Medical Express Έτος 21ο / Τεύχος 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 ISSN 1106-3157 Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: info@pitsilidis.gr > EIΔΙΚΟ ΘΕΜΑ Νευρολογικά ζητήματα της μαιευτικής αναισθησίας > ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Απέσβετο το λάλον ύδωρ; > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Η δραστική ουσία και η δραστική αδικία > Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Και καλά...ψωμιά! ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΚΑΣ «Πρέπει να γνωρίσουμε τις σπάνιες παθήσεις» ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Νέος πρόεδρος του ΣΦΕΕ ο κ. Κωνσταντίνος Φρουζής Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα www.medicalexpress.gr Username και Password στη σελίδα των περιεχομένων
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Medical Express ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, www.pitsilidis.gr, e-mail: info@pitsilidis.gr 10 58 EDITORIAL ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ κ. ΛΟΥΚΑ ΠΑΠΑΔΗΜΟ Η δραστική ουσία και η δραστική αδικία 10 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Και καλά...ψωμιά! 14 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 16 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ & ΠΕΡΑΣΕ Η ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΝΟΣΗΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ «Η Ελλάδα 10 χρόνια μετά» 24 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΚΑΣ Πρέπει να γνωρίσουμε τις σπάνιες παθήσεις 26 ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ Νευρολογικά ζητήματα της μαιευτικής αναισθησίας 32 www.medicalexpress.gr username: abcd / password: 1234 ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔIEYΘYΝΣΗ Ειρήνη Πιτσιλίδη OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Νεκταρία Καρακώστα, Έλενα Κιουρκτσή, Βιβέττα Λαϊνιώτη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 42 ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Απέσβετο το λάλον ύδωρ; 58 Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
E D I T O R I A L ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ κ. ΛΟΥΚΑ ΠΑΠΑΔΗΜΟ Η δραστική ουσία και η δραστική αδικία Του Μιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Λήφθηκαν πολλά και διάφορα μέτρα μείωσης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, αρκετά από αυτά σωστά, αλλά τα κρισιμότερα λάθος. Κύριε Πρωθυπουργέ, Γνωρίζετε καλύτερα απ όλους τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας και τις προσπάθειες που απαιτούνται για να βγούμε από την κρίση, την ύφεση, την ανεργία και τη διάβρωση του κοινωνικού μας ιστού. Γνωρίζετε, επίσης, ότι οι θυσίες, μέχρι στιγμής, έχουν άνισα επιμεριστεί, με τα οικονομικά ασθενέστερα στρώματα, όπως οι συνταξιούχοι, οι μακροχρόνια άνεργοι και οι νέοι, να φέρουν το μεγαλύτερο βάρος. Γνωρίζετε, ακόμα, ότι το μεγαλύτερο μέρος των φαρμάκων καταναλώνεται από αυτές ακριβώς τις ομάδες πληθυσμού, ιδιαιτέρως από τους άνω των 60-65 ετών. Δυστυχώς, οι πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις του Υπουργείου Υγείας δεν έχουν λάβει υπόψη τη δημογραφική παράμετρο. Δεν έχει ληφθεί υπόψη ότι για όλους αυτούς τους ανθρώπους, το φάρμακο είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα χάπι. Είναι ο κρίκος που τους συνδέει με τη ζωή, την ελπίδα, την υγεία και γιατί όχι; - την ευεξία. Δεν έχει ληφθεί υπόψη ότι το φάρμακο αποτελεί την πιο συμφέρουσα παρέμβαση για ένα πρόβλημα υγείας, συγκρινόμενο με νοσηλείες, επεμβάσεις, αναπηρίες, απώλειες εργατοωρών κ.ο.κ. Διεθνείς στατιστικές δείχνουν ότι για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται ορθολογικά σε φάρμακα, 6 ευρώ εξοικονομούνται από το σύστημα Υγείας. Λήφθηκαν πολλά και διάφορα μέτρα μείωσης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, αρκετά από αυτά σωστά, αλλά τα κρισιμότερα λάθος. Θα μου επιτρέψετε εδώ να επιστήσω την προσοχή σας και να ζητήσω τη βοήθειά σας σε ένα από αυτά τα λάθη, ίσως το πιο σημαντικό. Πρόκειται για τα γενόσημα φάρμακα και τη συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία. Σε ό,τι αφορά τα γενόσημα, το Υπουργείο Υγείας, δυστυχώς, επέλεξε να βασίσει την επιχειρηματολογία του σε ψευδή στοιχεία, συνε- 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
E D I T O R I A L Πολλοί ασθενείς και λόγω ηλικίας αλλά και λόγω της νόσου από την οποία πάσχουν αντενδείκνυται να αλλάζουν συνεχώς φάρμακα. πικουρούμενο σε αυτό και από τον ΕΟΦ, στο γνωστό του τηλεοπτικό σποτ. Λένε, συγκεκριμένα, ότι στην Ελλάδα, η διείσδυση των γενοσήμων είναι 18% και στην Ευρώπη 50%, συγκρίνοντας ανόμοια πράγματα. Το 18% αφορά πωλήσεις σε αξίες, ενώ το 50% αναφέρεται σε συσκευασίες. Τα ορθά στοιχεία έχουν ως εξής: από πλευράς αξιών, τα γενόσημα στην Ελλάδα κατέχουν το 18% της αγοράς, έναντι 20% του ευρωπαϊκού μέσου όρου και από πλευράς συσκευασιών, όγκου πωλήσεων, η Ελλάδα βρίσκεται στο 35-40%, έναντι 50% της Ευρώπης. Επομένως, η επιθυμία του Υπουργείου Υγείας να «φτάσουμε 50% τα γενόσημα» είτε έχει σχεδόν πραγματοποιηθεί, αν το ποσοστό αφορά τις συσκευασίες είτε είναι ανέφικτη, αν αφορά τις αξίες. Όπως ο νόμος προβλέπει, κ. Πρωθυπουργέ, ο γιατρός θα συνταγογραφεί πλέον με βάση τη δραστική ουσία και ο φαρμακοποιός θα χορηγεί το εκάστοτε φθηνότερο γενόσημο. Το πρόβλημα εδώ αν υποθέσουμε ότι λύνονται τα πρακτικά θέματα - είναι μεγάλο, σημαντικό και, κυρίως, ηθικής τάξεως. Πολλοί ασθενείς και λόγω ηλικίας αλλά και λόγω της νόσου από την οποία πάσχουν (ενδεικτικά: πάρκινσον, διαβήτης, άσθμα, κατάθλιψη, επιληψία, σχιζοφρένεια, αϋπνία, υπέρταση, χρόνια εκφυλιστικά νοσήματα κ.ο.κ) αντενδείκνυται να αλλάζουν συνεχώς φάρμακα. Εκτός από τον κίνδυνο απορρύθμισης, υπάρχει και το πρόβλημα της μεγάλης ψυχολογικής τους επιβάρυνσης. Όποιος έχει γέροντες στο σπίτι ή έχει καθίσει πίσω από τον πάγκο φαρμακείου, γνωρίζει το μέγεθος του προβλήματος που προκύπτει ακόμη κι όταν τα φάρμακα απλώς αλλάζουν συσκευασίες. Προκειμένου να λυθεί το ζήτημα, ο νόμος τελικά προβλέπει να μπορούν οι ασθενείς να πάρουν αυτό που θέλουν ή αυτό που ήδη χρησιμοποιούν ή αυτό που συστήνει ο γιατρός τους, αλλά επιβαρυνόμενοι 100% τη διαφορά τιμής μεταξύ του φθηνότερου και αυτού που επέλεξαν. Είμαι βέβαιος πως συμφωνείτε ότι αυτό είναι άδικο, ανάλγητο και ανήθικο, καθώς ευθαρσώς και αμέσως χωρίζει τους πολίτες σε δυο κατηγορίες: τους έχοντες και τους μη έχοντες. Το μέτρο υποβάλλει τους δεύτερους σε σοβαρή οικονομική αλλά και ψυχική δοκιμασία που δεν την αξίζουν κ. Πρωθυπουργέ, πιστέψτε με! Πρόταση O γιατρός να μπορεί να γράφει, δίπλα στο όνομα της δραστικής ουσίας και το όνομα του επιθυμητού σκευάσματος, σύμφωνα με τα παραπάνω, και οι ασθενείς να πληρώνουν αυξημένη συμμετοχή πάνω στην όποια διαφορά τιμής, εάν επιλέξουν άλλο από το φθηνότερο γενόσημο, όχι όμως πάνω από 30-40%. Το Υπουργείο Υγείας έχει πάρει πολλά μέτρα για τα φάρμακα. Η φαρμακευτική δαπάνη του δημοσίου κυριολεκτικά καταρρέει. Ωστόσο, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το σημαντικότερο μέτρο μείωσης της δαπάνης, καρκινοβατεί. Γιατί άραγε; Τα κέρδη από τη συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία είτε θα είναι αμελητέα (αν ο ασθενής έχει δικαίωμα να επιλέξει κάτι άλλο) ή θα είναι υπολογίσιμα (αν υποχρεωθεί να πάρει το φθηνότερο) αλλά σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων και, ενίοτε, της ποιότητας της περίθαλψης. Μπορείτε κ. Πρωθυπουργέ, να αναστείλετε την εφαρμογή του μέτρου, μέχρις ότου προκύψει η επόμενη κυβέρνηση, ώστε να υπάρξει με αυτήν χρόνος ωρίμανσης, διαλόγου και δικαιότερης νομοθεσίας; 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α Και καλά...ψωμιά! Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου t.papavasiliou@pitsilidis.gr Όλα τα προβλήματα της χώρας λύθηκαν και με το κεφάλι ψηλά προχωράμε για τις εκλογές. Τι; Δεν είναι έτσι τα πράγματα; Εμείς τουλάχιστον αυτή την εικόνα λαμβάνουμε. Βλέπουμε τον κ. Βενιζέλο να παρουσιάζει τη Φώφη Γεννήματα που ανέλαβε εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ, με περίσσιο καμάρι, λες και παρουσίαζε το νέο iphone με μεγαλύτερη κάμερα και καλύτερα...γραφικά! Βλέπουμε ηθοποιούς και καλλιτέχνες να ενισχύουν τα ψηφοδέλτια των κομμάτων, γιατί προφανώς εντόπισαν κάποιες ελλείψεις στους υπάρχοντες θιάσους! Βλέπουμε «παλιά και φθαρμένα» πρόσωπα να δημιουργούν νέα κόμματα και να μας παρουσιάζονται ως εναλλακτικές λύσεις στο πολιτικό μας αδιέξοδο. Βλέπουμε τον κ. Σαμαρά να προσεγγίζει μέχρι και διαγραφέντες βουλευτές από κόμματα της Ζιμπάμπουε με στόχο να πετύχει την αυτοδυναμία. Ακούμε για προεκλογικές προσλήψεις στα...μουλωχτά, την ώρα που οι απολύσεις που επιβάλλει το νέο μνημόνιο έχουν πάρει υπογραφή και βούλα από τα μεγάλα κόμματα. Ακούμε για εκατομμύρια που απολάμβαναν σε ταξίδια και πολυτέλειες οι συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ, την ώρα που Τι γίνεται λοιπόν τελικά; Τα «φάγαμε τα ψωμιά μας»; Κι αν ναι...μαζί τα φάγαμε τελικά; το χαράτσι της ΔΕΗ μας αλλάζει τα φώτα. Βλέπουμε τα κόμματα να «σφάζονται» στα κανάλια για το ποιος φταίει (πάντα όλοι οι άλλοι φυσικά και ποτέ οι ίδιοι!) και για το ποιος...πρωτοέσωσε τη χώρα. Ακούμε για τροπολογίες που ψηφίζονται νύχτα και τις βλέπει η μέρα και γελά. Επειδή δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι όλοι αυτοί που μας κυβερνούν ή φιλοδοξούν να μας κυβερνήσουν ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν, θεωρούμε λοιπόν, ότι όλα πλέον καλά, η χώρα βρίσκεται σε ρυθμούς ανάπτυξης και μακριά από κάθε προοπτική χρεοκοπίας και, απλά, συνεχίζουμε να...ξεφουρνίζουμε διάφορα από κει που μείναμε... Την ίδια ώρα υπάρχουν και αυτοί που νιώθουν ότι ολοκληρώνουν τον κύκλο τους και όσοι έχουν πρόβλημα ας τα...βρουν με τους επόμενους! «Εγώ είμαι...καμένος, τα ψωμιά μου τα έφαγα, έρχονται εκλογές, δείτε τι θα κάνετε με τον επόμενο Υπουργό», είπε ο κ Λοβέρδος κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κρήτη, απευθυνόμενος στους εργαζόμενους του νοσοκομείου του Αγίου Νικολάου. Κι αφού χορτάσαμε ας αφήσουμε τις εκκρεμότητες σε κάποιον...πεινασμένο. Και είναι πολλές. Μετράτε; Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών έχει προσφύγει στο ΣτΕ για το θέμα της υποχρεωτική συνταγογράφησης δραστικής ουσίας, ενώ παραμένουν σταθερά...κακές οι σχέσεις γιατρών ΕΟΠΥΥ. Τα μέλη του ΣΕΠ Επιστημών και Υγείας προειδοποιούν ότι θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα με την τροφοδοσία των νοσοκομείων και, παράλληλα, αποφάσισαν να κινηθούν νομικά για το θέμα του κουρέματος των ομολόγων, κάνοντας λόγο για θέμα επιβίωσης των επιχειρήσεών τους. Τα διαγνωστικά κέντρα, επίσης «μπλοκάρουν» τον ΕΟΠΥΥ, τονίζοντας ότι κανένα ασφαλιστικό ταμείο από τον Νοέμβριο του 2011 δεν έχει καταβάλει μέχρι σήμερα ούτε ένα ευρώ για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες τους. Οι ελλείψεις, τα προβλήματα και οι επισχέσεις εργασίας καλά κρατούν στο υπό κατάρρευση ΕΣΥ...Η πρεμιέρα της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία έγινε με προβλήματα και τεχνικές δυσκολίες. Οι φαρμακοποιοί μετράνε απώλειες και ζημιές από τα μέτρα που έχουν ληφθεί στο επάγγελμα τους, βρίσκονται στα όριά τους και...ακόμη αναμένουν αποπληρωμές χρεών. Και τα λοιπά και τα λοιπά... Τι γίνεται λοιπόν τελικά; Τα «φάγαμε τα ψωμιά μας»; Κι αν ναι...μαζί τα φάγαμε τελικά; 14 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α > www.healthyme.gr Η ISO-PLUS ακολουθώντας τη φιλοσοφία των καιρών, αναβαθμίζει τις ηλεκτρονικές της υπηρεσίες, οι οποίες βρίσκονται στη διάθεση του κοινού μέσω της νέας της ιστοσελίδας, www.healthyme.gr και μέσω της παρουσίας της στα κοινωνικά δίκτυα για άμεση επικοινωνία με τους καταναλωτές. Η ISO-PLUS παρουσιάζει τη νέα της ιστοσελίδα, το healthyme.gr, έναν on-line προορισμό για όλους αυτούς που αναζητούν πληροφορίες για φυσικές λύσεις υγείας και ομορφιάς. Το www.healthyme.gr σχεδιάστηκε σε συνεργασία με την Tribal DDB, με γνώμονα την πελατοκεντρική φιλοσοφία και την ανάπτυξη μιας εύχρηστης και ευχάριστης ιστοσελίδας η οποία παρέχει προτάσεις για έναν φυσικό τρόπο ζωής, μέσω της υγιεινής διατροφής, της πνευματικής καλλιέργειας, της σωματικής άσκησης και της φυσικής καλλυντικής περιποίησης. Το healthyme.gr στοχεύει στην καλύτερη ενημέρωση του καταναλωτικού & επιστημονικού κοινού σχετικά με τις νέες τάσεις στον τομέα της υγείας, της ομορφιάς, των φυσικών συμπληρωμάτων διατροφής και των φυσικών καλλυντικών και για αυτό παρέχει στον επισκέπτη πρόσβαση σε πληθώρα ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όπως: Εύκολη αναζήτηση σχετικών άρθρων και προϊόντων ανάλογα του θέματος που απασχολεί τον επισκέπτη ή το προϊόν για το όποιο ενδιαφέρεται, μέσα από 28 διαφορετικές καταστάσεις υγείας και 33 κατηγορίες προϊόντων Ενημέρωση και χρήσιμες συμβουλές από ειδικούς για θέματα υγείας, διατροφής, σωματικής άσκησης, φυσικής ομορφιάς, ψυχικής ευεξίας και ευ ζην Απάντηση σε δεκάδες ερωτήματα που άπτονται 21 διαφορετικών κατηγοριών μέσω της εύχρηστης λειτουργίας των συχνών ερωτήσεων Ενημέρωση για τα νέα και τις δραστηριότητες της ISO-PLUS Ηλεκτρονική προβολή του περιοδικού healthyme της ISO-PLUS Στο ίδιο πνεύμα, η ISO-PLUS εγκαινιάζει την παρουσία της στα Κοινωνικά Δίκτυα, για άμεση επικοινωνία με τους πελάτες της. Η ISO-PLUS έχει ενεργοποιήσει λογαριασμό στο Facebook, απ όπου θα προσφέρει ενημέρωση στους καταναλωτές για θέματα wellbeing, με σκοπό τη δημιουργία μιας on-line κοινότητας ατόμων που τους ενδιαφέρει η προαγωγή της υγείας και της ευεξίας τους. Επιπλέον, στο εταιρικό κανάλι της ISO-PLUS στο YouTube αρχειοθετούνται και προβάλλονται οι τηλεοπτικές διαφημίσεις της ISO-PLUS. www.healthyme.gr www.facebook.com/healthyme.gr http://www.youtube.com/healthymegr > Dabigatran: Έγκριση από το Ινστιτούτο NICE Στις 15 Μαρτίου, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Κλινικής Αριστείας (NICE) εξέδωσε τελική οδηγία, συνιστώντας το νέο χορηγούμενο από το στόμα αντιπηκτικό, dabigatran, ως μια οικονομικώς αποδοτική επιλογή για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων και της συστηματικής εμβολής, σε ενήλικες ασθενείς με μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ) και έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου. Αυτή η απόφαση-ορόσημο σημαίνει ότι το dabigatran πρέπει να είναι διαθέσιμο πλέον για χρήση από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου και ότι οι ασθενείς έχουν το δικαίωμα να το λαμβάνουν, όταν οι ιατροί κρίνουν ότι ενδείκνυται με βάση τα κλινικά δεδομένα. Ο καθηγητής Gregory Lip, Σύμβουλος Καρδιολογίας και Καθηγητής Καρδιαγγειακής Ιατρικής, στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, Κέντρο Καρδιαγγειακών Επιστημών, επισήμανε: «Η τελική έγκριση του dabigatran από το Εθνικό Ινστιτούτο NICE στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για τη θεραπεία αυτής της πάθησης. Το NICE εκτιμά ότι μόνο οι μισοί από τους ασθενείς στους οποίους ενδείκνυται λαμβάνουν βαρφαρίνη, επειδή η εν λόγω θεραπεία έχει πολλούς περιορισμούς, όπως είναι η ανάγκη τακτικής παρακολούθησης και οι διάφορες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, αλλά και μεταξύ φαρμάκου και τροφής. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς που πάσχουν από ΚΜ δεν λαμβάνουν επί του παρόντος κάποιο αντιπηκτικό, διατρέχουν επομένως αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου. Η έγκριση του dabigatran δίνει τη δυνατότητα να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με ΚΜ που πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή». Η ΚΜ επηρεάζει περίπου το 1% του συνολικού πληθυσμού παγκοσμίως. Έχει διαγνωσθεί ΚΜ σε περίπου 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκ των οποίων το 77% έχει ένδειξη να λάβει αντι- 16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
πηκτική θεραπεία. Η ΚΜ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου κατά πέντε φορές, ενώ τα εγκεφαλικά επεισόδια που σχετίζονται με την ΚΜ τείνουν να είναι σοβαρά και μπορεί να προκαλέσουν θάνατο (20%) ή αναπηρία (60%). Το dabigatran είναι πλέον το μόνο νέο χορηγούμενο από το στόμα αντιπηκτικό που συνιστάται από το NICE για χρήση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με ΚΜ, παρέχοντας μια νέα εναλλακτική θεραπεία σε σχέση με την τρέχουσα συνήθη αγωγή με βαρφαρίνη. Αυτή είναι μια σημαντική εξέλιξη, δεδομένου ότι το dabigatran 150mg δύο φορές την ημέρα, έχει τη δυνατότητα να αποτρέπει 470 περισσότερα εγκεφαλικά επεισόδια ανά 100.000 ασθενείς ετησίως σε σύγκριση με τη βαρφαρίνη. > Νέα, προγεμισμένη πένα GONAL-f για τη θεραπεία Γονιμότητας Η Merck Serono, ο φαρμακευτικός κλάδος της Merck A.E. Ελλάδος που > GlaxoSmithKline Ελλάδας: Διάκριση Silver στον Εθνικό Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index) Διάκριση στην κατηγορία Silver του CR Index 2011 έλαβε η GlaxoSmithKline Ελλάδας, για τις δράσεις της στον τομέα της Εταιρικής Ευθύνης και ειδικότερα για τη συνολική της απόδοση στην κοινωνία. Το CR Index θεωρείται διεθνώς ο πιο σημαντικός δείκτης μέτρησης της απόδοσης των επιχειρήσεων στον τομέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και χρησιμοποιείται ως εθνικός δείκτης ΕΚΕ σε διάφορες χώρες. Ως κορυφαίο εργαλείο αξιολόγησης αποτελεί και σημείο αναφοράς για τη συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων Εταιρικής Ευθύνης σε 4 επιμέρους τομείς: Κοινωνία, Περιβάλλον, Εργαζόμενοι και Αγορά. Η σημαντική αυτή διάκριση ακολούθησε μιας χρονιάς που η GlaxoSmithKline επένδυσε στην Κοινωνία περισσότερα του ενός εκατομμυρίου ευρώ για τη στήριξη κοινωνικών δράσεων, δομών υγείας, πανεπιστημιακής έρευνας και ενίσχυσης Συλλόγων Ασθενών. «Η διάκριση αυτή μάς τιμά ιδιαίτερα, καθώς ήταν και η πρώτη φορά που συμμετείχαμε. Μέσω της διαδικασίας συμπλήρωσης του CRI μπορέσαμε και αποτυπώσαμε την συνολική μας απόδοση στην ελληνική κοινωνία, η οποία δεν αποτελείται μόνο από οικονομική ενίσχυση δομών υγείας, αλλά και ενημέρωση του κοινού σε θέματα υγείας, υποστήριξη με τεχνογνωσία σε Ενώσεις Ασθενών και εθελοντισμό προς όφελος της κοινωνίας», ανέφερε ο κ. Γιώργος Κατζουράκης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της GlaxoSmithKline Ελλάδας, συμπληρώνοντας ότι, «το 2012 ενδυναμώνουμε τις δράσεις μας, ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες της σημερινής δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, υποστηρίζοντας τους ανασφάλιστους Έλληνες πολίτες, με δωρεές φαρμάκων και εμβολίων, με γνώμονα τη διασφάλιση υγείας για όλους». Η GSK Ελλάδας στηρίζει τον Όμιλο «ΑγκαλιάΖΩ» από το 2007 σε σειρά δράσεων για την ευαισθητοποίηση των Ελληνίδων για την πρόληψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον, επενδύει σε εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για τον εμβολιασμό HPV. Σήμερα, η γνώση των Ελληνίδων αγγίζει το 99%, ενώ η εμβολιαστική κάλυψη στις ενδεδειγμένες ηλικίες κατέγραψε ανάπτυξη 60% το Δεκέμβριο του 2011 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Η εταιρία επενδύει πόρους και χρόνο στην υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, και κυρίως παιδιών με σοβαρές ασθένειες. Από το 2009, η GSK υποστηρίζει το πρόγραμμα Κατ Οίκον Νοσηλείας στην Αττική για παιδιά με νεοπλασίες, έχοντας ωφελήσει έως σήμερα περισσότερα από 312 παιδιά και υλοποιήσει πάνω από 6.500 επισκέψεις. Επιπλέον, η εταιρία έχει θεσπίσει Ημέρα Εθελοντισμού στην οποία το 2011, 65 εθελοντές της εταιρείας ξενάγησαν στο Αττικό Πάρκο 100 παιδιά με νεοπλασίες του Συλλόγου Φλόγα. Αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι αποτελούν το σημαντικότερο κεφάλαιο της εταιρίας, η GSK Ελλάδας επενδύει στην ανάπτυξη και εξέλιξή τους μέσω καινοτόμων προγραμμάτων εκπαίδευσης που αντιστοιχούν σε περίπου 100 ώρες εκπαίδευσης ανά εργαζόμενο ετησίως. Το 2011 μόνο, η εταιρία επένδυσε?650.000 σε εξειδικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης των εργαζομένων σε όλα τα επίπεδα της εταιρίας. Σεβόμενη την Αγορά στην οποία λειτουργεί, η GSK Ελλάδας το 2011 ενίσχυσε περαιτέρω το πλαίσιο ενημέρωσης των επαγγελματιών υγείας και υιοθέτησε αυστηρή πολιτική κατά της Δωροδοκίας και Διαφθοράς. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 206 / MEDICAL EXPRESS / 17
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α ανήκει στον Όμιλο εταιρειών της Merck KGaA (Darmstadt, Γερμανία), ανακοίνωσε ότι από 1η Μαρτίου 2012 είναι διαθέσιμη και στην Ελλάδα η προγεμισμένη, έτοιμη προς χρήση συσκευή έγχυσης τύπου πένας GONAL-f, για τη θεραπεία Γονιμότητας. Η συσκευή έγχυσης τύπου πένας GONAL-f είναι σχεδιασμένη για τη χορήγηση από τον ίδιο τον ασθενή του σκευάσματος ανασυνδυασμένης γοναδοτροπίνης FSH GONAL-f (φολλιτροπίνη άλφα) 300 & 900 IU που χρησιμοποιείται σε θεραπείες υπογονιμότητας. «Ως ηγέτης στη θεραπεία της υπογονιμότητας, η Merck Serono έχει μία συνεχή δέσμευση και εστιάζει στη βελτίωση των συσκευών χορήγησης, προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσουμε αυτές τις νέες μορφές του προϊόντος μας GONAL-f, οι οποίες συμπληρώνουν το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων μας για τη γονιμότητα και παρέχουν στους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας μία νέα επιλογή», δήλωσε ο κ. Ιωάννης Βλόντζος, Διευθύνων Σύμβουλος της Merck A.E. Ελλάδος. Οι νέες συσκευές τύπου πένας σχεδιάστηκαν για τη διευκόλυνση της καθημερινής αυτοχορήγησης του GONAL-f από τους ασθενείς. Η συσκευή συνδυάζει βασικά χαρακτηριστικά που συστήθηκαν από ασθενείς και ειδικούς στη γονιμότητα. Η συσκευή επιβεβαιώνει αμέσως τη χορήγηση πλήρους δόσης ή δείχνει την ποσότητα > H Ε.Ε. εγκρίνει την επέκταση της επικουρικής θεραπείας με imatinib (Glivec) στα τρία χρόνια για ασθενείς με στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την επέκταση της επικουρικής (μετεγχειρητικής) θεραπείας με imatinib (Glivec), στα 3 χρόνια για ενήλικες ασθενείς με στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος, θετικούς στην πρωτεΐνη ΚΙΤ (KIT+), και οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής της μελέτης. Το συγκεκριμένο εκτεταμένο θεραπευτικό σχήμα αποδεικνύεται ότι βελτιώνει τα ποσοστά επιβίωσης χωρίς υποτροπή, καθώς και της συνολικής επιβίωσης, των ασθενών, σε σχέση με αυτούς τους ασθενείς που έλαβαν τη θεραπεία για ένα χρόνο μετεγχειρητικά. Οι ενήλικες με ΚΙΤ+GIST διατρέχουν κίνδυνο υποτροπής κατόπιν της χειρουργικής εξαίρεσης του αρχικού όγκου. Παρά το γεγονός ότι η πλήρης χειρουργική εξαίρεση του όγκου είναι εφικτή στους περισσότερους ασθενείς με ΚΙΤ+GIST, πολλοί από αυτούς παρουσιάζουν υποτροπή ή μετάσταση μετεγχειρητικά με πολύ χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Στην αναθεωρημένη ένδειξη αναφέρεται ότι η θεραπεία με imatinib πέρα από τα 3 χρόνια μπορεί να καθυστερήσει περαιτέρω την υποτροπή του όγκου, ενώ επισημαίνεται παράλληλα ότι η επίπτωση στη συνολική επιβίωση των ασθενών δεν έχει προσδιοριστεί. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ακολούθησε τη θετική γνωμοδότηση από την Επιτροπή Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) και έχει ισχύ σε όλα τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς επίσης και τη Νορβηγία και την Ισλανδία. Η έγκριση βασίστηκε στα δεδομένα της διεθνούς, πολυκεντρικής, ανοιχτής κλινικής μελέτης Φάσης ΙΙΙ που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο 47ο Συνέδριο της Αμερικάνικης Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO), τον Ιούνιο του 2011. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι σε διάστημα πέντε χρόνων, 66% των ασθενών με KIT+GIST που ακολουθούσαν 3ετή επικουρική θεραπεία με imatinib δεν εμφάνισαν υποτροπή, σε σύγκριση με 48% των ασθενών που ακολούθησε τη μονοετή θεραπεία. Επίσης, στο ίδιο διάστημα, το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών που ακολούθησαν τη 3ετή θεραπεία ήταν 92%, σε σύγκριση με το 82% των ασθενών που ακολούθησαν τη μονοετή θεραπεία. Τα δεδομένα αυτά σηματοδοτούν ένα σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη της μετεγχειρητικής θεραπείας των ΚΙΤ+GIST και αποτελούν μία ισχυρή βάση για τη χρήση της 3τούς μετεγχειρητικής θεραπείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θεραπεία με imatinib είναι η μοναδική διαθέσιμη για επικουρική χορήγηση. Οι στρωματικοί όγκοι του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) είναι μία σπάνια, απειλητική για τη ζωή μορφή καρκίνου της γαστρενετερικής οδού. Συνήθως, η διάγνωσή και η θεραπεία τους είναι δύσκολη, καθώς συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Στην Ε.Ε, εκτιμάται ότι κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περισσότερα από 5.000 περιστατικά. 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α που υπολείπεται σε περίπτωση που δεν έχει γίνει έγχυση του συνόλου της δόσης. Άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά της νέας πένας αποτελούν η νέα διαβαθμισμένη κλίμακα του φυσιγγίου, ώστε οι ασθενείς να ελέγχουν την ποσότητα του φαρμάκου που απομένει στη συσκευή, και η δυνατότητα καθορισμού της δόσης δύο κατευθύνσεων που τους επιτρέπει, εάν χρειαστεί, να διορθώσουν τη δόση που έχουν καθορίσει. Η νέα πένα GONAL-f έχει εγκριθεί σε 37 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, διατίθεται σε 22 χώρες, όπου έχει τύχει θετικής ανταπόκρισης από επαγγελματίες υγείας και ασθενείς για την ευκολία στη χρήση της. > Επέκταση χρήσης της ιντερφερόνης, στην πρώιμη ΠΣ Την επέκταση της ένδειξης χορήγησης του Rebif (ιντερφερόνη βήτα-1a), της κύριας θεραπείας της Merck για τις υποτροπιάζουσες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης (ΠΣ) ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και για τους ασθενείς με ένα και μόνο απομυελινωτικό συμβάν, πρώιμο σημείο της νόσου, και οι οποίοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης πολλαπλής σκλήρυνσης. Η έγκριση αυτή βασίστηκε στα αποτελέσματα της μελέτης REFLEX1-2, η οποία ανέδειξε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του Rebif σε αυτό τον πληθυσμό ασθενών. «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», δήλωσε η Δρ. Annalisa Jenkins, Επικεφαλής του Τμήματος Global Drug Development and Medical της Merck Serono. «Η πολλαπλή σκλήρυνση περιλαμβάνει ένα αρχικό στάδιο, κατά το οποίο οι κλινικές ενδείξεις δεν είναι έκδηλες, συντελείται όμως μη αναστρέψιμη νευρολογική βλάβη. Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι νευρολόγοι θα μπορούν τώρα να συνταγογραφούν το Rebif σε ασθενείς με πρώιμα σημεία αυτής της ολέθριας νόσου». Η νέα επισήμανση του Rebif έχει άμεση ισχύ και στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. > Kαρκίνος ωοθηκών: Ελπίδα μετά από 15 χρόνια Ένα σημαντικό βήμα στη θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών σηματοδοτεί η πρόσφατη έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της μπεβασιζουμάμπης ως θεραπείας πρώτης γραμμής (σε συνδυασμό με την κλασική χημειοθεραπεία -καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη), για γυναίκες που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου. Ο καρκίνος των ωοθηκών χαρακτηρίζεται και ως «σιωπηλός δολοφόνος» και έχει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλους τους γυναικολογικούς καρκίνους. Περίπου 220.000 ασθενείς διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο παγκοσμίως και 140.000 καταλήγουν εξαιτίας της νόσου, γεγονός που την κατατάσσει ως την έβδομη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες. Η πρόγνωση για τις ασθενείς με καρκίνο ωοθηκών είναι κακή, κυρίως λόγω της έλλειψης επαρκούς προσυμπτωματικού ελέγχου. Τα συμπτώματα της νόσου ενδέχεται να είναι διφορούμενα, καθώς μπορεί να συγχέονται με συμπτώματα λιγότερο σοβαρών νόσων, ιδιαίτερα γαστρεντερικών ενοχλήσεων, οδηγώντας σε υψηλά ποσοστά περιστατικών που διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο, όταν πλέον είναι πιο δύσκολο να θεραπευτούν. Περίπου το 70% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών διαγιγνώσκονται στο στάδιο ΙΙΙ ή IV της νόσου, γεγονός που σημαίνει ότι ο όγκος εμφανίζεται στη μία ή και τις δύο ωοθήκες με περιτοναϊκές μεταστάσεις εκτός της πυέλου ή λεμφαδενικές μεταστάσεις (στάδιο ΙΙΙ) ή έχει ήδη κάνει μετάσταση σε άλλα μέρη του σώματος (στάδιο IV). Δύο μελέτες Φάσης ΙΙΙ (GOG0218 και ICON7) έδειξαν ότι οι γυναίκες με νεοδιαγνωσθέντα προχωρημένο καρκίνο των ωοθηκών που έλαβαν μπεβασιζουμάμπη συν χημειοθεραπεία και συνέχισαν με μονοθεραπεία με μπεβασιζουμάμπη έζησαν σημαντικά περισσότερο χωρίς επιδείνωση της νόσου τους (επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου) σε σύγκριση με όσες έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία. «Πριν από περίπου 15 χρόνια είχε υπάρξει μια συνταρακτική πρόοδος στη φαρμακευτική αντιμετώπιση του καρκίνου των ωοθηκών με την προσθήκη της πακλιταξέλης. Από τότε, παρά την εντατική έρευνα, δεν είχε υπάρξει σημαντική εξέλιξη. Μέχρι σήμερα η θεραπεία βασιζόταν στη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση όσο το δυνατόν περισσότερου όγκου και στη συνέχεια στη χημειοθεραπεία, ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος εμφάνιζε υποτροπή εντός 15 μηνών από τη διάγνωση. Φαίνεται ότι με βάση τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα ήρθε η ώρα ένα από τα νεότερα βιολογικά φάρμακα που ήδη χρησιμοποιείται σε άλλες κακοήθειες, η μπεβασιζουμάμπη, να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία για τη θεραπεία πρώτης γραμμής του προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών και να επιτευχθούν ακόμη καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα για τις ασθενείς» τόνισε ο κ. Γεράσιμος Αραβαντινός, Διευθυντής στο Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς «Οι Άγιοι Ανάργυροι» και Εθνικός Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας (ESMO). Η μπεβασιζουμάμπη έχει ήδη εγκρι- 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
θεί στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση τεσσάρων άλλων μορφών καρκίνου (καρκίνος του παχέος εντέρου, του μαστού, του πνεύμονα και του νεφρού) και είναι ήδη διαθέσιμη στους Έλληνες ασθενείς. > NOVARTIS HELLAS Στηρίζει το ΕΣΥ Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου της Πάτρας, ημερίδα με θέμα τον Εκσυγχρονισμό της Εφοδιαστικής Αλυσίδας με τη μέθοδο της Unipart. Πρόκειται για ένα νέο, πρωτοποριακό, πιλοτικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται στο ΠΓΝΠ, το οποίο συμβάλλει στην περιστολή των δαπανών που αφορούν σε προμήθειες και διασφαλίζει την έγκαιρη παραλαβή και διάθεση των υλικών. Κι όλα αυτά με διαφάνεια, έχοντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο. Στην εκδήλωση ημερίδα παρευρέθησαν και συμμετείχαν ο Διοικητής του ΠΓΝΠ κ. Απόστολος Λέτσιος, ο Πρόεδρος της Novartis Hellas κ. Arnout Ploos van Amstel, ο εκπρόσωπος της Unipart κ. Gary Tharme, o Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Δρ. David Landsman ΟΒΕ, ο Πρέσβης της Ελβετίας στην Ελλάδα κ. Lorenzo Amberg, η Πρόξενος της Ελβετίας στην Πάτρα κ. Felicitas Mitropoulos, εκπρόσωποι του Υ.Υ.Κ.Α, κ.α. Επίσης, την εκδήλωση παρακολούθησε πλήθος ιατρικού και διοικητικού προσωπικού του Νοσοκομείου. Από την παρουσίαση του προγράμματος έγινε προφανές ότι έργα όπως αυτό μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της λειτουργίας του ΕΣΥ, προς όφελος του ελληνικού λαού. Εδώ και σχεδόν πέντε εβδομάδες, η μέθοδος Unipart εφαρμόζεται πιλοτικά στο Αιμοδυναμικό Τμήμα και στο Τμήμα της Επεμβατικής Ακτινοβολίας του Νοσοκομείου και τα πρώτα αποτελέσματα διαφαίνονται εντυπωσιακά. Χαρακτηριστικά, ενώ μέχρι τώρα από την παραγγελία μέχρι την παραλαβή των υλικών μεσολαβούσαν δώδεκα εβδομάδες, με την εφαρμογή της μεθόδου θα απαιτείται μόλις μία. Παράλληλα, θα εξοικονομηθεί σημαντικός χρόνος που δαπανά σήμερα το νοσηλευτικό προσωπικό για τον εφοδιασμό των νοσοκομειακών τμημάτων, προς όφελος του αμιγώς νοσηλευτικού έργου. Τέλος, θα εξοικονομηθούν σημαντικά χρηματικά ποσά. Με δεδομένο τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας, με τα χρέη των νοσοκομείων να έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, ασθενείς να ταλαιπωρούνται καθημερινά, ενώ υλικά μεγάλης χρηματικής αξίας παραμένουν σε αχρηστία ξεχασμένα μέχρι να λήξουν, γίνεται κατανοητή η συμβολή του προγράμματος αυτού στην εξυγίανση και τον εξορθολογισμό της λειτουργίας του ΕΣΥ. Η Novartis Hellas ως κορυφαία φαρμακευτική εταιρεία στην Ελλάδα έχει δεσμευθεί να υποστηρίζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, στην προσπάθειά της να εντοπίζει και να καλύπτει τις ανάγκες ασθενών και νοσοκομείων και να τις μετατρέπει σε ευκαιρίες για την κοινωνία, ειδικά σε περιόδους κρίσης. Στα πλαίσια αυτής της δέσμευσης, η Novartis αποτελεί κύριο χορηγό του προγράμματος που εφαρμόζεται στο ΠΓΝΠ, για τον εκσυγχρονισμό της εφοδιαστικής αλυσίδας του νοσοκομείου, από το οποίο προκύπτουν πολλαπλά χρηματοοικονομικά οφέλη. > Νέος Πρόεδρος ΣΦΕΕ ο Κωνσταντίνος Φρουζής Νέος Πρόεδρος του ΣΦΕΕ αναδείχθηκε μετά από ομόφωνη απόφαση των μελών του νέου Διοικητικού Συμβουλίου ο κ. Κωνσταντίνος Φρουζής. Ο Πρόεδρος και το Διοικητικό Συμβούλιο αναλαμβάνουν να οδηγήσουν τον ΣΦΕΕ σε μια από τις δυσκολότερες περιόδους που διανύει η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες. Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος, κ. Φρουζής υπογράμμισε ότι ο ΣΦΕΕ θα συνεχίσει να είναι αρωγός στην προσπάθεια της Πολιτείας για τον εξορθολογισμό του Προϋπολογισμού της Υγείας και της φαρμακευτικής δαπάνης, με μέτρα, όμως, που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του εθνικού συστήματος υγείας αλλά και των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Πρωτεύουσας σημασίας για το ΣΦΕΕ είναι επίσης η διατήρηση και η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, τόσο των ελληνικών όσο και των πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Τέλος, αδιαπραγμάτευτη είναι η πρόσβαση όλων των πολιτών στις θεραπείες, πολλώ δε μάλλον στις καινοτόμες θεραπείες, γεγονός που ενισχύει την κοινωνική αλληλεγγύη και τη συνοχή στη χώρα μας, αναφέρει η ανακοίνωση του ΣΦΕΕ. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 206 / MEDICAL EXPRESS / 21
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Η ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΝΟΣΗΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ «Η Ελλάδα 10 χρόνια μετά» Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία δεν θα πρέπει να πάψει να επενδύει στην καινοτομία, αναζητώντας νέους συνδυασμούς δραστικών μορίων. Της Νεκταρίας Καρακώστα Ηεγχώρια παραγωγή γενοσήμων είναι ένας από τους 8 «αναδυόμενους αστέρες» της οικονομίας, τομείς δηλαδή που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και πλούτο για τη χώρα, να αποτελέσουν το «καύσιμο» για την ανάπτυξη της Ελλάδας στο μέλλον και να λειτουργήσουν ως το «εισιτήριό» της για την έξοδο από την κρίση, υποστηρίζει πρόσφατη έρευνα της McKinsey, για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Οι συγκεκριμένοι 8 τομείς επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 20 υποψήφιους, με βάση τις εγγενείς δυνατότητες της Ελλάδας στους συγκεκριμένους τομείς (πρώτες ύλες, know-how, υποδομές, εγγύτητα σε αγορές-κλειδιά) αλλά και με βάση το μέγεθος και το ρυθμό ανάπτυξης των σχετικών αγορών σε παγκόσμιο επίπεδο. Η McKinsey, στη μελέτη της με τίτλο «Η Ελλάδα 10 χρόνια μετά: Σχεδιάζοντας το νέο ελληνικό μοντέλο ανάπτυξης και στρατηγικής», επισημαίνει ότι το μοντέλο ανάπτυξης του παρελθόντος, θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα δραματικά διαφορετικό πλάνο. Προτείνει λοιπόν, ένα Εθνικό Μοντέλο Ανάπτυξης, βασισμένο στις αρχές της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας, της εξωστρέφειας και της τόνωσης των επενδύσεων, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει μέσα σε 10 χρόνια στη δημιουργία 520.000 νέων θέσεων εργασίας και 55 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ΑΕΠ. Από αυτές, οι 70.000 θέσεις εργασίας και τα 7 δισεκατομμύρια αποδίδονται στους λεγόμενους «αναδυόμενους αστέρες». Ελληνική φαρμακοβιομηχανία Η μελέτη αναφέρει πως η ελληνική φαρμακοβιομηχανία διαθέτει υπολογίσιμη παρουσία στην εθνική οικονομία, με πωλήσεις περίπου 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ και μια επιτυχημένη, αν και ακόμη σποραδική, εξαγωγική δραστηριότητα. Εκτιμά μάλιστα, πως, με την ανάλογη στήριξη από την κυβέρνηση, η βιομηχανία των γενοσήμων μπορεί να παρουσιάσει ρυθμό ανάπτυξης 5-9%. Τι πρέπει να κάνει η ελληνική φαρμακοβιομηχανία για να πετύχει αυτόν τον στόχο; Να επεκταθεί σε νέες αγορές (σε γειτονικές χώρες π.χ. Βαλκάνια), αλλά και σε επιλεγμένες, ώριμες αγορές (όπως η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ρωσία), να διατηρήσει τις τιμές των προϊόντων της στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα και να πραγματοποιήσει μια μεγάλη καμπάνια που θα διαβεβαιώνει ασθενείς, γιατρούς, φαρμακοποιούς, ιατρικούς οργανισμούς και διαμορφωτές της κοινής γνώμης για την ασφάλεια των γενοσήμων. Η δε πολιτεία, θα πρέπει να περιορίσει τις καθυστερήσεις όσον αφορά στην αδειοδότηση, στην τιμολόγηση και στην αποζημίωση των φαρμάκων. Επίσης, δεδομένου ότι στην ελληνική αγορά γενοσήμων παρατηρείται σημαντική πολυδιάσπαση (πάρα πολλές και μικρές εταιρείες), οι συνεργασίες και οι συγχωνεύσεις μεταξύ 24 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
των εταιρειών είναι απαραίτητες για να καταστούν πιο ανταγωνιστικές απέναντι στους διεθνείς παίκτες της αγοράς. Τέλος, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία δεν θα πρέπει να πάψει να επενδύει στην καινοτομία, αναζητώντας νέους συνδυασμούς δραστικών μορίων. Και εδώ, η ελληνική πολιτεία μπορεί να βοηθήσει, με φοροαπαλλαγές ανάλογα με το βαθμό επένδυσης στην έρευνα και στην ανάπτυξη και την εξαγωγική δραστηριότητα. Ως στοιχείο που δίνει σημαντικές προοπτικές την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, η μελέτη της McKinsey θεωρεί την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για αύξηση της χρήσης των γενοσήμων. Δυστυχώς όμως, το μέτρο της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία, μάλλον τα αντίθετα αποτελέσματα θα έχει, αφού ανοίγει τον δρόμο στις πολυεθνικές εταιρείες generics να κυριαρχήσουν στην ελληνική αγορά. Οι Έλληνες φαρμακοβιομήχανοι έχουν απευθύνει «κραυγή αγωνίας» προς τον υπουργό Υγείας «να αναλογιστεί τις συνέπειες από την τυχόν εφαρμογή των μέτρων αυτών, καθώς και τους κινδύνους διαμόρφωσης μίας νέας κατάστασης στη φαρμακευτική αγορά, όπου όλα τα φάρμακα θα είναι πλέον εισαγόμενα. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι κανένα μέλος της κυβέρνησης και κανένας Έλληνας, δεν μπορεί να δεχθεί τη διάλυση και τον αφελληνισμό ενός τόσο στρατηγικού τομέα, όπως είναι ο τομέας των φαρμάκων. Η ανάπτυξη στη χώρα δεν θα έλθει από τα ινδικά, κινέζικα ή πακιστανικά γενόσημα. Η όποια εξοικονόμηση θα πρέπει να συνεξεταστεί με την τεράστια οικονομική και κοινωνική ζημία από τη διάλυση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και την εξώθηση στην ανεργία 8.500 εργαζομένων, την απώλεια φορολογητέας ύλης, εισφορών, παραβόλων και τεχνογνωσίας», αναφέρουν οι Έλληνες φαρμακοβιομήχανοι. Όπως αναφέρει η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, το μερίδιο της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας φτάνει μόνο στο 15-17% της δαπάνης φαρμάκων, ενώ όμως συνεισφέρει πάνω από 50% των θέσεων εργασίας και το 90% των επενδύσεων στον κλάδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες σχεδίασαν και ανέπτυξαν πέντε νέες παραγωγικές μονάδες τα τελευταία τρία χρόνια, επεκτείνουν διαρκώς την εξαγωγική τους δραστηριότητα, ενώ υπάρχουν σε εξέλιξη δεκάδες ερευνητικά πρωτόκολλα σε συνεργασία με πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Τα ανερχόμενα «αστέρια» Με τον τουρισμό, την ενέργεια, την παραγωγή και επεξεργασία τροφίμων, την αγροτική παραγωγή και το λιανικό και χονδρικό εμπόριο, να αποτελούν τους σημαντικότερους μοχλούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, η μελέτη της McKinsey, παρουσιάζει και τους 8 τομείς που θα μπορούσαν, αν αναπτυχθούν περισσότερο, να βοηθήσουν στην έξοδο της χώρας από την κρίση. 1. Παραγωγή γενόσημων φαρμάκων 2. Υδατοκαλλιέργειες 3. Ιατρικός τουρισμός 4. Φροντίδα ηλικιωμένων 5. Μεταφορές cargo 6. Διαχείριση αποβλήτων- με ανάπτυξη νέων μεθόδων διαχείρισης, όπως π.χ. ανακύκλωση, κομποστοποίηση, καύση. 7. Τρόφιμα ΠΟΠ (Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης) και ΠΓΕ (Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης), όπως π.χ. ο Κρόκος Κοζάνης, η Μαστίχα Χίου, η Φάβα Σαντορίνης, το Αυγοτάραχο Μεσολογγίου, κ.λπ. 8. Προγράμματα κλασσικής εκπαίδευσης. Όπως αναφέρει η έκθεση της McKinsey, «η Ελλάδα κατέχει τόσο την ιστορία και την κληρονομιά όσο και την εγγύτητα στους ιστορικούς χώρους που την καθιστούν φυσικό κάτοχο αυτών των προγραμμάτων». ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 206 / MEDICAL EXPRESS / 25
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΚΑΣ ΔΙΕΥΘYΝΩΝ ΣYΜΒΟΥΛΟΣ SHIRE HELLAS A.E. Πρέπει να γνωρίσουμε τις σπάνιες παθήσεις Με δεδομένο ότι αφορούν περίπου 27-36 εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι σπάνιες παθήσεις μόνο κατ όνομα μπορούν να θεωρηθούν σπάνιες. Παραμένουν, ωστόσο, ακόμη και σήμερα στο «περιθώριο» της ενημέρωσης του κοινού. Ο κ. Χρήστος Δάκας από το «τιμόνι» της Shire, μιας εταιρείας που -τουλάχιστον όσον αφορά στην Ελλάδα- δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον τομέα των ορφανών φαρμάκων, μιλά για την ανάγκη ενημέρωσης κοινού και ασθενών γύρω από τις σπάνιες παθήσεις, ώστε να διευκολυνθεί τόσο η διάγνωση, όσο και η αντιμετώπισή τους. Έντονα ευαισθητοποιημένος για το συγκεκριμένο θέμα, ασχολείται με τα ορφανά φάρμακα, εδώ και περισσότερα από 12 χρόνια. Πότε μια πάθηση θεωρείται σπάνια; Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός για τις σπάνιες παθήσεις. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί, οι οποίοι συγκλίνουν. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αναφέρει ότι σπάνιες είναι οι ασθένειες που επηρεάζουν λιγότερους από 200.000 ασθενείς (στα 200 εκατομμύρια πληθυσμού). Η Eρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζει μία πάθηση ως σπάνια, όταν αφορά 5 άτομα στα 10.000 (1 στους 2.000 πολίτες της Ε.E.). Αυτός ο ορισμός είναι αποδεκτός από τα περισσότερα κράτη μέλη, η Μεγάλη Βρετανία ωστόσο διαφοροποιείται, χαρακτηρίζοντας σπάνια την πάθηση που πλήττει 1 στους 50.000 πληθυσμού, ενώ στην Αυστραλία, για να θεωρηθεί μία πάθηση σπάνια, πρέπει να αφορά 1 άτομο στα 7.000. Οι σπάνιες νόσοι υπολογίζονται σε 6.000-8.000 - αποτελούν κληρονομικές παθήσεις, που ευθύνονται για αυξημένη νοσηρότητα, μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης και ανάγκη συνεχούς θεραπείας. Στα σπάνια νοσήματα, περιλαμβάνονται και κάποιες σπάνιες μορφές καρκίνου και μελανώματος. Τι είναι τα ορφανά φάρμακα; Είναι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη διάγνωση, στην πρόληψη και στη θεραπεία αυτών των σπανίων παθήσεων. Πόσα τέτοια φάρμακα κυκλοφορούν; Από τη δημιουργία του Orphan Drug Act, στις ΗΠΑ, το 1983, έχουν εγκριθεί περίπου 243 φάρμακα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθυστέρησε να δημιουργήσει ένα ανάλογο περιβάλλον και να δώσει κίνητρα στη βιομηχανία και στα ερευνητικά εργαστήρια, ώστε να αναπτύξουν ορφανά φάρμακα. Η Committee of Orphan Medicinal Products (COMP), δημιουργήθηκε το 2000 και έχει δεχθεί την τελευταία 12ετία 1.235 αιτήσεις. Από αυτές έχει αποφανθεί θετικά για να χαρακτηρίσει ορφανά φάρμακα 829, ενώ συνολικά έχει εγκρίνει μέχρι σήμερα 63 ορφανά φάρμακα. 26 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
Πόσους ανθρώπους αφορούν οι σπάνιες παθήσεις στη χώρα μας; Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που δίνει η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (ΠΕΣΠΑ), που είναι ο φορέας συλλόγων αθενών με σπάνιες παθήσεις αλλά και μεμονομένων ασθενών, υπολογίζεται ότι έχουμε περίπου 1.000.000 ασθενείς. Υπάρχουν αδιάγνωστοι ασθενείς ή ασθενείς που οδηγούνται σε καθυστερημένη ή λάθος διάγνωση; Πού οφείλεται αυτό; Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, μιλώντας για την κυστική ίνωση. Η κυστική ίνωση προσβάλλει διάφορα συστήματα του οργανισμού και κυρίως τους πνεύμονες. Οι πάσχοντες παθαίνουν πολύ συχνά σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού. Τα παλαιότερα χρόνια, σε ένα χωριό, ένα μωρό που έπασχε από κυστική ίνωση, πάθαινε μία τέτοια λοίμωξη και πέθαινε, έλεγαν ότι πέθανε από πνευμονία. Επειδή τα νοσήματα αυτά είναι σπάνια, δεν υπάρχει γνώση ούτε από τον ιατρικό κόσμο. Μπορεί ένας γιατρός να έχει ακούσει για αυτά σε κάποιο μάθημα στην Ιατρική Σχολή, αλλά δεν είναι κάτι που συναντά στην καθημερινή του πράξη. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχουμε και στο οποίο πρέπει να βοηθηθεί η ιατρική κοινότητα, είναι η διάγνωση των ασθενών με αυτά τα νοσήματα. Οι πάσχοντες που δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει κληρονομικότητα για κάποια σπάνια νόσο στην οικογένειά τους, ταλαιπωρούνται κατά μέσο όρο για 10-15 χρόνια, μέχρι να διαγνωστούν. Ένα από τα νοσήματα με τα οποία ασχολείται η Shire είναι το κληρονομικό αγγειοοίδημα. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από την έλλειψη ενός ενζύμου που αναστέλλει το συμπλήρωμα της C1 εστεράσης (C1NH). Η έλλειψη αυτή έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία υποδόριων και υποβλεννογόνιων οιδημάτων στα άκρα, οιδήματα εσωτερικά με αποτέλεσμα ο ασθενής να έχει φοβερούς κοιλιακούς πόνους, οιδήματα στο πρόσωπο, που προκαλούν παραμορφώσεις. Η χειρότερη εκδήλωση είναι το οίδημα του λάρυγγα, που μπορεί να προκαλέσει ασφυξία. Η διάγνωση του αγγειοοιδήματος είναι δύσκολη, γιατί το οίδημα παραπέμπει σε κάτι αλλεργικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο εξωτερικό πάσχοντες από κληρονομικό αγγειοοίδημα με έντονο κοιλιακό πόνο υποβλήθηκαν ακόμη και σε επέμβαση (!), από γιατρούς που προσπαθούσαν να εντοπίσουν την αιτία του πόνου. Το σκεύασμά μας για το κληρονομικό αγγειοοίδημα (ικατιβάντη) αλλάζει δραματικά τη ζωή των περίπου 150 ελλήνων ασθενών, καθώς αντιμετωπίζει τις κρίσεις του νοσήματος. Έτσι, ενώ μέχρι τώρα οι ασθενείς από τον φόβο μιας κρίσης, δεν απομακρύνονταν από τον γιατρό ή το νοσοκομείο, τώρα μπορούν να μετακινηθούν με άνεση. Μπορούν να πάρουν το φάρμακο μαζί τους- απαιτεί μια υποδόρια ένεση που μπορούν να κάνουν και μόνοι τους. Θυμάμαι έναν ασθενή που όταν ξεκίνησε θεραπεία, πήγε για πρώτη φορά διακοπές με την οικογένειά του, εκτός του νομού όπου Πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του ευρύτερου κοινού, αλλά και του ιατρικού κόσμου, για αυτές τις παθήσεις, για να μπορέσουμε να τις γνωρίσουμε και να τις αντιμετωπίσουμε, ιδίως από τη στιγμή που, για κάποιες από αυτές, υπάρχει και θεραπεία. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 206 / MEDICAL EXPRESS / 27
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η έμενε. Ιστορίες σαν κι αυτή, μας κάνουν να νιώθουμε ότι έχουμε πετύχει τον στόχο μας. Υπάρχει στίγμα σχετικά με αυτές τις ασθένειες; Υπάρχουν ασθενείς, άτομα που ζουν σε κλειστές κοινωνίες, που για να μην γίνει γνωστή η πάθησή τους, κάνουν απίθανα πράγματα. Κάποιοι ταξιδεύουν ακόμη και 200 χιλιόμετρα, κάθε 2 εβδομάδες, για να πάνε στο νοσοκομείο μιας άλλης πόλης και να λάβουν τη θεραπεία τους. Πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του ευρύτερου κοινού, αλλά και του ιατρικού κόσμου, για αυτές τις παθήσεις, για να μπορέσουμε να τις γνωρίσουμε και να τις αντιμετωπίσουμε, ιδίως από τη στιγμή που, για κάποιες από αυτές, υπάρχει και θεραπεία. Έχουν αλλάξει τα πράγματα με τα σαρωτικά μέτρα στην υγεία, όσον αφορά στην κάλυψη των ασθενών (αποζημίωση φαρμάκων), αλλά και ως προς την εισαγωγή στη χώρα νέων θεραπειών; Η διάθεση των ορφανών φαρμάκων για τις σπάνιες παθήσεις γίνεται από τα δημόσια νοσοκομεία, από τα νοσοκομειακά φαρμακεία και τα ιδιωτικά φαρμακεία και καλύπτεται εξολοκλήρου από τα ασφαλιστικά ταμεία. Έχει δημιουργηθεί όμως μεγάλο πρόβλημα από πέρυσι, που θεσπίστηκε ο θεσμός των budget των νοσοκομείων. Υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις στην προμήθεια των φαρμάκων από τα νοσοκομεία. Έτσι, οι ασθενείς χάνουν εγχύσεις, χάνουν ημέρες θεραπειών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να καταστεί επικίνδυνο ακόμη και για τη ζωή τους. Πρέπει να υπάρξει μέριμνα από την πολιτεία, ώστε αυτά τα φάρμακα να εξαιρεθούν του προϋπολογισμού των νοσοκομείων. Επίσης, είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι Έλληνες ασθενείς δεν έχουν ακόμη πρόσβαση σε ορφανά φάρμακα, που έχουν έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων από το 2010, λόγω καθυστέρησης στην έκδοση του δελτίου τιμών. Η εταιρεία μας έχει υποβάλει από τον Μάιο του 2011 αίτηση για το VPRIV για τη νόσο Gaucher, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει πάρει τιμή. Το ίδιο ισχύει για συνολικά 12-15 ορφανά φάρμακα και -δυστυχώς- δεν γίνεται καμία προσπάθεια από την πολιτεία ούτως ώστε να τύχουν διαφορετικής αντιμετώπιης. Στη χώρα μας, δεν υπάρχει Εθνικό Πλαίσιο Κινήτρων για την κυκλοφορία και τη διάθεση ορφανών φαρμάκων, όπως ορίζεται από τους οικείους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς «Tιμωρείται» και η καινοτομία, αλλά και οι Έλληνες ασθενείς, για τους οποίους δυσκολεύει η πρόσβαση στα φάρμακα αυτά. (ΕΚ 141/2000, ΕΚ 847/2000). Έγινε κάποια σοβαρή προσπάθεια στο παρελθόν, αλλά δεν πήρε ποτέ σάρκα και οστά. Το υφιστάμενο καθεστώς για την κυκλοφορία και διάθεση των ορφανών φαρμάκων, δεν διαφοροποιείται από εκείνο των υπόλοιπων φαρμακευτικών προϊόντων ως προς το σύνολο των διαδικασιών. Έτσι «τιμωρείται» και η καινοτομία, αλλά και οι Έλληνες ασθενείς, για τους οποίους δυσκολεύει η πρόσβαση στα φάρμακα αυτά. Αυτή η κατάσταση έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 9 του Ευρωπαικού Κανονισμού 141/2000, που υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να θεσπίσουν μέτρα που ενθαρρύνουν και διασφαλίζουν την κυκλοφορία και διάθεση ορφανών φαρμάκων στους πολίτες που τα έχουν απόλυτη ανάγκη για τη ζωή τους. Είναι σημαντικό όλα τα ορφανά φάρμακα να ενταχθούν στον διευρυμένο κατάλογο του ν. 3816 και να εντάσσεται αυτόματα στη θετική λίστα κάθε νέο ορφανό φάρμακο που εγκρίνεται. Πρέπει επίσης να δοθούν κίνητρα για να έλθουν περισσότερες εταιρείες με ορφανά φάρμακα στην Ελλάδα. Με τον τρόπο αυτό, θα είναι διαθέσιμα για τους ασθενείς περισσότερα φάρμακα. Παράλληλα, θα ανοίξουν θέσεις εργασίας για Έλληνες επιστήμονες. Εδώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν κοινοτικά κονδύλια για τις σπάνιες παθήσεις στο πλαίσιο του 7ου πρόγραμματος-πλαισίου (2007-2013). Για ποιες σπάνιες παθήσεις περιλαμβάνει θεραπείες το portfolio της Shire; Νόσος Fabry. Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, θα έπρεπε να υπάρχουν 150 ασθενείς στη χώρα μας σε θεραπεία βρίσκονται μόλις 25. Είναι μια δύσκολη, πολυπαραγοντική νόσος, όπου λόγω της κληρονομικής έλλειψης του ενζύμου α- γαλακτοζιδάση Α προκαλείται συγκέντρωση λιπιδίων (Gb3). Πρόκειται για ένα πολύ ύπουλο νόσημα. Η συμπτωματολογία της είναι κοινή, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη τη διάγνωσή της, ειδικά στις νεαρότερες ηλικίες. Στις μικρότερες ηλικίες, αυτή η συγκέντρωση λιπιδίων μπορεί να προκαλέσει κρυπτογενές εγκεφαλικό. Απουσία άλλων παραγόντων κινδύνου, διαβήτη, υπέρτασης, υπερλιπιδαιμίας, ο γιατρός μπορεί να σκεφθεί ότι ίσως πρόκειται για Fabry. Το θέμα είναι να μπορέσει να γίνει η σύνδεση, η έγκαιρη διάγνωση καθώς η ταχεία λήψης θεραπείας ενζυμικής αντικατάστασης (αγαλισδάση άλφα). Αν δεν υπάρξει η σύνδεση και η έγκαιρη διάγνωση, η νόσος εξελίσσεται και τα συμπτώματά της επιδεινώνονται, σε βαθμό που 28 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η δεν καθίστανται πλέον αναστρέψιμα. Νόσος Gaucher. Η νόσος του Gaucher είναι η λυσωσομική νόσος που διαγιγνώσκεται πιο συχνά. Πρόκειται για κληρονομική νόσο αυτοσωματικού υπολειπόμενου χαρακτήρα, που οφείλεται σε μετάλλαξη του γονιδίου GBA, που επιφέρει μείωση της δραστηριότητας του ενζύμου γλυκοκερεβροσιδάση. Στην πλειοψηφία των ασθενών, η απουσία της δράσης του ενζύμου προκαλεί λυσοσωμική συσσώρευση γλυκοκερεβροσιδάσης στο ήπαρ, τον σπλήνα, τον μυελό των οστών και τους λεμφαδένες. Σε μικρό αριθμό ασθενών (περίπου 5%), προσβάλλεται εξίσου το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 200-250 άτομα πάσχουν από τη νόσο. Από αυτούς, λαμβάνουν θεραπεία, περίπου 50 με 60. Στη Shire είμαστε πολύ χαρούμενοι, γιατί μετά από περίπου 15 χρόνια που δεν υπήρχε κάτι νεώτερο στη θεραπεία ενζυμικής αντικατάστασης της νόσου, το Αύγουστο του 2010 εγκρίθηκε από τον Ευρωπαικό Οργανισμό Φαρμάκων το προϊόν μας (βελαγλουκεράση άλφα). Έτσι, οι ασθενείς Στη χώρα μας, δεν υπάρχει Εθνικό Πλαίσιο Κινήτρων για την κυκλοφορία και τη διάθεση ορφανών φαρμάκων. όλου του κόσμου έχουν πλέον αυτό που είναι το υπέρτατο δικαίωμά τους: τη δυνατότητα επιλογής. Σύνδρομο Hunter. Το σύνδρομο Hunter, που ονομάζεται επίσης βλεννοπολυσακχαρίδωση (MPS) τύπου ΙΙ, είναι κληρονομική νόσος λυσοσωμικής αποθήκευσης, που οφείλεται σε έλλειψη του ενζύμου σουλφατάση 2 ιδουρονίκου (12S). Αυτή η ανεπάρκεια του ενζύμου προκαλεί συσσώρευση γλυκοζαμινογλυκανών σε ιστούς- όργανα. Το παιδί είναι φυσιολογικό κατά τη γέννηση, τα συμπτώματα εμφανίζονται προοδευτικά. Το σύνδρομο Hunter χαρακτηρίζεται από πολλά συμπτώματα: αύξηση του όγκου του ήπατος και της σπλήνας, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, αποφρακτική πνευμονοπάθεια, που συνοδεύεται από άπνοια στη διάρκεια του ύπνου, προβλήματα στην ομιλία και την ακοή, χονδροειδή χαρακτηριστικά του προσώπου με διεύρυνση του κρανίου, δυσκαμψία των αρθρώσεων, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και στις σοβαρές μορφές, προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ). Επειδή είναι μια πολύ σπάνια πάθηση, δεν υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την έρευνα και την ανάπτυξη θεραπείας από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Η Shire ρίσκαρε και επένδυσε σε ένα καινοτόμο πρόγραμμα ανάπτυξης, με αποτέλεσμα το προϊόν μας (Idursulfase) να είναι η μόνη θεραπεία στον κόσμο, που δίνει τη δυνατότητα στους μικρούς μας ασθενείς των 2, 3 και 4 ετών να ζήσουν μια καλύτερη και αποδοτικότερη ζωή. Η Shire, στο πλαίσιο των ερευνητικών της προγραμμάτων, αναζητά και νέους, βελτιωμένους τρόπους χορήγησης των φαρμάκων αυτών. Εξετάζει την πιθανότητα της ενδοραχιακής χορήγησής τους. Με τον τρόπο αυτό, το ένζυμο θα διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, οδηγώντας σε ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση των συμπτωμάτων. who is who Ο Χρήστος Δάκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961, όπου τελείωσε το Α Πρότυπο Λύκειο Αθηνών. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Καναδά με μεταπτυχιακές σπουδές στο Κολλέγιο του Chelsea του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1989 με την απόκτηση Διδακτορικού από τη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουαλίας στο Κάρντιφ. Κατά την περίοδο των ακαδημαϊκών του σποδών πραγματοποίησε σειρά δημοσιεύσεων σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Είναι μέλος διαφόρων επιστημονικών Ενώσεων και έχει διατελέσει Γενικός Γραμματέας & Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Χημείας το διάστημα 1990-1994. Το διάστημα 1989-1991 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως Φαρμακοποιός στο Υγειονομικό Σώμα. Είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών. Η δραστηριότητά του στον χώρο του φαρμάκου ξεκίνησε το 1991. Αποτέλεσε Διευθυντικό Στέλεχος στο χώρο των πωλήσεων, του Marketing και την ανάπτυξης (Business Development) στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, στις εταιρείες Π.Ν. ΓΕΡΟΛΥ- ΜΑΤΟΣ ΑΕΒΕ (1992-1999), GENESIS PHARMA A.E. (1999-2002) και Αριάνι Φαρμακευτική (2002-2005). Τη χρονική περίοδο 2005-2008 διετέλεσε Γενικός Διευθυντής Ευρώπης της Αμερικάνικης Βιοτεχνολογικής Εταιρείας Samaritan Inc. Aπό τον Νοέμβριο του 2008 έως σήμερα, είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Shire Hellas A.E. θυγατρικής της Αγγλοαμερικανικής εταιρείας Shire PLC, υπεύθυνος για την Ελλάδα, τη Κύπρο και τη Μάλτα. 30 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 206 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012