ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3η: Η άνοδος της Γερμανίας και ο αγγλογερμανικός ανταγωνισμός Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η άνοδος της Γερμανίας και ο αγγλογερμανικός ανταγωνισμός
Περιεχόμενα ενότητας 1. Η διπλωματία του Bismarck 2. Οι παράγοντες διαμόρφωσης της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής 3. Η γερμανική πρόκληση και η αντίδραση των άλλων μεγάλων δυνάμεων 4. Ερωτήσεις (αυτο)αξιολόγησης 5
Σκοποί ενότητας Κατανόηση των βασικών επιδιώξεων της διπλωματίας του Bismarck (1871 και μετά) και του αντίκτυπου της πολιτικής του στην ισορροπία του ευρωπαϊκού συστήματος κρατών. Κατανόηση του ρόλου της Μεγάλης Βρετανίας στο ευρωπαϊκό σύστημα κρατών, καθώς των αιτίων που οδήγησαν στον ανταγωνισμό της με τη Γερμανία, πριν το ξέσπασμα του Α Παγκοσμίου Πολέμου. 6
Η διπλωματία του Bismarck 1/3 Ο έντιμος μεσάζων της Ευρώπης: Η διπλωματία του Bismarck, 1871-1890 7
Η διπλωματία του Bismarck 2/3 Ο Σύνδεσμος των Τριών Αυτοκρατόρων Η Τριπλή Συμμαχία Οι Μεσογειακές Συμφωνίες 8
Η διπλωματία του Bismarck 3/3 Η απομόνωση της Γαλλίας Το Ανατολικό Ζήτημα και οι διαφορές Βιέννης - Πετρούπολης Το ζήτημα των αποικιών 9
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Οι παράγοντες διαμόρφωσης της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής
Παράγοντες Το αυτοκρατορικό περιβάλλον Το Γενικό Επιτελείο Ιθύνουσες κοινωνικές-οικονομικές ελίτ Τα καρτέλ της οικονομίας και του Τύπου Σοβινιστικές-μιλιταριστικές ομάδες πίεσης Η σοσιαλδημοκρατική πρόκληση 11
Η γερμανική πρόκληση και οι αντιδράσεις των άλλων δυνάμεων Διεκδίκηση αποικιών (κρίσεις Φασόντα, Μαρόκου) Ανταγωνισμός στους ναυτικούς εξοπλισμούς (η εποχή των dreadnought) Η σύσταση της Διπλής Συμμαχίας Γαλλίας- Ρωσίας 12
Η γερμανική πρόκληση και οι αντιδράσεις των άλλων δυνάμεων Το σχέδιο Schlieffen Η έξοδος της Βρετανίας από τη λαμπρή απομόνωση και η διαμόρφωση της (τριπλής) Εγκάρδιας Συνεννόησης Τα όρια και οι αποτυχίες της γερμανικής Weltpolitik 13
Ερωτήσεις (αυτο)αξιολόγησης 1. 1. Ποιες ήταν οι βασικές επιδιώξεις της διπλωματίας του Bismarck μετά την ίδρυση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας το 1871; 2. Ποια ήταν η συμβολή της πολιτικής του καγκελαρίου Bismarck στην ισορροπία του ευρωπαϊκού συστήματος κρατών; 3. Ποιος ήταν ο ρόλος της Μεγάλης Βρετανίας στο ευρωπαϊκό σύστημα κρατών κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την έκρηξη του Α Παγκόσμιου Πολέμου; 14
Ερωτήσεις (αυτο)αξιολόγησης 2. 4. Ποια ήταν τα αίτια του ανταγωνισμού Γερμανίας και Μεγάλης Βρετανίας κατά το διάστημα που προηγήθηκε του Α Παγκόσμιου Πολέμου; 5. Σε τί συνίστατο η «γερμανική πρόκληση» απέναντι σε άλλες μεγάλες δυνάμεις κατά τις δεκαετίες που προηγήθηκαν του Α Παγκόσμιου Πολέμου; 6. Ποιοι ήταν οι βασικοί συνασπισμοί Μεγάλων Δυνάμεων στην Ευρώπη τις παραμονές του Α Παγκόσμιου Πολέμου και ποια η μορφή και το περιεχόμενό τους; 15
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Ιωάννης Στεφανίδης «. Ενότητα 3 η : Η άνοδος της Γερμανίας και ο αγγλογερμανικός ανταγωνισμός». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://opencourses.auth.gr/courses/ocrs526/.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Μαριάνθη-Ελένη Διαμαντοπούλου Θεσσαλονίκη, 25-10-2015
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.