Θέμα: Το διεθνές profile της Ν. Κορέας από απόψεως εμπορίου και οικονομίας.

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΣΕΟΥΛ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ-ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ YΠΟΘΕΣΕΩΝ Rm 2511, Jang Kyo Bldg, 1, Jang Kyo-dong, Chung-ku, Seoul, Korea 100-797 Τηλ:82-2-754-8292, Fax:82-2-754-8293 E-MAIL: commercial@greekemb.net Σεούλ, 14 Αυγούστου 2006 Θέμα: Το διεθνές profile της Ν. Κορέας από απόψεως εμπορίου και οικονομίας. I. Γενικά α. Η οικονομία της Ν. Κορέας, σημείωσε κατά το 2005, ρυθμό αναπτύξεως 4% εξαιτίας κυρίως της ανακάμψεως της εσωτερικής ζήτησης και της αυξήσεως των εξαγωγών. Αν και το ποσοστό 4% είναι χαμηλότερο του 4,7% που επιτεύχθηκε το 2004, εν τούτοις, η οικονομία της υπό εξέταση Χώρας θεωρείται ότι έχει εισέλθει σε τροχιά ανακάμψεως. Όλες οι ενδείξεις, για το τρέχον έτος, καταγράφουν ρυθμό οικονομικής αναπτύξεως γύρω στο 5%. β. Η Ε.Ε. αναδείχθηκε το 2005, ο δεύτερος εξαγωγικός προορισμός των προϊόντων της Ν. Κορέας μετά την Κίνα, με συνολικό όγκο διμερούς εμπορίου αξίας 69 δισεκ.$. γ. Η Ε.Ε. αποτελεί τον σπουδαιότερο ξένο επενδυτή στην υπό εξέταση Χώρα με επενδύσεις ύψους σχεδόν 36δισεκ.$. Το 2005, οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν από χώρες της Ε.Ε. αντιστοιχούσαν και έφθασαν στο ποσό των 4,8 δις. $. Ακολούθησαν οι Η.Π.Α. (2,9 δισ.$) και η Ιαπωνία (1,9δις.). Η αξία ταν αμέσων, ξένων επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2005 στη Ν. Κορέα μειώθηκε ελαφρά το έτος αυτό. Ανήλθε στα 11,8δις.$, ήταν δηλ. κατά 1 δις. $ μικρότερη εκείνης του 2004. Η γενικώτερη εικόνα των υφισταμένων ήδη ξένων, αμέσων επενδύσεων στην υπό εξέταση χώρα, είναι η ακόλουθη: 2001 2002 2003 2004 2005 Σύνολο 2005 Ε.Ε. (25) 3.461 1.663 3.064 3.009 4.780 35.430 Η.Π.Α. 3.889 4.500 1.242 4.718 2.960 34.946 Ιαπωνία 772 1.403 540 2.258 1.878 17.392 Κίνα 70 249 50 1.165 68 1.772 Άλλες 3.678 1.286 1.575 1.636 2.146 25.926 χώρες Σύνολο 11.870 9.101 6.471 12.786 11.832 115.466 Σε εκ.$ Πηγή: Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Ενέργειας Ν. Κορέας δ. Επιτόκια. Το 2005 η Κεντρική Τράπεζα της Ν. Κορέας διετήρησε σε 3,75% το ποσοστό των επισήμων επιτοκίων. Εν τούτοις, στις 8-2-2006 και

10-8-2006 προέβη αλληλοδιαδόχως σε περαιτέρω αυξήσεις κατά 0,25%, διαμορφώνοντας τα στο 4,50%, σε μία προσπάθεια κάμψεως των πληθωριστικών τάσεων. ε. Το ύψος του εθνικού χρέους, σύμφωνα με στοιχεία το ενταύθα Υπουργείου Οικονομικών έφθασε το 2005 τα 261 δις.$, στ. Τα ξένα συναλλαγματικά αποθέματα της Ν. Κορέας ανήλθαν το 2005 σε 210,4 δισ.$. Είναι τα τέταρτα μεγαλύτερα παγκοσμίως μετά την Ιαπωνία, Κίνα και Ταϊβάν. ζ. Η κατανάλωση πετρελαίου από την Κορέα έφθασε το 2005 τα 2,2 εκ. βαρέλια ημερησίως. Η ίδια χώρα, το ίδιο έτος, εξηρτάτο, αναφορικά ως πρός την ενέργεια, κατά 44% από τό πετρέλαιο, 24% από τον άνθρακα, 16% από των πηρηνική ενέργεια και 13% από το φυσικό αέριο. Το 2004, η Ν. Κορέα απετέλεσε τον 3 ο διεθνώς εισαγωγέα πετρελαίου, του 2 ο κατά σειρά άνθρακα και 7 ο φυσικού αερίου. η. Το ποσοστό ανεργίας κυμάνθηκε το 2005 στό 3,7% που αντιστοιχεί σε αριθμό 890.000 ανέργων. Τους δύο πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους η ανεργία κατεγράφη στο 3,4%. θ. Η Ν. Κορέα είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες διεθνώς χώρες, υπερβαίνοντας σε ρυθμό αναπτύξεως πολλει χώρες του ΟΟΣΑ. Η ίδια χώρα αποτελεί την 6 η παγκοσμία μεγαλύτερη οικονομία (εάν υπολογίσουμε την Ε.Ε. ως μονάδα). Με πληθυσμό γύρω στα 48εκ. και σύνολο ΑΕΠ τα 668,1 δις.$ το 2004, η οικονομία της συγκρίνεται σε μέγεθος με εκείνη του Μεξικού και προπορεύεται χωρών όπως οι Αυστραλία, Βραζιλία, Ινδία, Ολλανδία και Ρωσία (στοιχεία ΟΟΣΑ). Το κατά κεφαλή της ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) έφθασε το 2004 τα 14.100$ δηλ. ανερχόταν στο 50% του μ.ο, των χωρών ΟΟΣΑ (στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας της Κορέας) Συγκρίνεται με εκείνο της Κύπρου, ΕΛΛΑΔΑΣ, Πορτογαλίας και Σλοβενίας και υπερβαίνει κατά 10 φορές τον μ.ο. του κατά κεφαλή ΑΕΕ των χωρών της Ν.Α. Ασίας. ι. Ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία Η Ν. Κορέα έχει μερίδιο 33% παγκοσμίως, ηγούμενη στη ναυπήγηση σκαφών. Το 2005, η συγκεκριμμένη βιομηχανία πέτυχε εμπορικό πλεόνασμα ύψους 16,1δις.$ χάρις στις αθρόες παραγγελίες προς τα Κορεατικά ναυπηγεία. Το α' τρίμηνο του 2006, οι παραγγελίες προς τα τρία μεγαλύτερα ναυπηγεία της Κορέας (Hyundai Heavy Industries Co., Daewoo Shipbuilding and Marine Engineering Co., και Samsung Heavy Industries Co.) είχαν ήδη υπερβεί το 40% των στόχων τους σε παραγγελίες για το τρέχον έτος. Μόνο τον περασμένο Μάρτιο για παράδειγμα, η Hyundai (το μεγαλύτερο ναυπηγείο διεθνώς) δέχθηκε παραγγελίες για ναυπήγηση 24 πλοίων. Από αυτά, 14 αφορούσαν σε super tankers (6 από χώρες της Μ. Ανατολής, 6 από Έλληνες εφοπλιστές και 2 από Βέλγιο), 5 σε υπερμεγέθη σκάφη μεταφοράς LPG (από μέση Ανατολή και Ευρώπη), 4 για την μεταφορά πετροχημικών και 1 για φορτίο LNG. Η σπουδή για εντολές ναυπηγήσεως σκαφών πριν την 1 η Απριλίου 2006, οφείλεται στο γεγονός ότι από την ημερομηνία αυτή τέθηκε σε εφαρμογή ο 2

νέος κανονισμός δομήσεως πλοίων (Common Structural Rules) που υποχρεώνει τους πλοιοκτήτες, για λόγους ασφαλείας, να χρησιμοποιούν στα σκάφη τους χάλυβα μεγαλύτερου πάχους. Τέλος, σύμφωνα με έρευνα αγοράς της εταιρείας Clarkson Plc με έδρα το Λονδίνο, στα τέλη Απριλίου, τις πρώτες 7 παγκοσμίως θέσεις για εντολές ναυπηγήσεως σκαφών κατείχαν ισάριθμες ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες της Κορεάς δηλ. οι Hyundai Heavy Industries, Samsung Heavy Industries, Daewoo Shipbuilding, Hyundai Mipo Dockyard Co, Hyundai Samho Heavy Industries, STX Shipbuilding, και Hanjin Heavy Industries and Construction. Ακολούθησαν στην 8 η και 9 η θέση τα ναυπηγεία της Κίνας Dalian New Ship Heavy Industry και Shanghai Waigaogiao Shipbuilding. Τη 10 η μόλις θέση κατέλαβε η Γιαπωνέζικη Mitsubishi Heavy Industries. ια. Κυρίαρχο ρόλο στην οικονομία της Ν. Κορέας διαδραματίζουν τα Chaebol. Το Chaebol μπορεί να χαρακτηρισθεί ως συμπύκνωμα πολλών εταιρειών προσκολημμένων γύρω από μία εταιρεία-μητέρα. Συνήθως οι εταιρείες αυτές διατηρούν μετοχές άλλης εταιρείας που ανήκει συχνά σε μία οικογένεια. Chaebol είναι οι Hyundai, Samsung, LG, Daewoo κ.λ.π. ιβ. Η ισχυρή δράση των Chaebol και η συμμετοχή πολλών ξένων εταιρειών, οδήγησε τον δείκτη του χρηματιστηρίου της Κορέας στο ρεκόρ των 1.400 μονάδων το 2005. Παρ όλα αυτά, τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, ο δείκτης κατήλθε στις 1300 μονάδες λόγω ανόδου της τιμής των καυσίμων και της ανησυχίας που προεκάλεσε η κυβέρνηση αναφορικά προς την φορολογική της πολιτική. ιγ. Η αξία του τοπικού νομίσματος (won) παρουσιάσθηκε σημαντικά υπερτιμημένη το 2005 έναντι κυρίως του Αμερικανικού δολλαρίου, επηρεάζοντας όμως το Ευρώ και το Γέν. Στις αρχές του 2006, ένα Αμερικανικό δολλάριο, απετιμάτο σε 970 won. Η υπερτίμηση του won έναντι του $ συνεχίζεται. ιδ. Ο τιμάριθμος στη διάρκεια του 2005 κυμάνθηκε σε ποσοστό 2,7% (3,6% το 2004). Τούς πρώτους 7μήνες του τρέχοντος έτους είχε διαμορφωθεί σε 2,3%. ΙΙ. Ειδικώτερα θέματα α. Εσωτερική Ζήτηση Η ιδιωτική κατανάλωση, ανέκαμψε το 2005, σε σχέση με την δύσκολη περίοδο 2003-2004, που οφειλόταν στα βεβαρημένα από χρέη νοικοκυριά. Η εξομάλυνση αυτή, μαζί με ένα ισχυρό χρηματιστήριο και τις υψηλές τιμές στά ακίνητα, οδήγησε σε αύξηση της εσωτερικής ζητήσεως. Εγγενείς αδυναμίες παρουσιάζει, ωστόσο, ο τομέας των υπηρεσιών. β. Εξωτερικό εμπόριο 1. Η αξία ταν εξαγωγών της Ν. Κορέας αυξήθηκε το 2005 κατά 12%, κυρίως λόγω των αυξημένων πωλήσεων ημιαγωγών (semi conductors), οχημάτων, θαλασσίων σκαφών και ηλεκτρονικών ειδών. Οι εξαγωγές προς χώρες της Ε.Ε. τα τελευταία 5έτη διπλασιάσθηκαν (20δις.$ το 2001 και 40δις.$ το 2005) και όπως προαναφέρθηκε, η Ε.Ε. είναι κατά σειρά o δεύτερος εξαγωγικός προορισμός των Κορεατικών προϊόντων, αντιπροσωπεύοντας ποσοστό 15,4% 3

στο γενικό σύνολο. Προηγείται η Κίνα (21,4%) τρίτες κατατάσσονται οι Η.Π.Α. (14,5%) και ακολουθεί η Ιαπωνία (8,5%). Το εμπορικό ισοζύγιο, για την Ε.Ε. εξακολούθησε να είναι ελλειμματικό (16δισ εκ.$) κατά των εξεταζόμενη περίοδο. Η αξία των εξαγωγών προϊόντων της Ν. Κορέας ανήλθε το 2005 σε 285 δισεκ.$. Οι εξαγωγές προς Κίνα υπερέβησαν το 100 δις.$. Προς Ε.Ε. έφθασαν τα 43,6δις.$, Η.Π.Α. τα 41,3δις.$ και Ιαπωνία τα 24δις.$. Η αξία των εισαγωγών από τρίτες χώρες διαμορφώθηκε στα 261 δις.$. Το εμπορικό ισοζύγιο υπήρξε συνεπώς πλεονασματικό για την ίδια χώρα και αντιστοιχούσε σε 24 δις.$. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερο επίτευγμα, λαμβανομένης υπόψη της δραματικής αυξήσεως της διεθνούς τιμής των καυσίμων και της ραγδαίας υποτιμήσεως της αξίας του Αμερικανικού δολλαρίου έναντι του εγχωρίου νομίσματος (won). 2. Η Ε.Ε. έχει σημαντική επενδυτική και εμπορική παρουσία στη Ν. Κορέα. Το 2005, ο όγκος του συνολικού εμπορίου αγαθών μεταξύ των δύο πλευρών έφθασε τα 53,3δις EURO (Euro stat). Η Ν. Κορέα αποτελεί τον 4 ο κατά σειρά σπουδαιότερο μη Ευρωπαίο εμπορικό εταίρο της Ε.Ε. (8 ο στο σύνολο). Εν τούτοις, το εμπορικό ισοζύγιο για την Ε.Ε. υπερέβη σε έλλειμμα, κατά το 2005, τα 13δισ. EURO, με τάσεις περαιτέρω αυξήσεως. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δυσκολία που παρουσία, ενίοτε, η πρόσβαση Ευρωπαϊκών προϊόντων στην αγορά της Ν. Κορέας, λόγω δασμολογικών η μή εμποδίων κυρίως ως προς τις εξαγωγές οχημάτων, φαρμακευτικών προϊόντων και καλλυντικών. Επίσης η διαδικασία εισαγωγής ειδών διατροφής είναι ενίοτε δαιδαλώδης και αποθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους εξαγωγείς. 3. Η εικόνα των εμπορικών ανταλλαγών προϊόντων μεταξύ Ε.Ε. και Ν. Κορέας διαμορφώθηκε την τελευταία 5ετία και το α' τρίμηνο του 2006, ως εξής: Εισαγωγές Ν. Κορέας Εξαγωγές Ν.Κορέας Συνολικό εμπόριο Εμπορικό ισοζύγιο 2001 2002 2003 2004 2005 α'τριμ. 2006 15.270 17.487 19.383 24.187 27.296 6.804 21.096 23.732 24.887 37.830 43.659 11.327 36.366 41.219 44.270 62.017 70.955 18.131 5.825 6.244 5.505 13.643 16.363 4.523 Εκατ.$-Πηγή: Korea International Trade Association Επίσης, ανά κλάδο προϊόντων, οι εμπορικές συναλλαγές Ε.Ε.- Ν. Κορέας κατά το 2005, εξελίχθηκαν ως εξής: Κλάδος Εισαγωγές Εξαγωγές από Εμπορικό πλεόνασμα/ από Κορέα Κορέα έλλειμμα γιά Κορέα Χημικά προϊόντα 4.859 1.350-3.509 Ορυκτά 652 688 36 Αγροτικά προϊόντα- 127-1.443 Ιχθυηρά 1.570 Συστατικά ηλεκτρονικών ειδών 1698 3.987 2.289 4

Οικιακές ηλεκτρονικές 472 3.753 3.281 συσκευές Βιομηχανικά ηλεκτρονικά 2.661 12.144 9.483 είδη Μηχανήματα πλήν 6.480 2.564 3.916 αφορώντων την μεταφορά προσώπων-αγαθών Μέσα μεταφοράς 2.826 15.130 12.304 Εκ των οποίων, οχήματα 889 8.200 7.311 μεταφοράς προσώπωναγαθών Εκ των οποίων, θαλάσσια σκάφη 54 5.822 5.768 Εκατ.$-Πηγή: Korea International Trade Association Αξιοσημείωτη είναι η τεράστια διαφορά αξίας στις εξαγωγές οχημάτων εκατέρωθεν. Ενώ το 2005 η Ε.Ε. εξήγαγε μόνον 18.010 μονάδες, η Ν. Κορέα πραγματοποίησε πωλήσεις 783.140 μονάδων. γ. Τουριστική βιομηχανία Πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κορέας αναφέρουν ότι για πρώτη φορά, το α' τρίμηνο του τρέχοντος έτους, τα μηνιαία ποσά που δαπανήθηκαν από Κορεάτες για αγορά αγαθών και υπηρεσιών στο εξωτερικό, υπερέβησαν το 1δισεκ.$. Συγκεκριμμένα τα ανωτέρα στοιχεία αποδεικνύουν ότι κατά τους πρώτους 4 μήνες του 2006, κατεβλήθησαν από Κορεάτες για ταξίδια στο εξωτερικό 4,2δις.$ (+16,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2005). Ο μέσος όρος εξόδων ανά μήνα, για το ανωτέρω 4μηνο, ανέρχεται σε 1,05δις.$ Εάν συνεχισθεί με τον ίδιο ρυθμό η έξοδος των Κορεατών τουριστών-ταξιδιωτών προς άλλες χώρες, αναμένεται ότι το σύνολο δαπανών τους στο εξωτερικό, για το 2006, θα υπερβεί τα 12 δισεκ.$. ΙΙΙ. Το επενδυτικό κλίμα για προσέλκυση ξένων κεφαλαίων στη Ν. Κορέα. Η Κορέα, τόσο σε επίπεδο νομοθεσίας και παροχής ευκαιριών, όσο εν γενει κλίματος αγοράς, ευρίσκεται σε πολύ κατώτερη θέση απ ότι άλλες, σχετικά γειτονικές της χώρες, όπως το Χονκ Κόνγκ και η Σιγκαπούρη. Αυτό παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις πολιτικών προσώπων, που τείνουν στο να την αναδείξουν ως χρηματοπιστωτικό κόμβο της Ν.Α. Ασίας. Σχετικά πρόσφατες είναι οι δηλώσεις του ανωτέρου στελέχους της Price Waterhouse Coopers κ. David Eldon, ότι η Κορέα ευρίσκεται σε καθυστέρηση δεκαετιών σε σχέση με τους διεθνείς ανταγωνιστές της. Σαφέστατα είναι πολύ δύσκολο να ανταποκριθεί προς τα διεθνώς αναμενόμενα. Ως παράδειγμα προς μίμηση, ανέφερε το Dubai, που έχει καταστεί χρηματιστικό κέντρο της Μ. Ανατολής χάρις στην προσέλκυση των σωστών εταιρειών, με το να λαμβάνει τα μηνύματα που εκπέμπονται πέραν των εθνικών του ορίων. Η Κορέα δεν είναι ιδιαίτερα φιλόξενη στις ξένες εταιρείες, κατέληξε ο κ. Eldon Οι ξένοι δαιμονοποιούνται από τον εγχώριο Τύπο. Φαίνεται ότι επιζητούν το κεφάλαιο αλλά όχι τους κεφαλαιούχους. Στο μεταξύ, οι φορολογικές υπηρεσίες της Ν. Κορέας διεξάγουν επισταμένη έρευνα επί των αλλαγών στο μετοχικό κεφάλαιο 4.889 εταιρειών 5

στις οποίες έχουν επενδύσει αλλοδαποί και όπου οι τελευταίοι είχαν ποσοστό ιδιοκτησίας πλέον του 10% μέχρι τα τέλη του 2004. Παράλληλα όμως, η δικαιοσύνη έχει στραφεί και κατά εγχωρίων εταιρειών, και μάλιστα κολοσσιαίων, σε περιπτώσεις κρουσμάτων διαφθοράς. Έτσι είχαμε την πρόσφατη προφυλάκιση, του άλλοτε κραταιού Προέδρου της Hyundai για χρησιμοποίηση κεφαλαίων της εταιρείας του προς ίδιο πλουτισμό, δωροδοκίες κρατικών λειτουργών κ.λ.π. Επίσης 10ετή φυλάκιση του Προέδρου της Daewoo για χρηματισμό πολιτικών και της Samsung για υλική ενίσχυση υποψηφίων στις προεδρικές εκλογές του 1997. Στον αντίποδα, το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Ενέργειας σε ανακοίνωση του, στις αρχές Μαϊου, αναφέρει ότι οι ξένες άμεσες επενδύσεις στην Κορέα έφθασαν το 2005 τα 9,46δισεκ.$ των αντίστοιχων Κορεάτικων εταιρειών στο εξωτερικό. Υπήρξε δηλ. ένα πλεόνασμα στο ισοζύγιο των αμέσων επενδύσεων ύψους 3.06δις.$. IV. Τελευταίες εξελίξεις στις συνομιλίες για υπογραφή συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Ν. Κορέας-Η.Π.Α. Ενώ περατώθηκε ήδη στην Ουάσιγκτων ο πρώτος κύκλος διαπραγματεύσεων μεταξύ εμπειρογνωμόνων από Η.Π.Α. και Ν. Κορέα για υπογραφή συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών (KORUS FTA), πληθαίνουν οι συζητήσεις για τα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα που θα έχει μία τέτοια συμφωνία επί της οικονομίας της Κορέας. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει, μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου τρέχοντος έτους, πέντε κύκλους διαπραγματεύσεων. Τα χρονικά όρια για την υπογραφή μίας KORUS FTA είναι περιορισμένα, επειδή όπως έχουμε αναφέρει και σε άλλα έγγραφά μας, τον Ιούνιο του 2007 παύει ισχύον το δικαίωμα του Αμερικανού Προέδρου για επίσπευση, εκ μέρους του, υπογραφής παρομοίων συμφωνιών. Στον πρώτο κύκλο την συζητήσεων οι εμπειρογνώμονες των δύο χωρών προχώρησαν στην προετοιμασία σχεδίων γιά τα 11 από τα 17 σημεία (τομείς) υπό διαπραγμάτευση. Αμφότερες οι πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίηση τους για την σημαντική πρόοδο και την ταχεία εξέλιξη της πορείας των συνομιλιών. Ωστόσο προσεκτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι οι δύο αντιπροσωπείες δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν σε σημαντικές πτοχές της υπό συζήτηση συμφωνίας, όπως η γεωργία, τα κλωστοϋφαντουργικά, ο υγειονομικός έλεγχος επί των αγελαίων ζώων και οι ρυθμίσεις antidumping. Οι ίδιοι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι όσον αφορά στα αυτοκίνητα, στα φαρμακευτικά προϊόντα και στον ιατρικό εξοπλισμό, οι δύο πλευρές δεν προέβησαν κάν στην επεξεργασία κάποιων κειμένων προς συζήτηση, επειδή οι απόψεις τους ήσαν εκ διαμέτρου αντίθετες. Οι Η.Π.Α. αποτελούν τον δεύτερο διεθνώς προορισμό των εξαγωγών της Κορέας. Αντίθετα η τελευταία είναι η εβδόμη παγκοσμίως χώρα απορροφήσεως των προϊόντων των Η.Π.Α. Ο όγκος εξωτερικού εμπορίου των δύο χωρών έφθασε το 2004 τα 72 δισεκ.$. Σε περίπτωση υπογραφής της συμφωνίας, υπολογίζεται ότι η Κορέα θα αυξήσει τις εξαγωγές της κατά 6

15,1% (7,1δισεκ.$) και οι Η.Π.Α. τις ιδικές τους κατά 39,4% (12,2 δισεκ.$), σύμφωνα με στοιχεία του Korea Institute for International Economic Policy. Επιπλέον υπολογίζεται ότι ως αποτέλεσμα υπογραφής μίας συμφωνίας όπως η ανωτέρω, το πραγματικό ΑΕΠ της Κορέας θα αυξηθεί κατά 1,99% και θα δημιουργηθούν περί τις 104.000 νέες θέσεις εργασίας. Το ΑΕΠ των Η.Π.Α. κατά το 2005 έφθασε σε αξία τα 12,4 τρις.$ και ήταν 16πλάσιο εκείνου της Ν. Κορέας. Εξάλλου, σε έρευνα του Korea Institute for Industrial Economic and Trade μεταξύ 1.199 μικρομεσαίων επιχειρήσεων, το 52,1% των ερωτηθέντων απήντησε ότι η υπογραφή KORUS-FTA θα είχε θετικό αντίκτυπο στόν κύκλο εργασιών τους. Περισσότερο αναμένεται να ευνοηθούν, από πλευράς Κορέας, οι βιομηχανίες των κλωστοϋφαντουργικών, του ενδύματος, των αυτοκινήτων (συμπεριλαμβανομένων και των ανταλλακτικών), των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών και των εν γένει μηχανημάτων. Γενικώτερα, εκείνοι που αντιμετωπίζουν θετικά το ενδεχομένο υπογραφής KORUS-FTA στην Κορέα, προσβλέπουν σε περαιτέρω εδραίωση της χώρας ως εξαγωγικής δύναμης, αναβάθμιση της οικονομίας της, βελτίωση της ποιότητας ζωής των Κορεάτων (φθηνότερα τρόφιμα) και των υπηρεσιών (ιδιαίτερα στους τομείς των τραπεζών, των ασφαλειών, της εκπαιδεύσεως καθώς και της νοσοκομειακής περιθάλψεως). Σχετικά με την ακρίβεια αγοράς των ειδών διατροφής στην Κορέα αξίζει να σημειώσουμε ότι η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος είναι εδώ η υψηλότερη στον κόσμο (!) όπως επίσης εξαιρετικά υψηλή της πατάτας και των μήλων (3 η μεγαλύτερη διεθνώς). Ειδικώτερα, όσον αφορά στον κλάδο των κλωστοϋφαντουργικών, το Korea Institute for Industrial Economics προβλέπει σημαντική άνοδο των εξαγωγών προς Η.Π.Α. (+20%) και ετησία αύξηση των πωλήσεων τους κατά 200εκ.$. Επί του παρόντος, οι δασμοί επί των Κορεάτικων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στις Η.Π.Α. κυμαίνονται μεταξύ 9%-19%. Σημειώνουμε ότι οι Η.Π.Α. είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων διεθνώς με ποσοστό 21,3% το 2004. Κατά την Korea Electronics Association, η KORUS FTA θα ενίσχυε την επωνυμία των εγχωρίων ηλεκτρονικών προϊόντων στην αγορά των Η.Π.Α. αλλά κάποια άλλα προϊόντα όπως κινητά τηλέφωνα, ημιαγωγοί (semiconductors) και ηλεκτρονικοί υπολογιστές, λόγω ήδη υφισταμένων συμφωνιών για απάλειψη δασμών στα ίδια προϊόντα, μεταξύ των δύο κρατών, δεν θα τύχουν περαιτέρω ευνοϊκής μεταχειρίσεως. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι αμελητέας σημασίας τα προβαλλόμενα επιχειρήματα από τους πολεμίους υπογραφής KORUS-FTA. Περισσότερο ακόμα όταν δημοσιοποιούνται από πρώην στενούς συνεργάτες του Προέδρου της Κορέας κ. Roh, όπως ο κ. Jung Tae-In. Ο τελευταίος, ο οποίος διετέλεσε επί 2,5 έτη προεδρικός σύμβουλος επί οικονομικών θεμάτων, χαρακτήρισε την επιδίωξη υπογραφής συμφωνίας ως χονδρή γκάφα, που θα θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την οικονομία της Κορεάς. Επιπλέον πρόσθεσε ότι η σπουδή του Κορεάτη Προέδρου για υπογραφή μιάς τέτοιας συμφωνίας, οφείλεται στην επιθυμία του να παρουσιάσει κάτι απτό στα δύο τελευταία χρόνια της 7

θητείας του. Ο κ. Jung προχώρησε ακόμη περισσότερο προβλέποντας ότι μία KORUS-FTA θα επιφέρει 10πλάσια ζημία στην οικονομία της Κορέας, απ ότι η κρίση της περιόδου 1997-98. Ορισμένοι άλλοι, μεταξύ αυτών και ο προεδρικός υποψήφιος κ. Kim Geuntae, θεωρούν ότι η Κορέα θα πρέπει να αρχίσει άμεσα συνομιλίες υπογραφής συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου με την Κίνα, ώστε να ενισχύσει την διαπραγματευτική της θέση έναντι της Αμερικής. Σκεπτικός ως προς το μέλλον της γεωργίας της Κορέας εμφανίζεται και ο πρόεδρος της Korea International Trade Association κ. Lee Hee-Boem, ο οποίος προβλέπει μαζική ροή αγροτικών Αμερικανικών προϊόντων στην αγορά της Κορέας, μεταμορφώνοντας την τελευταία σε οικονομική αποικία των Η.Π.Α. Ο κ. Han Doo-Bong, καθηγητής στο Korea University ισχυρίζεται ότι η δραστική απάλειψη δασμών επί των εισαγομένων γεωργικών προϊόντων από Η.Π.Α. θα πλήξει τους Κορεάτες αγρότες οι οποίοι θα έχουν απώλειες της τάξεως των 5,4τρις. won ( 6δις. $). Ένας άλλος ερευνητής του Korea Economic Research Institute διατείνεται ότι η εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία δεν θα τύχει σημαντικών οφελημάτων, όπως είχε αρχικά υποτεθεί. Καλύτερης αποδοχής θα τύχουν τα αυτοκίνητα προελεύσεως Η.Π.Α. στις αγορές της Κορέας με απάλειψη του ήδη ισχύοντος επί αυτών δασμού (8%) παρά τα αντίστοιχα προελεύσεως Κορέας στην Αμερική, όπου ο ισχύων δασμός είναι της τάξεως του 2-6%. Αλλά και ορισμένοι κύκλοι της οικονομίας των Η.Π.Α. εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους στο ενδεχόμενο υπογραφής KORUS-FTA. Ιδιαίτερα οι ανήκοντες στους κλάδους των βιομηχανιών χάλυβα, αυτοκινήτων, κλωστοϋφαντουργικών και υποδημάτων. Μερικοί Κορεάτες αναλυτές μέμφονται την κυβέρνηση επειδή δεν έχει διαφωτίσει την κοινή γνώμη επί της προοπτικής συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου με τις Η.Π.Α. και ότι δεν αξιοποιεί την συμβουλευτική γνώμη των εμπλεκομένων lobbies αγροτών, βιομηχάνων κ.λ.π. Άλλοι επιμένουν ότι η Κορέα πρέπει να ασκήσει πίεση, ώστε στην ευνοϊκή μεταχείριση υπαχθούν και τα προϊόντα που παράγουν Νοτιοκορεάτικες εταιρείες στο βιομηχανικό πάρκο της περιοχής Gaeseong, που ευρίσκεται στη Β. Κορέα, ιδέα στην οποία είναι κάθετα αρνητικοί οι Αμερικάνοι. Εν τω μεταξύ, από το εδώ Υπουργείο Γεωργίας ανακοινώθηκε ότι η Κορέα θα επαναλάβει πιθανώς από τον Ιούλιο τις εισαγωγές βοείου κρέατος από Η.Π.Α. Ο κ. Park Hyun-Chool, επικεφαλής της Δ/νσεως ζώντων ζώων του ίδίου Υπουργείου, διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να εισάγει από Η.Π.Α. βόειο κρέας με κόκαλα ή εντόσθια, και ισχύουν όσα συμφωνήθηκαν με την Ουάσιγκτων από 13/1 τ.ε. Η συμφωνία αυτή προβλέπει, ότι θα επιτραπεί η εισαγωγή βοείου κρέατος από ζώο μικρότερο των 30μηνών, που δεν περιέχει κόκκαλα. Πίεση ωστόσο πρός την κυβέρνηση της Κορέας, θεωρείται η κίνηση 30 Αμερικανών γερουσιαστών, που με επιστολή τους προς την Πρεσβεία της υπο εξέταση χώρας στην Ουάσιγκτων, ζητούν όπως επιτραπεί χωρίς 8

δεσμεύσεις η εισαγωγή οιουδήποτε τμήματος βοείου κρέατος προελεύσεως Η.Π.Α. στην Κορέα. Ειδάλλως θεωρούν βασικώς αδύνατο να παρέξουν την αναγκαία νομοθετική υποστήριξη (sic) για την υπογραφή συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου με την χώρα τους. Σε εξαιρετικού εξάλλου ενδιαφέροντος συμπεράσματα καταλήγει έκθεση που συνέταξε ο KOTRA (Korea Trade-Investment Promotion Agency), Κρατικός Οργανισμός της Ν. Κορέας. Στην προαναφερόμενη έκθεση επισημαίνεται ότι μία συμφωνία ελευθέρου εμπορίου (Σ.Ε.Ε.) με την Ε.Ε. θα απέφερε περισσότερα οφέλη στην υπό εξέταση χώρα, απ ότι μία παρόμοια συμφωνία με τις Η.Π.Α. Στην ίδια έκθεση υπογραμμίζεται ότι εφόσον υπεγράφετο Σ.Ε.Ε. Κόρεας- Ε.Ε., οι εξαγωγές Κορεατικής προελεύσεως οχημάτων, ηλεκτρονικών ειδών και computers με προορισμό την Ευρώπη θα σημείωναν σημαντική αύξηση. Επιπλέον, το Α.Ε.Π. της Κορέας θα αυξανόταν μακροπροθέσμως κατά 25,2δις.$ και θα υπήρχαν προϋποθέσεις για τη δημιουργία 597.000 νέων θέσεων εργασίας. Οι εξαγωγές εν γένει της Κορέας προς χώρες της Ε.Ε. θα αυξανόταν κατά 11δις.$ ενώ οι εισαγωγές από αυτές κατά 8,2δις.$ με εμπορικό ισοζύγιο θετικό για την υπό εξέταση χώρα, στα 2,8δις.$. Πέρσυ, οι εισαγωγές αγαθών από την Ε.Ε. έφθασαν σε αξία τα 4,03 τρις.$ και ήσαν 2,4 φορές μεγαλύτερες απ ότι οι εισαγωγές προϊόντων από τις Η.Π.Α. Εξάλλου οι εξαγωγές της Ν. Κορέας στην Ε.Ε. ανήλθαν, το ίδιο έτος, στα 43,7δις.$ με αποτέλεσμα η Γηραιά Ήπειρος να καταστεί ο δεύτερος κυριώτερος προορισμός των Κορεατών προϊόντων μετά την Κίνα. Σημειώνουμε ότι η αναλογία των εξαγωγών της Κορέας προς ΕΕ στο γενικό σύνολο είχε διαμορφωθεί το 2005 στο 15,4%, ενώ το 2003 ήταν 12,8%. V. Η 5η μεικτή Επιτροπή Ε.Ε.- Ν. Κορέας. Αποτελέσματα συμπεράσματα. Στη Σεούλ η 5 η Μεικτή Επιτροπή Ε.Ε. και Κορέας συζήτησε καθ ομάδας (16-6-2006) και εν ολομελεία (19-6-2006) θέματα εμπορικού και οικονομικού περιεχομένου που αφορούν στις δύο πλευρές. Στην ενημέρωση προς τους πρέσβεις και τους επικεφαλής των Γραφείων ΟΕΥ την χωρών της Ε.Ε. κατεγράφησαν τα εξής: α) Διαπιστώθηκε, ως επί το πλείστον στασιμότητα στην επίλυση προβλημάτων που αφορούν στις εξαγωγές από Ε.Ε. προς Ν. Κορέα προϊόντων όπως τά φαρμακευτικά τά καλλυντικά, τα οχήματα και ορισμένα γεωργικά προϊόντα (π.χ. κρέας πουλερικών). Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, παρά το φαινομενικά εγκάρδιο κλίμα, υπήρξε πεισματική εμμονή των Κορεατών στις θέσεις τους χαρακτηριζόμενη μερικές φορές από κυνισμό (Υπουργός Εξωτερικών-Εμπορίου κ. Ban Ki-Moon). Εκφράσθηκε ο προβληματισμός για το αδιέξοδο ζητημάτων που εκκρεμούν επί σειρά ετών και τα οποία η Κορέα αρνείται να επιλύσει ή κωλυσιεργεί στη διευθέτησή τους. Ο ανωτέρω προβληματισμός επεκτάθηκε και στη αναζήτηση πρακτικών εφαρμογών που θα εξηνάγκαζαν την άλλη πλευρά να επιδείξει μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας και διαλλακτικότητας όπως π.χ. η λήψη μέτρων ως αντιποίνων. Σημειώθηκε πάντως η απροθυμία (ή η αδυναμία) της Ε.Ε. να λαμβάνει τοιαύτης φύσεως μέτρα σε παρόμοιες περιπτώσεις. 9

β) Η Ε.Ε. εξέφρασε την ανησυχία της, παρά την σχετική βελτίωση σε νομοθετικό και διοικητικό επίπεδο, για τη συνεχιζόμενη παραβίαση των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας στην υπό εξέταση χώρα. γ) Σχετική πρόοδος σημειώθηκε στην αντιμετώπιση από πλευράς Κορεατικών αρχών του προβλήματος που έχει ενσκήψει στην Ευρώπη από την εκδήλωση κρουσμάτων της γρίπης των πτηνών δ) Στη Σεούλ υπήρξε ενημέρωση των εδώ πρέσβεων και επικεφαλής Γραφείων ΟΕΥ των Χωρών-μελών της Ε.Ε. (τελη Ιουλίου 2006) για τις προκαταρκτικές συζητήσεις που θα ακολουθήσουν ως προς των υπογραφή ΣΕΕ μεταξύ ΕΕ και Ν. Κορέας. Κατά την ως άνω ενημέρωση επί του θέματος αυτού, υπήρξε διάσταση απόψεων μεταξύ των παριστάμενων. Η μία πλευρά ζήτησε όπως προ της ενάρξεως των συζητήσεων για την υπογραφή ΣΕΕ τεθεί ως προϋπόθεση η εκ μέρους της Κορέας επίλυση ορισμένων εκκρεμών ζητημάτων. Η ετέρα πλευρά εξέφρασε τον σκεπτικισμό της, ισχυριζόμενη ότι σε περίπτωση απορρίψεως μίας τέτοιας προϋποθέσεως η Ε.Ε. κινδυνεύει να απωλέσει μέρος του κύρους της. Το Ευρωπαϊκό Οικονομικό bloc ευρίσκεται ήδη υπό πίεση για την υπογραφή ΣΕΕ αντιμετωπίζοντας το ενδεχόμενο περαιτέρω δυσχεράνσεως των εξαγωγών του από μία πιθανολογούμενη υπογραφή παρομοίας ΣΕΕ Κορέας - Η.Π.Α., την οποία η πρώτη επιδιώκει ενθέρμως. Τέλος στα πλαίσια της συναντήσεως του εμπειρογνώμονος σε θέματα εμπορίου της Επιτροπής κ. Emar Gemmeke, με τους επικεφαλής τον Γραφείων ΟΕΥ των χωρών-μελών της Ε.Ε. στην Κορέα (16-6-2006), ο υπογράφων έθεσε τα εξής θέματα: - Κωλυσιεργία Υπουργείου Γεωργίας- Δασών της Κορέας στην μετάβαση αρμοδίων υπαλλήλων τον στην Ελλάδα για εξέταση υγειονομικών συνθηκών εγκαταστάσεων παραγωγής ακατέργαστων δερμάτων. - Υψηλοί δασμοί επί προϊόντων ενδιαφέροντος εξαγωγής μας προς Κορέα όπως τα ροδάκινα (50%), μέλι (243%) και βότανα (536%) - Μη αποδοχή της μαστίχας Χίου από την KFDA (Korea Food and Drug Administration) ως προϊόντος διατροφής αλλά ως αρωματικού συστατικού. Ο Προϊστάμενος Στέφανος Ι. Βουδούρης Σύμβουλος Α' ΟΕΥ 10