ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 21.9.2005 COM(2005) 447 τελικό 2005/0183 (COD) Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη (υποβληθείσα από την Επιτροπή) {SEC(2005) 1133} EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1) ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Λόγοι υποβολής και στόχοι της πρότασης Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Ιουνίου του 2002 για τη «βελτίωση της νοµοθεσίας», το Φεβρουάριο του 2003,η Επιτροπή πρότεινε πολιτική για την επικαιροποίηση και την απλοποίηση του κοινοτικού κεκτηµένου. Η εν λόγω πολιτική είχε ως στόχο η παράγωγη νοµοθεσία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας να καταστεί σαφής, κατανοητή, ενηµερωµένη και εύχρηστη. Η παρούσα πρόταση αποτελεί συνέχεια της ως άνω πρωτοβουλίας και αποσκοπεί στη συγχώνευση των διατάξεων πέντε χωριστών νοµοθετικών πράξεων σε µία και µόνο οδηγία ώστε να απλοποιηθεί, να εξορθολογιστεί και να µειωθεί ο όγκος της ήδη υφιστάµενης νοµοθεσίας. Επιπλέον, µε την πρόταση επιδιώκεται η ουσιαστική αναθεώρηση των κειµένων διατάξεων ώστε να καλύψουν τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις στον τοµέα της υγείας και της επιστήµης καθώς και την πείρα των κρατών µελών. Ευρύτερο πλαίσιο Εδώ και πολύ καιρό, έχει αναγνωριστεί ότι η ατµοσφαιρική ρύπανση αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Το 1996, εκδόθηκε η οδηγία πλαίσιο για την ποιότητα του αέρα, µε την οποία καθιερώθηκε ένα πλαίσιο για την εκτίµηση και τη διαχείριση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα στην ΕΕ. Παράλληλα, η οδηγία-πλαίσιο περιείχε κατάλογο των ρύπων προτεραιότητας, για τους οποίους θα έπρεπε να καθιερωθούν στόχοι για την ποιότητα του αέρα στις θυγατρικές νοµοθετικές πράξεις. Εν συνεχεία, εκδόθηκαν 4 θυγατρικές οδηγίες για συγκεκριµένους ρύπους καθώς και µια απόφαση του Συµβουλίου για την αµοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών όσον αφορά την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα. Με βάση την εκτίµηση των επιπτώσεων που συνοδεύει την παρούσα πρόταση, υπολογίστηκε το κόστος των ζηµιών από την έκθεση ανθρώπων στα σωµατίδια και το όζον του ατµοσφαιρικού αέρα. Κατά το έτος 2000, υπολογίστηκε ότι η έκθεση σε σωµατίδια από στατιστική σκοπιά συνεπάγεται µείωση της µέσης προσδοκίας ζωής κατά εννέα µήνες στην ΕΕ-25, ήτοι απώλεια περίπου 3,6 εκατοµµυρίων ετών ζωής ή 348 000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Επιπλέον υπολογίστηκε ότι σηµειώθηκαν περίπου 21 400 πρόωροι θάνατοι λόγω του όζοντος. Μέχρι το 2020, αναµένεται να συντελεστεί σηµαντική πρόοδος όσον αφορά τη µείωση των επιβλαβών εκποµπών σωµατιδίων καθώς κα των πρόδροµων ουσιών τους, µε αποτέλεσµα να µειωθεί η απώλεια του στατιστικώς προσδοκώµενου χρόνου ζωής σε περίπου 5,5 µήνες. Παράλληλα, αναµένεται ότι κατά την ίδια χρονική περίοδο θα µειωθούν κατά 600 οι περιπτώσεις πρόωρων θανάτων λόγω έκθεσης στο όζον. Υπολογίστηκε ότι το κόστος των εν λόγω ζηµιογόνων επιπτώσεων το 2020 θα κυµαίνεται µεταξύ 189 και 609 δισεκατοµµυρίων ευρώ ετησίως. Υφιστάµενες διατάξεις στον τοµέα της πρότασης Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στην αναθεώρηση και το συνδυασµό των κάτωθι χωριστών νοµοθετικών πράξεων σε µία και µόνο νοµοθετική πράξη. Οδηγία 96/62/ΕΚ του Συµβουλίου για την εκτίµηση και τη διαχείριση της ποιότητας του αέρα του περιβάλλοντος ( οδηγία πλαίσιο ), ΕΕ L 296 της 21.11.1996, σ. 55. EL 2 EL
Οδηγία 1999/30/ΕΚ του Συµβουλίου σχετικά µε τις οριακές τιµές διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του αζώτου και οξειδίων του αζώτου, σωµατιδίων και µολύβδου, στον αέρα του περιβάλλοντος, ΕΕ L 163 της 29.6.1999, σ.41 ( πρώτη θυγατρική οδηγία ). Οδηγία 2000/69/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για οριακές τιµές βενζολίου και µονοξειδίου του άνθρακα στον αέρα του περιβάλλοντος, ΕΕ L 313 της 13.12.2000, σ. 12 ( δεύτερη θυγατρική οδηγία ). Οδηγία 2002/3/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε το όζον στον ατµοσφαιρικό αέρα, ΕΕ L 67 της 9.3.2002, σ.14 ( τρίτη θυγατρική οδηγία ). Απόφαση 97/101/ΕΚ του Συµβουλίου για την καθιέρωση διαδικασίας για την αµοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και δεδοµένων που προέρχονται από τα δίκτυα και τους µεµονωµένους σταθµούς µέτρησης της ρύπανσης του αέρα του περιβάλλοντος στα κράτη µέλη, ΕΕ L 35 της 5.2.1997, σ.14 ( απόφαση για την ανταλλαγή πληροφοριών ). Συνέπεια σε σχέση µε άλλες πολιτικές και στόχους της Ένωσης Η πρόταση συµφωνεί µε το άρθρο 175 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και αποσκοπεί στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. 2) ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ιαβούλευση µε τα ενδιαφερόµενα µέρη Μέθοδοι διαβούλευσης, κύριοι τοµείς-στόχοι και γενικά χαρακτηριστικά των συνοµιλητών Πραγµατοποιήθηκαν 13 κύριες συναντήσεις µε ενδιαφερόµενους, συµπεριλαµβανοµένων των οµάδων από τις βιοµηχανίες (οδικά οχήµατα, διυλιστήρια, βιοµηχανικός κλάδος πτητικών οργανικών ενώσεων καθώς και µε εκπροσώπους του ευρύτερου βιοµηχανικού κόσµου), των κρατών µελών και ΜΚΟ συµπεριλαµβανόµενης της Ευρωπαϊκής Yπηρεσίας Περιβάλλοντος, της Σουηδικής Γραµµατείας για την όξινη βροχή και του Παγκοσµίου Οργανισµού Υγείας (ΠΟΥ). Οι υποψήφιες για προσχώρηση χώρες και οι χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου κλήθηκαν επίσης να συµµετάσχουν στις εν λόγω συνάντησεις. Παράλληλα, πραγµατοποιήθηκαν περίπου 100 συνεδριάσεις των επιµέρους τεχνικών οµάδων εργασίας, που διοργανώθηκαν από τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Επιπλέον, έγινε διαβούλευση µέσω του διαδικτύου για στοιχεία της θεµατικής στρατηγικής όσον αφορά την ρύπανση του αέρα, η οποία κάλυψε εν µέρει την παρούσα πρόταση. Σύνοψη των απαντήσεων και τρόπος µε τον οποίον ελήφθησαν υπόψη Kατά γενικό κανόνα, τα κράτη µέλη και οι υπόλοιποι ενδιαφερόµενοι υποστηρίζουν την πρωτοβουλία της Επιτροπής για απλοποίηση της νοµοθεσίας. Τα κράτη µέλη επίσης (i) αναγνωρίζουν ότι είναι σηµαντικό να αντιµετωπισθεί ο νέος ατµοσφαιρικός ρύπος ΑΣ 2,5, (ii) είναι επιφυλακτικά όσον αφορά τα απόλυτα επίπεδα στα οποία ενδέχεται να καθορισθούν τα πρότυπα για την ποιότητα του αέρα, λαµβάνοντας υπόψη το πιθανό κόστος και τις αντικειµενικές δυνατότητες συµµόρφωσης, και (iii) υποστηρίζουν εν γένει την ιδέα της µείωσης της έκθεσης περισσότερο στα µέρη όπου παρατηρείται η υψηλότερη ρύπανση. Ως εκ τούτου, η πρόταση προβλέπει σχετικά υψηλό ανώτατο όριο συγκέντρωσης για τα ΑΣ 2,5, που θα ισχύει παντού στην ΕΕ και αναµένεται να εξασφαλίσει την προστασία από τους υψηλούς EL 3 EL
κινδύνους, ενώ παράλληλα θα συνεπάγεται επιβαρύνσεις αποκλειστικά και µόνο για τις περιοχές που έχουν υποστεί την πλέον υψηλή ρύπανση. Επιπλέον, τα κράτη µέλη θα έχουν την υποχρέωση να προβαίνουν σε µετρήσεις των ΑΣ 2,5 σε µη εκτεθειµένες τοποθεσίες αστικού χαρακτήρα και να επιτύχουν διαφοροποιηµένη µείωση των µέσων καταγραφόµενων επιπέδων ως προς τα παρατηρούµενα επίπεδα ρύπανσης το 2010. Τοιουτοτρόπως, θα καταστεί δυνατή η µείωση της γενικής έκθεσης µε τον πλέον αποτελεσµατικό τρόπο και σύµφωνα µε τις αποφάσεις των κρατών µελών. Μεταξύ 01.12.2004 και 31.01.2005 διενεργήθηκε ανοικτή διαβούλευση για το θέµα αυτό µέσω του διαδικτύου. Η Επιτροπή έλαβε 11 578 απαντήσεις. Τα αποτελέσµατα διατίθενται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://europa.eu.int/comm/environment/air/cafe/pdf/air_pollu_en.pdf. Συγκέντρωση και χρήση των απόψεων των εµπειρογνωµόνων Σχετικοί επιστηµονικοί τοµείς / τοµείς εµπειρογνωµοσύνης Κατά τη διαµόρφωση της παρούσας πρότασης και της θεµατικής στρατηγικής για τη ρύπανση του αέρα αξιοποιήθηκαν οι εξής τοµείς εµπειρογνωµοσύνης: (1) επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα στην υγεία του ανθρώπου, (2) ολοκληρωµένα µοντέλα εκτίµησης και διαµόρφωση στρατηγικών ελέγχου µε βάση την αποτελεσµατική αξιοποίηση των δαπανών, (3) υπολογισµός των επιπτώσεων στην υγεία και αντίστοιχες οικονοµικές προβλέψεις, (4) υπολογισµός των ωφελειών για τα οικοσυστήµατα, (5) µακροοικονοµικά µοντέλα και (6) εκτίµηση της ποιότητας του αέρα και διαχειριστική εµπειρογνωµοσύνη. Χρησιµοποιηθείσα µεθοδολογία Συµβάσεις υπηρεσιών, συµφωνίες επιδοτήσεων και σύγκληση συνεδριάσεων εκ µέρους της Επιτροπής. Κυριότεροι οργανισµοί / εµπειρογνώµονες που συµµετείχαν στις διαβουλεύσεις. Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας, το ιεθνές Ινστιτούτο Εφαρµοσµένης Ανάλυσης Συστηµάτων, η AEA Technology, η Σύµβαση για τη ιαµεθορική Ρύπανση της Ατµόσφαιρας σε Μεγάλη Απόσταση, ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Περιβάλλοντος, το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ISPRA), η οµάδα εργασίας της Επιτροπής για τα σωµατίδια, η οµάδα εργασίας της Επιτροπής για την εφαρµογή και η Επιστηµονική Επιτροπή για την Υγεία και τους Περιβαλλοντικούς Κινδύνους («ΕΕΥΠΚ» - SCHER) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύνοψη των γνωµοδοτήσεων που υποβλήθηκαν και χρησιµοποιήθηκαν Τα συντριπτικά στοιχεία που συγκέντρωσε η Επιτροπή συνοψίζονται ως εξής: (i) τα σωµατίδια ΑΣ 2,5 συνεπάγονται κινδύνους για την υγεία, (ii) τα ΑΣ 2,5 αποτελούν καλύτερο µέτρο αποτίµησης της ανθρωπογενούς συµβολής στα επίπεδα των σωµατιδίων στο περιβάλλον και (iii) δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί ο κίνδυνος από το χονδροµερές κλάσµα (µεταξύ ΑΣ 2,5 και ΑΣ 10 ). Μέσα που χρησιµοποιήθηκαν για να διατεθούν στο κοινό οι συµβουλές των εµπειρογνωµόνων. Κατά κανόνα, γνωστοποιήθηκαν στο κοινό όλες οι εκθέσεις των εµπειρογνωµόνων και των αντίστοιχων συµβάσεων µέσω του διαδικτύου. EL 4 EL
Εκτίµηση των επιπτώσεων Η Επιτροπή εξέτασε τις κάτωθι εναλλακτικές δυνατότητες όσον αφορά τον έλεγχο της έκθεσης των ανθρώπων σε σωµατίδια ΑΣ 2,5. Eκάστη των εναλλακτικών λύσεων προϋποθέτει ότι θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι υφιστάµενες οριακές τιµές για τα σωµατίδια ΑΣ 10. (1) Καθιέρωση στόχου για τη µείωση της έκθεσης στα ΑΣ 2,5, που θα πρέπει να επιτευχθεί έως το 2020, για τη µείωση των µέσων ετήσιων βασικών συγκεντρώσεων σωµατιδίων ΑΣ 2,5 σε µη εκτεθειµένες αστικές περιοχές µε προκαθορισµένο ποσοστιαίο ρυθµό ως προς τον µέσο όρο που έχει καταγραφεί στο κράτος µέλος, κατά την περίοδο 2008-2010. Επιδιώκεται στο µέτρο του δυνατού η επίτευξη του ως άνω στόχου ο οποίος, εντούτοις, δεν θεωρείται νοµικά δεσµευτικός. (2) Αντικατάσταση των ενδεικτικών οριακών τιµών για τα σωµατίδια ΑΣ 10 έως το έτος 2010 από νοµικά δεσµευτική οριακή τιµή για τις ετήσιες µέσες συγκεντρώσεις των σωµατιδίων ΑΣ 2,5 έως το 2015. Ανάλογες οριακές τιµές θα καθορισθούν µε στόχο να εξασφαλισθεί υψηλότερου βαθµού προστασία του πληθυσµού και θα ισχύουν παντού στην επικράτεια των κρατών µελών. (3) Αντικατάσταση των ενδεικτικών οριακών τιµών για τα σωµατίδια ΑΣ 10 έως το έτος 2010 από νοµικά δεσµευτικό ανώτατο όριο 25µgm -3 για τις µέσες ετήσιες συγκεντρώσεις των σωµατιδίων ΑΣ 2,5, που θα πρέπει να επιτευχθεί έως το 2010. Ανάλογο ανώτατο όριο θα πρέπει να καθορίζεται κατά τρόπο που να περιορίζονται οι αδικαιολόγητα υψηλοί κίνδυνοι για τον πληθυσµό. (4) Αντικατάσταση των ενδεικτικών οριακών τιµών για τα σωµατίδια ΑΣ 10 έως το έτος 2010 από µη δεσµευτικό στόχο για τις µέσες ετήσιες συγκεντρώσεις σωµατιδίων ΑΣ 2,5, που θα πρέπει να επιτευχθεί κατά το δυνατόν έως το 2010. Η εν λόγω τιµή στόχος θα πρέπει να ταυτίζεται αριθµητικά προς την οριακή τιµή της προαναφερόµενης εναλλακτικής λύσης (2), και (5) Αδράνεια, ήτοι να µη καθιερωθεί καµία απαίτηση για τη µείωση της έκθεσης των ανθρώπων στα σωµατίδια ΑΣ 2,5. Λαµβάνοντας υπόψη τις σοβαρές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονοµία, η εναλλακτική δυνατότητα (5) υπέρ της πλήρους αδράνειας δεν µπορεί να εξετασθεί σοβαρά. Η Επιτροπή προτείνει συνδυασµό των εναλλακτικών δυνατοτήτων (1) και (3). Ο εν λόγω συνδυασµός ευθυγραµµίζεται προς τις συµβουλές του ΠΟΥ. Από τις αναλύσεις στις οποίες βασίσθηκε η εκτίµηση των επιπτώσεων προκύπτει ότι η επιβολή αυστηρής ενιαίας οριακής τιµής δεν αποτελεί λύση εξίσου αποτελεσµατικής αξιοποίησης του κόστους όπως η εναλλακτική δυνατότητα (1), επειδή µια οριακή τιµή αναµένεται ότι θα είναι αποτελεσµατικότερη στις κατεξοχήν ρυπανθείσες περιοχές, που δεν είναι απαραίτητα οι περιοχές όπου εκτίθενται οι περισσότεροι άνθρωποι. Τα οφέλη από τον προτεινόµενο συνδυασµό υπολογίζονται σε 37-120 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως, ενώ το αντίστοιχο κόστος σε 5 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως. Οι προσπάθειες απλοποίησης και ο εκσυγχρονισµός των απαιτήσεων περί υποβολής εκθέσεων ενδέχεται να µειώσουν το διοικητικό φόρτο των κρατών µελών, µολονότι είναι αδύνατον να ποσοτικοποιηθούν επακριβώς οι αντίστοιχες βελτιώσεις. Ωστόσο οι προτάσεις καθιστούν αναγκαία κάποια συµπληρωµατική παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα, αν και οι αντίστοιχες δαπάνες είναι µικρές και της τάξεως µόλις µερικών εκατοµµυρίων ευρώ. EL 5 EL
Τοιουτοτρόπως, θα βελτιωθεί η κατανόηση της ρύπανσης του αέρα και θα καταστεί δυνατό, κατά την εκτίµηση της ποιότητας του αέρα να αξιοποιηθούν µακροπρόθεσµα περισσότερο τα µοντέλα αντί της δαπανηρότερης παρακολούθησης της ποιότητας του. Η Επιτροπή προέβη σε εκτίµηση των επιπτώσεων, όπως προέβλεπε το πρόγραµµα εργασίας, και η αντίστοιχη έκθεση διατίθεται στην κάτωθι ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.europa.eu./dg/env/cafe/index. 3) ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Σύνοψη της προτεινόµενης δράσης Στόχος της παρούσας πρότασης είναι η ουσιαστική αναθεώρηση και η συγχώνευση πέντε νοµοθετικών πράξεων του υφιστάµενου κοινοτικού κεκτηµένου για την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα σε µία και µόνο οδηγία. Τοιουτοτρόπως, θα επιτευχθεί η απαραίτητη απλοποίηση και ο εξορθολογισµός των υφιστάµενων διατάξεων, ιδίως σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων. Παράλληλα, µε την πρόταση θα επικαιροποιηθούν οι διατάξεις ώστε να αντανακλούν τις νέες επιστηµονικές εξελίξεις και θα καθιερωθούν έλεγχοι σχετικά µε την έκθεση των ανθρώπων σε σωµατίδια ΑΣ 2,5 του ατµοσφαιρικού αέρα. Νοµική βάση Το άρθρο 175 της Συνθήκης αποτελεί τη νοµική βάση της πρότασης. Αρχή της επικουρικότητας Η αρχή της επικουρικότητας ισχύει στο βαθµό που η πρόταση δεν εµπίπτει στην αποκλειστική αρµοδιότητα της Κοινότητας. Οι στόχοι της πρότασης δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν σε ικανοποιητικό βαθµό από τα κράτη µέλη για τους ακόλουθους λόγους. Η ισχύουσα νοµοθεσία καθιερώνει ελάχιστα πρότυπα σχετικά µε την ποιότητα του αέρα σε όλη την Κοινότητα και η αρχή αυτή διατηρείται κατά την απλοποίησή της. Επιπλέον, τα αιωρούµενα σωµατίδια στον αέρα έχουν λίαν διασυνοριακό χαρακτήρα, µε αποτέλεσµα όλα τα κράτη µέλη να έχουν την υποχρέωση να λάβουν µέτρα ώστε να µειωθούν οι αντίστοιχοι κίνδυνοι για τον πληθυσµό τους στην επικράτεια τους. Η δράση σε κοινοτικό επίπεδο θα συµβάλει περισσότερο στην επίτευξη των στόχων της πρότασης για τους ακόλουθους λόγους. Κύριος στόχος της πρότασης είναι να βελτιωθεί και να απλοποιηθεί η υφιστάµενη νοµοθεσία, η οποία προβλέπει ελάχιστα πρότυπα για την ποιότητα του αέρα στο έδαφος της Κοινότητας. Επιπλέον τα σωµατίδια ΑΣ 2,5 είναι λίαν διασυνοριακού χαρακτήρα, µε αποτέλεσµα, αφ ης στιγµής ανάλογη ρύπανση εκπέµπεται ή σχηµατίζεται στην ατµόσφαιρα, να µπορεί να µεταφερθεί σε απόσταση πολλών χιλιάδων χιλιοµέτρων. Ως εκ τούτου, λόγω της κλίµακας του προβλήµατος, επιβάλλεται η ανάληψη δράσης σε κοινοτικό επίπεδο. Aπό τα ατµοσφαιρικά µοντέλα και τις µετρήσεις της ρύπανσης του αέρα αποδεικνύεται αναµφίβολα ότι η ρύπανση που εκπέµπεται σε ένα κράτος µέλος συµβάλλει στη ρύπανση που EL 6 EL
καταγράφεται σε άλλα κράτη µέλη. Εξ αυτού, συνάγεται ότι κανένα από τα κράτη µέλη δεν µπορεί από µόνο του να λύσει τα προβλήµατα αυτά καθώς και ότι απαιτείται ανάληψη συντονισµένης δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Η πρόταση εστιάζεται στην απλοποίηση της ήδη υφιστάµενης νοµοθεσίας. Όσον αφορά τα σωµατίδια ΑΣ 2,5, η πρόταση καθορίζει κοινοτικούς στόχους για έκαστο κράτος µέλος αλλά επιτρέπει στις αρµόδιες αρχές των κρατών µελών να αποφασίσουν τα µέσα που θα χρησιµοποιήσουν για να συµµορφωθούν, εξασφαλίζοντας τοιουτοτρόπως την εφαρµογή ελαχίστων προτύπων για την ποιότητα του αέρα για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Κατά συνέπεια, η πρόταση είναι σύµφωνη µε την αρχή της επικουρικότητας. Αρχή της αναλογικότητας Η πρόταση είναι σύµφωνη µε την αρχή της αναλογικότητας για τον(-ους) ακόλουθο(-ους) λόγο(-ους). Εν προκειµένω, προτιµήθηκε ως νοµοθετική πράξη η οδηγία, δεδοµένου ότι (1) η πρόταση αποσκοπεί στην απλοποίηση ήδη υφιστάµενων οδηγιών, και (2) καθιερώνει στόχους, ενώ οι λεπτοµέρειες της εφαρµογής επαφίενται στα κράτη µέλη, τα οποία διαθέτουν ακριβέστερη γνώση των τοπικών συνθηκών και των µέτρων που αναµένεται να προσφέρουν καλύτερα αποτελέσµατα όσον αφορά την ποιότητα του αέρα µε τον πλέον αποτελεσµατικό από οικονοµική σκοπιά τρόπο. Η πρόταση έχει ως στόχο να απλοποιηθούν οι απαιτήσεις παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων µε την στροφή προς ένα σύστηµα ανταλλαγής πληροφοριών και την καθιέρωση της υποβολής ηλεκτρονικών εκθέσεων. Επιπλέον, προβλέπεται η κατάργηση ορισµένων υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων. Τοιουτοτρόπως, θα µειωθεί ο διοικητικός φόρτος των κρατών µελών, µολονότι είναι αδύνατον να προϋπολογιστεί σε ποιο βαθµό θα επιτευχθεί η βελτίωση αυτή. Επίσης, αν και η πρόταση συνεπάγεται συµπληρωµατικές απαιτήσεις όσον αφορά την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα βραχύ- και µεσο-πρόθεσµα, αναµένεται ότι τοιουτοτρόπως θα επιτευχθεί η καλύτερη επιστηµονική κατανόηση ορισµένων προβληµάτων της ρύπανσης του αέρα, που εν συνεχεία θα επιτρέψει τη µεγαλύτερη χρήση των µοντέλων για την εκτίµηση της ποιότητας του αέρα αντί της δαπανηρότερης παρακολούθησης. Κατ αυτόν τον τρόπο, αναµένεται ότι µακροπρόθεσµα θα επιτευχθεί περιστολή των δαπανών για τις δραστηριότητες παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα. Επιλογή της νοµικής πράξης Προτεινόµενα µέσα: οδηγία. Η χρήση άλλων µέσων δεν θα ήταν σκόπιµη για τον(-ους) ακόλουθο(-ους) λόγο(-ους). Στόχος της παρούσας πρότασης είναι η συγχώνευση και η απλοποίηση τεσσάρων ήδη υφιστάµενων οδηγιών και µιας απόφασης του Συµβουλίου σε µία και µόνο νοµοθετική πράξη. Ως εκ τούτου και δεδοµένου ότι η υφιστάµενη νοµοθεσία καθορίζει κοινοτικούς στόχους, επιτρέποντας παράλληλα στα κράτη µέλη να επιλέγουν τα µέτρα που χρησιµοποιούν για να συµµορφωθούν σχετικά, ως πλέον ενδεδειγµένη µορφή νοµικής πράξης εν προκειµένω θεωρείται η οδηγία. EL 7 EL
4) ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Οι ερευνητικές ανάγκες που σχετίζονται µε την παρούσα πρόταση θα καλυφθούν από τα κράτη µέλη µε συµβολή της ΕΕ από τον ήδη διατιθέµενο προς τούτο προϋπολογισµό στο 7ο Πρόγραµµα Πλαίσιο για την Έρευνα, όπως πρότεινε η Επιτροπή για τις δηµοσιονοµικές προοπτικές της περιόδου 2007-2013. Η πρόταση δεν θα επηρεάσει τον κοινοτικό προϋπολογισµό πέραν των προαναφεροµένων δράσεων. 5) ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Απλοποίηση Η πρόταση προβλέπει την απλοποίηση της νοµοθεσίας και των διοικητικών διαδικασιών για τις δηµόσιες αρχές (σε επίπεδο ΕΕ ή σε εθνικό επίπεδο). Τέσσερις οδηγίες και µια απόφαση του Συµβουλίου θα συγχωνευθούν σε µία και µόνο οδηγία. Οι περιττές διατάξεις θα καταργηθούν, θα βελτιωθεί η συνέπεια µεταξύ των επιµέρους νοµοθετικών πράξεων και θα καταργηθούν οι περιττές υποχρεώσεις. Παράλληλα, θα καταργηθούν και οι υποχρεώσεις υποβολής µη απαραίτητων εκθέσεων και προβλέπεται ότι στο µέλλον η παρακολούθηση θα επιτυγχάνεται αποκλειστικά και µόνο µε ηλεκτρονικά µέσα, µειώνοντας τοιουτοτρόπως το διοικητικό φόρτο των κρατών µελών. Με τη στροφή προς την ηλεκτρονική υποβολή εκθέσεων θα απλοποιηθούν οι απαιτήσεις περί υποβολής εκθέσεων και παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα. Τοιουτοτρόπως, αναµένεται να διευκολυνθούν τα κράτη µέλη σε ό,τι αφορά τις εσωτερικές διοικητικές τους απαιτήσεις. Η παρούσα πρόταση περιλαµβάνεται στο πρόγραµµα της Επιτροπής για την ενηµέρωση και την απλοποίηση του κοινοτικού κεκτηµένου, καθώς και στο πρόγραµµα εργασίας της και το νοµοθετικό της πρόγραµµα µε στοιχεία αναφοράς CLWP 2004 1011 δελτίο 2005. Κατάργηση της ισχύουσας νοµοθεσίας Η έγκριση της πρότασης θα οδηγήσει στην κατάργηση της υπάρχουσας σχετικής νοµοθεσίας. Ρήτρα επανεξέτασης/αναθεώρησης/προθεσµίας Η Eπιτροπή θα επανεξετάσει, εντός πέντε ετών από την έκδοση της οδηγίας, τις διατάξεις σχετικά µε τα ΑΣ 2,5. Η Επιτροπή θα διαµορφώσει και θα προτείνει λεπτοµερή προσέγγιση για την καθιέρωση νοµικά δεσµευτικών υποχρεώσεων σχετικά µε τη µείωση της ρύπανσης, λαµβάνοντας υπόψη ποικίλες µελλοντικές καταστάσεις της ποιότητας του αέρα και τις δυνατότητες µείωσης στα κράτη µέλη. Πίνακας αντιστοιχίας Τα κράτη µέλη υποχρεούνται να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή το κείµενο των εθνικών διατάξεων για τη µεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο καθώς και πίνακα αντιστοιχίας των εν λόγω διατάξεων και της παρούσας οδηγίας. EL 8 EL
Ευρωπαϊκός Οικονοµικός Χώρος Η προτεινόµενη πράξη αφορά ζήτηµα ΕΟΧ και, ως εκ τούτου, πρέπει να επεκταθεί στον Ευρωπαϊκό Οικονοµικό Χώρο. Λεπτοµερής εξήγηση της πρότασης εδοµένου ότι κύριος στόχος της παρούσας πρότασης είναι η αναθεώρηση και η συγχώνευση πολλών κειµένων νοµοθετικού χαρακτήρα καθώς και η κατάργηση περιττών διατάξεων, στο παρόν περιγράφονται αποκλειστικά και µόνο οι µείζονος σηµασίας αλλαγές της νοµοθεσίας. Κεφάλαιο ΙΙΙ ( ιαχείριση της ποιότητας του αέρα): Η Επιτροπή δεν προτείνει την τροποποίηση των ήδη υφιστάµενων οριακών τιµών για την ποιότητα του αέρα, αλλά θα εισηγηθεί την ενίσχυση των κειµένων διατάξεων, ώστε τα κράτη µέλη να έχουν την υποχρέωση να προετοιµάζουν και να εφαρµόζουν σχέδια και προγράµµατα για την αντιµετώπιση των περιπτώσεων µη συµµόρφωσης. Ωστόσο, εφόσον τα κράτη µέλη έχουν λάβει κάθε εύλογο µέτρο, η Επιτροπή θα προτείνει να επιτρέπεται στα κράτη µέλη να καθυστερούν ως προς την προβλεπόµενη προθεσµία στις ζώνες που έχουν πληγεί και στις οποίες δεν έχει επιτευχθεί ακόµη συµµόρφωση προς τις οριακές τιµές, υπό την προϋπόθεση ότι ικανοποιούνται ορισµένα αντικειµενικά κριτήρια. Κάθε παράταση θα πρέπει να κοινοποιείται στην Επιτροπή. Επιπλέον, η Επιτροπή θα επιβεβαιώνει την πρόβλεψη της κείµενης νοµοθεσίας να µην συνυπολογίζονται οι ρυπογόνες συµβολές από φυσικές πηγές κατά την αξιολόγηση της συµµόρφωσης. Υπάρχουν σοβαρές αποδείξεις ότι τα λεπτά σωµατίδια (ΑΣ 2,5 ) είναι πιο επικίνδυνα από τα µεγαλύτερα σωµατίδια. Ωστόσο, το χονδροµερές κλάσµα (σωµατίδια µε διάµετρο 2,5 έως 10 µm) δεν θα ήταν σκόπιµο να αγνοηθεί. Ως εκ τούτου, απαιτείται µια νέα προσέγγιση για τον έλεγχο των σωµατιδίων ΑΣ 2,5, η οποία να συµπληρώνει τους ήδη εκτελούµενους ελέγχους για τα σωµατίδια ΑΣ 10. H άποψη αυτή υποστηρίζεται από την Eπιστηµονική Eπιτροπή για την Yγεία και τους Περιβαλλοντικούς Κινδύνους. Βάσει της προτεινόµενης προσέγγισης, θα καθιερωθεί ανώτατο όριο συγκέντρωσης για τα σωµατίδια ΑΣ 2,5 στον ατµοσφαιρικό αέρα, που θα πρέπει να επιτευχθεί έως το 2010, µε στόχο να προλαµβάνονται αδικαιολόγητα υψηλοί κίνδυνοι για τον πληθυσµό. Αυτό θα συνδυασθεί µε ένα µη δεσµευτικό στόχο για τη µείωση της έκθεσης του ανθρώπου εν γένει στα σωµατίδια ΑΣ 2,5 µεταξύ 2010 και 2020 σε κάθε κράτος µέλος ανάλογα µε τα δεδοµένα των µετρήσεων. Η πρόταση προβλέπει επίσης την ευρύτερη παρακολούθηση ορισµένων ρύπων, όπως τα ΑΣ 2,5. Τοιουτοτρόπως, θα καταστεί δυνατή η καλύτερη κατανόηση του εν λόγω ρύπου και θα διευκολυνθεί η διαµόρφωση σχετικής πολιτικής στο µέλλον. Επιπλέον, µε την ως άνω παρακολούθηση θα καταστεί ενδεχοµένως δυνατή η µεγαλύτερη αξιοποίηση των µοντέλων και των τεχνικών αντικειµενικής εκτίµησης για την αξιολόγηση του βαθµού της ρύπανσης του αέρα. Έτσι θα είναι δυνατόν να χρησιµοποιείται λιγότερο η δαπανηρότερη παρακολούθηση. EL 9 EL
Κεφάλαιο V (Πληροφόρηση και υποβολή εκθέσεων): Η Επιτροπή προτείνει να επιχειρηθεί στροφή προς ένα σύστηµα ηλεκτρονικής υποβολής εκθέσεων, βασιζόµενο σε ένα σύστηµα ανταλλαγής πληροφοριών στο πλαίσιο του INSPIRE 1. Κατ αυτό τον τρόπο, θα µειωθούν τα απαραίτητα έγγραφα, θα επιβραχυνθεί η ροή των πληροφοριών, θα αυξηθούν οι δυνατότητες εκτίµησης και θα βελτιωθεί η πρόσβαση του κοινού στις αντίστοιχες πληροφορίες. Εν προκειµένω, θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι διατάξεις της απόφασης για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά µε το µηχανισµό υποβολής εκθέσεων έως ότου εγκριθούν νέες διατάξεις εφαρµογής βάσει της οδηγίας INSPIRE. 1 COM(2004) 516 τελικό. EL 10 EL
2005/0183 (COD) Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 175, την πρόταση της Επιτροπής 1, τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής 2, τη γνώµη της Επιτροπής των Περιφερειών 3, αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης 4, Εκτιµώντας τα ακόλουθα : (1) Tο έκτο κοινοτικό πρόγραµµα δράσης για το περιβάλλον, το οποίο εγκρίθηκε µε την απόφαση αριθ. 1600/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 22ας Ιουλίου 2002 5, αναγνωρίζει την ανάγκη να µειωθεί η ρύπανση σε επίπεδα τα οποία να ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, αποδίδοντας ιδιαίτερη σηµασία στους ευπαθείς πληθυσµούς και το περιβάλλον συνολικά, αναφέροντας παράλληλα ότι επιβάλλεται να βελτιωθεί η παρακολούθηση και η εκτίµηση της ποιότητας του αέρα συµπεριλαµβανοµένης της εναπόθεσης ρύπων, καθώς και η πληροφόρηση του κοινού. (2) Για να προστατευθεί η ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον γενικότερα, θα πρέπει να αποφεύγονται, να προλαµβάνονται ή να µειώνονται οι εκποµπές επικίνδυνων ατµοσφαιρικών ρύπων, θεσπίζοντας παράλληλα κατάλληλα πρότυπα για τον ατµοσφαιρικού αέρα που να λαµβάνουν υπόψη τα αντίστοιχα πρότυπα, τις κατευθυντήριες γραµµές και τα προγράµµατα του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας. 1 2 3 4 5 ΕΕ [ ] της [ ], σ. [ ]. ΕΕ [ ] της [ ], σ. [ ]. ΕΕ [ ] της [ ], σ. [ ]. Γνώµη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της [ ], Κοινή θέση του Συµβουλίου της [ ]. ΕΕ L 242 της 10.9.2002, σ. 1. EL 11 EL
(3) Η οδηγία 96/62/ΕΚ του Συµβουλίου, της 27ης Σεπτεµβρίου 1996, για την εκτίµηση και τη διαχείριση της ποιότητας του αέρα του περιβάλλοντος 6, η οδηγία 1999/30/ΕΚ του Συµβουλίου, της 22ας Απριλίου 1999, σχετικά µε τις οριακές τιµές διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του αζώτου και οξειδίων του αζώτου, σωµατιδίων και µολύβδου, στον αέρα του περιβάλλοντος 7, η οδηγία 2000/69/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης Νοεµβρίου 2000, για οριακές τιµές βενζολίου και µονοξειδίου του άνθρακα στον αέρα του περιβάλλοντος 8, η οδηγία 2002/3/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά µε το όζον στον ατµοσφαιρικό αέρα 9 και η απόφαση 97/101/ΕΚ του Συµβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 1997 για την καθιέρωση διαδικασίας για την αµοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και δεδοµένων που προέρχονται από τα δίκτυα και τους µεµονωµένους σταθµούς µέτρησης της ρύπανσης του αέρα του περιβάλλοντος στα κράτη µέλη 10, επιβάλλεται να αναθεωρηθούν ουσιαστικά ώστε να ενσωµατώσουν τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις στον τοµέα της υγείας και της επιστήµης καθώς και την πείρα των κρατών µελών. Κατά συνέπεια, κρίνεται σκόπιµο για λόγους σαφήνειας, απλοποίησης και διοικητικής αποτελεσµατικότητας οι προαναφερόµενες πέντε πράξεις να αντικατασταθούν από µία και µόνη οδηγία. (4) Η οδηγία 2004/107/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 15ης εκεµβρίου 2004, σχετικά µε το αρσενικό, το κάδµιο, τον υδράργυρο, το νικέλιο και τους πολυκυκλικούς αρωµατικούς υδρογονάνθρακες στον ατµοσφαιρικό αέρα 11 µπορεί να ενσωµατωθεί στην παρούσα οδηγία αφ ης στιγµής συγκεντρωθεί η απαραίτητη πείρα ως προς την εφαρµογή της. (5) Επιβάλλεται να ακολουθείται κοινή προσέγγιση όσον αφορά την εκτίµηση της ποιότητας του αέρα, µε βάση κοινά κριτήρια εκτίµησης. Κατά την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη το µέγεθος των πληθυσµών και των οικοσυστηµάτων που εκτίθενται στη ρύπανση. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιµο να ταξινοµηθεί το έδαφος κάθε κράτους µέλους σε ζώνες ή οικισµούς που να αντανακλούν την πυκνότητα του πληθυσµού. (6) Για να εξασφαλισθεί ότι οι συλλεγόµενες πληροφορίες όσον αφορά την ποιότητα του αέρα είναι επαρκώς αντιπροσωπευτικές και συγκρίσιµες ανά την Κοινότητα, είναι σηµαντικό να χρησιµοποιούνται τυποποιηµένες τεχνικές µέτρησης και κοινά κριτήρια για τον αριθµό και την τοποθεσία των σταθµών µέτρησης όσον αφορά την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα. εδοµένου ότι επιτρέπεται η χρησιµοποίηση και άλλων τεχνικών εκτός από τις µετρήσεις για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, είναι απαραίτητο να καθοριστούν κριτήρια για τη χρήση και την απαιτούµενη ακρίβεια των εν λόγω τεχνικών. 6 7 8 9 10 11 ΕΕ L 296 της 21.11.1996, σ. 55. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1882/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου (ΕΕ L 284 της 31.10.2003, σ.1) ΕΕ L 163 της 29.6.1999, σ. 41. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία µε την απόφαση 2001/744/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 278, 23.10.2001, σ. 35). ΕΕ L 313 της 13.12.2000, σ. 12. ΕΕ L 67 της 9.3.2002, σ. 14. ΕΕ L 35 της 5.2.1997, σ. 14. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε µε την οδηγία 2001/752/EΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 282 της 26.10.2001, σ. 69). ΕΕ L 23 της 26.1.2005, σ. 3. EL 12 EL
(7) Επιβάλλεται να πραγµατοποιούνται αναλυτικές µετρήσεις για τα σωµατίδια σε µη εκτεθειµένες τοποθεσίες ώστε να κατανοηθούν καλύτερα οι επιπτώσεις του συγκεκριµένου ρύπου και να αναπτυχθούν κατάλληλες πολιτικές. Οι µετρήσεις αυτές θα πρέπει να συµφωνούν µε τις αντίστοιχες του προγράµµατος συνεργασίας για τη συνεχή παρακολούθηση και την εκτίµηση της µεταφοράς σε µεγάλη απόσταση των ατµοσφαιρικών ρύπων στην Ευρώπη (EMEP) οι οποίες καθιερώθηκαν µε την σύµβαση για τη διαµεθοριακή ρύπανση της ατµόσφαιρας σε µεγάλη απόσταση του 1979, η οποία εγκρίθηκε µε την απόφαση 81/462/ΕΟΚ της 11 ης Ιουνίου 1981 12. (8) Η επικρατούσα κατάσταση όσον αφορά την ποιότητα του αέρα πρέπει να διατηρείται ή και να βελτιώνεται όπου είναι ήδη καλή. Στις περιπτώσεις που παρατηρείται υπέρβαση των προτύπων για την ποιότητα του αέρα, τα κράτη µέλη επιβάλλεται να αναλαµβάνουν δράση ώστε να επιτυγχάνεται η συµµόρφωση προς τις καθορισµένες τιµές εκτός από τις περιπτώσεις υπερβάσεων που οφείλονται σε φαινόµενα χειµερινής προσάµµωσης του οδικού συστήµατος, που επιτρέπεται να αγνοούνται. (9) Ο κίνδυνος που αντιµετωπίζει η βλάστηση από την ατµοσφαιρική ρύπανση είναι υψηλότερος σε τοποθεσίες µακριά από τα αστικά κέντρα όπου απαντά η εν λόγω βλάστηση. Η εκτίµηση ανάλογων κινδύνων και η συµµόρφωση προς τα πρότυπα για την ποιότητα του αέρα όσον αφορά την προστασία της βλάστησης επιβάλλεται να επικεντρώνονται σε τοποθεσίες µακριά από τις δοµηµένες περιοχές. (10) Τα λεπτά σωµατίδια (ΑΣ 2,5 ) είναι υπεύθυνα για σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Επιπλέον, επιβάλλεται να σηµειωθεί ότι επί του παρόντος δεν υφίσταται συγκεκριµένο όριο κάτω από το οποίο τα ΑΣ 2,5 δεν αποτελούν κίνδυνο. Κατά συνέπεια, ο συγκεκριµένος ατµοσφαιρικός ρύπος δεν θα πρέπει να αποτελέσει αντικείµενο ίδιας κανονιστικής ρύθµισης µε τους υπόλοιπους. Η προσέγγιση αυτή έχει ως στόχο τη γενική µείωση των συγκεντρώσεων στις µη εκτεθειµένες περιοχές αστικού χαρακτήρα ώστε να εξασφαλίζεται ότι µεγάλα τµήµατα του πληθυσµού θα επωφεληθούν από τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Ωστόσο, για να επιτευχθεί ένας ελάχιστος βαθµός προστασίας της υγείας παντού, η ως άνω προσέγγιση πρέπει να συνδυασθεί µε ένα απόλυτο ανώτατο όριο συγκέντρωσης. (11) Επιβάλλεται να διατηρηθούν αµετάβλητοι οι ήδη υφιστάµενοι µακροπρόθεσµοι στόχοι για την εξασφάλιση αποτελεσµατικής προστασίας από τις επιβλαβείς επιπτώσεις της έκθεσης στο όζον για την ανθρώπινη υγεία, τη βλάστηση και τα οικοσυστήµατα. Πρέπει να καθορισθούν όρια συναγερµού και ενηµέρωσης για το όζον, ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία ολόκληρου του πληθυσµού καθώς και των ευπαθών οµάδων αυτού, από σύντοµες εκθέσεις σε υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος. Η υπέρβαση των εν λόγω ορίων θα πρέπει να συνεπάγεται τη διάθεση πληροφοριών στο κοινό σχετικά µε τους κινδύνους από την έκθεση στο όζον καθώς και, σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου συναγερµού, την εφαρµογή κατάλληλων βραχυπρόθεσµων µέτρων µε στόχο τη µείωση των επιπέδων του όζοντος. (12) Το όζον αποτελεί διασυνοριακό ρύπο που σχηµατίζεται στην ατµόσφαιρα λόγω της εκποµπής πρωτογενών ρύπων, που καλύπτονται από την οδηγία 2001/81/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2001, σχετικά 12 ΕΕ L 171, 27.6.1981, σ. 11. EL 13 EL
µε εθνικά ανώτατα όρια εκποµπών για ορισµένους ατµοσφαιρικούς ρύπους 13. Η πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη των στόχων σχετικά µε την ποιότητα του αέρα και τους µακροπρόθεσµους στόχους για το όζον της παρούσας οδηγίας θα εξαρτηθεί από τους στόχους και τα ανώτατα όρια εκποµπών που προβλέπονται στην οδηγία 2001/81/ΕΚ. (13) Οι σταθερές µετρήσεις του όζοντος πρέπει να είναι υποχρεωτικές σε ζώνες όπου παρατηρείται υπέρβαση των µακροπρόθεσµων στόχων. Πρέπει να επιτρέπεται η χρήση συµπληρωµατικών µέσων εκτίµησης µε στόχο τη µείωση του απαιτούµενου αριθµού σταθερών σηµείων δειγµατοληψίας. (14) Μολονότι δυνατή, η µέτρηση των εκποµπών ρύπων στον αέρα από φυσικές πηγές είναι ανεξέλεγκτη. Κατά συνέπεια, όταν είναι δυνατόν να υπολογιστεί µε µεγάλη ακρίβεια, η συµβολή των φυσικών ρύπων στον ατµοσφαιρικό αέρα επιτρέπεται να αφαιρείται κατά την εκτίµηση της συµµόρφωσης προς τις οριακές τιµές για την ποιότητα του αέρα. (15) Επιβάλλεται να διατηρούνται αµετάβλητες οι οριακές τιµές για την ποιότητα του αέρα, µολονότι πρέπει να προβλέπεται δυνατότητα παράτασης της προθεσµίας συµµόρφωσης όταν, παρά την εφαρµογή των ενδεδειγµένων µέτρων για την καταπολέµηση της ρύπανσης, εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρά προβλήµατα συµµόρφωσης σε συγκεκριµένες ζώνες και οικισµούς. Κάθε παράταση προθεσµίας για κάποια ζώνη ή οικισµό πρέπει να συνοδεύεται από αναλυτικό σχέδιο µε στόχο να εξασφαλισθεί η συµµόρφωση εντός της εγκριθείσας παράτασης. (16) Πρέπει να διαµορφωθούν σχέδια ή προγράµµατα για ζώνες και οικισµούς όπου παρατηρείται υπέρβαση των συγκεντρώσεων των ρύπων στον αέρα συγκριτικά προς τα αντίστοιχα ποιοτικά πρότυπα, µετά από προσαύξησή τους κατά τα ενδεχοµένως ισχύοντα προσωρινά περιθώρια ανοχής. Η ρύπανση του αέρα οφείλεται σε πολλές και διάφορες πηγές και δραστηριότητες. Για να εξασφαλισθεί η συνέπεια µεταξύ των επιµέρους πολιτικών, ανάλογα σχέδια και προγράµµατα θα πρέπει να συνάδουν και να ενσωµατώνονται στα σχέδια και τα προγράµµατα που εκπονούνται σύµφωνα µε την οδηγία 2001/80/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2001, για τον περιορισµό των εκποµπών στην ατµόσφαιρα ορισµένων ρύπων 14, την οδηγία 2001/81/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2001, σχετικά µε εθνικά ανώτατα όρια εκποµπών για ορισµένους ατµοσφαιρικούς ρύπους 13 και την οδηγία 2002/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, σχετικά µε την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου 15. (17) Πρέπει να εκπονηθούν προγράµµατα δράσης στα οποία να αναφέρονται τα µέτρα που πρέπει να λαµβάνονται βραχυπρόθεσµα όταν υφίσταται κίνδυνος υπέρβασης ενός ή περισσοτέρων αντίστοιχων προτύπων για την ποιότητα του αέρα ή ορίων συναγερµού ώστε να µειώνεται ο εν λόγω κίνδυνος και να περιορίζεται η διάρκεια ανάλογων συµβάντων. Όσον αφορά το όζον, τα ως άνω βραχυπρόθεσµα σχέδια δράσης επιβάλλεται να λαµβάνουν υπόψη τις διατάξεις της απόφασης 2004/279/ΕΚ της 13 14 15 ΕΕ L 309 της 27.11.2001, σ. 22. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε µε την Πράξη προσχώρησης του 2003. ΕΕ L 309 της 27.11.2001, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε µε την Πράξη προσχώρησης του 2003. ΕΕ L 189 της 18.7.2002, σ. 12. EL 14 EL
Επιτροπής, της 19ης Μαρτίου 2004, σχετικά µε κατευθυντήριες γραµµές εφαρµογής της οδηγίας 2002/3/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε το όζον στον ατµοσφαιρικό αέρα 16. (18) Στόχος ανάλογων σχεδίων και προγραµµάτων είναι η άµεση βελτίωση της ποιότητας του αέρα και του περιβάλλοντος και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να υπόκεινται στις διατάξεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά µε την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισµένων σχεδίων και προγραµµάτων 17. (19) Τα κράτη µέλη πρέπει να προβαίνουν σε διαβουλεύσεις όταν, λόγω σηµαντικής ρύπανσης που σηµειώθηκε σε άλλο κράτος µέλος, το επίπεδο ενός ρύπου έχει υπερβεί ή είναι πιθανόν να υπερβεί τα αντίστοιχα ποιοτικά πρότυπα για τον αέρα, προσαυξηµένα κατά το περιθώριο ανοχής ή, ανάλογα µε την περίπτωση, κατά το όριο συναγερµού. Εξαιτίας της διασυνοριακής φύσης ορισµένων ρύπων όπως το όζον ή τα σωµατίδια, ενδέχεται να απαιτείται ο συντονισµός µεταξύ γειτονικών κρατών µελών κατά την κατάρτιση και την εφαρµογή σχεδίων, προγραµµάτων και βραχυπρόθεσµων δράσεων καθώς και για την ενηµέρωση του κοινού. Όταν χρειάζεται, τα κράτη µέλη θα πρέπει να αναπτύσσουν συνεργασία µε τρίτες χώρες, αποδίδοντας ιδίως έµφαση στην έγκαιρη συµµετοχή των υποψηφίων χωρών. (20) Είναι απαραίτητο τα κράτη µέλη και η Επιτροπή να συλλέγουν, να ανταλλάσσουν και να διαδίδουν τις πληροφορίες σχετικά µε την ποιότητα του αέρα ώστε να γίνονται καλύτερα κατανοητές οι επιπτώσεις της ατµοσφαιρικής ρύπανσης και να αναπτύσσονται οι δέουσες πολιτικές. Επιβάλλεται να γνωστοποιούνται πάραυτα στο κοινό ενηµερωµένες πληροφορίες για τις συγκεντρώσεις στον ατµοσφαιρικό αέρα όλων των ρύπων που αποτελούν αντικείµενο ρύθµισης. (21) Για να διευκολυνθεί ο χειρισµός και η σύγκριση των πληροφοριών σχετικά µε την ποιότητα του αέρα, τα αντίστοιχα δεδοµένα θα πρέπει να διατίθενται στην Επιτροπή υπό τυποποιηµένη µορφή. (22) Είναι απαραίτητο να προσαρµοσθούν δεόντως οι διαδικασίες για την παροχή δεδοµένων, την εκτίµηση και την υποβολή εκθέσεων όσον αφορά την ποιότητα του αέρα, ώστε να είναι δυνατή η χρήση των ηλεκτρονικών µέσων και του διαδικτύου και να καταστούν ο κύριος µηχανισµός διάθεσης πληροφοριών για τη συµµόρφωση µε την οδηγία [ ] 18. (23) Κρίνεται σκόπιµο να προβλεφθεί η δυνατότητα προσαρµογής στην επιστηµονική και τεχνική πρόοδο των κριτηρίων και των τεχνικών που χρησιµοποιούνται για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, καθώς και των πληροφοριών που θα πρέπει να παρέχονται. Επιπλέον, επιβάλλεται να υιοθετούνται, εφόσον είναι διαθέσιµες, οι τεχνικές αναφοράς για την εκπόνηση µοντέλων σχετικά µε την ποιότητα του αέρα. (24) εδοµένου ότι οι στόχοι της παρούσας οδηγίας για την ποιότητα του αέρα, είναι αδύνατον να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη µέλη και δύνανται συνεπώς, λόγω 16 17 18 ΕΕ L 87 της 25.3.2004, σ. 50. ΕΕ L 197 της 21.7.2001, σ. 30. [ΕΕ L [ ] της [ ], σ. [ ].] EL 15 EL
του διασυνοριακού χαρακτήρα των ατµοσφαιρικών ρύπων, να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα µπορεί να λάβει µέτρα, σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας που διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Σύµφωνα µε την αρχή της αναλογικότητας, όπως αυτή διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών. (25) Τα κράτη µέλη θεσπίζουν κανόνες σχετικά µε τις κυρώσεις για τυχόν παραβάσεις των διατάξεων της παρούσας οδηγίας και εξασφαλίζουν την εφαρµογή τους. Οι εν λόγω κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσµατικές, ανάλογες και αποτρεπτικές. (26) Ορισµένες από τις διατάξεις των καταργούµενων από την παρούσα οδηγία πράξεων θα πρέπει να παραµείνουν σε ισχύ ώστε να εξακολουθήσουν να τηρούνται τα υφιστάµενα όρια για την ποιότητα του αέρα όσον αφορά το διοξείδιο του αζώτου, έως ότου αντικατασταθούν από 1ης Ιανουαρίου 2010, να εφαρµόζονται οι διατάξεις σχετικά µε την υποβολή εκθέσεων για την ποιότητα του αέρα έως ότου ληφθούν νέα µέτρα εφαρµογής και να εκπληρώνονται οι υποχρεώσεις σχετικά µε τις προκαταρκτικές εκτιµήσεις της ποιότητας του αέρα, όπως προβλέπει η οδηγία 2004/107/ΕΚ. (27) Η υποχρέωση µεταφοράς της οδηγίας στην εθνική νοµοθεσία θα πρέπει να περιορισθεί στις διατάξεις που αντιπροσωπεύουν ουσιαστική αλλαγή συγκριτικά προς τις προηγούµενες οδηγίες. Η υποχρέωση µεταφοράς των διατάξεων που παραµένουν αµετάβλητες προκύπτει ήδη από τις προηγούµενες οδηγίες. (28) Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεµελιώδη δικαιώµατα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται ιδίως από το Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εν προκειµένω, επιδιώκεται ιδιαίτερα η προώθηση της ενσωµάτωσης στις κοινοτικές πολιτικές της υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της βελτίωσης της ποιότητας του περιοβάλλοντος σύµφωνα µε την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης ως ορίζεται στο άρθρο 37 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (29) Τα αναγκαία µέτρα για την εφαρµογή της παρούσας οδηγίας πρέπει να εγκρίνονται σύµφωνα µε την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συµβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισµό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρµοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή 19, ΕΞΕ ΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο ΗΓΙΑ: 19 ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23. EL 16 EL
Κεφάλαιο I Γενικές διατάξεις Άρθρο 1 Αντικείµενο Τα µέτρα που θεσπίζονται µε την παρούσα οδηγία έχουν ως στόχο: (1) τον προσδιορισµό και καθορισµό των στόχων για την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα, ώστε να αποφεύγονται, να προλαµβάνονται ή να µειώνονται οι επιβλαβείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο σύνολο του περιβάλλοντος, (2) την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα στα κράτη µέλη βάσει κοινών µεθόδων και κριτηρίων, και ιδίως µε την αξιολόγηση των συγκεντρώσεων ορισµένων ρύπων στον ατµοσφαιρικό αέρα, (3) την παροχή πληροφοριών όσον αφορά την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα, ώστε να διευκολυνθεί η καταπολέµηση της ρύπανσης και των οχλήσεων καθώς και η παρακολούθηση των µακροπρόθεσµων τάσεων και βελτιώσεων που προκύπτουν από τα λαµβανόµενα εθνικά και κοινοτικά µέτρα, (4) την εξασφάλιση της διάθεσης αυτών των πληροφοριών σχετικά µε την ποιότητα του αέρα στο κοινό, (5) τη διατήρηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, όταν είναι καλή και τη βελτίωσή της στις άλλες περιπτώσεις. (6) την προώθηση µεγαλύτερης συνεργασίας µεταξύ των κρατών µελών σε ό,τι αφορά τη µείωση της ατµοσφαιρικής ρύπανσης. Άρθρο 2 Ορισµοί Κατά την έννοια της παρούσας οδηγίας, νοείται ως: (1) «ατµοσφαιρικός αέρας» ο αέρας της τροπόσφαιρας στους εξωτερικούς χώρους, εξαιρουµένου του αέρα στους χώρους εργασίας, (2) «ρύπος» οιαδήποτε ουσία εµφανίζεται στον ατµοσφαιρικό αέρα και ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου ή/και το περιβάλλον στο σύνολο του, (3) «επίπεδο» η συγκέντρωση ενός ρύπου στον ατµοσφαιρικό αέρα ή η εναπόθεσή του σε µια επιφάνεια σε δεδοµένη χρονική στιγµή, (4) «εκτίµηση» οιαδήποτε µέθοδος χρησιµοποιείται για τη µέτρηση, τον υπολογισµό, την πρόβλεψη ή την κατά προσέγγιση εκτίµηση επιπέδων, EL 17 EL
(5) «οριακή τιµή» επίπεδο καθοριζόµενο βάσει επιστηµονικών γνώσεων, µε σκοπό να αποφεύγονται, να προλαµβάνονται ή να µειώνονται οι επιβλαβείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο σύνολο του περιβάλλοντος, το οποίο πρέπει να επιτευχθεί εντός δεδοµένης προθεσµίας χωρίς εν συνεχεία υπερβάσεις, (6) «ανώτατο όριο συγκέντρωσης» επίπεδο καθοριζόµενο βάσει επιστηµονικών γνώσεων, µε σκοπό να προλαµβάνονται αδικαιολόγητα υψηλοί κίνδυνοι για την υγεία του ανθρώπου, το οποίο πρέπει να επιτευχθεί εντός δεδοµένης προθεσµίας χωρίς εν συνεχεία υπερβάσεις, (7) «κρίσιµο επίπεδο» επίπεδο καθοριζόµενο βάσει επιστηµονικών γνώσεων, η υπέρβαση του οποίου ενδέχεται να συνεπάγεται άµεσες αρνητικές επιπτώσεις για τους υποδοχείς όπως τα φυτά, τα δέντρα ή τα φυσικά οικοσυστήµατα, εξαιρουµένου του ανθρώπου, (8) «περιθώριο ανοχής» το ποσοστό της οριακής τιµής κατά το οποίο επιτρέπεται να γίνεται υπέρβασή της σύµφωνα µε τους όρους της παρούσας οδηγίας, (9) «τιµή στόχος» επίπεδο καθοριζόµενο µε σκοπό να αποφεύγονται, να προλαµβάνονται ή να µειώνονται, οι επιβλαβείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο σύνολο του περιβάλλοντος, που επιτυγχάνεται κατά το δυνατόν εντός δεδοµένης χρονικής περιόδου, (10) «όριο συναγερµού» το επίπεδο πέραν του οποίου υπάρχει κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία ύστερα από σύντοµη έκθεση και κατά τη διαπίστωση του οποίου τα κράτη µέλη έχουν την υποχρέωση να λάβουν άµεσα µέτρα, (11) «όριο ενηµέρωσης» το επίπεδο πέραν του οποίου η βραχύχρονη έκθεση εγκυµονεί, για ιδιαίτερα ευαίσθητες οµάδες του πληθυσµού, κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία µε αποτέλεσµα να είναι απαραίτητη η άµεση και κατάλληλη πληροφόρηση, (12) «άνω όριο εκτίµησης» το επίπεδο κάτω από το οποίο µπορεί να χρησιµοποιείται συνδυασµός µετρήσεων και τεχνικών µοντελοποίησης για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, (13) «κάτω όριο εκτίµησης» το επίπεδο κάτω από το οποίο µπορούν να χρησιµοποιούνται µόνο τεχνικές µοντελοποίησης ή αντικειµενικής εκτίµησης για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, (14) «µακροπρόθεσµος στόχος» επίπεδο που πρέπει να επιτευχθεί µακροπρόθεσµα, εκτός και αν αυτό είναι ανέφικτο µε ανάλογα µέτρα, για να εξασφαλισθεί η αποτελεσµατική προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, (15) «ζώνη» τµήµα του εδάφους κράτους µέλους που έχει οροθετηθεί για λόγους εκτίµησης και διαχείρισης της ποιότητας του αέρα, (16) «οικισµός» ζώνη αστικού χαρακτήρα της οποίας ο πληθυσµός υπερβαίνει τους 250 000 κατοίκους ή της οποίας ο πληθυσµός είναι µικρότερος ή ίσος των 250 000 κατοίκων µε συγκεκριµένη πληθυσµιακή πυκνότητα ανά km² που καθορίζεται από τα κράτη µέλη, EL 18 EL
(17) «ΑΣ 10» τα σωµατίδια που διέρχονται δια στοµίου κατά µέγεθος διαλογής, ως ορίζεται στο EN 12341 µε αποτελεσµατικότητα 50% ως προς τη συγκράτηση των σωµατιδίων αεροδυναµικής διαµέτρου 10 µm, (18) «ΑΣ 2,5» τα σωµατίδια που διέρχονται δια στοµίου κατά µέγεθος διαλογής, ως ορίζεται στο EN 14907 µε αποτελεσµατικότητα 50% ως προς τη συγκράτηση των σωµατιδίων αεροδυναµικής διαµέτρου 2,5 µm, (19) «δείκτης µέσης έκθεσης» µέσο επίπεδο που καθορίζεται από µη εκτεθειµένες τοποθεσίες αστικού χαρακτήρα στο έδαφος κράτους µέλους και αντανακλά την έκθεση του πληθυσµού, (20) «στόχος µείωσης της έκθεσης» ποσοστιαία µείωση του δείκτη µέσης έκθεσης που καθορίζεται µε στόχο να µειωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και πρέπει να επιτευχθεί, ει δυνατόν, εντός συγκεκριµένης χρονικής περιόδου, (21) «µη εκτεθειµένες τοποθεσίες αστικού χαρακτήρα» τοποθεσίες σε αστικές περιοχές στις οποίες τα καταγραφόµενα επίπεδα είναι αντιπροσωπευτικά της έκθεσης ολόκληρου του αστικού πληθυσµού, (22) «οξείδια του αζώτου» το άθροισµα της αναλογίας κατ όγκον ανάµειξης (ppb v ) µονοξειδίου και διοξειδίου του αζώτου, εκφρασµένο σε µονάδες κατά µάζα συγκέντρωσης διοξειδίου του αζώτου (µg/m 3 ), (23) «σταθερές µετρήσεις» µετρήσεις που εκτελούνται σε καθορισµένες τοποθεσίες είτε συνεχώς είτε µε συµπτωµατική δειγµατοληψία για τον καθορισµό των επιπέδων σύµφωνα µε τους επιδιωκόµενους στόχους σχετικά µε την ποιότητα των δεδοµένων, (24) «ενδεικτικές µετρήσεις» µετρήσεις που ανταποκρίνονται σε ελαστικότερα ποιοτικά κριτήρια συγκριτικά µε τις σταθερές µετρήσεις, (25) «πτητικές οργανικές ενώσεις» (ΠΟΕ) όλες οι οργανικές ενώσεις ανθρωπογενούς και βιογενούς προέλευσης, εκτός από το µεθάνιο, που είναι ικανές να παράγουν φωτοχηµικά οξειδωτικά µέσω αντιδράσεων µε οξείδια του αζώτου παρουσία ηλιακού φωτός. Άρθρο 3 Αρµοδιότητες 1. Τα κράτη µέλη ορίζουν στο κατάλληλο επίπεδο τις αρµόδιες αρχές και φορείς που φέρουν την ευθύνη για τα εξής: (α) (β) (γ) (δ) Εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα, Έγκριση των συστηµάτων µέτρησης (µέθοδοι, εξοπλισµός, δίκτυα και εργαστήρια), Εξασφάλιση της ακρίβειας των µετρήσεων, Ανάλυση των µεθόδων εκτίµησης, EL 19 EL
(ε) Συντονισµός, στην επικράτειά τους, των προγραµµάτων διασφάλισης της ποιότητας, τα οποία ενδεχοµένως οργανώνονται από την Επιτροπή για ολόκληρη την Κοινότητα, (στ) Συνεργασία µε τα άλλα κράτη µέλη και την Επιτροπή. Όπου απαιτείται, οι αρµόδιες αρχές και φορείς συµµορφώνονται προς το τµήµα Γ του παραρτήµατος Ι. 2. Τα κράτη µέλη ενηµερώνουν το κοινό όσον αφορά τις αρµόδιες αρχές ή τους φορείς που έχουν ορισθεί για τα καθήκοντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Κεφάλαιο ΙΙ Εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα ΤΜΗΜΑ 1 ΓΕΝΙΚΑ Άρθρο 4 Καθορισµός ζωνών και οικισµών Τα κράτη µέλη καθορίζουν ζώνες και οικισµούς ανά την επικράτεια τους. Η εκτίµηση και η διαχείριση της ποιότητας του αέρα πραγµατοποιούνται σε όλες τις ζώνες και σε όλους τους οικισµούς. ΤΜΗΜΑ 2 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΙΟΞΕΙ ΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ, ΤΟ ΙΟΞΕΙ ΙΟ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΟΞΕΙ ΙΑ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ, ΤΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ, ΤΟ ΜΟΛΥΒ Ο, ΤΟ ΒΕΝΖΟΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΟΞΕΙ ΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ Άρθρο 5 Καθεστώς εκτίµησης 1. Όσον αφορά το διοξείδιο του θείου, το διοξείδιο του αζώτου και τα οξείδια του αζώτου, τα σωµατίδια (ΑΣ 10 και ΑΣ 2,5 ), το µόλυβδο, το βενζόλιο και το µονοξείδιο του άνθρακα, ισχύουν για την προστασία της υγείας και της βλάστησης τα άνω και κάτω όρια εκτίµησης του τµήµατος Α του παραρτήµατος ΙΙ. Κάθε ζώνη και οικισµός κατατάσσονται σύµφωνα µε τα εν λόγω όρια εκτίµησης. 2. Η κατάταξη που αναφέρεται στην παράγραφο 1 επανεξετάζεται τουλάχιστον µία φορά ανά πενταετία, σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπεται στο τµήµα Β του παραρτήµατος II. EL 20 EL
Ωστόσο, οι κατατάξεις αναθεωρούνται συχνότερα σε περιπτώσεις σηµαντικών µεταβολών των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε τις συγκεντρώσεις στο περιβάλλον διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του αζώτου ή, κατά περίπτωση, οξειδίων του αζώτου, σωµατιδίων (ΑΣ 10, ΑΣ 2,5 ), µολύβδου, βενζολίου ή µονοξειδίου του άνθρακα. Άρθρο 6 Κριτήρια εκτίµησης 1. Τα κράτη µέλη πραγµατοποιούν εκτιµήσεις της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα για τους ρύπους που αναφέρονται στο άρθρο 5 σε ολόκληρη την επικράτειά τους σύµφωνα µε τα κριτήρια που ορίζονται στις παραγράφους 2, 3 και 4 του παρόντος άρθρου. 2. Σε όλες τις ζώνες και τους οικισµούς, όπου στον ατµοσφαιρικό αέρα το επίπεδο των ρύπων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υπερβαίνει το άνω όριο εκτίµησης που έχει καθορισθεί για τους εν λόγω ρύπους, εκτελούνται σταθερές µετρήσεις για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα. Οι εν λόγω σταθερές µετρήσεις µπορεί να συµπληρώνονται µε τεχνικές µοντελοποίησης και/ή ενδεικτικές µετρήσεις ώστε να εξασφαλίζονται κατάλληλες πληροφορίες για την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα. 3. Σε όλες τις ζώνες και τους οικισµούς, όπου το επίπεδο των ρύπων στον ατµοσφαιρικό αέρα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι χαµηλότερο του άνω ορίου εκτίµησης που έχει ορισθεί για αυτούς, επιτρέπεται να χρησιµοποιείται συνδυασµός σταθερών µετρήσεων και τεχνικών µοντελοποίησης και/ή ενδεικτικές µετρήσεις για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα. 4. Σε όλες τις ζώνες και τους οικισµούς, όπου το επίπεδο των ρύπων στον ατµοσφαιρικού αέρα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι χαµηλότερο του κάτω ορίου εκτίµησης που έχει ορισθεί για αυτούς, αρκεί να χρησιµοποιούνται για την εκτίµηση της ποιότητας του ατµοσφαιρικού αέρα τεχνικές µοντελοποίησης ή εκτίµησης των στόχων ή αµφότερες. 5. Επιπλέον των εκτιµήσεων που αναφέρονται στις παραγράφους 2, 3 και 4, εκτελούνται µετρήσεις σε µη εκτεθειµένες τοποθεσίες µακριά από σοβαρές πηγές ατµοσφαιρικής ρύπανσης µε σκοπό την παροχή τουλάχιστον πληροφοριών σχετικά µε την κατά µάζα συγκέντρωση και τη χηµική ταυτότητα των λεπτών σωµατιδίων (ΑΣ 2,5 ) σε ετήσια βάση και εκτελούνται σύµφωνα µε τα κάτωθι κριτήρια: (α) Εγκαθίσταται ένα σηµείο δειγµατοληψίας ανά 100 000 km 2. (β) (γ) Έκαστο κράτος µέλος έχει την υποχρέωση να εγκαταστήσει τουλάχιστον ένα σταθµό µέτρησης ή δύναται, κατόπιν συµφωνίας µε παρακείµενα κράτη µέλη, να εγκαταστήσει έναν ή περισσότερους κοινούς σταθµούς µέτρησης για την κάλυψη γειτονικών ζωνών και την επίτευξη της αναγκαίας χωρικής ευκρίνειας, Όπου είναι απαραίτητο, η παρακολούθηση συντονίζεται προς την στρατηγική παρακολούθησης και το πρόγραµµα µετρήσεων του προγράµµατος EL 21 EL