Εισαγωγή στα Υπολογιστικά Οικονοµικά

Εισαγωγή στα Υπολογιστικά Οικονοµικά ΜΗ ΕΙΝΑΙ ΒΑΣΙΛΙΚΗΝ ΑΤΡΑΠΟΝ ΕΠΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΝ Αθανάσιος Σταυρακούδης http://stavrakoudis.econ.uoi.gr 5 Οκτωβρίου 2016 1 / 55

Γνωριµία Ονοµα : Αθανάσιος Σταυρακούδης Ηλ. ταχυδροµείο : astavrak@uoi.gr Ιστότοπος : http://stavrakoudis.econ.uoi.gr Τηλέφωνο : 265 100 5935 Ωρες γραφείου : Τρίτη 12:30 13:30 και Παρασκευή 10:00 11:00 Γραφείο: 1ος όροφος, κεντρική ϐιβλιοθήκη 2 / 55

Στόχος του µαθήµατος 1 Καλή και αποτελεσµατική χρήση του διαδικτύου στην οικονοµική έρευνα. 2 Χειρισµός δεδοµένων και γραφική αναπαράσταση/µελέτη οικονοµικών δεδοµένων και µοντέλων. 3 Γραφική και στατιστική ανάλυση δεδοµένων µε χρήση Η/Υ. 4 Υπολογιστική επίλυση και µελέτη ϐασικών οικονοµικών µοντέλων: ισορροπία της αγοράς, το κόστος της επιχείρησης, ϐελτιστοποίηση χρησιµότητας, κα. 5 Υπολογιστική µελέτη µαθηµατικών/στατιστικών προβληµάτων σε εισαγωγικό επίπεδο: πχ επίλυση πολυωνυµικών εξισώσεων, συστήµατα γραµµικών εξισώσεων, γραµµική άλγεβρα, τυχαίοι αριθµοί, κατανοµές, έλεγχοι υποθέσεων, κα. 3 / 55

Γενικά για το µάθηµα 1 Το µάθηµα έχει στόχο την εξοικείωση µε τις ϐασικές υπολογιστικές µεθόδους όπως αυτές χρησιµοποιούνται σε επιστηµονικές εφαρµογές. 2 εν σχετίζεται πολύ µε το µάθηµα «Ανάπτυξη εφαρµογών», όπως ίσως έχετε διδαχτεί στο Λύκειο. 3 Το µάθηµα δεν δίνει τόσο πολύ ϐάση στις εφαρµογές γραφείου όσο στη λύση προβληµάτων. 4 Το µάθηµα είναι προσαρµοσµένο στις γνώσεις και απαιτήσεις των πρωτοετών ϕοιτητών: εν πηγαίνει πολύ στα ϐαθιά, αλλά δεν µένει και στα πολύ ϱηχά. 4 / 55

Παράδειγµα απλού γραφήµατος 5 / 55

Παράδειγµα πιο σύνθετου γραφήµατος 6 / 55

Παράδειγµα γραφήµατος συναρτήσεων 7 / 55

Παράδειγµα τρισδιάστατου γραφήµατος 8 / 55

Παράδειγµα επίλυσης γραµµικού συστήµατος 9 / 55

Παράδειγµα υπολογισµού ακρότατου συνάρτησης f (x) = 4 x 2 2 x + 4 f ( x ) : = 4 / ( x^2 2*x + 4 ) ; g ( x ) : = ( d i f f ( f ( x ), x ) ) ; s o l : s o l v e ( g ( x ) = 0 ) ; x0 : r h s ( s o l [ 1 ] ) ; g2 ( x ) : = ( d i f f ( f ( x ), x, 2 ) ) ; g2 ( x0 ) ; 10 / 55

Παράδειγµα µέσου και οριακού κόστους T C = q 3 10 q 2 + 60 q + 40 11 / 55

Υπολογισµός εξωτερικής επίδρασης στην παραγωγή Η συνάρτηση Ϲήτησης: D = 10 q + 140 Οριακό κοινωνικό κόστος: MSC = MP C + q 2 Το κοινωνικό κόστος: q0 q1 MSC (q) dq q0 q1 D (q) dq D( q ) : = 10*q + 140; MSC( q ) : = MPC( q ) + q^2 ; s o l : s o l v e (D( q)=mpc( q ) ) ; q0 : r h s ( s o l [ 1 ] ) ; i f r h s ( s o l [ 1 ] ) > 0 then q1 : r h s ( s o l [ 1 ] ) e l s e q1 : r h s ( s o l [ 2 ] ) ; SC : i n t e g r a t e (MSC( q ), q, q1, q0 ) i n t e g r a t e (D( q ), q, q1, q0 ) ; 12 / 55

Παράδειγµα στατιστικής ανάλυσης συνάρτησης Ϲήτησης q < c ( 2, 6, 8, 10, 15) p < c ( 120, 100, 85, 55, 25) p l o t ( q, p, pch=19, type = " b ", lwd =3) D < lm ( p q ) a b l i n e (D, col =2, lwd =4) 13 / 55

Βιβλία και ύλη 1 υστυχώς ή ευτυχώς, το µάθηµα δεν είναι του ενός βιβλίου. 2 Θα χρειαστεί να συµβουλευτείτε περισσότερα από ένα ϐιβλία, να κρατήσετε πολλές σηµειώσεις, και να ψάξετε στη ϐιβλιοθήκη και στο διαδίκτυο. 3 Σε πολλά πράγµατα ϑα υπάρχει επανάληψη και επικάλυψη,.π.χ., ϑα λύσουµε το ίδιο πρόβληµα µε δύο ή τρεις διαφορετικούς τρόπους, σε διαφορετικά υπολογιστικά περιβάλλοντα. 4 Επισκεφτείτε τη σελίδα http://bit.ly/hy-i-books για να ενηµερωθείτε για την προτεινόµενη ϐιβλιογραφία του µαθήµατος. 5 Το υπουργείο Παιδείας σας δίνει τη δυνατότητα να προµηθευτείτε ένα δωρεών σύγγραµα, http://eudoxus.gr. 14 / 55

Τρόπος ϐαθµολόγησης Τεστ, εργασίες και παρουσιάσεις 1 Κάθε µάθηµα συνοδεύεται από ένα τεστ, κάντε αυτά τα τεστ. 2 Ο µέσος όρος των 20 τεστ/διαγωνισµάτων (µεγαλύτερου ϐαθµού) συνεισφέρει σε 7 µονάδες του τελικού ϐαθµού. Αν δεν σας ικανοποιεί ο ΜΟ των τεστ δώστε την τελική εξέταση για πιθανή ϐελτίωση της ϐαθµολογίας. 3 Κερδίστε επιπλέον 3 µονάδες παρουσιάζοντας εργασίες και ασκήσεις µέσα στην τάξη. Αυτές οι 3 µονάδες είναι εκτός τελικών εξετάσεων. 4 ιεκδικήστε ϐαθµολογική επιδότηση bonus λύνοντας ασκήσεις και εξηγώντας τη λύση στους συµφοιτητές σας. 5 Προσοχή στον µηδενισµό λόγω αντιγραφής. Είµαστε στον 21 ο αιώνα, τίποτα δεν είναι πια κρυφό. 15 / 55

Τρόπος ϐαθµολόγησης των τεστ Σε παρένθεση η ϐαθµολογία τελικής εξέτασης. 1 Απαραίτητα: ϕοιτητική ταυτότητα και κωδικοί σύνδεσης. 2 3-5 (7) ερωτήµατα πολλαπλής επιλογής πολλαπλής απάντησης. 3 Κάθε ερώτηµα συνοδεύεται µε 4 απαντήσεις, αλλά έχει άγνωστο αριθµό Σ/Λ απαντήσεων. 4 Βαθµολόγηση: 0-3 (-5) πόντοι 1 0 (0) πόντοι 2 1 (0) πόντοι 3 6 (5) πόντοι 4 11 (10) πόντοι 5 Τελικός ϐαθµός: floor(sumpoints/n) Μπορείτε να κάνετε τα τεστ από το εργαστήριο Η/Υ συνεχώς ή από οπουδήποτε αλλού κάθε Τρίτη, Πέµπτη και Σάββατο 8-9πµ, ή 8-9µµ. 16 / 55

2ος εναλλακτικός τρόπος εξέτασης Αναγνώριση µαθηµάτων MOOC 1 Επιτυχής παρακολούθηση 1-2 µαθηµάτων τύπου MOOC, (Massive open online course) 2 ιάρκεια τουλάχιστον 9 εβδοµάδων για ένα µάθηµα ή 12 για δύο µαθήµατα. 3 Οποιοδήποτε µάθηµα από: http://www.coursera.org http://www.udacity.com http://www.edx.org 4 Πρέπει να πετύχετε ϐαθµό τουλάχιστον 70%. 5 Το αργότερο 10 µέρες πριν την έναρξη της εξεταστικής. 6 Σύντοµη προφορική εξέταση πάνω στην ύλη που παρακολουθήσατε. 7 http://stavrakoudis.econ.uoi.gr/stavrakoudis/?iid=550 17 / 55

Αντιµετώπιση αντιγραφής και κλεψιάς Η άποψή µου Η αντιγραφή και η κλοπή πνευµατικής εργασίας αποτελούν το χειρότερο ακαδηµαϊκό παράπτωµα και αντιµετωπίζονται µε τη µεγαλύτερη δυνατή αυστηρότητα και χωρίς καµία απολύτως επιείκεια._ 18 / 55

Αντιµετώπιση αντιγραφής και κλεψιάς Η άποψή µου Η αντιγραφή και η κλοπή πνευµατικής εργασίας αποτελούν το χειρότερο ακαδηµαϊκό παράπτωµα και αντιµετωπίζονται µε τη µεγαλύτερη δυνατή αυστηρότητα και χωρίς καµία απολύτως επιείκεια._ Η άποψη του πανεπιστηµίου Το πανεπιστήµιο Ιωαννίνων δεν δίνει καµία σχετική οδηγία, ποτέ δεν έχει τιµωρήσει ϕοιτητή που αντέγραψε στις εξετάσεις. Αντιγράψτε ελεύθερα. 19 / 55

Αντιµετώπιση αντιγραφής και κλεψιάς Η άποψή µου Η αντιγραφή και η κλοπή πνευµατικής εργασίας αποτελούν το χειρότερο ακαδηµαϊκό παράπτωµα και αντιµετωπίζονται µε τη µεγαλύτερη δυνατή αυστηρότητα και χωρίς καµία απολύτως επιείκεια._ Η άποψη του πανεπιστηµίου Το πανεπιστήµιο Ιωαννίνων δεν δίνει καµία σχετική οδηγία, ποτέ δεν έχει τιµωρήσει ϕοιτητή που αντέγραψε στις εξετάσεις. Αντιγράψτε ελεύθερα. Προσοχή στην επιλογή πλευράς Η απουσία κανόνων δεν είναι για καλό σας. Προσοχή λοιπόν. 20 / 55

ύο συµβουλές για περάσετε εύκολα το µάθηµα 1 Ξοδέψτε χρόνο: είστε νέοι και νέες και αυτό που έχετε µπροστά σας είναι χρόνος. 2 Ξοδέψτε χρόνο µε αγάπη και αφοσίωση στο αντικείµενο: µόνο η αγάπη αξίζει στη Ϲωή και µόνο µε αγάπη ϑα ϐρείτε ανταπόδοση για το χρόνο που ξοδεύετε. 21 / 55

Γιατί αποτυγχάνουν τόσοι πολλοί στο µάθηµα; 1 Είναι συνηθισµένο ϕαινόµενο σχεδόν σε όλα τα µαθήµατα κάθε ελληνικού ΑΕΙ. 2 Ρίξτε µια µατιά στον πίνακα ϐαθµολογίας ενός τυχαίου µαθήµατος. 3 Βολεύει ιδαίτερα την τοπική κοινωνία: Η παράταση σπουδών αυξάνει την κατανάλωση (Θυµηθείτε: η λιτότητα δεν είναι δηµοφιλής ιδέα, η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης είναι). 4 7.5 ECTS 7.5 (25 30) 200 ± 20 ώρες ενασχόλησης το εξάµηνο. 5 ε γίνεται να περάσετε το µάθηµα έξω από το αµφιθέατρο. 6 εν υπάρχει επετηρίδα στο µάθηµα, τα χρόνια δεν σας ϐοηθήσουν. 7 Ζητήστε από κάποιον που χρωστάει το µάθηµα να σας δείξει το τετράδιο σηµειώσεων από µάθηµα: Θα καταλάβετε αµέσως το γιατί. 22 / 55

Αν χρειάζεστε ϐοήθεια 1 Αν για οποιοδήποτε λόγο (οικογένεια, υγεία, κτλ) χρειάζεστε επιπλέον ϐοήθεια στο µάθηµα πρέπει να το πείτε τώρα. 2 εν έχει νόηµα να µου εξηγείτε οτιδήποτε µετά τις εξετάσεις. 3 εν υπάρχει κανείς λόγος να ντρέπεστε ή να ϕοβάστε. 4 Ζητήστε ϐοήθεια και ϑα λάβετε ϐοήθεια, χάρες δεν γίνονται ποτέ και σε κανέναν. 5 Για σοβαρά προβλήµατα υγείας σας παρακαλώ να µε ενηµερώσετε το αργότερο έως και την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2016. 23 / 55

Βοηθάµε ο ένας τον άλλον 1 Προσφέρουµε απλόχερα ϐοήθεια ο ένας στον άλλον. 2 Η συνεργατική µάθηση είναι από τις πιο πετυχηµένες µεθόδους για να µάθει κάνει κάτι αποτελεσµατικά, καλά, και σε ϐάθος χρόνου. 3 Θα έχετε πολλές ευκαιρίες να ϐοηθήσετε ο ένας τον άλλον και ϑα ανταµειφθείτε πλουσιοπάροχα για την ενεργή συµµετοχή σας στο µάθηµα. 4 Η ϐοήθεια είναι βοήθεια, δεν είναι απατεωνιά και κλεψιά στις εξετάσεις. 5 Εκµεταλλευτείτε τις δυνατότητες της ιστοσελίδας του µαθήµατος. 24 / 55

Κριτική στον καθηγητή και στον τρόπο του µαθήµατος 1 Οσες και όσοι έχετε όρεξη για αντιπαράθεση στο πλαίσιο του µαθήµατος ϑα χαρώ ιδιαίτερα να το κάνετε. 2 Μπορείτε οποιαδήποτε ώρα και στιγµή να αµφισβητήσετε τα πάντα γύρω από το µάθηµα: Τι κάνουµε, γιατί το κάνουµε πως το κάνουµε. 3 Την αµφισβήτηση πρέπει να την πληρώσετε µε επιπλέον διάβασµα και εναλλακτικές προτάσεις. 4 Οποιαδήποτε πρόταση επικροτείται από τους συµφοιτητές σας επιβραβεύεται µε γενναία ϐαθµολογική επιδότηση. 25 / 55

Παρουσιάσεις εργασιών από ϕοιτητές 1 Αν έχετε κάτι ενδιαφέρον να παρουσιάσετε στην τάξη σχετικό ή άσχετο µε το µάθηµα (αρκεί να έχει χρήση Η/Υ) µη διστάσετε να επικοινωνήσετε µαζί µου. 2 Κάθε καλή (αλλά σύντοµη) παρουσίαση κερδίζει 1 ϐαθµό. 3 Θέµατα µιας τέτοιας εργασίας µπορείτε να πάρετε είτε από άλλα µαθήµατα, είτε από την επικαιρότητα, είτε από κάτι που ϑίξαµε στην τάξη και χρειάζεται ανάλυση. 4 Προτιµήστε µη συµβατικά ϑέµατα. 5 Χρειάζονται: εδοµένα, πίνακες, γραφήµατα (δικά σας, όχι κάποιων άλλων). Παραποµπές στη ϐιβλιογραφία (ϐιβλιογραφία, όχι ό,τι να ναι). Ανεση και στυλ... (αυτά που ξέρουµε, τα ξέρουµε καλά). 26 / 55

Πιθανά ϑέµατα από τα µαθηµατικά του γυµνασίου 1 Ιστορία του υπολογισµού του αριθµού π. 2 Τι ϑα συνέβαινε αν ο αριθµός π είχε πεπερασµένα ψηφία; 3 Ποια είναι η κατανοµή µονοψήφιων, διψήφιων, τριψήφιων αριθµών που προκύπτουν από την αλληλουχία των ψηφίων του αριθµού π; 4 Ποιος και πως ανακάλυψε τη µέθοδο της διακρίνουσας για τις εξισώσεις δευτέρου ϐαθµού; 5 Πότε, από ποιον, και πως ανακαλύφθηκε το συνηµίτονο; 6 Ποια είναι τα πλατωνικά στερεά; 27 / 55

Πιθανά ϑέµατα επιστηµονικής ϕαντασίας 1 Τι ϑα γινόταν στην Ιστορία αν η Καρχηδόνα νικούσε τη Ρώµη; 2 Πως ϑα ήταν ο κόσµος αν δεν καιγόταν η ϐιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας; 3 Πότε ϑα ξεκινήσει το διαστρικό εµπόριο; 4 Πότε ϑα κατοικηθεί ο Αρης; 5 Είναι δυνατόν να υπάρξει η «µηχανή του χρόνου»; 6 Ζούµε σε µια προσοµοίωση; 28 / 55

Πιθανά ϑέµατα από την καθηµερινότητα 1 Ποιες είναι οι πηγές µόλυνσης της λίµνης Παµβώτιδας; 2 Γιατί τα ελληνικά πανεπιστήµια δεν δίνουν υποτροφίες; 3 Ποιες είναι οι καταναλωτικές συνήθειες των ϕοιτητών στην Ελλάδα; 4 Γιατί οι άντρες προτιµούν τις ξανθές; 5 Τι είναι το «ϕαινόµενο του κραγιόν»; 6 Πόσο κοστίζει στην κοινωνία η µείωση των ωρών ύπνου; 29 / 55

Συνεχής ενηµέρωση 1 Από την ιστοσελίδα stavrakoudis.econ.uoi.gr 2 Google: Σταυρακούδης ή Stavrakoudis 3 Από τη σήµανση (hastag) #compecon του χρήστη @AStavrakoudis στο twitter.com 4 Από τις ανακοινώσεις του τµήµατος Οικονοµικών Επιστηµών, www.econ.uoi.gr 5 εν υπάρχουν ποτέ γραπτές ανακοινώσεις σε τοίχους, κ.λπ. 6 εν ευθύνοµαι για τις διαδόσεις και τα κουτσοµπουλιά, από τα οποία κατά κύριο λόγο «ενηµερώνεστε»... 7 Ποτέ µην λέτε: «Ακουσα πως...» 30 / 55

Αναζήτηση πληροφορίας στο twitter.com σήµανση #compecon του χρήστη @AStavrakoudis εν χρειάζεται να ακολουθήσετε (follow) 31 / 55

Απαραίτητη η χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου webmail.uoi.gr Το όνοµα χρήστη είναι το ec0xxxx, όπου 0xxxx ο αριθµός ϕοιτητικού µητρώου Το συνθηµατικό το έχετε πάρει (ϑεωρητικά...) από τη γραµµατεία κατά την εγγραφή σας 32 / 55

Πρόσβαση στην ιστοσελίδα του µαθήµατος Το όνοµα χρήστη είναι το xxxx, ο αριθµός ϕοιτητικού µητρώου σας Το συνθηµατικό σας αποστέλλεται στο ηλεκτρονικό σας ταχυδροµείο, όταν το Ϲητήσετε 33 / 55

Αποστολή συνθηµατικού stavrakoudis.econ.uoi.gr/ stavrakoudis/?iid=412 ώστε τον αριθµό ϕοιτητικού µητρώου ή το e-mail σας Το συνθηµατικό σας αποστέλλεται στο ηλεκτρονικό σας ταχυδροµείο 34 / 55

Σε τι χρειάζεται η πιστοποιηµένη πρόσβαση µάθηµα). 35 / 55 Η πιστοποίηση (χρήστης, συνθηµατικό) χρειάζεται για να: 1 ιαβάζετε τις ανακοινώσεις του µαθήµατος. 2 Βλέπετε τους ϐαθµούς σας. 3 Συµµετέχετε σε µικρότερες οµάδες εργαστηρίων ή στις τελικές εξετάσεις. 4 Καταθέτετε σχόλια και απορίες. 5 Ψηφίζετε σχετικά µε τη δυσκολία/κατανόηση των ασκήσεων. 6 Ψάχνετε για αλληλοβοήθεια στην επίλυση των ασκήσεων. 7 Συµµετέχετε στις δηµοσκοπήσεις της ιστοσελίδας. 8 Γράφετε µηνύµατα στον τοίχο της ιστοσελίδας (σχετικά ή άσχετα µε το

Ασκήσεις στο εργαστήριο 1 Θα χρειαστεί έντονη εξάσκηση σε Η/Υ. 2 Εργαστήριο Η/Υ στο ισόγειο του κτηρίου ιοίκησης, διαθέσιµο καθηµερινά 9πµ 2µµ 3 Εργαστήριο Η/Υ στο 2ο όροφο του Οικονοµικού, επάνω από τις αίθουσες διδασκαλίας, διαθέσιµο ανάλογα µε το πρόγραµµα. 4 Υπεύθυνη: Αρετή Πανούση, τηλ 5931, e-mail: apanousi@cc.uoi.gr. 5 Ασκήσεις σε Windows XP/7 ή Ubuntu/Linux. 6 Στο εργαστήριο του Οικονοµικού η πρόσβαση σε Ubuntu/Linux γίνεται µε όνοµα χρήστη student και συνθηµατικό econ98 ή econ1998. 7 Η συµµετοχή στο εργαστήριο Η/Υ είναι προαιρετική. 36 / 55

Χρειάζεται να έχω δικό µου Η/Υ; απόσβεση. 37 / 55 1 Μόνο για το µάθηµα όχι, ο Η/Υ είναι γενικότερο βοήθηµα, για όλα τα µαθήµατα, και όχι µόνο για µαθήµατα. 2 εν χρειάζεται καινούργιος Η/Υ. 3 Μάθετε γρήγορα να κάνετε εγκατάσταση λειτουργικών συστηµάτων. 4 Λειτουργικά συστήµατα ϐασισµένα σε διανοµές Linux είναι λιγότερα απαιτητικά σε πόρους και και περισσότερο ανθεκτικά σε βλάβες και ιούς. 5 Ενας παλιός (3-4 ετών) Η/Υ αποκτώντας λειτουργικό Linux αποκτά µια δεύτερη Ϲωή. 6 Μην αγοράζετε καινούργιο Η/Υ αν δεν έχετε χρόνο να κάνετε

Λογισµικό για το µάθηµα Μόνο ανοιχτό λογισµικό Στο µάθηµα χρησιµοποιούµε µόνο ανοιχτό λογισµικό, δεν χρειάζεται να το αγοράσετε ή να το κλέψετε Η ιστοσελίδα του µαθήµατος έχει συνδέσµους για: 1 Open Office, εφαρµογές γραφείου 2 Libre Office, εφαρµογές γραφείου 3 Maxima, συµβολικά µαθηµατικά 4 Octave, αριθµητικές εφαρµογές και γραµµική άλγεβρα 5 R, υπολογιστική στατιστική 38 / 55

Να έρχοµαι στα µαθήµατα/διαλέξεις; Σύντοµη απάντηση: όχι Πρωϊνό ξύπνηµα. Απαιτείται προεργασία και παρακολούθηση των διαλέξεων. Απαιτείται πειθαρχία και προσπάθεια. υσκολία συµµόρφωσης µε κανόνες. εν υπάρχουν απουσίες, δεν υπάρχει «µνήµη», πχ «ήσουν στο µάθηµα και ϑα πάρεις καλό ϐαθµό». Αναλυτική απάντηση : εν αφήνουµε το γάµο για να πάµε στα πουρνάρια, και όταν έχουµε µάθηµα, ο γάµος είναι το µάθηµα. Αν έρθετε στο µάθηµα, να είστε πάντα στην ώρα σας. Αν έρθετε στο µάθηµα, να είστε πάντα προετοιµασµένοι για µάθηµα. 52 39 / 55

Που ϐαδίζουµε; Αναζήτηση του όρου «Computational» στη ϐιβλιογραφική ϐάση δεδοµένων scopus.com για την κατηγορία «Economics, Econometrics, Finance» 40 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 41 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 1 Πελατειακό κράτος 1 Θεσµοί και διαφάνεια Παράδειγµα Για να επιλυθεί ένα πρόβληµα πρέπει να πας στον (πχ) ήµαρχο, Υπουργό, Πρύτανη, Πρωθυπουργό, ιευθυντή, κ.λπ. Το σωστό είναι να υπάρχει διαδικασία που λύνει προβλήµατα χωρίς απαραίτητη προσωπική επαφή που συνήθως καταλήγει σε συνδιαλλαγή, διαπλοκή, κ.λπ. 42 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 2 Το δίκαιο του ισχυρού 2 Κράτος του νόµου (rule of law) Παράδειγµα Κανόνες που ισχύουν για όλους, όχι δίκαιο του ισχυρού και του τσαµπουκά. Θυµηθείτε τη ϕράση: «Υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο» όχι «έχω τα µέσα και κάνω ότι γουστάρω». 43 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 3 Χαοτική διοίκηση 3 Αποτελεσµατική διοίκηση Παράδειγµα Ρωµαϊκή αυτοκρατορία όχι επιδροµές των Βίκινγκς. 44 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 4 Ευνοιοκρατία 4 Ισότητα ευκαιριών Παράδειγµα Ισότητα όχι διακρίσεις (πολιτικές, κοµµατικές, ϕυλετικές, κα.). Η ανισότητα στις ευκαιρίες διάκρισης είναι συνταγή καταστροφής. Πχ, γιατί δε ϑα δείτε ποτέ σε εφηµερίδα την αγγελία: «Ζητείται οικονοµολόγος»; 45 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 5 Περιορισµοί 5 Ελευθερία Παράδειγµα Κάθε είδους ελευθερία (πολιτική, οικονοµική, ϑρησκευτική, κλπ) είναι απολύτως απαραίτητη. Κάθε περιορισµός (1 ΚΤΕΛ Ιωαννίνων, 1 κυλικείο στη ϐιβλιοθήκη, 1 πρόγραµµα σπουδών στα δηµοτικά σχολεία) είναι εµπόδιο στην πρόοδο. 46 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 6 Απλούστευση 6 Πολυπλοκότητα Παράδειγµα Αντιµετωπίζουµε τα προβλήµατα απλοϊκά: ϕταίνε οι ξένοι, οι άλλοι, εµείς οι ίδιοι, οι µετανάστες, οι ΠΑΟΚτσήδες, οι γέροι, κα. Η πραγµατικότητα είναι πολύπλοκη και απαιτούνται ταυτόχρονα πολυποίκιλες και πολύπλοκες προσεγγίσεις. Ενα µόνο προτέρηµα δε ϕτάνει (εργατικός, έξυπνος, πονηρός, µορφωµένος, κα), χρειάζονται πολλά. 47 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 7 Στασιµότητα 7 Πανεπιστήµια αιχµής Παράδειγµα Από το 1300 και µετά οι κοινωνίες προοδεύουν λόγω πανεπιστηµίων. Η ελληνική κοινωνία ϑα υποφέρει ακόµα περισσότερο στο µέλλον εφόσον δεν επενδύει στα πανεπιστήµια. Εννοώ τη γνώση, την καινοτοµία, την αιχµή, όχι απλά τα ντουβάρια. Είµαστε οπισθοδροµική κοινωνία ως προς αυτό και ϕυσικά ϑα το πληρώσουµε. 48 / 55

Γιατί ϕτωχαίνουµε ως χώρα και κοινωνία; Τι υπάρχει: Τι λείπει: 1 Πελατειακό κράτος 1 Θεσµοί και διαφάνεια 2 Το δίκαιο του ισχυρού 3 Χαοτική διοίκηση 4 Ευνοιοκρατία 5 Περιορισµοί 6 Απλούστευση 7 Στασιµότητα 2 Κράτος του νόµου (rule of law) 3 Αποτελεσµατική διοίκηση 4 Ισότητα ευκαιριών 5 Ελευθερία 6 Πολυπλοκότητα 7 Πανεπιστήµια αιχµής Συµπεράσµατα Ολοι έχουν προβλήµατα και ελαττώµατα. Οχι όµως τόσα πολλά ταυτόχρονα. Οι περισσότεροι προσπαθούν να τα διορθώσουν. Οχι να συνεχίζουν να Ϲουν µε αυτά. Το λογικό αναµενόµενο είναι πως ϑα ϕτωχύνουµε και άλλο. 49 / 55

Κι ένα ερώτηµα για το τέλος Ιωάννινα: Ιάσιο: 50 / 55

Κι ένα ερώτηµα για το τέλος Ιωάννινα: 1 Βασικός µισθός: 683 Ιάσιο: 1 Βασικός µισθός: 217 51 / 55

Κι ένα ερώτηµα για το τέλος Ιωάννινα: 1 Βασικός µισθός: 683 2 Μισθός απόφοιτου Οικονοµικών: 700 Ιάσιο: 1 Βασικός µισθός: 217 2 Μισθός απόφοιτου Οικονοµικών: 400 700 52 / 55

Κι ένα ερώτηµα για το τέλος Ιωάννινα: 1 Βασικός µισθός: 683 2 Μισθός απόφοιτου Οικονοµικών: 700 3 Ανεργία: 25 % Πηγή: eurostat tps00155, tipsun20 Ιάσιο: 1 Βασικός µισθός: 217 2 Μισθός απόφοιτου Οικονοµικών: 400 700 3 Ανεργία: 7 % 53 / 55

Κι ένα ερώτηµα για το τέλος Ιωάννινα: 1 Βασικός µισθός: 683 2 Μισθός απόφοιτου Οικονοµικών: 700 3 Ανεργία: 25 % Πηγή: eurostat tps00155, tipsun20 Ιάσιο: 1 Βασικός µισθός: 217 2 Μισθός απόφοιτου Οικονοµικών: 400 700 3 Ανεργία: 7 % Εξηγείστε το ϕαινόµενο: Γιατί ένας απόφοιτος Οικονοµικών στη Ρουµανία µέσα στον πρώτο χρόνο µετά την αποφοίτηση έχει µισθό 2-3 ϕορές µεγαλύτερο του ϐασικού µισθού και στην Ελλάδα έχει (αν έχει) τον ϐασικό; 54 / 55

Σχόλια και ερωτήσεις Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας Είµαι στη διάθεσή σας για σχόλια, απορίες και ερωτήσεις 55 / 55