Ελευθέριος Ν. Πλάτων Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας Διεύθυνση: Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Φιλοσοφική Σχολή, 4ος όροφος, Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου, 15784, Αθήνα Τηλέφωνο: 210-7277463 Fax: E-Mail: eplaton@arch.uoa.gr Πλήρες βιογραφικό Κύριοι τομείς ενδιαφερόντων: -Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίο, μινωική Κρήτη. -Εκπαιδευτικά προγράμματα σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Επαγγελματική σταδιοδρομία: -2002-2014: μέλος ΔΕΠ (Λέκτορας, Επίκουρος Καθηγητής, Αναπληρωτής Καθηγητής) του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. -2001-2002: συμβασιούχος, μερικής απασχόλησης, διδάσκων στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. -1994-1998: συμβασιούχος διδάσκων στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. -1996-2002: συμβασιούχος ορισμένου χρόνου σε αρχαιολογικά έργα στη Ρόδο. Επαγγελματικές δραστηριότητες: 1. Ανασκαφές: -Στη μινωική Ζάκρο. -Στο μινωικό οικισμό του Αποδούλου Αμαρίου. -Στη θαλάσσια οχύρωση της ελληνιστικής πόλης της Ρόδου. -Στη μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική (οικ. Χατζηανδρέου) της πόλης της Ρόδου.
2. Διδασκαλία μαθημάτων της προϊστορικής αρχαιολογίας στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Αιγαίου και Αθηνών. 3. Σχεδιασμός, κατασκευή και εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων αρχαιολογίας της 4ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Γλώσσες: Αγγλική και Γαλλική. Δημοσιεύσεις: Α. Αυτοτελείς δημοσιεύσεις 1. The Workshops and Working Areas of Minoan Crete. The Evidence of the Palace and Town of Zakros for a Comparative Study (Phd στο Πανεπιστήμιο του Bristol Αγγλίας, 1988). 2. Pedestalled 0ffering Tables in the Aegean (σε συνεργασία με τον Y. Pararas), Jonsered 1991. 3. Οι μινωικές εγκαταστάσεις στους λόφους «Κεφάλι» και «Κεφάλι Λαζανά» στο Χόνδρο της Βιάννου (υπό έκδοση στη σειρά των δημοσιευμάτων της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας). 4. Ζάκρος Σητείας. Το Ανάκτορο και ο Μινωικός Οικισμός. Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα 2009 (Οδηγός αρχαιολογικού χώρου). Β. Άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους 1. «Relations between the town and Palace of Zakros» (σε συνεργασία με την St. Chryssoylaki), στο R. Hägg - N. Marinatos (επιμ.), The Function of the Minoan Palaces, Stockholm 1987, 77-83. 2. «Ελεφάντινα πλακίδια από το Ανατολικό Κτήριο στη Ζάκρο», στο Ειλαπίνη. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Ν. Πλάτωνα, Ηράκλειο, 1987, 209-226. 3. «Iδιότυπο τελετουργικό σκεύος από τη Ζάκρο», στα Πεπραγμένα του ΣΤ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, Χανιά 1990, 129-139. 4. «L'urbanisme minoen. Espace intérieur et espace extérieur dans la ville minoen», στο P. Darque & R. Treuil (επιμ.), L' habitat égéen préhistorique. Actes de la Table Ronde internationale organisée par le Centre National de la Recherche Scientifique, l Université de
Paris e l École francaise d Athènes (Athènes, 23-25 juin 1987) (BCH, suppl. 19), Paris 1990, 381-93. 5. «Ο μινωίτης κρηνοφύλαξ», Cretan Studies, ΙΙΙ (1992), 149-171. 6. «Ληνοί μινωικοί» (σε συνεργασία με την Α. Κόπακα), BCH 117 (1993), 35-101. 7. «Αteliers palatiaux minoens: une nouvelle image», BCH 117 (1993), 10-122. 8. «Πλαστικής μορφής μινωικοί κρουνοί», στα Πεπραγμένα του Ζ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, Pέθυμνο, 1995, 767-775. 9. «Caractère, morphologie et datation de la bourgade postpalatiale de Képhali Chondrou Viannou», στο J. Driessen & A. Farnoux (επιμ.), La Crète mycénienne. Actes de la Table Ronde internationale organisée par l École francaise d Athènes, (Athènes, 25-28 mars 1991), (BCH, suppl. 30), Paris 1997, 357-373. 10. «The Minoan «Villa» in East Crete: Risa Akhladia and Prophetes Helias Praissos: Two Different Specimens of One Category?», στο R. Hägg (επιμ.), The Function of the Minoan Villa, Stockholm 1997, 187-202. 11. «Aνυπόγραφα «έργα τέχνης» στα χέρια ιδιωτών, κατά τη νεοανακτορική περίοδο στην Kρήτη», στο I. Killian (επιμ.), Eliten in der Bronzezeit (Ergebnisse zweier Kolloquien in Mainz und Athen), Mainz 1999, 37-50. 12. «New Evidence for the Occupation at Zakros, before the LMI Palace», στο P. Betancourt et al. (επιμ.), Meletemata. Studies in Aegean Archaeology Presented to Malcolm H. Wiener as He Enters His 65 th Year (Aegaeum 20), Liège, 1999, 671-681. 13. «Aνακτορικά χαρακτηριστικά στη μινωική οικιακή αρχιτεκτονική», στα Πεπραγμένα του Η Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, Ηράκλειο 2000, 51-77. 14. «Tα μινωικά αγγεία και το κρασί», στο Α. Κ. Μυλοποταμιτάκη (επιμ.), Oίνος παλαιός ηδύποτος (Πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συμποσίου στους Κουνάβους Ηρακλείου, Απρίλιος 1998), Ηράκλειο 2002, 5-24. 15. «The Political and Cultural Influence of the Zakros Palace on Nearby Sites and in a Wider Context», στο Monuments of Minos. Rethinking the Minoan Palaces (Aegaeum 23), Liège, 2002, 145-156. 16. «Νέες ενδείξεις για την ιστορία της μινωικής παρουσίας στην Κάρπαθο» (σε συνεργασία με την Ε. Καράντζαλη), Καρπαθιακά, τ. Α, Ρόδος 2003, 71-84 17. «Το ανάγλυφο ρυτό της Ζάκρου κάτω από ένα νέο σημασιολογικό πρίσμα», στο Κ. Μπίρταχα (επιμ.), Αργοναύτης (Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Χρ. Ντούμα), Αθήνα 2003, 331-366. 18. «New Evidence for the History of the Minoan Presence on Karpathos» (σε συνεργασία με την E. Karantzali), BSA 98 (2003), 189-202.
19. «Το Υστερομινωικό Ι ανάκτορο της Ζάκρου: μία «Κνωσός» έξω από την Κνωσό;», στο G. Gadogan, E. Hatzaki & A. Vasilakis (επιμ.), Knossos: Palace, City, State» (British School at Athens Studies, no 12), London, 2004, 381-392. 20. «Αινιγματικό χάραγμα από τις ανασκαφές της 4 ης Ε.Β.Α. στο Εμπορικό Λιμάνι της Ρόδου», Δωδεκανησιακά Χρονικά, τ. ΙΘ, Ρόδος 2005, 370-390. 21. «Ματιές στην ψυχαγωγία των ενοίκων των μινωικών ανακτόρων», στα Πεπραγμένα του Θ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, Ηράκλειο 2006, Α4, 51-64. 22. «Η ιστορία των ανασκαφών στη Ζάκρο». Κεφάλαιο Ι, στο Ζάκρος Ι (σειρά των τόμων της δημοσίευσης της Ζάκρου από την Αρχαιολογική Εταιρεία των Αθηνών), υπό έκδοση 23. «H ανασκαφή της Zάκρου: τρόποι και μέθοδοι. H προετοιμασία για τη δημοσίευση: προβλήματα και κατ ανάγκην επιλογές». Κεφάλαιο II, στο Ζάκρος Ι (σειρά των τόμων της δημοσίευσης της Ζάκρου από την Αρχαιολογική Εταιρεία των Αθηνών), υπό έκδοση. 24. «H ορολογία για τα σχήματα των αγγείων της Zάκρου». Κεφάλαιο III, στο Ζάκρος Ι (σειρά των τόμων της δημοσίευσης της Ζάκρου από την Αρχαιολογική Εταιρεία των Αθηνών), υπό έκδοση. 25. «Πεζούλες Kεφάλας Zάκρου». Κεφάλαιο XI, στο Ζάκρος Ι (σειρά των τόμων της δημοσίευσης της Ζάκρου από την Αρχαιολογική Εταιρεία των Αθηνών), υπό έκδοση. 26. «Chapter 14: Studying the Character of the Minoan Household within the Limits of the Neopalatial Settlement of Zakros», στο K. T. Glowacki & N. Vogeikoff-Brogan (επιμ.), ΣΤΕΓΑ. The Archaeology of Houses and Households in Ancient Crete (Hesperia Supplement 44), Princeton, New Jersey 2011, 151-61. 27. «The Uses of Caves in Minoan Crete. A Diachronic Analysis», στο F. Mavridis and J. Τ. Jensen (επιμ.), Stable Places and Changing Perceptions: Cave Archaeology in Greece (BAR International Series no 2558), Oxford 2013, 155-165. 28. «Η υιοθέτηση στην Κρήτη της δεύτερης χιλιετίας π. Χ. θρησκευτικών ιδεών και πεποιθήσεων προερχομένων από τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου», στο Εμπόριο: Διακίνηση και ανταλλαγή αγαθών, ιδεών και τεχνολογίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Από την προϊστορική μέχρι την αρχαϊκή εποχή (επιμ. Verein zur Förderung der Aufarbeitung der Hellenischen Geschichte e.v.), Weilheim 2008, 305-325. 29. «Το ανάκτορο και ο μινωικός οικισμός της Ζάκρου, λίγες μόνο ώρες πριν από τη μεγάλη καταστροφή», στα Πεπραγμένα του Ι Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, 1-8 Οκτωβρίου 2006), τ. Α2, Χανιά 2011, 439-60. 30. «Μινωική βίλα Επάνω Ζάκρου - Ξεστή 3 Ακρωτηρίου Θήρας: Εντοπίζοντας κοινά θεματολογικά, τεχνοτροπικά και τεχνολογικά στοιχεία σε δύο σύγχρονα μεταξύ τους εικονογραφικά προγράμματα» (σε συνεργασία με τους Α. Βλαχόπουλο και Λ. Χρυσικοπούλου), στα Πεπραγμένα του Ι Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, 1-8 Οκτωβρίου 2006), τ. Α3, Χανιά 2011, 437-59.
31. «On the dating and character of the Zakros pits deposit», στο O. Krzyszkowska (επιμ.), Cretan Offerings. Studies in honour of Peter Warren (British School at Athens Studies 18), London 2010, 243-57. 32. «Zakros: One or two destructions around the end of the LMIB period?», στο T. M. Brogan and E. Hallager (επιμ.), LMIB pottery. Relative chronology and regional differences. Acts of a workshop held at the Danish Institute at Athens in collaboration with the INSTAP Study Center for East Crete, 27-29 June 2007 (Monographs of the Danish Institute at Athens, 11), v. 2, Denmark 2011, 595-612. 33. «The production and management of wine in the Minoan palaces: the case of Zakros», στο Wine Confessions: production, trade and social significance of wine in ancient Greece and Cyprus (υπό έκδοση στο επιμ. E. Margaritis, C. Renfrew, M. Jones. Hesperia. Supplenentary Volume). 34. «Middle Minoan III: a gap or a missing link in the history of the Minoan site of Zakros»? (σε συνεργασία με την Ε. Γεροντάκου), στο C. F. Macdonald & C. Knappett (επιμ.), Intermezzo. Intermediacy and Regeneration in Middle Minoan III Palatial Crete (British School at Athens Studies 21), London 2013, 197-212. 35. «New Evidence on the Origin of the Late Minoan III Chest-shaped Larnax», στο E. Mantzourani & Ph. P. Betancourt (επιμ.), Philistor. Studies in Honor of Costis Davaras (INSTAP Academic Press. Prehistory Monographs 36), Philadelphia, Pennsylvania 2012, 161-168. 36. «Some fresh thoughts on the use of the Minoan strainer», στο ACHAIOS - Studies Presented to Thanassis Papadopoulos (επιμ. V. Chrysikopoulos, E. Papadopoulou). Υπό έκδοση. 37. «Η υπόμνηση της «καταγωγής» τους από την «κοσμοπολίτικη» Κνωσό, ως εργαλείο προβολής ατόμων ή ομάδων, στην περιφέρεια της Κρήτης κατά την Εποχή του Χαλκού. Μία ερμηνεία αρχαιολογικών δεδομένων από τον ΥΜΙΙ-ΙΙΙ οικισμό στο Χόνδρο Βιάννου», στο Κ. Μπουραζέλης, Β. Καραμανωλάκης & Σ. Κατάκης (επιμ.), Η μνήμη τηε κοινότητας και η διαχείρισή της. Μελέτες από μια ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του Τ. Παπαμαστοράκη (Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ιστορήματα 3), 91-11. 38. «Καινούργιες ενδείξεις για τον κνωσιακό χαρακτήρα του ΥΜΙ ανακτόρου της Ζάκρου» (υπό έκδοση στα Πεπραγμένα του ΙΑ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, Οκτώβριος 2011). 39. «Ήταν οι Θηραίοι κεραμείς οι πρωτοπόροι δημιουργοί του κορμού του μινωικού ΥΜΙΒ σχηματολογίου; Παρατηρήσεις στην τυπολογία των πήλινων αγγείων από τον ΥΚΙ/ΥΜΙΑ οικισμό του Ακρωτηρίου» (υπό έκδοση στα Πρακτικά του Συμποσίου για τη Ζωή και το Έργο του Σπ. Μαρινάτου. Εκδ. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Παν/μιου Αθηνών). Γ. Λήμματα σε καταλόγους εκθέσεων, βιβλιοκρισίες, ανασκαφικές εκθέσεις
1. Δύο λήμματα στον κατάλογο της έκθεσης «Κρήτη - Αίγυπτος. Πολιτισμικοί δεσμοί τριών χιλιετιών» (Επιμελητές έκδοσης: Α. Καρέτσου, Μ. Ανδρεαδάκη - Βλαζάκη, Ν. Παπαδάκης, Ηράκλειο 2000, 207-210) 2. «Crete Beyond the Palaces: Proceedings of the Crete 2000 Conference» (βιβλιοκρίσια για το ομότιτλο έργο, δημοσιευμένη στα «Book Reviews» του American Journal of Archaeology, τ. 110, 2006, 317-319). 3. «Εργασίες μελέτης και συντήρησης ευρημάτων Ανασκαφών Ζάκρου» (Πρακτικά της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, 1998-2009). 4. «Εμπορικό Λιμάνι της Ρόδου, Μώλος των Μύλων» (Αρχαιολογικό Δελτίο 54, Τόμος Β2: Χρονικά, 991-994). 5. «Συμβολή των οδών Παύλου Μελάς και Χειμάρρας (οικόπεδο Χατζηανδρέου)» (Αρχαιολογικό Δελτίο 54, τόμος Β2: Χρονικά, 994-995). 6. Οκτώ λήμματα, στον κατάλογο της έκθεσης From the Land of the Labyrinth. Minoan Crete, 3000-1100 B.C., που πραγματοποιήθηκε από το Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης το 2008 στη Νέα Υόρκη. Δ. Δημοσιεύσεις σε συλλογικά έργα για το ευρύ κοινό 1. «Κρήτη. Προϊστορικοί χρόνοι» (σε συνεργασία με τη δρ. Μαρία Ανδρεαδάκη Βλαζάκη, κεφάλαιο στον τόμο Αρχαιολογία. Νησιά του Αιγαίου, του εκδοτικού οίκου «Μέλισσα». Επιστημονική επιμέλεια: Α. Βλαχόπουλος. Αθήνα 2005). 2. «Τα Μινωικά ανάκτορα» και «Η Μινωική τέχνη» (δύο κεφάλαια στον Τόμο 1 - «Προϊστορικοί χρόνοι»- του συλλογικού έργου, Ιστορία των Ελλήνων των εκδόσεων Δομή Α. Ε. Χρονολογία έκδοσης: 2006). 3. «Η ανάπτυξη της εγκατάστασης στη Ζάκρο και η σημασία της για την ιστορική εξέλιξη στην Ανατολική Κρήτη, την Εποχή του Χαλκού» (υπό έκδοση από τη Εταιρεία Γραμμάτων και Τεχνών Ανατολικής Κρήτης, σε συλλογικό έργο για την ιστορία της ομώνυμης περιοχής). 4. «Shepherds and farmers, craftsmen and artists», στο From the Land of the Labyrinth. Minoan Crete, 3000-1100 B.C. Essays (επιμ. M. Andreadaki-Vlazaki, G. Rethemiotakis, N. Dimopoulou-Rethemiotaki), New York 2008, 61-66. 5. «Αthletes and sports», στο From the Land of the Labyrinth. Minoan Crete, 3000-1100 B.C. Essays (επιμ. M. Andreadaki-Vlazaki, G. Rethemiotakis, N. Dimopoulou-Rethemiotaki), New York 2008, 96-99. 6. «Kato Zakros», στο The Oxford Handbook of the Bronze Age Aegean (ed. E. H. Cline), Oxford 2010, 509-517. Ε. Δημοσιεύσεις που αφορούν αρχαιολογικά εκπαιδευτικά προγράμματα. 1. Εκπαιδευτικό υλικό και τρεις εκδόσεις για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Ρόδος. Η απόρθητη πόλη (σε συνεργασία με την Κ. Κεφαλά, Ρόδος 1999).
2. Γενική επιμέλεια εκπαιδευτικού υλικού στο πλαίσιο του εκδοτικού Προγράμματος ΜΕΛΙΝΑ» του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων: «Τα Παλαιοχριστιανικά μνημεία της Καλύμνου», «Ένα ταξίδι στην ιστορία μας», «Η σκηνή της Δευτέρας Παρουσίας στη Σύμη της Δωδεκανήσου». 3. «Ρόδος. Η απόρθητη πόλη: μια πειραματική παρέμβαση στο χώρο της διδασκαλίας της Ιστορίας», στο Γ. Κόκκινος, Ε. Αλεξάκη (επιμ.), Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη μουσειακή αγωγή (Εκδόσεις «Μεταίχμιο»). ΣΤ. Δημοσιεύσεις σε ημερήσιο τύπο και περιοδικά 1. «Το αρχαιολογικό ενδιαφέρον του φαραγγιού της Ζάκρου» (περιοδικό «Το Κρητικό Πανόραμα», τ. 9, Ιούνιος 2005, 44-57). 2. «Δαίδαλος: ένας προϊστορικός Leonardo» (εφημερίδα «Μίτος». Ιανουάριος 2004). 3. «Οι τελευταίες ώρες ενός πολιτισμού» (εφημερίδα «Νέα Κρήτη», στις 23 Οκτωβρίου 2006). Κυριότερα εν εξελίξει ερευνητικά προγράμματα: Α. Διεύθυνση του προγράμματος της τελικής δημοσίευσης ευρημάτων των Ανασκαφών Ζάκρου. Β. Δημοσίευση παλαιών ανασκαφών Ν. Πλάτωνος στις ακόλουθες μινωικές θέσεις: -Ιερό Πισκοκεφάλου Σητείας. -Ιερό Μαζά Καλού Χωριού. -Ρουσσές Χόνδρου Βιάννου. -Γαλανά Χαράκια Βιάννου. -Αγροικία Ζου Σητείας. -Αγροικία Αχλαδίων Σητείας. -Έπαυλη Κληματαριάς Σητείας -Αγροικία Προφήτη Ηλία Πραισού.