ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ Υ ΑΤΑ (2000/60/ΕΕ) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α : ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΩΝ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Π. Παναγιωτίδης (1) Ν. Σύµπουρα (1) Σ. Ρεϊζοπούλου (1) Σ. Ορφανίδης (2) (1) Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), 46.7 χλµ Αθηνών Σουνίου, Ανάβυσσος e-mail: ppanag@ath.hcmr.gr (2) Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας, 640 07 Νέα Πέραµος, Καβάλα ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Οδηγία 2000/60/ΕΕ (Water Framework Directive, αναφερόµενη διεθνώς µε τα αρχικά WFD) αποτελεί το βασικό νοµικό εργαλείο διαχείρισης των υδατικών πόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Πρόκειται για κείµενο που εισάγει για πρώτη φορά στα νοµικά χρονικά την έννοια της οικολογικής ποιότητας, δηλαδή της καλής δοµής και λειτουργίας των υδατικών οικοσυστηµάτων. Στόχος της οδηγίας είναι το 2015 όλα τα υδατικά σώµατα της ΕΕ να έχουν "καλή" οικολογική ποιότητα. Η Οδηγία ορίζει ως «Μεταβατικά Ύδατα» τις εκβολές των ποταµών και τις λιµνοθάλασσες και ως «Παράκτια Ύδατα» αυτά που απέχουν ένα ναυτικό µίλι από την ακτή, παρέχοντας ωστόσο την δυνατότητα στα Κράτη Μέλη να ορίσουν ευρύτερα υδατικά σώµατα σε κόλπους και διαύλους. Το Υδατικό σώµα (ΥΣ) αποτελεί τη βασική µονάδα διαχείρισης της Οδηγίας. Η οριοθέτηση των ΥΣ κάθε Κράτους Μέλους της ΕΕ γίνεται σύµφωνα µε τα φυσικά και υδρολογικά χαρακτηριστικά, των υδάτινων µαζών. Ωστόσο η διαµόρφωση του τελικού χάρτη λαµβάνει υπόψη τόσο την διαίρεση της χώρας σε υδατικά διαµερίσµατα (που καθορίζουν το διοικητικό πλαίσιο της διαχείρισης των υδάτων), όσο και τις ανθρωπογενείς πιέσεις (που καθορίζουν το κοινωνικο-οικονοµικό πλαίσιο των διαχειριστικών µέτρων) και το καθεστώς προστασίας κάθε ΥΣ. Η µεθοδολογία στηρίχθηκε στα συµπεράσµατα της Κοινής Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την εφαρµογή της Οδηγίας περιλαµβανοµένης και της άσκησης διαβαθµονόµησης που ολοκληρώθηκε το 2007, αναδεικνύοντας πέντε τύπους παράκτιων και δύο τύπων µεταβατικών υδατικών σωµάτων, για την Μεσογειακή οικοπεριοχή της ΕΕ. Στη συνέχεια οι παράκτιες υδατικές µάζες της χώρας διαιρέθηκαν σε τέσσερις ωκεανογραφικές ενότητες: τρεις στο Αιγαίο (Βόρειο, Κεντρικό και Νότιο) και µία στις εξωτερικές ακτές του ειναροταυρικού τόξου (από τις Ελληνικές ακτές στο Ιόνιο Πέλαγος µέχρι την Λεβαντινή Θάλασσα). Συνολικά προτείνονται 63 παράκτια ΥΣ σώµατα και 25 µεταβατικά. 569
IMPLEMENTATION OF THE WATER FRAMEWORK DIRECTIVE (2000/60/ΕΕ) IN GREECE : A FIRST PROPOSAL FOR THE DELINEATION OF THE COASTAL AND TRANSITIONAL WATER BODIES P. Panayotidis (1) N. Simboura (1) S. Reizopoulou1 (1) S. Orfanidis (2) (1) Hellenic Centre for Marine Research (HCMR), 46.7 km, Athens Sounio, Anavissos, Greece e-mail: ppanag@ath.hcmr.gr (2) National Agricultural Research Foundation (NAGREF), Fisheries Research Institute, 640 07 Nea Peramos, Kavala, Greece ABSTRACT The Water Framework Directive 2000/60/ΕΕ (EC, 2000), internationally known as WFD, is the basic legislative management tool of water resources within the European Union (EU). It is considered as a radical document that introduces for the first time in the legislative history the concept of ecological quality, that is the good structure and functioning of the water ecosystems. Moreover the Directive sets the environmental objective that all European water bodies should achieve good ecological status by the year 2015. According to the Directive as Transitional Waters are defined bodies of surface water in the vicinity of river mouths and the coastal lagoons. As Coastal Waters are defined bodies of surface water at a distance of one nautical mile from the nearest point of the baseline. However, the Member States could potentially define more widely gulfs and straits as water bodies. The Water Body is the basic management unit of WFD. The definition of each EU Member States water bodies is based on the physical and hydrological characteristics of the water masses, however the final delineation takes also into account the division of the country into water districts (that define the admininstrative framework of water management) as well as the anthropogenic pressures in each water body (that define the socio-economic framework of the management measures). The methodology was based on the conclusions of the WFD Common Implementation Strategy (CIS) process including the intercalibration excersice which was completed in 2007, recognizing five coastal and two transitional water body types for the Mediterranean ecoregion. The coastal water masses were successively divided into four oceanographic units: three in the Aegean (Northern, Central and Southern) and one in the outermost coasts of the Dinarotauric arc (from the Greek coasts in the Ionian Sea to the Levantine Sea). On the total, 63 coastal and 25 transitional water bodies were defined (see Table 1). 570
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ H Οδηγία 2000/60/ΕΕ ορίζει ως «Παράκτια Ύδατα» αυτά που απέχουν ένα ναυτικό µίλι από την ακτή και ως «Μεταβατικά Ύδατα» τις εκβολές των ποταµών και τις λιµνοθάλασσες. Επίσης ορίζεται ως «Ιδιαιτέρως Τροποποιηµένο υδατικό σύστηµα» εκείνο του οποίου ο χαρακτήρας έχει µεταβληθεί ουσιαστικά εξαιτίας αλλοιώσεων στη φύση του από ανθρώπινες δραστηριότητες O καθορισµός των Υδατικών Σωµάτων (ΥΣ) αποτελεί τη βάση για την εφαρµογή της Οδηγίας, επειδή το ΥΣ αποτελεί τη βασική µονάδα διαχείρισης. Σύµφωνα µε το τυπολογικό σύστηµα Β της Οδηγίας ένα ΥΣ σώµα ανήκει σε ένα και µόνο τύπο µε βάση τα κύρια φυσικά και υδρολογικά του χαρακτηριστικά. Σε κάθε τύπο αντιστοιχούν συγκεκριµένες συνθήκες αναφοράς που χαρακτηρίζονται από βιολογικά, υδροµορφολογικά και φυσικοχηµικά στοιχεία. Ο περαιτέρω διαχωρισµός των ΥΣ σε φυσικές υποενότητες αφορά το οικολογικό τους καθεστώς, αλλά και το καθεστώς προστασίας. Το οικολογικό καθεστώς ορίζεται µε βάση κυρίως τα βιολογικά στοιχεία ποιότητας. Αυτό είναι ένα καινοτόµο στοιχείο της Οδηγίας, γιατί εισάγει για πρώτη φορά στα νοµικά χρονικά την έννοια της οικολογικής ποιότητας (ecological quality), δηλαδή της καλής δοµής και λειτουργίας των υδατικών οικοσυστηµάτων. Στόχος της Οδηγίας είναι 2015 όλα τα ΥΣ της ΕΕ να έχουν "καλή" οικολογική ποιότητα. 2. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Οι επιστηµονικές οµάδες του ΕΛΚΕΘΕ και του ΕΘΙΑΓΕ-ΙΝΑΛΕ συµµετείχαν στις Ευρωπαϊκές οµάδες εργασίες που συγκαλέσθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό όργανο JRC (CIS Working Group 2.4. COAST, WG2A ECOSTAT, WG25 IC network-medgig) προκειµένου να υλοποιηθεί η Κοινή Στρατηγική Εφαρµογής (CIS) για τις βασικές απαιτήσεις της Οδηγίας, που είναι η τυπολογία, η κατηγοριοποίηση και η διαβαθµονόµηση. Η µεθοδολογία που ακολουθήθηκε στηρίχθηκε στις κατευθυντήριες οδηγίες που παράχθηκαν από τις οµάδες εργασίας (ΕC, 2003a,b), καθώς και στα αποτελέσµατα της άσκησης διαβαθµονόµησης (EC, 2007). Για τη Μεσογειακή οικοπεριοχή καθορίσθηκαν 5 βασικοί τύποι παράκτιων ΥΣ µε βάση κυρίως το βάθος, το βαθµό έκθεσης και το βασικό γεωµορφολογικό υπόβαθρο των ακτών. Για τα Παράκτια ΥΣ διακρίθηκαν οι εξής τύποι: Βραχώδεις ρηχές ακτές (Rocky shallow-), Βραχώδεις βαθιές ακτές (Rocky deep-), Ιζηµατικές ρηχές ακτές (Sedimentary shallow- ), Ιζηµατικές βαθιές ακτές (Sedimentary deep-), Πολύ προστατευµένοι κόλποι (Very sheltered bays-). Τα µεταβατικά νερά διακρίνονται σε δύο κύριους τύπους, τις Λιµνοθάλασσες (T1) και τα ελταϊκά συστήµατα (T2). Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω έγινε ο καθορισµός των παράκτιων και µεταβατικών ΥΣ της Ελλάδας και η αποτύπωσή τους σε χάρτη. Ο πίνακας 1 παραθέτει ένα αρχικό κατάλογο παράκτιων ΥΣ µε µία βασική περιγραφή των υδρολογικών παραγόντων που τα διαφοροποιούν σε ενότητες και υποενότητες. Επίσης δίνεται και ο τυπολογικός τους χαρακτηρισµός (-5). Συνολικά περιλαµβάνονται 63 παράκτια και 25 µεταβατικά ΥΣ. Οι παράκτιες υδατικές µάζες της χώρας διαιρέθηκαν σε τέσσερις ωκεανογραφικές ενότητες, 571
τρεις στο Αιγαίο (Βόρειο, Κεντρικό και Νότιο) και µία στις εξωτερικές ακτές του ειναροταυρικού τόξου (από τις Ελληνικές ακτές του Ιονίου Πελάγους µέχρι τη Λεβαντινή Θάλασσα). Στην πρώτη ενότητα: Υδατικά σώµατα στις Ελληνικές ακτές του Βόρειου Αιγαίου Πελάγους και των εγκολπώσεών του διακρίθηκαν 15 ΥΣ. Πρόκειται για τα ΥΣ που επηρεάζονται σηµαντικά από τους διασυνοριακούς ποταµούς της Β. Ελλάδας, τα ύδατα της Μαύρης Θάλασσας, την εκτεταµένη υφαλοκρηπίδα του Β. Αιγαίου και την τάφρο του Αγίου Όρους. Πρόκειται για ΥΣ που παρουσιάζουν τάσεις φυσικού ευτροφισµού. O όρος «ευτροφικός» χρησιµοποιείται καταχρηστικά στις Ελληνικές θάλασσες που είναι όλες ολιγοτροφικές αν συγκριθούν µε εκείνες της Βόρειας Ευρώπης. Στη δεύτερη ενότητα Υδατικά σώµατα στις Ελληνικές ακτές του Κεντρικού Αιγαίου Πελάγους και των εγκολπώσεών του διακρίθηκαν 9 ΥΣ. Πρόκειται για το σύνολο των «µεσοτροφικών» ΥΣ, δηλαδή αυτών που βρίσκονται µεταξύ του ευτροφικού Β. Αιγαίου και του ολιγοτροφικού Ν. Αιγαίου. Στην τρίτη ενότητα Υδατικά σώµατα στις Ελληνικές ακτές του Νότιου Αιγαίου και των εγκολπώσεών του διακρίθηκαν 17 ΥΣ. Πρόκειται για το σύνολο των ΥΣ σωµάτων που επηρεάζονται σηµαντικά από την εκτεταµένη υφαλοκρηπίδα των Κυκλάδων και τα ύδατα του ρεύµατος της Μικράς Ασίας. Στις ανοικτές ακτές πρόκειται για τυπικά ολιγοτροφικά υδατικά σώµατα, ενώ στους κόλπους πρόκειται για υδατικά σώµατα στα οποία παρατηρούνται φαινόµενα ανθρωπογενούς ευτροφισµού. Στην τέταρτη ενότητα Υδατικά σώµατα στις εξωτερικές ακτές του ειναρο- Ταυρικού τόξου διακρίθηκαν 22 ΥΣ. Πρόκειται για τις Ελληνικές ακτές της Λεβαντινής Θάλασσας, του Λυβικού Πελάγους, του Ιονίου Πελάγους και των εγκολπώσεών τους και εµπεριέχει το σύνολο των ΥΣ που επηρεάζονται σηµαντικά από την τυπική υπερολιγοτροφική θαλάσσια µάζα της ανατολικής Μεσογείου. Στις εγκολπώσεις συχνά παρατηρούνται φαινόµενα ανθρωπογενούς ευτροφισµού. Στην περίπτωση των Μεταβατικών Υδάτων διακρίθηκαν τα ακόλουθα ΥΣ: εκβολές Έβρου, λιµνοθάλασσες Ροδόπης, λιµνοθάλασσες Πόρτο Λάγους, εκβολές Νέστου, λιµνοθάλασσες Κεραµωτής, εκβολικό σύστηµα Αξιού-Λουδία-Αλιάκµονα, εκβολές Στρυµώνα, λιµνοθάλασσες Αµβρακικού, εκβολές Λούρου, εκβολές Άραχθου, εκβολές Καλαµά, λιµνοθάλασσα Αντινιώτη, λιµνοθάλασσα Κορισσίων, λιµνοθάλασσες Στενών, λιµνοθάλασσα Κούταβος, εκβολές Αχελώου, λιµνοθάλασσα Μεσολογγίου, λιµνοθάλασσα Αιτωλικού, λιµνοθάλασσα Πάπας, εκβολές Πηνειού, λιµνοθάλασσα Κοτύχι, εκβολές Σπερχειού, εκβολές Ευρώτα, λιµνοθάλασσα Γιάλοβας, λιµνοθάλασσες Καλλονής. 3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ EC, 2000. Directive of the European parliament and of the Council 2000/60/EC establishing a framework for community action in the field of Water Policy. Office Journal of the EC, L 327, Brussels (2000). EC, 2003a. Guidance on typology, reference conditions and classification systems for transitional and coastal waters. Produced by: CIS Working Group 2.4. EC, p. 116. EC, 2003b. Towards a guidance on establishment of the intercalibration network and the process on the intercalibration exercise. CIS Working Group 2.5. EC, p. 54. EC, 2007. Final Report.Coastal MED-GIG. G. Casazza, Italy, coordinator. 143p 572
Πίνακας 1. Παράκτια Υδατικά Σώµατα της Ελλάδας και αντίστοιχη τυπολογία. ΙΤ: Ιδιαιτέρως Τροποποιηµένα υδατικά σώµατα. Table 1. Coastal Water bodies of Greece and respective typology. ΙΤ: Heavily modified water bodies. Αύξων αριθµός και ονοµασία υδατικού σώµατος (ΥΣ) 1-15. Ενότητα Α. Υδατικά σώµατα στις Ελληνικές ακτές του Βόρειου Αιγαίου Πελάγους και των εγκολπώσεών του. 1. Ανοικτές Ελληνικές ακτές στο Β. Αιγαίο Γενικός χαρακτηρισµός για το ΥΣ που βρέχει τις ακτές της Σαµοθράκης, της Θάσου, της Λήµνου, του Αγ. Ευστρατίου των Β. Σποράδων και των άλλων µικρότερων νησιών του Βορείου Αιγαίου, των χερσονήσων της Χαλκιδικής και του Πηλίου και δεν επηρεάζεται άµεσα από τη χέρσο (σε αντιδιαστολή µε τις ειδικότερες κατηγορίες ΥΣ του Β. Αιγαίου που διαφοροποιούνται λόγω χερσογενών επιδράσεων και περιγράφονται στη συνέχεια µε αύξοντα αριθµό 2 έως 15). 2. Ανοικτές Ελληνικές ακτές στο Θρακικό Πέλαγος Υδατικό σώµα που επηρεάζεται άµεσα από τους διασυνοριακούς ποταµούς Έβρο και Νέστο. Βρίσκεται πάνω στο ευρύτερο τµήµα της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας µε αποτέλεσµα να διαφοροποιείται, ως υδάτινη µάζα, από το υπόλοιπο Βόρειο Αιγαίο. 3. Βιστωνικός Κόλπος Τµήµα του ΥΣ του Θρακικού Πελάγους που παρουσιάζει τη µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο (επαφή µε την λίµνη Βιστωνίδα). 4. Βόρειες ακτές διαύλου Θάσου Υδατικό σώµα που επηρεάζεται άµεσα από την εκβολή του Νέστου. 5. Κόλπος Καβάλας Η ανατολική περιοχή (αµµώδεις ακτές Κεραµωτής-Καρβάλης που επηρεάζονται από το Νέστο) διαφοροποιείται από την δυτική (βραχώδεις ακτές Καβάλας-Ελευθερών) που έχουν τυπικά χαρακτηριστικά Β. Αιγαίου. 6. Στρυµονικός Κόλπος Υδατικό σώµα που επηρεάζεται άµεσα από την εκβολή του Στρυµόνα. 7. Κόλπος Ιερισσού (Χαλκιδική) 8. Σιγγιτικός Κόλπος (Χαλκιδική) 9. Κασσανδρινός Κόλπος (Χαλκιδική) Τύπος 573
10. Όρµος & Κόλπος Θεσσαλονίκης Βαρέως τροποποιηµένο ΥΣ µε ακτογραµµή που περιλαµβάνει την παλαιά εκβολή του Αξιού, το λιµάνι της Θεσσαλονίκης, τις κρηπίδες των επιχωµατώσεων παλαιάς και νέας παραλίας, τις µαρίνες της Καλαµαριάς, τις επεκτάσεις του αεροδροµίου στη θάλασσα και τον κυµατοθραύστη των Νέων Επιβατών. 11. Έσω Θερµαϊκός Κόλπος Υδατικό σώµα που επηρεάζεται από την εκβολή του ποτάµιου συστήµατος Αξιού-Λουδία-Αλιάκµονα. ιαφοροποιείται σε δυτικό τµήµα (ακτές Πιερίας Ηµαθίας) που δέχεται την άµεση επίδραση των ποταµών και ανατολικό (ακτές Χαλκιδικής) που επηρεάζεται έµµεσα. 12. Έξω Θερµαϊκός Κόλπος 13. Κόλπος Μούδρου (Λήµνος) 14. Έσω Παγασητικός Κόλπος Όρµος Βόλου Βαρέως τροποποιηµένο ΥΣ µε ακτογραµµή που περιλαµβάνει την εκβολή του υπερχειλιστή της Κάρλας, το λιµάνι του Βόλου, τις κρηπίδες των επιχωµατώσεων της παραλίας του Βόλου. 15. Παγασητικός Κόλπος 16-24. Ενότητα Β. Υδατικά σώµατα στις Ελληνικές ακτές του Κεντρικού Αιγαίου Πελάγους και των εγκολπώσεών του. 16. Ελληνικές ακτές στο Κεντρικό Αιγαίο Γενικός χαρακτηρισµός για το ΥΣ που βρέχει τις ακτές της Λέσβου, της Χίου και των άλλων µικρότερων νησιών του Κεντρικού Αιγαίου, και των ακτών της Εύβοιας και δεν επηρεάζεται άµεσα από τη χέρσο (σε αντιδιαστολή µε τις ειδικότερες κατηγορίες ΥΣ του Κ. Αιγαίου που διαφοροποιούνται λόγω χερσογενών επιδράσεων και περιγράφονται στη συνέχεια µε α.α.17 έως 23). Έχει χαρακτηριστικά ανοικτής θάλασσας (λόγω µεγάλου αναπτύγµατος) και βαθιάς θάλασσας. Ως προς τον ευτροφισµό επηρεάζεται κυρίως από τα ύδατα της Μαύρης Θάλασσας, λιγότερο όµως από το Β. Αιγαίο και συνεπώς µπορούµε να πούµε ότι έχει µεσοτροφικό χαρακτήρα. 17. Ελληνικές ακτές διαύλου Λέσβου Υδατικό σώµα που βρέχει τις ανατολικές ακτές της Λέσβου και των νησίδων µεταξύ αυτών και της Μικράς Ασίας (µπουγάζι της Μυτιλήνης). Χαρακτηρίζεται από την παρουσία έντονων ρευµάτων (ρεύµα της Μικράς Ασίας που ανεβαίνει από τα ωδεκάνησα προς το Β. Αιγαίο). 18. Κόλπος Γέρας (Λέσβος) Τµήµα του ΥΣ του Κ. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και Τυπική ηµίκλειστη αβαθής περιοχή µε φυσικό και ανθρωπογενή ευτροφισµό. ΙΤ ΙΤ 574
19. Κόλπος Καλλονής (Λέσβος) Τµήµα του ΥΣ του Κ. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και Τυπική ηµίκλειστη αβαθής περιοχή µε φυσικό και ανθρωπογενή ευτροφισµό. 20. Ελληνικές ακτές διαύλου Χίου Υδατικό σώµα που βρέχει τις ανατολικές ακτές της Χίου και των νησίδων µεταξύ αυτών και της Μικράς Ασίας (µπουγάζι της Χίου). Χαρακτηρίζεται από την παρουσία έντονων ρευµάτων (ρεύµα της Μικράς Ασίας που ανεβαίνει από τα ωδεκάνησα προς το Β. Αιγαίο). 21. ίαυλος Ωρεών (Β. Εύβοια) Τµήµα του ΥΣ του Κ. Αιγαίου που περιλαµβάνει την ηµίκλειστη περιοχή µεταξύ των ακτών της Στερεάς Ελλάδας και εκείνων της Εύβοιας (µπουγάζι). Χαρακτηρίζεται από την παρουσία έντονων ρευµάτων. 22. Μαλιακός Κόλπος Ηµίκλειστη αβαθής περιοχή που επηρεάζεται άµεσα από την εκβολή του Σπερχειού ποταµού. 23. Βόρειος Ευβοϊκός Κόλπος Ιδιαίτερο ΥΣ που καλύπτει τον ηµίκλειστο βαθύ (τεκτονικό) Β. Ευβοϊκό Κόλπο. 24. Ορµος Λάρυµνας Τµήµα του ΥΣ του Β. Ευβοϊκού κόλπου ιδιαιτέρως τροποποιηµένο σε µεγάλο του τµήµα. 25-41. Ενότητα Γ. Υδατικά σώµατα στις Ελληνικές ακτές του Νότιου Αιγαίου και των εγκολπώσεών του 25. Ελληνικές ακτές στο Νότιο Αιγαίο Γενικός χαρακτηρισµός για το υδατικό σώµα που βρέχει τις ακτές των Κυκλάδων και των ανοικτών ακτών της Α. Πελοποννήσου, της Β. Κρήτης και των ωδεκανήσων και δεν επηρεάζεται άµεσα από τη χέρσο (σε αντιδιαστολή µε τις ειδικότερες κατηγορίες υδατικών σωµάτων του Ν. Αιγαίου που διαφοροποιούνται λόγω χερσογενών επιδράσεων και περιγράφονται στη συνέχεια µε α.α. 25 έως 40). Τα ύδατα της Μαύρης Θάλασσας δεν επηρεάζουν πλέον τις θαλάσσιες µάζες και συνεπώς µπορούµε να πούµε ότι πρόκειται για τυπικό ολιγοτροφικό υδάτινο σώµα. 26. Ανατολικές Ακτές ωδεκανήσου Υδατικό σώµα επηρεαζόµενο από το ρεύµα της Μικράς Ασίας, που εισέρχεται στο Αιγαίο από την Λεβαντινή Θάλασσα. Περιοχή υπό την επίδραση του στροβίλου (gyre) της Ρόδου. 27. Ακτές κόλπου Πεταλίων Ανοικτός κόλπος µε µικρές χερσογενείς επιδράσεις. 28. Νότιος Ευβοϊκός Τµήµα του ΥΣ του Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και Ηµίκλειστη στενή περιοχή που έχει µεγάλο βάθος. ΙΤ 575
29. Κόλπος Αυλίδας Ηµίκλειστη αβαθής περιοχή του Νότιου Ευβοϊκού, που διαφοροποιείται από αυτόν λόγω φαινοµένων ευτροφισµού. 30. Κόλπος Ελευσίνας Τυπικό ηµίκλειστο ΥΣ µε έντονο ανθρωπογενή ευτροφισµό και µεγάλο τµήµα τροποποιηµένης ακτής. 31. υτικός Σαρωνικός κόλπος Ηµίκλειστος κόλπος που έχει µεγάλο βάθος. 32. Έσω (Κεντρικός) Σαρωνικός Ηµίκλειστος κόλπος µε έντονο ανθρωπογενή ευτροφισµό (KAA Αθηνών) και µεγάλο τµήµα τροποποιηµένης ακτής. 33. Έξω Σαρωνικός κόλπος Τµήµα του ΥΣ του Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει βραδύτερο ρυθµό ανανέωσης και δέχεται ανθρωπογενείς επιδράσεις.. 34. ίαυλος Ύδρας - οκού Σπετσών Τµήµα του ΥΣ του Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει βραδύτερο ρυθµό ανανέωσης και δέχεται ανθρωπογενείς επιδράσεις. Ηµίκλειστη στενή περιοχή που έχει µεγάλο βάθος. 35. Αργολικός κόλπος Τµήµα του ΥΣτου Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο. Ηµίκλειστος κόλπος. 36. Κόλπος Αδάµαντα (Μήλος) Τµήµα του ΥΣτου Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο. Ηµίκλειστη περιοχή που έχει µεγάλο βάθος. 37. Καλδέρα Σαντορίνης Τµήµα του ΥΣ του Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο. Ηµίκλειστη περιοχή που έχει µεγάλο βάθος. 38. Βόρειες ακτές Κρήτης Τµήµα του ΥΣ του Ν. Αιγαίου που διαφοροποιείται από τις ακτές της υφαλοκρηπίδας των Κυκλάδων επειδή µεσολαβεί το βαθύ Κρητικό Πέλαγος. 39. Κόλπος Αγίου Νικολάου Τµήµα του ΥΣ των Βορείων ακτών της Κρήτης που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο. Ηµίκλειστος κόλπος. 40. Κόλπος Ηρακλείου (Κρήτη) Τµήµα του ΥΣ των Βορείων ακτών της Κρήτης του Ν. Αιγαίου που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο. Ανοικτός κόλπος 41. Όρµος Σούδας Τµήµα του ΥΣ των Βορείων ακτών της Κρήτης που παρουσιάζει µικρότερη ανανέωση και επηρεάζεται εντονότερα από την χέρσο. Τυπική ηµίκλειστη περιοχή. ΙΤ 576
42-63. Ενότητα. Υδατικά σώµατα στις εξωτερικές ακτές του ειναρο- Ταυρικού τόξου. Περιλαµβάνει τις Ελληνικές ακτές της Λεβαντινής Θάλασσας, του Λυβικού Πελάγους, του Ιονίου Πελάγους και των εγκολπώσεών τους 42. Ελληνικές ακτές στην Λεβαντινή θάλασσα Υδατικό σώµα που καλύπτει το ανατολικό τµήµα της τέταρτης ενότητας υδατικών σωµάτων της Ελλάδας. Περιλαµβάνει τις πλέον τροπικοποιηµένες ακτές της χώρας. 43. Ελληνικές ακτές στο Λιβυκό πέλαγος Υδατικό σώµα που καλύπτει το κεντρικό τµήµα της τέταρτης ενότητας υδατικών σωµάτων της Ελλάδας. Επηρεάζεται από τις θαλάσσιες µάζες που εξέρχονται από τα στενά Κυθήρων-Αντικυθήρων και τους στροβίλους (gyres) του Πέλωπα και της υτικής Κρήτης. 44. Κόλπος Μεσσαράς Τµήµα του ΥΣ των Ελληνικών ακτών στο Λυβικό που παρουσιάζει µικρότερο 45. Ελληνικές ακτές στο Ιόνιο Γενικός χαρακτηρισµός για το υδατικό σώµα που βρέχει τις ακτές της υτικής Πελοποννήσου και των Ιονίων νήσων και δεν επηρεάζεται άµεσα από τη χέρσο (σε αντιδιαστολή µε τις ειδικότερες κατηγορίες υδατικών σωµάτων του Ιονίου που διαφοροποιούνται λόγω χερσογενών επιδράσεων και περιγράφονται στη συνέχεια µε αύξοντα αριθµό 45 έως 63). 46. Ακτές Λακωνικού Κόλπου 47. Ακτές Μεσσηνιακού Κόλπου 48. Όρµος Μεθώνης 49. Όρµος Ναβαρίνου (Πύλου) 50. Κυπαρισσιακός Κόλπος 51. Κόλπος Λαγανά (Ζάκυνθος) 52. Ακτές Πελοποννήσου στο δίαυλο Ζακύνθου 577
53.Πατραϊκός Κόλπος 54. Κορινθιακός Κόλπος Ιδιαίτερο ΥΣ που καλύπτει τον ηµίκλειστο βαθύ (τεκτονικός) Κορινθιακό Κόλπο. 55. Όρµος Κορίνθου-Λουτρακίου Τµήµα του ΥΣ του Κορινθιακού Κόλπου που παρουσιάζει µικρότερο ρυθµό ανανέωσης και χερσογενείς επιδράσεις. 56. Όρµος όµβραινας Τµήµα του ΥΣ του Κορινθιακού Κόλπου που παρουσιάζει µικρότερο ρυθµό ανανέωσης και χερσογενείς επιδράσεις. Τροποποιηµένη ακτογραµµή σε µεγάλο τµήµα του. 57. Όρµος Ιτέας Τµήµα του ΥΣ του Κορινθιακού Κόλπου που παρουσιάζει µικρότερο ρυθµό ανανέωσης και χερσογενείς επιδράσεις. Τροποποιηµένη ακτογραµµή σε µεγάλο τµήµα του. 58. Όρµος Αντίκυρας Τµήµα του ΥΣ του Κορινθιακού Κόλπου που παρουσιάζει µικρότερο ρυθµό ανανέωσης και χερσογενείς επιδράσεις. Τροποποιηµένη ακτογραµµή σε µεγάλο τµήµα του. 59. Εσωτερικό αρχιπέλαγος Ιονίου (Εχινάδες) 60. Κόλπος Αργοστολίου 61. Αµβρακικός Κόλπος 62. Όρµος Ηγουµενίτσας Τροποποιηµένη ακτογραµµή σε µεγάλο τµήµα του. 63. Κερκυραϊκή Θάλασσα ιαφοροποιείται στο ανατολικό τµήµα που επηρεάζεται άµεσα από την εκβολή του Καλαµά και το δυτικό που επηρεάζεται λιγότερο. ΙΤ 578