ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ρ. Ιωάννης Κουμπούρος Καθ. Εφ. Τ.Ε.Ι. Αθήνας Τηλεϊατρική Τηλεϊατρική Ορισμός Η τηλεϊατρική αφορά στη χρήση των ΤΠΕ για τη βελτίωση της υγείας των ασθενών, μέσω της αυξημένης πρόσβασης σε φροντίδα και ιατρική πληροφόρηση Ξεκίνησε το 60 (στρατιωτικές ανάγκες και διάστημα) Εμφανίστηκε στα μέσα με τέλη του 19 ου αιώνα με τα πρώτα αποτελέσματα να επιδεικνύονται στις αρχές του 20 ου αιώνα με την μετάδοση ηλεκτροκαρδιογραφήματος μέσω απλής τηλεφωνικής γραμμής Παραδείγματα πρώιμης υιοθέτησης συμβουλές από ψυχιατρικό ινστιτούτο προς τους γενικούς ιατρούς ενός ψυχιατρικού νοσοκομείου και παροχή εξειδικευμένης έμπειρης ιατρικής γνώμης από ένα κορυφαίο νοσοκομείο αναφοράς σε ένα ιατρικό κέντρο ενός αεροδρομίου Πρόβλημα υιοθέτησης στις αναπτυσσόμενες χώρες Το 70 λόγω του υψηλού κόστους του εξοπλισμού και της εφαρμογής της παρουσίασε σημαντική ύφεση Υπάρχουν περίπου 104 διαφορετικοί ορισμοί ΠΟΥ «Η παροχή υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης από όλους τους επαγγελματίες υγειονομικής περίθαλψης, εκεί όπου η απόσταση είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, χρησιμοποιώντας τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών για την ανταλλαγή έγκυρων πληροφοριών για τη διάγνωση, τη θεραπεία και την πρόληψη ασθενειών και βλαβών, την έρευνα και την αξιολόγηση, καθώς και για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των παροχέων υπηρεσιών υγείας, όλα προς όφελος της αναβάθμισης της υγείας των ατόμων και των κοινοτήτων τους» Οι περισσότεροι από τους ορισμούς τονίζουν ότι η τηλεϊατρική είναι μια «ανοικτή» και συνεχώς εξελισσόμενη επιστήμη, καθώς υιοθετεί τις τεχνολογικές εξελίξεις προκειμένου να απαντήσει και να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις και τις ανάγκες υγείας και στο εκάστοτε κοινωνικό πλαίσιο Ορισμός Τηλεϊατρικής Τηλε- Η αξιοποίηση της τηλεµατικής τεχνολογίας για τη διευκόλυνση στην παροχή υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης στην υγεία Ασθενής και έµπειρη ιατρική γνώση όχι κατ ανάγκη στον ίδιο χώρο Καλύτερη αξιοποίηση πόρων όπου είναι απαραίτητοι Κάποιοι διακρίνουν τον όρο τηλεϊατρική (telemedicine) από τον όρο τηλε-υγεία (telehealth) με τον πρώτο να αφορά αποκλειστικά στην παροχή υπηρεσιών υγείας από ιατρούς και μόνον, ενώ ο τελευταίος να αναφέρεται σε υπηρεσίες από επαγγελματίες υγείας γενικότερα, συμπεριλαμβανομένων των νοσηλευτών, των φαρμακοποιών, των τεχνολόγων, κα Παρόλα αυτά, πολλοί υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ των δύο όρων 1
Ορολογία Τηλε-υγεία Τηλε-Ιατρική (Tele-Medicine) Αφορά κυρίως ασθενείς Τηλε-Υγεία (Tele-Health) Αφορά κυρίως υγιείς πολίτες Τηλε-Φροντίδα (Tele-Care) Ασθενείς με διαγνωσμένη πάθηση (Χρόνια νοσήματα) Ηλεκτρονική Υγεία (e-health) Όρος ομπρέλα Όλες οι εφαρμογές τηλεματικής Τηλε-υγεία: η παροχή πληροφοριών σε εκείνους που παρέχουν ή δέχονται υγιειονομική φροντίδα, καθώς και η παροχή υγειονομικής περίθαλψης σε απομακρυσμένους ασθενείς από επαγγελματίες του χώρου της υγείας, χρησιμοποιώντας τις τεχνολογίες των υπολογιστών και των τηλεπικοινωνιών Σημείωση: ο όρος τηλε-υγεία είναι υπερσύνολο του όρου τηλε-ιατρικής Τηλε-υγεία «Αν και βασικό χαρακτηριστικό της τηλε-υγείας είναι η απόσταση δεν είναι απαραίτητο να είναι μεγάλη. Μπορεί να ενώνει δύο τμήματα του ίδιου νοσκομείου, δύο κτίρια του ίδιου οικοδομικού τετραγώνου, δυο πόλεις, δυο νησιά ή δυο ηπείρους. Μπορεί η απόσταση να είναι σχετικά μικρή και όμως η τηλε-υγεία να εξυπηρετεί, εκπληρώνοντας τον σκοπό της.» Σήμερα οι υπηρεσίες τηλε-υγείας βασίζονται σε εφαρμογές οι οποίες χρησιμοποιούν (ι) το διαδίκτυο προκειμένου να πληροφορούν τους πολίτες για θέματα υγείας, (ιι) πολυμέσα για τηλεδιασκέψεις και τηλε-εκπαίδευση Εφαρμογές τηλεϊατρικής ιακρίνονται σε δύο βασικούς τύπους: ανάλογα με το χρόνο μετάδοσης της πληροφορίας (ασύγχρονος ή σύγχρονος) και την αλληλεπίδραση (επαγγελματίας υγείας προς επαγγελματία υγείας ή επαγγελματίας υγείας προς ασθενή) Ο ασύγχρονος (store-and-forward) τρόπος επικοινωνίας αναφέρεται στην ανταλλαγή ήδη καταγεγραμμένων δεδομένων και πληροφοριών μεταξύ δύο ή περισσοτέρων χρηστών σε διαφορετικό χρόνο Η σύγχρονη επικοινωνία (real time) απαιτεί την ταυτόχρονη ενεργή συμμετοχή των δύο ή περισσοτέρων μερών για την ανταλλαγή της πληροφορίας Κατ οίκον νοσηλεία (μια από τις τελευταίες επεκτάσεις της τηλεϊατρικής) Εφαρμογές τηλεϊατρικής Σε απομακρυσμένες τοποθεσίες (άγονες, αγροτικές, ορεινές, νησιωτικές περιοχές) όπου δεν υφίσταται η έγκυρη και εξειδικευμένη ιατρική παρουσία και γνώση Σύνδεση των νοσοκομείων με τα κέντρα υγείας ή με άλλα μεγαλύτερα και πιο εξειδικευμένα νοσοκομεία Υπάρχουν ακόμη αρκετά προβλήματα για τη μη υιοθέτηση λύσεων τηλεϊατρικής σε αναπτυσσόμενες χώρες και περιοχές (π.χ. μεγάλο αρχικό κόστος κτήσης εξοπλισμού, αυξημένο κόστος χρήσης, έλλειψη βασικών υποδομών, κα) 2
Εξοπλισμός τηλεϊατρικής Βασικός εξοπλισμός (ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές της): μια βιντεοκάμερα, έναν κατάλληλο ψηφιοποιητή, ένα μικρόφωνο, ηχεία, μια κατάλληλη οθόνη για την απεικόνιση ιατρικών δεδομένων, κα Οφέλη - Προβλήματα Τι πρέπει να γίνει Η προσφορά της έγκειται και στη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση την οποία μπορεί να προσφέρει στους απομακρυσμένους επαγγελματίες υγείας, καθώς και στα ευρύτερα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη Στις αναπτυγμένες χώρες τις περισσότερες φορές η χρήση της σταματά με το που παύσει η χρηματοδότηση Παράγοντες που εμποδίζουν την εξάπλωσή της: Η διαφορετική κουλτούρα των ανθρώπων, η αντίσταση στην αλλαγή, η έλλειψη ολοκληρωμένων μελετών για τα οικονομικά οφέλη από τη χρήση της, η έλλειψη νομοθετικού πλαισίου για την υποστήριξή της, η έλλειψη κάλυψης από ασφαλιστικούς φορείς, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η τεχνοφοβία, το ψηφιακό χάσμα, η πολυπλοκότητα των συστημάτων και η δυσλειτουργία τους, η έλλειψη εκπαίδευσης και υποστήριξης, η πολυγλωσσία, κα Να υπάρξει: κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο εκπαίδευση των επαγγελματιών στο χώρο της υγείας ενημέρωση του ευρύτερου πληθυσμού παρουσίαση των βέλτιστων πρακτικών συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα Στα πλαίσια της η-υγείας (e-health) η τηλεϊατρική μπορεί να συνδυαστεί κατάλληλα προκειμένου να εξυπηρετήσει τους πολίτες και να φτάσει τις υπηρεσίες υγείας ακόμη ένα βήμα πιο μακριά, μειώνοντας την περιθωριοποίηση και εξαλείφοντας τα εμπόδια του χώρου και του χρόνου Ένα απλό παράδειγμα Video Conference Modem Telephone Σταθμός Παροχής Τηλεϊατρικών Υπηρεσιών PSTN/ISDN/VSAT link Microscope and other medical instruments Video Conference Digital camera Scanner Telephone Modem Σταθμός Ψηφιοποίησης Printer 3
Τηλε-υγεία Είναι διεθνώς αποδεκτό ότι η βέβαιη διάγνωση, που αφορά στο 50% περίπου των περιστατικών προκύπτει από το ιατρικό ιστορικό, 25-30% από την κλινική εξέταση και τα υπόλοιπα μόνον απαιτούν λεπτομερή διερεύνηση. Αν υπήρχε τρόπος με τον οποίο ο ιατρός θα είχε αυτόματα το πλήρες ιατρικό ιστορικό και τα ευρύματα από την κλινική εξέταση θα μπορούσε με ασφάλεια να έχει αξιόπιστη και τεκμηριωμένη διάγνωση στο 75-80% των περιστατικών, όπου και αν βρίσκεται ο ασθενής. Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής Αφορά στην παροχή ιατρικής περίθαλψης από όλους τους επαγγελματίες του χώρου της Υγείας με χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Επιτρέπει την ανταλλαγή έγκυρης πληροφορίας για τη διάγνωση, αγωγή και πρόληψη ασθενειών, την έρευνα και εκτίμηση, όπως και τη συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών Υγείας, των ατόμων και των κοινοτήτων τους. Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής Καλύτερη ποιότητα και ευκολία πρόσβασης στις υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης Μεταφορά της πληροφορίας, όχι του ασθενή Καλύτερη πληροφορία στους ασθενείς Ιατρική εμπειρογνωμοσύνη, διαθέσιμη σε όλους ανεξάρτητα από τη τοποθεσία του ασθενή Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα των υπηρεσιών ιατρικής περίθαλψης Γρηγορότερες και ασφαλέστερες αποφάσεις για θεραπεία, χάρις στη μεταφορά ιατρικών εικόνων και την εύκολη πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο Άλλες υπηρεσίες Τηλεϊατρικής Απομακρυσμένες περιοχές με χαμηλή ποιότητα παροχής ιατρικών υπηρεσιών Ναυσιπλοΐα Κατ οίκον νοσηλεία Επείγοντα περιστατικά Μονάδες τουρισμού υγείας Συμβουλευτικές μονάδες προς ιατρούς Τηλεκπαίδευση Κάλυψη σπανίων ειδικοτήτων Ομογενοποίηση των ιατρικών υπηρεσιών Ιστορία Τηλεϊατρικής Ιστορία Τηλεϊατρικής 1920: Ιατρικές συμβουλές στα πλοία με σήματα Morse (Σουηδία, Παν/κό Νοσοκομείο Gothenburg) 1967: H πρώτη εφαρμογή τηλεϊατρικής με αλληλεπίδραση ιατρού-ασθενή (Βοστόνη, ΗΠΑ). Μεταφορά ακτινολογικής εξέτασης σε video monitor, συζήτηση ιατρού-ακτινολόγου μέσω τηλεφωνικής γραμμής (Αεροδρόμιο Logan-Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης) 1976: Τηλεϊατρική μέσω Καναδέζικου δορυφόρου (Hermes) - Παρακολούθηση βιοσημάτων ασθενή (Βόρειο Οντάριο) 4
Ιστορία Τηλεϊατρικής στις Η.Π.Α. Μέσα δεκαετίας 1960: Τα πρώτα ιατρικά τηλεμετρικά προγράμματα της NASA σε επανδρωμένα διαστημόπλοια για να παρακολουθούν τις φυσιολογικές λειτουργίες των αστροναυτών. 1964: Το πρώτο πρόγραμμα τηλεϊατρικής για τηλεόραση με αλληλεπίδραση για την παροχή της ιατρικής φροντίδας. Σύνδεσμος τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος ανάμεσα στο Ψυχιατρικό Ίδρυμα της Nebraska και στο κρατικό νοσοκομείο του Norfolk, 112 μίλια μακριά. 1967: Εγκατάσταση αλληλεπιδρώσας τηλεοπτικής σύνδεσης ανάμεσα στο γενικό νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και στο ιεθνές αεροδρόμιο του Logan, της Βοστώνης. Ιστορία Τηλεϊατρικής στις Η.Π.Α. εκαετία 1970: Μεγάλης κλίμακας επιδείξεις στην τηλεϊατρική που αφορούσαν σε δορυφορικά προγράμματα σύνδεσης παραϊατρικού προσωπικού σε απομακρυσμένα χωριά στην Αλάσκα και στον Καναδά με νοσοκομεία. Κοινά χαρακτηριστικά αυτών των προγραμμάτων: Ακριβή υποδομή επικοινωνίας, έλλειψη εμπορικότητας πληροφοριακού και επικοινωνιακού εξοπλισμού, υψηλοί περιορισμοί στην αλληλεπίδραση ανθρώπου-μηχανής, και τα περισσότερα από αυτά υποστηρίζονταν από την Αμερικάνικη κυβέρνηση. Υψηλές αναλογίες κόστους-οφελών: Εξάλειψη της Τηλεϊατρικής στην Αμερική μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Ιστορία Τηλεϊατρικής στις Η.Π.Α. εύτερο κύμα δημοτικότητας τηλεϊατρικής: Νέο ενδιαφέρον, κρίση στην φροντίδα υγείας στην επαρχία, επανάσταση των τηλεπικοινωνιών, πολιτικές αποφάσεις. Παράδειγμα: Πρόγραμμα τηλεϊατρικής Well Care (1994): Το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης (MGH) στη Βοστώνη, και η επιχείρηση WellCare (Παρίσι, Γαλλία) προώθησαν το μεγαλύτερο ιδιωτικό πρόγραμμα τηλεϊατρικής συμπεριλαμβάνοντας διάφορα νοσοκομεία. Το 1994 εκτέλεσε μεταδόσεις υπηρεσιών τηλεακτινολογίας μεταξύ του MGH και της Σαουδικής Αραβίας (παραπάνω από 6.000 ιατρικές εικόνες το χρόνο για τηλεδιάγνωση και τηλεσυμβουλευτική περίπου 600 περιπτώσεων). Ιστορία Τηλεϊατρικής στην Ευρώπη Πρώτες προσπάθειες στην τηλεϊατρική στη Σκωτία στις αρχές της δεκαετίας 1970: παροχή φροντίδας στους εργάτες στις εγκαταστάσεις πετρελαίου στην Βόρεια θάλασσα και στο επιστημονικό προσωπικό της Βρετανικής Ανταρκτικής. AIM (Advanced Informatics in Medicine - Ειδικά θέματα Πληροφορικής στην Ιατρική): 1989-90 - AIM διερευνητική φάση Πολλά προγράμματα στην τηλεϊατρική (π.χ.: 'TΗΛΕΙΑΤΡΙΚΗ: Απαιτήσεις, Πρότυπα και δυνατότητα εφαρμογής σε απομακρυσμένα σενάρια φροντίδας στην Ευρώπη') «AIM κοινότητα»: 3.000 επαγγελματίες υγείας και συνεργαζόμενοι επαγγελματίες από τη βιομηχανία Πλαίσια Προγραμμάτων της ΕΕ: 1991-94 III,1995-98 IV,1999-2002 V, 2003-2006 VI, 2007-2013 VII. Που βρισκόμαστε Επίκεντρο Έρευνας σε ιεθνές Επίπεδο: ΗΠΑ: μέτρηση ζωτικών παραμέτρων, εικονικές επισκέψεις ιατρών, τεχνολογία έξυπνων σπιτιών Καναδάς: αξιολόγηση ομαδικής e-μάθησης και εικονικές επισκέψεις γιατρών Αυστραλία: μέτρηση ζωτικών παραμέτρων, τεχνολογία έξυπνων σπιτιών, μέθοδοι εικονικής πραγματικότητας για νοητική-προσαρμοστική θεραπεία (cognitive-behavioral therapy) Ιαπωνία: μέτρηση ζωτικών παραμέτρων, τεχνολογία έξυπνων σπιτιών, ρομποτική. Η Τηλεϊατρική στην Ευρωπαϊκή Ένωση Στο επίκεντρο πολλών Ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων βρίσκονται οι ολοκληρωμένες πλατφόρμες κατ οίκον νοσηλείας Καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις βρίσκονται στο επίκεντρο του κλινικού ενδιαφέροντος Οι ηλικιωμένοι είναι μια ομάδα ασθενών που αρχίζει να προσελκύει μεγάλο μερίδιο της έρευνας (e-inclusion). 5
Η Τηλεϊατρική στην Ευρωπαϊκή Ένωση Αγγλία: Αξιολόγηση πληροφοριακών συστημάτων και τεχνολογία έξυπνων σπιτιών Η Τηλεϊατρική στην Ευρωπαϊκή Ένωση Γαλλία: Τεχνολογία έξυπνων σπιτιών και επεξεργασία σημάτων Γερμανία: ολοκληρωμένες πλατφόρμες κατ οίκον νοσηλείας, συχνά προσανατολισμένες προς διαβητικούς ασθενείς Ισπανία: Πολυμεσικά πληροφοριακά συστήματα, αλληλεπιδραστική τηλεόραση, μέτρηση ζωτικών παραμέτρων Ελλάδα: μέτρηση ζωτικών παραμέτρων, εικονικές επισκέψεις ιατρών, τεχνολογίες κινητών επικοινωνιών και ρομποτικής Ιταλία: μέτρηση ζωτικών παραμέτρων, έξυπνα ρούχα, συστήματα υποστήριξης αποφάσεων Ανάπτυξη τηλεϊατρικής Ανάπτυξη τηλεϊατρικής Πολύ μεγάλη ανάπτυξη διεθνώς ΗΠΑ: Μεγάλος αριθμός ιδιωτικών κέντρων τηλεϊατρικής Χρησιμοποίηση ακτινολόγων για μαζική γνωμάτευση ακτινογραφιών - Μείωση κόστους Τηλεϊατρική ενόπλων δυνάμεων Βοσνία, Κουβέιτ (τηλεχειρουργική) ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΗΠΑ 38% των νοσοκομείων χρησιμοποιούν τηλεϊατρική 11% πρόκειται να αρχίσουν Κόστος εξοπλισμού = $134.400- $ 287.500 Κόστος μετάδοσης ετησίως =$18.500 - $80.00 Ο ετήσιος τζίρος στις ΗΠΑ αναμένεται από 103 MU$ που ήταν το 1998 να φθάσει τα 683 MUS$ το 2005. *Πηγή = VHA inc., *MEDICAL DATA INTERNATIONAL Σκανδιναβία Ανάπτυξη τηλεϊατρικής ίκτυο υψηλής ποιότητας Κέντρων για Ιατρική Περίθαλψη και Πρόνοια (Υπ. Κοιν. Υποθ. Υγείας, Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο για την Υγεία & Πρόνοια, Εθνικό Ιν. ηµόσιας Υγείας, κ.α.) Ιατρικό δίκτυο (FimNet) EταιρείαΤηλεϊατρικής ίκτυο ΑΤΜ 155 Mb/s Τοπικά νοσοκοµεία και κέντρα Υγείας, 2 Mb/s datanet, ISDN ή modem connections Προγράµµατα τηλεµατικής (Ακτινολογία, ενδοσκόπηση, χειρουργική, κ.α.) Εξοπλισμός για video εικόνες Απαιτούμενος εξοπλισμός Σταθμός εργασίας PC (windows) ή σύστημα videoconferencing Εξοπλισμός στον οποίο μπορεί να συνδεθεί η video camera ή να διαθέτει έξοδο για video σήμα Εξέταση με Υπερηχογράφο Γαστροσκόπηση (σήμα video) Παθολογία (Μικροσκόπια + video camera) ερματολογία (video camera) Ψυχιατρική Video Conferencing, εκπαίδευση και καθοδήγηση 6
Απαιτούμενος εξοπλισμός Εξοπλισμός για σταθερές εικόνες Προϋπόθεση: η εικόνα πρέπει να είναι ικανοποιητικής ποιότητας για να εξεταστεί/συζητηθεί Σταθμός εργασίας PC ερματολογία (video camera/camera για σταθερή εικόνα) Παθολογία (μικροσκόπια + video camera/ camera για σταθερή εικόνα) Λειτουργίες/εργαλεία υποστήριξης εργασίας με αλληλεπίδραση Μεταφορά Αρχείου Ανάγκες Τηλεϊατρικής Ακτινολογία (x-rays, CT, MRI) Έγχρωμη εικόνα (παθολογία, δερματολογία,...) Μεταφορά αρχείου με αποτελέσματα από εξετάσεις (ΕΕΓ, ΕΚΓ) Εργαστηριακές εξετάσεις Απαίτηση: Σταθμοί εργασίας και κατάλληλες τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις Μεταφορά «ζωντανής εικόνας» Ανάγκες Τηλεϊατρικής Όλα τα αποτελέσματα εξετάσεων που λαμβάνονται από σήματα video (χειρουργική, ενδοσκόπηση, κα) Εξοπλισμός videoconferencing μέσω γραμμών ISDN ή Web based videoconferencing με high speed σύνδεση Mεταφορά δεδομένων σε πραγματικό χρόνο Μεταφορά ΗΚΓ από ασθενοφόρα Συνδέσεις: GSM, δορυφορική Μεταφορά ΗΕΓ μεταξύ νοσοκομείων Σταθμοί εργασίας και γραμμές ISDN Δεδομένα επικοινωνιών Για τη μετάδοση μιας Ακτινολογικής εξέτασης θώρακα (2000x2000 pixels, 15 Mb (2 x 7,5 Mb)) Network Transfer rate Time Inmarsat mini-m 2,4 kbit/s 18 h GSM mobile dat 9,6 kbit/s 4,5 h Σύνδεση Modem 28,8 kbit/s 1 h 30 min ISDN 2 x 64 kbit/s 20 min DataNet 2 Mbit/s 1 min 30 sec DataNet - ATM 10 Mbit/s 15 sec 155 Mbit/s 2 sec Εφαρμογές Τηλεϊατρικής Τηλεϊατρική Τηλε-διάγνωση Υπηρεσίες Προστιθέμενης Αξίας Τηλεπαρακολούθηση Τηλε- Συμβούλευση Τηλε-Εκπαίδευση Τηλε- ιαχείριση 7
Τηλεακτινολογία Τηλεακτινολογία Μετάδοση ακτινολογικών εικόνων από ένα σημείο σε άλλο για γνωμάτευση ή απλά για συμβουλευτικούς σκοπούς μέσω Η/Υ χρησιμοποιώντας ενσύρματες ή ασύρματες ζεύξεις. Απαιτείται η σύλληψη της εικόνας σε ψηφιακή μορφή. Αν το μηχάνημα δεν διαθέτει ψηφιακή έξοδο - αναγκαία η ψηφιοποίηση της εικόνας (ψηφιοποιητές film, frame grabbers συνδεδεμένους στην έξοδο composite video) Προδιαγραφές Τηλεακτινολογίας Συστάσεις για εφαρμογές (ACR-199): ιακριτική ικανότητα/ψηφιοποίηση Ακτινογραφίες: 2048 x 2048 x 12 bits CT/MRI/US: 512 x 512 x 8 bits Λογισμικό / Σταθμοί εργασίας δυνατότητες σημειώσεων (annotation), ελέγχου φωτεινότητας, αντίθεσης, δυνατότητες συμπίεσης Απαραίτητη η ύπαρξη βάσης δεδομένων όπου περιέχονται όνομα, κωδικός ασθενούς, ημερομηνία εξέτασης και τύπος Προδιαγραφές Τηλεακτινολογίας Σταθμοί απεικόνισης/τελικής διάγνωσης Να παρέχουν grayscale monitor luminance τουλάχιστον 50 foot-lamberts υνατότητες περιστροφής, μεγέθυνσης, αντιστροφής (δημιουργία αρνητικού), μετρήσεων Ασφάλεια δεδομένων/ ιασφάλιση ποιότητας Λογισμικό και δικτυακό κομμάτι πρέπει να εξασφαλίζουν την ασφάλεια σε πρόσβαση Πρέπει να περιλαμβάνεται λογισμικό διασφάλισης ποιότητας του τηλεϊατρικού εξοπλισμού Τηλεκαρδιολογία Τηλεκαρδιολογία Οι πρώτες εφαρμογές εδώ και 70 χρόνια: τηλεφωνικό δίκτυο για τηλε-ακρόαση καρδιακών ήχων και αναπνευστικών ακροαστικών ευρημάτων με ευαίσθητα μικρόφωνα. Στη δεκαετία του 60 FAX για τη μετάδοση καρδιογραφικών και εγκεφαλογραφικών εκτυπώσεων μέσω τηλεφωνικού δικτύου. Η πλέον συνηθισμένη εφαρμογή τηλεκαρδιολογίας αφορά μετάδοση ΗΚΓ. Απαιτείται η χρήση: ψηφιακού καρδιογράφου ενός τηλεπικοινωνιακού δικτύου (συνήθως απλό τηλεφωνικό δίκτυο, POTS) υπολογιστικού σταθμού για αποθήκευση/απεικόνιση του ΗΚΓ 8
Τηλεκαρδιολογία Τηλεδερματολογία Ο ασθενής με το δερματολογικό πρόβλημα βρίσκεται στην κλινική Α (συνήθως στελεχώνεται από γενικό ιατρό) και ο ειδικευμένος δερματολόγος βρίσκεται στην κλινική Β. ερματολογικές εικόνες, ιστορικό του ασθενούς, εργαστηριακές αναλύσεις, και οτιδήποτε άλλο σχετικό δεδομένο μεταδίδεται ηλεκτρονικά από το Α στο Β, όπου ο δερματολόγος αξιολογεί τα κλινικά δεδομένα, προβαίνει σε διάγνωση, και καθορίζει τις περαιτέρω πράξεις. 49 Τηλεδερματολογία Τηλεδερματολογία Παρότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν στοιχειοθετημένες στατιστικά μελέτες που να επιδεικνύουν τα ποσοστά δερματολογικών περιστατικών που μπορούν να διαγνωστούν μέσω τηλεϊατρικής, είναι γενικά αποδεκτό ότι το ποσοστό αυτό είναι σημαντικό. Αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς τα δερματολογικά περιστατικά είναι πολύ συνηθισμένα (7-20%) αλλά παρόλα αυτά συνήθως αντιμετωπίζονται ελλιπώς και δεν παραπέμπονται σε ειδικευμένους δερματολόγους. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η ανάκτηση, αποθήκευση και μετάδοση σε μη πραγματικό χρόνο (store-andforward) δερματολογικών εικόνων είναι απόλυτα ικανή να επιτρέψει σε δερματολόγους την διάγνωση και διαχείριση σημαντικού αριθμού δερματολογικών περιστατικών. Για τον σκοπό αυτό, ο απαιτούμενος εξοπλισμός τηλεδερματολογίας αποτελείται από μια διάταξη ανάκτησης ακίνητων εικόνων υψηλής ανάλυσης, και μία διάταξη μετάδοσης ψηφιακών δεδομένων. Τηλεδερματολογία Τηλεδερματολογία Το κομμάτι της μετάδοσης ψηφιακών δεδομένων είναι παρόμοιο με αυτό των εφαρμογών τηλεακτινολογίας (μετάδοση ακίνητων ψηφιακών εικόνων). Για την ανάκτηση ψηφιακών δερματολογικών εικόνων, δύο είναι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι: είτε μέσω μίας αναλογικής βιντεοκάμερας συνδεμένης με ένα σύστημα ψηφιακής ανάκτησης στατικών εικόνων (frame grabber) είτε ανάκτηση μέσω ψηφιακών φωτογραφικών συσκευών (digital cameras) και εν συνεχεία μεταφορά στο σύστημα τηλεμετάδοσης 9
Τηλεδερματολογία Τηλεδερματολογία Εκτός από την ανάκτηση και μετάδοση σε μη πραγματικό χρόνο, είναι δυνατή και η αλληλεπιδραστική τηλεδερματολογία (interactive teledermatology) η οποία στην ουσία είναι μια εφαρμογή τηλεσυνδιάσκεψης. Ο δερματολόγος μέσω της κάμερας μπορεί και βλέπει σε πραγματικό χρόνο την δερματική ανωμαλία και μπορεί να κατευθύνει την εξέταση / διάγνωση. Παρότι η τεχνική αυτή έχει το πλεονέκτημα της άμεσης επαφής ειδικευμένου ιατρού / ασθενούς, έχει: μεγαλύτερο κόστος, μεγαλύτερο χρόνο επαφής σε πολλές απλές περιπτώσεις δεν έχει ουσιαστικά πλεονεκτήματα Τηλεδερματολογία Τηλεοφθαλμολογία Οι εφαρμογές τηλεοφθαλμολογίας έχουν σαν στόχο να επιτρέπουν την πρόσβαση σε εξειδικευμένους οφθαλμίατρους αλλά και οφθαλμολογικά μηχανήματα ανά πάσα στιγμή και από οποιοδήποτε μέρος. Στις περισσότερες εφαρμογές τηλεοφθαλμολογίας η εφαρμογή απαιτεί μετάδοση στατικών οφθαλμολογικών εικόνων. Αναφορικά με την ανάκτηση εικόνων τηλεοφθαλμολογίας, η πιο συνηθισμένη εφαρμογή είναι η χρήση CCD κάμερας τοποθετημένης εμπρός από μια ακτινοσκοπική αγγειογραφική συσκευή, ένα οφθαλμολογικό μικροσκόπιο, ή η ψηφιοποίηση slides οφθαλμολογικών εικόνων. Επιπλέον είναι δυνατή η ψηφιοποίηση εικόνων από Οφθαλμοσκόπιο Laser (Scanning Laser Ophthalmoscope) για την εξέταση ανωμαλιών του αμφιβληστροειδούς. Τηλε-χειρουργική «Έξυπνες» κάψουλες Η τηλεχειρουργική πραγματοποιείται πλέον με διπλής κατεύθυνσης μετάδοση εικόνας και ήχου επιτρέποντας την επικοινωνία μεταξύ πεπειραμένων χειρουργών και χειρουργών (μικρής εμπειρίας) στα χειρουργία. Η χρήση ρομποτικών συσκευών επιτρέπει στους χειουργούς να συμμετέχουν ενεργά στη χειρουργική διαδικασία. Απαιτείται τόσο εξειδικευμένος τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός όσο και υλικό/λογισμικό ώστε να προσομειώνεται η κατάσταση του χειρουργείου σε πραγματικό χρόνο. Συχνά απαιτούνται συστήματα εικονικής πραγματικότητας. Ένα χάπι που καταπίνεται και στη συνέχεια μπορεί και συλλαμβάνει εικόνες των εσωτερικών συστημάτων του ανθρώπινου σώματος, όπως τα έντερα, ενώ ταξιδεύει μέσα στο σώμα Ο ρομποτικός έλεγχος και κίνηση μιας τέτοιας κάψουλας θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στη διαγνωστική και θεραπευτική αποτελεσματικότητά τους, προκαλώντας ταυτόχρονα μια ριζική αλλαγή στην ιατρική Μελλοντική χρήση: mini-robot ή nano-robot, θα κινείται αυτόνομα ή θα ελέγχεται από απόσταση ώστε να δύναται να προσεγγίζει με απόλυτη ακρίβεια τους ιστούς που εντοπίζεται η βλάβη, να λαμβάνει δείγματα για βιοψία ή και να καταστρέφει επιλεκτικά τους μη επιθυμητούς ιστούς (π.χ. καρκινικά κύτταρα, κλπ) 10
Ευφυής προσθετική Συστήματα ελέγχου που διευκολύνουν τη φυσική κίνηση και το διαισθητικό έλεγχο των προσθέσεων βραχιόνων και ποδιών, κατά προτίμηση με τον ίδιο υποσυνείδητο έλεγχο όπως για τα φυσικά άκρα Οι έρευνες και οι προσπάθειες για το μέλλον απασχολούνται με την αυτονομία των συστημάτων μέσω του ελέγχου τους από το περιφερειακό νευρικό σύστημα και με την κατάλληλη διασύνδεση με τον εγκέφαλο Παράδειγμα πειραματική πρόσθεση χεριού από την Otto Bock, η οποία προσφέρει μεμονωμένη κίνηση των δακτύλων που ελέγχεται από τα σήματα των νεύρων Ανάλυση και θεραπεία συντονισμένη από ρομποτική κίνηση Χρήση π.χ. μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο Τα ρομποτικά συστήματα που χρησιμοποιούνται προκαλούν, είτε ήδη εγκατεστειμένες και προγραμματισμένες κινήσεις, είτε κινήσεις τις οποίες αντιγράφουν από το αντίστοιχο υγιές μέλος (κινήσεις «καθρέπτη») για τις οποίες ο έλεγχος είναι ακόμα διαθέσιμος Μπορούν και προσδιορίζουν και αξιολογούν τις δυναμικές μετακινήσεις καθώς και τις διαταραχές στο συντονισμό Αποτέλεσμα καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν το συντονισμό των κινήσεων του ανθρώπινου οργανισμού Παράδειγμα Locomat από την εταιρία Hocoma το οποίο αφορά ασθενείς με κινητικά προβλήματα μετά από εγκεφαλικά επεισόδια, παρέχοντας προσαρμοσμένη στις εκάστοτε ανάγκες θεραπεία Διανοητικές, γνωστικές και κοινωνικές θεραπείες βασισμένες σε ρομπότ Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των ανθρώπων με διανοητικές, γνωστικές και κοινωνικές αναπηρίες (π.χ. ηλικιωμένοι με άνοια, αυτιστικά παιδιά, κλπ) είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση Ρομποτικά συστήματα προσφέρουν θεραπευτική αντιμετώπιση η οποία βοηθά στην ανάπτυξη ή διατήρηση των κοινωνικών δεξιοτήτων Τα αποτελέσματα αφορούν την ανάπτυξη βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων μέσω του παιχνιδιού ή τη διατήρηση των δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση της καθημερινότητας Αναπαράγουν όλα τα είδη των επικοινωνιακών αντιδράσεων (π.χ. ήχους και χρώματα), προσκαλούν τους ασθενείς για να κινηθούν ή να παίξουν παιχνίδια, να διεγείρουν φιλικές εκφράσεις προσώπου, ενώ μπορούν επίσης να μάθουν να προσαρμόζονται στο συγκεκριμένο άτομο/ασθενή Συστήματα παρακολούθησης ασθενών μέσω ρομποτικών μηχανισμών Συστήματα παρακολούθησης και υποβοήθησης του ασθενή Παράδειγμα το Care-o-bot παρακολουθεί τον ασθενή και παράλληλα τον βοηθάει στην καθημερινότητά του Home Care (Κατ οίκον φροντίδα) Επείγοντα Περιστατικά ιαρκής ιατρική φροντίδα και παρακολούθηση των ασθενών μακριά από το νοσοκομείο Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτής της μετατόπισης παίζει η ανάπτυξη της τηλεϊατρικής Μετάδοση κρίσιμων βιοσημάτων σε πραγματικό χρόνο στο κέντρο διαχείρισης Εξαγωγή πρώτης διάγνωσης από τον εξειδικευμένο ιατρό που βρίσκεται στο νοσοκομείο Στόχος: Εκμετάλλευση του χρόνου που μεσολαβεί κατά τη μεταφορά του περιστατικού στο νοσοκομείο Μετάδοση στατικών εικόνων, ιατρικών μετρήσεων Αποτέλεσμα: Μείωση του αριθμού των κατ οίκον επισκέψεων του νοσηλευτικού προσωπικού καθώς και οι απαιτήσεις για επισκέψεις σε νοσοκομεία ασθενών με χρόνια νοσήματα. Οδηγίες προς το νοσηλευτικό προσωπικό που συνοδεύει τον ασθενή Αποτέλεσμα: Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και μείωση της πιθανότητας, το κρίσιμο διάστημα μεταφοράς του στο νοσοκομείο, να αποβεί μοιραίο γι αυτόν 11
Πλατφόρμα Τηλεϊατρικής Βασικά Βιοσήματα Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) Κατά την επίδειξη της κυματομορφής του ΗΚΓ το μόνιτορ δείχνει σε αριθμητική μορφή τις ακόλουθες πληροφορίες: Την απαγωγή που χρησιμοποιείται Την ταχύτητα Την κλίμακα Το μόνιτορ μπορεί να μεταβάλλει την κεφαλή, την κλίμακα και την ταχύτητα με το πολύ δύο κινήσεις σε κάθε περίπτωση. Ο χρήστης μπορεί να θέσει κάτω και πάνω όρια για το ρυθμό σφίξεων. Όταν τα όρια ξεπεραστούν, το σύστημα δίνει άμεσα ηχητικά και οπτικά σήματα. Κορεσμός οξυγόνου στο αίμα Το μόνιτορ επιτρέπει τη μέτρηση του κορεσμού του αίματος σε οξυγόνο. Στην απουσία άλλων τρόπων μέτρησης του ρυθμού σφίξεων, επιτρέπει την επίδειξη μιας κυματομορφής που βγαίνει απ τη μέτρηση του SPO2. Σε περίπτωση που δείχνονται άλλες κυματομορφές (π.χ. ΗΚΓ) το μόνιτορ δείχνει τον κορεσμό του οξυγόνου σε αριθμητική μορφή. Επιπλέον επιτρέπει τη ρύθμιση και την παρακολούθηση ορίων συναγερμού για το Ο2. ΜΕΑΠ (Μη Επεμβατική μέτρηση της ΑΠ) Το μόνιτορ έχει τον τρόπο να μετράει με μη επεμβατικό τρόπο τη συστολική, διαστολική και κυρίως αρτηριακή πίεση. Το μόνιτορ μπορεί να μετράει τις τελευταίες πιέσεις αυτόματα χωρίς παρέμβαση του χρήστη. Θερμοκρασία Το μόνιτορ έχει τον τρόπο να μετράει και να επιδεικνύει τη θερμοκρασία του ασθενή. Συμπίεση εικόνων Συµπίεση εικόνας χωρίς απώλειες (lossless compression) Η συµπίεση εικόνας είναι «χωρίς απώλειες» όταν η διαδικασία της αποσυµπίεσης οδηγεί σε ακριβές αντίγραφο της αρχικής εικόνας. Huffmann code Run length Συμπίεση εικόνων Συμπίεση εικόνων με απώλειες (Lossy compression) Σε ορισµένες εφαρµογές είναι ανεκτός ένας βαθµός λάθους ή ανακρίβειας της αποσυµπιεσµένης εικόνας σε σχέση µε την αρχική. Σε άλλες περιπτώσεις, η ανάγκη ταχείας επικοινωνίας ή µακροχρόνιας αποθήκευσης µας αναγκάζει να δεχτούµε µειωµένη πιστότητα της αποσυµπιεσµένης εικόνας. Το κριτήριο πιστότητας συχνά είναι αριθµητικό (π.χ. η απόλυτη τιµή της διαφοράς της συµπιεσµένης από την αρχική εικόνα). Ο βαθµός ορατότητας αποφασίζεται από ειδικούς, µε εφαρµογή της τεχνικής Response Operator s Curve ROC. Παραδείγµατα τεχνικών συµπίεσης εικόνας σε σχέση µε ένα κριτήριο πιστότητας. Προβλεπτική Κωδικοποίηση Απεικονιστικές διατάξεις Η ποιότητα των απεικονιστικών διατάξεων μπορεί να περιγραφεί από ένα σύνολο παραμέτρων που καθορίζονται μέσα από φυσικές και ψυχοφυσικές μετρήσεις. Φωτεινότητα Η φωτεινότητα περιγράφει την ποσότητα του ορατού φωτός που εκπέμπεται από τον καθοδικό σωλήνα στην επιφάνεια της οθόνης του απεικονιστικού σταθμού, και εκφράζεται σε μονάδες ft-l (foot-lamberts). Όσο υψηλότερη είναι η φωτεινότητα στο φόντο τόσο χαμηλότερη είναι η ευαισθησία του οφθαλμού να διακρίνει απόλυτες διαφορές στις τιμές της φωτεινότητας. Με την πάροδο του χρόνου και την χρήση η φωτεινότητα των οθονών με διαβαθμίσεις του γκρι θα ελαττωθεί, κυρίως λόγω του πεπερασμένου χρόνου ζωής της οξειδικής επικάλυψης της καθόδου, αλλά επίσης και λόγω της μείωσης της αποτελεσματικότητας στη διέγερση του φωσφόρου της οθόνης. 12
υναμικό Πεδίο Απεικονιστικές διατάξεις Το δυναμικό πεδίο είναι ο λόγος της μέγιστης προς την ελάχιστη φωτεινότητα που μπορεί να αποδοθεί από την οθόνη. Θόρυβος Ο θόρυβος κατά την απεικόνιση παρατηρείται ως διακυμάνσεις στη φωτεινότητα καθόσον το ηλεκτρονικό σήμα εισόδου παραμένει σταθερό. Στις οθόνες απεικόνισης διαβαθμίσεων του γκρι παρατηρούνται δύο είδη θορύβου: χρονικός και χωρικός. Ο χρονικός θόρυβος είναι η διακύμανση της απεικονιζόμενης φωτεινότητας ως συνάρτηση του χρόνου. Ο χρονικός θόρυβος φωτεινότητας μπορεί ακόμα να προκαλείται λόγω ακατάλληλων αναλογικοψηφιακών μετατροπών. Ο χωρικός θόρυβος φωτεινότητας εμφανίζεται λόγω της διακριτότητας στη δομή των κόκκων του φωσφόρου απεικόνισης. Ανάλυση Απεικονιστικές διατάξεις Η χωρική ανάλυση μίας οθόνης διαβαθμίσεων του γκρι χαρακτηρίζεται συνήθως με αναφορά στο μέγεθος της μήτρας των εικονοστοιχείων (pixels). Παραμόρφωση Η γεωμετρική παραμόρφωση είναι η εκτροπή που προκαλείται στην απεικονιζόμενη εικόνα και την κάνει να διαφέρει γεωμετρικά από την πρωτότυπη. Η παραμόρφωση μιας απεικονιζόμενης εικόνας σε μια οθόνη διαβαθμίσεων του γκρι είναι το πλήθος των γεωμετρικών αποκλίσεων των εικονοστοιχείων της απεικονιζόμενης εικόνας σε σύγκριση με την πρωτότυπη. Οι δύο σημαντικότεροι τύποι παραμόρφωσης είναι ο αστιγματισμός και η παραμόρφωση πεδίου. I. Σύστημα ασθενή: Συστήματα Τηλεπαρακολούθησης Συλλογή των ιατρικών δεδομένων και αποστολή τους στον αρμόδιο ιατρό Εντοπισμός και παρουσίαση θέσης I. Σύστημα ιατρού: Λήψη και παρουσίαση των ιατρικών δεδομένων των ασθενών υνατότητα αποστολής μηνυμάτων Παρουσίαση θέσης ασθενών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Ιατρικά εδομένα Θερμοκρασία σώματος Καρδιακή πίεση Αρτηριακή πίεση Αριθμός καρδιακών παλμών Καρδιογράφημα Καταστάσεις λειτουργίας Batch Emergency Εντοπισμός θέσης (GPS) I. Σύστημα ασθενή I. Σύστημα ασθενή I. Σύστημα ασθενή Μετάβαση από batch σε emergency: Αυτόματη μετάβαση Από τον ίδιο τον ασθενή Από τον ιατρό Μετάβαση από emergency σε batch: Από τον ασθενή υπό προϋποθέσεις 13
II. Σύστημα ιατρού II. Σύστημα ιατρού Ιατρικά εδομένα Batch Θερμοκρασία σώματος Καρδιακή πίεση Αρτηριακή πίεση Αριθμός καρδιακών παλμών Καρδιογράφημα Emergency Θερμοκρασία σώματος Καρδιακή πίεση Αρτηριακή πίεση Αριθμός καρδιακών παλμών Καρδιογράφημα Θέση Αποστολή μηνυμάτων Δίκτυα Τηλεπικοινωνιών Σταθερά δίκτυα μικρού εύρους ζώνης PSTN, ISDN Σταθερά ευρυζωνικά δίκτυα xdsl, LAN Κυψελωτά δίκτυα GSM, GPRS, UMTS Άλλα ασύρματα δίκτυα ορυφορικά δίκτυα Καλωδιακά δίκτυα Εξέλιξη στις επικοινωνίες Μεταφορά δεδομένων στα σπίτια με 4 Μbit/s Tηλεφωνική γραμμή 6 Μbit/s (ASDL) To 2006 το 50% των διαδικασιών μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων θα χρησιμοποιεί πρωτόκολλο IP To 2006 κάτω από το 1% των τηλεπικοινωνιακών διαδικασιών θα είναι μέσω (παραδοσιακού) τηλεφώνου Η μεταφορά ζωντανών εικόνων εντός των οργανισμών και μεταξύ τους αυξάνεται με μεγάλους ρυθμούς Υπηρεσίες Δυνατότητες εύτερη γνώμη (Collaboration) ιεύρυνση του P2P δικτύου Συνομιλία (Chat) Μετάδοση στατικών εικόνων Whiteboarding Μετάδοση βίντεο Αμφίδρομη φωνητική επικοινωνία Αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ ανειδίκευτου και εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού Συνεργασία μεταξύ Εξειδικευμένων Ιατρών Αποθήκευση βιοσημάτων, ήχου, εικόνας, και άλλης διαγνωστικά κρίσιμης πληροφορίας στον ιατρικό φάκελο των ασθενών 14
Πλεονεκτήματα Εξειδικευμένη Προνοσοκομειακή Περίθαλψη Τηλε-παρουσία Εξειδικευμένων Ιατρών Συνεχής Παρακολούθηση Βιολογικών Παραμέτρων Οπτικο-ακουστική Επικοινωνία Χρήση Πληθώρας Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων Πλεονεκτήματα Τηλεϊατρικής Ίσα δικαιώματα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας για όλους τους πολίτες. Αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας στους πολίτες απομακρυσμένων περιοχών. Αντιμετώπιση προβλημάτων οργάνωσης στις απομακρυσμένες και χωρίς πολλούς πόρους μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας Εκσυγχρονισμός του περιβάλλοντος εργασίας ιατρικού προσωπικού με χρήση νέας τεχνολογίας (π.χ. ηλεκτρονικοί ιατρικοί φάκελοι) Πλεονεκτήματα Τηλεϊατρικής Εγκυρότερες διαγνώσεις (cross-check) ιάχυση ιατρικής πληροφορίας Ευφυής διαχείριση ιατρικών πόρων Μείωση κόστους Μείωση άσκοπων μετακινήσεων Αφομοίωση και χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας τηλεματικής από ιατρικό προσωπικό ιευκόλυνση των διαδικασιών συνεχιζόμενης εκπαίδευσης Ευρεία γεωγραφική κάλυψη Το μέλλον της τηλεϊατρικής Χρήση ιαδικτύου (Internet WEB) Χαµηλές Απαιτήσεις Κόστους για τον Χρήστη Συνεργασία Νοσοκοµειακών ικτύων Φορητές Συσκευές Προσδιορισµός της Αγοράς Ενοποίηση υπηρεσιών υγείας: Τηλεϊατρική και Ιατρική Πληροφορική Νοσοκοµειακή Περίθαλψη - Κέντρα Υγείας Ιατρεία Τηλεϊατρική - Κατ οίκον νοσηλεία Τήρηση Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενούς σε κατανεµηµένο περιβάλλον Προσπέλαση στοιχείων ασθενούς από διαφορετικά σηµεία Εξυπηρέτηση επειγόντων περιστατικών - Ηλεκτρονική Κάρτας Υγείας Ασφάλεια - Προστασία Απορρήτου Θεσµικό Πλαίσιο Προβλήματα Νομικής κάλυψης Ασφαλιστικής κάλυψης Κόστους υλοποίησης ιάθεσης εξοπλισμού 15
16