ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.6.2013 COM(2013) 348 final 2013/0188 (CNS) Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ όσον αφορά την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον φορολογικό τομέα EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 1. Τα τελευταία έτη, το πρόβλημα της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής έχει ενταθεί σημαντικά και η επίλυσή του αποτελεί μείζονα προτεραιότητα τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και σε όλον τον κόσμο. Δισεκατομμύρια ευρώ χάνονται τη στιγμή που, περιορίζοντας την απάτη και τη φοροδιαφυγή, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να αυξήσουν τα φορολογικά τους έσοδα και παράλληλα τις δυνατότητες αναδιάρθρωσης των φορολογικών τους συστημάτων, ώστε να προωθήσουν καλύτερα την ανάπτυξη, σύμφωνα με την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2013. Επιπλέον, δεδομένου του μεγέθους του προβλήματος, η αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής δεν επιβάλλεται απλώς για λόγους συγκέντρωσης εσόδων, αλλά και για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης. Ιδίως σε περιόδους οικονομικής κρίσης όπως η σημερινή, οι έντιμοι φορολογούμενοι δεν θα πρέπει να επιβαρύνονται με πρόσθετους φόρους για να καλύψουν τις απώλειες εσόδων που οφείλονται στους φοροφυγάδες και τους φοροδιαφεύγοντες. 2. Επί πολλά χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα για την επίλυση αυτών των προβλημάτων, υιοθετώντας ειδικότερα ειδικές νομοθετικές πράξεις για την εφαρμογή της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών (ΑΑΠ) μεταξύ των χωρών μελών της Ένωσης. Η οδηγία της ΕΕ για τις αποταμιεύσεις (EUSD) διασφαλίζει την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών για τα έσοδα από τόκους ενώ συζητάτε στο Συμβούλιο πρόταση για διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της. Η οδηγία για τη διοικητική συνεργασία (ΟΔΣ) διασφαλίζει ότι, από το 2015, τα κράτη μέλη θα ανταλλάσσουν πληροφορίες αυτόματα σχετικά με πέντε κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου: εισοδήματα από απασχόληση, αμοιβές διοικητικών στελεχών, προϊόντα ασφάλειας ζωής που δεν καλύπτονται από άλλες οδηγίες, συντάξεις, κυριότητα ακίνητης περιουσίας και εισοδήματα που απορρέουν από αυτή. 3. Τα κράτη μέλη έχουν εκφράσει σαφώς τη βούληση να προχωρήσουν πέρα από τα σημερινά επίπεδα συνεργασίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 2ας Μαρτίου 2012 κάλεσε το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναπτύξουν γρήγορα συγκεκριμένες μεθόδους για την καλύτερη καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Στις 6 Δεκεμβρίου 2012, η Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής 1. Το σχέδιο δράσης υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθεί η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών ως το ευρωπαϊκό αλλά και το διεθνές πρότυπο διαφάνειας και ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών. Στις 14 Μαΐου 2013, το ECOFIN ενέκρινε συμπεράσματα στα οποία εκφράζει την ικανοποίησή του για το έργο που επιτελεί η Επιτροπή σχετικά με την εκπόνηση μέτρων για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και αναγνωρίζει τον χρήσιμο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το σχέδιο δράσης της Επιτροπής στο θέμα αυτό 2. 4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 22ας Μαΐου 2013 προχώρησε ακόμη περισσότερο, ζητώντας την επέκταση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο με σκοπό την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Με την ευκαιρία αυτή, 1 2 COM (2012) 722 τελικό. Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή, της 14ης Μαΐου 2013 (έγγρ. 9549/13 FISC 94 ECOFIN 353) EL 2 EL
η Επιτροπή ανέλαβε τη δέσμευση να προτείνει τροποποίηση της ΟΔΣ τον Ιούνιο του 2013, προκειμένου να διευρύνει το πεδίο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, ενόψει της αναθεώρησης της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία που προβλέπεται για το 2017. 5. Στόχος της παρούσας πρότασης είναι, συνεπώς, να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της ΑΑΠ στην ΕΕ ώστε να συμπεριλάβει ρυθμίσεις πέραν αυτών που προβλέπονται στις υφιστάμενες ενωσιακές συμφωνίες για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών. Επίσης, στόχος της είναι να εντάξει στο πεδίο εφαρμογής της ΑΑΠ τα εξής: μερίσματα, κεφαλαιακό κέρδος, άλλα χρηματοοικονομικά έσοδα και υπόλοιπα λογαριασμών. Η διάταξη για την αναθεώρηση και την επέκταση της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία (ΟΔΣ) το 2017 θα παραμείνει ως έχει. Σύμφωνα, ωστόσο, με τον στόχο για ενίσχυση της ΑΑΠ θα εξεταστεί κατά την αναθεώρηση και η κατάργηση του όρου διαθεσιμότητας όσον αφορά και τις πέντε υφιστάμενες κατηγορίες μαζί, έτσι ώστε η ΟΔΣ να καλύπτει ολόκληρο το φάσμα εισοδημάτων. Επιπλέον, οι κατηγορίες που πρέπει να εξεταστούν για να συμπεριληφθούν στην οδηγία τη στιγμή εκείνη θα τροποποιηθούν με βάση την παρούσα πρόταση (βλ. κατωτέρω). Η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της ΑΑΠ θα συμβάλει επίσης στη διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των διαφόρων ειδών περιουσιακών στοιχείων και στην αποφυγή ανεπιθύμητης ανακατανομής των χαρτοφυλακίων. 6. Η Επιτροπή προτείνει να διαγραφεί η αναφορά στο άρθρο 8 παράγραφος 3 της οδηγίας στο οριακό ποσό κάτω από το οποίο τα κράτη μέλη ενδέχεται να μην επιθυμούν να λαμβάνουν πληροφορίες από άλλα κράτη μέλη. Από τις συζητήσεις διαπιστώθηκε ότι το όριο αυτό δημιουργεί πρόβλημα στα κράτη μέλη που οφείλουν να παρέχουν τις πληροφορίες. Ωστόσο, κάθε κράτος μέλος θα εξακολουθεί να έχει το δικαίωμα να αρνηθεί πληροφορίες για συγκεκριμένη κατηγορία εισοδήματος. 7. Απαιτείται η ανάληψη πρωτοβουλίας από την ΕΕ για λόγους εσωτερικής αγοράς αλλά και αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας: Η ανάληψη πρωτοβουλίας από την ΕΕ διασφαλίζει μια συνεκτική, συνεπή και ολοκληρωμένη προσέγγιση σε όλα τα κράτη μέλη, όσον αφορά την ΑΑΠ στην εσωτερική αγορά. Θα εξασφάλιζε ενιαία προσέγγιση της ανταλλαγής πληροφοριών από όλα τα κράτη μέλη, η οποία θα οδηγούσε σε μείωση του κόστους τόσο για τις φορολογικές υπηρεσίες όσο και για τις επιχειρήσεις (βλ. επίσης σημείο 11 κατωτέρω). Μια νομοθετική πράξη της ΕΕ θα παρείχε επίσης ασφάλεια δικαίου για τις φορολογικές διοικήσεις και τις επιχειρήσεις στο εσωτερικό της ΕΕ. Μια νομοθετική πράξη της ΕΕ θα συνέβαλε στην ανάπτυξη του διεθνούς προτύπου ΑΑΠ. Μια νομοθετική πράξη της ΕΕ βασιζόμενη στην ΟΔΣ θα συνεπαγόταν την εφαρμογή των ρυθμίσεων ΤΠ οι οποίες ήδη ισχύουν ή βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας και διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο της EUSD και της ΟΔΣ. Βάσει των οδηγιών αυτών, τα κράτη μέλη της ΕΕ ανταλλάσσουν πληροφορίες με συγκεκριμένους μορφότυπους χρησιμοποιώντας ειδικό δίαυλο επικοινωνίας (σύστημα CCN/CSI). Οι μορφότυποι αυτοί θα μπορούσαν εύκολα να επεκταθούν ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για νέα στοιχεία που προτείνεται τώρα να προστεθούν. Τα κράτη μέλη, τα οποία έχουν αφιερώσει σημαντικό χρόνο και χρήμα για την ανάπτυξη αυτών των μορφότυπων, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν EL 3 EL
οικονομίες κλίμακας εάν αντάλλασσαν πληροφορίες για τα νέα στοιχεία χρησιμοποιώντας αυτούς τους μορφότυπους. Επιπλέον, το Συμβούλιο έχει ήδη δεσμευθεί, με το άρθρο 8 παράγραφος 5 της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία (ΟΔΣ), να εξετάσει σε εύθετο χρόνο αν η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών θα πρέπει να επεκταθεί, με βάση μια ενωσιακή νομοθετική πράξη, ώστε να καλύπτει και άλλες κατηγορίες εισοδήματος όπως τα μερίσματα και το κεφαλαιακό κέρδος. Η παρούσα πρόταση, συνεπώς, απλώς επιταχύνει τις εργασίες που προκύπτουν από αυτή τη δέσμευση. 8. Οι συμφωνίες που έχουν συνάψει ή πρόκειται να συνάψουν πολλές κυβερνήσεις με τις ΗΠΑ όσον αφορά τον νόμο περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (FATCA) 3 έδωσαν περαιτέρω ώθηση στην ΑΑΠ ως μέσο για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής. 9. Στις 9 Απριλίου 2013, η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία και η Ισπανία ανακοίνωσαν σχέδια για μια πιλοτική δράση αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών με το μοντέλο του FATCA που έχει συμφωνηθεί με τις ΗΠΑ ως βάση. Τα εν λόγω κράτη μέλη ζήτησαν επίσης από την Ευρώπη να πρωτοστατήσει στην προώθηση της ΑΑΠ σε παγκόσμιο επίπεδο και εξέφρασαν την επιθυμία να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί πρόοδος στο εσωτερικό της ΕΕ για τη βελτίωση της ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών μεταξύ όλων των κρατών μελών. 10. Το άρθρο 19 της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία ορίζει ότι το κράτος μέλος το οποίο παρέχει προς τρίτη χώρα τέτοια ευρύτερη συνεργασία δεν μπορεί να αρνηθεί την παροχή εξίσου ευρείας συνεργασίας προς οιοδήποτε άλλο κράτος μέλος το οποίο επιθυμεί να συμμετάσχει στην ευρύτερη αυτή αμοιβαία συνεργασία με το εν λόγω κράτος μέλος. Το γεγονός ότι τα κράτη μέλη έχουν συνάψει ή πρόκειται να συνάψουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ όσον αφορά τον FATCA σημαίνει ότι παρέχουν ευρύτερη συνεργασία κατά την έννοια της εν λόγω διάταξης. 11. Η επέκταση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών με βάση μια ενωσιακή νομοθετική πράξη θα οδηγούσε σε εξάλειψη της ανάγκης και του κινήτρου για τα κράτη μέλη να επικαλούνται το άρθρο 19 της ΟΔΣ με σκοπό τη σύναψη διμερών ή πολυμερών συμφωνιών για το ίδιο θέμα, λόγω της έλλειψης σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας. Το σενάριο της σύναψης διαφόρων συμφωνιών βάσει αυτής της διάταξης, αντίθετα, παρουσιάζει ορισμένα μειονεκτήματα, σε σύγκριση με τη λύση που δίνει η ανάληψη δράσης από την ΕΕ: Οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο εάν τα κράτη μέλη συμφωνούσαν να συνεργαστούν για την αύξηση της ΑΑΠ με διαφορετικούς τρόπους. Αυτό θα οδηγούσε σε στρεβλώσεις και τεχνητές ροές κεφαλαίων εντός της εσωτερικής αγοράς. Εάν οι συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών δεν ήταν πανομοιότυπες, αυτό θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει δυσκολίες στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη μέλη καθώς αυτές ίσως αντιμετώπιζαν διαφορετικές απαιτήσεις συμμόρφωσης στα επιμέρους κράτη μέλη. 3 http://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/pages/fatca.aspx EL 4 EL
Επίσης, τα κράτη μέλη δεν θα ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν για την υποβολή πληροφοριών συστήματα ΤΠ τα οποία έχουν αναπτυχθεί εντός της ΕΕ (βλ. παραπάνω). 12. Η έγκαιρη έγκριση και εφαρμογή είναι καθοριστικές για την αποκόμιση οφελών το ταχύτερο δυνατό. Για να εξασφαλιστεί συμμόρφωση με την προθεσμία εφαρμογής της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών στις κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου που καλύπτονται ήδη από την ΟΔΣ, προτείνονται ως προθεσμίες για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή των νέων κανόνων η 31η Δεκεμβρίου 2014 και η 1η Ιανουαρίου 2015, αντίστοιχα. 2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ Παράλληλα με τις συζητήσεις που πραγματοποιούνται στο Συμβούλιο Υπουργών από τον Απρίλιο του 2013 (βλ. ανωτέρω στο σημείο 1), η Επιτροπή διεξήγαγε μια τεχνική συνεδρίαση με τα κράτη μέλη στις 21 Μαΐου 2013 για να επιβεβαιώσει την ανάγκη για νομοθετική πρόταση και να συζητήσει τις πρακτικές λεπτομέρειες και το περιεχόμενό της. Οι συζητήσεις κατέδειξαν ότι τα κράτη μέλη υποστηρίζουν γενικά την ανάγκη για ενίσχυση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών και επιτάχυνση της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 8 της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία (ΟΔΣ) όπως ήδη προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 5. Τα περισσότερα κράτη μέλη επιθυμούν να αναλάβουν γρήγορα δράση για την αύξηση της ΑΑΠ, αλλά η έλλειψη συντονισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς. Απαιτείται, ως εκ τούτου, η εξασφάλιση, το ταχύτερο δυνατό, ενός ενωσιακού συνεπούς και συνεκτικού νομικού πλαισίου. Για τον λόγο αυτό, δεν έχει εκπονηθεί εκτίμηση του αντίκτυπου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα στις 21 Μαΐου 2013 4, με το οποίο επικροτεί το σχέδιο δράσης και τις συστάσεις της Επιτροπής, καλεί τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους και να υιοθετήσουν το σχέδιο δράσης της Επιτροπής, και τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις συζητήσεις για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής και των φορολογικών παραδείσων σε σχέση, ειδικότερα, με την προώθηση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εξέδωσε επίσης γνώμη στις 17 Απριλίου 2013 5. Η ΕΟΚΕ επικροτεί το σχέδιο δράσης της Επιτροπής και υποστηρίζει τις προσπάθειές της για την εξεύρεση πρακτικών λύσεων όσον αφορά τη μείωση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής. Υποστηρίζει, ιδίως στα σημεία 4.6 και 4.7, τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη βελτίωση της ΑΑΠ. 4 5 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2013 για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής και των φορολογικών παραδείσων (έκθεση Kleva ) 2013/2025 (INI). Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ, της 17ης Απριλίου 2013 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής COM (2012) 722 τελικό [έκθεση Dandea) CESE 101/2013. EL 5 EL
3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η πρόταση αποσκοπεί στην τροποποίηση του άρθρου 8 της ισχύουσας οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία. Οι τροποποιήσεις περιέχονται στο άρθρο 1 της πρότασης. Η πρώτη τροποποίηση αφορά το άρθρο 8 παράγραφος 3. Προτείνεται να καταργηθεί η αναφορά σε ένα οριακό ποσό, κάτω από το οποίο ένα κράτος μέλος μπορεί να μην επιθυμεί να λαμβάνει πληροφορίες από άλλα κράτη μέλη. Από τις συζητήσεις με τα κράτη μέλη διαπιστώθηκε ότι η διαχείριση του ορίου αυτού δεν είναι εύκολη στην πράξη. Επιπλέον, προτείνεται η προσθήκη των λέξεων "μία ή μερικές από" πριν από τις λέξεις "τις κατηγορίες". Με τον τρόπο αυτό θα αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με μία ή περισσότερες κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου που αναφέρονται στην παράγραφο 1, ακόμα και αν επιθυμεί να λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με άλλες κατηγορίες. Προτείνεται να θεσπιστεί, με μια νέα παράγραφο 3α στο άρθρο 8, η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών για μερίσματα, κεφαλαιακό κέρδος, οποιοδήποτε άλλο εισόδημα παράγεται σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε ένα χρηματοοικονομικό λογαριασμό, κάθε ποσό ως προς το οποίο το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι ο υπόχρεος (δηλαδή υποχρεούται βάσει νόμου ή σύμβασης να καταβάλει) ή ο οφειλέτης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πληρωμών εξόφλησης και υπολοίπων λογαριασμών. Τα πρόσθετα αυτά στοιχεία αφορούν εισόδημα που καταβάλλεται άμεσα ή έμμεσα σε πραγματικούς δικαιούχους που είναι φυσικά πρόσωπα, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 11 στοιχείο α) της οδηγίας 2011/16/ΕΕ, ή κεφάλαια που κατέχουν αμέσως ή εμμέσως τα πρόσωπα αυτά. Δεν προτείνεται να επεκταθεί στα νέα στοιχεία ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 για εισόδημα που περιλαμβάνεται σήμερα στην οδηγία, σύμφωνα με τον οποίο οι πληροφορίες πρέπει να ανταλλάσσονται μόνον εφόσον είναι "διαθέσιμες". Πληροφορίες σχετικά με αυτά τα νέα στοιχεία είναι βέβαιο ότι θα είναι διαθέσιμες καθώς οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν σχετικά τις φορολογικές υπηρεσίες, στο πλαίσιο των συμφωνιών που έχουν συνάψει ή θα συνάψουν τα κράτη μέλη με τις ΗΠΑ όσον αφορά τον νόμο FATCA. Όσον αφορά το άρθρο 8 παράγραφος 5, προτείνονται οι εξής αλλαγές: Στο πρώτο εδάφιο, γίνεται αναφορά στη νέα παράγραφο 3α και στο ότι η αναθεώρηση του όρου της διαθεσιμότητας θα αφορά και τις πέντε κατηγορίες που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 (και όχι τρεις μόνο από αυτές) Στο δεύτερο εδάφιο στοιχείο β), οι όροι "μερίσματα και κεφαλαιακό κέρδος", ως ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν για μελλοντική προσθήκη στην οδηγία διαγράφονται, επειδή οι κατηγορίες αυτές προστίθενται τώρα στη νέα παράγραφο 3α στη θέση τους τίθεται η φράση "λοιπές κατηγορίες και στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών για δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας" (οι αμοιβές για δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας περιλαμβάνονται ήδη στο υπάρχον κείμενο), ώστε να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής της νέας πρότασης το 2017. Το άρθρο 2 περιέχει τη συνήθη υποχρέωση των κρατών μελών να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία. Οι προθεσμίες που προτείνονται για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή των νέων κανόνων είναι η 31η Δεκεμβρίου 2014 και η 1η Ιανουαρίου 2015 αντίστοιχα, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις προθεσμίες για τις κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της ισχύουσας οδηγίας. EL 6 EL
4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις. Αυτό ισχύει ιδίως όσον αφορά τη χρήση εργαλείων ΤΠ, δεδομένου ότι τα εργαλεία που αναπτύσσονται θα χρησιμοποιηθούν επίσης για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. EL 7 EL
2013/0188 (CNS) Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ όσον αφορά την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον φορολογικό τομέα ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 115, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια, Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 6, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 7, Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Τα τελευταία έτη, το πρόβλημα της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής έχει ενταθεί σημαντικά και η επίλυσή του αποτελεί μείζονα προτεραιότητα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Επειδή τα αδήλωτα και αφορολόγητα εισοδήματα μειώνουν σημαντικά τα εθνικά φορολογικά έσοδα, απαιτείται να βελτιωθεί επειγόντως η αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα της είσπραξης των φόρων. Η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για τον σκοπό αυτό, και η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της τής 6ης Δεκεμβρίου 2012 που περιελάμβανε ένα σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της καταπολέμησης της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής 8 υπογράμμισε την ανάγκη να προωθηθεί αποφασιστικά η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών ως το ευρωπαϊκό αλλά και το διεθνές πρότυπο διαφάνειας και ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 22ας Μαΐου 2013 ζήτησε την επέκταση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο με σκοπό την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. (2) Η οδηγία 2011/16/ΕΕ του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας και με την κατάργηση της οδηγίας 77/799/ΕΟΚ 9, ήδη προβλέπει την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με ορισμένες κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου. Επίσης, θεσπίζει μια βήμα προς βήμα προσέγγιση για την ενίσχυση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών μέσω της προοδευτικής επέκτασής της σε νέες 6 7 8 9 ΕΕ C,, σ. ΕΕ C,, σ. COM (2012) 722 τελικό. ΕΕ L 64 της 11.3.2011, σ. 1. EL 8 EL
κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου και της διαγραφής του όρου ότι οι πληροφορίες πρέπει να ανταλλάσσονται μόνον εφόσον είναι διαθέσιμες. (3) Όπως τονίστηκε στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είναι σκόπιμο να προωθηθεί η επέκταση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών που ήδη προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 5 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ. Η ανάληψη πρωτοβουλίας από την ΕΕ διασφαλίζει μια συνεκτική, συνεπή και ολοκληρωμένη προσέγγιση από όλα τα κράτη μέλη, όσον αφορά την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στην εσωτερική αγορά, η οποία θα οδηγούσε σε μείωση του κόστους τόσο για τις φορολογικές υπηρεσίες όσο και για τις επιχειρήσεις. (4) Το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν συνάψει ή έχουν εκδηλώσει την πρόθεση να συνάψουν συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σχετικά με τον νόμο περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (γνωστό ως "FATCA") σημαίνει ότι αυτά τα κράτη παρέχουν ή θα παρέχουν ευρύτερη συνεργασία κατά την έννοια του άρθρου 19 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ και, είναι ή θα είναι υποχρεωμένα να παρέχουν εξίσου ευρύτερη συνεργασία προς τα άλλα κράτη μέλη. (5) Η σύναψη παράλληλων και μη συντονισμένων συμφωνιών από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 19 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ θα οδηγούσε σε στρεβλώσεις επιζήμιες για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η επέκταση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών με βάση μια ενωσιακή νομοθετική πράξη θα απάλλασσε τα κράτη μέλη από την υποχρέωση να επικαλούνται αυτή τη διάταξη με σκοπό τη σύναψη διμερών ή πολυμερών συμφωνιών για το ίδιο θέμα λόγω της έλλειψης σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας. (6) Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 8 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει τα ακόλουθα στοιχεία τα οποία καλύπτονται από τον FATCA και από συναφείς συμφωνίες που έχουν συνάψει κράτη μέλη: μερίσματα, κεφαλαιακό κέρδος, άλλα χρηματοοικονομικά έσοδα και υπόλοιπα λογαριασμών που καταβάλλονται, εξασφαλίζονται ή διακρατούνται από κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα προς άμεσο ή έμμεσο όφελος του πραγματικού δικαιούχου ο οποίος είναι φυσικό πρόσωπο και κατοικεί σε άλλα κράτη μέλη. (7) Ο όρος ότι η αυτόματη ανταλλαγή μπορεί να εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα των ζητούμενων πληροφοριών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ, δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στα νέα στοιχεία, καθώς οι πληροφορίες για τα στοιχεία αυτά πρέπει κατ ανάγκη να παρέχονται από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στις φορολογικές υπηρεσίες, στο πλαίσιο των συμφωνιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσον αφορά τον FATCA. (8) Η αναφορά σε οριακό ποσό στο άρθρο 8 παράγραφος 3 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ θα πρέπει να διαγραφεί, δεδομένου ότι η διαχείριση του ορίου αυτού δημιουργεί προβλήματα στην πράξη. (9) Η αναθεώρηση του όρου της διαθεσιμότητας, που θα πραγματοποιηθεί το 2017, θα πρέπει να επεκταθεί και στις πέντε κατηγορίες που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ, ώστε να εξεταστεί η περίπτωση ανταλλαγής πληροφοριών από όλα τα κράτη μέλη για όλες αυτές τις κατηγορίες. (10) Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται ειδικότερα από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. EL 9 EL
(11) Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η αποτελεσματική διοικητική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών κατά τρόπο συμβατό με τη δέουσα λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και, κατά συνέπεια, λόγω της απαιτούμενης ομοιομορφίας και αποτελεσματικότητας, μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως ορίζει το άρθρο 5 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία προβλέπεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων. (12) Η οδηγία 2011/16/ΕΚ θα πρέπει, συνεπώς, να τροποποιηθεί αναλόγως, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ: Άρθρο 1 Το άρθρο 8 της οδηγίας 2011/16/ΕΕ τροποποιείται ως εξής: (α) Η παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: 3. Η αρμόδια αρχή ενός κράτους μέλους μπορεί να δηλώνει στην αρμόδια αρχή οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους ότι δεν επιθυμεί να λάβει πληροφορίες για μία ή μερικές από τις κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου που αναφέρονται στην παράγραφο 1, ενημερώνει δε σχετικά την Επιτροπή. Ένα κράτος μέλος μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν επιθυμεί να λαμβάνει πληροφορίες σύμφωνα με την παράγραφο 1, εάν δεν ενημερώνει την Επιτροπή για οιαδήποτε μεμονωμένη κατηγορία για την οποία διαθέτει πληροφορίες." (β) Μετά την παράγραφο 3, παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος: 3α. Η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους κοινοποιεί, με αυτόματη ανταλλαγή, στην αρμόδια αρχή κάθε άλλου κράτους μέλους πληροφορίες σχετικά με τις φορολογικές περιόδους από την 1η Ιανουαρίου 2014 όσον αφορά τα εξής στοιχεία που καταβάλλονται, εξασφαλίζονται ή διακρατούνται από κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα προς άμεσο ή έμμεσο όφελος του πραγματικού δικαιούχου ο οποίος είναι φυσικό πρόσωπο και κατοικεί στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος: α) μερίσματα, β) κεφαλαιακό κέρδος, γ) οποιοδήποτε άλλο εισόδημα παράγεται σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε ένα χρηματοοικονομικό λογαριασμό δ) κάθε ποσό ως προς το οποίο το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι ο υπόχρεος ή ο οφειλέτης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πληρωμών εξόφλησης ε) υπόλοιπα λογαριασμών. Το πρώτο εδάφιο δεν εφαρμόζεται εφόσον η ανταλλαγή πληροφοριών διασφαλίζεται με την παράγραφο 1 ή με άλλη νομοθετική πράξη της Ένωσης." (γ) Η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: 5. Πριν από την 1η Ιουλίου 2017, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση που περιλαμβάνει ανασκόπηση και αξιολόγηση των στατιστικών στοιχείων και πληροφοριών που έχουν ληφθεί, για θέματα όπως οι διοικητικές και λοιπές σχετικές EL 10 EL
δαπάνες για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών και τα οφέλη από αυτήν καθώς και οι σχετικές πρακτικές πτυχές. Εάν κριθεί αναγκαίο, η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση προς το Συμβούλιο όσον αφορά τις κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου και/ή τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1, συμπεριλαμβανομένης της προϋπόθεσης ότι πρέπει να είναι διαθέσιμες πληροφορίες που αφορούν άτομα τα οποία κατοικούν σε άλλα κράτη μέλη ή τα στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 3α ή και τα δύο. Το Συμβούλιο, όταν εξετάζει πρόταση της Επιτροπής, εκτιμά την περαιτέρω ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της λειτουργίας της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών και την καθιέρωση υψηλότερων σχετικών προτύπων, ώστε να προβλέπεται ότι: α) η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους κοινοποιεί στην αρμόδια αρχή κάθε τυχόν άλλου κράτους μέλους, με αυτόματη ανταλλαγή, πληροφορίες που αφορούν φορολογικές περιόδους από την 1η Ιανουαρίου 2017 και εξής σχετικά με άτομα που κατοικούν σε αυτό το άλλο κράτος μέλος, όσον αφορά όλες τις κατηγορίες εισοδήματος και κεφαλαίου της παραγράφου 1, όπως αυτές ορίζονται στην εθνική νομοθεσία του κράτους μέλους που κοινοποιεί τις πληροφορίες, β) η απαρίθμηση των κατηγοριών και των στοιχείων στις παραγράφους 1 και 3α επεκτείνεται σε άλλες κατηγορίες και στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών για δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας". Άρθρο 2 1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2014, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία. Κοινοποιούν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων. Εφαρμόζουν τις διατάξεις αυτές από την 1η Ιανουαρίου 2015. Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια αναφορά κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς καθορίζεται από τα κράτη μέλη. 2. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. Άρθρο 3 Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. EL 11 EL
Άρθρο 4 Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 12 EL