηπόχωµα πάχους περίπου 0.50-0.60 εκ. Κατόπιν έγινε η φύτευση θάµνων και γκαζόν, αφού προηγήθηκε το αρδευτικό δίκτυο µε σωλήνα άρδευσης, pop-up, µπεκ, κλπ. Για την αναπνοή του υποστρώµατος κάτω από το κηπόχωµα, τοποθετήθηκαν κάθετοι πλαστικοί σωλήνες 50, µε καµπύλη στο ελεύθερο άκρο τους. Στην πτέρυγα µε τα υπόσκαφα δωµάτια, στη ζώνη του φυτεµένου δώµατος, έχουν διανοιχτεί θόλοι στην οροφή του διαδρόµου, για την είσοδο φυσικού φωτισµού. Οι θόλοι είναι τοποθετηµένοι κατά µήκος του διαδρόµου, σε απόσταση ~ 5.00 µ µεταξύ τους, έχουν διάµετρο ~ 1.50 µ και φέρουν επικάλυψη µε υαλότουβλα. Αποτελέσµατα Λειτουργίας: Κατά την περίοδο θέρµανσης εξοικονοµείται ενέργεια της τάξης του 84%, ενώ κατά την περίοδο ψύξης της τάξης του 34%. Τον Απρίλιο, τον µοναδικό µήνα που παρουσιάζονται απαιτήσεις σε θέρµανση, το φυτεµένο δώµα πρακτικά εκµηδενίζει τη χρήση του συστήµατος θέρµανσης, αυξάνοντας κατά περίπου 1 0 C την εσωτερική θερµοκρασία του χώρου, µε αποτέλεσµα να είναι πάνω από 21 0 C. Γ. Απαιτήσεις συντήρησης : Η µόνη απαίτηση για την προστασία των φυτεµένων δωµάτων είναι η προσεκτική χρήση µόνο χειροκίνητων µηχανηµάτων, κατά τη συντήρηση της φύτευσης από του κηπουρούς. εν χρησιµοποιούνται σκαπτικά µηχανήµατα, φρέζες κλπ. Φωτ. 1:Φυτεµένο δώµα Φωτ 2: Φεγγίτες για φυσικό φωτισµό

5. MARKET ASSESSMENT OF THERMAL SOLAR SYSTEMS IN THE HOTEL SECTOR IN GREECE Over 100 hotel units in Greece have large thermal solar systems for sanitary hot water production, swimming pool heating and solar air-conditioning. The market rises up to 28.820 m2 for the large solar systems and up to 35.000 m 2 for the thermosyphonic type solar systems. Both parts share a 2.2 % of the total solar collector stock of Greece. The average size of large solar system in Greek hotels is 257 m 2, while the largest one is sized 2.783 m 2 (Cretan Village, Aldemar SA). 56.5% of the market is met in the continental part of Greece and 41,4 % in Crete. The top ten solar projects in Greek hotels share the 30% of the total installed area. A significant eruption of solar installations in hotel units occurred on years 1989-90 as well as on year 2000, dates especially related to the running of subsidy programmes (SPA and OPE programmes). Sol energy and Calpac companies have the most important share of market, either in the total stock (Calpac for period 1985-2001) or in recent solar projects (Sol energy for period 1997-2000). As far as technologies are concerned, selective absorbers are used in 77% of projects instead of 47% in past years, while vacuum tubes appear just recently only up to 0,2%. 5.1. Market development of central thermal solar systems in hotels The aim of this article is to report the development of central thermal solar systems in hotel sector in Greece from 1985 to late 2001. The data processed was a result of our cooperation with importers, manufacturers of thermal solar systems, members of the Greek Solar Industries Association (Ε.Β.Η.Ε), the Association of solar systems manufacturers of Crete and manufacturers of Northern Greece. Having made contacts with 38 members of the bodies above we received answers from 15 people who had carried out projects in hotel units, while the remaining 18 were involved in projects related to thermosyphonic solar thermal systems, or in projects beyond the scope of the present study. There are now in Greece over 100 hotel units utilizing in their premises central thermal solar systems manufactured by 15 different central thermal solar systems constructors. The total surface area of these systems is 28,820 m 2 and the total volume of the storage tanks is 1,172,760 lit. The size of the systems ranges between 20 m 2 (Tsangarakis Hotel, Crete) and 2783 m 2 (Cretan Village, Crete), while the average system size is 257 m 2 per hotel. Looking at the geographical distribution of systems in Greece, we see that 41.40 % is in Crete, a mere 2.10% in Northern Greece, while the remaining 56.5% (15,285m 2 ) is spread across the rest of the country. Charts (5.1, 5.2 and 5.3) display the market development of thermal solar systems per region for each of these regions (Crete, Northern Greece, rest of the country) as a function of year. In all three cases we notice fluctuations in market development, while in recent years there is a rising trend with a different trend rise for each region. The region of Crete (chart 5.1) occupies a significant share in the market of solar systems for the hotel sector. The column chart shows a fluctuation in the first eight years examined, followed by a slack period of almost five years, while from 1997 on, there is a significant trend rise, the maximum value being that of the year 2000, a fact that can be attributed to the National Operational Program for Energy (O.P.E.) subsidies available during that period. The market development of thermal solar systems for the region of Northern Greece (chart 5.2) is of no special interest by comparison to the other two cases. We notice that there is a slight development in the market during the period 1988-1990, a fact that could be accounted to the EU-supported VALUE financing scheme. The existence of the Operational Program for Energy (O.P.E.) subsidies could also possibly explain the appearance of a slight

movement in the market in the year 2000. Nevertheless, the market development in Northern Greece does not in any way drastically affect the market development in the rest of the country. Significant interest is shown the rest of the country (chart 5.3), where the fluctuation in the column chart follows the same pattern with that of Crete with a difference however in the surface area (market scale). The column chart shows a fluctuation in the first eight years examined, while from 1997 on, we notice a trend rise, the maximum value being that of the year 2000, a fact that can be attributed to the Operational Program for Energy (O.P.E.) subsidies available in that period. On examination of chart 5.4, which studies the size distribution of central thermal solar systems, it is clear that most hotel units feature systems whose surface area varies between 100-200 m 2, closely followed by hotels with surfaces between 0-100 m 2 and 200-500m 2, while only ten hotel units are equipped with systems of over 500 m 2. With regard to the whole of the country, the hotels which feature the largest installed area of central thermal solar energy systems and therefore hold a large market share (30.17%) are shown in Table 5.1. Chart 5 shows the market share (on basis of surface area) of central thermal solar systems in hotel units in Greece (for the period 1985-2001), while chart 5.6 shows the share related to recent market situations (for the period 1997-2001). We notice that companies Calpak and Sol Energy are predominant for the stock of solar systems in hotels (with 19% market share each), while Sol Energy is predominant in the market during recent years (with 39% market share). Table 5.1 Ten hotels equipped with central thermal solar systems with size over 500 m 2 HOTEL SURFACE AREA CONTRACTORS (m 2 ) Aldemar (Cretan Village etc) 2,783 Sol Energy Rodos Palace 1,115 Fyrogenis Greta Maris 660 Calpak Grand Hotel 600 Calpak Kontokali Hotel 600 Calpak Kerkyra 600 Calpak Lyttos Beach Club 593 Sol Energy Aeolos Beach 588 Calpak Corkyra Beach 577 Calpak Robinson Lyttos Club 579 Sol Energy TOTAL 8,695 30.17 % of total At the and of the publication, paragraph 4, we make the presentation of three projects: The largest project, with large solar thermal in Greek hotels ( Aldemar S.A.) A project with large solar thermal in Greek hotels with new applications (Rethymno Village) A project with large solar thermal in Greek hotels with combined solutions (solar and geothermal energy).

5. 2. Technologies used in the large solar thermal system in Greek hotels The study led us to the conclusion that in 46.96% (11,744m 2 ) of these systems selective absorber surfaces were used while for the remaining 56.5% (15,285m 2 ) black paint absorber surfaces were used. Recently (see chart 5.6) market shares have changed, when compared with the whole historic background (chart 5.5). The new technologies assessment for the last 5 years in Greek hotels showed the following allocation. Selective surface 76.4 % Black paint 23.5% Vacuum tubes 0.2% 5.3. Thermosyphonic solar systems in the hotel sector It is estimated that thermosyphonic solar thermal systems installed in hotel units cover surfaces of 35,000 m 2. We can therefore reach the conclusion that they hold an equally significant share in the market of solar thermal systems. Central solar systems and thermosyphonic solar systems together cover a surface area of 65,000 m 2 in total. m2 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 Crete Market development of central thermal solar systems in hotel units Total No. of hotels: 42 Total surface area: 11937 m 2 CHART 5.1 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 years 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 -

CHART 5.2 Northern Greece Market development of central thermal solar systems in hotel units m 2 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 m 2 0 Total No. of hotels: 8 Total surface area: 600 m 2 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 Years 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Rest of Greece Market development of central thermal solar systems in hotel units 5000 4000 3000 2000 CHART 5.3 Total No. of hotels: 65 Total surface area: 16283m 2-1000 0 0 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 Years 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 -

CHART 5.4 Size distribution of central thermal solar systems in Greek hotels 1000-3000 500-1000 * * Total surface area: 28820m 2 Total No. of units: 114 m 2 200-500 100-200 0-100 0 10 20 30 40 Number of hotels in Greece * look in table 5.1 for details of central thermal solar systems in hotel units in Greece (1985-2001) Calpak 19% Others* 38% CHART 5.5 Market share (on the basis of surface area) Sole 11% Fyrogenis 6% Sol Energy 19% Helioakmi 7% Total surface area: 28820 m 2 Total No. of units: 114 Total No. of constructors: 15 Others: Caloria, Dimas, Thermohellas, Intersolar, Karras, Cyprus, Maltezos, Xylinakis, S.H.E., FOCO

Others* 23% CHART 5.6 Market share (on the basis of surface area) of central thermal solar systems in hotel units in Greece (1997-2001) Sole 11% Κύπρος 9% Foco 8% Fyrogenis 10% Sol Energy 39% Total surface area: 15656 m 2 Total No of units: 58 Total No of constructors: 12 Others: Caloria, Thermohellas, Intersolar, Dimas, Karras. 6. Μελέτη προ-σχεδιασµού ηλιακών και γεωθερµικών συστηµάτων για το ξενοδοχείο HOTEL LUTANIA BEACH, Ρόδος 6.1 Προτεινόµενη τεχνολογία Ζεστών Νερών Χρήσης µε ηλιακή ενέργεια Η προτεινόµενη τεχνολογία είναι αυτή του κεντρικού θερµικού ηλιακού συστήµατος για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Για την µελέτη αυτή χρησιµοποιήθηκαν τα στοιχεία (κατανάλωσης κλπ.) που αποκτήθηκαν από την επιτόπου επίσκεψη στο ξενοδοχείο των συνεργατών του Κ.Α.Π.Ε. και της συνάντησης αυτών µε τον Γενικό ιευθυντή της µονάδας καθώς και το πρόγραµµα προσοµοίωσης ηλιακών συστηµάτων ΤSOL. Σηµειώνεται ότι για την τις απαιτήσεις της συγκεκριµένης προµελέτης θεωρήθηκε ότι η κατανάλωση της µονάδας σε ζεστό νερό χρήσης (50 0 C) είναι 24000lt / ηµέρα. Χρησιµοποιήθηκαν τα διαθέσιµα µετεωρολογικά δεδοµένα ενός τυπικού έτους για την Ρόδο. Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι η πραγµατική απόδοση του συστήµατος µπορεί να διαφέρει από αυτή που υπολογίστηκε, κυρίως διότι τα µετεωρολογικά στοιχεία αλλά και η κατανάλωση του νερού χρήσης παρουσιάζουν διακυµάνσεις στην πράξη. Ωστόσο, αν αυτές οι διακυµάνσεις δεν είναι ακραίες, η αναµενόµενη απόκλιση από τα αποτελέσµατα της παρούσας µελέτης είναι ± 10-15%. Τα κύρια τµήµατα του ηλιακού συστήµατος φαίνονται στο σχέδιο του παραρτήµατος 1 και είναι τα εξής: 1. Οι ηλιακοί συλλέκτες συνολικής επιφάνειας 60 m 2. Θεωρήθηκαν επιλεκτικοί συλλέκτες µε χαρακτηριστική καµπύλη απόδοσης:

η = 0.78-3.8 * (Tm Ta)/G 0.03 * (Tm Ta) 2 /G 2. Οι δεξαµενές αποθήκευσης της θερµότητας που παράγουν οι ηλιακοί συλλέκτες. Η ακριβής διαστασιολόγηση καθώς και η διάταξη των δεξαµενών αποτελεί αντικείµενο λεπτοµερούς µελέτης. Ο συνολικός όγκος των δεξαµενών θα πρέπει να κυµανθεί από γύρω στα 30m 3. Για τα αποτελέσµατα που παρουσιάζονται παρακάτω υποτέθηκε συνολικός όγκος 30m 3 (6 X 5000 lt) 3. Υδραυλικό κύκλωµα µε τα παρακάτω κύρια τµήµατα: Αντλίες Εναλλάκτες θερµότητας Σωληνώσεις, βάνες και σύνδεση µε τη βοηθητική πηγή θέρµανσης 4. Σύστηµα ελέγχου και, ενδεχοµένως, τηλεπαρακολούθησης Απαιτήσεις χώρου Για την τοποθέτηση των 600 m 2 ηλιακών συλλεκτών λήφθηκαν υπ όψιν οι ιδιαιτερότητες και οι δεσµεύσεις της κάτοψης του δώµατος της µονάδας. Οι συλλέκτες θα πρέπει τοποθετηθούν µε κλίση περίπου 30 µοίρες και µε κατεύθυνση προς το Νότο. Μια µικρή απόκλιση (± 15 µοίρες) από την προς Νότο κατεύθυνση είναι επιτρεπτή. Για την εγκατάσταση των δοχείων αποθήκευσης ο απαραίτητος χώρος εξαρτάται από την τελική διάταξη που θα αποφασιστεί. Ενεργειακά, οικονοµικά και περιβαλλοντικά στοιχεία Η εξοικονόµηση καυσίµου για το διάστηµα 1 η Απριλίου µέχρι τέλος Οκτωβρίου από το ηλιακό σύστηµα είναι περίπου 40000 λίτρα. Η παραγόµενη ενέργεια από το ηλιακό σύστηµα θα καλύπτει περίπου το 93% των αναγκών του ξενοδοχείου για ζεστό νερό χρήσης. Υποθέτοντας το κόστος του συστήµατος σε 320 ανά m 2 συλλέκτη 1 (συνολικό κόστος συστήµατος 192000 ) και το κόστος αγοράς του πετρελαίου σε 0.65 /λίτρο, ο απλός χρόνος απόσβεσης της επένδυσης είναι 7,4 χρόνια αν δεν υπάρξει χρηµατοδότηση και περίπου 4,4 χρόνια µε χρηµατοδότηση 40% (40% είναι η διαθέσιµη χρηµατοδότηση από το πρόγραµµα ΕΠΑΝ). Τα αναλυτικά αποτελέσµατα, έτσι όπως προέκυψαν από την προσοµοίωση του ηλιακού συστήµατος µε το πρόγραµµα TSOL βρίσκονται στο παράρτηµα που ακολουθεί. Πρόταση για την διαχείριση και τη συντήρηση του συστήµατος Η διαχείριση και συντήρηση του ηλιακού συστήµατος είναι θέµατα που θα πρέπει να απασχολήσουν τον υπεύθυνο του ηλιακού συστήµατος από την αρχή της διαδικασίας για την πραγµατοποίησή του. Ένα καλά σχεδιασµένο και εγκατεστηµένο ηλιακό σύστηµα έχει µεγάλη διάρκεια ζωής (µπορεί να ξεπεράσει τα 20 χρόνια) και παρουσιάζει µικρές ανάγκες για έλεγχο και συντήρηση, που είναι όµως απαραίτητες για την συνεχή και αποδοτική λειτουργία του. Ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί η καλή λειτουργία του συστήµατος είναι να αποτελέσει η διαχείριση και συντήρησή του αντικείµενο συµβολαίου µε την κατασκευάστρια εταιρία. Για µεγάλα συστήµατα µάλιστα, όπως αυτό της παρούσας µελέτης, είναι εφικτή και πρακτική η χρήση ενός συστήµατος τηλεπαρακολούθησης που διευκολύνει κατά πολύ τον έλεγχο του συστήµατος. Με αυτό το σύστηµα, διαµέσου µιας κοινής τηλεφωνικής γραµµής, ο ενδιαφερόµενος (συντηρητής, ιδιοκτήτης κλπ.) µπορεί να συνδεθεί µε το ηλιακό σύστηµα από οποιοδήποτε σηµείο µε κάποιον (φορητό) υπολογιστή και να παρακολουθήσει τη λειτουργία του εκείνη τη στιγµή καθώς και την απόδοσή του στο παρελθόν. 1 Η τιµή αυτή προκύπτει από την παρουσίαση των ενεργειακών τεχνολογιών στα ξενοδοχεία. Συγκεκριµένα, στο υλικό διάδοσης (broshure) αναφέρεται το κόστος των 323 /m 2 για κεντρικά συστήµατα µε επιλεκτική επιφάνεια. To κόστος (χωρίς ΦΠΑ), που είναι ανηγµένο ανά m 2 συλλέκτη, περιλαµβάνει ολόκληρο το σύστηµα καθώς και τα έξοδα εγκατάστασης.

6.2. Μελέτη προ-σχεδιασµού ηλιακού κλιµατισµού για το ξενοδοχείο HOTEL LUTANIA BEACH,ΡΟ ΟΣ Προτεινόµενη τεχνολογία ηλιακού κλιµατισµού Για την παραγωγή κρύου νερού/αέρα τροφοδοσίας του δικτύου νερού/αέρα του κλιµατισµού του ξενοδοχείου, υπάρχουν τέσσερις τεχνολογίες, η επιλογή των οποίων είναι αντικείµενο οριστικής µελέτης. Οι εν λόγω τέσσερις τεχνολογίες είναι: 1. θερµικοί ψύκτες νερού προσρόφησης σε πορώδες 2. θερµικοί ψύκτες νερού απορρόφησης σε διάλυµα 3. θερµικοί ψύκτες αέρα ανοιχτού κύκλου 4. θερµοχηµικοί ψύκτες νερού Τα κριτήρια επιλογής τεχνολογίας, που είναι αντικείµενο οριστικής µελέτης, µπορεί να είναι: η ύπαρξη ανάλογων έργων σε ελληνικά ξενοδοχεία το κόστος συστήµατος, το είδος εφαρµογής η ύπαρξη ή η ανυπαρξία αεραγωγών ή fan coils η χρήση επίπεδων ηλιακών συλλεκτών ή η χρήση συλλεκτών κενού το µέγεθος εγκατάστασης Θερµικός ψύκτης νερού προσρόφησης σε πορώδες Στα επόµενα, γίνεται µια τεχνικοοικονοµική προµελέτη, επιλέγοντας την τεχνολογία (1) του θερµικού ψύκτη νερού προσρόφησης σε πορώδες, µιας και αυτή σήµερα συναντάται να λειτουργεί σε ελληνικά ξενοδοχεία 1. Για την µελέτη αυτή χρησιµοποιήθηκαν τα στοιχεία (κατανάλωσης νερού, εγκατεστηµένης ισχύος ψυκτών, κλπ.) που αποκτήθηκαν από την επιτόπου επίσκεψη στο ξενοδοχείο των συνεργατών του Κ.Α.Π.Ε. και της συνάντησης αυτών µε τον Γενικό ιευθυντή της µονάδας καθώς και: 1. το πρόγραµµα προσοµοίωσης συστηµάτων µε ηλιακό κλιµατισµό 2, 2. το πρόγραµµα τεχνικο-οικονοµικής αξιολόγησης ξενοδοχείων µε ηλιακό κλιµατισµό «SOLHOT-COOL» του προγράµµατος HOTRES 3. τα αποτελέσµατα του προγράµµατος προσοµοίωσης ηλιακών συστηµάτων ΤSOL, όπως αυτά εκτέθηκαν στη σχετική προµελέτη που προηγείται, Τα υποσυστήµατα του συστήµατος ηλιακού κλιµατισµού είναι: 1. Οι ηλιακοί συλλέκτες συνολικής επιφάνειας 600 m 2. Θεωρήθηκαν επιλεκτικοί συλλέκτες υψηλής απόδοσης, µε χαρακτηριστική καµπύλη απόδοσης: η = 0.78-3.8 * (Tm Ta)/G 0.03 * (Tm Ta) 2 /G 2. Ο θερµικός ηλιακός ψύκτης νερού προσρόφησης σε πορώδες, συνολικής ψυκτικής ικανότητας 40 RT, µε χαρακτηριστική καµπύλη απόδοσης: COP = 9 10-2 Tm 4 10-4 Tm 2 3.83 3. Οι δεξαµενές αποθήκευσης της θερµότητας που παράγουν οι ηλιακοί συλλέκτες.. Ο συνολικός όγκος των δεξαµενών θα πρέπει να κυµανθεί γύρω στα 15m 3. 4. Υδραυλικό κύκλωµα µε τα παρακάτω κύρια τµήµατα: Πύργοι ψύξης 80 RT Αντλίες Εναλλάκτες θερµότητας Σωληνώσεις, βάνες και σύνδεση µε τη βοηθητική πηγή θέρµανσης 5. Σύστηµα ελέγχου και, ενδεχοµένως, τηλεπαρακολούθησης Απαιτήσεις χώρου Για την τοποθέτηση των 600 m 2 ηλιακών συλλεκτών λήφθηκαν υπ όψιν οι ιδιαιτερότητες και οι δεσµεύσεις της κάτοψης του δώµατος της µονάδας. Οι συλλέκτες θα πρέπει τοποθετηθούν µε κλίση περίπου 30 µοίρες και µε κατεύθυνση προς το Νότο.

Για την εγκατάσταση του θερµικού ψύκτη νερού προσρόφησης καθώς των δοχείων αποθήκευσης ο απαραίτητος χώρος είναι περίπου 35 m2 (4,5 µέτρα ύψος). Αποτελέσµατα προσοµοίωσης Υπολογίσθηκε βέλτιστη θερµοκρασία λειτουργίας 78 0 C (µέσο ετήσιο) COP ηλιακού ψύκτη 0,85 (µέσο ετήσιο) COP ηλιακού κλιµατισµού 0,29 COP συµβατικoύ chiller που υποκαθιστάται 2,5 (7/12/35 o C) Eξοικονοµούµενη ηλεκτρική ενέργεια από συµβατικό chiller 110 040 kwh (Σχετικά είναι και τα στοιχεία του Παραρτήµατος) Ενεργειακά, οικονοµικά και περιβαλλοντικά στοιχεία Σήµερα το ξενοδοχείο δε λειτουργεί το χειµώνα, άρα δεν χρειάζονται ζεστά νερά χειµώνος. Αν µελλοντικά επεκταθείτε και στη χειµερινή περίοδο, τότε φυσικά ευνοείται ακόµη περισσότερο η οικονοµικότητα του συστήµατος ηλιακού κλιµατισµού και θέρµανσης ζεστών νερών (βλ. Πίνακα 6.1). Είναι δυνατό επίσης το θέρος να γίνεται προθέρµανση των ζεστών νερών θέρους δια µέσου του συµπυκνωτή του ηλιακού θερµικού chiller, και τότε η τελική θερµοκρασία του νερού φθάνει τους 40 ο C. Και σε αυτήν την περίπτωση, ευνοείται ακόµη περισσότερο η οικονοµικότητα του συστήµατος ηλιακού κλιµατισµού και θέρµανσης ζεστών νερών (βλ. Πίνακα 1). Η παραγόµενη ψυκτική ενέργεια από το ηλιακό σύστηµα θα καλύπτει περίπου το 68% των αναγκών του ξενοδοχείου σε θερινό κλιµατισµό και θα καλύπτει περίπου το 38% των θερινών αναγκών του ξενοδοχείου για ζεστό νερό χρήσης. Υποθέτοντας το κόστος του συστήµατος σε 7337 ανά RT ψύκτη 2 (συνολικό κόστος συστήµατος 129.3480 ) και το κόστος αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε 0.067 /kwh, οι απλοί χρόνοι απόσβεσης της επένδυσης φαίνονται στον επόµενο πίνακα1, ανάλογα µε τη λύση και την επέκταση της τουριστικής περιόδου (σχετικά είναι και τα στοιχεία του Παραρτήµατος): Πίνακας 6.1: Απλοί χρόνοι απόσβεσης της επένδυσης ηλιακού κλιµατισµού και συνδυασµένης ηλιακής θέρµανσης νερών χρήσης στο ξενοδοχείο Hotel Lutania Beach Ρόδος υνατότητες λειτουργίας Κλιµατισµός θέρους, ΖΝΧ θέρους και ΖΝΧ χειµώνος Χρόνος απόσβεσης (έτη) Χρόνος απόσβεσης (έτη) µε επιδότηση 50% 10 5 Κλιµατισµός θέρους και ΖΝΧ θέρους 16 8 Κλιµατισµός θέρους µόνο 26 13 2 Βλ. υλικό διάδοσης (broshure) του προγράµµατος HOTRES του ΚΑΠΕ. 2 πρόγραµµα υπό ανάπτυξη, ΚΑΠΕ 2003. 3 Η τιµή αυτή προκύπτει από την παρουσίαση των ενεργειακών τεχνολογιών στα ξενοδοχεία. Συγκεκριµένα, στο υλικό διάδοσης (broshure) αναφέρεται το κόστος των 7337 /m 2 για συστήµατα ηλιακού κλιµατισµού. To κόστος (χωρίς ΦΠΑ), που είναι ανηγµένο ανά m 2 συλλέκτη, περιλαµβάνει ολόκληρο το σύστηµα καθώς και τα έξοδα εγκατάστασης.