1-4 24 DC000425 MIC MICPLUS 2/09.... 1. Lacourcière Y., et al. Blood Press Monit. 1998;3:295-302. 2. Smith D.H.G., et al. Blood Press Monit. 2003;8:111-117. 3. White W.B., Lacourcière Y., Davidai G. Am J Hypertens. 2004;17:347-353. 4. The ONTARGET Investigators. New Engl J Med. 2008;358:1547-1559. & Boehringer Ingelheim E A.E. A : E 2, 167 77 E, T.: 210 89 06 300, : 15-17 & 6, 57001,,. 2310 424618
,!
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Medical Express 22 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Η ηθική διάσταση μιας έκθεσης 10 EDITORIAL Αναξιόπιστες Ιατρικές Οδηγίες 12 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ «Boys» σε ποικιλία χρωμάτων 14 NEWSROOM 16 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ 18 ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ Παράρτημα του Ινστιτούτου Καρλ Μαρξ στο ΑΧΕΠΑ! 22 Η πολιτικοποίηση της επιστήμης 24 Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ «ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ» - Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΤΑΚΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ / Η διαφθορά ζει και διαφθείρει! 26 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ «Οφείλει η Πολιτεία να ζητήσει τη γνώμη μας» 28 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ «Με αυτές τις δαπάνες η υγεία δεν έχει μέλλον» 34 ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Μικροσφαιρίδια αζιθρομυκίνης για εφάπαξ χορήγηση 38 Πρόληψη ΑΕΕ σε ηλικιωμένους: τα πλεονεκτήματα της συνδυαστικής θεραπείας 40 Η ενδεδειγμένη χρήση των υπηρεσιών του συστήματος άμεσης βοήθειας 44 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 48 ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, e-mail: info@pitsilidis.gr ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Θεόδουλος Παπαβασιλείου, Νάνσυ Χρηστίδη, Έλενα Κιουρκτσή ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Σπύρος Τζωρτζίνης ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη, Βιβέττα Λαϊνιώτη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μιχάλης Αιγινίτης Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Η υπόθεση σηκώνει ποτό (χωρίς τσιγάρο!) 72 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Vesicare Vesicare - - - - - - Vesicare Astellas Pharmaceuticals A.E.B.E.
Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Μ Ε Τ Η Ν Ι Α Τ Ρ Ι Κ Η Η ηθική διάσταση μιας έκθεσης Οαριθμός των καταδίκων που εκτελούνται κάθε χρόνο στην Κίνα υπολογίζεται σε δυο με τρεις χιλιάδες. Σύμφωνα με δήλωση Κινέζου αξιωματούχου, επειδή η δωρεά οργάνων είναι σπάνια σ αυτή τη χώρα, οι ανάγκες του Κινεζικού προγράμματος μεταμοσχεύσεων καλύπτονται κατά 95% από όργανα αυτών των καταδίκων. Υπάρχουν, επίσης, αξιόπιστες μαρτυρίες για πώληση οργάνων καταδίκων σε Αμερικανούς και Ιάπωνες «τουρίστες», που καταφεύγουν στην Κίνα για μεταμόσχευση. Για πρώτη φορά το 2005, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας της Κίνας παραδέχθηκε ότι διεξάγεται εμπόριο οργάνων στη χώρα του και εξήγγειλε την απαγόρευση της μεταμόσχευσης οργάνων σε αλλοδαπούς και την εφαρμογή του καθιερωμένου όρου της πρότερης συγκατάθεσης του δότη. Μη κυβερνητικές οργανώσεις εκφράζουν, ωστόσο, αμφιβολίες για τη διαφάνεια της διαδικασίας, μια και είναι γνωστή η προέλευση των πτωματικών μοσχευμάτων σ αυτή τη χώρα και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα κατάδικο να δίνει αβίαστα τη συγκατάθεσή του. Από τις αρχές του Φεβρουαρίου του 2009, πάνω από 200 όργανα και ανθρώπινα σώματα, που έχουν ανατμηθεί και συντηρηθεί με ειδική επεξεργασία, εκτίθενται στην αίθουσα «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων. Η έκθεση αυτή παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό το 2005, στην πολιτεία της Φλόριντα, από την εταιρεία διοργάνωσης εκθέσεων Premier και έκτοτε έχει περιοδεύσει σε πολλές πόλεις του κόσμου προσελκύοντας εκατομμύρια επισκεπτών. Όταν μια επιτροπή ανατόμων των Ιατρικών Απο τον Θ. Μουντοκαλάκη, Ομότιμο Καθηγητή Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Σχολών της Νέας Υόρκης έθεσε το ερώτημα της προέλευσης των «εκθεμάτων», η διοργανώτρια εταιρεία υποστήριξε ότι τής είχαν παραχωρηθεί από το Πανεπιστήμιο της Κινεζικής πόλης Ντάλιαν. Στις αρχές του 2008, μια εκπομπή του Αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου ABC News με θέμα τη λαθραία εισαγωγή πτωμάτων από την Κίνα οδήγησε σε έρευνα από το γενικό εισαγγελέα της Νέας Υόρκης. Η εισαγγελική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η Premier αποκόμισε κέρδη εκθέτοντας λείψανα (remains) ανθρώπων που μπορεί να είχαν βασανιστεί και εκτελεστεί στην Κίνα» και η διοργανώτρια εταιρεία υποχρεώθηκε να αναρτήσει στο δικτυακό της τόπο (website) τη δήλωση ότι «η έκθεση παρουσιάζει ανθρώπινα λείψανα Κινέζων πολιτών ή κατοίκων που πάρθηκαν αρχικά από το Αρχηγείο της Κινεζικής Αστυνομίας» και ότι η ίδια «δεν είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι δεν ανήκουν σε άτομα που εκτελέστηκαν ενώ κρατούνταν σε φυλακές της Κίνας». Στην Αθήνα, η έκθεση εγκαινιάστηκε από τον Δήμαρχο της πόλης και βρίσκεται υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Ο δικτυακός τόπος του Δήμου μας πληροφορεί ότι η έκθεση επισκέπτεται την Ελλάδα επειδή η Ελλάδα «έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη γέννηση και την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και της ανατομίας» και ότι «ο Ιπποκράτης θεμελίωσε την κλινική εξέταση και προχώρησε σε περίπλοκες χειρουργικές εγχειρήσεις», και επιπλέον, «έγραψε και τον περίφημο Όρκο» (sic). Δίνεται, επίσης, η εξήγηση ότι η έκθεση τέθηκε υπό την αιγίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων επειδή σ αυτήν «η Μεταμόσχευση, το θαύμα της ιατρικής επιστήμης, συναντά την τέχνη σε μια μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία» και επειδή αποτελεί «μια καλή ευκαιρία, ώστε οι επισκέπτες να ενημερωθούν για το θεσμό της δωρεάς οργάνων» Σε άλλες χώρες, η έκθεση προκάλεσε τις αντιδράσεις μέσων μαζικής ενημέρωσης, επιστημονικών σωμάτων, υγειονομικών αρχών, μη κυβερνητικών οργανώσεων, της Δικαιοσύνης -ακόμα και της Εκκλησίας. Σ εμάς, με εξαίρεση κάποιους υπαινιγμούς σε άρθρο εβδομαδιαίας εφημερίδας και τις αντιδράσεις μεμονωμένων bloggers, τα σχόλια στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ήταν εγκωμιαστικά στο πνεύμα του σλόγκαν της διοργανώτριας εταιρείας: «Η έκθεση θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπουν οι άνθρωποι τον εαυτό τους. Η έκθεση έχει σχεδιαστεί για να διαφωτίσει, να παρακινήσει, να γοητεύσει και να εμπνεύσει». Να είναι, άραγε, απόρροια άγνοιας ή εθελοτυφλίας η πρόθυμη αυτή αναγωγή σε εκπαιδευτικό και εικαστικό γεγονός μιας έκθεσης ανθρώπινων λειψάνων, για τα οποία υπάρχει η υποψία ότι προέρχονται από φυλακισμένους που βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν στην Κίνα; 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ο μοναδικός κλινικά σταθμισμένος συνδυασμός α-μεα και Α.Δ.Α. Αθήνα: Aχιλλέως 2, 104 37, Αθήνα, τηλ.: 210 5281700, Θεσσαλονίκη: Κουντουριώτου & Φασιανού 2, τηλ.: 2310 542685 http://www.galenica.gr
E D I T O R I A L Ζούμε υπό το ζυγό ενός φρικαλέα πολύπλοκου συστήματος νόμων και αποφάσεων. Κι επειδή η άγνοια νόμου δεν είναι αποδεκτή, ο καθένας κινδυνεύει να υποστεί τις συνέπειες από μια παράβαση για την οποία αγνοεί το νόμο ή την κανονιστική διάταξη, γενικότερα. Η πολιτεία εδώ είναι αναγκαστικά κουτοπόνηρη: αν επιτρεπόταν η άγνοια νόμου, τότε ο καθένας θα την επικαλείτο. Αλλά δεν είναι μόνο η νομοθετική εξουσία που παράγει ακατάπαυστα περιοριστικές ή κανονιστικές διατάξεις που φιλοδοξούν να ελέγξουν τη ζωή των ανθρώπων. Το ίδιο κάνει και η ιατρική εξουσία, η οποία προσπαθεί να εξαπλώσει την κυριαρχία της στο σύνολο της κοινωνίας: στους γιατρούς οι οποίοι καλούνται να λειτουργήσουν και λειτουργούν ως εκτελεστικός βραχίονας, στο νοσηλευτικό προσωπικό, στους κυβερνώντες αλλά και στους απλούς πολίτες. Εδώ θα περιοριστούμε σε έναν από τους τρόπους με τους οποίους η ιατρική εξουσία ασκείται επί των ιατρών. Σήμερα, η ιατρική θυμίζει πολύ έντονα στρατό. Διαθέτει πολλές βαθμίδες ιατρικής ιεραρχίας/εξουσίας αλλά και γενικά επιτελεία στα οποία καταστρώνονται τα σχέδια για να κατατροπωθεί ο εχθρός ο οποίος είναι, υποτίθεται, η νόσος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όπως και στον στρατό, τελικά αποδεικνύεται ότι στόχος είναι η έγκριση των «στρατιωτικών δαπανών» και όχι ο εχθρός ο οποίος αναδεικνύεται, εν τέλει, σε σύμμαχο. Η ιατρική εξουσία παράγει ακατάπαυστα κάθε είδους οδηγίες (guidelines) στις οποίες καλούνται να συμμορφωθούν όλοι. Η παραβίαση των οδηγιών έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο την επιστημονική απαξίωση των παραβατών, αλλά ακόμα και την δικαστική τους δίωξη, στις περιπτώσεις εκείνες όπου οι ιατρικές οδηγίες έχουν υιοθετηθεί από την πολιτεία, ως ο ενδεδειγμένος τρόπος του πράττειν. Από τη συντριπτική πλειονότητα των γιατρών, οι Αναξιόπιστες Ιατρικές Οδηγίες οποίοι ανήκουν στις χαμηλές βαθμίδες της ιατρικής εξουσίας (κανένας έλληνας γιατρός δεν μετέχει στα κονκλάβια όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις), οι οδηγίες θεωρούνται ως το απαύγασμα της πανταχόθεν εκθειαζόμενης ιατρικής που βασίζεται σε αποδείξεις (Evidence Based Medicine). Μιχάλης Πιτσιλίδης pitsilidis@gmail.com SMS στο 6974-558476 Για τους λιγότερο υποψιασμένους γιατρούς, οι Οδηγίες επέχουν θέση θεραπευτικού ευαγγελίου. Οι οπαδοί μιας πιο κριτικής στάσης έχουν προσέξει μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: Οι Οδηγίες ταιριάζουν γάντι στις ανάγκες που διαμορφώνονται στην αγορά ή, με άλλα λόγια, έρχονται να ικανοποιήσουν τα συμφέροντα φαρμακευτικών και άλλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ασθένειας. Πόσο αξιόπιστες είναι, ωστόσο, αυτές οι Οδηγίες; Για περισσότερα από 20 χρόνια, οι μεγάλες καρδιολογικές εταιρείες, το American College of Cardiology (ACC) και η American Heart Association (AHA), εκδίδουν οδηγίες για την αντιμετώπιση ασθενών με καρδιακά νοσήματα. Από το 1984 μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2008 εκδόθηκαν 53 Οδηγίες σε 22 θέματα, στις οποίες περιέχονταν, ούτε λίγο ούτε πολύ, 7.196 συστάσεις! Ας εμβαθύνουμε όμως λίγο περισσότερο, καθώς το πρόβλημα δεν υφίσταται μόνο στην ποσότητα αλλά, κυρίως, στην ποιότητα. Οι συστάσεις αυτές ταξινομούνται ως προς τη βαρύτητά τους, την αξιοπιστία τους, με ένα σύστημα ταξινόμησης (Level of Evidence A, B και C). Οι συστάσεις που αξιολογούνται ως Α θεωρείται ότι βασίζονται σε πολλές και άρτιες κλινικές μελέτες ενώ ως C θεωρούνται οι συστάσεις που βασίζονται κυρίως σε προσωπικές απόψεις. Μια πολύ σημαντική εργασία η οποία δημοσιεύτηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2009 στο διεθνούς φήμης ιατρικό περιοδικό JAMA (Journal of the American Medical Association, Scientific Evidence Underlying the ACC/AHA Clinical Practice Guidelines ) έδειξε ότι οι περίφημες επίσημες Οδηγίες δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από ένα συνονθύλευμα προσωπικών απόψεων. Πράγματι, μόλις το 11% των συστάσεων βασίζονται σε level A δεδομένα ενώ το 48% αποτελούν προσωπικές απόψεις (level C). Διαπιστώνεται, με άλλα λόγια, ότι οι θεωρούμενες πολύ σοβαρές ιατρικές οργανώσεις ACC και AHA, ο λόγος των οποίων είναι νόμος για τους καρδιολόγους, εκδίδουν οδηγίες οι οποίες επηρεάζουν αμεσότατα την ιατρική πρακτική και την υγεία των ανθρώπων, βασιζόμενες, δυστυχώς, κυρίως σε προσωπικές απόψεις ειδικών και «ειδικών». Και, βέβαια, δεν αποτελούν πλέον ειδήσεις οι καθημερινές αποκαλύψεις για το συστηματικό χρηματισμό ειδικών από τους ενδιαφερόμενους να επηρεάσουν προς όφελός τους τις Οδηγίες 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α «Boys» σε ποικιλία χρωμάτων Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου Μπλε, κόκκινα, πράσινα, χρυσά ή διαμαντένια, θα προσπαθούν να «δώσουν» λίγο «χρώμα» στη ζωή τους, αξιοποιώντας τα «στενά» χρονικά πλαίσια, ενός κομματικού διορισμού. Π άρτε κι εσείς ένα boy Φοριέται πολύ φέτος! Και μην αγχώνεστε για τα χρώματα. Έχουμε σε μπλε, πράσινο, κόκκινο και, φυσικά, τα συλλεκτικά «golden» κομμάτια! Εκεί που ΟΟΣΑ κάνει προτάσεις για νέα μέτρα, προκειμένου να αντέξει η Ελλάδα την οικονομική κρίση, τα δημοσιεύματα κάνουν λόγο για τρελά Π(Ο)ΟΣΑ, με τα οποία αμείβονται τα μεγαλοστελέχη του δημοσίου. Το «σεμνά και ταπεινά» επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Το να βάλω, για παράδειγμα, τα μεταξωτά και να φυσάει, αλλά να είμαι παράλληλα στα εργοστάσια μπροστά και στα σκουπίδια πλάι, να μπερδευτώ με τους εργάτες κτλ κτλ, δεν είναι «σεμνό και ταπεινό»; Άλλωστε το «πρόσταγμα», δεν περιλαμβάνει οποιεσδήποτε στιλιστικές προτάσεις ή απαγορεύσεις, ούτε και ρυθμίζει το φλέγον ζήτημα του πούρου και της καραβίδας! Άρα; Γιατί να μας ξενίζει το γεγονός ότι, ξοδεύτηκαν (και ξοδεύονται ακόμη) τεράστια ποσά για, φούστες, μπλούζες, μεταξωτά πουκάμισα, πούρα, πανάκριβους αναπτήρες και άλλα απαραίτητα, καθημερινά αξεσουάρ; Γιατί μας ενοχλεί η καραβίδα που έφαγε το στέλεχος; Επειδή είναι «προκλητικός» ή επειδή την είδαμε και την λιγουρευτήκαμε κι εμείς; Οι μισθοί των λεγόμενων «golden boys», απασχόλησαν τα ΜΜΕ, ουκ ολίγες φορές το τελευταίο διάστημα. Το ίδιο και τα ακριβά ταξίδια των υπουργών, τα ακριβά γούστα των στελεχών, τα ακριβά δώρα των «παρατρεχάμενων»... Κακά τα ψέματα Ακριβό το τίμημα της «αρπαχτής»! Και είναι τουλάχιστον αστείο, να «πέφτουμε από τα σύννεφα», όταν ακούμε τέτοιες ιστορίες, σοκαρισμένοι από τη διαφθορά και την πρωτοτυπία που τις χαρακτηρίζει. Στα σύννεφα δεν μας έστειλε κανείς με το ζόρι Μόνοι μας «αράξαμε» εκεί, θεωρώντας ίσως την επιλογή μας, ως τη μοναδική διέξοδο. Πολλές φορές, είτε από αγανάκτηση, είτε από αδιαφορία, αφήνουμε τα πράγματα στην τύχη τους, αγνοώντας ότι η άμοιρη αυτή η τύχη, δεν έχει προμηθευτεί ποτέ GPS τελευταίας τεχνολογίας, για να ξέρει ακριβώς πού θα πάει! Όλα αυτά συνέβαιναν και θα συμβαίνουν πάντα και τα μόνο που θα αλλάζει, θα είναι το χρώμα των boys. Μπλε, κόκκινα, πράσινα, χρυσά ή διαμαντένια, θα προσπαθούν να «δώσουν» λίγο «χρώμα» στη ζωή τους, αξιοποιώντας τα «στενά» χρονικά πλαίσια, ενός κομματικού διορισμού. Κανείς δεν ξέρει πότε θα έρθει ο επόμενος για να του πάρει τη θέση, είτε γιατί άλλαξε η κυβέρνηση, είτε γιατί ξύπνησε στραβά ο αρμόδιος υπουργός, είτε γιατί απλά στη μόδα «κυριαρχούν άλλα χρώματα». Δεν είχαμε ποτέ την «τάση» να επιλέγουμε τους καλύτερους για να στελεχώσουν τον κρατικό μηχανισμό (ανεξαρτήτως κομματικών σκοπιμοτήτων), για να μπορέσει κι αυτός ο έρμος να «πάρει μπρος». Έχουμε την «τάση» να επιλέγουμε τους «κομματικότερους», χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μόρφωση, προϋπηρεσία, ικανότητες κτλ. Αυτά τα προσόντα άλλωστε, ακόμη και αν δεν υπάρχουν, θα είναι «μικρολεκεδάκια», που δεν θα εμποδίσουν σε τίποτα την «ανάδειξη του σωστού χρώματος»! Όταν η επιλογή των ανώτερων στελεχών, συμβαδίζει με τις «τάσεις της μόδας», είναι λογικό ότι το εκάστοτε «μοδάτο» στέλεχος, θα «φορεθεί» όσο περισσότερο μπορεί, για να «βγάλει τα λεφτά του». Όταν ξέρεις ότι είσαι σε μία θέση, στην οποία σήμερα είσαι, αύριο δεν είσαι, όταν ξέρεις ότι οι «μάχες της καρέκλας» δίνονται καθημερινά, με ρευστά πάντα αποτελέσματα, τότε δεν θα σκεφτείς το καλό σου όνομα (που δεν θα το θυμάται κάνεις άλλωστε σε λίγο καιρό!), αλλά τα καλά σου ρούχα, που θα σου εξασφαλίσουν ένα πιο έγχρωμο μέλλον! Άλλωστε, τόσα χρόνια τώρα, 300 κατασκευαστές «πλυντηρίων», συνιστούν «ζεστά χρώματα»...ποιος τολμά να είναι ντεμοντέ; 14 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
N E W S R O O M Τα οφέλη του Gardasil συνεχίζουν να υπερτερούν έναντι των κινδύνων του. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων συνιστά την συνέχιση του εμβολιασμού με Gardasil Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΕΑ) εξέτασε τα διαθέσιμα δεδομένα για τα δύο περιστατικά επιληπτικών επεισοδίων με μυοκλονίες (επαναλαμβανόμενες και παρατεταμένες κρίσεις και απώλεια συνείδησης) που αναφέρθηκαν για δύο κορίτσια, τα οποία εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας Gardasil στην Ισπανία. Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, η Επιτροπή για τα Φάρμακα Ανθρώπινης Χρήσης (CHMP) του ΕΜΕΑ συμπέρανε ότι τα περιστατικά είναι απίθανο να σχετίζονται με τον εμβολιασμό με Gardasil και ότι τα οφέλη του Gardasil συνεχίζουν να υπερτερούν έναντι των κινδύνων του. Ως εκ τούτου η Επιτροπή συνιστά να συνεχισθεί ο εμβολιασμός με Gardasil στα Κράτη Μέλη σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. Και τα δύο κορίτσια εμβολιάστηκαν με την ίδια παρτίδα Gardasil, ασθένησαν αμέσως μετά τον εμβολιασμό και τώρα βελτιώνονται. Μετά τα δύο περιστατικά, οι ισπανικές υγειονομικές αρχές διέκοψαν τον εμβολιασμό με την εν λόγω παρτίδα του Gardasil ως προληπτικό μέτρο στις 9 Φεβρουαρίου 2009. Οι ιταλικές αρχές μετά τα ως άνω σταμάτησαν, επίσης, τον εμβολιασμό με αυτή την παρτίδα. Η διανομή ολόκληρης της παρτίδας διεκόπη στις 10 Φεβρουαρίου 2009. Η CHMP και η Ομάδα Εργασίας Φαρμακοεπαγρύπνησης της CHMP διερευνούν περαιτέρω την κατάσταση. Έχει ζητηθεί από τον κάτοχο άδειας κυκλοφορίας να καταθέσει την πλήρη ανάλυση της παρτίδας, καθώς και επιπλέον πληροφορίες για παρενέργειες του εμβολίου, για άλλα παρόμοια περιστατικά καθώς και για πιθανούς τρόπους συσχέτισης του Gardasil με τα περιστατικά της Ισπανίας. Μετά από εκτίμηση όλων των διαθέσιμων δεδομένων, η CHMP θα προσδιορίσει εάν απαιτείται περαιτέρω δράση. Το Gardasil, της εταιρείας Sanofi Pasteur MSD SNC, είναι ένα εμβόλιο για την προφύλαξη από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλες προκαρκινικές παθήσεις που προκαλούνται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Έχει εγκριθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) από το Σεπτέμβριο του 2006. Από την αρχική του έγκριση περίπου τρία εκατομμύρια κορίτσια έχουν εμβολιαστεί με το εμβόλιο αυτό στην Ευρώπη. Στα πλαίσια της συνεχούς παρακολούθησης των φαρμάκων, η CHMP πρότεινε την αναθεώρηση των πληροφοριακών στοιχείων του φαρμάκου για το Gardasil τον Ιανουάριο του 2009, προκειμένου να ενισχυθούν οι πληροφορίες σχετικά με συγκοπτική κρίση (λιποθυμία) ως παρενέργεια του εμβολιασμού με Gardasil, σημειώνοντας ότι ορισμένες φορές συνοδεύεται από τονικοκλονικές κινήσεις (σπασμούς). Η γνώμη αυτή έχει προωθηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αποδοχή μιας απόφασης για όλη την ΕΕ. Σημειώσεις: 1. Η εμπλεκόμενη παρτίδα έχει επίσης διατεθεί στη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ιταλία και τη Γερμανία. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει χρησιμοποιηθεί στη Γερμανία ή την Ολλανδία. 2. Η εγκεκριμένη ένδειξη στην ΕΕ για το Gardasil είναι: «Το Gardasil είναι ένα εμβόλιο για την προφύλαξη από τις προκαρκινικές γεννητικές αλλοιώσεις (του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου και της μήτρας), τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τους ακροχορδόνες των έξω γεννητικών οργάνων (οξυτενές κονδύλωμα) που σχετίζονται με τους τύπους 6, 11, 16 και 18 του Ιού των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV). Η ένδειξη βασίζεται στην αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα του Gardasil σε ενήλικες γυναίκες ηλικίας 16 έως 26 ετών και στην αποδεδειγμένη ανοσογονικότητα του Gardasil σε παιδιά και εφήβους ηλικίας 9 έως 15 ετών. Η αποτελεσματική προστασία δεν έχει αξιολογηθεί σε άντρες. Η χρήση του Gardasil πρέπει να είναι εναρμονισμένη με τις επίσημες συστάσεις». 16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων συνιστά την αναστολή της άδειας κυκλοφορίας του Raptiva (efalizumab) Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΕΑ) συνιστά την αναστολή της άδειας κυκλοφορίας του Raptiva (efalizumab), της εταιρείας Serono. Η Επιτροπή για τα Φάρμακα Ανθρώπινης Χρήσης (CHMP) του ΕΜΕΑ έχει συμπεράνει ότι τα οφέλη του Raptiva δεν υπερέχουν πλέον έναντι των κινδύνων του λόγω ζητημάτων ασφάλειας, τα οποία περιλαμβάνουν την εμφάνιση προϊούσας πολυεστιακής λευκοεγκεφαλοπάθειας (ΠΠΛ) σε ασθενείς που λάμβαναν το φάρμακο. Το Raptiva έχει εγκριθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) από το Σεπτέμβριο του 2004 για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με μέτρια έως σοβαρή χρόνια ψωρίαση κατά πλάκας (μία ασθένεια που προκαλεί ερυθρές, λεπιδώδεις πλάκες στο δέρμα), οι οποίοι δεν ανταποκρίθηκαν ή έχουν κάποια αντένδειξη ή δεν ανέχονται άλλες συστηματικές θεραπείες συμπεριλαμβανομένων της κυκλοσπορίνης, της μεθοτρεξάτης και του PUVA (ψωραλένιο υπεριώδες-α). Η CHMP επανεξέτασε το φάρμακο κατόπιν αίτησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά από αναφορές σοβαρών παρενεργειών, συμπεριλαμβανομένων τριών επιβεβαιωμένων περιστατικών ΠΠΛ σε ασθενείς που είχαν λάβει Raptiva για περισσότερο από τρία χρόνια. Η ΠΠΛ είναι μία σπάνια λοίμωξη του εγκεφάλου που συνήθως οδηγεί σε σοβαρή ανικανότητα ή θάνατο. Δύο από τα τρία επιβεβαιωμένα περιστατικά που αναφέρθηκαν στη CHMP είχαν θανατηφόρο κατάληξη. Η CHMP έλαβε επίσης μία πρόσθετη αναφορά ενός ύποπτου για ΠΠΛ περιστατικού, το οποίο δεν ήταν δυνατό να επιβεβαιωθεί. Μετά από ανασκόπηση όλων των διαθέσιμων δεδομένων για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, η CHMP συμπέρανε ότι: Τα οφέλη από το Raptiva είναι λιγοστά εκτός από την ΠΠΛ, το Raptiva σχετίζεται και με άλλες σοβαρές παρενέργειες, οι οποίες περιλαμβάνουν σύνδρομα Guillian-Barré και Miller-Fisher, εγκεφαλίτιδα, εγκεφαλοπάθεια, μηνιγγίτιδα, σήψη και περιστασιακές λοιμώξεις (λοιμώξεις που συμβαίνουν σε άτομα με διακυβευμένο ανοσοποιητικό σύστημα) δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ταυτοποίηση ομάδας ασθενών στους οποίους τα οφέλη του Raptiva υπερέχουν έναντι των κινδύνων, ειδικότερα υπάρχει έλλειψη δεδομένων αποτελεσματικότητας και ασφάλειας σε ασθενείς που δεν έχουν τη δυνατότητα εναλλακτικής θεραπείας και οι οποίοι ίσως έχουν ήδη ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ως αποτέλεσμα προηγούμενων θεραπειών. Η CHMP είχε, συνεπώς, τη γνώμη ότι οι κίνδυνοι από το Raptiva υπερτερούν του οφέλους του και ότι η άδεια κυκλοφορίας του στην ΕΕ θα πρέπει να ανασταλεί. Οι συνταγογραφούντες ιατροί δεν θα πρέπει να εκδώσουν νέες συνταγές για Raptiva και θα πρέπει να επανεξετάσουν την αγωγή των ασθενών που κατά την τρέχουσα περίοδο λαμβάνουν το φάρμακο προκειμένου να καθορίσουν τις πιο κατάλληλες εναλλακτικές θεραπείες. Θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι ασθενείς που τους είχε χορηγηθεί Raptiva παρακολουθούνται στενά για νευρολογικά συμπτώματα και συμπτώματα λοίμωξης. Ασθενείς που επί του παρόντος λαμβάνουν Raptiva δε θα πρέπει να διακόψουν την αγωγή απότομα, αλλά θα πρέπει να επισκεφθούν τον ιατρό τους, για να συζητήσουν την πιο ενδεδειγμένη θεραπεία αντικατάστασης. Η σύσταση του ΕΜΕΑ έχει σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ψήφιση μίας νομικά δεσμευτικής απόφασης. Σημειώσεις: 1. Η αναστολή της άδειας κυκλοφορίας αποτελεί προσωρινό μέτρο, κατά τη χρονική διάρκεια του οποίου το φαρμακευτικό προϊόν δεν είναι διαθέσιμο. Η ανάκληση της αναστολής εξαρτάται από τη δυνατότητα του κατόχου της άδειας κυκλοφορίας να καταδείξει ένα θετικό ισοζύγιο οφέλους-κινδύνου για συγκεκριμένες ομάδες ασθενών. Οι συνταγογραφούντες ιατροί δεν θα πρέπει να εκδώσουν νέες συνταγές για Raptiva και θα πρέπει να επανεξετάσουν την αγωγή των ασθενών. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 173 / MEDICAL EXPRESS / 17
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Δυνατή «Υγεία» χωρίς σύνορα Την εξαγορά ποσοστού 50% του μετοχικού κεφαλαίου του τουρκικού ιδιωτικού ομίλου εταιρειών παροχής υπηρεσιών υγείας «Safak», έναντι 48 εκατ. δολαρίων, ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες το Διαγνωστικό και Θεραπευτικό Κέντρο Αθηνών «Υγεία». Επιπλέον, οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι, το «Υγεία» θα αγοράσει το 50% οικοπέδου που ανήκει στον όμιλο, έναντι 5 εκατ. δολαρίων και το οποίο θα αξιοποιηθεί με τη δημιουργία ενός σύγχρονου Γενικού Νοσοκομείου, σε κεντρικό σημείο της Κωνσταντινούπολης. Το ελληνικό θεραπευτήριο θα έχει την πλειοψηφία στο Δ.Σ. του τουρκικού ομίλου, ο οποίος είναι ένας από τους τρεις κορυφαίους ομίλους παροχής υπηρεσιών υγείας στην Τουρκία και διαθέτει τέσσερα νοσοκομεία στην ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης με συνολικά 470 κλίνες. Τα νοσοκομεία αυτά είναι τα «JF Kennedy Hospital», «Avrupa Safak Hospital», «Istanbul Safak Hospital» και «Goztepe Safak Hospital», τα οποία καλύπτουν όλες τις ιατρικές ειδικότητες (συμπεριλαμβανομένης και της Μαιευτικής) και είναι πλήρως εξοπλισμένα. Το 2007, τα νοσοκομεία «Safak» εξυπηρέτησαν πάνω από 240.000 ασθενείς, ενώ οι ασθενείς που εξυπηρετήθηκαν συνολικά από τα νοσοκομεία αυτά μέχρι σήμερα ξεπερνούν το 1 εκατ. άτομα. Το 2007, ο τουρκικός όμιλος είχε έσοδα 64 εκατ. δολαρίων και κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) 8 εκατ. δολαρίων. Η Αγγλία θωρακίζεται! Η Αγγλική κυβέρνηση υπέγραψε συμφωνία με την GlaxoSmithKline (GSK) για την αγορά 10,6 εκατομμυρίων θεραπευτικών σχημάτων αντιϊικού Relenza (zanamivir) για χρήση σε περίπτωση πανδημίας γρίπης. Συνολικά, η Αγγλική κυβέρνηση αγόρασε 18 εκατομμύρια θεραπευτικά σχήματα αντιϊικών φαρμάκων, διπλασιάζοντας το απόθεμά της για την κάλυψη περίπου του μισού πληθυσμού της χώρας σε περίπτωση πανδημίας. Το απόθεμα αντιϊικών φαρμάκων της Αγγλίας επαρκεί για τη θεραπεία των ατόμων που θα νοσήσουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης, εάν το ποσοστό προσβολής φτάσει το 50% του πληθυσμού, ποσοστό που αντιστοιχεί στη χειρότερη πρόβλεψη που έχει κάνει η Αγγλική κυβέρνηση. Η απόφαση της Αγγλικής κυβέρνησης είναι σύμφωνη με την αναθεωρημένη οδηγία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMEA) του 2008, η οποία συστήνει την ενίσχυση αποθέματος αντιϊικών των κυβερνήσεων με Relenza (Zanamivir), επιπλέον του Tamiflu (Oseltamivir). Η χρήση αντιϊικών φαρμάκων κατά τη διάρκεια πανδημίας γρίπης θα παίξει σημαντικό ρόλο για τη θεραπεία και προφύλαξη του πληθυσμού. Οι οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMEA) υπογραμμίζουν ότι η ορθή χρήση αντιϊικών κατά τη διάρκεια πανδημίας δεν περιορίζεται στη θεραπεία συμπτωματικής νόσου μόνο, αλλά θα πρέπει να εκτιμηθεί η χρήση τους και σε ρόλο προφύλαξης από αυτή. Η «κόντρα» οδηγείται στον Εισαγγελέα Έντονη αντιπαράθεση μεταξύ του υπουργείου Υγείας και εργαζομένων στο Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας Θεσσαλονίκης, πυροδότησε ο θάνατος του 53χρονου, που έχασε τη ζωή του πριν από λίγε μέρες, κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ. Ο υπουργός Υγείας, κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, έκανε λόγο για «πολιτική εκμετάλλευση» του θανάτου του 53χρονου, τονίζοντας παράλληλα ότι, το υπουργείο έχει προσφύγει ήδη στη Δικαιοσύνη. Οι εργαζόμενοι στο ΕΚΑΒ Θεσσαλονίκης από τη μεριά τους, κατήγγειλαν την έλλειψη αναλώσιμων υλικών για το φορητό σύστημα απινίδωσης του ασθενοφόρου, εξαιτίας της οποίας, όπως τόνισαν επανειλημμένως τις προηγούμενες μέρες, δεν μπόρεσαν να βοηθήσουν τον 53χρονο άνδρα. Ο υπουργός επικαλέσθηκε την ιατροδικαστική έκθεση σύμφωνα με την οποία ο 53χρονος είχε υποστεί εκτεταμένη γαστρορραγία, προερχόμενη από έλκος του δωδεκαδακτύλου, που σημαίνει ότι στην περίπτωσή του, ο απινιδωτής δεν μπορούσε να τον σώσει. Ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις Στο Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης παραπέμπονται να δικαστούν δύο γιατροί του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών κι ένας έμπορος ορθοπεδικών ειδών, οι οποίοι κατηγορούνται ότι είχαν στήσει επιχείρηση έκδοσης ψευδών ιατρικών πιστοποιήσεων με συνολικό κέρδος 18.000 ευρώ, από τις αρχές του 2005 έως τα μέσα του 2006. Σύμφωνα με το βούλευμα οι δύο ορθοπεδικοί γιατροί, φέρονται ότι εξέδιδαν παραπεμπτικά έγγραφα χωρίς να εξετάζουν τους ασθενείς, βεβαιώνοντας αναληθώς ότι, οι ασφαλισμένοι υπέφεραν από ορθοπεδικές παθήσεις και ότι για την αντιμετώπιση αυτών ήταν αναγκαίο να λάβουν ορθοπεδικά βοηθήματα. Με λίγο ειρωνική χαλαρή διάθεση, η παρούσα περίπτωση θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως πταισματάκι, συγκρινόμενη πάντα με άλλες περιπτώσεις διαφθοράς στο χώρο της Υγείας 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Η «χρυσή» βελόνα! Καταδικαστική απόφαση εις βάρος Καθηγητή Καρδιοχειρουργικής του «Αριστοτέλειου» Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εξέδωσε ο Άρειος Πάγος, υποχρεώνοντας τον να καταβάλει σε ασθενή του αποζημίωση 44.000 ευρώ για την ηθική βλάβη που υπέστη, επειδή ξέχασε μια βελόνα μέσα στο σώμα του κατά την εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Επιπλέον, ο Καθηγητής καλείται να καταβάλει και 2.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα. Ο γνωστός Καθηγητής και Διευθυντής Κλινικής του νοσοκομείου «ΑΧΕΠΑ» Θεσσαλονίκης, πραγματοποίησε τον Σεπτέμβριο του 1995 επέμβαση ανοιχτής καρδιάς στον εν λόγω ασθενή. Κατά την επέμβαση, ο καρδιοχειρουργός, όπως αναφέρει η αρεοπαγιτική απόφαση, «από αμέλεια εγκατέλειψε» μια βελόνα μέσα στο σώμα του ασθενούς, ο οποίος, μετά την έξοδο του από το νοσοκομείο, προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, διεκδικώντας χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη από την «άδικη και παράνομη παράλειψη» του καρδιοχειρουργού. Το Πρωτοδικείο και το Εφετείο Θεσσαλονίκης δικαίωσαν τον ασθενή και του επιδίκασαν το ποσό των 44.000 ευρώ. Ο γιατρός, όμως, κατέθεσε έφεση, υποστηρίζοντας ότι ο ασθενής δεν έπρεπε να προσφύγει κατά του ιδίου αλλά κατά του ελληνικού Δημοσίου και στη συνέχεια το Δημόσιο να διεκδικήσει το ποσό από εκείνον. Η όλη διαδικασία, λοιπόν, κατέληξε στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία και υπογράμμισε στην απόφασή της ότι: «κατά τη διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων πρέπει να επιβεβαιώνονται οι αυξημένες γνώσεις της επιστήμης και της τέχνης του πανεπιστημιακού καθηγητή που οφείλει να έχει και να τις εφαρμόζει στην πράξη χωρίς σφάλματα». Ερώτηση, απάντηση, κλείσιμο Τελικά, δεν φαίνεται να μπορεί να γλιτώσει το «λουκέτο» η Ψυχιατρική Κλινική του «Θριασίου» Νοσοκομείου, παρά τις προσπάθειες των εργαζομένων του ιδρύματος, αλλά και φορέων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Τους τελευταίους έξι μήνες, η Κλινική αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα λειτουργίας, μετά από τη μετακίνηση και παραίτηση μελών του ιατρικού προσωπικού. Η πρόσφατη απόφαση της Διοίκησης του «Θριασίου» να μετακινήσει νοσηλευτικό προσωπικό της Κλινικής «Το νοσοκομείο δεν είναι μπουτίκ!» σε άλλα Τμήματα του νοσοκομείου, έρχεται να δώσει το τελειωτικό χτύπημα, οδηγώντας αναμφισβήτητα σε αναστολή της λειτουργίας της. Ο διοικητής του νοσοκομείου κ. Γιώργος Γεωργόπουλος επισήμανε, μιλώντας σχετικά, ότι όσον αφορά στη μετακίνηση προσωπικού, πρόκειται για ένα προσωρινό μέτρο, έως ότου αναλάβουν καθήκοντα οι τρεις γιατροί που αναμένεται να ενισχύσουν την κλινική και με δεδομένες τις ελλείψεις νοσηλευτών σε άλλα τμήματα του νοσοκομείου. Το θέμα των ελλείψεων στα δημόσια νοσοκομεία, λόγω χρεών, χρεών και χρεών, το έχουμε αναφέρει πολλές φορές. Όταν πρωτοπαρουσιάστηκε πιο έντονα το φαινόμενο, με τις πρώτες κινητοποιήσεις των προμηθευτών, σχολιάσαμε τα κωμικοτραγικά γεγονότα που λάμβαναν χώρα στα νοσοκομεία της Ελλάδας, με τους διοικητές να τηλεφωνούν σε συναδέλφους τους για να δανειστούν γάζες! Το κωμικοτραγικό της κατάστασης κορυφώνεται μέσα από τις δηλώσεις των εργαζομένων σε νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, όπως παρουσιάστηκαν σε σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «Αγγελιοφόρος». Ο εκπρόσωπος των γιατρών στο Δ.Σ. του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος» και μέλος της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης, κ. Στρατής Πλωμαρίτης, περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί: «Στην υγεία, τα αυτονόητα έχουν γίνει ζητούμενα. Στο νοσοκομείο μας εδώ και εννέα μήνες δεν λειτουργεί το μηχάνημα για εξέταση οστεοπόρωσης, καθώς δεν έχει...λάμπα. Πρόκειται για το ένα από τα δύο μηχανήματα οστεοπόρωσης που υπάρχουν σε νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης (το άλλο είναι στο «Παπαγεωργίου») και αυτό δεν λειτουργεί! Πριν από ένα μήνα και για περίπου 20 μέρες, στο νοσοκομείο δεν γινόταν προγραμματισμένες ορθοπεδικές επεμβάσεις, γιατί δεν υπήρχαν τα απαραίτητα υλικά. Δηλαδή, για επεμβάσεις, όπως αρθροπλαστική γόνατος, μηριαίου κ.λπ. που είχαν προγραμματιστεί, τηλεφωνούσαμε στους ασθενείς και λέγαμε ότι το χειρουργείο αναβάλλεται! Πριν από λίγες μέρες, μας ειδοποίησαν από τα μαγειρεία, ότι δεν είχαν υγρό για να πλύνουν τους δίσκους φαγητού στα πλυντήρια. Τους είπαν να το κάνουν στο χέρι. Φυσικά, ως πρόεδρος της Επιτροπής Ενδονοσοκομειακών Λοιμώξεων, δεν το επέτρεψα. Δεν ξέρω πώς, αλλά βρήκαν τελικά υγρό. Επίσης, αυτήν την εβδομάδα, στο νοσοκομείο δεν είχαμε σύριγγες ειδικές για εξετάσεις αερίων αίματος. Δυστυχώς, όμως, οι υπεύθυνοι δεν καταλαβαίνουν ότι το νοσοκομείο δεν είναι μπουτίκ. Με την υγεία των ανθρώπων έχουμε να κάνουμε». Θεωρούμε ότι, η περιγραφή είναι τόσο «ζωντανή», που τα επιπλέον σχόλια, για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, είναι περιττά 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Παράρτημα του Ινστιτούτου Του Μιχάλη Πιτσιλίδη Άμα κόψω το τσιγάρο, λέει ο καπνιστής, σε πέντε χρόνια θα έχω στην άκρη 15.000 ευρώ. Έτσι λέει και το ΑΧΕΠΑ. Μεγάλη πλάκα έχει η υπόθεση των Μαθημάτων Πολιτικής Οικονομίας του Ινστιτούτου Καρλ Μαρξ το οποίο έχει αποκτήσει παράρτημα στην Ελλάδα και, πιο συγκεκριμένα, στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της «ερωτικής συμπρωτεύουσας». Στην αρχή, μάθαμε τα μαντάτα από την Καθημερινή. Ακολούθησε το Έθνος και την Κυριακή 22/2/2009 τα συγκλονιστικά γεγονότα πληροφορηθήκαμε από τη RealNews του Νίκου Χατζηνικολάου. Στη Real, μάλιστα, το ποσόν που εξοικονόμησε το Ινστιτούτο Καρλ Μαρξ από την μείωση των φαρμακευτικών δαπανών έφτασε τα 51 εκατ. ευρώ (έλα Παναγία μου!!!). Πώς έγινε η εξοικονόμηση; Με τη μέθοδο SmoSa (smokers savings) γνωστή στην Ελλάδα ως «φουμάρισμα»: άμα κόψω το τσιγάρο, λέει ο καπνιστής, σε πέντε χρόνια θα έχω στην άκρη 15.000 ευρώ. Έτσι λέει και το ΑΧΕΠΑ. Π.χ. μας λέει ότι το 2007 θα έπρεπε (γιατί άραγε;) να είχε ξοδέψει 55 εκατ. ευρώ για φάρμακα κι εκείνο ξόδεψε μόλις 28. Άρα εξοικονόμησε 28 ολόκληρα αλλά ανύπαρκτα εκατομμύρια. Στην πραγματικότητα, βέβαια, τα σκάτωσε (με το συμπάθιο ) γιατί το 2007 ξόδεψε 28,2 εκατ. έναντι 25,7 εκατ. το 2006, άρα είχε σκαστή αύξηση 10% (γιατί Γάκη; τι έγινε; γιατί τέτοιες κραιπάλες;) και όχι μείωση 50% όπως του αρέσει να παρουσιάζει. Με τέτοιου επιπέδου δημιουργική λογιστική, να εμφανίζεται δηλαδή η εξωπραγματική και αναίτια αύξηση 10% ως μείωσης 50%, και με το κανονικό φουμάρισμα των «δημοσιογράφων», μήπως ο Κώστας Καραμανλής να σκεφτεί την αμοιβαία αντικατάσταση Γάκη-Παπαθανασίου, να γλιτώσουμε από την ευρωπαϊκή επιτήρηση και να μείνουμε μόνο με την ψυχιατρική επιτήρηση; Άντε γιατί δημοσιογραφικές πληροφορίες φέρουν τον Γάκη φαβορί για το στενό οικονομικό επιτελείο του Μπαράκ Ομπάμα. Θα μαυρίσουν από το κακό τους οι οχτροί του. Εκτός, λοιπόν, από τη δημιουργική λογιστική, που θυμίζει Λένιν, το όλο εποικοδόμημα του κλουβιού με τις τρελές που έχει εγκατασταθεί στο ΑΧΕΠΑ, χρειάζεται και θεωρητική τεκμηρίωση, την οποία διατυπώνει, ως άλλος Καρλ Μαρξ, ο διοικητής Γάκης και εκλαϊκεύει, ως άλλη Ρόζα Λούξεμπουργκ, η αρχηγός των φαρμακοποιών ΑΧΕΠΑ Αγγελική Τσακάλου. Ποιο είναι το μυστικό αυτών των οικονομικών θριάμβων, εκτός φυσικά από την αχαλίνωτη φαντασία του Γάκη και της Τσακάλου; Λοιπόν, ταρατατζούμ τζουμ τζουμ, έχουμε και λέμε: Όλα τα φάρμακα χορηγούνται με βάση τις εγκεκριμένες ενδείξεις του ΕΟΦ και της Ευρώπης και μόνο στις αναγκαίες δόσεις. Έτσι, με μια μονοκοντηλιά καταργούνται όλες οι κλινικές μελέτες και η ιατρική εμπειρία και ο γιατρός αντικαθίσταται από τα τεφτέρια του ΕΟΦ και την κυρία Τσακάλου. Κι όμως οι γιατροί του ΑΧΕΠΑ δέχονται κι αυτόν και άλλους εξευτελισμούς από τον Γάκη 22 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Καρλ Μαρξ στο ΑΧΕΠΑ! και, μάλιστα, αδιαμαρτύρητα. Για παράδειγμα, ο ογκολόγος δεν θα χρησιμοποιήσει τον κλινικά τεκμηριωμένο συνδυασμό Α και Β στη νόσο Χ, επειδή η έγκριση του Α για την Χ θα έρθει σε δυο χρόνια. Αμέ. Θες ασθενή μου συνδυασμό Α και Β; Πήγαινε σε άλλο νοσοκομείο. Ετσι μάλιστα, γίνεται οικονομία! Το επιστημονικό συμβούλιο του νοσοκομείου για κάθε δραστική φαρμακευτική ουσία έχει εγκρίνει ένα πρωτότυπο και δυο γενόσημα φάρμακα. Έτσι λένε οι επαναστάτες κατά της μπουρζουαζίας γιατρών και εταιρειών, έτσι γράφει και ο δημοσιογράφος. Κι αν δεν υπάρχουν γενόσημα, όπως πράγματι συμβαίνει στα σημαντικότερα και ακριβότερα νοσοκομειακά φάρμακα; Τόσο το χειρότερο γι αυτά. Στις περιπτώσεις αυτές απλώς δεν αγοράζεις τα επίμαχα φάρμακα, βάζεις μια σφραγίδα στερείται πάνω στη συνταγή και στέλνεις τους ασθενείς ή τους οικείους τους να τα βρουν όπου θέλουν. Ετσι μάλιστα, γίνεται οικονομία. Αλλά το επόμενο χτύπημα θα είναι το κρίσιμο. Οι γιατροί στο ΑΧΕΠΑ θα υποχρεωθούν να γράφουν τα κοινόχρηστα ονόματα και όχι τα εμπορικά. Έτσι το φάρμακο του ασθενούς θα το αποφασίζει η Αγγελική Τσακάλου και οι συνάδελφοί της. Οι σχέσεις εταιρειώνγιατρών θα οδηγηθούν σε μαρασμό και διαζύγιο ενώ νέα ειδύλλια θα αναπτυχθούν μεταξύ εταιρειών-φαρμακοποιών. Με τον τρόπο αυτό η μίζα που κυκλοφορεί θα καταλήγει στις τσέπες των φαρμακοποιών, για να δουν κι αυτοί λίγο λάδι και στη ζωή τους, εκτός από τη σαλάτα τους. Κι αν διαφωνούν οι γιατροί; Ας πάνε σε άλλο νοσοκομείο. Λιγότεροι γιατροί πάει να πει λιγότεροι ασθενείς πάει να πει λιγότερες δαπάνες. Ετσι μάλιστα, γίνεται οικονομία. Η εκστρατεία αυτοπροβολής του Γάκη δεν έχει όρια. Το Υπουργείο Υγείας δεν πρόκειται να συνετίσει ούτε τον Κάρολο Μαρξ ούτε την Ρόζα Λούξεμπουργκ. Αν το κάνει, ως οφείλει, θα θεωρηθεί ότι ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στρέφεται εναντίον της επανάστασης, άρα συντάσσεται με το μέρος της αντεπανάστασης και της πλουτοκρατίας. Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια. Ο Γάκης προστατεύεται από τη βαθιά, την απέραντη δημοσιογραφική άγνοια και τσαπατσουλιά, την αρπακολλιά και την προχειρογραφία. Μόνη ελπίδα να γλιτώσουμε από αυτόν είναι να αποφασίσει να συνεχίσει τον αγώνα του από άλλο μετερίζι. Δημήτρη Γάκη, τι θα έλεγες για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Έχω έναν κολλητό φίλο που μπορεί να σπρώξει την υποψηφιότητά σου. Πάρε μαζί σου και την Αγγελική, τη φαρμακοποιό. Έτσι κι αλλιώς το ΔΝΤ φαρμακώνει κάθε μέρα εκατομμύρια ανθρώπους. Μόνο πριν φύγεις φρόντισε να επιστρέψεις τα φάρμακα που οφείλει το ΑΧΕΠΑ σε γειτονικά νοσοκομεία. Έτσι αυξάνεις τις δαπάνες των διπλανών σου και μειώνεις τις δικές σου. Έτσι μάλιστα, γίνεται οικονομία. Μόνο που δεν μας εξήγησες πως γίνεται με όλα αυτά τα φοβερά και τρομερά να έχεις δραματική πραγματική αύξηση δαπάνης κατά 10%... Απλώς δεν αγοράζεις τα επίμαχα φάρμακα, βάζεις μια σφραγίδα στερείται πάνω στη συνταγή και στέλνεις τους ασθενείς ή τους οικείους τους να τα βρουν όπου θέλουν. Ετσι μάλιστα, γίνεται οικονομία. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 173 / MEDICAL EXPRESS / 23
Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου Ένα συναρπαστικό βιβλίο κάτω από την επιμέλεια ενός γνωστού αμερικανού βιολόγου, του Michael Gough, έχει ταράξει τα νερά της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Στο Politicizing Science: The Alchemy of Policymaking, (Η Πολιτικοποίηση της Επιστήμης: Η Αλχημεία της Παραγωγής Πολιτικής), ο Gough και οι συνεργάτες του αφαιρούν το φύλλο συκής από το κορμί της υποτιθέμενης αντικειμενικής επιστημονικής έρευνας και ανακάλυψης, αποδεικνύοντας πως, συχνά η επιστήμη καθοδηγείται από τα κελεύσματα της πολιτικής. Στην καρδιά των αποκαλύψεων του βιβλίου βρίσκεται η χρήση σφαλερών αποδείξεων και η εφαρμογή λαθεμένων κατά μικρά ποσοστά που αλλοιώνουν, όμως, το τελικό συμπέρασμα μοντέλων, που δίνουν έμφαση τελικά σε συμπεράσματα, που εξυπηρετούν περισσότερο σκοπούς πολιτικούς παρά επιστημονικούς. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις δίδεται υπερβολική έμφαση σε συμπεράσματα ή αποδείξεις όχι και τόσο μεγάλης σημασίας, που δημιουργούν, όμως, εντυπώσεις και καλλιεργούν το κατάλληλο κλίμα για πολιτικές πρωτοβουλίες. Τέτοιες παρατηρήσεις αφορούν τις έρευνες και τις διάφορες ανακοινώσεις για το κλίμα και την υπερδιόγκωση των αντιδράσεων για την υπερθέρμανση και το φαινόμενο του λεγόμενου θερμοκηπίου. Το βιβλίο περιγράφει με απόλυτα γλαφυρό τρόπο πως, οι επιστημονικές «αποκαλύψεις» χρησιμοποιούνται για τον επηρεασμό της κοινής γνώμης, αλλά και για την μεταφορά πόρων σε ερευνητικά προγράμματα, που έμμεσα υποστηρίζουν πολιτικές στοχεύσεις. Την ίδια ώρα, τα χρήματα αυτά αποστερούνται από άλλες χρήσιμες επιστημονικές προσπάθειες, ενώ παράλληλα, συμβάλλουν σε επιδιώξεις της γραφειοκρατίας να αυξηθούν οι δημόσιοι έλεγχοι και οι ρυθμίσεις σε βάρος των ανοιχτών και ελεύθερων αγορών. Οι μελέτες του βιβλίου αποκαλύπτουν, επίσης, πως πολλές κυβερνήσεις οδηγούν τα επιστημονικά συμπεράσματα με κάποια αλλαγή της έμφασης εκεί Η πολιτικοποίηση της επιστήμης που αυτές επιθυμούν, ευνοώντας συχνά συμφέροντα που επιθυμούν να προστατεύσουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι μελέτες για την απόδειξη πως, δεν υπάρχει ρίσκο για την αδειοδότηση νέων προϊόντων, που μεγαλώνει το κόστος τους, ενώ παράλληλα ευνοεί την πορεία στην αγορά των παλιών και καθιερωμένων. Το πιο κρίσιμο, όμως, μέρος του βιβλίου είναι αυτό που περιγράφει το μεγάλο προσωπικό κόστος των επιστημόνων, που πάνε αντίθετα στο ρεύμα και αντιτίθενται στην πολιτικοποίηση των επιστημονικών τους συμπερασμάτων και που βέβαια, διακινδυνεύουν με την στάση τους, την χρηματοδότηση των προγραμμάτων πάνω στα οποία στηρίζονται τα εισοδήματα πολλών συναδέλφων τους. Όταν η επιστήμη λοιπόν δεν είναι εντελώς μακριά από την πολιτική είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Μάλιστα, η ευρεία χρήση της επιστήμης για πολιτικούς σκοπούς οδηγεί σύντομα στην καθυστέρηση και την υπανάπτυξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας εξέλιξης αποτελούν οι περισσότερες αυστηρές μουσουλμανικές χώρες. Η ταύτιση της πολιτικής, της θρησκείας και της επιστήμης, κάτι που επιβάλει το σκληρό, λεγόμενο, Ισλάμ οδηγεί αναπόφευκτα στην καθυστέρηση. Δεν είναι τυχαίο πως, εκατοντάδες πιθανότατα χρόνια έχουν περάσει από την εποχή που μουσουλμανικές κοινότητες κατόρθωσαν να προωθήσουν επιστημονικές καινοτομίες, επιλύονται σοβαρότατα κοινωνικά προβλήματα. Όταν η επιστήμη ποδηγετείτε από την πολιτική, που στο Ισλάμ ταυτίζεται με την θρησκεία, η γνήσια έρευνα απονευρώνεται, ενώ η ανακάλυψη της επιστημονικής αλήθειας γίνεται απλησίαστη. Είναι χαρακτηριστικό πως, οι μουσουλμανικές κοινωνίες, αναζητώντας διεξόδους από την αγανάκτηση που αισθάνονται για την υπανάπτυξη στην οποία ζουν, καταλήγουν σε ακραίες πολιτικές επιλογές. Η κατάληξη στον ιερό πόλεμο (Ζιχάντ) αποτελεί αντανάκλαση ενός ψυχισμού γαλουχημένου στις άνωθεν αλήθειες που αμφισβητούν βέβαια τις όποιες, μακριά από την θρησκεία, αντικειμενικές επιστημονικές ανακαλύψεις. Στο πραγματικά διεισδυτικό του βιβλίο, The Mind of Jihad (Το Πνεύμα της Ζιχάντ) ο Laurent Murawiec αποκαλύπτει το περιεχόμενο του ισλαμικού ριζοσπαστισμού. Επιμένει πως, οι ρίζες του πάθους αυτού για θάνατο και βία, μαζί και με μια ακατανόητη λατρεία του αίματος, βρίσκονται βαθιά στην ιστορία και την κουλτούρα της μουσουλμανικής παράδοσης. Κατά την γνώμη του Murawiec η ιδεολογία της Ζιχάντ αντανακλά τα αποκαλυπτικά μεσσιανικά κινήματα του ύστερου Μεσαίωνα, που προκάλεσαν στην Ευρώπη τότε κοινωνικές αναταράξεις, συνταρακτικές αλλαγές και ευρεία αμφισβήτηση των κατεστημένων θεσμών και δομών εξουσίας. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως, οι τότε κινητοποιήσεις είχαν σαν βάση θρησκευτικές διαφορές, «αποκαλυπτικές» ιδεολογίες και θεολογικές αντιπαλότητες. Η βία και τότε δηλ. ξεπήδησε από ένα περιβάλλον κυριαρχίας του φανατισμούς και της πίστης ενάντια στην αμφισβήτηση, την έρευνα και την αναζήτηση. Με άλλα λόγια, η υποχώρηση της γνήσιας επιστημονικής αναζήτησης σε όφελος της πολιτικής σκοπιμότητας και κάτω, ίσως, από τον μανδύα του θρησκευτικού φανατισμού δεν οδηγεί μόνο στην καθυστέρηση και την υπανάπτυξη, αλλά προκαλεί ακρότητες, βία και πιθανότατα κοινωνική απορύθμιση. Οι κίνδυνοι λοιπόν από την πολιτικοποίηση της επιστήμης είναι σαφείς. Το ζητούμενο είναι η αντίδραση των ίδιων των επιστημόνων, που είναι αδιανόητο να μετατρέπονται σε ενεργούμενα κυβερνήσεων και σε διεκπεραιωτές πολιτικών σκοπιμοτήτων. 24 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ «ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ» - Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΤΑΚΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ Η διαφθορά ζει και διαφθείρει! Στα 748 εκατ. ευρώ εκτιμάται η τρύπα της μικρο-διαφθοράς στην Ελλάδα για το έτος 2008, σύμφωνα με έρευνα εθνικής εμβέλειας που διεξήγαγε η Ρublic Ιssue, από τον Ιούλιο ώς τον Δεκέμβριο, για τη μη κυβερνητική οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς». Η έρευνα βασίστηκε σε τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε ελληνικά νοικοκυριά με τη χρήση δομημένου δειγματολογίου, τηρώντας τις ίδιες προϋποθέσεις με την περσινή, ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης. Η καινοτομία της φετινής έρευνας έγκειται αφενός στη σταδιακή υλοποίησή της σε έξι μηνιαία κύματα, σε συνολικό δείγμα 6.105 άτομα, αφετέρου στη συγκριτική ανάλυση των δεδομένων με τα πορίσματα της περσινής χρονιάς. Το κύριο πεδίο διαφθοράς είναι, όπως αναμενόταν, ο δημόσιος τομέας, συγκεντρώνοντας «κρούσματα» σε ποσοστό 63%, έναντι 29,6% του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με τα συγκριτικά στοιχεία, τα «διεφθαρμένα χρήματα» παρουσιάζουν μια αύξηση κατά 109 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2007. Στην κορυφή της κατάταξης των φορέων του δημοσίου τομέα όπου εντοπίζονται περιστατικά διαφθοράς βρίσκονται για μία ακόμα χρονιά τα Δημόσια Νοσοκομεία, οι Πολεοδομίες υποχώρησαν στην τρίτη θέση και οι Εφορίες ανέβηκαν στη δεύτερη. Το Υπουργείο Μεταφορών (ΚΤΕΟ και Διπλώματα οδήγησης) και οι Νομαρχίες συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα. Σημειώνεται ότι το 60% της διαφθοράς εντοπίζεται στις 3 πρώτες υπηρεσίες (Νοσοκομεία, Εφορία, Πολεοδομίες). Η υγεία, όμως, πρωταγωνιστεί και στον ιδιωτικό τομέα, κατακτώντας την πρώτη θέση με τα περισσότερα κρούσματα διαφθοράς. Τα ποσά που «φακελώθηκαν» στα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, κυμαίνονταν από 50 έως 6,000 ευρώ, με μέσο όρο τα 869 ευρώ. Η έκταση του φαινομένου επηρεάζει και τα νεύρα των πολιτών, που σε ποσοστό 80% διαφωνούν με τις πράξεις διαφθοράς, παρά το γεγονός ότι «αναγκάζονται» να τις αυξάνουν, καταβάλλοντας και αυτοί τον οβολό τους! Το κύριο πεδίο διαφθοράς είναι, όπως αναμενόταν, ο δημόσιος τομέας, συγκεντρώνοντας «κρούσματα» σε ποσοστό 63%, έναντι 29,6% του ιδιωτικού τομέα. Αίσθηση, πάντως, προκαλεί η παραδοχή της έκτασης του φαινομένου. Εννέα στους δέκα πολίτες (91%) ομολογούν ότι η χώρα βρίσκεται παγιδευμένη στα πλοκάμια της διαφθοράς. Το 43% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι «η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία πάντα θα υπάρχει διαφθορά», ενώ ακριβώς την αντίθετη άποψη, πως η χώρα «μπορεί να γίνει μια χώρα χωρίς διαφθορά» υιοθετεί το 52%. Στην κλίμακα ιδεολογικής αποδοχής πράξεων διαφθοράς οι απαντήσεις δείχνουν ότι, οι πολίτες συνειδητοποιούν πλήρως και καθαρά τι από όλα αυτά που κάνουν συνιστούν διαφθορά. Ενδεικτικό είναι ότι το 74% των ερωτηθέντων θεωρεί σαφές κρούσμα του φαινομένου το, «να βάλουμε μέσο για να προσληφθεί κάποιος συγγενής», ενώ το 90% αναγνωρίζει ως διαφθορά το «να δώσουμε χρήματα ή άλλο αντάλλαγμα σε εφοριακό για να τακτοποιηθούν τα χρέη μας». Ο κ. Κώστας Μπακούρης, εκ μέρους της οργάνωσης «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς» σημείωσε κατά την παρουσίαση της έρευνας: «Κινδυνεύοντας να γίνουμε κουραστικοί θα επαναλάβουμε ότι, η προώθηση και η υιοθέτηση ειδικού κώδικα δεοντολογίας, αλλά και η εκπαίδευση των στελεχών της δημόσιας διοίκησης είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Η «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς» πρέπει να επισημάνει, για μια ακόμα φορά, όχι τόσο την έλλειψη διατάξεων, οι οποίες υποστηρίζουν τη διαφάνεια στον δημόσιο βίο και διευκολύνουν την άσκηση του ελέγχου της εξουσίας, αλλά κυρίως τη μη αυστηρή και μερικές φορές επιλεκτική εφαρμογή τους. Η αποτελεσματικότερη και δικαιότερη Δημόσια Διοίκηση πρέπει σταθερά να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα της Κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα της έρευνας είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία να εξετάσουμε, για μια ακόμα φορά, με σοβαρότητα ως κοινωνία τις καταστροφικές συνέπειες της διαφθοράς, κυρίως στους τομείς της υγείας, των οικονομικών υπηρεσιών, της προστασίας του περιβάλλοντος (πολεοδομικές παραβάσεις) και φυσικά γενικότερα των δημόσιων υπηρεσιών, χωρίς να παραβλέπουμε τις αντίστοιχες δραστηριότητες στον ιδιωτικό τομέα, που η έρευνά μας καταδεικνύει ότι δεν είναι αμέτοχος στο πρόβλημα». 26 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η 28 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 173 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009
ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Ο ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ «Οφείλει η Πολιτεία να ζητήσει τη γνώμη μας» Συνέντευξη στη Νάνσυ Χρηστίδη Κύριε Χριστοδούλου, τα νέα από το «μέτωπο» της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης δεν είναι καλά. Οι δομές δεν χρηματοδοτούνται, οι εργαζόμενοι δεν πληρώνονται, οι ασθενείςφιλοξενούμενοι αγωνιούν. Θα ήθελα το σχόλιό σας. Έχουμε πει και άλλη φορά, ότι το βασικό πρόβλημα στη Μεταρρύθμιση, όχι μόνο την Ψυχιατρική, είναι το εξής: από την στιγμή που οι ειδικοί αποφασίζουμε ότι, το κοινοτικό πλαίσιο είναι προτιμότερο από το νοσοκομειακό, ή αν προτιμάτε το ασυλιακό ακόμη και αν αρχικά το άσυλο χρησιμοποιήθηκε για να προστατεύει τους ανθρώπους-, θα πρέπει να ακολουθήσουμε μια αυστηρά οριοθετημένη διαδικασία σταδίων επίτευξης αυτού του στόχου. Το βασικό, λοιπόν, σε αυτή την ιστορία είναι πριν κλείσει το άσυλο να δημιουργηθούν απαραιτήτως, όλες οι εναλλακτικές δομές στην κοινότητα. Δεν μπορείς να κλείσεις το άσυλο και να περιμένεις στη συνέχεια να δημιουργήσεις τις δομές, διότι προκαλείται ένα μεγάλο κενό, το οποίο έχει σημαντικές επιπτώσεις. Φοβάμαι, λοιπόν, ότι σε πολλές περιπτώσεις στη χώρα μας, έχει συμβεί αυτό το λάθος και δη στην προσπάθειά μας να είμαστε συμβατοί με όσα γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν δημιουργήσαμε, ή δημιουργούμε, τις εναλλακτικές δομές στο βαθμό που θα έπρεπε, πριν κλείσουμε το Ψυχιατρικό νοσοκομείο. Το δεύτερο πράγμα που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του, εκείνος που ξεκινά μια Μεταρρύθμιση, είναι ότι χρειάζεται όλη η αλυσίδα παροχής υπηρεσιών. Δηλαδή, δεν είναι δυνατό από τη μια μέρα στην άλλη να αλλάξει ο χαρακτήρας των δομών των Ψυχιατρικών υπηρεσιών, από νοσοκομειακός σε κοινοτικός. Αυτό πρέπει να γίνεται προοδευτικά και υπάρχουν και περιπτώσεις που στο σύνολό του, ενδεχομένως, αυτό να μην είναι εφικτό. Υπάρχουν, για παράδειγμα περιστατικά που είναι τόσο βαριά, ώστε θα πρέπει να υπάρχει μια Μονάδα ενδονοσοκομειακή που να καλύπτει τις ανάγκες τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ξενώνες δεν είναι η λύση, διότι θα δημιουργείται πρόβλημα και στους άλλους ασθενείς που φιλοξενούνται εκεί. Και μην ξεχνάμε ότι, ξενώνες και οικοτροφεία είναι μονάδες στεγαστικές, δεν είναι θεραπευτικές. Μπορεί να διεξάγεται εκεί θεραπεία, αλλά κατά βάση Όταν γνωρίζει κανείς τον κ. Γιώργο Χριστοδούλου, Επίτιμο Καθηγητή Ψυχιατρικής, Πρόεδρο του Ελληνικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών, Πρόεδρο της Επιτροπής Ηθικής της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας και Πρόεδρο της Εταιρείας Ψυχιατρικής Ανατολικής Ευρώπης, η Ψυχιατρική Επιστήμη αποκτά άλλη «διάσταση». Ο μεστός του λόγος, ο ήρεμος τόνος της φωνής του και η άψογη επιστημονική του κατάρτιση διαλύουν «μύθους», «ταμπού» και πιθανές «φοβίες» που ενδόμυχα κρύβουν όλοι οι άνθρωποι απέναντι στις νόσους της ψυχής. Γι αυτό και η συζήτηση δεν μπορεί να παραμείνει ποτέ εντός των στενών δημοσιογραφικών πλαισίων. Συνάντησα τον κ. Χριστοδούλου, με αφορμή τα τελευταία γεγονότα στον τομέα των Μονάδων Ψυχικής Υγείας και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δώσει στην ελληνική πολιτεία ένα μικρό χρονικό περιθώριο να τακτοποιήσει τις οφειλές προς εκείνες, με την απειλή ότι σε διαφορετική περίπτωση, η χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης θα σταματήσει από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κουβέντα, όμως, κατάφερε να ξεπεράσει τα όρια της ελληνικής Μεταρρύθμισης στην Ψυχική Υγεία και άγγιξε τα όρια της «ανθρώπινης ψυχής». ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 173 / MEDICAL EXPRESS / 29