«ΙΒΜ ΕΛΛΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Α.Ε.» ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1 η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΕΩΣ 31 η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009
IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΜΕΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 2 ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 3-5 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ 6 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ 7 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ 8-9 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 10 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ 11 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 12 49 ΕΚΘΕΣΗ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ 50-51 1
IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. ΜΕΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΜΕΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ιοικητικό Συµβούλιο Πρόεδρος& ιευθύνων Σύµβουλος: Ιωάννης Τερζάκης Μέλη Σ: Σταυρούλα Μεγαρίτη Σουλτάνα Ατταριάν Σπυρίδων Πουλίδας Εταιρική Έδρα Λ. Κηφισίας 284, 152 32, Χαλάνδρι, Αττική ραστηριότητα Χονδρικό εµπόριο ηλεκτρονικών υπολογιστών, περιφερειακού εξοπλισµού υπολογιστών και λογισµικού και υπηρεσιών. Αριθ. Μητρώου ΑΕ ΑΜΑΕ: 20212/01ΑΤ/Β/89/316/95 Εποπτεύουσα αρχή Νοµαρχία Ανατολικής Αττικής Ελεγκτική Εταιρεία PriceWaterhouseCoopers Ανώνυµη Ελεγκτική Εταιρεία Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Λ. Κηφισίας 268, 152 32 Αθήνα ΑρΜ ΣΟΕΛ 113 Ορκωτός Ελεγκτής Κωνσταντίνος Μιχαλάτος ΑρΜ ΣΟΕΛ:17701 2
IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. Έκθεση Σ 2009 ΕΚΘΕΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Το ιοικητικό Συµβούλιο υποβάλλει την έκθεσή του µαζί µε τις ελεγµένες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2009. Ευθύνες του ιοικητικού Συµβουλίου ως προς τις οικονοµικές καταστάσεις Τα µέλη του Σ είναι υπεύθυνα για την κατάρτιση των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) και των διερµηνειών της Επιτροπής ιερµηνειών των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς (Ε ΠΧΑ) που έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε συµµόρφωση µε τα ΠΧΑ και τις διερµηνείες τους, όπως δηµοσιεύονται από τον Οργανισµό ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Ο ΛΠ) καθώς και µε τα τµήµατα των «σχετικών κανόνων και κανονισµών της Εταιρείας» για την αναφορά βάσει των ΠΧΑ και µε το Άρθρο 4 του Κανονισµού ιεθνών Λογιστικών Προτύπων ( ΛΠ). Το εθνικό εταιρικό δίκαιο απαιτεί από τα µέλη του Σ να καταρτίζουν οικονοµικές καταστάσεις για κάθε λογιστική χρήση, οι οποίες παρέχουν µια ακριβή και αληθή εικόνα της κατάστασης της Εταιρείας και του κέρδους ή της ζηµίας για τη συγκεκριµένη περίοδο. Κατά την κατάρτιση αυτών των οικονοµικών καταστάσεων, τα µέλη του Σ απαιτείται: - να επιλέγουν κατάλληλες λογιστικές πολιτικές και εν συνεχεία να τις εφαρµόζουν µε συνέπεια - να προβαίνουν σε κρίσεις και εκτιµήσεις που είναι εύλογες και συνετές - να εξασφαλίζουν ότι οι οικονοµικές καταστάσεις είναι σύµφωνες µε τα ΠΧΑ και - να καταρτίζουν τις οικονοµικές καταστάσεις µε βάση την αρχή της συνέχειας των δραστηριοτήτων, εκτός εάν δεν ενδείκνυται να λαµβάνεται ως δεδοµένο ότι η Εταιρεία θα συνεχίσει να δραστηριοποιείται. Τα µέλη του Σ επιβεβαιώνουν ότι έχουν συµµορφωθεί µε τις παραπάνω απαιτήσεις κατά την κατάρτιση των οικονοµικών καταστάσεων. Τα µέλη του Σ είναι υπεύθυνα για την ορθή τήρηση λογιστικών βιβλίων, τα οποία παρουσιάζουν µε εύλογη ακρίβεια, οποιαδήποτε στιγµή την οικονοµική θέση της Εταιρείας και τους επιτρέπουν να εξασφαλίζουν ότι οι οικονοµικές καταστάσεις καταρτίζονται σύµφωνα µε τα ΠΧΑ και τις διερµηνείες Ε ΠΧΑ, που έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και τη συµµόρφωση µε τα ΠΧΑ και τις διερµηνείες τους, όπως δηµοσιεύονται από τον Οργανισµό ιεθνών Λογιστικών Προτύπων και µε τα τµήµατα των «σχετικών κανόνων και κανονισµών της Εταιρείας» για την αναφορά βάσει των ΠΧΑ και µε το Άρθρο 4 του Κανονισµού ΛΠ. Επίσης, τα µέλη του Σ είναι υπεύθυνα για τη διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας και, συνεπώς, για τη λήψη κατάλληλων µέτρων για την πρόληψη και τον εντοπισµό οικονοµικών εγκληµάτων και άλλων παρατυπιών. 1. Κύριες δραστηριότητες Οι κύριες δραστηριότητες της Εταιρείας εξακολούθησαν να είναι, η πώληση προϊόντων πληροφορικής, λογισµικού και παροχή συναφών υπηρεσιών και η ανάπτυξη συστηµάτων λογισµικού. 2. Εξέλιξη των εργασιών της Εταιρείας και προβλεπόµενη πορεία: Επισηµαίνεται ότι η πορεία της εταιρείας και κατά τη εικοστή εταιρική χρήση (2009) χαρακτηρίζεται ως επιτυχής. Τα έσοδα πωλήσεων της κλειόµενης χρήσης ανήλθαν σε 112.741 χιλιάδες Ευρώ έναντι 154.133 χιλιάδες Ευρώ της προηγούµενης χρήσεως παρουσιάζοντας µείωση ποσού 41.392 (26,85%) χιλιάδες Ευρώ. Τα καθαρά κέρδη προ φόρων της κλειόµενης χρήσης ανήλθαν σε 16.580 χιλιάδες Ευρώ έναντι 19.319 χιλιάδες Ευρώ της προηγούµενης χρήσεως παρουσιάζοντας µείωση ποσού 2.739 (14,17%) χιλιάδων Ευρώ. Η µείωση οφείλεται κυρίως στην µείωση των πωλήσεων κατά το ποσό των 41.392 (26,85%) χιλιάδων Ευρώ καθώς και την µείωση του κόστους πωληθέντων κατά 33.674 (29,09%) χιλιάδων Ευρώ και στη µείωση των εξόδων διοικητικής λειτουργίας κατά το ποσό των 4.904 (26,14%) χιλιάδων Ευρώ, στη µείωση των λοιπών εσόδων και εξόδων κατά 19 (0,5%) χιλιάδων Ευρώ, στη µείωση των εσόδων συµµετοχών κατά 76 (0,98%) χιλιάδων Ευρώ, και στη µείωση των χρηµατοοικονοµικών εξόδων κατά το ποσό των 171 χιλιάδων Ευρώ (1,2%). Όπως προκύπτει από τη µέχρι τώρα πορεία της Εταιρείας η τρέχουσα χρήση και οι επόµενες θα είναι κερδοφόρες. 3. Σηµαντικά γεγονότα που συνέβησαν στη χρήση. Κανένα σηµαντικό γεγονός δεν συνέβη κατά τη χρήση που έκλεισε στις 31/12/2009. 4.Σηµαντικά γεγονότα από 31/12/2009 µέχρι σήµερα. Κανένα σηµαντικό γεγονός δεν συνέβη από την ηµέρα κλεισίµατος του ισολογισµού (31/12/2009) µέχρι σήµερα, η πορεία της εταιρείας κρίνεται ικανοποιητική. 5. Ύπαρξη υποκαταστηµάτων εν υπάρχουν υποκαταστήµατα. 3
IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. Έκθεση Σ 2009 ΕΚΘΕΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ 6. Χρηµατοοικονοµικά µέσα και διαχείριση κινδύνων Κατά την κανονική διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της, η Εταιρεία είναι εκτεθειµένη στις επιπτώσεις των διακυµάνσεων των συναλλαγµατικών ισοτιµιών, στον πιστωτικό κίνδυνο των πελατών και, σε µικρότερο βαθµό, στις µεταβολές των επιτοκίων και στον κίνδυνο τιµών. Η Εταιρεία περιορίζει αυτούς τους κινδύνους ακολουθώντας καθιερωµένες πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων. εν χρησιµοποιούνται παράγωγα και σε όποιες περιπτώσεις συµφέρει από άποψη κόστους διακανονίζεται χρηµατοδότηση µέσω πίστωσης στα νοµίσµατα µε τα οποία πραγµατοποιούνται οι αντίστοιχες συναλλαγές. Κίνδυνος τιµών Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντική έκθεση σε κίνδυνο τιµών εµπορευµάτων ως αποτέλεσµα των δραστηριοτήτων της. Συναλλαγµατικός κίνδυνος Το λειτουργικό νόµισµα της εταιρείας είναι το Ευρώ. Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται σε ευρώ µε βάση την επίσηµη τιµή του ξένου νοµίσµατος που ισχύει την ηµέρα της συναλλαγής. Τα νοµισµατικά περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις που εκφράζονται σε ξένο νόµισµα µετατρέπονται µε τις ισοτιµίες της ηµεροµηνίας του ισολογισµού. Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντική έκθεση σε συναλλαγµατικούς κινδύνους κατά την κανονική διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της. Η Εταιρεία δεν χρησιµοποιεί παράγωγα. Πιστωτικός κίνδυνος Πιστωτικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος της µη έγκαιρης ή της αδυναµίας είσπραξης απαιτήσεων. Η Εταιρεία δεν διατρέχει κάποιο άµεσο πιστωτικό κίνδυνο, διότι η είσπραξη των ενήµερων υπολοίπων γίνεται κανονικά. Οι πολιτικές διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου διασφαλίζουν ότι οι πωλήσεις των προϊόντων και υπηρεσιών διενεργούνται σε πελάτες µε ικανοποιητικό ιστορικό φερεγγυότητας. Για τις καθυστερηµένες επισφαλείς απαιτήσεις γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες για την είσπραξη τους. Η Εταιρεία δεν εµφανίζει ιδιαίτερη συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου. εν αναµένονται σηµαντικές ζηµιές από τα χρηµατικά διαθέσιµα και τις καταθέσεις σε τράπεζες,καθώς οι συναλλαγές περιορίζονται µε πιστωτικά ιδρύµατα µε καλή πιστοληπτική ικανότητα. Κίνδυνος ρευστότητας Ως κίνδυνος ρευστότητας ορίζεται το ενδεχόµενο αδυναµίας της Εταιρείας να αποπληρώσει πλήρως ή εγκαίρως τις τρέχουσες και µελλοντικές υποχρεώσεις της. Η Εταιρεία διατηρεί χρηµατοδοτικές διευκολύνσεις σε συνδεδεµένο οργανισµό ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των ταµειακών ροών της IBM, για να εξασφαλίζεται ότι η Εταιρεία έχει επαρκείς διαθέσιµους πόρους για τις δραστηριότητές της και για σχεδιαζόµενες επεκτάσεις. Κίνδυνος επιτοκίων και ταµειακών ροών Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντική έκθεση στον κίνδυνο επιτοκίων και ταµειακών ροών ως αποτέλεσµα των δραστηριοτήτων της. 6. Οικονοµική θέση της εταιρείας Τα βασικά οικονοµικά στοιχεία της Εταιρείας καθώς και οι λογιστικές αρχές που εφαρµόστηκαν περιγράφονται αναλυτικά στις σηµειώσεις επί των οικονοµικών καταστάσεων που αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των Ετησίων Οικονοµικών καταστάσεων για την περίοδο 1 η Ιανουαρίου έως 31 η εκεµβρίου 2009. Στους πίνακες που ακλουθούν παρουσιάζονται τα σηµαντικότερα µεγέθη της Εταιρείας (ποσά σε χιλιάδες ευρώ): ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟ ΩΝ (Ποσά εκφρασµένα σε χιλιάδες ) Σύνολο κύκλου εργασιών Μικτά Αποτελέσµατα Έξοδα και Λοιπά Έσοδα Κέρδη / (ζηµιές) προ φόρων, χρηµατοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσµάτων Κέρδη / (ζηµιές) προ φόρων σύνολο Μείον φόροι Κέρδη / (ζηµιές) µετά από φόρους σύνολο 01.01 ΕΩΣ 31.12.2009 112.741 30.670 (14.090) 17.130 16.579 (7.288) 9.292 4
IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. Έκθεση Σ 2009 ΕΚΘΕΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ (Ποσά εκφρασµένα σε χιλιάδες ) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ιδιοχρησιµοποιούµενα Ενσώµατα Πάγια Στοιχεία Λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά Στοιχεία Αποθέµατα Απαιτήσεις από πελάτες και λοιπές απαιτήσεις Χρηµατικά ιαθέσιµα ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Προβλέψεις/Λοιπές µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Λοιπές Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Σύνολο υποχρεώσεων Μετοχικό κεφάλαιο Λοιπά στοιχεία καθαρής θέσης Κέρδη εις νέον Σύνολο Καθαρής Θέσης ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 01.01 ΕΩΣ 31.12.2009 1.689 3.338 647 37.386 34.745 77.805 20.500 36.479 56.979 2.432 (547) 18.941 20.826 77.805 Παρακάτω παρατίθενται κάποιοι αριθµοδείκτες ενδεικτικοί για την πορεία της εταιρείας το 2009 και συγκριτικά µε το 2008: ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 2009 2008 Αριθµοδείκτης Γενικής Ρευστότητας (Κυκλοφορούν Ενεργητικό/ Βραχυπρόθεσµες Υπ/σεις) 1,92 1,57 Αριθµοδείκτης Ειδικής Ρευστότητας [(Κυκλοφορούν Ενεργητικό- Αποθέµατα)/ Βραχυπρόθεσµες Υπ/σεις)] 1,90 1,54 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ 2009 ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 2008 Αριθµοδείκτης Παγιοποιήσεως της Περιουσίας Πάγιο ενεργητικό/ Σύνολο ενεργητικού 0,10 0,10 Αριθµοδείκτης Οικονοµικής Αυτάρκειας Ίδια κεφάλαια/ Σύνολο υποχρεώσεων 0,36 0,16 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 2009 2008 Αριθµοδείκτης Αποδοτικότητας Ιδίων Κεφαλαίων Καθαρά Αποτ/τα προ φόρων/ Ίδια κεφάλαια 0,80 1,82 είκτης Μικτού Περιθωρίου Κέρδους Μικτά αποτελέσµατα / Κύκλος Εργασιών 0,27 0,25 Το ιοικητικό Συµβούλιο αφού άκουσε την έκθεση του Προέδρου και Γενικού ιευθυντή αποφάσισε οµόφωνα την έγκρισή της. Χαλάνδρι, 30 Απριλίου 2010 Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΟΥ.Σ. ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ.Σ. Ιωάννης Τερζάκης Σουλτάνα Ατταριάν Σταυρούλα Μεγαρίτη Σπυρίδων Πουλίδας 5
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2009 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ Σηµ. 01/01/2009-31/12/2009 01/01/2008-31/12/2008 ( 000) ( 000) Έσοδα εκµετάλλευσης Έσοδα από πωλήσεις προϊόντων 43.354 74.073 Έσοδα από Πωλήσεις Υπηρεσιών 69.232 79.702 Λοιπά Έσοδα 155 358 Σύνολο εσόδων 112.741 154.133 Κόστος Πωλήσεων (82.071) (115.744) Μικτά Αποτελέσµατα 30.670 38.389 Έξοδα και λοιπά έσοδα Έξοδα πωλήσεων, γενικά και διοικητικά έξοδα 8 (13.850) (18.754) Λοιπά έσοδα 5 310 329 Έσοδα συµµετοχών 3 692 768 Χρηµατοοικονοµικά έξοδα 4 (1.242) (1.413) Σύνολο εξόδων και λοιπών εσόδων (14.090) (19.070) Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσεως προ φόρων 16.580 19.319 Φόρος εισοδήµατος 6 (7.288) (6.931) Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσεως 9.292 12.388 Οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στις 30 Απριλίου 2010. Ο Πρόεδρος του.σ. ιευθύνων Σύµβουλος & Γενικός ιευθυντής Ιωάννης Α. Τερζάκης Α..Τ. Ρ111398 Η Εντεταλµένη Σύµβουλος & ιευθύντρια Οικονοµικών Υπηρεσιών Σταυρούλα. Μεγαρίτη Α..Τ. Ρ 603082 Ο Προϊστάµενος Λογιστηρίου Φίλιππος Γ. Νόρτον ΑΡ.Α. Α' Ταξής 002417 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις γνωστοποίησης αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 6
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2009 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ 01/01/2009 01/01/2009 - - 31/12/2009 31/12/2009 ( 000) ( 000) Κέρδος χρήσης 9.292 12.388 Λοιπά συνολικά έσοδα: Αναλογιστικά κέρδη / (ζηµίες) προγραµµάτων καθορισµένων παροχών Φόρος εισοδήµατος που σχετίζεται µε τα στοιχεία λοιπών συνολικών εσόδων 726 1.525 (14) (72) Λοιπά συνολικά έσοδα χρήσης, µετά την αφαίρεση των φόρων 712 1.453 Σύνολο Εσόδων Χρήσης 10.004 13.841 Κατανεµηµένα σε: Μετόχους 10.004 13.841 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις γνωστοποίησης αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων 7
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Κατά την 31 η εκεµβρίου 2009 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ Κατά την 31 η εκεµβρίου 2009 31/12/2009 31/12/2008 Σηµ. ( 000) ( 000) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Κυκλοφορούν Ενεργητικό Χρηµατικά ιαθέσιµα 10 34.745 2.856 Απαιτήσεις από πελάτες και λοιπές 15,27 32.862 49.622 απαιτήσεις Λοιπές Απαιτήσεις 13 1.610 15.436 Αποθέµατα 14 647 1.112 Σύνολο Κυκλοφορούντος Ενεργητικού 69.864 69.026 Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Ενεργητικού& Λοιπές Μακροπρόθεσµες Απαιτήσεις Απαιτήσεις από πελάτες και λοιπές 15,27 2.914 1.888 απαιτήσεις Απαιτήσεις από χρηµατοδοτήσεις 13 33 226 Ενσώµατα Πάγια 11 1.689 2.166 Αναβαλλόµενη Φορολογική 6 2.712 3.111 Απαίτηση Επένδυση σε θυγατρικές 12 593 372 Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού 7.941 7.763 Σύνολο ενεργητικού 77.805 76.789 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις γνωστοποίησης αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων 8
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ - συνέχεια Κατά την 31 η εκεµβρίου 2009 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 31/12/2009 31/12/2008 Σηµ. ( 000) ( 000) Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις σε προµηθευτές και λοιπές 19,27 23.708 30.630 υποχρεώσεις Υποχρεώσεις για τρέχοντα φόρο 5.959 7.977 Αναβαλλόµενα έσοδα 21 5.663 4.412 Υποχρεώσεις προς το προσωπικό 18 1.149 1.045 Σύνολο Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 36.479 44.064 Προβλέψεις και Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις Αναβαλλόµενα έσοδα 21 2.950 3.565 Προβλέψεις για υποχρεώσεις από 24 17.550 18.520 συνταξιοδοτικό πρόγραµµα Σύνολο Προβλέψεων &Μακροπρόθεσµων 20.500 22.085 Υποχρεώσεων Σύνολο υποχρεώσεων 56.979 66.149 Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Μετοχικό κεφάλαιο 16 2.432 2.432 Αποθεµατικό παροχών σε συµµετοχικούς 23 159 0 τίτλους Αποθεµατικά 17 3.607 3.607 Λοιπά στοιχεία καθαρής θέσης 17 (4.313) (5.024) Αποτελέσµατα εις νέον 17 18.941 9.625 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 20.826 10.640 Σύνολο Ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 77.805 76.789 Οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στις 30 Απριλίου 2010. Ο Πρόεδρος του.σ. ιευθύνων Σύµβουλος &Γενικός ιευθυντής Ιωάννης Α. Τερζάκης Α..Τ. Ρ111398 Η Εντεταλµένη Σύµβουλος & ιευθύντρια Οικονοµικών Υπηρεσιών Σταυρούλα. Μεγαρίτη Α..Τ. Ρ 603082 Ο Προϊστάµενος Λογιστηρίου Φίλιππος Γ. Νόρτον ΑΡ.Α. Α' Ταξής 002417 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις γνωστοποίησης αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων 9
IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις 2009 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2009 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ Μετοχικό Κεφάλαιο Αποθεµατικό Παροχών σε Συµµετοχικούς Τίτλους Αποθεµατικά Λοιπά Στοιχεία Καθαρής Θέσης Αποτέλεσµα Εις νέον Σύνολο Σηµείωση (16) (23) (17) ( 000) ( 000) ( 000) ( 000) ( 000) ( 000) Υπόλοιπο την 1 η Ιανουαρίου 2008 2.432 142 3.607 (6.477) 156 (140) Μερίσµατα (2.897) (2.897) Κέρδος / (ζηµία) χρήσης 12.388 12.388 Λοιπά συνολικά έσοδα 1.453 1.453 Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών (142) (22) (164) Υπόλοιπο την 31 η εκεµβρίου 2008 2.432 0 3.607 (5.024) 9.625 10.640 Κέρδος / (ζηµία) χρήσης 9.292 9.292 Λοιπά συνολικά έσοδα 711 711 Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών 159 24 183 Υπόλοιπο την 31 η εκεµβρίου 2009 2.432 159 3.607 (4.313) 18.941 20.826 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις γνωστοποίησης αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων 10
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2009 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ 31/12/2009 31/12/2008 ( 000) ( 000) Λειτουργικές ραστηριότητες Κέρδη προ φορών 16.579 19.318 Αναπροσαρµογές για: Χρηµατοοικονοµικά Έξοδα/ (Έσοδα) (112) 140 Έσοδα από συµµετοχές και µερίσµατα (221) (328) Αποσβέσεις 902 1.120 Ζηµία (κέρδος) από πώληση ενσωµάτων παγίων 10 (11) Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών 181 (3) Πρόβλεψη για συνταξιοδοτικό πρόγραµµα υπαλλήλων 2.315 2.430 Σύνολο 19.654 22.666 Πλέον / µείον προσαρµογές για µεταβολές λογαριασµών κεφαλαίου κίνησης: Αύξηση αποθεµάτων 465 3.972 Μείωση/(αύξηση) απαιτήσεων από πελάτες και λοιπών απαιτήσεων 15.734 9.584 Αύξηση υποχρεώσεων σε προµηθευτές και λοιπών υποχρεώσεων (6.818) (14.484) Αύξηση αναβαλλόµενων εσόδων 636 483 Μείον: Φόρος εισοδήµατος που καταβλήθηκε (8.918) (5.505) Καταβληθέντες τόκοι (45) (214) Εισπραχθέντες τόκοι 157 74 Σύνολο εισροών από λειτουργικές δραστηριότητες (α) 20.865 16.576 Επενδυτικές δραστηριότητες Εργοδοτικές εισφορές σε συνταξιοδοτικό πρόγραµµα (2.559) (632) Αγορές ενσωµάτων παγίων (453) (979) Εκποίηση ενσωµάτων παγίων 18 59 Σύνολο εισροών από επενδυτικές δραστηριότητες (β) (2.994) (1.552) Χρηµατοδοτικές ραστηριότητες Αύξηση από χρηµατοδότηση για διεταιρικά δάνεια 13.708 (13.782) Αύξηση απαιτήσεων από χρηµατοδοτήσεις 310 2.570 ιανεµηθέντα µερίσµατα 0 (2.897) Σύνολο εισροών από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες (γ) 14.018 (14.109) Καθαρή (µείωση)/αύξηση στα χρηµατικά διαθέσιµα 31.889 915 (α)+(β)+(γ) Χρηµατικά διαθέσιµα στην αρχή της χρήσης 2.856 1.941 Χρηµατικά διαθέσιµα στη λήξη της χρήσης 34.745 2.856 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 11
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1 Γενικές Πληροφορίες Η «IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε», (η «Εταιρεία»), είναι µια ανώνυµη εταιρεία η οποία έχει συσταθεί και λειτουργεί στην Ελλάδα. Η εταιρεία δραστηριοποιείται κυρίως στην πώληση προϊόντων πληροφορικής, λογισµικού και σχετικών υπηρεσιών και στην ανάπτυξη συστηµάτων λογισµικού. Η άµεση µητρική οντότητα της Εταιρείας είναι η IBM Italia S.p.A., µια εταιρεία η οποία έχει συσταθεί σε άλλη χώρα της ΕΕ (Ιταλία). Ωστόσο η επικεφαλής µητρική εταιρεία είναι η International Business Machines Corporation («IBM Corporation»), µια εταιρεία η οποία έχει συσταθεί στις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής. Η έδρα και η βασική θέση εµπορικής δραστηριότητας της Εταιρείας είναι στη διεύθυνση Λεωφόρος Κηφισίας 284, 152 32, Χαλάνδρι, Αθήνα Κατά την ηµεροµηνία έγκρισης αυτών των οικονοµικών καταστάσεων, τα ακόλουθα πρότυπα και διερµηνείες είχαν εκδοθεί, αλλά δεν είχαν τεθεί ακόµη σε ισχύ και δεν έχουν εφαρµοστεί στις εν λόγω οικονοµικές καταστάσεις: ΠΧΑ 2 ΠΧΑ 3 ΠΧΑ 9 ΛΠ 24 ΛΠ 27 ΛΠ 32 ΛΠ 39 Ε ΠΧΑ 12 Ε ΠΧΑ 14 Ε ΠΧΑ 17 Ε ΠΧΑ 19 «Παροχές που η αξία τους εξαρτάται από µετοχές (τροποποιηµένο)» «Συνενώσεις επιχειρήσεων (αναθεωρηµένο)» «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα» «Γνωστοποιήσεις Συνδεδεµένων Μερών» «Ενοποιηµένες και Χωριστές Οικονοµικές Καταστάσεις (αναθεωρηµένο)» «Χρηµατοοικονοµικά µέσα: Παρουσίαση (τροποποιηµένο)» «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιµέτρηση µε εξαίρεση ορισµένες διατάξεις που αφορούν τη λογιστική αντιστάθµιση του κινδύνου» «Συµφωνίες για Παραχώρηση ικαιώµατος Παροχής Υπηρεσιών» «Όριο Περιουσιακών Στοιχείων Καθορισµένων Παροχών, Ελάχιστες Απαιτήσεις Χρηµατοδότησης και η Αλληλεπίδρασή τους» «ιανοµή µη χρηµατικών περιουσιακών στοιχείων στους µετόχους» «ιαγραφή Χρηµατοοικονοµικών Υποχρεώσεων µε συµµετοχικούς τίτλους» Η εφαρµογή αυτών των Προτύπων και ιερµηνειών σε µελλοντικές περιόδους, όποτε είναι εφαρµοστέα υπό τις περιστάσεις, δεν αναµένεται να επιδράσει ουσιαστικά στις οικονοµικές καταστάσεις της οντότητας κατά την περίοδο της Πρώτης εφαρµογής τους. 2 Σηµαντικές Λογιστικές Πολιτικές. ήλωση συµµόρφωσης Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας καταρτίστηκαν σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) και τις απαιτήσεις των εθνικών νόµων, ιδιαίτερα του Νόµου 2190/1920 περί Ανωνύµων Εταιρειών, του Νόµου 2238/1994 Κύρωση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήµατος, του Προεδρικού ιατάγµατος 186/1992 («Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων»), του Προεδρικού ιατάγµατος 1123/1980 (Γενικό Λογιστικό Σχέδιο). Αυτές οι οικονοµικές καταστάσεις είναι επίσης σύµφωνες µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) και τις διερµηνείες τους, όπως έχουν δηµοσιευθεί από τον Οργανισµό ιεθνών Λογιστικών Προτύπων. Βάση κατάρτισης οικονοµικών καταστάσεων Οι Οικονοµικές Καταστάσεις της Εταιρείας, συντάσσονται σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς (εφεξής ΠΧΑ), περιλαµβανοµένων των ιεθνών Λογιστικών Προτύπων («ΛΠ.») και των διερµηνειών που έχουν εκδοθεί από την επιτροπή διερµηνειών των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα ΠΧΑ που έχουν εκδοθεί από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ) και απεικονίζονται σε Ευρώ, το επίσηµο νόµισµα της χώρας όπου εδρεύει η Εταιρεία. Οι οικονοµικές καταστάσεις είναι οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και όχι του οµίλου. Η Εταιρεία χρησιµοποιεί την εξαίρεση βάση του άρθρου 93 Ν 2190/1920 από την υποχρέωση κατάρτισης και υποβολής καταστάσεων οµίλου στο Μητρώο Ανώνυµων Εταιρειών στην Ελλάδα λόγω του ότι η ίδια, καθώς και όλες οι θυγατρικές της, ενσωµατώνονται στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις οµίλου της IBM Italia S.p.A., µιας εταιρείας που έχει συσταθεί σε άλλη χώρα µέλος της ΕΕ (Ιταλία). 12
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ - συνέχεια Οι οικονοµικές καταστάσεις καταρτίζονται µε βάση την αρχή της συνέχειας των δραστηριοτήτων. Το νόµισµα αναφοράς αυτών των οικονοµικών καταστάσεων είναι η νοµισµατική µονάδα (ευρώ) Η κατάρτιση των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧΑ απαιτεί από τη διεύθυνση την παροχή εκτιµήσεων και υποθέσεων που επηρεάζουν τα ποσά που αναφέρονται στις οικονοµικές καταστάσεις και στις συνοδευτικές σηµειώσεις γνωστοποίησης. Αν και οι εκτιµήσεις βασίζονται σε όσα δύναται να γνωρίζει η διεύθυνση για τις τρέχουσες εξελίξεις και τις πρωτοβουλίες που ενδέχεται να αναλάβει η Εταιρεία µελλοντικά, τα πραγµατικά αποτελέσµατα ενδέχεται να διαφέρουν από τις εκτιµήσεις. Η διεύθυνση απαιτείται επίσης να ασκεί την κρίση της κατά τη διαδικασία καθορισµού και εφαρµογής των λογιστικών πολιτικών της Εταιρείας και των διαθέσιµων επιλογών στο πλαίσιο των ΠΧΑ. Οι τοµείς όπου υπάρχει σηµαντική πολυπλοκότητα ή για τους οποίους απαιτείται κρίση ή οι τοµείς για τους οποίους οι εκτιµήσεις και οι υποθέσεις είναι σηµαντικές για τα αποτελέσµατα της Εταιρείας, αφορούν κυρίως στις παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών, στην αναγνώριση εσόδων, στη λογιστική αντιµετώπιση των παροχών προς τους υπαλλήλους, στις προβλέψεις, στα ενσώµατα πάγια και για την εκτίµηση της ωφέλιµης οικονοµικής ζωής και για την αποµείωση αξίας) και στον αναβαλλόµενο φόρο. Αυτοί αναλύονται στις σχετικές λογιστικές πολιτικές και στις σηµειώσεις γνωστοποίησης που παρατίθενται παρακάτω. Οι λογιστικές πολιτικές έχουν επιλεγεί και εφαρµοστεί µε τρόπο που εξασφαλίζει ότι οι οικονοµικές πληροφορίες που προκύπτουν, πληρούν τα κριτήρια της σχετικότητας και αξιοπιστίας, εξασφαλίζοντας µε αυτό τον τρόπο ότι αναφέρεται η ουσία των υποκείµενων συναλλαγών ή άλλων συµβάντων. Αυτές είναι οι πρώτες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας που παρουσιάζονται µε βάση τα ΠΧΑ και έχει εφαρµοστεί το ΠΧΑ 1 Πρώτη Εφαρµογή των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς («ΠΧΑ 1»). Η Εταιρεία άλλαξε τις λογιστικές πολιτικές της την 1 η Ιανουαρίου 2009 έτσι, ώστε να συµµορφώνεται µε τα ΠΧΑ. Η µετάβαση στα ΠΧΑ, λαµβάνεται υπόψη λογιστικά σύµφωνα µε το ΠΧΑ 1, µε την 1 η Ιανουαρίου 2008 ως ηµεροµηνία µετάβασης. Ανάλυση του τρόπου µε τον οποίο η µετάβαση στα ΠΧΑ έχει επηρεάσει τον ισολογισµό και την κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων της Εταιρείας παρατίθεται στη σηµείωση 28. Η Εταιρεία έχει χρησιµοποιήσει όλες τις εξαιρέσεις που είναι διαθέσιµες µε βάση το ΠΧΑ 1, όπως αναφέρεται στη σηµείωση 28. Αναγνώριση Εσόδων Τα έσοδα µετρώνται µε την εύλογη αξία του αντιτίµου που εισπράττεται ή είναι εισπρακτέο και αντιπροσωπεύουν τα ποσά που είναι εισπρακτέα για τα αγαθά που πωλούνται και τις υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της κανονικής διεξαγωγής των δραστηριοτήτων, µετά την αφαίρεση εκπτώσεων και φόρων που σχετίζονται µε τις πωλήσεις. Κανένα έσοδο δεν αναγνωρίζεται εάν υπάρχουν σηµαντικές αµφιβολίες αναφορικά µε την είσπραξη του οφειλόµενου αντιτίµου, του σχετικού κόστους ή για τη συνεχιζόµενη σχέση της Εταιρείας µε τα αγαθά. Η Εταιρεία αναγνωρίζει τα έσοδα, µόνο εφόσον είναι πιθανό ότι θα υπάρξει µελλοντική εισροή οικονοµικού οφέλους στο νοµικό πρόσωπο και εφόσον το αυτό όφελος µπορεί να µετρηθεί αξιόπιστα. Τα κριτήρια τα οποία έχουν υιοθετηθεί για κάθε κλάση εσόδων είναι τα εξής: Πωλήσεις Προϊόντων (Hardware) Τα έσοδα από τις πωλήσεις προϊόντων γενικά αναγνωρίζονται, όταν το προϊόν αποστέλλεται στον πελάτη και όταν σηµαντικό µέρος από τον κίνδυνο και τα οφέλη ιδιοκτησίας του προϊόντος έχει µεταβιβαστεί στον αγοραστή. Κάθε κόστος για εγγυήσεις και υποχρεώσεις που αποµένουν, που είναι επουσιώδεις ή τυπικές, λογίζεται κατά την αναγνώριση του αντίστοιχου εσόδου. Λογισµικό- Software Τα έσοδα από την πώληση λογισµικού,το οποίο παρέχεται µε απεριόριστη άδεια χρήσης και χρεώνεται εφάπαξ στον πελάτη, αναγνωρίζονται κατά την έναρξη της διάρκειας της άδειας χρήσης. Τα έσοδα από συµβόλαια καθορισµένου χρόνου (µε µηνιαία χρέωση άδειας χρήσης) αναγνωρίζονται σε βάση συνδροµής, στη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία ο πελάτης χρησιµοποιεί την άδεια χρήσης. Επίσης τα έσοδα από συντήρηση, αναβαθµίσεις λογισµικού καθώς και από υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης, αναγνωρίζονται στη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία παραδίδονται τα εν λόγω στοιχεία. 13
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ - συνέχεια Συµφωνίες που περιλαµβάνουν πολλαπλά στοιχεία εσόδων Η Εταιρεία προβαίνει σε συµφωνίες µε τους πελάτες της, οι οποίες είτε αφορούν την πώληση λογισµικού είτε όχι και περιλαµβάνουν πολλαπλά στοιχεία εσόδων δηλαδή µπορεί να περιλαµβάνουν οποιονδήποτε συνδυασµό παροχής υπηρεσιών, πώλησης λογισµικού, υλικού ή/και χρηµατοδότησης. Μια συµφωνία πολλαπλών στοιχείων διαχωρίζεται σε περισσότερες από µια µονάδες λογιστικής εάν πληρούνται όλα τα παρακάτω κριτήρια. Συµφωνίες εσόδων που σχετίζονται µε την πώληση λογισµικού Η λειτουργικότητα των στοιχείων που παραδίδονται δεν εξαρτάται από τα στοιχεία που δεν έχουν παραδοθεί. Υπάρχει αντικειµενική τεκµηρίωση για τον συγκεκριµένο προµηθευτή, σχετικά µε την εύλογη αξία των στοιχείων που δεν έχουν παραδοθεί. Η παράδοση των στοιχείων που παραδίδονται αποτελεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας εσόδων για τα συγκεκριµένα στοιχεία. Συµφωνίες εσόδων που δεν σχετίζονται µε την πώληση λογισµικού Τα παραδιδόµενα στοιχεία έχουν αξία για τον πελάτη σε αυτόνοµη βάση. Υπάρχει αντικειµενική και αξιόπιστη τεκµηρίωση για την εύλογη αξία των στοιχείων που δεν έχουν παραδοθεί. Εάν η συµφωνία συµπεριλαµβάνει ένα γενικό δικαίωµα επιστροφής αναφορικά µε τα παραδιδόµενα στοιχεία, η παράδοση ή η παροχή των µη παραδοθέντων στοιχείων θεωρείται πιθανή και ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της Εταιρείας. Εάν δεν πληρούνται αυτά τα κριτήρια, τα έσοδα µετατίθενται έως το συντοµότερο χρόνο κατά τον οποίο θα πληρούνται τα εν λόγω κριτήρια ή έως ότου παραδοθεί το τελευταίο µη παραδοθέν στοιχείο. Εάν υπάρχει αντικειµενική και αξιόπιστη τεκµηρίωση για την εύλογη αξία/vsoe για όλες τις µονάδες λογιστικής σε µια συµφωνία, το αντίτιµό της κατανέµεται στις χωριστές µονάδες λογιστικής µε βάση τη σχετική εύλογη αξία κάθε µονάδας. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχει αντικειµενική και αξιόπιστη τεκµηρίωση της εύλογης αξίας/vsoe των στοιχείων που δεν έχουν παραδοθεί, αλλά δεν υπάρχει για τα στοιχεία που έχουν παραδοθεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, για τον καταµερισµό του αντιτίµου της συµφωνίας χρησιµοποιείται η υπολειµµατική µέθοδος. Βάσει της υπολειµµατικής µεθόδου, το ποσό του αντιτίµου που επιµερίζεται στα παραδοθέντα στοιχεία, ισούνται µε το συνολικό αντίτιµο της συµφωνίας µείον τη συγκεντρωτική εύλογη αξία/vsoe των µη παραδοθέντων στοιχείων. Οι πολιτικές εσόδων που περιγράφονται παρακάτω εφαρµόζονται στη συνέχεια σε κάθε µονάδα λογιστικής, όπως ενδείκνυται. Υπηρεσίες Οι κύριες κατηγορίες υπηρεσιών που παρέχονται από την Εταιρείας περιλαµβάνουν την εξωτερική ανάθεση µετασχηµατισµού κέντρων πληροφοριακών συστηµάτων και επιχειρησιακών διαδικασιών στον τοµέα της πληροφορικής, υπηρεσίες διαχείρισης εφαρµογών, τεχνολογική υποδοµή και συντήρηση συστηµάτων, φιλοξενία Web, καθώς και τη σχεδίαση και ανάπτυξη σύνθετων συστηµάτων πληροφορικής σύµφωνα µε τις προδιαγραφές κάθε πελάτη (σχεδίαση και κατασκευή). Αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται µε βάση το χρόνο και το υλικό, και µπορεί να υπάρχει σύµβαση σταθερής χρέωσης είτε σταθερής τιµής ανά µονάδα µέτρησης εξόδου. Οι περίοδοι των συµβάσεων γενικά κυµαίνονται από κάτω του ενός έτους έως πέντε ετών. Τα έσοδα από συµβάσεις εξωτερικής ανάθεσης κέντρων πληροφοριακών συστηµάτων και επιχειρησιακών διαδικασιών πληροφορικής, γενικά αναγνωρίζεται κατά το έτος παροχής των υπηρεσιών, χρησιµοποιώντας είτε ένα αντικειµενικό τρόπο µέτρησης της εξόδου είτε µια γραµµική βάση στη διάρκεια της σύµβασης. Με βάση τη µέθοδο εξόδου, το ποσό των εσόδων που αναγνωρίζονται βασίζεται στις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν κατά το έτος, όπως δηλώνεται στη σύµβαση. 14
2 Σηµαντικές λογιστικές πολιτικές - συνέχεια Τα έσοδα από υπηρεσίες διαχείρισης εφαρµογών, τεχνολογική υποδοµή και συντήρηση συστηµάτων, καθώς και από συµβάσεις φιλοξενίας Web, τυπικά αναγνωρίζονται σε γραµµική βάση στη διάρκεια της σύµβασης. Τα έσοδα από συµβάσεις χρόνου και υλικού αναγνωρίζονται µε τις συµβατικές τιµές, καθώς παρέχονται ώρες εργασίας και προκύπτουν άµεσες δαπάνες. Τα έσοδα που σχετίζονται µε συµβάσεις παράτασης εγγύησης και συντήρησης προϊόντων µετατίθενται και αναγνωρίζονται σε γραµµική βάση κατά την περίοδο παράδοσης. Τα έσοδα από συµβάσεις σχεδίασης και κατασκευής καθορισµένης τιµής αναγνωρίζονται, όταν το αποτέλεσµα µπορεί να εκτιµηθεί αξιόπιστα, ενώ τα έσοδα και το κόστος αναγνωρίζονται, γενικά, µε τη µέθοδο ποσοστιαίας ολοκλήρωσης. Με βάση τη µέθοδο ποσοστιαίας ολοκλήρωσης, τα έσοδα αναγνωρίζονται µε βάση το κόστος που έχει προκύψει µέχρι σήµερα ως ποσοστό του συνολικού εκτιµώµενου κόστους για την ολοκλήρωση της σύµβασης. Εάν εµφανιστούν περιστάσεις που ενδέχεται να αλλάξουν τις αρχικές εκτιµήσεις για τα έσοδα, το κόστος ή το βαθµό προόδου έως την ολοκλήρωση, τότε οι εκτιµήσεις αναθεωρούνται. Αυτές οι αναθεωρήσεις ενδέχεται να καταλήξουν σε αυξήσεις ή µειώσεις των εκτιµήσεων για τα έσοδα ή το κόστος και οι εν λόγω αναθεωρήσεις αντικατοπτρίζονται στα έσοδα κατά το έτος όπου οι περιστάσεις που επέβαλαν την αναθεώρηση καθίστανται γνωστές στη διεύθυνση. Η Εταιρεία προβαίνει σε συνεχή βάση σε αναλύσεις της κερδοφορίας των συµβάσεων παροχής υπηρεσιών µε σκοπό να καθορίζεται κατά πόσο οι πιο πρόσφατες εκτιµήσεις, όπως για τα έσοδα, το κόστος πωλήσεων και τα κέρδη, απαιτούν ενηµέρωση. Εάν οποιαδήποτε στιγµή αυτές οι εκτιµήσεις καταδεικνύουν ότι η σύµβαση δεν θα είναι επικερδής, το σύνολο της εκτιµώµενης ζηµίας για το υπόλοιπο της σύµβασης καταχωρίζεται αµέσως. Σε ορισµένες από τις συµβάσεις υπηρεσιών της Εταιρείας, η Εταιρεία τιµολογεί τον πελάτη πριν από την παροχή των υπηρεσιών (αναβαλλόµενα έσοδα). Σε άλλες συµβάσεις υπηρεσιών, η Εταιρεία παρέχει τις υπηρεσίες πριν από την τιµολόγηση του πελάτη (µη τιµολογηµένες απαιτήσεις). Οι τιµολογήσεις συνήθως πραγµατοποιούνται κατά το µήνα µετά την παροχή των υπηρεσιών από την Εταιρεία ή σύµφωνα µε συγκεκριµένους συµβατικούς όρους. Οι µη τιµολογηµένες απαιτήσεις αναµένεται να τιµολογούνται και να εισπράττονται, γενικά, εντός τεσσάρων µηνών, υπερβαίνοντας σπάνια τους εννέα µήνες. Τα έσοδα από µερίσµατα συµµετοχών αναγνωρίζονται όταν οριστικοποιείται το δικαίωµα είσπραξης από τους µετόχους µε απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Τα έσοδα από τόκους αναγνωρίζονται όταν αυτοί καταστούν δεδουλευµένοι. Μισθώσεις Οι µισθώσεις ταξινοµούνται σε χρηµατοδοτικές µισθώσεις, όποτε οι όροι της µίσθωσης µεταβιβάζουν σε ουσιαστικό βαθµό όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ιδιοκτησίας στον µισθωτή. Όλες οι άλλες µισθώσεις ταξινοµούνται ως λειτουργικές µισθώσεις. Η Εταιρεία ως µισθωτής Τα µισθώµατα που οφείλονται βάσει λειτουργικών µισθώσεων χρεώνονται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων σε γραµµική βάση στη διάρκεια της αντίστοιχης µίσθωσης. Η Εταιρεία δεν έχει συνάψει χρηµατοδοτικές µισθώσεις για ενσώµατα πάγια, σύµφωνα µε τις οποίες να διατηρεί ουσιαστικά όλους τους σηµαντικούς κινδύνους και τα οφέλη που συνδέονται µε την κυριότητα των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων Έξοδα πωλήσεων, γενικά και διοικητικά έξοδα Τα έξοδα πωλήσεων, τα γενικά και διοικητικά έξοδα αναγνωρίζονται στα κέρδη ή στη ζηµία καθώς προκύπτουν. Τα έξοδα που σχετίζονται µε την προώθηση και πώληση προϊόντων και υπηρεσιών ταξινοµούνται ως έξοδα πωλήσεων και συµπεριλαµβάνουν, τη διαφήµιση, τις προµήθειες πωλήσεων και τα ταξίδια. Τα γενικά και διοικητικά έξοδα περιλαµβάνουν τους µισθούς των στελεχών, τις προµήθειες γραφείου, τους φόρους εκτός των φόρων εισοδήµατος, την ασφάλιση, τα πνευµατικά δικαιώµατα, τις εγγυήσεις και την ενοικίαση γραφείων. Επιπλέον, στα γενικά και διοικητικά έξοδα περιλαµβάνονται άλλα λειτουργικά στοιχεία, όπως τα επισφαλή χρέη που διαγράφονται, τα δεδουλευµένα ανθρώπινου δυναµικού για υποχρεωτικές πληρωµές βάσει σύµβασης σε υπαλλήλους των οποίων η απασχόληση τερµατίζεται κατά την συνεχιζόµενη διεξαγωγή των εµπορικών δραστηριοτήτων και το κόστος περιβαλλοντικής αποκατάστασης. 15
2 Σηµαντικές λογιστικές πολιτικές - συνέχεια Συνάλλαγµα Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας παρουσιάζονται στη νοµισµατική µονάδα (ευρώ) που αποτελεί το λειτουργικό νόµισµα της Εταιρείας. Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού, τα χρηµατικά µεγέθη σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται µε τις ισοτιµίες που ισχύουν κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Οι συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν αναγνωρίζονται στο κέρδος ή στη ζηµία για τη χρήση. Κόστος δανεισµού Το κόστος δανεισµού αναγνωρίζεται στο κέρδος ή στη ζηµία για την περίοδο κατά την οποία προκύπτουν. Στο κόστος δανεισµού περιλαµβάνονται ο τόκος για υπεραναλήψεις από τράπεζες και ο βραχυπρόθεσµος και µακροπρόθεσµος δανεισµός. Παροχές προς τους υπαλλήλους Καθορίζεται πρόβλεψη για τις παροχές που προκύπτουν για τους υπαλλήλους αναφορικά µε µισθούς και αµοιβές και την ετήσια άδεια, όταν είναι πιθανό ότι θα απαιτηθεί εκκαθάριση και είναι δυνατόν να µετρηθούν µε ακρίβεια. Οι προβλέψεις που καθορίζονται αναφορικά µε παροχές προς υπαλλήλους που αναµένεται να τακτοποιηθούν εντός 12 µηνών µετρώνται µε τις ονοµαστικές αξίες τους χρησιµοποιώντας το ύψος της αποζηµίωσης που αναµένεται να ισχύει κατά το χρόνο της τακτοποίησης. Συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων εισφορών Οι εισφορές σε συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων εισφορών αναγνωρίζονται ως δαπάνη, όταν οι υπάλληλοι έχουν παράσχει υπηρεσίες που τους καθιστούν δικαιούχους των εισφορών. Συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων παροχών και άλλα προγράµµατα παροχών µετά τη συνταξιοδότηση Για τα συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων παροχών και άλλα προγράµµατα παροχών µετά τη συνταξιοδότηση, το κόστος των παροχών καθορίζεται χρησιµοποιώντας τη µέθοδο προβεβληµένης πιστωτικής µονάδας, µε την πραγµατοποίηση αναλογιστικών αποτιµήσεων σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού. Τα αναλογιστικά κέρδη και ζηµίες αναγνωρίζονται πλήρως κατά την περίοδο κατά την οποία προκύπτουν, εκτός του λογαριασµού αποτελεσµάτων, και παρουσιάζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων. Το κόστος υπηρεσιών που έχουν παρασχεθεί στο παρελθόν αναγνωρίζεται αµέσως στο βαθµό που οι παροχές έχουν ήδη µεταβιβαστεί ή αποσβεστεί γραµµικά στη διάρκεια της µέσης περιόδου έως την εκχώρηση των παροχών. Η υποχρέωση συνταξιοδοτικών παροχών, η οποία αναγνωρίζεται στον ισολογισµό, αντιπροσωπεύει την παρούσα αξία της υποχρέωσης καθορισµένων παροχών, αναπροσαρµοσµένη για το µη αναγνωρισµένο κόστος υπηρεσιών που παρασχέθηκαν στο παρελθόν, µείον την εύλογη αξία των στοιχείων ενεργητικού του προγράµµατος. Οποιοδήποτε στοιχείο ενεργητικού προκύπτει από αυτό τον υπολογισµό περιορίζεται στο κόστος υπηρεσιών που έχουν παρασχεθεί στο παρελθόν, συν την παρούσα αξία παροχών που προκύπτουν για την Εταιρεία και είναι διαθέσιµες µε τη µορφή επιστροφών και µειώσεων σε µελλοντικές εισφορές στο πρόγραµµα. Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών ικαιώµατα προαίρεσης µετοχών Τα δικαιώµατα προαίρεσης µετοχών της IBM Corporation παρέχονται σε υπαλλήλους και στο βασικό διευθυντικό προσωπικό της Εταιρείας. Τα δικαιώµατα που απορρέουν από αυτά τα δικαιώµατα προαίρεσης, εκχωρούνται από την IBM Corporation, που αποτελεί την ανώτατη επικεφαλή µητρική εταιρεία. Η εύλογη αξία των υπηρεσιών από υπαλλήλους που λαµβάνονται ως αντάλλαγµα για την εκχώρηση δικαιωµάτων προαίρεσης µετοχών, αναγνωρίζονται ως δαπάνη µε µια αντίστοιχη αναπροσαρµογή στα ίδια κεφάλαια ως εισφορά κεφαλαίου από την IBM Corporation. Το συνολικό ποσό που πρόκειται να δαπανηθεί στη διάρκεια της περιόδου µεταβίβασης καθορίζεται µε αναφορά στην εύλογη αξία των εκχωρούµενων δικαιωµάτων προαίρεσης, εξαιρουµένης της επίδρασης οποιωνδήποτε όρων εκχώρησης που δεν βασίζονται στην αγορά. Όροι µεταβίβασης που δεν βασίζονται στην αγορά, συµπεριλαµβάνονται στις υποθέσεις σχετικά µε τον αριθµό των δικαιωµάτων προαίρεσης που αναµένεται να καταστούν ώριµα προς άσκηση. Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού, η Εταιρεία αναθεωρεί τις εκτιµήσεις της σχετικά µε τον αριθµό των δικαιωµάτων προαίρεσης που αναµένεται να καταστούν ώριµα προς άσκηση. Η Εταιρεία αναγνωρίζει την επίδραση της αναθεώρησης στις αρχικές εκτιµήσεις, εάν υπάρχουν, στα αποτελέσµατα για τη χρήση και πραγµατοποιείται µια αντίστοιχη αναπροσαρµογή στο αποθεµατικό αποζηµίωσης µε συµµετοχικούς τίτλους στη διάρκεια της εναποµένουσας περιόδου µεταβίβασης. 16
2 Σηµαντικές λογιστικές πολιτικές - συνέχεια Η εύλογη αξία µετριέται χρησιµοποιώντας το µοντέλο αποτίµησης Black-Scholes. Η αναµενόµενη διάρκεια ζωής που χρησιµοποιείται στο µοντέλο έχει αναπροσαρµοστεί, µε βάση την καλύτερη εκτίµησης της διεύθυνσης, ως προς τις επιδράσεις του αµεταβίβαστου, των περιορισµών άσκησης και θεµάτων συµπεριφοράς. Αναφορικά µε τους όρους της συµφωνίας µε την IBM Corporation, η Εταιρεία απαιτείται να αποζηµιώσει την IBM Corporation για τη διαφορά µεταξύ της αγοραίας αξίας των υποκείµενων µετοχών, κατά την ηµεροµηνία άσκησης και των εσόδων από την άσκηση των δικαιωµάτων προαίρεσης µετοχών. Αυτή η διεταιρική χρέωση εκφράζεται σε δολάρια ΗΠΑ, µε βάση την αγοραία αξία σε δολάρια ΗΠΑ των υποκείµενων µετοχών και την τιµή άσκησης. Οι διαφορές συναλλαγµατικής ισοτιµίας που προκύπτουν από τη µετατροπή του ανεξόφλητου υπολοίπου σε κάθε ηµεροµηνία αναφοράς και κατά την ηµεροµηνία τακτοποίησης, αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα της χρήσης. Η διεταιρική χρέωση συµψηφίζεται πρώτα στα ίδια κεφάλαια έναντι του σχετικού αποθεµατικού για συµµετοχικούς τίτλους, το οποίο προκύπτει κατά την έκδοση πληρωµών που εξαρτώνται από την αξία µετοχών και το πλεόνασµα, αν υπάρχει, λογίζεται ως διανοµή κεφαλαίου από την Εταιρεία στην IBM Corporation. Παροχές σε µετοχές Οι παροχές σε µετοχές, είναι παροχές σε µετοχικό κεφάλαιο που καταβάλλονται σε µετοχές της IBM, µετά από µια χρονική περίοδο και οι οποίες γενικά µεταβιβάζονται έναντι της εκπλήρωσης όρων που σχετίζονται µε την παροχή υπηρεσιών ή την απόδοση. Η εύλογη αξία κάθε παροχής σε µετοχές µετράται µε την αγοραία τιµή των µετοχών της IBM Corporation κατά την ηµεροµηνία της εκχώρησης. Πρόγραµµα αγοράς µετοχών από υπαλλήλους Η IBM Corporation παρέχει επίσης ένα πρόγραµµα αγοράς µετοχών από υπαλλήλους (ESPP), το οποίο επιτρέπει σε συµµετέχοντες από όλο τον κόσµο, που πληρούν τις προϋποθέσεις, να αγοράσουν πλήρεις ή κλασµατικές κοινές µετοχές της IBM Corporation, µέσω κρατήσεων από τη µισθοδοσία, µε έκπτωση 5% επί της αγοραίας τιµής. Για αγορές πριν από την 1 η Απριλίου 2005, οι υπάλληλοι λάµβαναν έκπτωση 15% επί της αγοραίας τιµής των µετοχών. Η Εταιρεία επέλεξε να µην εφαρµόσει αναδροµικά το ΠΧΑ 2 Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών (συναλλαγές τακτοποίησης µέσω του µετοχικού κεφαλαίου) που εκχωρήθηκαν έως και τις 7 Νοεµβρίου 2002 και σε συµµετοχικούς τίτλους που παραχωρήθηκαν µετά τις 7 Νοεµβρίου 2002 και οι οποίοι µεταβιβάστηκαν πριν από την 1 η Ιανουαρίου 2008. Φορολογία εισοδήµατος (Τρέχουσα και Αναβαλλόµενη) Ο φόρος εισοδήµατος της χρήσης αποτελείται από τον τρέχοντα και τον αναβαλλόµενο φόρο. Η δαπάνη φόρου εισοδήµατος αντιπροσωπεύει τον τρέχοντα φόρο, ο οποίος υπολογίστηκε επί των φορολογητέων κερδών του έτους, τυχόν αναπροσαρµογές σε σχέση µε προηγούµενες χρήσεις και τη χρέωση ή πίστωση αναβαλλόµενου φόρου για το έτος. Ο τρέχων φόρος εισοδήµατος υπολογίζεται βάσει των σχετικών κονδυλίων των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τους φορολογικούς νόµους που ισχύουν στην Ελλάδα. Το φορολογητέο κέρδος διαφέρει από το κέρδος όπως αναφέρεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων, καθώς εξαιρεί στοιχεία εσόδων ή εξόδων, τα οποία είναι φορολογητέα ή εκπίπτουν σε άλλες χρήσεις και, επιπλέον, εξαιρεί στοιχεία τα οποία δεν είναι ποτέ φορολογητέα ή εκπεστέα. Επιπλέον, τα φορολογητέα έσοδα καθορίζονται χρησιµοποιώντας τις εθνικές αρχές λογιστικής, οι οποίες διαφέρουν από τα ΠΧΑ. Η τρέχουσα φορολογική οφειλή της Εταιρείας υπολογίζεται χρησιµοποιώντας τους φορολογικούς συντελεστές που έχουν τεθεί σε ισχύ ή έχουν ουσιαστικά τεθεί σε ισχύ έως την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Ο αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος προσδιορίζεται µε τη µέθοδο της υποχρέωσης που προκύπτει από τις προσωρινές διαφορές µεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων. Ο αναβαλλόµενος φόρος αναγνωρίζεται επί των διαφορών µεταξύ των λογιστικών αξιών των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού στις οικονοµικές καταστάσεις και της αντίστοιχης φορολογικής βάσης που χρησιµοποιείται για τον υπολογισµό του φορολογητέου κέρδους και λογίζεται χρησιµοποιώντας τη µέθοδο στοιχείου παθητικού ισολογισµού. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις, γενικά αναγνωρίζονται για όλες τις φορολογητέες προσωρινές διαφορές οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται στο βαθµό κατά τον οποίο είναι πιθανό ότι θα υπάρχουν διαθέσιµα φορολογητέα κέρδη, έναντι των οποίων θα είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθούν οι εκπεστέες προσωρινές διαφορές. Τα εν λόγω στοιχεία ενεργητικού και υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται εάν οι προσωρινές διαφορές προκύπτουν από φήµη και πελατεία ή από την αρχική αναγνώριση (εκτός κάποιας συνένωσης επιχειρήσεων) άλλων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε µια συναλλαγή η οποία δεν επηρεάζει ούτε το φορολογητέο κέρδος ούτε το λογιστικό κέρδος. 17
Η λογιστική αξία αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων εξετάζεται σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού και µειώνεται στο βαθµό κατά τον οποίο δεν είναι πλέον πιθανό να υπάρχουν επαρκή φορολογητέα κέρδη για να επιτρέπουν την ανάκτηση του συνόλου ή µέρους του περιουσιακού στοιχείου. Ο αναβαλλόµενος φόρος, υπολογίζεται µε τους φορολογικούς συντελεστές που αναµένεται να ισχύουν κατά το έτος τακτοποίησης της υποχρέωσης ή πραγµατοποίησης του περιουσιακού στοιχείου και χρεώνεται ή πιστώνεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων, εκτός από την περίπτωση κατά την οποία σχετίζεται µε στοιχεία τα οποία χρεώνονται ή πιστώνονται απευθείας στα ίδια κεφάλαια, οπότε ο αναβαλλόµενος φόρος λογίζεται επίσης στα ίδια κεφάλαια. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συµψηφίζονται, όταν υπάρχει νοµικά κατοχυρωµένο δικαίωµα συµψηφισµού των τρεχόντων φορολογικών περιουσιακών στοιχείων, έναντι των τρεχουσών φορολογικών υποχρεώσεων και όταν αυτά σχετίζονται µε φόρους εισοδήµατος που επιβάλλονται από την ίδια φορολογική αρχή και η Εταιρεία σκοπεύει να τακτοποιεί τα τρέχοντα φορολογικά περιουσιακά της στοιχεία σε καθαρή βάση. Ενσώµατα Πάγια Τα µηχανήµατα και ο εξοπλισµός, οι µόνιµες κατασκευές και τα προσαρτήµατα αυτών, ο εξοπλισµός γραφείου και τα µισθωµένα µηχανήµατα τα οποία κατέχονται για χρήση στην παραγωγή ή την προµήθεια αγαθών και υπηρεσιών ή για διοικητικούς σκοπούς, αναφέρονται στον ισολογισµό στην αξία του κόστους τους µειωµένα µε τη συσσωρευµένη απόσβεση και τις συσσωρευµένες ζηµίες αποµείωσης αξίας. Το αποσβέσιµο ποσό ενός περιουσιακού στοιχείο καθορίζεται µετά την αφαίρεση της υπολειµµατικής του αξίας. Η υπολειµµατική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου είναι το εκτιµώµενο ποσό που θα λάµβανε η Εταιρεία από την εκποίηση του περιουσιακού στοιχείου, µετά την αφαίρεση του εκτιµώµενου κόστους εκποίησης. Κάθε µέρος ενός περιουσιακού στοιχείου ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισµού µε κόστος το οποίο είναι σηµαντικό σε σχέση µε το συνολικό κόστος του στοιχείου αποσβένεται χωριστά. Η απόσβεση χρεώνεται έτσι, ώστε το κόστος των περιουσιακών στοιχείων να διαγράφεται κατά τη διάρκεια της εκτιµώµενης ωφέλιµης διάρκειας ζωής τους, χρησιµοποιώντας τη γραµµική µέθοδο. Οι εκτιµώµενες περίοδοι ωφέλιµης διάρκειας ζωής που χρησιµοποιούνται στον υπολογισµό των αποσβέσεων είναι οι εξής: Βελτιώσεις σε ακίνητα Μηχανήµατα και εξοπλισµός Μόνιµες κατασκευές και προσαρτήµατα αυτών Περιουσιακά στοιχεία εκµίσθωσης και λειτουργικής µίσθωσης Εξοπλισµός γραφείου 10 έτη 2,5 έως 5 έτη 5 έτη 2,5 έως 5 έτη 3 έτη Το κέρδος ή η ζηµία που προκύπτει από την εκποίηση ή απόσυρση ενός περιουσιακού στοιχείου ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισµού καθορίζεται ως η διαφορά µεταξύ των εσόδων από την πώληση και της λογιστικής αξίας του περιουσιακού στοιχείου και αναγνωρίζεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. Επενδύσεις σε θυγατρικές Οι επενδύσεις σε θυγατρικές καταγράφονται µε βάση το κόστος µείον τυχόν συσσωρευµένη ζηµία αποµείωσης αξίας. Αποµείωση αξίας ενσώµατων πάγιων στοιχείων Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού η Εταιρεία αξιολογεί για πιθανή αποµείωση της αξίας τους τα πάγια στοιχεία της. Όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιµο ποσό αυτού. Οποτεδήποτε η λογιστική αξία κάποιου περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιµο ποσό του, η αντίστοιχη ζηµιά αποµείωσης του, καταχωρείται στα αποτελέσµατα χρήσης. Η ανακτήσιµη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου είναι το µεγαλύτερο ποσό µεταξύ της εκτιµώµενης καθαρής τιµής πώλησης και της αξίας χρήσεως (value in use). Καθαρή αξία πώλησης θεωρείται η εφικτή πρόσοδος από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια µίας αµφοτεροβαρούς συναλλαγής, στην οποία τα µέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, µετά από την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άµεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία εν χρήσει είναι η παρούσα αξία των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµειακών ροών που αναµένεται να πραγµατοποιηθούν από τη συνεχή χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και από τη διάθεσή του στο τέλος της εκτιµώµενης ωφέλιµης ζωής του. Αν µία επιχείρηση δεν έχει τη δυνατότητα να εκτιµήσει το ανακτήσιµο ποσό ενός περιουσιακού στοιχείου για το οποίο υπάρχει ένδειξη αποµείωσης της αξίας του, τότε προσδιορίζει το ανακτήσιµο ποσό της µονάδας που δηµιουργεί ταµειακές ροές στην οποία ανήκει το περιουσιακό στοιχείο. 18
Αντιλογισµός ζηµιάς αποµείωσης της αξίας περιουσιακών στοιχείων που λογίσθηκε σε προηγούµενα έτη, γίνεται µόνο όταν υπάρχουν ικανές ενδείξεις ότι η αποµείωση αυτή δεν υπάρχει πλέον ή έχει µειωθεί. Στις περιπτώσεις αυτές ο ανωτέρω αντιλογισµός αναγνωρίζεται ως έσοδο. Αποθέµατα Οι πρώτες ύλες, η παραγωγή σε εξέλιξη και τα τελικά αγαθά αποτιµώνται στην χαµηλότερη αξία µεταξύ του κόστους τους και της καθαρής ρευστοποιήσιµης αξίας. Το κόστος περιλαµβάνει την αξία των άµεσων υλικών τα γενικά έξοδα που προέκυψαν για να φτάσουν τα αποθέµατα σε κατάσταση διαθεσίµων προς πώληση. Το κόστος υπολογίζεται χρησιµοποιώντας µέθοδος της πρώτης εισαγωγής - πρώτη εξαγωγής ή σειράς εξαντλήσεως (First-In-First-Out, FIFO). Η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία, αντιπροσωπεύει την εκτιµώµενη τιµή πώλησης, µείον όλο το εκτιµώµενο κόστος ολοκλήρωσης και το κόστος που θα προκύψει για τη διάθεση στην αγορά, την πώληση και τη διανοµή. Σε περίπτωση που απαιτείται, καταχωρείται σχετική πρόβλεψη απαξίωσης για ελαττωµατικά και ακίνητα ή αργής κυκλοφορίας αποθέµατα. Χρηµατοοικονοµικά Περιουσιακά Στοιχεία Τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία και οι χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις, αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία τους, πλέον το άµεσα σχετιζόµενο κόστος συναλλαγής, στον ισολογισµό της Εταιρείας όταν η Εταιρεία καθίσταται µέρος των συµβατικών όρων του µέσου. Κατά τον καθορισµό της εύλογης αξίας των χρηµατοοικονοµικών µέσων, η Εταιρεία χρησιµοποιεί µια ποικιλία µεθόδων και υποθέσεων οι οποίες βασίζονται στους όρους της αγοράς και στους κινδύνους που υπάρχουν σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού. Για την πλειονότητα των χρηµατοοικονοµικών µέσων, για τον καθορισµό της εύλογης αξίας τους χρησιµοποιούνται οι τυποποιηµένες συµβάσεις και τεχνικές της αγοράς, όπως η ανάλυση προεξοφληµένων ταµειακών ροών, το κόστος αντικατάστασης και το κόστος τερµατισµού. Όλες οι µέθοδοι υπολογισµού της εύλογης αξίας έχουν ως αποτέλεσµα µια γενική προσέγγιση της αξίας και η εν λόγω αξία ενδέχεται να µην πραγµατοποιηθεί ποτέ στην πράξη. Χρηµατικά ιαθέσιµα Τα χρηµατικά διαθέσιµα περιλαµβάνουν τα µετρητά στο ταµείο της Εταιρείας και τις καταθέσεις όψεως, καθώς και άλλες βραχυπρόθεσµες, υψηλής ρευστότητας επενδύσεις οι οποίες είναι άµεσα ρευστοποιήσιµες και εµπεριέχουν χαµηλό κίνδυνο µεταβολών της αξίας τους. Απαιτήσεις από πελάτες και λοιπές απαιτήσεις Οι απαιτήσεις από πελάτες καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία και µεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος µε τη µέθοδο του πραγµατικού επιτοκίου, αφαιρουµένων και των ζηµιών αποµείωσης. Σε περίπτωση ανείσπρακτων απαιτήσεων από πελάτες και λοιπών απαιτήσεών σχηµατίζεται πρόβλεψη, µε βάση ένα συνδυασµό ιστορικού διαγραφής απαιτήσεων, ανάλυσης οφειλών και τυχόν συγκεκριµένων πελατών µε προβλήµατα εισπραξιµότητας. Στις απαιτήσεις περιλαµβάνονται οι εµπορικοί οφειλέτες, οι χρηµατοδοτικές µισθώσεις και τα δάνεια. Ακολουθούν οι µεθοδολογίες που χρησιµοποιεί η Εταιρεία για τον υπολογισµό των αποθεµατικών αποµείωσης αξίας, οι οποίες εφαρµόζονται µε συνέπεια σε όλες τις απαιτήσεις. Η Εταιρεία εξετάζει όλες τις απαιτήσεις από πελάτες και λοιπές απαιτήσεις σε τακτική βάση. Η εξέταση συνίσταται κυρίως σε µια ανάλυση, η οποία βασίζεται σε τρέχουσες πληροφορίες που είναι διαθέσιµες για τους πελάτες, όπως είναι οι οικονοµικές καταστάσεις, ειδήσεις και δηµοσιευµένες πιστοληπτικές αξιολογήσεις, καθώς και στο τρέχον οικονοµικό περιβάλλον, σε εγγυήσεις οφειλών µετά την αφαίρεση του κόστους επανάκτησης και στο ιστορικό. Επιπλέον, στην ανάλυση λαµβάνονται υπόψη οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις, η πιθανότητα αθέτησης, η διάρκεια, τα χαρακτηριστικά των περιουσιακών στοιχείων και το ιστορικό ζηµιών. Εάν υπάρχει αντικειµενική τεκµηρίωση ότι κάποιοι εισπρακτέοι λογαριασµοί έχουν υποστεί αποµείωση, η Εταιρεία υπολογίζει µια ζηµία αποµείωσης αξίας συγκρίνοντας τη λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου µε την παρούσα αξία των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµειακών ροών. Κάθε ζηµία αποµείωσης αξίας που προκύπτει αναγνωρίζεται στο λογαριασµό αποτελεσµάτων. Το ποσό µεταφοράς της αποµειωµένης απαίτησης µειώνεται µέσω της χρήσης ενός ειδικού λογαριασµού προβλέψεων. 19