Άρης Ασλανίδης Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Οδηγός προετοιμασίας για τα Φυσικά

Άρης Ασλανίδης Πρότυπα Πειραματικά Γυμνάσια Οδηγός προετοιμασίας για τα Φυσικά

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ε Δημοτικού Υλικά σώματα... Μείγματα... Ενέργεια... Πεπτικό σύστημα... Θερμότητα... Ηλεκτρισμός... Φως... Ήχος... Μηχανική... 6 9 12 15 18 21 24 27 30 ΣΤ Δημοτικού Ενέργεια... Θερμοκρασία-Θερμότητα... Έμβια-Άβια.... Φυτά... Ζώα... Οικοσυστήματα... Αναπνευστικό σύστημα... Κυκλοφορικό σύστημα... Ηλεκτρομαγνητισμός... Φως... Οξέα-Βάσεις-Άλατα... Μεταδοτικές ασθένειες... Αναπαραγωγικό σύστημα... Ενδεικτικά θέματα εξετάσεων... 37 41 43 46 49 52 55 58 61 64 67 70 73 77 Απαντήσεις ερωτήσεων Θέματα εξετάσεων 2013... «Ελέγχω τι έμαθα»... Ενδεικτικά θέματα εξετάσεων... Θέματα εξετάσεων 2013... 93 94 95 102 Βιβλιογραφία... 104

Ε Δημοτικού 5

Ηλεκτρισμός Μαθαίνω χρήσιμες πληροφορίες του Βιβλίου Μαθητή Ο ηλεκτρισμός δεν αποτελεί δημιούργημα του ανθρώπου. Ηλεκτρικά φαινόμενα υπάρχουν από τη στιγμή της δημιουργίας του σύμπαντος. Όταν τρίβουμε δύο σώματα, μεταφέρονται ηλεκτρόνια από το ένα σώμα στο άλλο. Τα σώματα τότε φορτίζονται ηλεκτρικά. Όταν δύο σώματα είναι φορτισμένα όμοια, απωθούνται, ενώ, όταν είναι φορτισμένα διαφορετικά, έλκονται. Τα άτομα είναι μικροσκοπικά σωματίδια από τα οποία αποτελούνται τα σώματα. Τα άτομα αποτελούνται από τον πυρήνα (ο οποίος αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια) και τα ηλεκτρόνια, που κινούνται γύρω από τον πυρήνα. Σε κάποια υλικά, ορισμένα ηλεκτρόνια, που ονομάζονται ελεύθερα ηλεκτρόνια, μπορούν να κινηθούν από το ένα άτομο στο άλλο. Ένα βασικό ηλεκτρικό κύκλωμα περιλαμβάνει αγωγούς, ηλεκτρική πηγή, διακόπτη και μια συσκευή. Αγωγοί ονομάζονται τα υλικά μέσα από τα οποία είναι δυνατή η ροή του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ μονωτές ονομάζονται τα υλικά μέσα από τα οποία δεν είναι δυνατή η ροή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η ηλεκτρική πηγή αναγκάζει τα ελεύθερα ηλεκτρόνια να κινηθούν, προκαλώντας το ηλεκτρικό ρεύμα. Όταν το κύκλωμα είναι κλειστό, υπάρχει ροή ελεύθερων ηλεκτρονίων, και έχουμε ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό συμβαίνει γιατί στο κλειστό ηλεκτρικό κύκλωμα η πηγή αναγκάζει τα ελεύθερα ηλεκτρόνια στα υλικά αυτά να κινηθούν. Για να ανάψει ένα λαμπάκι, πρέπει να ενώσουμε τις επαφές του με τους πόλους μιας μπαταρίας. Έχουμε τότε ένα κλειστό ηλεκτρικό κύκλωμα. Για να διακόψουμε εύκολα, και για όσο χρονικό διάστημα θέλουμε, τη ροή του ρεύματος σε ένα κύκλωμα, χρησιμοποιούμε τους διακόπτες. Οι ασφάλειες είναι αυτόματοι διακόπτες και μας προστατεύουν από τα βραχυκυκλώματα. Αν το σώμα μας αποτελέσει μέρος ενός κυκλώματος, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ηλεκτροπληξίας. Οι ηλεκτρικές συσκευές κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη. Κάποιες από αυτές λειτουργούν με μπαταρίες, οι περισσότερες όμως λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο της ΔΕΗ. 21

ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ - ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ Προσέχω σημαντικά σημεία του Τετραδίου Εργασιών Δύο σώματα έλκονται όταν είναι διαφορετικά φορτισμένα, ενώ απωθούνται όταν είναι φορτισμένα όμοια. Τα πρωτόνια έχουν θετικό φορτίο, ενώ τα ηλεκτρόνια αρνητικό. Όταν προσθέτουμε ηλεκτρόνια σε ένα σώμα, αυτό φορτίζεται αρνητικά, ενώ, όταν αφαιρούμε ηλεκτρόνια από ένα σώμα, αυτό φορτίζεται θετικά. Το ηλεκτροσκόπιο είναι μια απλή συσκευή με την οποία μπορούμε να διαπιστώσουμε αν ένα σώμα είναι φορτισμένο στατικά. Ο λαμπτήρας πυρακτώσεως είναι μια απλή συσκευή που λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα. Τα μέρη του λαμπτήρα είναι: περίβλημα από γυαλί, λεπτό συρματάκι από βολφράμιο, στήριγμα από πορσελάνη ή από γυαλί, σιδεράκια που στηρίζουν το συρματάκι και δύο επαφές. Για να ανάψει ένα λαμπάκι, πρέπει να συνδεθεί σωστά με μια ηλεκτρική πηγή. Συγκεκριμένα, κάθε πόλος της πηγής πρέπει να συνδέεται με μια επαφή του λαμπτήρα είτε άμεσα είτε έμμεσα, δηλαδή με καλώδια. Το απλό ηλεκτρικό κύκλωμα περιλαμβάνει: μια ηλεκτρική πηγή (π.χ., μια μπαταρία), έναν καταναλωτή (π.χ., ένα λαμπάκι), καλώδιο και έναν διακόπτη. Παραδείγματα αγωγών είναι: αλουμίνιο, ατσάλι, άργυρος, γραφίτης, χαλκός. Παραδείγματα μονωτών είναι: γυαλί, πλαστικό, καουτσούκ, ύφασμα, ξύλο. Με τη χρήση του διακόπτη μπορούμε να ανοίγουμε και να κλείνουμε το κύκλωμα όποτε και για όσο χρόνο θελήσουμε. Ο διακόπτης μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε θέση στο κύκλωμα. Στη σύνδεση σε σειρά, τα λαμπάκια συνδέονται το ένα κατόπιν του άλλου, ενώ στην παράλληλη σύνδεση συνδέεται καθένα απευθείας με την πηγή. Οι περισσότερες ηλεκτρικές συνδέσεις στα σπίτια μας έχουν κυκλώματα που συνδέονται παράλληλα. Έτσι, μπορούμε να συνδέουμε ή και να αποσυνδέουμε οποιαδήποτε συσκευή, και οι άλλες να λειτουργούν κανονικά. Όταν αποσυνδέσουμε το ένα λαμπάκι στη σύνδεση σε σειρά, η ροή του ηλεκτρικού ρεύματος διακόπτεται. Αντίθετα, αν σε παράλληλη σύνδεση αποσυνδεθεί σε έναν κλάδο ένα λαμπάκι, η ροή του ηλεκτρικού ρεύματος διακόπτεται μόνο σε εκείνο τον κλάδο. Δεν πιάνουμε καλώδια ή φις με βρεγμένα χέρια ούτε όταν αυτά είναι σε κακή κατάσταση ή σπασμένα. Δε χρησιμοποιούμε ηλεκτρικές συσκευές στο μπάνιο και δεν τις ανοίγουμε για κανέναν λόγο. Δεν πετάμε τους χαρταετούς μας κοντά στα καλώδια της ΔΕΗ, γιατί υπάρχει κίνδυνος ηλεκτροπληξίας. Τα ειδικά μονωτικά καλύμματα των πριζών προστατεύουν τα μικρά παιδιά από τον κίνδυνο της ηλεκτροπληξίας, όταν αυτά προσπαθούν, παίζοντας, να βάλουν διάφορα μεταλλικά αντικείμενα (που είναι όμως αγωγοί) μέσα σε αυτές. 22

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ελέγχω τι έμαθα Κύκλωσε το γράμμα Σ για κάθε πρόταση που είναι σωστή και το γράμμα Λ για όποια πρόταση είναι λανθασμένη: 1. Όταν δύο σώματα είναι φορτισμένα διαφορετικά, απωθούνται. (Σ) (Λ) 2. Το ανθρώπινο σώμα είναι αγωγός του ηλεκτρισμού. (Σ) (Λ) 3. Όταν προσθέτουμε ηλεκτρόνια σε ένα σώμα, αυτό φορτίζεται αρνητικά. (Σ) (Λ) 4. Τα σύρματα κατασκευάζονται από μέταλλα (που είναι αγωγοί), ώστε να μπορεί να διέρχεται μέσα από αυτά το ηλεκτρικό ρεύμα. (Σ) (Λ) 5. Αν σε σύνδεση σε σειρά αφαιρέσουμε το ένα λαμπάκι, τότε σταματούν όλα τα υπόλοιπα να φωτοβολούν. (Σ) (Λ) 6. Το εξωτερικό μέρος των πριζών και των φις κατασκευάζεται από πλαστικό, που είναι μονωτής, και έτσι μπορούμε να το πιάνουμε χωρίς να κινδυνεύουμε. (Σ) (Λ) 7. Στον τρόπο σύνδεσης σε σειρά, οι επαφές από κάθε λαμπάκι συνδέονται απευθείας με τους πόλους της ηλεκτρικής πηγής. (Σ) (Λ) 8. Οι λαβές των εργαλείων του ηλεκτρολόγου είναι κατασκευασμένες από μονωτικά υλικά, για να μην κινδυνεύει όταν τα χρησιμοποιεί στη δουλειά του. (Σ) (Λ) 9. Το λαμπάκι ανάβει και σβήνει σε ένα κλειστό κύκλωμα όπου και αν τοποθετηθεί ο διακόπτης. (Σ) (Λ) 10. Η κολόνα και τα στηρίγματα των συρμάτων στην κολόνα είναι μονωτές, για να μην κινδυνεύουμε όταν ακουμπάμε στην κολόνα. (Σ) (Λ) 23

ΣΤ Δημοτικού 35

Ενέργεια Μαθαίνω χρήσιμες πληροφορίες του Βιβλίου Μαθητή Για κάθε αλλαγή στη φύση είναι απαραίτητη η ενέργεια. Μορφές ενέργειας ονομάζουμε τα διάφορα «πρόσωπα» με τα οποία εμφανίζεται η ενέργεια. Διακρίνουμε διάφορες μορφές ενέργειας, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε την ενέργεια και την προέλευσή της. Πηγές ενέργειας ονομάζουμε τις «αποθήκες» ενέργειας. Διάφορες πηγές ενέργειας είναι το πετρέλαιο, οι ορυκτοί άνθρακες, το φυσικό αέριο αλλά και τα τρόφιμα. Το αργό πετρέλαιο βρίσκεται στο υπέδαφος σε υγρή παχύρρευστη μορφή και είναι μείγμα υδρογονανθράκων. Υδρογονάνθρακες ονομάζονται οι χημικές ενώσεις που περιέχουν άτομα άνθρακα και υδρογόνου. Τα κοιτάσματα πετρελαίου δημιουργήθηκαν σε παλαιότερες γεωλογικές περιόδους από θαλάσσιους μικροοργανισμούς που καταπλακώθηκαν επί εκατομμύρια χρόνια σε μεγάλα βάθη και σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και πίεσης. Το πετρέλαιο διαχωρίζεται στα διυλιστήρια σε κλάσματα. Μετά την κλασματική απόσταξη γίνεται δευτερογενής επεξεργασία ορισμένων κλασμάτων του αργού πετρελαίου. Πέρα από τα καύσιμα, όπως η βενζίνη, που παίρνουμε από την πρωτογενή επεξεργασία του αργού πετρελαίου, από τη δευτερογενή επεξεργασία του πετρελαίου παίρνουμε πλαστικά, απορρυπαντικά, φάρμακα, καλλυντικά, χρώματα και άλλα προϊόντα, που αποκαλούνται πετροχημικά. Οι ορυκτοί άνθρακες ή γαιάνθρακες βρίσκονται στο υπέδαφος σε στερεή μορφή και σχηματίστηκαν πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια από φυτικούς οργανισμούς που καταπλακώθηκαν. Οι ορυκτοί άνθρακες έχουν πολλές μορφές. Ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε άνθρακα διακρίνονται σε τύρφη, λιγνίτη, λιθάνθρακα και ανθρακίτη. Το φυσικό αέριο βρίσκεται στο υπέδαφος σε αέρια μορφή και έχει παρόμοια σύσταση με το πετρέλαιο. Δημιουργήθηκε και αυτό από μικροοργανισμούς που καταπλακώθηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια. Μη ανανεώσιμες ονομάζονται οι πηγές ενέργειας που εξαντλούνται με γρήγορο ρυθμό και δεν ανανεώνονται. Η χρήση τους επιβαρύνει το περιβάλλον. Στις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εντάσσονται το πετρέλαιο, οι γαιάνθρακες και το φυσικό αέριο. Ανανεώσιμες ονομάζονται οι πηγές ενέργειας τις οποίες η φύση ανανεώνει με 37

ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ - ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ πολύ γρήγορο ρυθμό. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εντάσσονται η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια κ.ά. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι πολύ σημαντική στις μέρες μας. Με απλές καθημερινές κινήσεις μπορούμε όλοι μας να συμβάλουμε στον περιορισμό της σπατάλης ενέργειας. Προσέχω σημαντικά σημεία του Τετραδίου Εργασιών Την ενέργεια, ανάλογα με την προέλευσή της και τον τρόπο με τον οποίο τη χρησιμοποιούμε, την ονομάζουμε χημική, ηλεκτρική, πυρηνική, θερμότητα, κινητική, δυναμική ή φωτεινή. Η συνολική ενέργεια διατηρείται. Η ενέργεια ούτε δημιουργείται ούτε εξαφανίζεται, μετατρέπεται όμως διαρκώς σε κάθε αλλαγή στη φύση από μια μορφή σε μια άλλη. Ο Ήλιος, τα τρόφιμα, οι γαιάνθρακες, το πετρέλαιο, η βιομάζα, το φυσικό αέριο, ο άνεμος, το νερό, η γεωθερμία και η σχάση πυρήνων είναι πηγές ενέργειας. Οι συσκευές που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια. Τέτοιες συσκευές είναι η τηλεόραση, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το ραδιόφωνο, το πλυντήριο κ.ά. Το πετρέλαιο, μετά την εξόρυξή του, μεταφέρεται μέσα σε σωλήνες, με βυτιοφόρα οχήματα ή με μεγάλα δεξαμενόπλοια, για επεξεργασία σε διυλιστήρια και στη συνέχεια σε πρατήρια για δική μας χρήση. Η εξόρυξη του πετρελαίου είναι δυσκολότερη όταν τα κοιτάσματα είναι υποθαλάσσια, γιατί πρέπει να κατασκευαστεί στη θάλασσα εξέδρα εξόρυξης. Αντίθετα, η εξόρυξή του είναι ευκολότερη όταν τα κοιτάσματα είναι υπόγεια. Τα κυριότερα κλάσματα του πετρελαίου είναι το προπάνιο, το βουτάνιο, η βενζίνη, η κηροζίνη, το πετρέλαιο κίνησης, το πετρέλαιο θέρμανσης, το μαζούτ, τα ορυκτέλαια, η παραφίνη, η άσφαλτος κ.ά. Οι μεγάλες και ενεργοβόρες μηχανές λειτουργούν με κλάσματα του αργού πετρελαίου. Πετροχημικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται καθημερινά είναι τα πλαστικά, τα απορρυπαντικά, οι κόλλες, τα ελαστικά, τα λάδια για μηχανές κ.ά. Οι ορυκτοί άνθρακες, μετά την επιφανειακή ή υπόγεια εξόρυξή τους, μεταφέρονται στα εργοστάσια με ταινιόδρομους, πλοία ή τρένα, όπου χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας. Τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ χτίζονται κοντά σε περιοχές με κοιτάσματα ορυκτών ανθράκων (λιγνίτη), για να έχει μικρό κόστος η μεταφορά τους σε αυτά. 38

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ο λιγνίτης και το ξυλοκάρβουνο χρησιμοποιούνται ως πηγές ενέργειας. Τον λιγνίτη τον χρησιμοποιούμε στη βιομηχανία (εργοστάσια), ενώ το ξυλοκάρβουνο για τις καθημερινές ανάγκες μας (ψήσιμο φαγητού κ.ά.). Το φυσικό αέριο, μετά την εξόρυξή του και την επεξεργασία του, μεταφέρεται μέσα από αγωγούς στα σπίτια και στις επιχειρήσεις για κατανάλωση. Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας στη βιομηχανία αλλά και για οικιακές ανάγκες. Είναι οικονομικότερο από τα άλλα ορυκτά καύσιμα, φιλικότερο προς το περιβάλλον και ασφαλέστερο σε σχέση με το βουτάνιο. Η χρήση (καύση) ορυκτών ανθράκων ρυπαίνει περισσότερο το περιβάλλον και η εξόρυξή τους αλλάζει τη μορφολογία του εδάφους. Το πετρέλαιο προκαλεί ρύπανση κατά την καύση του, ενώ ατυχήματα προκαλούνται και κατά τη μεταφορά του. Το φυσικό αέριο ρυπαίνει λιγότερο το περιβάλλον. Οι κυριότερες πηγές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι οι ορυκτοί άνθρακες και το πετρέλαιο. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν εξαντλούνται. Η εκμετάλλευσή τους δεν προκαλεί ρύπανση, η απόδοσή τους όμως είναι μικρή. Οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξαντλούνται και προκαλούν ρύπανση, έχουν όμως μεγάλη απόδοση. Οι πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούμε δεν είναι ανεξάντλητες. Η διαρκής χρήση ολοένα και περισσότερης ενέργειας προκαλεί σημαντική ρύπανση του περιβάλλοντος. Γι αυτό, πρέπει να χρησιμοποιούμε την ενέργεια συνετά, με μέτρο. Ελέγχω τι έμαθα Κύκλωσε το γράμμα Σ για κάθε πρόταση που είναι σωστή και το γράμμα Λ για όποια πρόταση είναι λανθασμένη: 1. Η ενέργεια που έχουν τα σώματα λόγω του ύψους στο οποίο βρίσκονται ονομάζεται δυναμική. (Σ) (Λ) 2. Τα ξύλα, τα τρόφιμα, το πετρέλαιο έχουν αποθηκευμένη χημική ενέργεια. (Σ) (Λ) 3. Στα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια της χώρας μας χρησιμοποιούμε κυρίως το πετρέλαιο ως καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. (Σ) (Λ) 4. Η σχάση πυρήνων είναι ανανεώσιμη μορφή ενέργειας. (Σ) (Λ) 5. Ηλεκτρική ονομάζουμε την ενέργεια που μεταφέρεται από το ηλεκτρικό ρεύμα. (Σ) (Λ) 39

ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ - ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ 6. Η κηροζίνη χρησιμοποιείται για την κίνηση πλοίων. (Σ) (Λ) 7. Η κατάλληλη συντήρηση και ρύθμιση των καυστήρων θέρμανσης των πολυκατοικιών είναι ένα από τα μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης πετρελαίου. (Σ) (Λ) 8. Τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια χρησιμοποιούν ως πηγή ενέργειας το νερό που πέφτει από ψηλά. (Σ) (Λ) 9. Το νερό και η γεωθερμία εντάσσονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. (Σ) (Λ) 10. Η σωστή, οικονομική χρήση της ενέργειας είναι υποχρέωση όλων μας. (Σ) (Λ) 40

Ενδεικτικά θέματα εξετάσεων 77

1ο Παράδειγμα εξέτασης στα Φυσικά 1. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες που αφορούν την προέλευση και τη χρήση του πετρελαίου. ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Βρρρμμμ! Αργό πετρέλαιο νερό Τοποθέτησε τις εικόνες στη σωστή σειρά, σημειώνοντας αριθμούς στους κύκλους. 2. Παρατήρησε τη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει μια θαλάσσια εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου. Πού θεωρείς ότι είναι δυσκολότερη η εξόρυξη πετρελαίου, στην ξηρά ή στη θάλασσα; Δικαιολόγησε την επιλογή σου. 78

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 3. Μπορείς να αναφέρεις δύο από τους τρόπους με τους οποίους μεταφέρεται το πετρέλαιο από τον τόπο εξόρυξής του (πετρελαιοπηγές) στα σημεία επεξεργασίας του; 4. Στην εικόνα φαίνεται η αποστακτική στήλη που χρησιμοποιείται κατά την κλασματική απόσταξη του πετρελαίου. Κλασματική απόσταξη πετρελαίου Συνέχεια της κλασματικής απόσταξης πετρελαίου: απόσταξη σε κενό αέρα μαζούτ αργό πετρέλαιο Αποστακτική στήλη Διαχωρισμός του μαζούτ 79

ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ - ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ Σου δίνονται οι ακόλουθες πληροφορίες: α. Η σειρά κατάταξης των κυριότερων αρχικών κλασμάτων, με κριτήριο το αυξανόμενο σημείο βρασμού, είναι η εξής: προπάνιο-βουτάνιο, βενζίνη, κηροζίνη, πετρέλαιο κίνησης-θέρμανσης, μαζούτ. β. Στην αποστακτική στήλη τα κλάσματα του πετρελαίου με χαμηλό σημείο βρασμού εξαερώνονται πρώτα και πηγαίνουν στο πάνω μέρος της αποστακτικής στήλης. γ. Το μαζούτ διαχωρίζεται σε ελαφρά, μεσαία, βαριά ορυκτέλαια, όπως επίσης και σε άσφαλτο και παραφίνη. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες αυτές, τοποθέτησε κάθε κλάσμα πετρελαίου από όσα αναγράφονται παραπάνω στο κατάλληλο κουτί του σχήματος. 5. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας που αφορά χρήσεις των προϊόντων που προκύπτουν από την κλασματική απόσταξη του πετρελαίου. ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ 1 5 ΥΔΡΟΦΟΡΑ 2 6 3 7 4 8 Συμπλήρωσε τον πίνακα με το κλάσμα πετρελαίου που χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση, αξιοποιώντας για την προσπάθειά σου προϊόντα που αναφέρονται στην ερώτηση 4. 80