ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΤΑΛΙΑΣ ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1.OIKONOMIA ΙΤΑΛΙΑΣ 2009 2.ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΕΠ 2009 σε σταθερές τιμές 1,2 τρισ. Κατά κεφαλή ΑΕΠ 2009 34.955 Μεταβολή ΑΕΠ 2009/2008-5,1% Ξένες Άμεσες Επενδύσεις 2007 4,04 δισ. $ ΗΠΑ Πληθωρισμός 0,75 % Εμπορικό ισοζύγιο 40 δισ. (Ιαν.-Νοέμ.2009) Ανεργία 9,1 % Πηγή : ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα Σε δισ. 2006 2007 2008 % Μεταβολή 2008-2007 Ιαν.-Σεπτ 2008 Ιαν.-Σεπτ. 2009 % Μεταβολή Εννιάμηνου 08/09 Σύνολο ελληνικών εξαγωγών Σύνολο ελληνικών εισαγωγών Όγκος εμπορίου Εμπορικό ισοζύγιο Ποσοστό κάλυψης εισαγωγών από εξαγωγές 1,87 1,84 2 8,7% 1,6 1,2-25% 5,83 6,46 6,9 6,8% 5,3 4,1-22,6 % 7,7 8,3 8,9 7,2% 6,9 5,3-21,6% -3,96-4,6-4,9 6% -3,73-2,87-23,1 % 32% 28,5% 29% - 29,5% 29,3% - Πηγή: ΕΣΥΕ, Επεξεργασία Β4 Δ/νση 2.1- ΟΓΚΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Ο όγκος εμπορίου, για το πρώτο 9μηνο του 2009, ανήλθε σε 5,3 δισ., καταγράφοντας μείωση κατά 21,6 % σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008 (6,9 δισ. ευρώ). Ειδικότερα, η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς την Ιταλία, κατά το πρώτο 9μηνο του 2009 ανήλθε 1.2 δισ., σημειώνοντας πτώση κατά 25 % σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008 (1.6 δισ. ). 1
Αύξηση σημείωσαν τα δημητριακά κατά 20,7%, τα φαρμακευτικά προϊόντα κατά 17,5% και αλιευτικά προϊόντα κατά 11,1%. Στους λοιπούς σημαντικούς κλάδους, κάμψη σημείωσαν τα φυτικά έλαια (κυρίως χύδην ελαιόλαδο) κατά 10,6%, ο χαλκός και τα προϊόντα αυτού κατά 78,5% και το αλουμίνιο και τα προϊόντα αυτού κατά 35%. Σημειώνεται ότι η αξία των εισαγωγών από την Ιταλία, για την υπό εξέταση περίοδο, ανήλθε σε 4,1 δισ.. σημειώνοντας μείωση κατά 22,6 % σε σχέση με το 2008 (5.3 δισ. ). Επίσης σημειώνεται ότι η Ιταλία ήταν η τιμώμενη χώρα στην 73 η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης 2.2-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ Παρά το γεγονός ότι η Ιταλία είναι ο δεύτερος εµπορικός εταίρος σε εξαγωγές και εισαγωγές µε τη χώρα µας, εντούτοις η διείσδυση των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ιταλικών εξαγωγών, παρά την σταδιακή αύξηση που σηµειώνουν, παραµένει αρκετά περιορισµένη (0,5%). Kύριοι δυναµικοί τοµείς της ελληνικής οικονοµίας οι ιχθυοκαλλιέργειες και το αλουµίνιο παρουσιάζουν σταθερή και ανοδική αύξηση που, από κοινού µε τις εξαγωγές ελαίων (κυρίως χύδην ελαιόλαδο), καταλαµβάνουν το 33% των ελληνικών εξαγωγών προς την Ιταλία (2007). Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία του ελληνικού γιαουρτιού, της φέτας και των βρώσιµων ελιών σε όλες σχεδόν τις µεγάλες αλυσίδες πολυκαταστηµάτων ανά την χώρα. Πολύ µικρότερου βαθµού είναι η παρουσία των ελληνικών κρασιών κυρίως σε εξειδικευµένες κάβες όπου πωλούνται κρασιά από όλο τον κόσµο και σε εισαγωγείς ελληνικών προϊόντων. Σηµειώνεται επίσης ότι ήδη έχουν ξεκινήσει διαφηµίσεις για το γιαούρτι στον εγχώριο ηλεκτρονικό τύπο. 3. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Αγωγός Φυσικού Αερίου Τουρκίας-Ελλάδος-Ιταλίας (ITGI) Ιταλική πλευρά έχει εξασφαλίσει κοινοτική χρηματοδότηση ύψους 100 εκατ., για την κατασκευή του αγωγού, σύμφωνα με ανακοίνωση της τσέχικης Προεδρίας από 11.03.09. Επίσης, στις 19.10.2009 στο 2
Μιλάνο, υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ του Ιταλού Υπουργού Ανάπτυξης και του Τούρκου Υπουργού ενέργειας, για την επίσπευση των διαδικασιών υλοποίησης του αγωγού ITGI. Σημειώνεται ότι, στις 11.06.08, υπεγράφη στην Αθήνα η ιδρυτική πράξη της εταιρείας IGI Ποσειδών η οποία, με έδρα την Αθήνα, θα σχεδιάσει, θα κατασκευάσει και θα αναπτύξει τον υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδος-Ιταλίας. Στην εταιρεία αυτή συμμετέχει με 50% η ΔΕΠΑ και με 50% η ιταλική Edison. Πρωτοβουλία Αδριατικής και Ιονίου (ΠΑΙ) Η Ιταλία από την 1.6.2009 ασκεί την, εκ περιτροπής, Προεδρία της ΠΑΙ. Στο πλαίσιο της τραπεζών εργασίας, η ιταλική Προεδρία προωθεί την υπογραφή Μνημονίων Κατανόησης συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών στους τομείς των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, του Τουρισμού, της Αγροτικής Ανάπτυξης και του Πολιτισμού 3.1. ΙΤΑΛΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για την περίοδο 2004-2007, οι ακαθάριστες εισροές ξένων άμεσων επενδύσεων από την Ιταλία ανήλθαν σε 959 εκατ.. Σημαντικότερες ιταλικές επενδύσεις για το 2009 στην Ελλάδα, αποτελούν οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας των εταιρειών Edison και Enel (Enel με όμιλο Κοπελούζου για αιολική ενέργεια, Edison με Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργεια). Ειδικότερα, σύμφωνα με ανακοίνωση της Edison SpA, ολοκληρώθηκε η συμφωνία για τη σύσταση κοινής εταιρείας συμμετοχών, μεταξύ της Edison SpA, και της Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ. Η νέα εταιρεία ονομάζεται Elpedison και, μέσω των θυγατρικών της, θα αποτελεί τη δεύτερη εταιρεία παραγωγής και εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας στην ελληνική αγορά. Συγκεκριμένα, η ολοκλήρωση της συμφωνίας υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή 50%-50% της ΕΛΠΕ ΑΕ και Edison SpA, στο μετοχικό κεφάλαιο της Elpedison, η οποία κατέχει πλέον το 100% της Ενεργειακή Θεσσαλονίκης ΑΕ που λειτουργεί μονάδα ισχύος 390 MW στη Θεσσαλονίκη και το 65% της Ηλεκτροπαραγωγή Θίσβης ΑΕ, η οποία θα κατασκευάσει μονάδα ισχύος 420 MW στη Θίσβη Βοιωτίας. Επίσης, σύμφωνα με ανακοίνωσή της, Enel Green Power International BV, την 23.10.09, υπεγράφη σύμβαση με τις ελληνικές εταιρείες Δομική Κρήτης Α.Ε. και ΑΤΕΣΕ Α.Ε., για την εξαγορά από την Enel των μετοχών των ενεργειακών εταιριών Αιολικό Βοσκερού Α.Ε. και Αιολικό Κουλούκωνας Α.Ε.. Με τη συγκεκριμένη συμφωνία η εγκατεστημένη ισχύς της Enel Green Power στην Ελλάδα θα ξεπερνά τα 133 MW, από τα 127 MW που διαθέτει σήμερα.επίσης, παραχωρείται, στην ιταλική εταιρεία, το δικαίωμα εξαγοράς των μετοχών των ενεργειακών εταιριών Αιολικό Ρούσκιο Α.Ε., Αιολικά Πάρκα Ανατολικής Αχαΐας Α.Ε. και Αιολικά Πάρκα Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε., ισχύος, περίπου, 280 MW. Η παρουσία ιταλικών επιχειρήσεων στην χώρα μας είναι ιδιαίτερα αυξημένη και εντοπίζεται σε ευρύ φάσμα τομέων : Riva Group τομέας σιδηρουργίας, Italcimenti τσιμεντοβιομηχανία, Kerakoll χημικά, Barilla Spa μονάδα παραγωγής ζυμαρικών, Cooperlat Spa τομέας γαλακτοκομίας, Euricom Spa παραγωγή ζυμαρικών, Campari Spa που εξαγόρασε την εταιρεία Ούζο 12, PIERALISI, Ferrero Spa με γραφείο αντιπροσωπίας, Edison Hellas στον τομέα της ενέργειας, Italgas τομέας φυσικού αερίου, Autogrill εστιατόρια κατά μήκος εθνικών οδών, Impregilo κατασκευές, Fincantieri ναυπηγικές εργασίες, Mondatori εκδοτικός οίκος,. Σε υπηρεσίες η San Paolo IMI τραπεζικές υπηρεσίες, Assicurazioni Generali Ασφάλειες, Alitalia και AirOne στις αεροπορικές μεταφορές. 3
Στον τομέα των μεταφορών αξίζει να σημειωθεί η ιταλική απόκτηση το 2008, της πλειοψηφίας των µετοχών των Μινωικών Γραµµών ΑΕ (84,72%), από το ναυτιλιακό όµιλο Grimaldi. Τέλος ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και στον τουριστικό τομέα για την ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων και τουριστικών χωριών. 3.2. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Περίπου 32 εταιρείες ελληνικών συµφερόντων δραστηριοποιούνται στην Ιταλία κυρίως στους τομείς των τροφίμων /ποτών, των κατασκευών, της χημικής βιομηχανίας, των συσκευασίων,του μηχανολογικού εξοπλισμού, των καλλυντικών, της φαρμακοβιομηχανίας, των μεταφορών και του λιανικού εμπορίου. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ελληνικής εταιρείας Intralot ΑΕ, στις 9.11.2009 η τελευταία πρόκειται να εισέλθει στη νέα αγορά βιντεολόττο (VLTs) της Ιταλίας μέσω κοινοπραξίας με την Cogetech S.p.A., μία από τις μεγαλύτερες αδειοδοτημένες εταιρείες για τη διαχείριση VLTs στην Ιταλία. Η INTRALOT συμμετέχει στη νεοσυσταθείσα κοινοπραξία με ποσοστό 51%, ενώ η λειτουργία των VLTs αναμένεται να ξεκινήσει το 1ο εξάμηνο του 2010. Για το έτος 2008, η σηµαντικότερη επένδυση ήταν αυτή της Coca Cola 3Ε, η οποία εξαγόρασε τη Socib S.p.A, τη δεύτερη µεγαλύτερη εταιρεία εµφιαλώσεως στην Ιταλία. Σύµφωνα µε σχετική ανακοίνωση της εταιρείας, το αθροιστικό τίµηµα για την συναλλαγή ανήλθε στα 264,5 εκατ. ευρώ, συµπεριλαµβανοµένου του χρέους αλλά όχι και των εξόδων αγοράς. 3.3. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΞΕΝΩΝ ΑΜΕΣΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Τουρισμός (κατασκευή μαρίνων, golf resorts, ξενοδοχειακών συγκροτημάτων, και γενικότερα αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν οι αναπτυσσόμενες νέες μορφές τουρισμού, όπως για παράδειγμα ο συνεδριακός τουρισμός, τα κέντρα θαλασσοθεραπείας, ο οικοτουρισμός, αθλητικός τουρισμός κλπ.) Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (κατασκευή φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, μονάδες παραγωγής γεωθερμικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγής βιολογικών καυσίμων). Περιβαλλοντική διαχείριση (εκσυγχρονισμός και κατασκευή νέων μονάδων ανακύκλωσης δημοτικών απορριμμάτων, μονάδες αφαλάτωσης και βιολογικού καθαρισμού υδάτων ). Τηλεπικοινωνίες (ανάπτυξη λογισμικού, υπηρεσίες broadband, εφαρμοσμένης έρευνας στους τομείς της νανοτεχνολογίας και της μικροηλεκτρονικής ). Τρόφιμα & Ποτά ( προϊόντα βιολογικής παραγωγής, σοκολατοβιομηχανία, παραδοσιακά μεσογειακά προϊόντα όπως για παράδειγμα η μαστίχα,γλυκά κουταλιού, παιδικές τροφές, κατεψυγμένα γεύματα, λικέρ, φρουτοχυμοί.) 4. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Η Ελλάδα αποτελεί παραδοσιακά προορισμός διακοπών για τους Ιταλούς τουρίστες. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ιταλίας για την περίοδο Ιαν-Οκτ. 2009, το τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα ανήλθε σε 1.268.000 επισκέπτες, καταγράφοντας αύξηση 7,2 % σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2008. Στο πλαίσιο της διεθνούς εκθέσεως «ΒΙΤ», υπεγράφη στις 19 Φεβρουαρίου 2009., στο Μιλάνο, από τους αρμόδιους Υφυπουργούς της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας, Μνημόνιο Κατανόησης, για την προώθηση του τουρισμού, μέσω της χάραξης κοινής στρατηγικής μεταξύ των τριών χωρών Το Μνημόνιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την επικέντρωση των κοινών προσπαθειών στην ενίσχυση της τουριστικής ζήτησης, με το σχεδιασμό κοινών προγραμμάτων ενιαίας και εξειδικευμένης διεθνούς προώθησης, που θα περιλαμβάνουν τουριστικά προϊόντα και των τριών χωρών. 4
5