Απολογισμός δραστηριοτήτων Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών 2 η Τακτική Γενική Συνέλευση 23 Ιουνίου 2012, Λεμεσός Αγαπητοί συνάδελφοι, Είναι με ιδιαίτερη χαρά που σας καλωσορίζω στη σημερινή 2 η τακτική γενική συνέλευση του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών, που πραγματοποιείται εν μέσω σημαντικών εξελίξεων και κρίσιμων αποφάσεων που θα πρέπει να ληφθούν από την πολιτεία για τα ενεργειακά ζητήματα της Κύπρου. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την εδώ παρουσία σας, ιδιαίτερα να ευχαριστήσω τους προσκεκλημένους μας από το εξωτερικό, τον κο Νικόλαο Ζωγραφάκη, Διευθυντή του Ενεργειακού Κέντρου Περιφέρειας Κρήτης και τον κο Θεοχάρη Τσούτσο, επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, που όπως γνωρίζετε, είναι οι βασικοί μας σύμβουλοι, σε τεχνικά κυρίως θέματα αλλά και σε καθοδήγηση, στους οποίους ομολογουμένως, οφείλουμε πολλά για την επιτυχή λειτουργία του Ενεργειακού μας Γραφείου στην Κύπρο. Αγαπητοί Συνάδελφοι, Με την ίδρυση και λειτουργία του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών, συμβάλαμε αποφασιστικά στην ευαισθητοποίηση οργανισμών και φορέων, όπως οι Τοπικές Αρχές, με σημαντικό ρόλο στα θέματα ενέργειας. Πραγματικά, η Τοπική Αυτοδιοίκηση σήμερα, θέτει ψηλά στις προτεραιότητες της, την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης, αναπτύσσοντας μάλιστα και δικές τους λύσεις. Είναι αυτή η παρέμβαση και δράση των Τοπικών Αρχών, που συμβάλλει αποφασιστικά στη μεγάλη προσπάθεια για περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, σε συνεργασία και με άλλες ευρωπαϊκές αυτοδιοικήσεις, γεγονός που χαιρετίζω ιδιαίτερα. Την ίδια ευαισθησία αναμένεται να επιδείξουν και άλλοι φορείς και οργανισμοί θέτοντας την ίδια προτεραιότητα για την επίτευξη του παγκόσμιου αυτού στόχου. Βεβαίως και σ αυτό το τομέα, υπάρχουν τα περιθώρια περισσότερης εμπλοκής και συνεισφοράς των Τοπικών Αρχών, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τη διαμόρφωση νέων σχεδίων για ανάπτυξη μιας βιώσιμης τοπικής ενεργειακής πολιτικής που θα εξυπηρετεί το συμφέρον των πολιτών, των τοπικών αρχών και γενικότερα της Κύπρου. Η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, που τυγχάνει να είμαι σήμερα Πρόεδρός της, αισθάνεται υπερήφανη γιατί αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία ίδρυσης και λειτουργίας του 1
Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών, αναμφίβολα συνέβαλε κατά αποφασιστικό τρόπο στην εμπέδωση περιβαλλοντικής σκέψης και συνείδησης μεταξύ των κυπρίων πολιτών, ιδιαίτερα των μαθητών και των νέων, με την πολυσχιδή και πολυεπίπεδη δράση που το γραφείο ανέπτυξε, ιδιαίτερα σε εκπαιδευτικά επιμορφωτικά και καθοδηγητικά προγράμματα. Είναι αυτοί οι λόγοι που επιβάλλουν την περαιτέρω στήριξη του γραφείου αυτού, όχι μόνο από τις Τοπικές Αρχές, Δήμους και Κοινότητες, στους οποίους και απευθύνω τις ευχαριστίες μας αλλά και από το ίδιο το κράτος γιατί, πραγματικά, θεωρώ ότι η ανταπόκρισή του, δεν είναι στο βαθμό που θα έπρεπε να είναι. Αγαπητοί συνάδελφοι, Με τον απολογισμό μου, θέλω να δώσω μια σαφή εικόνα του έργου και των δραστηριοτήτων του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών από την ημέρα ίδρυσής του. Θα είμαι σύντομος και θα προσπαθήσω κατά περιεκτικό τρόπο να καταθέσω το έργο, αφού, για πληρέστερη ενημέρωσή σας, εκδώσαμε ειδικό έντυπο απολογισμού το οποίο βρίσκεται στο φάκελο τον οποίο σας έχουμε διαμοιράσει. Πρώτα θα ήθελα να αναφέρω ότι, το Ενεργειακό μας Γραφείο, είναι μέρος ενός δικτύου 350 ευρωπαϊκών τοπικών ή περιφερειακών Ενεργειακών Γραφείων, που ιδρύθηκαν με τον ίδιο τρόπο, και στοχεύουν να προωθήσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την εξοικονόμηση ενέργειας και τις βιώσιμες μεταφορές σε τοπικό επίπεδο. Στην προσπάθεια υλοποίησης των σκοπών και στόχων του Γραφείου, διοργανώθηκαν πληθώρα συνεδρίων, ημερίδων και εργαστηρίων, που ενδυναμώνουν τους δεσμούς συνεργασίας μεταξύ του Ενεργειακού Γραφείου και των τοπικών παραγόντων. Εκπρόσωποι του Ενεργειακού Γραφείου συμμετέχουν σε αρκετές εκδηλώσεις που διοργανώνονται στο εξωτερικό και έχουν αναπτυχθεί άριστες σχέσεις με όμορους φορείς εκτός Κύπρου. Διοργανώνονται επίσης σεμινάρια κατάρτισης, εγκεκριμένα και χρηματοδοτούμενα από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, που απευθύνονται σε μηχανικούς και άλλες ομάδες ενδιαφερομένων. Συγκεκριμένα, από την ημέρα ίδρυσης του Γραφείου έχουν πραγματοποιηθεί 44 διαλέξεις με εξειδικευμένο θεματολόγιο όπως για τη χρήση τεχνολογιών ανανεώσιμες πηγές ενέργειας & εξοικονόμηση ενέργειας στις κατοικίες, στις επιχειρήσεις, στις τοπικές αρχές, την κλιματική δράση, την οικολογική οδήγηση και φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα, την ευρωπαϊκή πολιτική και τους στόχους του 2020. Έχουν διοργανωθεί 11 εξειδικευμένα σεμινάρια κατάρτισης στα θέματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας, τα υγρά και στερεά βιοκαύσιμα, τα βιώσιμα μέσα μεταφοράς και τον ρόλο των τοπικών αρχών στη μάχη ενάντια της κλιματικής αλλαγής επιχορηγούμενα από την ΑνΑΔ και έχουν εκπαιδευτεί σε θέματα φωτοβολταϊκών συστημάτων, λογισμικών τεχνοοικονομικών αναλύσεων τεχνολογικών επιλογών για 2
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σχέδια υποστήριξης και ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική περισσότεροι από 100 άνεργοι μηχανικοί. Επίσης, διοργανώθηκαν 12 ενημερωτικές διαλέξεις για τα ευρωπαϊκά προγράμματα που αφορούν την ενέργεια. Η αναγνώριση του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών, τόσο από την κεντρική κυβέρνηση όσο και από τη Βουλή, επιτεύχθηκε εντυπωσιακά σε πολύ σύντομο χρόνο. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, καλούν το Ενεργειακό Γραφείο σε τεχνικές επιτροπές που λειτουργούν και καταπιάνονται με θέματα ενέργειας, ακούοντας και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις απόψεις που καταθέτουμε. Επίσης, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου και Βιομηχανίας καθώς και η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος, καλούν το Ενεργειακό Γραφείο όταν συζητούνται θέματα που άπτονται της ενέργειας και κλιματικής δράσης, ακούοντας και τις δικές μας απόψεις και εισηγήσεις προτού νομοθετήσουν. Να αναφέρω ακόμα ότι, το Ενεργειακό Γραφείο συμμετέχει με εκπρόσωπό του σε διάφορες τεχνικές επιτροπές, όπως την Επιτροπή Ενεργειακής Πολιτικής του ΕΤΕΚ, την ειδική επιτροπή για την Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, την ειδική συμβουλευτική επιτροπή για την επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων των κλιματικών αλλαγών και τη διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην αγορά ηλεκτρισμού της Κύπρου ενόψει των στόχων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου για το 2020. Αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία, δημιουργήσαμε την απαραίτητη ιστοσελίδα του Γραφείου με πλήρες και επικαιροποιημένο ενημερωτικό υλικό και με συναφείς πληροφορίες, χρήσιμες για τον κάθε οργανισμό και τον κάθε πολίτη που ασφαλώς έχουν ελεύθερη πρόσβαση σ αυτήν. Είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο αριθμός των επισκέψεων στην ιστοσελίδα, που καταγράφτηκε. Ξεπερνά τις 150.000 επισκέψεις. Να πω ακόμα ότι, το μηνιαίο ηλεκτρονικό δελτίο αποστέλλεται πλέον σε περισσότερους από 2.500 αποδέκτες στην Κύπρο και στο εξωτερικό και έχει αποσπάσει πάρα πολύ θετικά σχόλια για το περιεχόμενο του αλλά και για τη συστηματικότητα του. Μέχρι σήμερα έχουν διανεμηθεί 36 μηνιαία ενημερωτικά ηλεκτρονικά δελτία. Όπως έχω πει και πιο πάνω, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση μαθητών και σπουδαστών. Με προσαρμοσμένες για παιδιά που τους προσελκύουν το ενδιαφέρον παρουσιάσεις, διαγωνισμούς, διανομή έντυπου υλικού, πειραμάτων και υλικού επίδειξης, εμπεδώνουν πώς να εξοικονομούν ενέργεια μέσω απλών δραστηριοτήτων, εξοικειώνονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Το Ενεργειακό Γραφείο από το ακαδημαϊκό έτος 2009 επισκέφτηκε περισσότερα από 220 σχολεία όλων των βαθμίδων και 3
έχουν εκπαιδευτεί και εξοικειωθεί με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εξοικονόμηση ενέργειας περισσότεροι από 26.000 μαθητές και 2.200 εκπαιδευτικοί. Επιπλέον, όσον αφορά τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Εκτυπώθηκαν 72000 αφίσες για παιδιά δημοτικής και διανέμονται κατά τις εκπαιδευτικές παρουσιάσεις σε σχολεία. Σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν 800 επιτραπέζια παιχνίδια γνώσεων «το φιδάκι της ενέργειας» Δημιουργήθηκε το γιγάντιο εκπαιδευτικό παιχνίδι «το φιδάκι της ενέργειας» όπου οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να παίξουν μαθαίνοντας σε διάφορες σχολικές εκδηλώσεις. Καταγράφηκαν περισσότερες από 300 συμμετοχές στο μηνιαίο ηλεκτρονικό διαγωνισμό για παιδιά ηλικίας από 6 12 ετών, όπου αναδείχθηκαν 24 νικητές στους οποίους απεστάλη εκπαιδευτικό βραβείο. Επίσης, το 2012 το Ενεργειακό Γραφείο ξεκίνησε τον διαγωνισμό εξοικονόμησης ενέργειας σε 5 επιλεγμένα σχολεία, ένα σε κάθε επαρχία και έχει καθοριστεί ως το εθνικό σημείο επαφής του ευρωπαϊκού σχολικού δικτύου για την πρωτοβουλία U4Energy. Το Γραφείο σήμερα βρίσκεται κοντά στους πολίτες, απαντά σε όλα τα ερωτήματά τους και τους ενημερώνει για θέματα ενέργειας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Είναι μεγάλος ο αριθμός των πολιτών που επικοινωνούν με το προσωπικό του Ενεργειακού Γραφείου ή ακόμα το επισκέπτονται και ενημερώνονται για διάφορα θέματα που σχετίζονται με την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εξοικονόμηση ενέργειας. Οι πολίτες έχουν επίσης την ευκαιρία να ενημερωθούν μέσω ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών εκπομπών στις οποίες εκπρόσωποι του Ενεργειακού Γραφείου συμμετέχουν ως προσκεκλημένοι. Να πω επίσης ότι ετοιμάστηκε και διανέμεται δωρεάν το εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Κύπρο, ένα χρήσιμο εργαλείο για κάθε ενδιαφερόμενο. Όσον αφορά τώρα τους Δήμους και τις Κοινότητες, έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές ενημερωτικές διαλέξεις και έχουν ετοιμαστεί και διανέμονται προς τους ενδιαφερόμενους τεχνικοί οδηγοί, οπτικοακουστικό υλικό και ενημερωτικά φυλλάδια. Συγκεκριμένα: Εκτυπώθηκαν και διανεμήθηκαν 5.000 έντυπα για τα φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα και την οικολογική οδήγηση Εκτυπώθηκαν και διανεμήθηκαν 4.000 βιβλιαράκια για την κλιματική αλλαγή Διοργανώθηκαν σε συνεργασία με τοπικές αρχές 40 ενημερωτικές διαλέξεις για τους πολίτες Σχεδιάστηκαν, εκτυπώθηκαν και διανεμήθηκαν 4.000 αφίσες για την εξοικονόμηση ενέργειας στα γραφεία 4
Σχεδιάστηκαν, εκτυπώθηκαν και διανεμήθηκαν 3.000 τεχνικοί οδηγοί για την χρήση τεχνολογιών ΑΠΕ στις κατοικίες Σχεδιάστηκαν, εκτυπώθηκαν και διανεμήθηκαν 2.000 Οδηγοί για τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και κήπο Δημιουργήθηκαν και μεταδόθηκαν 13 Ραδιοφωνικά σποτ για την εξοικονόμηση ενέργειας σε σταθμούς παγκύπρια κάλυψης. Το Ενεργειακό Γραφείο συμμετέχει επίσης σε πολλές εκθέσεις όπου έχει την ευκαιρία να ενημερώσει τους πολίτες για το έργο του αλλά και να διανείμει χρήσιμες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα στην ετήσια έκθεση εξοικονόμησης ενέργειας SaveEnergy. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι το Ενεργειακό Γραφείο έχει καθορισθεί από τους Οργανισμούς που εκπροσωπούν της Τοπικές Αρχές της Κύπρου, ως ο εκτελεστικός οργανισμός για την προώθηση του «Συμφώνου των Δημάρχων» και του «Συμφώνου των Νησιών» στην Κύπρο, συμβάλλοντας έτσι ενεργά στη προσπάθεια μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Το Ενεργειακό Γραφείο εκπονεί και παρακολουθεί την υλοποίηση των Ενεργειακών Σχεδίων Δράσης, αναδεικνύοντας το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις, τα περιβαλλοντικά ζητήματα και στην ενδυνάμωση των δράσεων σε τοπικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, εκπονήθηκαν 15 Σχέδια Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια των Τοπικών Αρχών της Κύπρου. Επίσης, το Ενεργειακό Γραφείο κατάφερε να επιτύχει συμμετοχή σε 6 νέα συγχρηματοδοτούμενα έργα, για δράσεις βιώσιμης ενέργειας με τελικούς επωφελούμενους τις τοπικές αρχές της Κύπρου. Είναι σημαντικό να πω ότι, το Ενεργειακό Γραφείο συμμετέχει ως εταίρος ή συντονιστής σε 14 νέα συγχρηματοδοτούμενα έργα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αγαπητοί συνάδελφοι, Η πρόοδος που σημείωσε το Γραφείο σε σχέση με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, καταδεικνύεται από τα αξιοσημείωτα και θετικά σχόλια που καταγράφηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εκθέσεις προόδου των εργασιών του, καθώς και οι διακρίσεις που πέτυχε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι εκθέσεις, το έντυπο υλικό και γενικά ότι έχει παραχθεί από το Ενεργειακό Γραφείο δόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως το καλύτερο παράδειγμα στους Ευρωπαίους Ελεγκτές κατά την αξιολόγηση του προγράμματος «Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη». Επίσης, το 2011 οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες μας διακρίθηκαν στις 20 καλύτερες της Ευρώπης ενώ το 2012 στις 10 καλύτερες. Από την ίδρυσή του, το Ενεργειακό Γραφείο κατάφερε να διπλασιάσει τον αριθμό του απασχολούμενου εξειδικευμένου προσωπικού του, από 3 όταν ξεκίνησε σε 5
σύνολο 6 που απασχολούνται σήμερα. Επίσης, σύντομα θα μεταστεγαστούμε σε νέα γραφεία, στο κέντρο της Λευκωσίας, εύκολα προσβάσιμα από τους πολίτες. Με τη στήριξη όλων σας, θα συνεχίσει τον πολυεπίπεδο ρόλο και τη συνεισφορά του σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος και γενικότερα την προσφορά του στην κοινωνία των πολιτών. Θέλω ειλικρινά να τονίσω για ακόμα μία φορά ότι η ίδρυση του Ενεργειακού Γραφείου μας κάνει περήφανους, έχει προσφέρει και μπορεί να προσφέρει πολλά, αναδεικνύοντας το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις, τα περιβαλλοντικά ζητήματα και στην ενδυνάμωση των δράσεων σε τοπικό επίπεδο. Κλείνοντας τον απολογισμό μου, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους οργανισμούς, ενώσεις, συνδέσμους, υπουργεία οι οποίοι στήριξαν και στηρίζουν οικονομικά τις δραστηριότητες του Ενεργειακού Γραφείου. Επίσης, να ευχαριστήσω τα μέλη του Διαχειριστικού Συμβουλίου και της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την ουσιαστική συμμετοχή τους στην προσπάθεια μας αυτή. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω στο Γραμματέα της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, κο Παναγιώτη Δαμιανού, για την επιτυχή διαπραγμάτευση του Συμβολαίου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την ίδρυση του Ενεργειακού Γραφείου και την προσωπική του προσπάθεια για την επιτυχή εγκαθίδρυση και λειτουργία του. Ευχαριστώ ακόμα ιδιαίτερα, τον Επίτροπο Περιβάλλοντος κύριο Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, που απλά να πω τη φράση «ο καταλληλότερος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση», τους κυρίους Γιώργο Γεωργίου και Χρίστο Φαρκωνίδη από τον Σύνδεσμο Εταιριών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου, τον κύριο Χρίστο Μαξούλη από το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου, τον κύριο Πάρη Αναστασίου από την Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων, την κυρία Φρύνη Μιχαήλ από τον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών, την κυρία Αντωνία Θεοδοσίου από την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών και Οικολογικών Οργανώσεων, τον κύριο Γεώργιο Η. Γεωργίου από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και τον κύριο Λάκη Μεσημέρη από το Τμήμα Περιβάλλοντος, οι οποίοι με τις προσωπικές τους παρουσίες στις συνεδρίες του Διαχειριστικού Συμβουλίου, προσδίδουν αίγλη και αναβαθμίζουν το Ενεργειακό Γραφείο, βοηθώντας ταυτόχρονα στο να καθορίζεται σωστή πολιτική και να λαμβάνονται σωστές αποφάσεις. Τέλος, θα ήταν παράλειψη μου να μην ευχαριστήσω την διευθύντρια και το προσωπικό του γραφείου, που με την εμπειρογνωμοσύνη τους και την επιστημονική τους κατάρτιση, συμβάλλουν αποφασιστικά προς την επίτευξη των σκοπών και των στόχων που θέσαμε. Σας ευχαριστώ και πάλι και είμαι βέβαιος ότι, μέσα από το διάλογο που θα αναπτυχθεί και τις απόψεις που θα κατατεθούν, θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε τις επόμενες δράσεις που θα ενισχύουν περαιτέρω τον πολυεπίπεδο ρόλο του Ενεργειακού Γραφείου στην Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και θα διασφαλίσουν την μελλοντική του βιωσιμότητα. 6