ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΝΔΡΕΑ ΛΟΒΕΡΔΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΟΝ «REAL FM» ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ ΝΙΚΟ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΡΙΤΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πάμε να καλημερίσουμε τον Υπουργό Εργασίας τον κ. Ανδρέα Λοβέρδο. Κύριε Υπουργέ καλή σας ημέρα. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Καλημέρα. Καλή εβδομάδα κ. Χατζηνικολάου. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Καλή εβδομάδα. Πού είναι οι εποχές που ξεκινούσαμε τις συζητήσεις μας από τον Ολυμπιακό. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Και τώρα θα μπορούσαμε, αλλά Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Είναι τα πράγματα τόσο άσχημα. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Είναι τα άλλα πολύ βαριά. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Που μας χαλάνε το κέφι που πήγε κάπως να διορθωθεί το Σαββατοκύριακο. Θέλω να ξεκινήσω ρωτώντας πόσο ανησυχείτε ότι μπορεί η χώρα να βρεθεί στα μέσα Μαρτίου σε νέα δίνη, να
μπούμε σε νέα ανηφορική πορεία, σε νέο Γολγοθά με πρόσθετα οικονομικά μέτρα. Και το ρωτώ γιατί ήδη γίνονται συζητήσεις για το αν και κατά πόσο κινδυνεύει ο 14 ος μισθός, για το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση σουβλίζει ήδη το δώρο του Πάσχα και για το ΦΠΑ και το φόρο πολυτελείας. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Είμαστε στα μέσα Φεβρουαρίου κ. Χατζηνικολάου και απέχουμε ένα μήνα από την κρίση, την αξιολόγηση δηλαδή για το πώς πήγαμε στις αρχές του 2010, δηλαδή το πρώτο σχεδόν τρίμηνο του έτους, συμμαζεύοντας τις δαπάνες και αυξάνοντας τα έσοδα. Ό,τι δηλαδή υπόσχεται και έχει σχεδιάσει το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Είναι καλύτερο αντί να ανησυχώ ή να ανησυχούμε όπως εκδηλώνονταν επί Νέας Δημοκρατίας οι κυβερνητικοί, να προσπαθούμε. Και προσπαθούμε, εδώ στο υπουργείο Εργασίας, να αυξήσουμε τα έσοδα των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης. Το καταφέραμε για το μήνα Ιανουάριο. Και να μειώσουμε, όμως, τις δαπάνες. Δεν έχω ακόμη στοιχεία, αλλά αυτό φαίνεται ότι δεν πηγαίνει όσο θα μπορούσε να πάει καλά. Είναι πολύ καλύτερα ακόμα και απ αυτά που προβλέπαμε όταν αρχίσαμε να κυβερνάμε τον τόπο, δηλαδή ο ρυθμός αύξησης των δαπανών εμφανίζει κάμψη, αλλά οι δαπάνες δεν μειώνονται σε απόλυτους αριθμούς όπως ενημερώνομαι τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Που σημαίνει ότι τα μέτρα που πήραμε τον Ιανουάριο θα πρέπει να δούμε αν θα αποδώσουν το Φεβρουάριο και εάν αποδώσουν στην αξιολόγηση που θα έχουμε το Μάρτιο θα είμαστε κ. Χατζηνικολάου σε θέση ισχύος. Αν όμως δεν αποδώσουν, τότε είναι ανοιχτά τα υπόλοιπα ενδεχόμενα. Δε θέλω να συγκεκριμενοποιήσω μέτρα, αλλά πρόκειται για την ανάγκη να πάρουμε τις πολιτικές αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Αντέχει η ελληνική κοινωνία άλλο; Αυτό είναι το ερώτημα. Γιατί ξέρετε, η λήψη των μέτρων, η δράση, φέρνει και αντίδραση. Και εδώ έχει διαμορφωθεί ένα κλίμα κ. Υπουργέ το οποίο λέει ότι τα χρήματα χάθηκαν από κακή διαχείριση των τελευταίων κυβερνήσεων στον τόπο και δε χάθηκαν με ευθύνη του πολίτη. Ειδικά μάλιστα δε χάθηκαν με ευθύνη των πολιτών οι οποίοι είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος. 2
Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Γι αυτούς τους τελευταίους πολίτες τους συνεπείς που κατά βάση κ. Χατζηνικολάου είναι Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Αυτούς θα πιέσουμε πάλι. Αυτοί πιέζονται. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Είναι οι μισθωτοί, οι μισθωτοί πάντα ήταν εντάξει στις υποχρεώσεις τους γιατί τα έσοδα και οι δαπάνες τους είναι συγκεκριμένες. Οι υπόλοιποι όμως ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιχειρηματίες, όχι τόσο οι πολύ μεγάλοι που έχουν σταθερά λογιστήρια, εκεί για offshore πρέπει να δεις, αλλά στους συμβατικούς καθημερινούς επιχειρηματίες, κοιτάς και την εισφοροδιαφυγή, κοιτάς και τη φοροαποφυγή και βλέπεις ότι εδώ οι αποκλείσεις από τα οφειλόμενα είναι πάρα πολύ μεγάλες. Εμείς ας πούμε από τον ΙΚΑ έχουμε παραλάβει έναν κατάλογο για τον οποίο έχω μιλήσει και άλλη φορά, όπου εμφανίζει να οφείλουν εισφορές 250 χιλιάδες επιχειρήσεις. Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει συνευθύνη της πολιτικής, των πολιτικών ηγεσιών, των κυβερνήσεων, αλλά και των πολιτών. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τι θα κάνετε με τις οφειλές αυτές; Θα τις εισπράξετε; Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Δε νομίζω ότι μπορούμε να εισπράξουμε ή τουλάχιστον να προσδοκούμε ότι σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό θα πάρουμε αυτές τις εισφορές, γιατί η αγορά είναι σε συνθήκες ύφεσης, πολλές απ αυτές τις εταιρείες είναι στα όρια να κλείσουν, αν δεν έχουν κλείσει κάποιες. Εν πάση περιπτώσει όμως η αγορά έχει περιθώριο και αυτό μας το έδειξε τον Ιανουάριο. Δε θέλω να ακούγομαι παράταιρος, αλλά σας το λέω επειδή βασίζομαι σε ένα στοιχείο και όχι σε υπόθεση, ότι ας πούμε το ΙΚΑ, στο οποίο είναι ασφαλισμένοι το 50% των εργαζομένων, αύξησε τα έσοδά του από εισφορές κατά 0,7% και στο σύνολο κατά 3,5% τον Ιανουάριο, σε συνθήκες ύφεσης και αύξησης της ανεργίας. Που σημαίνει ότι περιθώρια υπάρχουν. Και τον Ιανουάριο, σημειώστε, δεν εφαρμόστηκαν κάποια μέτρα της κυβέρνησης αυτής, αλλά ακούστηκε ο λόγος της. Το άκουσμα του λόγου της και μόνο προκάλεσε συστολή και αυτή η συστολή έδωσε αύξηση εσόδων. Ο Φεβρουάριος όμως που είναι μήνας ελέγχων πιστεύουμε ότι θα έχει περισσότερα έσοδα. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Με το ασφαλιστικό ποια θα είναι η πορεία; Τι βλέπετε; 3
Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Το Ασφαλιστικό είναι δύο πράγματα. Το ένα πράγμα είναι η αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος, που νομίζω θα γίνει κ. Χατζηνικολάου. Παρότι είναι σκληρό το σύστημα το οποίο εγκαθιδρύουμε με τη νέα αρχιτεκτονική του, ο χωρισμός της βασικής προνοιακής σύνταξης και της ανταποδοτικής σύνταξης, νομίζω ότι εδώ δεν θα έχουμε μεγάλες δυσκολίες. Τις μεγάλες δυσκολίες στο Ασφαλιστικό τις έχουμε στο δεύτερο θέμα, που όταν αναλαμβάναμε εμφανιζόταν να είναι το πιο εύκολο. Δηλαδή στην περιστολή των δαπανών. Και έχω αρνητικά στοιχεία να σας πω. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ακούω. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Εμείς πρέπει κ. Χατζηνικολάου να βρούμε το έτος 2010 2 δισ. ευρώ. Τα 2 δισ. ευρώ είναι η συμμετοχή του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Αλλά αυτά τα 2 δισ. ευρώ δε φτάνουν. Πρέπει να βρούμε άλλα 2,5 δισ. ευρώ που ζήτησε ως πανωπροίκι κρατικής επιχορήγησης από το κράτος το ασφαλιστικό μας σύστημα το 2009. Δηλαδή πρέπει να μη ζητήσουμε 2,5 δισ. και να βρούμε και 2 δισ. ευρώ. Αυτό όλο μαζί είναι 4,5 δισ. ευρώ. Πώς τα βρίσκεις; Αυτό το ρωτάει ο Έλληνας πολίτης, το ρωτάνε όμως με πάρα πολύ ακριβή τρόπο, όσο δε φαντάζεστε συγκεκριμένο και λεπτομερειακό, οι επιτηρητές μας. Το ρωτούν έχοντας μπροστά τους τους προϋπολογισμούς όλων των ταμείων. Και εκεί δεν μπορείς να απαντήσεις με γενικότητες και δεν πρέπει να απαντάμε πια με γενικότητες, αρκετός ο διασυρμός μέχρι στιγμής. Τι απαντάμε. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ο οποίος συνεχίζεται και με το τοξικό ομόλογο του 2001-2002, αλλά θα σας ρωτήσω μετά γι αυτό. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Δε νομίζω ότι είμαι ο πιο κατάλληλος να δώσει απάντηση. Δεν το ξέρω. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορείτε όμως να το σχολιάσετε. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Θα ήταν καλό τώρα να σχολιάζω; Νομίζω ότι είμαι υπουργός και πρέπει να μιλώ για τις αποφάσεις μου. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Γιατί αν ήταν γαλάζιο ομόλογο θα το σχολιάζατε. Είναι πράσινο και έχει δυσκολία. 4
Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Δεν ήμουν και απ τους πολύ επιθετικούς της αντιπολίτευσης στα θέματα αυτά. Πάντα ήξερα ότι το ΠΑΣΟΚ είναι κόμμα εξουσίας και ο λόγος του πρέπει να είναι κ. Χατζηνικολάου και ως αντιπολίτευσης μετρημένος. Αυτό τουλάχιστον είναι η δική μου πολιτική στάση και θα την ακολουθήσω μέχρι το τέλος του πολιτικού μου βίου, δεν το αλλάζω αυτό. Τι γίνεται με το 2010; Για να δούμε τι θα πρέπει να κάνουμε παραπάνω απ όσα έχουμε κάνει. Μειώθηκε η δαπάνη για το φάρμακο; Κύριε Χατζηνικολάου δε μειώθηκε τον Ιανουάριο. Μειώθηκε για τα πρόσθετα υλικά που βάζουν οι γιατροί στο σώμα των ανθρώπων, βηματοδότες, τα πρόσθετα ορθοπεδικά υλικά; Δε φαίνεται να μειώθηκε. Μειώθηκαν οι δαπάνες για τις αξονικές, μαγνητικές τομογραφίες που για ψύλλου πήδημα τη συνταγογραφούν οι γιατροί; Δε φαίνεται. Γιατί λέω δε φαίνεται; Γιατί δεν έχω πάρει ακόμα τα στοιχεία. Θα τα πάρω και θα τα δώσω στη δημοσιότητα αμέσως. Τι έχουμε το Φεβρουάριο σε εφαρμογή; Έχουμε σε εφαρμογή τη μείωση των τιμών για όλα αυτά. Απ την κα Κατσέλη περιμένουμε τη μείωση της τιμής των φαρμάκων. Εμείς έχουμε ξεκινήσει την υποτιμολόγηση όλων αυτών των ιατρικών υπηρεσιών που σας προανέφερα. Θα έχουμε ένα αποτέλεσμα μέχρι τα μέσα Μαρτίου που να δίνει ενθάρρυνση σε εμάς και αξιοπιστία στο Πρόγραμμα Σταθερότητας; Το παλεύουμε. Εδώ κ. Χατζηνικολάου είναι η μεγάλη μάχη. Γιατί αυτή η μάχη πρέπει να συνεχιστεί και τον υπόλοιπο Φεβρουάριο και το Μάρτιο, και τον Απρίλιο, και το Μάιο, και τον Ιούνιο και όλο το 2010. Δεν μας επιτρέπεται εμάς ούτε μιας εβδομάδος «ρεπό» ή εφησυχασμός. Εμείς πρέπει να πηγαίνουμε όσο μπορούμε πιο δυνατά, ενώ ταυτοχρόνως έχουμε και άλλα προβλήματα, προβλήματα ρευστότητας σε ορισμένα ταμεία, που μας δημιουργούν καθημερινά υποχρεώσεις για συσκέψεις, για νέα σχέδια, για την προσπάθεια να μη φτάσει ένα ταμείο κάποια στιγμή και να πει, δεν πληρώνω συντάξεις. Σήμερα το πρωί έμαθα ότι η τηλεόραση του «ALTER» και το έμαθα ακούγοντας ραδιόφωνο, έγινε αναφορά στην τηλεόραση αυτή και το λέω γιατί είχαμε πει αυτό να μην το δημοσιοποιήσουμε ως υπουργείο πριν καν καταλήξουμε σε κάτι, ακούσαμε ότι οι ακροατές σας άκουσαν ότι ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, στο οποίο είναι και οι έμποροι, έχει πρόβλημα συντάξεων. 5
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Είναι αλήθεια αυτό; Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Ναι, το επιβεβαιώνω, αλλά όχι για τώρα, αλλά για μέσα στο 2010. Πρέπει να σχεδιάσουμε από τώρα εμείς με δεδομένη την άρνηση του υπουργείου Οικονομικών λόγω του Προγράμματος Σταθερότητας να στέρξει, ο κ. Παπακωνσταντίνου ήταν σαφής, είπε ότι δεν έχετε να πάρετε ούτε ένα ευρώ παραπάνω. Πρέπει εμείς να βρούμε έναν τρόπο να διασωθεί η σύνταξη του ασφαλισμένου στον ΟΑΕΕ, που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός στη χώρα, για να μην έχουμε παρατράγουδα το καλοκαίρι. Νομίζω ότι ό,τι είχα πει στην αρχή της θητείας μου έκπληκτος από την κατάσταση και πάρα πολύ στεναχωρημένος, επιβεβαιώνεται με το δραματικότερο τρόπο αμέσως. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Βέβαια προεκλογικά ακούγαμε άλλα από το ΠΑΣΟΚ. Ακούγαμε το «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» για παράδειγμα, όταν αναφερόταν η Νέα Δημοκρατία στα σκληρά μέτρα που χρειάζονται την επόμενη μέρα. Και ακούγαμε και υποσχέσεις για υποστήριξη των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων και τάξεων. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Αυτό το δεύτερο το οφείλαμε και το οφείλουμε. Και τώρα που έχουμε μπροστά μας επιλογές αποφάσεων, τη σύνταξη των 600 δεν μπορείς να την αγγίξεις. Να της κάνεις τι δηλαδή; Να τη μειώσεις; Είναι ασυμπίεστη η σύνταξη αυτή. Και πάλι δηλαδή η αλληλεγγύη για τους ασθενέστερους πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή, δε βγαίνει αλλιώς. Δε βγαίνει αλλιώς, για να κάνεις δίκαιες ρυθμίσεις, γιατί ο κόσμος λέει πάρε όσο πιο σκληρά μέτρα γίνεται και χρειάζεται η χώρα, αλλά να μην είσαι άδικος. Όταν εισαγάγεις μέτρα αδικίας θα το βρεις στο δρόμο. Δε θα σε αφήσουν να κάνεις και τα άλλα οι άνθρωποι και θα έχουν δίκιο. Δε θέλω να συζητήσω τα γενικότερα της προεκλογικής περιόδου ή της μετεκλογικής, γιατί κ. Χατζηνικολάου δεν έχω το κουράγιο. Όπως επίσης δεν έχω και σαν άνθρωπος και πολιτικός το κουράγιο να ασχολούμαι αν έχει ποινική ή άλλη ευθύνη ο οποιοσδήποτε χειρίστηκε την οικονομία τα προηγούμενα χρόνια. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ήμουν έτοιμος να σας ρωτήσω αν πρέπει να γίνει εξεταστική για την οικονομία. 6
Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Δεν το έχουμε συζητήσει στην κυβέρνηση γιατί αν το είχαμε συζητήσει θα δεσμευόμουν. Εγώ ό,τι λέω στην κυβέρνηση δεν το λέω δημοσίως. Αυτή είναι η συνταγματική μου υποχρέωση. Αυτό όμως δεν έχει συζητηθεί, και σας λέω πως δε συμφωνώ να αναζητά κανείς την πολιτική ή ποινική ευθύνη του παρελθόντος, ενώ πρέπει να διαχειριστεί με όλες του τις δυνάμεις την οικονομία του σήμερα και του αύριο. Θεωρώ κ. Χατζηνικολάου απαραίτητο η κυβέρνηση αυτή να κατακτά σε πολιτικό επίπεδο συναινέσεις, προκειμένου να κάνει αυτά που οφείλει να κάνει για να διασώσει τη χώρα. Σε αυτό το πλαίσιο, όταν το δίλημμά σου είναι ότι η χώρα ή καταρρέει ή διασώζεται, εγώ θεωρώ πως δε θα ακουστεί καλό, παρότι οι οξύθυμοι Έλληνες λένε κάποια στιγμή κάποιος να πληρώσει, δε θα ακουστεί καλό, στην εξέλιξη μιας τέτοιας εξέτασης, να πολιτικολογούμε ανταλλάσσοντας μομφές και να μην ανασκουμπωνόμαστε κατά 100% για την επίλυση των θεμάτων της οικονομίας. Ακούω, και το ακούω για πρώτη φορά, ίσως πρέπει κανείς να εμπιστευτεί το αισθητήριό μου στη σχέση με την κοινή γνώμη. Η καλή μου πορεία σε σχέση με τον κόσμο νομίζω ότι μου επιτρέπει να το επικαλεστώ αυτό το στοιχείο και να μην ακουστεί σαν έπαρση. Αν έχω δίκιο ότι μπορώ να ακούω, ακούω για πρώτη φορά μια καινούργια μομφή κατά των πολιτικών. Όχι αυτή την πάγια μέχρι πριν από λίγο, να φύγουν οι πολιτικοί γιατί είναι κλέφτες, ψεύτες, άχρηστοι κλπ. αλλά ότι οι πολιτικοί είναι υπεύθυνοι για την κατάσταση που έχουν φτάσει τα οικονομικά της οικογένειας σήμερα. Είτε φταίει ο πολίτης όντας φοροφυγάς, είτε δεν φταίει όταν είναι μισθωτός και ο καημένος πληρώνει τα σπασμένα εδώ και χρόνια, είτε είναι ο ένας, είτε είναι ο άλλος, αρχίζει και ακούγεται από το βάθος της κοινής γνώμης, έρχεται από τα κάτω ένα κύμα απαξίωσης όλων των πολιτικών για διαχειριστική ανεπάρκεια. Όλων των πολιτικών με τη μομφή «κύριοι, εσείς μας φτάσατε εδώ». Αυτό το επιχείρημα που το λένε, είτε οι πολίτες έχουν δίκιο είτε όχι, θα το ενίσχυε μία πολιτικολογία για το ποιος φταίει για τα στοιχεία που εδόθησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω ότι πρέπει να ξέρει ο καθένας, και αυτός που όλο και λιγότερο ασχολείται με την πολιτική για τους λόγους του ή αυτός που δεν ασχολείται καθόλου, πρέπει στο αυτί του να φτάνει ότι οι πολιτικοί πήραν εντολή την 4 η Οκτωβρίου και ασχολούνται και αυτοί που 7
νίκησαν στις εκλογές και αυτοί που έχασαν στις εκλογές, για να φύγει η χώρα από αυτήν τη δίνη. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Σας ευχαριστώ πολύ κ. Λοβέρδο. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Και εγώ κ. Χατζηνικολάου. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Καλημέρα. Α. ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Καλημέρα. Γεια σας. 8