ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΧΑΪΔΑΡΗΣ ΧΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΜ:6805. Εισηγητής: Σωτηρόπουλος Ιωάννης

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: H περίπτωση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων» ΧΑΪΔΑΡΗΣ ΧΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΜ:6805 Εισηγητής: Σωτηρόπουλος Ιωάννης -Πρέβεζα 2010-

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αντικείμενο της πτυχιακής εργασίας είναι ο τουρισμός και η οικονομική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα θα μελετήσουμε την περίπτωση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, ποια πλεονεκτήματα έχει η Περιφέρεια και τι χρειάζεται για να τα εκμεταλλευτούν κατάλληλα έτσι ώστε να αναπτυχθούν οι υποδομές της και κατ επέκταση να αναπτυχθεί ο τουρισμός. Θα προβάλλουμε τον ρόλο του τουρισμού, την σημασία του στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και τις επιρροές που έχει στην οικονομία και στην κοινωνία. Η πτυχιακή εργασία εξετάζει επίσης την περίπτωση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και αναλύει, καταγράφει και συγκρίνει τις αφίξεις αλλοδαπών και ημεδαπών τουριστών όπως επίσης την δυναμικότητα ξενοδοχειακών καταλυμάτων και κάμπινγκ. Ακόμα, προβάλλει τα πλεονεκτήματα που έχει η Περιφέρεια αλλά καθώς τους περιορισμούς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει Τα στοιχεία επεξεργάστηκαν με μεθόδους περιγραφικής στατιστικής και ανάλυση περιεχομένου. Επίσης τα στοιχεία που χρησίμευσαν κατά την διάρκεια της εκπόνησης της εργασίας είναι από το Ινστιτούτο Τουριστικών Εκτιμήσεων και Προβλέψεων (Ι.Τ.Ε.Π.), από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, από βιβλία, από πηγές διαδικτύου και από οικονομικά στοιχεία. 2

Α ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Σελ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...6 1.1 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1.1 Γεωγραφική θέση-έκταση-γεωμορφολογία......7 1.2 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.2.1 Πληθυσμός..9 1.2.2 Συγκριτικά στοιχεία...10 1.3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ...11 1.4 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 1.4.1 Συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας 11 1.4.2 Προβλήματα και περιορισμοί...12 1.4.3 Γενικός αναπτυξιακός στόχος...13 1.5 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΗΣ Π.Ι.Ν. 14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 2.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 26 2.1.1 Καταγραφή και ανάλυση αφίξεων στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ τουριστικής περιοχής Ιονίων Νήσων 28 2.1.2 Καταγραφή σύγκριση και ανάλυση δυναμικότητας ξενοδοχειακού τύπου κάμπινγκ τα έτη 2005 και 2007...31 2.1.3 Οι αφίξεις στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ κατά περιφέρεια τα έτη 2006 και 2007 37 2.2 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΗΣ Π.Ι.Ν.38 3

Β ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 1.1 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.40 1.2 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.41 1.3 ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ...44 1.4 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΡΡΟΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ..45 1.4.1 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών......45 1.4.2 Οι επιδράσεις του τουρισμού στην απασχόληση..48 1.4.3 Οι επιδράσεις του στην αύξηση των εισοδημάτων...51 1.5 ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ...52 1.6 ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.53 1.6.1 Τουρισμός και οικονομία: οι αρνητικές επιπτώσεις.. 53 1.6.2 Τουρισμός και κοινωνία: οι αρνητικές επιπτώσεις......54 1.7 ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ. 55 1.7.1 Τα ασθενή σημεία του ελληνικού τουρισμού...55 1.8 ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 57 1.9 ΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ 59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2.1 ΟΙ ΕΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ.62 2.2 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ...68 2.3 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ...72 ΕΠΙΛΟΓΟΣ.85 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...87 4

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα θελα να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή μου κο. Ιωάννη Σωτηρόπουλο κυρίως για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε, και την υπομονή που έκανε κατά τη διάρκεια υλοποίησης της πτυχιακής εργασίας. Όπως επίσης και για την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγηση του, για την επίλυση διάφορων θεμάτων. Θα θελα επίσης να απευθύνω τις ευχαριστίες μου στους γονείς μου, οι οποίοι στήριξαν τις σπουδές μου με διάφορους τρόπους, φροντίζοντας για την καλύτερη δυνατή μόρφωση μου. 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πτυχιακή εργασία αποσκοπεί στην προβολή των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που έχει η περιφέρεια στον τομέα του τουρισμού και να προτείνει λύσεις για την ανάπτυξη της περιφέρειας. Ακόμα, αναλύει την σημασία του ελληνικού τουρισμού στην οικονομία και στην κοινωνία. Η εργασία χωρίζεται σε 2 μέρη όπου το κάθε μέρος χωρίζεται σε 2 κεφάλαια: Στο Α Μέρος Το 1ο Κεφάλαιο, αναφέρεται στην ταυτότητα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, τα γεωγραφικά, πληθυσμιακά, και δημογραφικά στοιχεία και ακόμη, στα οικονομικά και επιχειρηματικά χαρακτηριστικά της. Προβάλλονται τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, τα προβλήματα και τους περιορισμούς που αντιμετωπίζει, ποιος είναι ο γενικός αναπτυξιακός στόχος της Περιφέρεια και ακόμη ποιοι είναι οι άξονες προτεραιότητας της αναπτυξιακής στρατηγικής της. Το 2ο Κεφάλαιο, αναλύει την τουριστική ταυτότητα της Περιφέρειας των Ιονίων Νήσων, καταγράφει και αναλύει αφίξεις στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ, συγκρίνει την δυναμικότητες ξενοδοχειακού τύπου και καταγράφει το ξενοδοχειακό δυναμικό κατά περιφέρεια των ετών 2006 και 2007. Στο Β Μέρος Το 1ο Κεφάλαιο, δίνει σημασία στον ρόλο του τουρισμού στην οικονομική ανάπτυξη, στις επιρροές και στις επιδράσεις που έχει στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, στην απασχόληση και στην αύξηση των εισοδημάτων. Ακόμα, επισημαίνει και τις αρνητικές επιπτώσεις του τουρισμού στην οικονομία και στην κοινωνία, τα προβλήματα του ελληνικού τουρισμού και τις απειλές τις οποίες δέχεται. Το 2ο Κεφάλαιο, αναφέρεται στις έννοιες του τουρισμού, στις διακρίσεις του και ακόμα εστιάζεται και αναλύει τις διάφορες εναλλακτικές μορφές τουρισμού. 6

Α ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 1.1 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1.1Γεωγραφική θέση - Έκταση Γεωμορφολογία Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι μία από τις δεκατρείς περιφέρειες της Ελλάδας. Αποτελείται από τους νομούς Κέρκυρας, Κεφαλληνίας, Λευκάδας και Ζακύνθου Περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα νησιά των Επτανήσων, εκτός από τα Κύθηρα και Αντικύθηρα, που ανήκουν διοικητικά στην νομαρχία Πειραιά και κατ' επέκταση στην περιφέρεια Αττικής, και την Ελαφόνησο, που ανήκει στον νομό Λακωνίας. Η έδρα της Περιφέρειας βρίσκεται στην Κέρκυρα. Τα Ιόνια νησιά βρίσκονται κατά μήκος της δυτικής ηπειρωτικής ακτής της Ελλάδας. 1 Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι ένα νησιωτικό σύμπλεγμα, μια νησιωτική περιφέρεια, η οποία αποτελείται από τους Νομούς Κεφαλληνίας, Λευκάδος, Κερκύρας, Ζακύνθου και Ιθάκης. Τα νησιά έχουν κοινά οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, τα οποία οφείλονται στην δομή του νησιωτικού χώρου στον οποίο εντάσσονται διαμορφώνοντας παράλληλα την ταυτότητα της περιφέρειας. Η περιοχή των Ιονίων νήσων αποτελούν από μόνα τους μία διοικητική περιφέρεια ενώ σχηματίζουν το «Ιόνιο Αρχιπέλαγος» στα δυτικά παράλια της Ελλάδας. Λόγο της γεωγραφικής της θέσης η Π.Ι.Ν. μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων Ελλάδας-Ιταλίας αλλά και περεταίρω των χωρών των 1 http://el.wikipedia.org/wiki 7

Βαλκανίων. Επίσης έχουν την δυνατότητα ανάπτυξης σχέσεων στο χώρο της Κεντρικής Μεσογείου με προώθηση οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων και ολοκληρωμένη διαχείριση του νησιωτικού πλέγματος της Κεντρικής Μεσογείου. Η Περιφέρεια έχει συνολική έκταση 2.318 τ.χλμ, καλύπτει δε το 1,8% της συνολικής έκτασης της χώρας. Αποτελείται από τους Νομούς Κερκύρας, Λευκάδας, Κεφαλληνίας & Ιθάκης και Ζακύνθου και σύμφωνα με τη νέα διοικητική διαίρεση («Καποδίστριας») αποτελείται από 33 νέους δήμους και 6 κοινότητες, οι οποίες παρέμειναν για εθνικούς ή οικονομικούς λόγους. Η έδρα της Περιφέρειας ευρίσκεται στην Κέρκυρα. Συνολικά η Περιφέρεια διαθέτει 32 νησιά (μικρά και μεγάλα) εκ των οποίων κατοικούνται μόνο τα 13. Περιλαμβάνει από τα βόρεια προς τα νότια τα νησιά Οθωνοί, Ερείκουσα, Μαθράκι, Κέρκυρα, Παξοί, Αντίπαξοι, Λευκάδα, Μεγανήσι, Κάλαμος, Καστός, Ιθάκη, Κεφαλληνία και Ζάκυνθο. Βασικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των Ιόνιων Νησιών είναι οι ορεινοί όγκοι με μεγάλο υψόμετρο, οι λιμνοθάλασσες, τα ποτάμια καθώς και οι καταπράσινες πεδιάδες. Το ποσοστό των ορεινών εκτάσεων καλύπτει το 28,3%της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας των ημιορεινών το 35,8%, ενώ το 35,9% των εκτάσεων είναι πεδινές. Η Κεφαλονιά και η Ζάκυνθος έχουν εκτεταμένες ζώνες ημιορεινών εκτάσεων, 41,84% και 55,15% αντίστοιχα. Μεγάλο τμήμα ορεινών ζωνών έχει η Λευκάδα 62,25%, ενώ μεγάλα τμήματα πεδινών εκτάσεων διαθέτει η Κέρκυρα το 68,32% περίπου της έκτασης της. Τα υψηλότερα όρη είναι ο Αίνος στην Κεφαλληνία, η Ελάτη στην Λευκάδα, ο Παντοκράτορας στην Κέρκυρα και ο Βραχίωνας στην Ζάκυνθο. Ανάμεσα στα όρη απλώνονται εύφορες κοιλάδες κατάφυτες στο μεγαλύτερο μέρος από ελιές. Η παραπάνω αναφορά γίνεται σαν μια πρώτη ανάγνωση της φυσιογνωμίας της περιφέρειας από την μία, ενώ αποτελεί και ένα μικρό παράδειγμα των δυνατοτήτων της περιφέρειας να συνδυάζει διάφορες μορφές τουρισμού, δίνοντας έτσι την δυνατότητα της οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή. Παρά τις δυνατότητες που προσφέρει η μορφολογία της περιφέρειας για Γενικά η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων λόγω της σημαντικής ανάπτυξης του τουριστικού τομέα τις τελευταίες δεκαετίες, δίνει την εντύπωση στον μακρινό παρατηρητή ότι πρόκειται για μια σχετικά ανεπτυγμένη Περιφέρεια. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια νησιωτική ακριτική περιφέρεια με τις συνακόλουθες ενδοπεριφερειακές διαφορές 8

στο επίπεδο της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης και με σημαντικά προβλήματα μεταξύ των νησιών αλλά και στην σύνδεσή τους με την ηπειρωτική χώρα. 1.2. ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.2.1 Πληθυσμός 2 Με την τελευταία απογραφή που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα το 2001 ο πληθυσμός της περιφέρειας Ιωνίων Νήσων ανήλθε στους 212.948 κατοίκους. Ας δούμε όμως παρακάτω την δημογραφική εξέλιξη του πληθυσμού. Ο πληθυσμός των Ιόνιων Νησιών παρουσίασε συνεχή μείωση τη μεταπολεμική περίοδο. Τη δεκαετία του 1970 ουσιαστικά σταθεροποιήθηκε γύρω στις 185.000 κατοίκους. Αντίθετα τη δεκαετία του 1980 παρουσίασε αύξηση και το 1991 ο πληθυσμός της έφτανε τις 193.734 κατοίκους. Όμως η φυσική αύξηση του πληθυσμού (γεννήσεις θάνατοι), αν και με επιβραδυνόμενο ρυθμό, παραμένει αρνητική. Οι θάνατοι το 1991 υπερέβησαν τις γεννήσεις κατά 600 άτομα, ενώ το 1996 κατά 400. Παράλληλα, είναι φανερό ότι συνεχίζεται η ροή μεταναστών προς την Περιφέρεια από άλλες περιοχές της χώρας και το εξωτερικό. Η μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού σημειώθηκε στον νομό Κερκύρας, ο οποίος κατά την απογραφή του 1991 είχε ξεπεράσει κατά πολύ τον πληθυσμό του 1961 και το 1997 ανήρχετο στους 111.700 κατοίκους, συγκεντρώνοντας το 55% του πληθυσμού της Περιφέρειας. Αντίθετα, ο πληθυσμός του νομού Λευκάδας, ο οποίος ευρίσκεται δίπλα στην ηπειρωτική Ελλάδα και κατά το 1994 είχε παρουσιάσει τάσεις αύξησης του πληθυσμού του, υπολείπεται κατά πολύ του αντίστοιχου πληθυσμού του 1961. Την τελευταία δεκαετία υπολογίσιμη αύξηση του πληθυσμού εμφάνισε ο νομός Ζακύνθου (4,2% την περίοδο 1991-97), μικρότερη ο νομός Κεφαλληνίας & Ιθάκης (2,7% αντίστοιχα), ενώ ο πληθυσμός του νομού Λευκάδας κατά το διάστημα αυτό ουσιαστικά παρέμεινε ο ίδιος. Αξιοσημείωτο στοιχείο είναι ότι το 1997 η Ζάκυνθος είχε φυσική αύξηση του πληθυσμού 1,1% ανά 1.000 κατοίκους, έναντι 0% της χώρας. Το αντίστοιχο ποσοστό στο νομό Κεφαλληνίας ήταν 4,2%. 2 http://www.ionianisia.gov.gr/contents.asp?id=124&category=89 9

1.2.2 Συγκριτικά στοιχεία Γενικά η εξέλιξη του πληθυσμού στα Ιόνια Νησιά εμφανίζει υψηλότερη αύξηση από την αντίστοιχη της χώρας, γεγονός το οποίο οφείλεται σε εισροή μεταναστών από άλλες περιφέρειες και το εξωτερικό, κυρίως στο νομό Κέρκυρας. Αξιοσημείωτο είναι ότι στα μικρά νησιά της Περιφέρειας παρατηρείται σε γενικές γραμμές συγκράτηση του πληθυσμού, γεγονός το οποίο αποτέλεσε έναν από τους βασικούς στόχους της ΠΕΠ Ιονίων Νήσων 94-99. Η πυκνότητα του πληθυσμού των Ιόνιων Νησιών ήταν 84 κάτοικοι ανά τετρ. χλμ., μεγαλύτερη δηλαδή από την αντίστοιχη της χώρας (78 κάτοικοι), ενδοπεριφερειακά ήταν υπερδιπλάσια στην Κέρκυρα (165 κάτ. /τετρ. χλμ.) και μικρότερη στην Κεφαλληνία & Ιθάκης (36 κατ. / τετρ. χλμ.). Η εξέλιξη κατά ομάδες ηλικιών παραμένει ανησυχητική. Κατά την περίοδο 1981-1991 υπήρχε μείωση κατοίκων όσον αφορά στις ηλικίες κάτω των 44 ετών και αύξηση στις ηλικίες άνω των 45 ετών. Το ποσοστό του γηρασμένου πληθυσμού στα Ιόνια σε σύγκριση με το αντίστοιχο της χώρας είναι υψηλότερο. 1.3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ο οικονομικός τομέας στον οποίο επικεντρώνονται οι δραστηριότητες των κατοίκων της Π.Ι.Ν., είναι ο τριτογενής, με τον τουρισμό να κατέχει μια από τις σημαντικότερες θέσεις στην ανάπτυξη της περιοχής. Αν πάρουμε ως σημείο αναφοράς την χρονική περίοδο από το 2004 έως το 2006, διαπιστώνουμε μια αύξηση στο ποσοστό των τουριστών, κυρίως αλλοδαπών, που προτιμούν να διανυκτερεύσουν στα καταλύματα της περιοχής, από 10% το 2004 στο 14% το 2006. Η ανάπτυξη του τριτογενή τομέα στην Π.Ι.Ν. συνέβαλε σημαντικά στο ποσοστό του Περιφερειακού ΑΕΠ την περίοδο 2003-2006, το οποίο κυμάνθηκε στο 5,6% ενώ την ίδια περίοδο τω ΑΕΠ της χώρας άγγιξε το 4,6 κατά μέσω όρο ετησίως 3. 3 Ο πρωτογενής τομέας παράγει μόλις το 6,5% του Περιφερειακού ΑΕΠ, ο δευτερογενής το 12% ενώ ο τριτογενής τομέας περίπου το 81,5%. 10

Μιλώντας με ποσοστά η Π.Ι.Ν. συμβάλει κατά 1,5% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας, κατά 2%με την αγροτική παραγωγή της, κατά 0,9% με τον τομέα των κατασκευών και κατά 1,7% με την δραστηριοποίηση επιχειρήσεων που ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών. Το 2000 το κατά κεφαλήν προϊόν άγγιξε το 89% του μέσου όρου της χώρας, ενώ βλέπουμε αυτό το ποσοστό να μειώνεται στο 76% το 2006. Αντίστοιχα την ίδια χρονιά το Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν της Π.Ι.Ν. άγγιξε τα 3.255 εκατ. Ευρώ. 1.4.ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ Π.Ι.Ν. 1.4.1. Συγκριτικά πλεονεκτήματα Μιλώντας για τουρισμό το βασικότερο χαρακτηριστικό που πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Π.Ι.Ν. σε σχέση τόσο με την εσωτερική τουριστική αγορά, όσο και με την τουριστική αγορά του εξωτερικού. Στο σκέλος του φυσικού περιβάλλοντος μπορούμε να εντάξουμε τις κλιματολογικές συνθήκες που είναι ήπιες καθ όλη την διάρκεια του χρόνου, η πλούσια χλωρίδα και πανίδα, τα διάφορα νησιωτικά συμπλέγματα κ.α. Σχετικά με τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της περιοχής υπάρχει πληθώρα τοπικών στοιχείων που διαφοροποιούν την περιοχή σε σχέση με άλλες. Μερικά από αυτά είναι τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα που προωθούνται πολλές φορές από τοπικούς συνεταιρισμούς με την βοήθεια των εκάστοτε ευρωπαϊκών προγραμμάτων, η αναβίωση των τοπικών εορτών κι πανηγυριών και γενικότερα η προώθηση από τις τοπικές διοικήσεις της παράδοσης και της ιστορίας της περιοχής αποσκοπώντας παράλληλα και στην ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού, αν αναλογιστεί κανείς πως ο εναλλακτικός τουρισμός είναι ένα είδος επι μέρους προσδιορισμού και η τμηματοποίηση του κλασικού-γενικού τουρισμού που συνήθως έχουμε στο μυαλό μας. Ένα ακόμα πλεονέκτημα της περιοχής είναι και η επάρκεια των βασικών υποδομών που μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των τουριστών. Βέβαια πέραν των τοπικών χαρακτηριστικών που αποτελούν συγκριτικό πλεονέκτημα για την Π.Ι.Ν., οι εναέριοι, θαλάσσιοι και κυρίως οι οδικοί άξονες, όπως η Εγνατία Οδός, η Ιόνια Οδός, το Λιμάνι Ηγουμενίτσας, ο Θαλάσσιος Άξονας Αδριατικής και ο Δυτικός 11

Σιδηροδρομικός Άξονας, συμβάλουν έμμεσα στην αξιοποίηση των παραπάνω πλεονεκτημάτων και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη της περιφέρειας. 1.4.2. Προβλήματα και περιορισμοί Στον αντίποδα των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που αναφερθήκαμε παραπάνω είναι καλό να επισημάνουμε και ορισμένα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Π.Ι.Ν. με αποτέλεσμα να επηρεάζουν την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη της περιφέρειας. Ο ίδιος ο νησιωτικός χαρακτήρας, και πιο συγκεκριμένα το νησιωτικό σύμπλεγμα της περιοχής σε μερικές περιπτώσεις αποτελεί τροχοπέδη στην επαρκή εκμετάλλευση και αξιοποίηση της περιοχής, καθώς ένα μεγάλο μέρος της περιφέρειας παραμένει ακατοίκητο. Μόνο 13 από τα 32 νησιά της περιφέρειας κατοικούνται. Ένα ακόμη πρόβλημα που παρατηρείται στην περιοχή λόγο του νησιωτικού χαρακτήρα της είναι η έλλειψη μιας άρτιας ενδοπεριφερειακής διασύνδεσης που να εξυπηρετεί σε επαρκή βαθμό όλες τις περιοχές της περιφέρειας. Μιλώντας με οικονομικά χαρακτηριστικά η Π.Ι.Ν. χαρακτηρίζεται από χαμηλούς παραγωγικούς δείκτες και από χαμηλό περιφερειακό ΑΕΠ σε σχέση με τα αντίστοιχα των υπόλοιπων περιφερειών της χώρας. Επίσης ο τουρισμούς στην περιοχή είναι καθαρά εποχιακός χωρίς να υπάρχουν εναλλακτικές μορφές χειμερινού τουρισμού, ενώ ο μη έντονα διαφοροποιημένος χαρακτήρας του τουριστικού προϊόντος που προσφέρει ναι μεν αποτελεί πλεονέκτημα, αλλά ταυτόχρονα γίνεται και σοβαρό μειονέκτημα, πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχουν έντονα διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά σε σχέση με άλλα νησιά. 12

1.4.3. Γενικός αναπτυξιακός στόχος Με την ανάπτυξη του τουρισμού τόσο στην Ελλάδα και κατ επέκταση και στην ΠΙΝ δημιουργήθηκε η ανάγκη να ενισχυθεί αυτή η προσπάθεια και να προωθηθεί περισσότερο η ανάπτυξη του κλάδου. Σε αυτήν την κατεύθυνση αποσκοπούσε το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πλαίσιο το οποίο εντάσσονταν στο Γ ΚΠΣ για την περίοδο 2000-2006. Προγράμματα όπως το Γ ΚΠΣ εντάσονταν στην ευρύτερη ανάπτυξη των ευρωπαϊκών περιφερειών με σκοπό την σύγκλιση των οικονομιών των κρατών μέλη της ΕΕ, κάτι που αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομικής ενοποίησης της Κοινότητας. Η συνολική χρηματοδότηση(μαζί με την ιδιωτική και εθνική συμμετοχή ) από το Γ ΚΠΣ ανήλθε στα 48,30 δις ευρώ. Το πρόγραμμα χρηματοδοτούσε ενέργειες που εντάσσονταν θεματικά σε κλάδους όπως η βελτίωση των μεταφορών, το περιβάλλον, η αγροτική και αστική ανάπτυξη, η διακρατική, διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία κ.α., ενώ μπορούσαν να ενταχθούν στις εκάστοτε ομάδες προγραμμάτων όλες οι κοινωνικές ομάδες και οργανισμοί. Το Γ ΚΠΣ διαρθρώθηκε σε 25 επιμέρους Επιχειρησιακά Προγράμματα εκ των οποίων τα 13 αφορούσαν στις αντίστοιχες Περιφέρειες της χώρας. Στην παρούσα εργασία δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στα χαρακτηριστικά που της ΠΙΝ έτσι όπως παρουσιάζοντα μέσα από την βιβλιογραφία που είναι σχετική με το ΠΕΠ. Σύμφωνα λοιπόν με το Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης 4 ο βασικός στόχος για την ανάπτυξη της ΠΙΝ είναι: «η ενίσχυση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και στη συνοχή του νησιωτικού χώρου» από τον οποίο απορρέουν τα παρακάτω έξι σημεία: Αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών και των λοιπών παραγωγικών δραστηριοτήτων. Μείωση της περιφερειακότητας και του ελλείμματος υποδομής. Αναβάθμιση και προστασία του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος. Αειφόρος ανάπτυξη της Υπαίθρου Ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού Ειδικές Δράσεις για την ανάπτυξη και προστασία των Μικρών Νησιών. 4 http://www.pepionia.gr/records.asp?cat=48&subcat=153 13

1.5 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΗΣ Π.Ι.Ν. Με βάση τους στρατηγικούς αναπτυξιακούς στόχους και έχοντας πρόσθετα υπόψη τις γενικότερα απαραίτητες παρεμβάσεις για κάλυψη των άμεσων αναγκών της Περιφέρειας διαρθρώνεται το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα σύμφωνα με τους κατωτέρω 7 Βασικούς Άξονες Προτεραιότητας και αυτοί είναι οι εξής: 1.Ποιοτική αναβάθμιση και αξιοποίηση των τουριστικών υπηρεσιών και των λοιπών παραγωγικών δραστηριοτήτων. 2.Μείωση της περιφερειακότητας και του ελλείμματος υποδομής. 3.Αναβάθμιση και προστασία του αστικού και ημιαστικού περιβάλλοντος. 4.Αειφόρος ανάπτυξη της υπαίθρου. 5.Ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού. 6.Ειδικές δράσεις για την ανάπτυξη και προστασία των μικρών νησιών. 7.Τεχνική βοήθεια για την εφαρμογή του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Οι Άξονες Προτεραιότητας του Προγράμματος, που ανεφέρθησαν ανωτέρω, αναλύονται στην συνέχεια όσον αφορά τους επιμέρους στόχους και τις γενικές δράσεις με τις οποίες επιδιώκεται η επίτευξή των. 1. Ποιοτική Αναβάθμιση και Αξιοποίηση των Τουριστικών Υπηρεσιών και των λοιπών Παραγωγικών Δραστηριοτήτων. Η οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται από την βελτίωση της ποιότητας των παραγωγικών δραστηριοτήτων του τουριστικού κυκλώματος και είναι παράγοντας πρωταρχικής σημασίας για την ποιοτική αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών. Η ποιότητα σε όλες τις διαστάσεις της είναι όρος για την οικονομική ανάπτυξη. Ο στόχος για την περαιτέρω ανάπτυξη της τουριστικής περιόδου και την προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού προβλέπεται να εξυπηρετηθεί α)με την ανάπτυξη και βελτίωση των υποδομών για την εξυπηρέτηση των τουριστών, β)τη βελτίωση των υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα και γ)την ανάπτυξη και προώθηση και άλλων μορφών 14

τουρισμού με στόχο την ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος. Η Προβολή των πλεονεκτημάτων της Περιφέρειας είναι παράγοντας προώθησης και βελτίωσης του τουριστικού προϊόντος. Η επέκταση, η βελτίωση και η δημιουργία νέων επιχειρήσεων ανώτερων κατηγοριών θα υποστηριχθούν με την παροχή κινήτρων προς αυτές. Επίσης, ο εκσυγχρονισμός των μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων με την χρήση νέας τεχνολογίας(χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και μηχανημάτων) και καινοτόμων ενεργειών είναι παράγοντας της ανάπτυξης του συνόλου των υπηρεσιών. Με την χρήση νέας τεχνολογίας θα υπάρξει κινητικότητα στον τομέα της επιχειρηματικότητας και βελτίωση για την εξυπηρέτηση των τουριστών. Ο εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων μέσω των ενισχύσεων από το κράτος και άλλων χρηματοδοτικών μέσων για τις επιχειρήσεις, η βελτίωση των μηχανισμών λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και ακόμα η λειτουργία μηχανισμών διάθεσης, προώθησης και προβολής των προϊόντων πρέπει να προσεχθούν σε βαθμό όπου θα υπάρξει ανάπτυξη της Περιφέρειας και των προϊόντων. Ο εκσυγχρονισμός των παραγωγικών μονάδων σημαίνει χρήση και είσοδος της νέας τεχνολογίας που σχετίζεται με τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, καθώς και καινοτόμων αντιλήψεων και πρακτικών στην παραγωγική και διοικητική λειτουργία των επιχειρήσεων. Ακόμα οι τουριστικές μονάδες της Περιφέρειας μπορούν να αποκτήσουν πρόσθετα πλεονεκτήματα με την ανάπτυξη δράσεων σχετικών με την Κοινωνία της Πληροφορίας τόσο στην εσωτερική τους λειτουργία και την διευκόλυνση των πελατών τους, όσο και για την προβολή και προώθησή τους στις αγορές. Γενικά, στη σύγχρονη εποχή είναι κάποιοι παράγοντες οι οποίοι αποτελούν μοχλούς ανάπτυξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αυτοί οι παράγοντες είναι: η έρευνα, η τεχνολογία, η κοινωνία της πληροφορίας, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και η καλλιέργεια της καινοτομίας. Η κοινωνία της πληροφορίας πρέπει να αποτελέσει πλέον τμήμα της καθημερινής ζωής και όλων των παραγωγικών δραστηριοτήτων και δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα 15

στην προώθηση όλων των δράσεων που σχετίζονται με αυτήν. Για την προώθηση και ανάπτυξη της Κοινωνίας της Πληροφορίας, χρηματοδοτούνται δράσεις τόσο από το Π.Ε.Π. όσο και από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας», στη βάση ενός ενιαίου Σχεδίου Δράσης. Το Σχέδιο αυτό προβλέπει δράσεις πού αποσκοπούν στην επαρκή αντιμετώπιση των ιδιαίτερων αναγκών της Περιφέρειας ως προς την επίτευξη των ακόλουθων στρατηγικών στόχων: Α) Θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί το εκπαιδευτικό σύστημα και να προωθηθεί ο ελληνικός πολιτισμός με την εισαγωγή και χρήση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας. Β) Να διευρυνθεί η κοινωνική ανάπτυξη με την προώθηση και χρήση νέων τεχνολογιών και εφαρμογών στη παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες για ανοιχτή διακυβέρνηση, με δράσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στη Περιφέρεια, μέσω εφαρμογών των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας στην υγεία, την εξυπηρέτηση του πολίτη, τις μεταφορές, το περιβάλλον κ.ά. Γ) Η οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας με τη προώθηση και χρήση των νέων τεχνολογιών, να ανθήσει με την υιοθέτηση αντιστοίχων νέων μεθόδων λειτουργίας, όπως και με την ανάπτυξη των επικοινωνιών, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες και απομονωμένες περιοχές. Δ) Να καταπολεμηθούν φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού να αναπτυχθεί με δράσεις κατάρτισης στις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας για αποκλεισμένες κοινωνικές ομάδες π.χ. Ανέργων, νέων, μεταναστών κλπ υποστηριζόμενες από ανάλογες δράσεις για την εξασφάλιση πρόσβασης στη πληροφορία. Εκτός από το μέτρο που αναφέρεται ειδικά στην καινοτομία επιδίωξη είναι η ανάπτυξη και η καλλιέργεια της καινοτομίας, σε όλες της τις μορφές, να υπάρχει σε πολλές δράσεις του Προγράμματος. Ακόμα, αναφορικά με την καινοτομία, στόχος είναι η ανάπτυξη και καλλιέργειά και να δρα στην οικονομική και γενικότερα αναπτυξιακή δραστηριότητα. 16

Στα πλαίσια της Καινοτομίας μπορούν να θεωρηθούν ότι μεταξύ άλλων εντάσσονται και ενέργειες που προάγουν την παραγωγική και αναπτυξιακή διαδικασία με σύγχρονη και πρότυπη μέθοδο και των οποίων η προστιθέμενη αξία προσδιορίζεται από την καθιέρωση νέας αντίληψης οργάνωσης, διαχείρισης και διοίκησης, της εκπαίδευσης, της έρευνας και τεχνολογίας, του τομέα παροχής υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένου και του τουριστικού και πολιτιστικού τομέα, μέσω των οποίων επιδιώκεται εκτός από την προσέγγιση της ανάπτυξης κάτω από νέα μορφή και η καθιέρωση της καινοτομίας σαν μία νέα μορφή αντίληψης στην σύγχρονη εποχή. Τέλος, η αναβάθμιση, ανάδειξη και προβολή των πολιτιστικών υποδομών και μνημείων, και της πολιτιστικής παράδοσης συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη προσέγγιση της τουριστικής ανάπτυξης με την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς σε πόλο έλξης του τουριστικού ρεύματος. Ειδικές παρεμβάσεις έχουν ως στόχο την ανάδειξη του ειδικού πολιτιστικού περιβάλλοντος των Ιονίων Νήσων μέσα από δράσεις συνεργασίας για την ολοκλήρωση της ιστορικής συνέχειας των Νησιών του Ιονίου και την μελλοντική πολιτιστική σύνδεση τους με τον διεθνή χώρο του πολιτισμού και του τουρισμού. 2. Μείωση της Περιφερειακότητας και του Ελλείμματος Υποδομής Η διατήρηση και η κατά το δυνατόν αύξηση του μόνιμου πληθυσμού στην Περιφέρεια, στις πόλεις και στα χωριά είναι στόχος για την ισόρροπη ανάπτυξη. Η αύξηση της συχνότητας και των ενδοπεριφερειακών ακτοπλοϊκών συνδέσεων και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα νέα λιμενικά, οδικά κλπ έργα στη Δυτική Ελλάδα, παράλληλα με την βελτίωση των υποδομών της εσωτερικής επικοινωνίας και των μεταφορών συντελούν στην άρση της περιφερειακότητας. Ειδικό βάρος στον τομέα των οδικών μεταφορών προβλέπεται να δοθεί στην διασύνδεση των νησιών μεταξύ τους με την βελτίωση του άξονα Βορρά Νότου και την σύνδεση των πρωτευουσών των Νομών με τα κύρια λιμάνια και αεροδρόμια. Επίσης προβλέπεται η βελτίωση του επαρχιακού οδικού δικτύου πρόσβασης στα κύρια αστικά, ημιαστικά και τουριστικά κέντρα και στους σημαντικούς οικισμούς της υπαίθρου. 17

Παράλληλα, η βελτίωση των λιμενικών υποδομών στα κύρια λιμάνια που συνδέουν τα νησιά μεταξύ τους και με την απέναντι ηπειρωτική χώρα, έχει στόχο την διευκόλυνση της επικοινωνίας και την αύξηση της ενδοπεριφερειακής διακίνησης κατοίκων, τουριστών και εμπορευμάτων και τη διασύνδεση με την υπόλοιπη χώρα. Οι παρεμβάσεις βελτίωσης των αεροπορικών μεταφορών με έργα στα κύρια αεροδρόμια της Περιφέρειας συμβάλλουν στην αύξηση του τουριστικού ρεύματος, αν και η χρηματοδότηση τέτοιων μεγάλων έργων αντιμετωπίζεται από τα Τομεακά Προγράμματα. Η αεροπορική διασύνδεση με τα μικρά απομονωμένα νησιά για μεταφορικούς σκοπούς και για αντιμετώπιση καταστάσεων ανάγκης μπορεί να εξυπηρετηθεί με τη βελτίωση-συμπλήρωση του υπάρχοντος δικτύου ελικοδρομίων στο βαθμό που αυτή απαιτείται. Η κάλυψη της υστέρησης που διαπιστώνεται στις υποδομές υγείας και εκπαίδευσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη. Στον τομέα της υγείας οι παρεμβάσεις αναφέρονται στην ολοκλήρωση, στην επέκταση, συμπλήρωση και βελτίωση της υποδομής και του εξοπλισμού των νοσοκομειακών μονάδων, των κέντρων υγείας και των αγροτικών ιατρείων. Οι δράσεις στον τομέα της πρόνοιας θα συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και των μειονεκτούντων ατόμων και κοινωνικών ομάδων και στην δημιουργία δυνατότητας ένταξης στην αγορά εργασίας του γυναικείου οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Όσον αφορά στον τομέα της εκπαίδευσης, οι ανάγκες της Γ βάθμιας εκπαίδευσης προβλέπεται να καλυφθούν κυρίως από το Τομεακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Από το Περιφερειακό Πρόγραμμα προβλέπεται να καλυφθούν οι ανάγκες σε υποδομή της Α βάθμιας, της Β βάθμιας εκπαίδευσης, ενώ επιδιώκεται ταυτόχρονα να χρηματοδοτηθεί και ο εκσυγχρονισμός των σχολικών υποδομών με ειδικό εξοπλισμό (σχολικές βιβλιοθήκες, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κ.λ.π.) 3. Αναβάθμιση και Προστασία του Αστικού και Ημιαστικού Περιβάλλοντος H προστασία και βελτίωση του Περιβάλλοντος στα αστικά, ημι-αστικά κέντρα και τους τουριστικούς οικισμούς που αποτελούν πόλους ανάπτυξης και που υφίστανται τις εντονότερες πιέσεις, συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και τη 18

διατήρηση ή/και αύξηση της ελκυστικότητας τους, ενώ αποτελεί προτεραιότητα για τη γενικότερη ανάπτυξη των νομών της Περιφέρειας. Συνολικά, για την διατήρηση και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος σε επίπεδο ΠΕΠ προβλέπεται η διάθεση με χρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ 57.396 χιλ ευρώ, τα οποία κατανέμονται στα διάφορα μέτρα του προγράμματος, και αφορούν κατά ποσοστό περίπου 75% δράσεις που αναφέρονται στην διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων, την διαχείριση των απορριμμάτων και την ορθολογική διαχείριση και προστασία των υδάτινων πόρων. Ένας μηχανισμός Τεχνικής Υποστήριξης προβλέπεται για τα Στερεά Απόβλητα και τα Λύματα. Η προστασία και αναβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος και η αύξηση της λειτουργικότητας των οικιστικών κέντρων θα συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και στην αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς τα κέντρα αυτά με την παράλληλη διεθνή προβολή τους και την έμμεση αύξηση των επισκεπτών σε όλους τους Νομούς και την Περιφέρεια. Η διασύνδεση με τον άξονα προτεραιότητας 1- για την βελτίωση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών και την αύξηση της τουριστικής περιόδου μπορεί να επιτευχθεί μόνον αναδεικνύοντας το συγκριτικό πλεονέκτημα που παρέχουν τα αστικά και ημιαστικά κέντρα στον τομέα του τουρισμού πολιτισμού δημιουργώντας ικανή προστιθέμενη αξία στο σύνολο της οικονομίας και της ανάπτυξης. Στον άξονα αυτό περιλαμβάνονται παρεμβάσεις αναβάθμισης και ανασυγκρότησης του πολεοδομικού ιστού των αστικών, ημιαστικών και τουριστικών κέντρων μέσω εφαρμογής πολεοδομικών σχεδίων, αναπλάσεων αστικών κτιριακών συνόλων, δημιουργίας περιφερειακών οδικών προσπελάσεων και μέσω ρυθμίσεων για την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση και την οργάνωση της κυκλοφορίας. Η φέρουσα ικανότητα των περιοχών που θα αναπτυχθούν τουριστικά πρέπει να λαμβάνεται υπ όψιν συνεκτιμώντας την κατάταξη των περιοχών ζωνών με βάση την ισχύουσα νομοθεσία 2601/98 και τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις.. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη φέρουσα ικανότητα των υπό ανάπτυξη περιοχών που βρίσκονται σε περιοχές NATURA 2000. Στους στόχους του άξονα περιλαμβάνονται ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την ανάπλαση περιοχών που έχουν ανάγκη αναβάθμισης, που το αστικό περιβάλλον είναι υποβαθμισμένο ή/και που υπάρχει 19

συγκέντρωση μη προνομιούχων ατόμων, μέσω της ανάδειξης κτιριακών συνόλων ειδικού ενδιαφέροντος, της αξιοποίησης ιστορικών κέντρων, της ανάδειξης και επανάχρησης βιομηχανικών κτιριακών συνόλων, της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και του ανθρώπινου δυναμικού. 4. Αειφόρος Ανάπτυξη της Υπαίθρου. Η έννοια της υπαίθρου στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, εκτός από την ενδοχώρα περιλαμβάνει και τα Μικρά Νησιά της Περιφέρειας, που λόγω μεγέθους, ειδικών συνθηκών και χαρακτηριστικών δεν συγκροτούν πόλους αστικής ανάπτυξης. Βασικά προβλήματα των νησιών αυτών που απορρέουν από την απομόνωση και μειονεκτικότητά τους προσεγγίζουν ανάλογα προβλήματα της ενδοχώρας. Η βελτίωση των βασικών υποδομών αναφέρεται στο επαρχιακό ή δημοτικό οδικό δίκτυο και στις υποδομές περιβάλλοντος ( ύδρευσης και αποχέτευσης) μη τουριστικών περιοχών της υπαίθρου και αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του πληθυσμού των περιοχών αυτών. Η περιβαλλοντική πολιτική για την ύπαιθρο συνδυάζει δράσεις τόσο προστασίας, όσο και ανάδειξής της ως φυσικού πλούτου και οικονομικού πόρου. Η αποκατάσταση του δασικού δυναμικού που έχει πληγεί από καταστροφές και η πρόληψη και προστασία από φυσικές καταστροφές αποτελεί στόχο του προγράμματος, παράλληλα με την επιδίωξη για προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την δασοκομία, γεωργία και τη διατήρηση τοπίου και για την άρση της ρύπανσης του αγροτικού χώρου και των οικισμών της υπαίθρου με την δημιουργία υποδομών καλής διαβίωσης και υγιεινής των ζώων. Στόχος είναι η προστασία και ανάδειξη των ορεινών όγκων, των περιοχών ιδιαιτέρου φυσικού κάλους, των φυσικών οικοσυστημάτων και των δασών για την διατήρηση και αξιοποίηση του μοναδικού φυσικού τοπίου των νησιών. Η αναβάθμιση και ανασυγκρότηση των υποδομών του αγροτικού χώρου επιδιώκεται να επιτευχθεί μέσω της βελτίωσης των αγροτικών υποδομών και περιλαμβάνει δράσεις βελτίωσης του αγροτικού οδικού δικτύου για καλύτερη προσπέλαση και 20

προστασία του αγροτικού χώρου, δράσεις μικρών υδροαρδευτικών έργων για την συλλογή επιφανειακών υδάτων κλπ. Οι επενδύσεις στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις στοχεύουν στην μείωση του κόστους παραγωγής, στην βελτίωση της ποιότητας και στον αναπροσανατολισμό της παραγωγής, στην βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος και τέλος στην προώθηση της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων του αγροτικού τομέα. Η αντιμετώπιση της ελλειμματικότητας του υδάτινου ισοζυγίου για άρδευση και ύδρευση αποτελεί προτεραιότητα και επιδιώκεται με δράσεις που βελτιώνουν την διαχείριση των υδατικών πόρων (λιμνοδεξαμενές, αρδευτικά έργα, μικρά φράγματα κλπ), ενώ με έργα εγγείων βελτιώσεων (όπως έργα αντιπλημμυρικά, έργα διευθέτησης χειμάρρων, έργα επιχωματώσεων και αποστραγγίσεων και έργα προστασίας από την διάβρωση) επιδιώκεται η προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος και η αξιοποίηση των φυσικών και εδαφικών πόρων για την γεωργική εκμετάλλευση. Στόχοι επίσης του προγράμματος είναι η παροχή υπηρεσιών υποστήριξης στον αγροτικό πληθυσμό κυρίως μέσω εκπόνησης ειδικών ερευνώνμελετών και η στροφή προς φυσικά, υγιεινά και παραδοσιακά προϊόντα, καθώς και η διατήρηση παραδοσιακών αγορών. Ο αλιευτικός τομέας ενισχύεται κυρίως από παρεμβάσεις βελτίωσης των αλιευτικών καταφυγίων, με σκοπό την υποστήριξη των αλιέων, την βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους, την διατήρηση της απασχόλησης και την προσέλκυση νέων επαγγελματιών στον κλάδο. Τέλος, επιδιώκεται η ανάπτυξη ορεινών και μειονεκτικών περιοχών που προωθούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην ανάπτυξη με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των αγροτών και τη συγκράτηση του αγροτικού δυναμικού. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν δράσεις για τη βελτίωση των βασικών υποδομών των ειδικών αυτών περιοχών, των αγροτικών υποδομών, την αναβάθμιση του περιβάλλοντος των οικισμών και ενισχύσεις για τη βελτίωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και της μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων και τη δημιουργία συμπληρωματικών τομέων απασχόλησης και ήπιας τουριστικής και βιοτεχνικής ανάπτυξης (με την ενίσχυση αγροτουριστικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων). 21

Όλες οι παραπάνω αναφερόμενες παρεμβάσεις στοχεύουν στην δημιουργία των προϋποθέσεων για μία Αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου στην Περιφέρεια, που θα στηρίζεται στη ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και θα έχει αποτέλεσμα την συγκράτηση του πληθυσμού στην ενδοχώρα με την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα. 5. Ενίσχυση του Ανθρώπινου Δυναμικού Στην νέα παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα, η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, η βελτίωση της παραγωγικότητας, η προώθηση μίας αγοράς εργασίας ανοικτής σε όλους, η εξειδικευμένη και ολοκληρωμένη παρέμβαση με την παράλληλη κινητοποίηση και συμμετοχή των τοπικών φορέων, αναδεικνύονται σε στρατηγικούς αναπτυξιακούς παράγοντες. Οι παρεμβάσεις στο ανθρώπινο δυναμικό της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων προσδιορίζονται από τις τοπικές αναπτυξιακές ανάγκες και προτεραιότητες και πρόκειται να καλυφθούν από το Περιφερειακό Πρόγραμμα. Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Υπουργείου Απασχόλησης & Kοινωνικής Προστασίας. ο άξονας προτεραιότητας που αναφέρεται στο ανθρώπινο δυναμικό περιλαμβάνει τους ακολούθως αναφερομένους τύπους δράσεων με τους αντiστοιχους στόχους, με παράλληλη επιδίωξη μη επικάλυψης μεταξύ των τομεακών και περιφερειακών ενεργειών. Η πρόληψη και η καταπολέμηση της ανεργίας και η βελτίωση της απασχόλησης αποτελούν σημαντικό στόχο. Επιδιώκεται η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, της μακροχρόνιας ανεργίας, της ανεργίας των γυναικών και των χαμηλά κοινωνικών ομάδων και η προώθηση ειδικοτήτων που παρουσιάζουν συγκριτικά πλεονεκτήματα, ενισχύουν παραγωγικούς κλάδους ή εκσυγχρονίζουν τις τοπικές οικονομίες. Άλλος στόχος είναι η βελτίωση της παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας και η σταθεροποίηση της απασχόλησης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και των αυτοαπασχολούμενων με έμφαση στον αγροτικό πληθυσμό, τις μικρομεσαίες 22

επιχειρήσεις, τις γυναίκες εργαζόμενες καθώς και των αυτοαπασχολούμενων στα μικρά νησιά. Οι παραπάνω στόχοι επιτυγχάνονται με την ανάπτυξη δράσεων κατάρτισης, επανακατάρτισης των παραπάνω κατά κύριο λόγο κατηγοριών του ανθρώπινου δυναμικού της Π.Ι.Ν., μέσω των οποίων επιδιώκεται : αφενός ο προσανατολισμός και η αύξηση της απασχόλησης σε σύγχρονα επαγγέλματα και επαγγέλματα που αναφέρονται στην κοινωνική οικονομία στην τεχνολογία και στην κοινωνία της πληροφορίας, στην περιβαλλοντική πολιτική καθώς και στους τομείς του πολιτισμού και του τουρισμού και αφετέρου η υποστήριξη δράσεων που συγχρηματοδοτούνται από τα άλλα Διαρθρωτικά Ταμεία και συνδέονται με την υλοποίηση των προτεραιοτήτων του ΠΕΠ. Η υλοποίηση τοπικών πρωτοβουλιών απασχόλησης με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών είναι επίσης στόχος προτεραιότητας. Επιδιώκεται η προώθηση μιας αγοράς εργασίας ανοικτής σε όλους με δράσεις και παρεμβάσεις που απευθύνονται σε ευπαθείς ή μειονεκτούσες κατηγορίες ατόμων ή ομάδων πληθυσμού, καθώς και με εξειδικευμένες παρεμβάσεις για ανέργους ή υποαπασχολούμενους σε υποβαθμισμένες περιοχές ή/και σε τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα απασχόλησης και με απώτερο στόχο την ενεργό συμμετοχή όλων στην ανάπτυξη της κοινωνίας και στην αγορά εργασίας. Πρόσθετος στόχος είναι η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών πρόσβασης και ένταξης των γυναικών στην αγορά εργασίας, ώστε να αυξηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό το ποσοστό συμμετοχής τους στο εργατικό δυναμικό και να καταπολεμηθούν φαινόμενα αποκλεισμού, μέσω της υποστήριξης και κοινωνικής μέριμνας για εξαρτώμενες ομάδες του πληθυσμού και την προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. 23

6. Ειδικές Δράσεις για την Ανάπτυξη και Προστασία των Μικρών Νησιών Η προστασία των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των μικρών κοινωνιών των μικρών νησιών της Περιφέρειας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη τους απαιτούν μια ιδιαίτερη πολιτική παρέμβαση στους τομείς ανάπτυξης, με γνώμονα τη μείωση της περιφερειακότητας και την παραμονή του πληθυσμού στα νησιά αυτά. Η βελτίωση των υποδομών με την παράλληλη επίλυση βασικών προβλημάτων που αφορούν στην ποιότητα ζωής είναι αναγκαία προϋπόθεση της βιωσιμότητας τους. Η βελτίωση της προσβασιμότητας προς/από τα νησιά αλλά και στο εσωτερικό τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την άρση της απομόνωσης και την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων τους. Πρόσθετα συνεισφέρει στην ευκολότερη πρόσβαση των τουριστών. Παρεμβάσεις στα μικρά λιμάνια των νησιών και στην οδοποιία προβλέπονται στον τομέα των μεταφορών. Η προστασία του περιβάλλοντος που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την παραμονή του πληθυσμού, θα εξυπηρετηθεί με δράσεις επίλυσης των προβλημάτων ύδρευσης και παρεμβάσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων. Οι δράσεις που αφορούν τις υποδομές στους τομείς γεωργίας και αλιείας που αποτελούν παράλληλα με τον τουρισμό, τους βασικούς τομείς απασχόλησης των κατοίκων, αποβλέπουν στην βελτίωση των συνθηκών παραγωγής και του παραγομένου προϊόντος και στον εκσυγχρονισμό των δραστηριοτήτων. Οι δράσεις του τομέα γεωργίας στα μικρά νησιά θα χρηματοδοτηθούν μέσα από τον άξονα προτεραιότητας για την "Ανάπτυξη της Υπαίθρου". Στον τομέα της αλιείας βασικά επιδιώκεται η στήριξη του παραγωγικού δυναμικού με δράσεις που κυρίως αναφέρονται στην βελτίωση των υποδομών (όπως τα αλιευτικά καταφύγια). Η ήπια ανάπτυξη του τουρισμού μέσω της ενίσχυσης των υποδομών (θαλάσσιος τουρισμός) από τον παρόντα Άξονα, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό των τουριστικών καταλυμάτων, καθώς και τις δυνατότητες ανάδειξης και αξιοποίησης των πολιτιστικών μνημείων (μέσω των αντίστοιχων δράσεων του Άξονα Προτεραιότητας 1-) θα προσδώσει πρόσθετες ευκαιρίες απασχόλησης και πρόσθετους πόρους στους κατοίκους των Μικρών Νησιών. Οι πόροι και οι δράσεις που προβλέπονται στον Άξονα 6- είναι οι ελάχιστοι, αφού για δράσεις στον 24

Κοινωνικό (Υγεία/Πρόνοια, Εκπαίδευση), Πολιτιστικό, Οικονομικό Τομέα, καθώς και για δράσεις Ανθρώπινου Δυναμικού είναι δυνατόν να ενισχύονται από τους αντίστοιχους Άξονες του ΠΕΠ. Επιπρόσθετα, δράσεις στα Μικρά Νησιά μπορούν να χρηματοδοτηθούν και από άλλους Άξονες του Προγράμματος εφόσον οι διατιθέμενοι πόροι στον Άξονα 6- δεν επαρκούν. 7. Τεχνική Βοήθεια Η Τεχνική Βοήθεια προβλέπεται να υποστηρίξει, διοικητικά και τεχνικά, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την έγκαιρη και αποδοτική εφαρμογή του και θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΤΠΑ, το ΕΓΤΠΕ και το ΕΚΤ. Η υποστήριξη αναφέρεται κυρίως σε μελέτες διερευνητικές, αναπτυξιακές και προσανατολισμού για την εξειδίκευση των δράσεων, μελέτες σκοπιμότητας και οικονομοτεχνικές μελέτες. Επίσης υποστηρίζονται οι διοικητικοί μηχανισμοί του Προγράμματος, αλλά και των Φορέων Υλοποίησης, για την προετοιμασία, την παρακολούθηση την διαχείριση και την αξιολόγηση του προγράμματος και των έργων / ενεργειών. 25

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ. 2.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι βασικές παράμετροι που διαμορφώνουν το επιχειρησιακό περιβάλλον της τουριστικής βιομηχανίας της Περιφέρειας καταγράφονται σε πέντε γενικές κατηγορίες / κλάδους παροχής τουριστικών υπηρεσιών: Α). ΔΙΑΜΟΝΗ Ξενοδοχεία και Motels Διαµερίσµατα, βίλες, Συγκροτήµατα κατοικιών, θέρετρα time sharing Κέντρα διακοπών και τουριστικά χωριά Εκθεσιακά και συνεδριακά κέντρα Campings και κέντρα υποδοχής-φιλοξενίας τροχόσπιτων Μαρίνες και λιµάνια φιλοξενίας σκαφών Αγροκτήµατα-Αγροτουρισµός Β) ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Αεροπορικές εταιρείες Ακτοπλοϊκές γραµµές - Ferries Σιδηροδροµικά δίκτυα Εταιρείες τουριστικών λεωφορείων Εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων Οργανισµοί-Εταιρείες Μαζικών Μεταφορών (αστικοί-υπεραστικοί) ΤΑΧΙ Γ) ΑΝΑΨΥΧΗ - ΘΕΑΜΑΤΑ Αρχαιολογικοί χώροι και Ιστορικά Κέντρα 26

Μουσεία και Galleries Φυσικό περιβάλλον ιδιαίτερου κάλλους και οργανωµένοι κήποι (π.χ. Βοτανικοί, ζωολογικοί, περιβαλλοντικά µουσεία κ.λπ.) Εθνικά πάρκα Αθλητικά κέντρα και θέρετρα δραστηριοτήτων - Ειδικά (θεµατικά) πάρκα Ειδικός Περιβαλλοντικός Τουρισµός (πεζοπορία, ορειβασία, αλπινισµός, υποβρύχιες καταδύσεις, ψάρεµα, κ.λπ.) Θαλάσσιος Τουρισµός (ιστιοπλοΐα, κρουαζιέρες) Καζίνο Δ) ΟΡΓΑΝΩΣΗ-.ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ ΤΑΞΙΔΙΩΝ Tour Operators (µαζικός τουρισµός) Γραφεία Γενικού Τουρισµού (incoming outgoing οµαδικός τουρισµός) Organized Tours Ταξιδιωτικοί πράκτορες (ticketing) Οργανωτές συνεδρίων Οργανωτές Ταξιδιών Κινήτρων (Incentives) Πρακτορεία κρατήσεων (διαµονή, µετακίνηση. εκδροµή) για άτοµα ή µικρές οµάδες Γραφεία Συναλλάγματος Ε) ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ Εθνικά τουριστικά γραφεία Περιφερειακά και Τοπικά τουριστικά γραφεία Ενώσεις επαγγελματιών τουρισμού Γραφεία πληροφοριών (συνήθως κρατικών ή τοπικών αρχών ) Σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων ή ειδικών τουρισμού (Πανεπιστημιακού ή τεχνικού επιπέδου) και συνεχιζόμενης εκπαίδευσης-κατάρτισης. 27

2.1.1 Καταγραφή και ανάλυση αφίξεων στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ τουριστικής περιοχής Ιονίων Νήσων. α)αφίξεις στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου. Σύμφωνα με τα στοιχεία αφίξεων, στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου, της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος, κατά νομό για τα τουριστικά έτη 2006 και 2007,μπορούμε να παρατηρήσουμε πως το τουριστικό έτος 2007 κινήθηκε ανοδικά, σε σχέση με το 2006 όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα αφίξεων στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου, που αφορά ημεδαπούς και αλλοδαπούς τουρίστες. Όσον αφορά τον Νομό Κέρκυρας, παρατηρώντας τον πίνακα 1,για το έτος 2006, μπορούμε να συμπεράνουμε πως ο Νομός Κέρκυρας έχει τις περισσότερες αφίξεις από τους τέσσερις Νομούς των Ιονίων Νήσων. Ο Νομός Κέρκυρας το 2006 δέχτηκε 564.536 τουρίστες,122.603 ημεδαπούς και 442.033 αλλοδαπούς, σε σύνολο ή σε αντιστοιχία 884.347 αφίξεων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Ο Νομός Κέρκυρας σε σχέση με την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων δέχτηκε το 56,6% των αφίξεων του συνόλου της Περιφέρειας το 2006 και το 49% το 2007. Το έτος 2007 οι αφίξεις στον Νομό Κέρκυρας φτάνουν στις 555.539 σημειώνοντας μικρή πτώση της λόγω της πτώσεως των αφίξεων των αλλοδαπών τουριστών σε 429.650 έναντι των 564.536 του 2006.Οι κλίνες που λειτουργούν το 2007 είναι 35.587 σημειώνοντας μικρή αύξηση από τις 29.052 κλίνες το προηγούμενο έτος. Ο Νομός Ζακύνθου έρχεται 2 ος μετά τον Νομό Κέρκυρας σε αφίξεις τα δύο αυτά τουριστικά έτη. Το 2006 φτάνει τις 279.550 αφίξεις, 55.192 ημεδαπών και 224.458 αλλοδαπών τουριστών, τάξεως του 21,6% του συνόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Το 2007 στον Νομό Ζακύνθου οι αφίξεις αυξάνονται σε 325.208 σημειώνοντας αύξηση 16,3% έναντι του 2006. Αύξηση παρουσιάζεται και στο Νομό Κεφαλονιάς όπου το 2007 οι αφίξεις ανέρχονται σε 132.918 ατόμων,50.349 ημεδαπών και 20.385 αλλοδαπών τουριστών έναντι του 2006 όπου οι αφίξεις ανέρχονταν σε 87.201,36.692 ημεδαπών και 50.509 αλλοδαπών, σημειώνοντας αύξηση το 2007 της τάξεως του 52,4%.Οι κλίνες που λειτουργούν το 2007 αυξάνονται σε 7.412 από 5.220 το 2006. Επίσης, ο Νομός 28

Λευκάδας παρουσιάζει αύξηση από 52.860 αφίξεις 39.683 ημεδαπών και 13.177 αλλοδαπών το 2006, σε 76.073 55.587 ημεδαπών και 20.385 αλλοδαπών σημειώνοντας αύξηση 43,9%.Οι κλίνες που λειτουργούν το 2007 είναι 2.989 και παρουσιάζουν αύξηση από τις 2.017 κλίνες του 2006. Από τις παραπάνω αναφορές και από τα στοιχεία του πίνακα 1, οι αφίξεις της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, ανέρχονται σε 1.089.778 το 2007, έναντι του 2006 όπου ανέρχονταν σε 884.347 αφίξεις. ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Αφίξεις στα καταλύματα ξενοδ. τύπου κατά νομό ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΑ ΚΑTΑΛΥΜΑΤΑ ΠΛΗΝ CAMPINGS 2006 2007 ΑΦΙΞΕΙΣ ΚΛΙΝΕΣ ΠΟΥ ΚΛΙΝΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑ ΛΕΙΤΟΥΡ ΗΜΕΔΑΠ ΑΛΛΟΔΑΠ ΛΕΙΤΟΥΡΓ ΝΟΜΟΣ ΗΜΕΔΑΠΟΙ ΠΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΓΟΥΝ ΟΙ ΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΟΥΝ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 8.127.573 7.647.887 18.876.240 460.606 8.848.808 8.746.901 18.886.609 678.776 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 264.170 730.177 884.347 52.879 288.880 780.853 1.089.788 87.738 ΝΟΜΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 55.192 224.458 279.550 16.390 55.955 258.253 325.208 21.748 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 122.603 442.033 564.536 29.052 125.855 429.650 555.539 35.587 ΝΟΜΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ 36.692 50.509 87.201 5.220 50.349 82.569 132.918 7.412 ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 39.683 13.177 52.860 2.017 55.587 20.385 76.073 2.989 Πηγή : Διεύθυνση Τουρισμού Π.Ι.Ν. β)αφίξεις στα καταλύματα τύπου κάμπινγκ. Σύμφωνα με τα παρακάτω στοιχεία του πίνακα 2,προκύπτουν σημαντικές θετικές μεταβολές στις αφίξεις των καταλυμάτων τύπου κάμπινγκ το τουριστικό έτος 2007. Οι αφίξεις στα καταλύματα τύπου κάμπινγκ το 2006 στην Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων καταγράφονται σε 22.873 από τις οποίες οι 9.524 είναι στον Νομό Κέρκυρας, 1.131 ημεδαπών και 8.393 αλλοδαπών τουριστών, οι 7.878 αφίξεις στον Νομό 29

Λευκάδας,2.892 ημεδαπών και 4.986 αλλοδαπών τουριστών και οι 5.471 αφίξεις αντιστοιχούν στον Νομό Κεφαλονιάς, 1.147 ημεδαπών και 4.324 αλλοδαπών τουριστών. Το τουριστικό έτος 2007 οι αφίξεις στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ανέρχονται σε 27.271,αύξηση από το 2006 της τάξεως του 19,2%, από τις οποίες οι 9.208 αντιστοιχούν στον Νομό Κέρκυρας, 1.054 ημεδαπών και 8.114 αλλοδαπών τουριστών, οι 8.944 αφίξεις στον Νομό Λευκάδας, 3.653 ημεδαπών και 5.291 αλλοδαπών τουριστών, οι 6.859 αφίξεις στον Νομό Κεφαλονιάς 1.923 ημεδαπών και 4.936 αλλοδαπών και οι 2.260 αντιστοιχούν στον Νομό Ζακύνθου,607 ημεδαπών και 1.553 αλλοδαπών τουριστών. ΠΙΝΑΚΑΣ 2:ΑΦΙΞΕΙΣ ΣΤΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ CAMPING (KATA NOMO) CAMPINGS 2006 2007 ΑΦΙΞΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΣ ΗΜΕΔΑΠΟΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΗΜΕΔΑΠΟΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 106.240 200.541 306.741 134.227 257.858 342.089 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 6.170 17.703 22.873 7.277 19.894 27.271 ΝΟΜΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 0 0 0 607 1.553 2.260 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 1.131 8.393 9.524 1.054 8.114 9.208 ΝΟΜΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ 1.147 4.324 5.471 1.923 4.936 6.859 ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2.892 4.986 7.878 3.653 5.291 8.944 Πηγή : Διεύθυνση Τουρισμού Π.Ι.Ν. 30

2.1.2 Καταγραφή, σύγκριση και ανάλυση δυναμικότητας ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ τα έτη 2005-2007. Για την καταγραφή και σύγκριση των παρακάτω στοιχείων έχει επιλεγεί ενδεικτικά το χρονικό όριο μιας διετίας, ενώ οι πληροφορίες, στην πλειοψηφία τους, έχουν αντληθεί από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος. Α)Έτος 2005 Στον παρακάτω πίνακα καταγράφεται η δυναμικότητα των καταλυμάτων και κλινών για το τουριστικό έτος 2005, γενικότερα στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος, η δυναμικότητα καταλυμάτων της Ελλάδας ανέρχεται σε 9.308 καταλύματα από τα οποία τα 877 ανήκουν στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Δηλαδή, στα Ιόνια Νησιά αντιστοιχεί το 9,62% του συνόλου της χώρας της δυναμικότητας των καταλυμάτων. Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων στα 877 καταλύματα συμπεριλαμβάνονται 853 ξενοδοχεία και ομοειδή καταλύματα και 24 τουριστικά κάμπινγκ. Οι κλίνες της Περιφέρειας φτάνουν τις 81.109 όπου ο συνολικός αριθμός κλινών της επικράτειας είναι 741.091 χιλιάδες. Το ποσοστό των κλινών της Περιφέρειας κατέχουν το 10,9% του συνόλου της επικράτειας. Η δυναμικότητα καταλυμάτων του Νομού Κέρκυρας ανέρχεται σε 427 καταλύματα και αντιστοιχεί σε ποσοστό 51,3%, του συνόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, το οποίο είναι το μεγαλύτερο ποσοστό από τους υπόλοιπους νομούς των Ιονίων Νήσων και κατέχει σχεδόν τον μισό αριθμό καταλυμάτων. Οι κλίνες του νομού ανέρχονται σε 45.205 χιλιάδες και συγκεντρώνουν ποσοστό 55,7% του συνόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων σε αριθμό δυναμικότητας κλινών. Ο Νομός Ζακύνθου καλύπτει το 26,3% του συνόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων σε αριθμό καταλυμάτων όπου συγκεκριμένα διαθέτει 231 καταλύματα και είναι ο δεύτερος νομός μετά τον νομό Κέρκυρας που συμπεριλαμβάνει τα περισσότερα 31

καταλύματα. Ο αριθμός κλινών του Νομού Ζακύνθου φτάνει τις 21.579 χιλιάδες και καλύπτουν ποσοστό της τάξεως 26,6% του συνόλου της Περιφέρειας. Ο Νομός Κεφαλονιάς είναι ο επόμενος νομός μετά την Ζάκυνθο σε αριθμό δυναμικότητας καταλυμάτων όπου συγκεκριμένα διαθέτει 139 καταλύματα και το ποσοστό του αντιστοιχεί σε 15,8% του συνόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.Στον Νομό Κεφαλονιάς υπάρχουν 9.239 κλίνες και συγκεντρώνουν το 11,3% του συνόλου. Στον Νομό Λευκάδας σε αριθμό δυναμικότητας αντιστοιχεί το ποσοστό της τάξεως του 9,1% συνόλου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και συγκεκριμένα ο αριθμός του ανέρχεται σε 80 καταλύματα έναντι 877 της Περιφέρειας. Ο αριθμός κλινών του ανέρχεται σε 5.086 κλίνες και το ποσοστό του αντιστοιχεί σε 6,2 %. Πίνακας 1:Δυναμικότητα καταλυμάτων και κλινών ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ(2005) Αριθμός καταλυμάτων Αριθμός κλινών Ξενοδοχεία Ξενοδοχεία ΕΤΟΣ και ομοειδή Τουριστικά και ομοειδή Τουριστικά 2005 καταλύματα κάμπινγκ Σύνολο καταλύματα κάμπινγκ Σύνολο ΕΛΛΑΔΑ 9.003 305 9.308 653.522 87.569 741.091 Ιόνια νησιά 853 24 877 74.718 6.391 81.109 Ζάκυνθος 226 5 231 20.376 1.203 21.579 Κέρκυρα 417 10 427 42.405 2.800 45.205 Κεφαλονιά 137 2 139 8.042 1.197 9.239 Λευκάδα 73 7 80 3.895 1.191 5.086 Πηγή : Διεύθυνση Τουρισμού Π.Ι.Ν. 32