ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: 1 ο 5 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 7/2/2016 ΘΕΜΑ Α Α.1. Σε υδατικό διάλυμα RNH2 προσθέτουμε στερεό RNH3Cl. Ποιο μέγεθος από τα παρακάτω αυξάνεται; α) ο βαθμός ιοντισμού του β) η συγκέντρωση των [ΟΗ - ] γ) η συγκέντρωση των ιόντων RNH3 + δ) το ph A.2. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις διίσταται στο νερό; α) ΝΗ4F β) HCl γ) CH3NH2 δ) C6H12O6 A.3. Ποια από τις παρακάτω μεταβολές δεν επηρεάζει την απόδοση της αντίδρασης; 3 Fe(s) + 4 H2O(g) Fe3O4(s) + 4 H2(g) ΔΗ < 0 α) η προσθήκη Η2 β) η ελάττωση της θερμοκρασίας γ) η προσθήκη αφυδατικού δ) η αύξηση του όγκου του δοχείου Α.4. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις που αναφέρονται στη χημική αντίδραση: Ca(s) + 2HCl(aq) CaCl2(aq) + H2(g) είναι σωστή; Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 1
α) β) γ) δ) d[ca] d[hcl] HCl CaCl2 d[cacl 2] Α.5. Ποιο από τα επόμενα διαλύματα που έχουν την ίδια θερμοκρασία, παρουσιάζει την μικρότερη μεταβολή ph κατά την προσθήκη μικρής ποσότητας οξέος ή βάσης; α) HCOOH 0,2 M HCOONa 0,2 M β) ΗCOOH 0,2 M HCOONa 0,1 M γ) ΗCOOH 0,1 M HCl 0,1 M δ) ΝαCl 0,1 M HCOONa 0,2 M A.6. Στις παρακάτω προτάσεις να αναφέρεται ποιες είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. α) Το οξυγόνο στην ένωση ΟF2 έχει αριθμό οξείδωσης 2. β) Στις ενδόθερμες αντιδράσεις αυξάνεται η ενέργεια του συστήματος. γ) Η απόδοση μιας αμφίδρομης αντίδρασης σε ορισμένη θερμοκρασία είναι σταθερή. δ) Υδατικό διάλυμα ΗCl 0,1 Μ και υδατικό διάλυμα Η2SO4 0,1 M στους 25 o C έχουν την ίδια τιμή ph. ε) Υδατικό διάλυμα HClO4 10-8 M έχει ph = 8 στους 25 o C. μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β.1. i) Σε δοχείο έχει αποκατασταθεί η ισορροπία Α2(g) + B2(g) 2AB(g) και η πίεση είναι φ atm. Με σταθερή θερμοκρασία τετραπλασιάζουμε τον όγκο του δοχείου. Στη νέα χημική ισορροπία, η πίεση στο δοχείο είναι: α) φ atm β) 4φ atm γ) φ/4 atm Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 2
μονάδες 1 + 3 ii) Σε δοχείο εισάγουμε ποσότητα HCl και O2 οπότε αποκαθίσταται η ισορροπία: 4ΗCl(g) + O2(g) 2H2O(g) + 2Cl2(g), ΔΗ < 0 Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τις φράσεις «αυξάνεται», «μειώνεται» «σταθερή» ανάλογα με τον τρόπο που μεταβάλλονται η Kc και η [Cl2] όταν πραγματοποιούνται οι παρακάτω μεταβολές: ΜΕΤΑΒΟΛΗ Κc [Cl2] Προσθήκη ποσότητας Ο2 (V και Τ σταθερά) Αύξηση της θερμοκρασίας Προσθήκη ποσότητας Cl2 ( V και Τ σταθερά) Προσθήκη ποσότητας στερεού KOH (V και Τ σταθερά) Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας Β.2. Κατά την πλήρη εξουδετέρωση οξέος ΗΑ με σταθερά ιοντισμού Κα = 10-10 από απαιτούμενη ποσότητα NH3 με σταθερά ιοντισμού Κb = 10-5, προκύπτει διάλυμα με poh: α) 5 β) 7 γ) 9 Δίνεται: το διάλυμα βρίσκεται στους 25 o C, για το νερό H2O Kw = 10-14. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας μονάδες 1 + 3 Β.3. Σε κλειστό δοχείο σταθερού όγκου πραγματοποιείται η αντίδραση: 4Α(g) + 5B(g) 4Γ(g) + 6Δ(g) Σε χρόνο t1 η ταχύτητα κατανάλωσης του σώματος Α είναι 0,4 Μ/min. Για τη χρονική στιγμή t1 να υπολογίσετε: α) την ταχύτητα κατανάλωσης του σώματος Β Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 3
β) την ταχύτητα σχηματισμού του σώματος Δ γ) την ταχύτητα της αντίδρασης μονάδες 3 Β.4. Σε τρία δοχεία πραγματοποιούνται οι αντιδράσεις: i) 2ΗCl + Ca(OH)2 CaCl2 + 2H2O ii) 2Να + Η2 2ΝaH iii) Mg + 2HCl MgCl2 + H2 α) Ποια από τις παραπάνω αντιδράσεις δεν είναι οξειδοαναγωγική; μονάδες 1 + 2 β) Σε ποια από τις αντιδράσεις (i) και (ii) το Η δρά ως οξειδωτικό; μονάδες 1 + 2 ΘΕΜΑ Γ Διαθέτουμε 2L υδατικού διαλύματος ΝαΟΗ 0,4 %w/v (Δ1) και υδατικό διάλυμα ασθενούς μονοπρωτικού οξέος ΗΑ (Δ2) με Κα = 10-5 και ph = 3. α) Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος Δ1 και τη συγκέντρωση του διαλύματος Δ2. Δίνεται: Αr: Νa = 23, O = 16, H = 1. β) Nα υπολογίσετε το ph του διαλύματος Δ3 που προκύπτει κατά την ανάμειξη 1L του διαλύματος Δ1 με 2L του διαλύματος Δ2. γ) Αραιώνουμε ορισμένο όγκο των διαλυμάτων Δ1 και Δ2 σε δεκαπλάσιο όγκο. Να υπολογίσετε πόσο θα μεταβληθεί το ph των διαλυμάτων Δ1 και Δ2 μετά την αραίωση. Πως ερμηνεύεται αυτή η διαφορά; δ) Σε 1L του διαλύματος Δ2 διαβιβάζουμε 2,24L αέριου HCl, μετρημένο σε συνθήκες STP, χωρίς τη μεταβολή του όγκου του διαλύματος. Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος που προκύπτει. Δίνεται: όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25 o C, για το Η2Ο: Κw = 10-14, επιτρέπονται οι γνωστές προσεγγίσεις. μονάδες: 6 + 7 + 7 + 5 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 4
ΘΕΜΑ Δ Διαθέτουμε τα διαλύματα: Υ1: Διάλυμα ΗCl 0,1M Υ2: Διάλυμα CH3COOH 0,1 M Y3: Διάλυμα ΝαΟΗ c3 Μ α) Nα υπολογίσετε i) το ph του διαλύματος Υ1 ii) την Κα του CH3COOH αν γνωρίζετε ότι το ph του διαλύματος Υ2 διαφέρει κατά δύο μονάδες σε σχέση με το διάλυμα Υ1 β) Κατά την ογκομέτρηση 20 ml του διαλύματος Υ3 απαιτούνται 20 ml του διαλύματος Υ1 για το ισοδύναμο σημείο. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος Υ3. γ) Να υπολογίσετε τους όγκους δύο από τα παραπάνω διαλύματα που πρέπει να αναμείξουμε ώστε να σχηματιστούν 600 ml ρυθμιστικού διαλύματος Υ4 που έχει ph = 5 δ) Πόσα mol αέριου HCl πρέπει να διαλύσουμε σε διάλυμα 2L CH3COOK 0,1M, χωρίς μεταβολή όγκου, ώστε να προκύψει διάλυμα Υ5 με ph = 3; Δίνεται: όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25 o C, για το Η2Ο: Κw = 10-14, επιτρέπονται οι γνωστές προσεγγίσεις. μονάδες: 4 + 4 + 9 + 8 Τα θέματα του διαγωνίσματος επιμελήθηκαν οι καθηγητές: Κοντοπούλου Κατερίνα Ρώσσος Ξενοφών Σιάπκας Δημήτρης Τριανταφύλλου Αγγελική Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 5