αεί τα κάλλιστα πράττειν ΕΝΩΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ Χαλκοκονδύλη 24-26, 104 32, ΑΘΗΝΑ ιεύθυνση Αλληλογραφίας: Ταχ. Θυρίδα 30390, Μητροπόλεως 60, 10033, ΑΘΗΝΑ ικτυακός τόπος:www.nspa.gr ή www.administration.gr e-mail:info@nspa.gr Α.Π. 4/2006 Προς: Εκτελεστική Επιτροπή Α..Ε..Υ. Αγαπητοί συνάδελφοι Σας γνωρίζουµε τις συνολικές απόψεις µας επί του σχεδίου Υπαλληλικού κώδικα, που είχατε την πρόνοια να µας κοινοποιήσετε. Γενική εκτίµηση Πρόκειται για κείµενο ξεπερασµένης λογικής, χωρίς ανανεωτικό πνεύµα. Γίνονται βήµατα βελτίωσης αλλά απουσιάζει σε µεγάλο βαθµό η ενσωµάτωση βασικών αρχών της ιοικητικής επιστήµης. Α ν α λ υ τ ι κ ά: ΑΡΘΡΟ 8 παρ.1 (κώλυµα διορισµού λόγω ποινικής καταδίκης) Η εξαγγελλόµενη αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης δεν βρίσκει εδώ, πεδίο εφαρµογής. Σε µια αποχή που γίνονται προσπάθειες (τόσο από την Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και από τα κράτη µέλη), να µην δηµιουργούνται κοινωνικοί αποκλεισµοί, θα ήταν σωστό, το ίδιο το Κράτος να δώσει το παράδειγµα περιορίζοντας τις δυσµενείς συνέπειες µιας ποινικής καταδίκης για την οποία έχει ήδη εκτιθεί η ποινή (τουλάχιστον για τα πληµµελήµατα εκείνα που δεν δείχνουν έντονα αντικοινωνική προσωπικότητα). Στην κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει και ανάλογες προτάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη. ΑΡΘΡΟ 13 (αρµόδιο όργανο για προσλήψεις) Να βελτιωθεί η διατύπωση προς όφελος της ενίσχυσης του ανεξάρτητου οργάνου. Συγκεκριµένη διατύπωση: «Οι διαδικασίες πρόσληψης διενεργούνται από ανεξάρτητη διοικητική αρχή ή τελούν υπό τον άµεσο έλεγχό της». 1
ΑΡΘΡΟ 27 (συµπεριφορά υπαλλήλου) Οι παρ 1,2 θέλουν συµπλήρωση, µε πρόταση σύνταξης Κώδικα εοντολογίας ηµοσίων Υπαλλήλων από τις οργανώσεις τους υπό τον συντονισµό και την τελική ευθύνη της Α Ε Υ. Η παρ 3, θέλει συµπλήρωση µε όσα έχει προτάξει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την ισότητα-µη διάκριση και έχουν θεσµοθετηθεί µε τον ν. 3304/2004. Συγκεκριµένη διατύπωση: «..πεποιθήσεων, της εθνικής τους καταγωγής, του φύλου, της φυλής ή του γενετήσιου προσανατολισµού τους». ΑΡΘΡΟ 30 (καθήκοντα υπαλλήλου) Ελλιπέστατο. Απαιτείται η στοιχειώδης περιγραφή κάποιων καθηκόντων µε την ρητή πρόβλεψη για έκδοση π.δ/των. (καθηκοντολόγιου γενικού και ειδικών κατά περίπτωση) όπου θα ορίζονται ρητά και συγκεκριµένα τα καθήκοντα κάθε κατηγορίας, ενδεχοµένως και κλάδου. Επιπλέον, να εξουσιοδοτούνται οι οργανισµοί να προβλέπουν οπωσδήποτε περιγραφή κάθε συγκεκριµένης θέσης, τόσο όσον αφορά τα καθήκοντα όσο και την σηµασία της (job discription & job evaluation). Να προστεθεί επιπλέον πως η σχετική εντολή για «άλλα» καθήκοντα πρέπει να δίνεται πάντα γραπτά και αιτιολογηµένα. ΑΡΘΡΟ 35 (δεύτερη θέση) Να επανεξεταστεί στην κατεύθυνση της απαγόρευσης δεύτερης θέσης. Να προβλεφτεί ρητά η δυνατότητα άσκησης παράλληλων καθηκόντων και να προσδιοριστούν-περιοριστούν οι περιπτώσεις αυτές που δικαιολογούν κάτι τέτοιο. ΑΡΘΡΟ 40 (δοκιµαστική υπηρεσία, µονιµοποίηση) Η επιτυχία στα εκπαιδευτικά σεµινάρια του ΙΝ.ΕΠ. πρέπει να εξακολουθεί να θεωρείται απαραίτητη για τη µονιµοποίηση. Πέραν των λόγων ουσίας (να είναι σίγουρο ότι οι νεοεισερχόµενοι γνωρίζουν κάποια στοιχειώδη θέµατα), αν αυτό αλλάξει, θα χάσουν πλέον σηµαντικό µέρος από το ενδιαφέρον τους, µε προφανείς δυσµενείς επιπτώσεις στην ποιότητα των σεµιναρίων. ΑΡΘΡΟ 44 (υγιεινή και ασφάλεια) Ελλιπές! Απαιτούνται πιο ρητές προβλέψεις και µεγαλύτερη κατοχύρωση µε ρητή αναφορά για τις απαραίτητες προδιαγραφές των χώρων εργασίας, όπως και για το που µπορεί να προσφύγει ο θιγόµενος ή οι θιγόµενοι υπάλληλοι, καθώς και τις υποχρεώσεις της υπηρεσίας απέναντί τους. ΑΡΘΡΟ 45 (ελευθερία έκφρασης) Ενδεχοµένως να χρειάζεται συµπλήρωση για την επιτρεπτή έκφραση δια των µ.µ.ε. απόψεων, επί υπηρεσιακών θεµάτων (πλην απορρήτων βέβαια). ΑΡΘΡΟ 77 (θέσεις και τυπικά προσόντα, καθήκοντα) Σε συνδυασµό µε ΑΡΘΡΟ 30, να δοθεί εξουσιοδότηση για π.δ/τα, στα οποία θα προσδιορίζονται τα καθήκοντα κάθε κατηγορίας/κλάδου/θέσης, σύµφωνα µε τις αρχές της επιστήµης. Επιπλέον, να προσδιορίζονται στοιχειώδεις 2
διαφορές καθηκόντων µεταξύ βαθµών (Ε,,Γ,Β,Α) ώστε να έχει νόηµα η διάκριση. Προπάντων όµως πρέπει να προσδιοριστούν στο ίδιο το κείµενο, τα καθήκοντα των θέσεων Γενικού ιευθυντή, ιευθυντή και Τµηµατάρχη, µε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά του Γενικού ιευθυντή, ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη συνεργασία του µε την εκάστοτε πολιτική ηγεσία και να αποτρέπεται όσο είναι δυνατόν η παρεµβολή ανεύθυνων συνεργατών, συµβούλων κλπ. Οι έχοντες άσχετο µεταπτυχιακό τίτλο να δικαιούνται 1 επιπλέον χρόνο υπηρεσίας. Οι έχοντες όµως σχετικό είναι προτιµότερο να εισάγονται απευθείας στον Γ βαθµό, όπως και οι έχοντες άσχετο διδακτορικό. Οι κατέχοντες σχετικό διδακτορικό να εισάγονται απευθείας στον Β βαθµό. Οπωσδήποτε, για την ορθή εφαρµογή της διάταξης, να προβλεφθεί εξουσιοδότηση για έκδοση π.δ/τος που θα ορίζει τι είναι σχετικό και τι όχι κατά περίπτωση. ΑΡΘΡΟ 79 (βαθµολόγιο) Να προστεθεί στην παρ.4 προκειµένου να είναι πλήρης η ρύθµιση, «Λοιπά υπηρεσιακά θέµατα των αποφοίτων των Σχολών ρυθµίζονται από ειδικές διατάξεις» Εννοούµε τις ειδικές διατάξεις για υποχρεωτική τοποθέτηση σε τρία τµήµατα, για διορισµό σε προσωποπαγή θέση, πρόσθετα καθήκοντα κλπ. ΑΡΘΡΟ 81 (προαγωγές) Ας µην συντελούµε στην κοροϊδία Σχεδόν τίποτα από όσα γράφονται στο άρθρο αυτό δεν γίνεται ή εάν γίνεται, γίνεται µόνο τυπικά. Να τεθεί τέρµα σε αυτήν την κατάσταση, προβλέποντας αυτόµατη προαγωγή πλην της περίπτωσης στέρησης βαθµού λόγω επιβολής της σχετικής πειθαρχικής ποινής. ΑΡΘΡΟ 82 (προϊστάµενοι οργανικών µονάδων) Η πρόβλέψη για 20 χρόνια υπηρεσίας βάζει έναν απαράδεκτο, για µια ιοίκηση που θέλει να είναι σύγχρονη, φραγµό, στην ταχεία εξέλιξη των νέων. Γίνεται µε προφανή λόγο να προασπίσει τους παλαιότερους οι οποίοι κινδυνεύουν Η Α Ε Υ οφείλει κατά τη γνώµη µας να ταχθεί υπέρ των νεότερων, οι οποίοι µπορούν να φέρουν νέο πνεύµα και δυναµική στο δηµοσιοϋπαλληλικό σώµα και την αποτελεσµατική λειτουργία της ιοίκησης. Σηµειώνουµε για να φανεί πόσο ξεπερασµένη είναι η πρόβλεψη αυτή πως, η προηγούµενη Κυβέρνηση (υπουργός Κ. Σκανδαλίδης) στα σχέδια που ετοίµαζε τον Χειµώνα 2003-2004 πρότεινε την δυνατότητα ανάδειξης σε 6 χρόνια για τµηµατάρχης και 13 για Γενικός ιευθυντής Πρόταση: καµία χρονική προϋπόθεση, ελεύθερη ανέλιξη. Η πριµοδότηση των κατ ανάθεση ιευθυντών είναι απαράδεκτη. Είναι γνωστό σε όλους πως επιλέγονται και πως λειτουργεί όλη η σχετική διαδικασία, που 3
στην πραγµατικότητα υπονοµεύει την τακτική διαδικασία. Όχι στην «κατασκευή διευθυντών από το παράθυρο». Να µην συµπεριλαµβάνονται στις κρίσεις. Επιπλέον, πρέπει να συµπληρωθεί η διάταξη µε τις θητείες σε θέσεις που αντιστοιχούν µε θητείες τµηµατάρχη, όπως αυτές στις εκπροσωπήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση (που πρέπει να προβλεφθεί συγκεκριµένα), στα Σώµατα Ελεγκτών και στον Συνήγορο του Πολίτη (που προβλέπεται από ειδικές διατάξεις). ΑΡΘΡΟ 83 (µοριοδότηση κριτηρίων αξιολόγησης) Γενικά, 1) Το σύστηµα µοριοδότησης έχει συνταχθεί χωρίς ιδιαίτερο βάθος σκέψης. Μάλιστα, κρίνοντας από τα απαιτούµενα µόρια για τη θέση του Γενικού ιευθυντή, φαίνεται πως η πρόθεση δεν ήταν η ορθολογική κατανοµή αλλά µάλλον, η ευνοϊκή αντιµετώπιση συγκεκριµένων προσώπων του ΥΠΕΣ Α (και άλλων υπουργείων προφανώς) που επιθυµούν τη σύντοµη προαγωγή τους στις θέσεις αυτές 2) Η διάκριση τριών κατηγοριών κριτηρίων είναι προβληµατική. Η Α κατηγορία περιλαµβάνει αντικειµενικά κριτήρια (ύπαρξη ή όχι τίτλου). Η Β περιλαµβάνει αντιφατικά κριτήρια, τα οποία όµως είναι επαληθεύσιµα. Η Γ περιλαµβάνει όλα εκείνα τα οποία είναι ρευστά-υποκειµενικά (οι εκθέσεις αξιολόγησης..) και µπορούν να είναι διαβλητά (συνέντευξη, εκθέσεις). Με την αναλογία 30-30- 40 είναι σαφές ότι ευνοούνται τα ρευστά-υποκειµενικά κριτήρια (άρα και πιο εύκολα διαβλητά..) σε βάρος των αντικειµενικών. Μια αναλογία 50-25-25 σε όλες τις θέσεις είναι οπωσδήποτε πιο πρόσφορη στην κατεύθυνση της ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑΣ. Αναλυτικά: 1) Στην Α κατηγορία. εν διευκρινίζεται ο τρόπος αξιολόγησης της γνώσης ξένης γλώσσας, κάτι που µπορεί να οδηγήσει σε µεγάλες αδικίες. Εάν η γνώση αποδεικνύεται µόνο µε τίτλους τότε αποκτούν πλεονέκτηµα όσοι έχουν ένα δίπλωµα (όποτε και να το απέκτησαν) έναντι εκείνων που γνωρίζουν χωρίς όµως δίπλωµα. Πχ Ελληνας που γεννήθηκε και µεγάλωσε στην Γερµανία, δεν θα θεωρείται γνώστης ξένης γλώσσας...ή κάποιος χωρίς τίτλο που σπουδάζει στο εξωτερικό. Ακόµα δεν διευκρινίζεται η αξία του πιστοποιητικού γνώσης ξένης γλώσσας που δίνει το ΙΝ.ΕΠ. του ΕΚ Α. Πρόταση: Επί της µοριοδότησης, θεωρούµε πιο κοντά στην πραγµατική αξία των διαφορετικών σπουδών τα εξής µόρια: 1. Αποφοίτηση από ΕΣ 150 σε όλα τα επίπεδα 2. Αποφοίτηση από ΕΣΤΑ 150 σε όλα τα επίπεδα 3. Μεταπτυχιακό σχετικό µε υπηρεσία 130 4. Μεταπτυχιακό άσχετο 80 2) Στην Β κατηγορία. Στην προκειµένη περίπτωση δεν αξιολογείται η εµπειρία, όπως κακώς γράφεται, αλλά η ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ που είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Η 4
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, η πάροδος δηλαδή µόνο του χρόνου στην υπηρεσία χωρίς καµία ποιοτική εκτίµηση, έχει πάψει εδώ και πολλά χρόνια να αξιολογείται σε όλες τις προηγµένες ιοικήσεις! Σηµειωτέον, ότι ούτε ο Κώδικας του 1999 την περιελάµβανε, τυπικά. Η εµπειρία αντιθέτως, είναι ιδιότητα χρήσιµη και αξιολογητέα, δεν µπορεί όµως να µετρηθεί µόνο µε τα χρόνια αλλά απαιτούνται και κάποια πρόσθετα στοιχεία. Οι αδικίες που δηµιουργούνται µε την µοριοδότηση της ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ είναι εµφανείς... Αφού κάθε χρόνος υπηρεσίας µετράει 18,18 µόρια (για Γενικό ιευθυντή) τότε: Τόσα µόρια θα λαµβάνει, -και ο υπάλληλος που παρέχει τις υπηρεσίες του σε ένα νευραλγικό τοµέα (πχ εφορίες, νοσοκοµεία, αεροδρόµια) ή µε έντονη δραστηριότητα και µεγάλη παραγωγικότητα -και ο υπάλληλος που εργάζεται σε µία υπηρεσία µε χαµηλή παραγωγικότητα (πχ διευθύνσεις απλούστευσης διαδικασιών ή εκπαίδευσης) -και ο υπάλληλος που έχει εκπαιδευτική άδεια (άρα κάποιος που πάρει άδεια για διδακτορικό θα µοριοδοτείται ουσιαστικά µε 256 µόρια και όχι µόνο µε τα200 του διδακτορικού, αντίστοιχα και για το µεταπτυχιακό εντός της υπηρεσίας) -και ο υπάλληλος που λόγω των γνωριµιών του βρίσκεται αποσπασµένος για πολλά χρόνια σε θέσεις εκτός ηµόσιας ιοίκησης (πχ πολιτικά γραφεία, κόµµατα, Προεδρία της ηµοκρατίας κλπ). Πρόταση: Να µην αξιολογείται η ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ αλλά η ΕΜΠΕΙΡΙΑ. Προκειµένου να υπολογίζεται η εµπειρία, να δίνονται µόρια µετά από τριετή συνεχόµενη παρουσία σε µία συγκεκριµένη υπηρεσία (πχ ιεύθυνση Οικονοµικών ΟΤΑ του ΥΠΕΣ Α). Μόρια 15 για την πρώτη τριετία και 15 για κάθε χρόνο επιπλέον (δηλαδή 30 για τα 4 χρόνια, 45 για τα 5 κλπ). Πρόταση: Σε κάθε περίπτωση, να υπολογίζεται µόνο η πραγµατική υπηρεσία, είτε στην οργανική θέση είτε σε άλλη θέση της Κρατικής ιοίκησης (υπουργεία, περιφέρειες, ΟΤΑ, ΝΠ, Ανεξάρτητες Αρχές, εκπροσώπηση στην Ε.Ε.), µε απόσπαση. -Αν και δεν είναι προφανές γιατί η επιµόρφωση εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία ( η Α κατηγορία της ταιριάζει περισσότερο), είναι όµως προφανές ότι η µοριοδότησή της είναι υπερβολική! Με σεµινάρια 61 ηµερών συνολικά (χωρίς διαγνωστική διαδικασία επιλογής αλλά µε προτίµηση, χωρίς αυστηρή τελική εξέταση, αµφισβητουµένης χρησιµότητας για την υπηρεσία ) υπερκαλύπτονται σπουδές µεταπτυχιακές ή στην ΕΣ Είναι χαρακτηριστικό πως η φοίτηση στην ΕΣ διαρκεί 24 µήνες που αντιστοιχούν σε 600 περίπου εργάσιµες ηµέρες. Οι 600 µέρες στην ΕΣ (εισαγωγικός διαγωνισµός, εξετάσεις σχεδόν κάθε τρίµηνο, τελική εργασία ) ισοδυναµούν µε 100-150 µόρια, ενώ 61 ηµέρες σεµιναρίου στο ΙΝΕΠ (άνευ διαγωνισµού, µε επιλογή, µε τυπική εξέταση στο τέλος) ισοδυναµούν µε 150 µόρια. 5
Επιπλέον, δεν προβλέπεται πόσο θα µοριοδοτούνται εκείνοι οι υπάλληλοι που αντί να δέχονται σεµινάρια στο ΙΝΕΠ, κάνουν αυτοί σεµινάρια σε άλλους συναδέλφους τους Πρόταση: η µοριοδότηση των σεµιναρίων να µειωθεί τουλάχιστον κατά 50%. 3) Στην Γ κατηγορία. Στη Συνέντευξη, αντί του Γενικού διευθυντή είναι σκοπιµότερο να συµµετέχει καθηγητής-ψυχολόγος (που τον ορίζει το Πανεπιστήµιο), όπως προβλέπεται στην Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη. Το σύστηµα αξιολόγησης µε τις εκθέσεις, δεν είχε αποδώσει όταν εφαρµοζόταν σύστηµα πάγιας ιεραρχίας. Πολλές υπηρεσίες αδιαφορούν και συντάσσουν εκθέσεις ή τις συντάσσουν χρόνια µετά Είναι βέβαιο, ότι πολύ περισσότερο δεν θα αποδώσει µε το σύστηµα των θητειών, όπου ο αξιολογητής γνωρίζει ότι αξιολογεί τον µελλοντικό ανταγωνιστή του. Η εµπειρία-γνώση υπάρχει από την αποτυχία του συστήµατος αυτού κατά τα έτη 1986-1999, οπότε είχε εφαρµοστεί πάλι σύστηµα θητειών. Επιπλέον εξακολουθούν να µη µπορούν να µετρηθούν τα 5 κριτήρια που περιλαµβάνουν οι εκθέσεις αξιολόγησης. Στα 4 κριτήρια της κατηγορίας, δεν γίνεται γνωστό ούτε ποιό είναι το ακριβές τους περιεχόµενο ούτε πως µετριέται αυτό. Ετσι, -Η διαχείριση πολυκατοικίας περιλαµβάνεται στην κοινωνική δραστηριότητα; -Ο αθλητισµός περιλαµβάνεται στην κοινωνική δραστηριότητα; Αν δεν προσδιοριστούν µε κάποια ακρίβεια, είναι πολύ πιθανό να δηµιουργηθούν τραγελαφικές καταστάσεις... Επειτα από τη συνολική αποτίµηση ολόκληρου του συστήµατος αξιολόγησης- µοριοδότησης, θεωρούµε πως ναι µεν επιχειρείται ένα σηµαντικό βήµα (εάν τροποποιηθούν τα µόρια σύµφωνα µε τις παραπάνω προτάσεις) αλλά δεν εξασφαλίζεται πλήρως η ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ. Απουσιάζει ένα αδιάβλητο κεντρικό όργανο που θα έχει τη συνολική εποπτεία, όπως το παλαιό ΑΣ Υ. Στις γενικές προτάσεις µας (Οκτώβριος 2005) έχουµε ζητήσει τη σύσταση µιας Ανεξάρτητης Αρχής για τον σκοπό αυτό. Τέτοια αρχή µπορεί να είναι είτε το ΑΣΕΠ αφού εξελιχθεί και ενισχυθεί µε νέες αρµοδιότητες και κατάλληλο προσωπικό είτε το ΕΚ Α, µε τις απαραίτητες τροποποιήσεις (µετατροπή σε ανεξάρτητη αρχή, επιλογή Σ από τη Βουλή, αρµοδιότητες, νέος οργανισµός κλπ). Οσο δεν υπάρχει τέτοια αρχή ελέγχου των προαγωγών, η αξιοκρατία δεν θα εξασφαλίζεται... ΑΡΘΡΟ 84 6
Στις παρ 4 και 9, πρέπει να προβλέπεται αποκλειστική προθεσµία, προκειµένου να διεξάγονται κρίσεις και συγκεκριµένη κύρωση για τους υπευθύνους των υπηρεσιών, που δεν προβαίνουν έγκαιρα στην κίνηση της διαδικασίας. Η εµπειρία έχει καταγράψει πολλές καταστρατηγήσεις της σχετικής διάταξης, είτε µε τη µη διεξαγωγή έκτακτων κρίσεων είτε µε ανάθεση επ αόριστον θέσεων προϊσταµένων Γενικά, για το πειθαρχικό δίκαιο, έχουµε να παρατηρήσουµε ότι η προσφυγή στα ιοικητικά ικαστήρια (Εφετεία και Συµβούλιο της Επικρατείας) είναι και χρονοβόρα και κοστίζει πολύ, κάτι που λειτουργεί αποτρεπτικά, µε συνέπεια να µην εξασφαλίζεται πλήρης προστασία των δικαιωµάτων των θιγοµένων υπαλλήλων. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί µε την, σχετικά πρόσφατη, µετατροπή της Υπαλληλικής προσφυγής (όπου η δικαστική διερεύνηση ήταν πλήρης) σε ακυρωτική διαφορά (όπου η εξέταση περιορίζεται σε έλεγχο νοµιµότητας που τις περισσότερες φορές δεν είναι επαρκής στο να φωτίσει πλήρως τις περιστάσεις, µε συνέπεια τη µειωµένη προστασία). Είµαστε στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινίσειςτεκµηρίωση των παραπάνω απόψεων. Ο Πρόεδρος Κων/νος Παπαδηµητρίου Αθήνα 13-1-2006 Ο Γενικός Γραµµατέας Θόδωρος Θαλασσινός. 7