1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Υ..Α.Σ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΤΟΣ 2015
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Υ..Α.Σ Ακαδηµίας 3 ΤΚ-106 71 Αθήνα ΕΛΛΑΣ εκέµβριος 2016 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΤΟΣ 2015 2
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ιεθνείς Ροές Κρατικής Αναπτυξιακής Βοήθειας (ODA) σελ. 4 2. Συνολική Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια της Ελλάδος σελ. 5 3. ιµερής Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια της Ελλάδος σελ. 5 4. Πολυµερής Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια της Ελλάδος σελ. 6 3
1. ιεθνείς Ροές Κρατικής Αναπτυξιακής Βοήθειας (ODA) Το έτος 2015 τα κράτη µέλη (κ-µ) της DAC 1 /ΟΟΣΑ παρείχαν Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια (Official Development Assistance ODA) ύψους 131.6 δισ. ολ. ΗΠΑ δηλαδή 0.30% του συνδυασµένου Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήµατός τους (ΑΕΕ). Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 6.9% σε πραγµατικούς όρους, την µεγαλύτερη η οποία ποτέ επετεύχθη για καθαρή ODA. Τα τελευταία µάλιστα δέκα πέντε έτη η ODΑ έχει αυξηθεί κατά 83%, σε σύγκριση µε το έτος 2000, παρά την ύφεση που αντιµετωπίζουν αρκετές δωρήτριες χώρες, η δε αφορώσα το 2015 οφείλεται σε κόστη από δωρεές υπέρ προσφύγων. Τα κ-µ που παρείχαν το µεγαλύτερο όγκο βοήθειας της µορφής ODA το 2015 ήταν: οι ΗΠΑ, το Ην. Βασίλειο, η Γερµανία, η Ιαπωνία και η Γαλλία, ενώ έξι χώρες ξεπέρασαν το στόχο του ΟΗΕ για παροχή αναπτυξιακής βοήθειας ίσης µε το 0,7% του AEE, ήτοι: η ανία, το Λουξεµβούργο, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία και το Ην. Βασίλειο. Καθαρή ODA αυξήθηκε σε είκοσι δύο χώρες, µε την µεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στην Αυστρία, Καναδά, Τσεχία, Γερµανία, Ελλάδα, Ισλανδία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Σουηδία. Σε αντίθεση, µείωση παρατηρήθηκε σε έξι χώρες, µε την µεγαλύτερη να αφορά στην Αυστραλία και Πορτογαλία. Οι χώρες της G7 παρείχαν το 72% καθαρής ODA, ενώ τα κ-µ ΕΕ, µέλη της DAC, το 56%. ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ ΕΕ Η ODA που παρείχαν τα κ-µ της DAC, που είναι συγχρόνως και µέλη της ΕΕ (19 σε αριθµό) ανήλθε, κατά το 2015, σε 73,5 δισ. ολ. ΗΠΑ, εµφανίζοντας αύξηση 12,7%, σε πραγµατικούς όρους, και 0,47% του συνδυασµένου ΑΕΕ τους. Ειδικότερα, η εικόνα της παρασχεθείσας ODA για τις ανωτέρω χώρες σε σχέση µε το προηγούµενο έτος (σταθερές τιµές) ήταν: Αυστρία (15,4%), Βέλγιο (-7,8%), Τσεχία (+11,4%), ανία (+0,8%), Φινλανδία (-5,7%), Γαλλία (+2,8%), Γερµανία (+25,9%), Ελλάδα (+38.7%-µερικώς, λόγω δαπανών για τους πρόσφυγες εντός της Ελληνικής Επικράτειας), Ιρλανδία (+1,9%), Ιταλία (+14,2%), Λουξεµβούργο (-1,2%), Ολλανδία (+24,4%), Πολωνία (+16,8%), Πορτογαλία (-16,1%), ηµοκρατία της Σλοβακίας (+23.3%), Σλοβενία (+21,1%), Ισπανία (+1,5%), Σουηδία (+36,8%) και Ην. Βασίλειο (+3,2%). Η ODA που παρασχέθηκε το 2015 από τα 28 κ-µ της ΕΕ ανήλθε σε 74 δισ. ολ. ΗΠΑ ή 0,47% του συνδυασµένου AEE τους, ενώ οι δαπάνες από τους θεσµούς της ΕΕ (European Investment Bank - ΕΙΒ) προς αναπτυσσόµενες χώρες και ιεθνείς Οργανισµούς ανήλθαν σε 13,8 δις ολ. ΗΠΑ, ήτοι ανεπαίσθητη µείωση 0,5%, σε πραγµατικούς όρους, σε σύγκριση µε το 2014. ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ DAC (ΕΚΤΟΣ ΕΕ) Η ODA που παρασχέθηκε το 2015 από άλλα κ-µ της DAC/ΟΟΣΑ, εκτός ΕΕ, σε σχέση µε το προηγούµενο έτος, είχε ως εξής: Αυστραλία (-11,1%), Καναδάς (+17,1%), Ισλανδία (+11,3%), Ιαπωνία (+12,4%), ηµοκρατία της Κορέας 1 Development Assistance Committee (Eπιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας) 4
(+8,3%), Νέα Ζηλανδία (+1,7%), Νορβηγία (+8,7%), Ελβετία (+6,7%) και ΗΠΑ (-7,0%). Η ODA που παρασχέθηκε από άλλα κράτη, εκτός µελών της DAC/ΟΟΣΑ το 2015, σε σχέση µε το προηγούµενο έτος, είχε ως εξής: Κροατία (-20,5%), Εσθονία (+4.7%), Ουγγαρία (+25,0%), Ισραήλ (+9.4%), Λετονία (+9,6%), Λιθουανία (+14,7%), Μάλτα (-23,7%), Ρωσία (+92,7%), Τουρκία (+26,3%) και Ην. Αραβικά Εµιράτα (-3,7%). Το 2015, η ακαθάριστη ODA των κ-µ DAC, ανήλθε σε 142,7 δις. ολ. ΗΠΑ, ήτοι αύξηση 5,6% σε πραγµατικούς όρους, σε σχέση µε το 2014. Οι µεγαλύτεροι δωρητές, σε ακαθάριστη ODA, ήσαν οι ΗΠΑ, Γερµανία, Ην. Βασίλειο, Ιαπωνία και Γαλλία. Η διµερής βοήθεια προς την Αφρική αυξήθηκε κατά 1% φθάνοντας τα 27,0 δις ολ. ΗΠΑ. Αντιστοίχως, η διµερής βοήθεια που παρασχέθηκε προς την Υπο-σαχαρική Αφρική ανήλθε σε 24,0 δις ολ. ΗΠΑ, παρουσίασε δηλαδή αύξηση κατά 2% σε πραγµατικούς όρους σε σύγκριση µε το 2014. Η παρασχεθείσα διµερής βοήθεια προς την οµάδα των Λιγότερο Ανεπτυγµένων Χωρών (ΛΑΧ) αυξήθηκε κατά 4% σε πραγµατικούς όρους φθάνοντας τα 25 δις ολ. ΗΠΑ (προκαταρκτικά στοιχεία ΟΟΣΑ). 2. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΤΥΞΙΑΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Η συνολική Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια της Ελλάδος (διµερής και πολυµερής ODA) ανήλθε το 2015 στο ποσό των 238,70 εκ. ολ. ΗΠΑ, ποσοστό δηλαδή 0,12% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήµατος (ΑΕΕ 2015=195.784,80 εκατ. ολ. ΗΠΑ), σύµφωνα µε τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονοµικών). 3. ΙΜΕΡΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Η συνολικώς παρασχεθείσα διµερής ODA από την χώρα µας κατά το έτος 2015, ανήλθε σε 71, 88 εκ. ολάρια ΗΠΑ. Κατηγοριοποιήσεις της διµερούς βοήθειας, σύµφωνα µε τις στατιστικές οδηγίες της DAC/ΟΟΣΑ: Κατά Γεωγραφική περιοχή κατανοµή της βοήθειας (σε ολάρια ΗΠΑ): Ευρώπη: 6,12 εκατ. Αφρική: 2,24 εκατ. Αµερική: 0,26 εκατ. Ασία:3,45 εκατ. Ωκεανία: - Ακατανέµητα:59,81 εκατ. ολ. ΗΠΑ (περιλαµβάνεται, µεταξύ άλλων, δαπάνες για πρόσφυγες εντός Ελλάδος) Κατά κυριότερες Αποδέκτριες Χώρες κατανοµή βοήθειας (σε ολάρια ΗΠΑ): Ουκρανία: 1,92 εκατ. Αλβανία: 1,59 εκατ. υτική Όχθη και Λωρίδα της Γάζας: 0,712 εκατ. 5
Λαϊκή ηµοκρατία Κονγκό: 0,60 εκατ. Συρία: 0,59 εκατ. Ιράν: 0,49 εκατ. Αίγυπτος: 0,49 εκατ. Τουρκία: 0,46 εκατ. Μολδαβία: 0,44 εκατ. Λευκορωσία: 0,36 εκατ. Γεωργία: 0,33 εκατ. Κατά τύπο κατανοµή της βοήθειας (σε ολάρια ΗΠΑ): για συνεισφορές σε συγκεκριµένα προγράµµατα και Ταµεία διαχειριζόµενα από ιεθνείς Οργανισµούς: 0,35 εκατ. για προγράµµατα: 0,91 εκατ. για εµπειρογνώµονες και άλλη τεχνική συνεργασία: 1,25 εκατ. για υποτροφίες και για τεκµαρτό κόστος φοιτητών από αναπτυσσόµενες χώρες που φοιτούν σε ελληνικά ΑΕΙ: 9,86 εκατ. για πρόσφυγες στην δωρήτρια χώρα: 59,43 εκατ. Κατά Τοµέα κατανοµή της βοήθειας (σε ολ ΗΠΑ): Κοινωνικές Υποδοµές και Υπηρεσίες: 10,24 εκατ. - Εκπαίδευση: 9,16 εκατ. - Υγεία: 0,21 εκατ. - Κράτος και Αστική Κοινωνία: 0,72 εκατ. - Άλλες κοινωνικές υποδοµές και υπηρεσίες: 0,15 εκατ. Επικαλυπτόµενοι Τοµείς: 2,07 εκατ. - Γενική περιβαλλοντική προστασία: 0,19 εκατ. - Υποτροφίες Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης: 1,97 εκατ. Ανθρωπιστική Βοήθεια: 0,07 εκατ. Κόστος προσφύγων: 59,43 εκατ. 4. ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Η συνολική πολυµερής ODA που παρασχέθηκε το 2015 ανήλθε σε 166,82 εκατ. ολ. ΗΠΑ. Η πολυµερής ODA παρέχεται από σειρά Υπουργείων τα οποία, ανάλογα µε το αντικείµενο και τις υποχρεώσεις τους, διαθέτουν πιστώσεις για διεθνείς αναπτυξιακούς σκοπούς µέσω ιεθνών Οργανισµών. Οι Οργανισµοί αυτοί παρέχουν στήριξη σε αναπτυσσόµενες χώρες, προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώµατα και προσφέρουν αρωγή σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Oι συνολικοί πόροι, οι οποίοι διετέθησαν από την Ελλάδα προς τα θεσµικά όργανα της ΕΕ για την εξωτερική αναπτυξιακή βοήθεια, ανήλθαν σε 157,90 εκατ. ολ. ΗΠΑ. Aπό αυτά, 102,46 εκατ. ολ. Αντιστοιχούσαν στο µερίδιο της Ελλάδος στον προϋπολογισµό της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ, ενώ 55,44 εκατ. ολ. αποτέλεσαν τη συµβολή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Tαµείο Aνάπτυξης (EDF). Παρασχέθηκε επίσης ODA ύψους 7,64 εκατ. ολ. ΗΠΑ, µέσω του συστήµατος των Ηνωµένων Εθνών, κυρίως σε UNESCO, UNIDO, UNEP, UNDPKO, UNFCCC, FAO, WHO, WMO, ενώ ποσό ύψους 1,27 ολ. ΗΠΑ διατέθηκε σε άλλους ιεθνείς Οργανισµούς για την υλοποίηση αναπτυξιακού έργου, κυρίως σε CIHEAM, ISTA. 6
Πίνακας Συνολικές Ροές Πόρων Αναπτυξιακής Βοήθειας 2012-2015 Σε εκατ. ολ. ΗΠΑ Μορφή Βοήθειας 2012 2013 2014 2015 ιµερής (ODA) 107,31 0,04% AEE 43,61 0,02%AEE 46,10 0,02% AEE 71,88 0,04% AEE Πολυµερής (ODA) 220,1 0,09% AEE 195,45 0,08% AEE 201,34 0,09% AEE 166,82 0,08% AEE ΣΥΝΟΛΟ (α) 327,41 0,13% AEE 239,07 0,10% AEE 247,44 0,11% AEE 238,70 0,12% ΑΕΕ Άλλες Κρατικές Ροές 0,00 0,00 0,00 0,00 Ιδιωτικές Ροές 579,2O 629,55-685,07-323,30 ωρεές ΜΚΟ 0,68 0,68 0,68 0,00 ΣΥΝΟΛΟ (β) 579,88 629,55-685,07-323,3 ΣΥΝΟΛΟ (α+β) 907,29 868,61-437,64-84,60 Σηµειώσεις: ΑΕΕ 2012: 250.263,50 εκατ. ολ. ΗΠΑ (πηγή: Υπουργείο Οικονοµικών) ΑΕΕ 2013: 231.484,33 εκατ. ολ. ΗΠΑ (πηγή: Υπουργείο Οικονοµικών) ΑΕΕ 2014: 234.576,09 εκατ. ολ. ΗΠΑ (πηγή: Υπουργείο Οικονοµικών) ΑΕΕ 2015: 195.784,80 εκατ. ολ. ΗΠΑ (πηγή: Υπουργείο Οικονοµικών) 7