ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Κυριάκος Ιωάννου (σύμβουλος Σχ.Τ.) 1
Ο ΠΛΑΤΩΝΑΣ: «Αρχίζει να γερνά κανείς από τη στιγμή που σταματάει να παίζει». Tι εννοεί ο Πλάτωνας με τα πιο πάνω λόγια; Συμφωνείτε; Μήπως το παιχνίδι είναι μόνο για εσάς τα παιδιά; Περιγράψετε τις εικόνες που βλέπετε μπροστά σας. 2
ΩΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ Το ξέρατε αυτό; Στο Manchester της Αγγλίας δημιουργήθηκε παιχνιδότοπος για ηλικιωμένους άνω των 60 χρόνων. Αντί για τσουλήθρες και τραμπάλες είναι εξοπλισμένο με ειδικά μηχανήματα παιχνίδια, σχεδιασμένα για να παρέχουν εξειδικευμένη άσκηση στο σώμα. Η υπεύθυνη του πάρκου δήλωσε: «Όταν δοκιμάσαμε να φέρουμε ανθρώπους πάνω από 70 χρονών άκουσα τόσο πολύ γέλιο και είδα τόσο πολύ χαρούμενα πρόσωπα όσο ποτέ άλλοτε». Ποια άλλη ανάγκη εξυπηρετεί το πιο πάνω πάρκο εκτός από την άσκηση του μυαλού και του σώματος στους ηλικιωμένους ; 3
ΈΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΗΛΙΚΙΑ; 4
Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΚΑΙ Η ΓΙΑΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΕΓΓΟΝΑΚΙΑ ΤΟΥΣ. Θα σας άρεσε να κάθεστε με τον παππού ή τη γιαγιά και να φτιάχνετε μαζί τους αυτοσχέδια παιχνίδια; Πώς νιώθουν άραγε τα παιδιά των εικόνων και γιατί; 5
«Oταν ήμασταν μικροί, άλλοι λόγω φτώχιας, άλλοι απλά επειδή θέλαμε να φτιάξουμε κάτι, κατασκευάζαμε τα «δικά μας» παιχνίδια. Αρχικά η γιαγιά μου, μου έμαθε να φτιάχνω «ζωάκια» με οδοντογλυφίδες και μικρά κολοκυθάκια από τον κήπο μας. Μεγαλώνοντας έφτιαξα και ένα μικρό ξύλινο καταπέλτη. Ένα άλλο αυτοσχέδιο παιχνίδι που κάναμε μικροί ήταν οι σαΐτες που τις φτιάχναμε με χαρτόνι και τους βάζαμε ζυγό και ουρά και τις πετούσαμε ώρες συναγωνιζόμενοι για το ποια θα φτάσει πιο ψηλά. Όταν ήταν καλοκαίρι φτιάχναμε μικρές βαρκούλες με πανιά και τις ρίχναμε στη θάλασσα. Φτιάχναμε ακόμη σβούρες, αυτοκινητάκια, κινούμενες φιγούρες». Ρωτήστε τον παππού ή τη γιαγιά σας και πάρτε πληροφορίες για τα αυτοσχέδια παιχνίδια που έπαιζαν στο παρελθόν όταν ήταν μικροί. 6
ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΕ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ. Ποια παιδιά από τις δύο ομάδες θα προτιμούσατε να ήσασταν και γιατί; Ποια παιδιά μεγαλώνουν πιο φυσιολογικά; Τι προβλήματα μπορεί να προκύψουν στα παιδιά που παίζουν κλειστά σε ένα διαμέρισμα; ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΤΟ ΥΠΑΙΘΡΟ. Ποια παιχνίδια σας αρέσουν περισσότερο; Περιγράψετε το αγαπημένο σας παιχνίδι. Τι παιχνίδια μπορούν να παιχτούν στο ύπαιθρο που δεν μπορούν να παιχτούν σε κλειστό χώρο; 7
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ Τι άλλαξε στα παιχνίδια από το παρελθόν στο παρόν όσον αφορά: Τα υλικά κατασκευής τους; Το πώς, πού και ποιοι τα κατασκευάζουν; Το χρόνο χρήσης τους; Την ψυχαγωγία και τη δημιουργικότητα που προσφέρουν; 8
ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΙΖΩ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑ ΔΥΟ; Δώστε συμβουλές στο παιδί της εικόνας να διαθέσει το χρόνο του για να παίξει δημιουργικά και ασφαλισμένα. (Πλεονεχτήματα, μειονεχτήματα, κίνδυνοι). 9
ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ. Τι σημαίνει αυτοσχέδιο και τι βιομηχανικό παιχνίδι; Βρέστε ομοιότητες και διαφορές των δύο σχετικά με: Τιμή, ασφάλεια, εμφάνιση, πακετάρισμα, ψυχαγωγία. Το πιο δημιουργικό είναι το... 10
ΟΡΘΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ. Τι πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι διαλέγουν να αγοράσουν παιχνίδια; Δώστε τις δικές σας συμβουλές στα άτομα που επιλέγουν παιχνίδια στις εικόνες (προδιαγραφές). 11
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΕΙΝΑΙ: Το παιχνίδι είναι εγκεκριμένο με βάση τις προδιαγραφές της Ε.Ε. για την ασφάλεια και την υγεία στα παιδικά παιχνίδια. Τα υλικά κατασκευής της συσκευασίας και του παιχνιδιού είναι ανακυκλώσιμα. Το παιχνίδι είναι ακατάλληλο για παιδιά ηλικίας μικρότερης των τριών χρόνων. Τα παιχνίδια που φέρουν αυτό το εικονοσύμβολο βοηθούν το παιδί να μάθει να χρησιμοποιεί τα χέρια του για ακριβείς χειρισμούς. Το παιχνίδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από αγόρια και από κορίτσια. 12
ΑΛΛΑ ΕΙΚΟΝΟΣΥΜΒΟΛΑ. Μαθαίνεις να διαβάζεις. Πρώτες λέξεις. Μαθαίνεις να γράφεις. Συντονισμός χεριού και ματιού. Φαντασία. Μαθαίνεις να μιλάς. Ποικίλες δεξιότητες κίνησης. Δεξιότητες σκέψης. 13
ΑΛΛΑ ΕΙΚΟΝΟΣΥΜΒΟΛΑ. Διεγείρει τις αισθήσεις. Κοινωνικές δεξιότητες. Δεξιότητες επικοινωνίας. Δημιουργικότητα. Ενισχύει την αυτοπεποίθηση. Ανακάλυψε τον κόσμο. Φυσική ανάπτυξη. Λύση προβλήματος. 14
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Στο κάτω μέρος της συσκευασίας του παιχνιδιού διακρίνονται οι σημαντικότερες σημάνσεις που πρέπει να αναγράφονται στις συσκευασίες των παιχνιδιών. 15
ΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. Προσοχή! Παιδιά που παίζουν Γράψτε τη δική σας οδηγία. Κάντε σιγά! Παιδιά που παίζουν Πού και γιατί συναντούμε τις πιο κάτω σημάνσεις; Σχεδιάστε τη δική σας σήμανση που θα βάζατε έξω από το δικό σας παιχνιδότοπο. Πέστε τη δική σας οδηγία. Ελαττώστε ταχύτητα! Παιδιά που παίζουν 16
ΚΙ ΟΜΩΣ ΠΑΙΖΟΥΝ... Συγκρίνετε τα δικά σας παιχνίδια με τα παιχνίδια των παιδιών στις εικόνες. 17
ΑΡΧΑΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΛΑΓΓΟΝΑ Η πλαγγόνα προέρχεται από την θρησκευτική λατρεία των δαιδάλων. Πρόκειται για ειδώλια. Στην αρχή οι κούκλες αυτές φτιάχνονταν στο σπίτι από ύφασμα, ξύλο, κόκαλο ή πηλό. Στη συνέχεια, δημιουργήθηκαν μικρές βιοτεχνίες που κατασκεύαζαν πλαγγόνες από πηλό ή κερί. Αυτό που έκανε την κούκλα να ξεχωρίσει από το θρησκευτικό ειδώλιο ήταν η εμφάνιση του «νευρώσπαστου» (δηλαδή της κούκλας που είχε ξεχωριστά μέλη τα οποία ενώνονταν με μια κλωστή (το «νεύρο») και τα μέλη μπορούσαν να κινηθούν. Στη νεότερη Ελλάδα οι μητέρες έφτιαχναν στα παιδιά τους κούκλες από στάχυα,κουρέλια, ζυμάρι ή κάλτσες παραγεμισμένες με άχυρα. Σε κάποια νησιά έφτιαχναν κούκλες από κουκούλι μεταξοσκώληκα που το έντυναν με χρωματιστά χαρτιά. Αργότερα στην Ελλάδα σημειώθηκε παραγωγή κούκλας από χαρτοπολτό (papie mache). Ανά τον κόσμο συναντούμε διαφορετικές ονομασίες και υλικά κατασκευής. 18
ΑΘΥΡΜΑ Ήταν το αγαπημένο παιχνίδι των αγοριών στην αρχαία Ελλάδα. Πρόκειται για ένα πύλινο αλογάκι το οποίο τα παιδιά το έσερναν στο σπίτι, αφού είχε τροχούς για να κυλά. Η ΙΥΓΞ Παιχνίδι από τα παλιά χρόνια. Σε ένα ξύλινο συνήθως τροχό (ή ξύλινο κουμπί από παλτό) ανοίγουμε δύο τρύπες, περνούμε διπλό σπάγγο και αφού τον περιστρέψουμε, μια τραβούμε και μια χαλαρώνουμε. Ο ήχος που παράγεται θυμίζει ένα πουλί την ίυγγα, από το οποίο πήρε το όνομά του το παιχνίδι. Λένε μάλιστα ότι ανάλογα με τον ήχο μπορούμε να κάνουμε και διάφορες προβλέψεις. 19