5 Δεκεμβρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

Σχετικά έγγραφα
25 Ιανουαρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΚΛΑΣΗ

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ανάκλαση. Κάτοπτρα. Διάθλαση. Ολική ανάκλαση. Φαινόμενη ανύψωση αντικειμένου. Μετατόπιση ακτίνας. Πρίσματα

Διάθλαση φωτός και ολική ανάκλαση: Εύρεση του δείκτη διάθλασης και της γωνίας ολικής ανάκλασης

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΦΥΣΙΚΗ. 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 7 Δεκεμβρίου Εξέταση στη Φυσική

Φυσική ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑ 2 ΘΕΜΑ 3

Υπολογισμός της εστιακής απόστασης f λεπτού συμμετρικού συγκλίνοντος φακού απο τη γραμμική μεγέθυνση Μ

Διάθλαση φωτεινής δέσμης σε διαφανές υλικό (Επιβεβαίωση, αξιοποίηση του νόμου Snell)

6.10 Ηλεκτροµαγνητικά Κύµατα

Ένωση Ελλήνων Φυσικών ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ 2011 Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας, Περιβάλλοντος.

ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΕΠΙΠΕΔΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ ΕΙΔΩΛΟ

Μέτρηση Γωνίας Brewster Νόμοι του Fresnel

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΚΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΚΥΜΑΤΙΣΜΩΝ

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: ΜΗΧΑΝΙΚΑ- ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ.

sin 2 n = sin A 2 sin 2 2 n = sin A = sin = cos

26 Ιανουαρίου 2019 ΜΟΝΑΔΕΣ: ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5

papost/

Στις ερωτήσεις A1 - A4, να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2017

Οι δύο θεμελιώδεις παράμετροι προσδιορισμού της ταχύτητας του φωτός στο κενό: Διηλεκτρική σταθερά ε0 Μαγνητική διαπερατότητα μ0

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. Διάθλαση μέσω πρίσματος - Φασματοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσματος.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ιάθλαση µέσω πρίσµατος Φασµατοσκοπικά χαρακτηριστικά πρίσµατος

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

Τοπικός διαγωνισμός EUSO2018

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

7 σειρά ασκήσεων. Για την επίλυση των προβλημάτων να θεωρηθούν γνωστά: σταθερά του Planck 6, J s, ταχύτητα του φωτός στον αέρα m/s

Δίκτυα Τηλεπικοινωνιών. και Μετάδοσης

Q 40 th International Physics Olympiad, Merida, Mexico, July 2009

ιάθλαση. Ολική ανάκλαση. ιάδοση µέσα σε κυµατοδηγό.

[1] ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΑΞΗ : B ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ ΗΜ/ΝΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 11/3/2012 ΧΡΟΝΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 10:30-13:30

1. Σκοπός της άσκησης Στοιχεία θεωρίας Γεωμετρική οπτική Ο νόμος της ανάκλασης Ο νόμος της διάθλασης...

ΟΡΟΣΗΜΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ. 7.1 Τι είναι το ταλαντούμενο ηλεκτρικό δίπολο; Πως παράγεται ένα ηλεκτρομαγνητικό

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Πειραματικός υπολογισμός του μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας

[1] ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΑΞΗ : B ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2018

Ανάκλαση Είδωλα σε κοίλα και κυρτά σφαιρικά κάτοπτρα. Αντώνης Πουλιάσης Φυσικός M.Sc. 12 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΘΕΩΡΙΑ - ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

Φυσικά Μεγέθη Μονάδες Μέτρησης

ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ ΣΕ «ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ»

Ένωση Ελλήνων Φυσικών ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ 2015 Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας, Περιβάλλοντος

ΠΟΛΩΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ. H γραφική αναπαράσταση ενός κύματος φωτός δίνεται στο Σχήμα 1(α) που ακολουθεί: ΣΧΗΜΑ 1

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ.

ΦΥΣΙΚΗ. 13 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα επιστημών EUSO 2015 ΕΚΦΕ Λευκάδας - Τοπικός Διαγωνισμός. Λευκάδα

ΕΚΦΕ ΕΥΒΟΙΑΣ. ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ 13 η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2013 ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 8/12/2012 «ΦΥΣΙΚΗ» Σχολείο:.. Ονομ/επώνυμα μαθητών:

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

r r r r r r r r r r r Μονάδες 5 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

Βασικές διαδικασίες παραγωγής πολωμένου φωτός

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 5ο: Φύση και Διάδοση φωτός Ανάκλαση του φωτός

Ο15. Κοίλα κάτοπτρα. 2. Θεωρία. 2.1 Γεωμετρική Οπτική

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΜΕΤΡΟΥ ΚΥΛΙΝΔΡΙΚΟΥ ΣΥΡΜΑΤΟΣ

ΕΚΦΕ ΣΥΡΟΥ - Τοπικός διαγωνισμός για Euso Σάββατο 17/12/2016

Α και Β ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΕΚΦΕ Τρικάλων. Πειραματική Δοκιμασία στη Φυσική. Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός. Τρίκαλα, Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου 2012

Q 40 th International Physics Olympiad, Merida, Mexico, July 2009

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software For evaluation only. ΑΣΚΗΣΗ 10 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΦΑΚΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ÈÅÌÅËÉÏ

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019

ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ. Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού

Προκριματικός διαγωνισμός για την 13 η EUSO 2015 στην Φυσική Σάββατο 6/12/2014

16η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002

Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

1 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΦΩΤΟΣ

Προκριματικός διαγωνισμός για την 13 η EUSO 2015 στην Φυσική Σάββατο 6/12/2014

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ. Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ηµεροµηνία: Κυριακή 26 Απριλίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

ΘΕΜΑ Β Β.1 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 8 Β.2 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 9

δ) Αν ένα σηµείο του θετικού ηµιάξονα ταλαντώνεται µε πλάτος, να υπολογίσετε την απόσταση του σηµείου αυτού από τον πλησιέστερο δεσµό. ΑΣΚΗΣΗ 4 Μονοχρ

Τοπικός Διαγωνισμός EUSO2019 Πειραματική δοκιμασία Φυσικής

Αρκετές φορές θα έχεις τυφλώσει τους φίλους σου με τον ήλιο. Μπορείς να εξηγήσεις:

Ασκήσεις (Ηλεκτρισμός-Οπτική) Κ.-Α. Θ. Θωμά

γ) Να σχεδιάσετε τις γραφικές παραστάσεις απομάκρυνσης - χρόνου, για τα σημεία Α, Β και Γ, τα οποία απέχουν από το ελεύθερο άκρο αντίστοιχα,,

Φυσική ΙΙ (Ε) Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Ενότητα 6: Διάθλαση μέσω οπτικού πρίσματος - Υπολογισμός δείκτη διάθλασης.

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. G. Mitsou

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΥΜΑΤΑ

Απορρόφηση φωτός: Προσδιορισμός του συντελεστή απορρόφησης διαφανών υλικών

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΠΛΟΥ ΕΚΚΡΕΜΟΥΣ

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 (ΚΥΜΑΤΑ) ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ 5

Επισημάνσεις από τη θεωρία

Μελέτη της κίνησης σώματος πάνω σε πλάγιο επίπεδο. Περιγραφή - Θεωρητικές προβλέψεις - Σχεδιασμός

Προετοιμασία των ομάδων για τον τοπικό διαγωνισμό.

r r r r r r r r r r r

ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ OΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Γενικές εξετάσεις Φυσική Γ λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ Φυσική Θετικής και Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου ΓΡΑΠΤΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ 2009

Transcript:

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΦΥΣΙΚΗ 5 Δεκεμβρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:..... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.. 3.. ΜΟΝΑΔΕΣ:

Το πρόβλημα Μελέτη οπτικών ιδιοτήτων διαφανούς υλικού με τη βοήθεια πηγής φωτός laser Είστε στο δωμάτιό σας το βράδυ έχοντας αναμμένη μια μόνο χαμηλής έντασης και μικρών διαστάσεων φωτεινή πηγή, όπως είναι για παράδειγμα μια μικρή ηλεκτρική λάμπα ή η φλόγα ενός κεριού. Μπορείτε να δείτε το φως του φεγγαριού ή των λαμπών του δρόμου έξω από το διάφανο τζάμι του παραθύρου σας. Ακόμη, κοιτώντας προς τα έξω, διακρίνετε σε κάποια θέση στο τζάμι και τη μικρή φωτεινή πηγή που βρίσκεται μέσα στο δωμάτιο. Πιθανόν όμως αντί για μία εικόνα/είδωλο της μικρής αυτής φωτεινής πηγής να δείτε δύο, των οποίων η σχετική τους θέση μεταβάλλεται καθώς μετακινείστε στο δωμάτιο! Άραγε, πώς σχετίζεται η απλή αυτή παρατήρηση με βασικά φαινόμενα της οπτικής και ιδιότητες του υλικού του διάφανου τζαμιού; Λίγα λόγια από τη θεωρία Α. Όταν μια δέσμη ακτίνων φωτός συναντήσει τη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικά διάφανων διαφορετικών μέσων διάδοσης, ένα μέρος της υφίσταται ανάκλαση (εκτρέπεται δηλαδή από την αρχική πορεία της αλλά συνεχίζει να διαδίδεται στο ίδιο οπτικό μέσο) και ένα μέρος της υφίσταται διάθλαση (εισέρχεται δηλαδή και διαδίδεται στο άλλο μέσο). Αν η διαχωριστική επιφάνεια είναι αρκετά λεία, όπως για παράδειγμα είναι αυτή ενός καθρέφτη ή ενός τζαμιού, η ανάκλαση που συμβαίνει ονομάζεται κατοπτρική. Σχήμα 1. Στο Σχήμα 1 αναπαριστώνται τα δύο φαινόμενα. Σε αυτό μπορείτε να διακρίνετε την προσπίπτουσα ακτίνα και την ανακλώμενη ακτίνα, οι οποίες κινούνται στο μέσο 1, καθώς και τη διαθλώμενη ακτίνα, η οποία κινείται στο μέσο 2. Το κοινό σημείο των τριών ακτίνων είναι το σημείο πρόσπτωσης. Αν θεωρήσουμε μία υποθετική ευθεία γραμμή η οποία συναντά κάθετα τη διαχωριστική επιφάνεια των δύο μέσων στο σημείο της πρόσπτωσης, τότε σχηματίζονται τρεις γωνίες των οποίων η μία πλευρά είναι πάντα αυτή η υποθετική κάθετη στη διαχωριστική επιφάνεια ευθεία: α. η γωνία πρόσπτωσης θ π (σχηματίζεται έχοντας ως δεύτερη πλευρά την προσπίπτουσα ακτίνα), β. η γωνία ανάκλασης θ α (σχηματίζεται έχοντας ως δεύτερη πλευρά την ανακλώμενη ακτίνα), και γ. η γωνία διάθλασης θ δ (σχηματίζεται έχοντας ως δεύτερη πλευρά τη διαθλώμενη ακτίνα). Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 2 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας

Για την κατοπτρική ανάκλαση ισχύει πάντα ότι: ενώ για τη διάθλαση ισχύει ο νόμος του Snell: όπου n 1 και n 2 είναι ο δείκτης διάθλασης του μέσου 1 και του μέσου 2 αντίστοιχα. Ο δείκτης διάθλασης αποτελεί μία χαρακτηριστική ιδιότητα του μέσου και σχετίζεται με την ταχύτητα διάδοσης του φωτός στο συγκεκριμένο μέσο. Ο δείκτης διάθλασης του αέρα είναι σχεδόν ίσος με τη μονάδα. Έτσι, αν η ακτίνα του φωτός προσπίπτει από τον αέρα σε ένα άλλο οπτικό μέσο, για παράδειγμα σε γυαλί, τότε είναι n 1 =1 και η σχέση (2) γράφεται : όπου με n συμβολίζεται ο δείκτης διάθλασης του άλλου οπτικού μέσου. Β. Αν στην πορεία μίας ακτίνας φωτός, η οποία κινείται στον αέρα, παρεμβληθεί μία πλάκα διάφανου υλικού σταθερού πάχους d, τότε θα συμβούν μία σειρά από διαδοχικές ανακλάσεις και διαθλάσεις (Σχήμα 2) στην πάνω και στην κάτω διαχωριστική επιφάνεια (πάνω και κάτω έδρα της πλάκας αντίστοιχα). (2) (3) Αν η διαχωριστική επιφάνεια ΒΜΔ καλυφθεί με λεπτό ημιδιαφανές υλικό, για παράδειγμα ένα φύλλο χαρτιού, και εφόσον η δέσμη των ακτίνων είναι επαρκώς ισχυρή, μπορεί να διακρίνονται πάνω στο χαρτί τα σημεία πρόσπτωσης Β και Δ της δέσμης στην κάτω διαχωριστική επιφάνεια (απόσταση L). Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΓΒΜ ισχύει (λαμβάνοντας υπόψη την ισότητα των γωνιών που προκύπτει από το νόμο της ανάκλασης και τις εντός και εναλλάξ γωνίες που σχηματίζονται) για τη γωνία θ δ η παρακάτω σχέση: Σχήμα 2. Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 3 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας

Αντίστοιχα, η γωνία πρόσπτωσης θ π μπορεί να υπολογιστεί από το Σχήμα 3, σύμφωνα με τη σχέση: όπου Η το ύψος της πηγής φωτός από το οριζόντιο επίπεδο πρόσπτωσης, x το μήκος της προβολής της ακτίνας φωτός στο οριζόντιο επίπεδο του πάγκου εργασίας και D το μήκος της πορείας που ακολουθεί το φως από την έξοδο της συσκευής laser μέχρι το σημείο πρόσπτωσης στον πάγκο εργασίας. Πειραματική διαδικασία Με βάση την παραπάνω ανάλυση, μπορεί κανείς να οδηγηθεί σε διερευνητική μελέτη της διάθλασης του φωτός, όπως επίσης και σε υπολογισμό του δείκτη διάθλασης του υλικού της διάφανης πλάκας μετά από μετρήσεις των κατάλληλων μηκών και υπολογισμό των Σχήμα 3. ημθ π και ημθ δ. Όργανα υλικά: 1. Διάφανη πλάκα με προσκολλημένο φύλλο χαρτιού μιλλιμετρέ στη μια έδρα της 2. Συσκευή laser (και ένα μανταλάκι) 3. Σύστημα ορθοστάτη (βάση παραλληλόγραμμη, μεταλλική ράβδος, σύνδεσμος απλός) 4. Σύστημα στήριξης της συσκευής laser συνδεδεμένο με τον ορθοστάτη με δυνατότητα περιστροφής της συσκευής και της δέσμης ακτίνων laser γύρω από οριζόντιο άξονα (μεταλλική ράβδος, σύνδεσμος απλός, λαβίδα μεταλλική απλή) 5. Μετροταινία 6. Νήμα της στάθμης 7. Διαστημόμετρο 8. Λεπτό φύλλο μαλακού χαρτιού (για παράδειγμα χαρτιού κουζίνας) 9. Φακός (στον πάγκο κοινών υλικών) Σημεία προσοχής αφαίρεση βαθμών από κακή χρήση Προσοχή! Η δέσμη ακτίνων laser μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στα μάτια αν προσπέσει σε αυτά είτε απευθείας είτε μετά από κατοπτρική ανάκλαση για περισσότερο από 0,5 s. Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 4 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας

Να διατηρείτε σβησμένη τη συσκευή laser και να την θέτετε σε λειτουργία μόνο για όσο χρόνο απαιτείται για τη λήψη μίας μέτρησης. Σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζετε ότι δεν θα προσπέσει η δέσμη ακτίνων laser σε μάτι είτε απευθείας είτε μετά από κατοπτρική ανάκλαση. Κακή χρήση της συσκευής laser μπορεί να οδηγήσει σε αφαίρεση έως πέντε (5) μονάδων. Η διάφανη πλάκα είναι εύθραυστη. Επιφανειακή φθορά της, όπως για παράδειγμα χάραξη, οδηγεί σε αφαίρεση έως τριών (3) μονάδων, ενώ θραύση της σε αφαίρεση έως πέντε (5) μονάδων και μη δυνατότητα συνέχισης διεξαγωγής της πειραματικής διαδικασίας μετά τη θραύση της πλάκας, δεδομένης της μη δυνατότητας αντικατάστασής της. Εργαστηριακές Δραστηριότητες 1. Ελέγξτε ότι ο πάγκος εργασίας σας διαθέτει όλα τα παραπάνω υλικά. 2. Χρησιμοποιείστε το διαστημόμετρο για να μετρήσετε το πάχος d της διάφανης πλάκας (Σχήμα 2). Τιμή του πάχους της διάφανης πλάκας d =... Καλέστε τον επιβλέποντα καθηγητή τόσο για να ελέγξει τη διάταξή σας και να εκτιμήσει την προσπάθειά σας, πριν θέσετε σε λειτουργία τη συσκευή laser, όσο και για να του εξηγήσετε τη διαδικασία αυτής της μέτρησης. 3. Περιγράψτε τη διαδικασία που θα ακολουθήσετε για να μετρήσετε τη γωνία πρόσπτωσης (ημθ π ) της δέσμης ακτίνων laser με τη βοήθεια της μετροταινίας και του νήματος της στάθμης, με βάση το Σχήμα 3. 4. Συμπληρώστε όσα από τα κενά κελιά της πρώτης γραμμής του Πίνακα 1 εκτιμάτε ότι απαιτούνται για τη μέτρηση και τον υπολογισμό της γωνίας πρόσπτωσης θ π, με τα κατάλληλα μεγέθη και τις μονάδες μέτρησής τους. Χρησιμοποιείστε τα σύμβολα των μεγεθών που σημειώνονται στο «λίγα λόγια από τη θεωρία». (Αν δεν μπορείτε να εκτιμήσετε τι θα χρειαστεί να μετρήσετε, καλέστε τον επιτηρητή. Να γνωρίζετε όμως ότι θα έχετε κάποιους βαθμούς ποινής) 5. Θέστε σε λειτουργία τη συσκευή laser (τοποθετώντας κατάλληλα το μανταλάκι) αφού ρυθμίσετε την κλίση της χωρίς να ακουμπήσετε την ίδια τη συσκευή, ώστε η δέσμη να συναντά την επιφάνεια του πάγκου εργασίας σε απόσταση x (Σχήμα 3) περίπου 30 cm 6. Τοποθετήστε κατάλληλα στον πάγκο εργασίας τη διαφανή πλάκα παρεμβάλλοντάς την στην πορεία της δέσμης ώστε να δείτε τις δύο κουκίδες Β και Δ (Σχήμα 2). 7. Πραγματοποιήστε όποιες μετρήσεις θεωρείτε ότι απαιτούνται, και τις οποίες έχετε περιγράψει στο βήμα 3, ώστε να υπολογίσετε το ημίτονο της γωνίας πρόσπτωσης θ π. Συμπληρώστε κατάλληλα τον Πίνακα 1. 8. Μετρήστε την απόσταση L μεταξύ των δύο κηλίδων Β και Δ (Σχήμα 2) με τη βοήθεια του χαρτιού μιλλιμετρέ. Η κηλίδα Β είναι η πιο έντονη και η Δ είναι η αμέσως ασθενέστερη. Καταγράψτε την τιμή στον Πίνακα 1. Προσοχή! Για να εντοπίσετε τις δύο κηλίδες (και ιδιαίτερα την ασθενέστερη κηλίδα Δ) ίσως να χρειαστεί να φωτίσετε τη διάταξή σας με το φακό που είναι διαθέσιμος στον κοινόχρηστο πάγκο. Σβήστε τη συσκευή laser αμέσως μόλις ολοκληρώσετε τη μέτρησή σας (αφαιρέστε το μανταλάκι). Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 5 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας

9. Με τη βοήθεια των σχέσεων (4) και (5) υπολογίστε τις τιμές των ημθ π και ημθ δ και σημειώστε τις στα αντίστοιχα κενά κελιά του Πίνακα 1. 10. Μεταβάλλετε κατάλληλα την κλίση της συσκευής laser χωρίς να ακουμπήσετε την ίδια τη συσκευή, έτσι ώστε η απόσταση x (σχήμα 3) να αυξηθεί κατά 5 περίπου cm. Επαναλάβετε τα παραπάνω βήματα 6 έως 8. 11. Επαναλάβετε τα βήματα 9 και 10 όσες φορές απαιτείται, έτσι ώστε να συμπληρωθούν όλες οι γραμμές του Πίνακα 1. Πίνακας 1 α/α. ( ). ( ). ( ) ημθ π L (.) ημθ δ 1 2 3 4 [Στις παρενθέσεις να συμπληρώσετε τις μονάδες μέτρησης των αντίστοιχων φυσικών μεγεθών] Επεξεργασία δεδομένων 1. Με βάση τη σχέση (3) επιλέξτε τα μεγέθη του Πίνακα 1 που θα χρησιμοποιήσετε για τη χάραξη κατάλληλης γραφικής παράστασης, βάση της οποίας θα μπορέσετε τελικά να υπολογίσετε το δείκτη διάθλασης του διαφανούς υλικού. Αιτιολογείστε την επιλογή σας. 2. Προχωρήστε στη χάραξη της γραφικής αυτής παράστασης στο παρακάτω φύλλο χαρτιού μιλλιμετρέ. Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 6 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας

3. Εφόσον, κατά τη γνώμη σας, τα πειραματικά σας σημεία στην παραπάνω γραφική παράσταση μπορούν να προσεγγισθούν με ευθεία γραμμή, να χαράξετε αυτή την ευθεία γραμμή και να υπολογίσετε την κλίσης της. Κλίση ευθείας γραφικής παράστασης:... 4. Ποια είναι η φυσική σημασία της κλίσης της ευθείας που χαράξατε; 5. Να αναφέρετε πιθανούς παράγοντες σφαλμάτων στην πειραματική διαδικασία που ακολουθήσατε και προτάσεις ενδεχόμενης βελτίωσης της πειραματικής διαδικασίας που ακολουθήσατε. Καλή επιτυχία!! Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 7 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας

Επιτροπή Θεμάτων Φυσικής: Θανάσης Καρούτης Κώστας Κεραμιδάς Κώστας Παντίδης Θοδωρής Πιερράτος Μαρία Τσακίρη Ε.Κ.Φ.Ε. Kέντρου - 8 - Ε.Κ.Φ.Ε Τούμπας