Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου

Transcript

1 Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου Εργασία στο μάθημα: Το Νησιωτικό Αιγαίο κατά την 3 η Χιλιετία π.χ. Παναγιώτης Καπλάνης Επιβλέπων Καθηγητής: Βλαχόπουλος Ανδρέας Εαρινό Εξάμηνο 2015

2 Η Θέση Η Ίος βρίσκεται στο νότιο κομμάτι του κυκλαδικού συμπλέγματος και είναι κοντά στη Σίκινο και στη Φολέγανδρο,στα δυτικά, και στα νησιά Ηρακλειά, Σχινούσα, Κέρο και στα Κουφονήσια στα βορειοανατολικά. Η θέση του νησιού είναι σημαντική καθώς αποτελεί κεντρικό σημείο πάνω στις διασταυρώσεις των εμπορικών δρόμων που συνδέουν τις Κυκλάδες, την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη.

3 Είναι κτισμένος σε ένα χαμηλό λόφο και περιβάλλεται από μια εύφορη πεδιάδα. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το λιμάνι της Ίου. Ξεκίνησε να κατοικείται κατά την Πρωτοκυκλαδική Ι ( ) φάση και άκμασε κατά την διάρκεια της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ ( ). Έχει έκταση περίπου 11 στρέμματα. Διατηρείται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση (τοίχοι 3 έως 4 μέτρα, δρόμοι, πλατείες, μάντρες κλπ) Ο οικιστικός ιστός είναι πυκνός και η πολεοδομική οργάνωση περικεντρική. Δεσπόζει στην πεδιάδα και επιβλέπει την γύρω περιοχή: τον κάμπο, το λιμάνι, και συνεπώς τους εμπορικούς δρόμους. Οικισμός

4 Η ανασκαφή έχει επικεντρωθεί στη βόρεια και ανατολική πλευρά του λόφου. Επίσης έχουν γίνει και δοκιμαστικές τομές στην δυτική πλευρά. Η ανασκαφή είναι εν εξελίξει. Το νεκροταφείο, που δεν συνδέεται με τον οικισμό και είναι μεταγενέστερο, βρίσκεται στην βόρεια πλευρά της ανατολικής πλαγιάς Μέχρι στιγμής από τις ανασκαφές που έχουν διενεργηθεί ( , σήμερα) έχει ανασκαφεί το 1/3 του συνολικού οικισμού και τα συμπεράσματα που μπορούν ως τώρα να εξαχθούν είναι ότι πρόκειται για έναν μοναδικό στο είδος του, με τα μέχρι τώρα ανασκαφικά δεδομένα, όσον αφορά την διατήρηση και την πολεοδομική οργάνωση.

5

6

7 Ευρήματα Όσον αφορά τα ευρήματα έχουμε: Κεραμική Μαρμάρινα αγγεία Οψιανός Ειδώλια (Κτήριο των ειδωλίων) Και άλλα κινητά ευρήματα. Τα ευρήματα που παρουσιάζονται ως παραδείγματα, προέρχονται από τo Κτήριο των Αγαλματιδίων και συγκεκριμένα από τα δωμάτια 398, 399. Σαλτσίερα Ημιτελές μαρμάρινο αγγείο

8 Πυρήνες οψιανού, λεπίδες και φολίδες.

9 Κεφάλι μαρμάρινου αγαλματιδίου από το Κτήριο των Ειδωλίων με διπλωμένα χέρια τυπολογίας Χαλανδριανής.

10 Πηνίο από το όστρακο Spondylus

11 Κατοίκηση Αρχικά, έχει παρατηρηθεί μια περίοδος κυρίως κατοίκησης που χρονολογείται με το τέλος της φάσης Κέρου-Σύρου. Υπάρχει η πιθανότητα να κατοικούνταν από την αρχή αυτής της φάσης, αλλά λόγω του ότι οι ανασκαφές δεν έχουν προχωρήσει ικανοποιητικά, δεν μπορούμε να το τεκμηριώσουμε επιστημονικά. Κατοικείται για μεγάλη περίοδο μέχρι και το τέλος της τρίτης Χιλιετίας. Επίσης λόγω της στενότητας της γης και του περιορισμένου χώρου της νήσου ευνοήθηκε και τεκμηριώνεται ανασκαφικά η ύπαρξη διώροφων κτηρίων των οποίων οι τοίχοι σώζονται σε ύψος 3 και 4 μέτρων. Μοναδικό ανάλογο οικιστικού συνόλου μπορεί να εντοπιστεί στην Αγία Ειρήνη της Κέας, που παρά την κακή διατήρηση του οικισμού της, λόγω του ότι επάνω σε αυτήν κτίστηκε μεταγενέστερα πόλη, φαίνεται ότι ήταν κέντρο ανάλογου μεγέθους και σημασίας με τον Σκάρκο.

12 Βιβλιογραφικές αναφορές Μαρίζα Μαρθάρη, Από τον Σκάρκο στην Πολιόχνη. Παρατηρήσεις για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη των οικισμών της πρώιμης εποχής του Χαλκού στις Κυκλάδες και τα Νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, στο : Η Πολιόχνη και η Πρώιμη Εποχή του Χαλκού στο Βορειο Αιγαίο, επιμ.: Χρ. Ντούμας, V. La Rossa, Διεθνές Συνέδριο Αθήνα Απριλίου Mariza Marthari, Cycladic Figurines in Settlements: The case of the major EC II Settlement at Skarkos on Ios and the Schematic Figurines, Early Cycladic Sculpture in Context, Organised by Marisa Marthari, Colin Renfrew, pre-circulated distribution, May 2014, Athens Mariza Marthari, Middle Cycladic and early Late Cycladic cemeteries and their Minοan elements: the case οf the cemetery at Skarkοs οn Iοs στο :The Minoans in the central, Εastern and Νorthern Aegean, επιμ.: Colin F. Macdonald, Erik Hallager &Wolf-Dietrich Niemeier, Monographs of the Danish Institute at AthensVolume 8, Athens 2009