Θεόληπτος Φιλαδελφείας

Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Περίληψη : Ο Θεόληπτος γεννήθηκε περί το 1250 στη Νίκαια. Το 1284 ανήλθε στο μητροπολιτικό θρόνο της Φιλαδέλφειας. Ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα εναντίον της Ένωσης των Eκκλησιών και επίσης στράφηκε κατά των αρσενιατών. Το 1310, μη αποδεχόμενος την ενσωμάτωση των τελευταίων στην επίσημη Eκκλησία, αποσχίσθηκε. Συνέγραψε πολλές θεολογικές πραγματείες, ύμνους, κανόνες και ποιήματα. Υπήρξε πνευματικός διδάσκαλος του Γρηγορίου Παλαμά και πρόδρομος των ιδεών του ησυχασμού. Πέθανε το 1322. Τόπος και Χρόνος Γέννησης περί το 1250, Νίκαια Βιθυνίας Τόπος και Χρόνος Θανάτου 1322 Κύρια Ιδιότητα μητροπολίτης Φιλαδελφείας, λόγιος, άγιος 1. Κοσμικός κληρικός μοναχός O Θεόληπτος γεννήθηκε περί το 1250 στη Νίκαια της Βιθυνίας. Σε νεαρή ηλικία νυμφεύθηκε, ενώ παράλληλα χειροτονήθηκε διάκονος. Το 1275 εγκατέλειψε την οικογένειά του και την πατρίδα του και αποσύρθηκε στη μονή Αυξεντίου στον Όλυμπο Βιθυνίας, 1 όπου πιθανώς εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα Θεόπεμπος. 2 2. Ησυχαστής ασκητής Ο μοναχός Θεόληπτος μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα εναντίον της ένωσης των Eκκλησιών και φυλακίστηκε για μικρό χρονικό διάστημα. Κατά την παραμονή του στη φυλακή ήρθε σε επαφή με το Νικηφόρο τον Ησυχαστή, ο οποίος τον μύησε στις ιδέες του ησυχασμού. 3 Όταν αποφυλακίστηκε, επέστρεψε στη Νίκαια, όπου έζησε για ένα διάστημα ως ασκητής και στη συνέχεια μετέβη στο Άγιον Όρος. 3. Μητροπολίτης Φιλαδελφείας 3.1. Υπερασπιστής του δόγματος Το 1284, μετά τη λήξη των εργασιών της συνόδου του Αδραμυττίου, ο Θεόληπτος χειροτονήθηκε μητροπολίτης Φιλαδελφείας. Ο φιλενωτικός αυτοκράτορας Μιχαήλ Η Παλαιολόγος (1259-1282) είχε στο μεταξύ αποβιώσει και ο διάδοχός του Ανδρόνικος Β Παλαιολόγος (1282-1328) είχε ήδη αποκηρύξει την ένωση των Εκκλησιών. Το 1285 ο Θεόληπτος έλαβε μέρος στη Β Σύνοδο των Βλαχερνών και προσυπέγραψε τον τόμο που είχε συντάξει ο πατριάρχης ΚωνσταντινουπόλεωςΓρηγόριος Β Κύπριος (1283-1289) κατά του ενωτικού και φιλολατίνου πατριάρχη Ιωάννη Βέκκου (1275-1282). Το 1287 ο υιοθέτησε τις κατηγορίες περί παράβασης δογμάτων που προσάπτονταν στο Γρηγόριο Β Κύπριο 4 και στράφηκε εναντίον του. Μαζί με τους Ιωάννη Χειλά και Δανιήλ Γλυκύ αποτέλεσαν τους κυριότερους κατηγόρους του πατριάρχη. Λίγο αργότερα, ωστόσο, ο Θεόληπτος μετέβαλε τη στάση του και απομακρύνθηκε από την αδιάλλακτη πολιτική των Χειλά και Γλυκύ. Τον Ιούνιο του 1289, σε σύνοδο που συγκάλεσε ο αυτοκράτορας, αναίρεσε μεν τις κατηγορίες εναντίον του Γρηγορίου Β, τις μεταβίβασε όμως τρόπον τινά στο μαθητή του τελευταίου, το Μάρκο. 5 Λίγο αργότερα, το έτος 1300, o Θεόληπτος, συντασσόμενος με τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννη ΙΒ Κοσμά (1294-1303), αρνήθηκε να επικυρώσει την απόφαση του Ανδρονίκου Β για την επιστροφή του Ιωάννη Χειλά στη μητρόπολη Εφέσου. Δημιουργήθηκε στις 20/3/2017 Σελίδα 1/6

Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, 3.2. Εναντίον των αρσενιατών Ως μητροπολίτης Φιλαδελφείας ο Θεόληπτος στράφηκε εναντίον των αρσενιατών. Στα κηρύγματα προς τους κατοίκους της Φιλαδέλφειας κατηγορούσε τους αρσενιάτες για τη δημιουργία μιας ξεχωριστής θρησκευτικής και ενδεχομένως πολιτικής κοινότητας. Σύμφωνα με τον ιεράρχη, οι αρσενιάτες εμπόδιζαν τους πιστούς να εισέρχονται στους ναούς, τους προέτρεπαν να απέχουν από τα μυστήρια και τον εκκλησιασμό, ενώ αναγνώριζαν ως ιερείς μόνο όσους ανήκαν στο κίνημά τους. Στο πλαίσιο αυτής της αντιπαράθεσης, το 1298 ο Θεόληπτος στράφηκε εναντίον του αρσενιάτη Ιωάννη Ταρχανειώτη, ο οποίος βρέθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Φιλαδέλφειας για να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του σουλτάνου Οσμάν. Ο Θεόληπτος κατηγόρησε τον Ταρχανειώτη για προδοσία και υποκίνηση εξέγερσης κατά του αυτοκράτορα, επιτυγχάνοντας έτσι την απομάκρυνσή του από την περιοχή. 6 Τα έτη 1304 και 1310 διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην υπεράσπιση της Φιλαδέλφειας από τους Οθωμανούς που την πολιορκούσαν. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1310, μη αποδεχόμενος την ενσωμάτωση των αρσενιατών, αποσχίστηκε από την επίσημη Εκκλησία. Κατηγορούσε τον πατριάρχη Νίφωνα Α (1310-1314) και το διάδοχό του Ιωάννη ΙΓ Γλυκύ (1315-1319) για συμβιβασμό, δε δεχόταν να έρθει σε κοινωνία μαζί τους, ενώ δεν τους μνημόνευε στις ιερές λειτουργίες. Ωστόσο, η Εκκλησία δεν έλαβε κανένα μέτρο εναντίον του. 3.3. Υπερασπιστής της νομιμότητας Το 1321 ο μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου έλαβε μέρος στη δίκη του Ανδρονίκου, μετέπειτα αυτοκράτορα Ανδρονίκου Γ Παλαιολόγου (1328-1341), ενώ το ίδιο έτος συμμετείχε στην πρεσβεία που εστάλη στην Αδριανούπολη από τον Ανδρόνικο Β με σκοπό να προβεί σε διαπραγματεύσεις με τον ανταπαιτητή του θρόνου Ανδρόνικο. Το 1322 ήρθε, για άγνωστη αιτία, σε σύγκρουση με το στρατηγό Τάγαρη. 4. Συγγραφικό έργο Ο Θεόληπτος πέθανε το έτος 1322. 7 Κατά τη διάρκεια της ζωής του ανέπτυξε μεγάλη συγγραφική δραστηριότητα. Συνέγραψε πραγματείες θεολογικές, ύμνους, κανόνες για το Χριστό και τη Θεοτόκο, κηρύγματα και ποιήματα. ενώ επίσης διατηρούσε αλληλογραφία με την Ειρήνη Χούμναινα Παλαιολογίνα, της οποίας υπήρξε και πνευματικός πατέρας. 5. Ο Θεόληπτος και ο ησυχασμός Ο Θεόληπτος υπήρξε πρόδρομος των ιδεών του ησυχασμού, του οποίου κυριότερος εκπρόσωπος αναδείχθηκε ο Γρηγόριος Παλαμάς. Στη σκέψη και των δύο ανδρών εμφανίζονται όροι των ησυχαστών, όπως Ησυχία και Νίψις. Η πλήρης ένωση με το Θεό μέσω της ηρεμίας και της απομόνωσης από τον κόσμο αποτελούσε στόχο του Θεολήπτου, όπως και των ησυχαστών. Πνεύμα, αισθήματα, φυσικές ανάγκες πρέπει να εναρμονίζονται και να υπηρετούν μόνο το Θεό. Ιδιαίτερη σημασία απέδιδε ο Θεόληπτος στην προσευχή και το διαλογισμό, εφόσον με την αδιάλειπτη προσευχή και την αδιάπτωτη άσκηση επιτυγχάνεται άμεση επικοινωνία με το Θεό, κατά την οποία δεν υπεισέρχονται σκέψεις, ιδέες, εικόνες του παρόντος και του παρελθόντος. Στην κατάσταση αυτή το πνεύμα ξεπερνά τα όρια της ύλης, απελευθερώνεται από κάθε σκέψη και αποζητά την πλήρη απάθεια όσον αφορά τις εξωτερικές εντυπώσεις. Το άτομο απομακρύνεται από την κοσμική πραγματικότητα, χάνει τη συνείδηση του εαυτού του και αφοσιώνεται στη γνώση της έννοιας του Θεού. Ωστόσο, οι ιδέες που πρέσβευε ο Θεόληπτος και αποτέλεσαν τη βασική θεωρία των ησυχαστών δεν τον οδήγησαν στο να διαχωρίσει την Εκκλησία από τον «πραγματικό» υλικό κόσμο και από τα καθημερινά προβλήματα και ανησυχίες του. Ο Θεόληπτος ήταν πάντα κοντά στο ποίμνιό του και αρωγός στις δυσκολίες τους, ενώ έχαιρε της αγάπης και της εκτίμησής τους. Περισσότερο για τα έργα του Αγιοποίηση Πηγές για τη ζωή του Δημιουργήθηκε στις 20/3/2017 Σελίδα 2/6

Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Διορθώσεις... Ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο εγκώμιο των Αγιορειτών Πατέρων τον υμνεί ως «όσιον», «θεόσοφον» και «υψίνουν». Πρόκειται για προσωπικότητα υψηλού κύρους και μεγάλης πνευματικότητος και αξίας. Βιογράφος του είναι ο Νικηφόρος Χούμνος. Η μνήμη του τιμάται στις 25 Ιουνίου και τη Β Κυριακή Ματθαί 1. Ο Constantelos, D.J., Mysticism and Sosial Involvement in the Later Byzantine Church: Theoleptos of Philadelphia A Case Study, Byzantine Studies/Études Byzantines 6 (1979), σελ. 83-94, υποστηρίζει ότι ο Θεόληπτος αποσύρθηκε στο Άγιον Όρος. Ακολουθεί την Talbot, A.M., Theoleptos, στο Kazhdan, A. (επιμ.), The Oxford Dictionary of Byzantium 3 (New York Oxford 1991), σελ. 2.056-2.057. 2. Prosopographisches Lexicon der Palaiologenzeit 4, σελ. 51, αρ. 7509 (Wien 1980), βλ. λ. «Θεόληπτος» (E. Trapp H. Beyer I. Leontiades). 3. O Constantelos D.J., Mysticism and Sosial Involvement in the Later Byzantine Church: Theoleptos of Philadelphia A Case Study, Byzantine Studies/Études Byzantines 6 (1979), σελ. 84-85, υποστηρίζει ότι ήρθε σε επαφή με το Νικηφόρο τον Ησυχαστή και γνώρισε τις ιδέες του ησυχασμού κατά την παραμονή του στο Άγιον Όρος. 4. Ο πατριάρχης Γρηγόριος Β στον τόμο που συνέταξε κατά του πρώην ενωτικού πατριάρχη Ιωάννη Βέκκου κατέγραψε τη δική του ερμηνεία πάνω σε ένα απόσπασμα του Ιωάννη Δαμασκηνού, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι ενωτικοί για να υπερασπιστούν το δόγμα του filioque. Η ενέργεια αυτή προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις του Θεολήπτου, του Ιωάννη Χειλά και του Δανιήλ Γλυκύ. Βλ. Hero, A.C., Theoleptos of Philadelphia (ca. 1250-1322): From Solitary to Activist, στο Curcic, S. Mouriki, D. (επιμ.), The Twilight of Byzantium. Aspects of Cultural and Religious History in the Late Byzantine Empire (Princeton 1991), σελ. 31. 5. Ο Θεόληπτος υποστήριξε ότι ο Γρηγόριος Β ενήργησε κάτω από την επιρροή του μαθητή του Μάρκου. Βλ. Hero, A.C., Theoleptos of Philadelphia (ca. 1250-1322): From Solitary to Activist, στο Curcic, S. Mouriki, D. (επιμ.), The Twilight of Byzantium. Aspects of Cultural and Religious History in the Late Byzantine Empire (Princeton 1991), σελ. 31. 6. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Μικρά Ασία, ο Ταρχανειώτης ανασυγκρότησε την άμυνα της περιοχής κατά των Τούρκων, εξοικονομώντας πόρους από την κατάσχεση μεγάλων προνοιών. Η πολιτική του αυτή, ωστόσο, προκάλεσε την οργή των μεγαλογαιοκτημόνων. Βλ. Συκουτρής, Ι., «Περί το σχίσμα των Αρσενιατών», Eλληνικά 2 (1929), σελ. 292-293. 7. Το θάνατο του Θεολήπτου τοποθετεί χρονικά το 1322 ο Constantelos, D.J., Mysticism and Sosial Involvement in the Later Byzantine Church: Theoleptos of Philadelphia A Case Study, Byzantine Studies/Études Byzantines 6 (1979), σελ. 84 το 1324/1325. Αντίθετα, ο Fatouros, G., Die Briefe des Michael Gabras (ca. 1290-nach 1350) 2 (Wien 1973), σελ. 88, τον τοποθετεί στο έτος 1321. Βιβλιογραφία : Γαβράς Μιχαήλ, Επιστολαί, Fatouros, G. (ed.), Die Briefe des Michael Gabras (ca. 1290-nach 1350), Wien 1973 Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès. Relations historiques 1-2, Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/1-2, Paris 1984 Νικηφόρος Γρηγοράς, Ρωμαϊκής Ιστορίας Λόγοι, Shopen, L. (ed.), Nicephori Gregorae Historia Byzantina 1-3, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1829-1855 Γουναρίδης Π., Το κίνημα των Αρσενιατών (1261-1310). Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων, Αθήνα 1999 Δημιουργήθηκε στις 20/3/2017 Σελίδα 3/6

Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Laurent V., Les régestes des actes du Patriarcat de Constantinople, Fasc. IV: Les régestes de 1208 à 1309, Paris 1971 Ιωάννης Καντακουζηνός, Ιστορίαι, Schopen, L. (ed.), Ioannis Cantacuzeni eximperatoris Historiarum libri IV, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1828-1832 Beck H.-G., Kirche und theologische Litteratur im Byzantinischen Reich, München 1959 Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès. Relations historiques, ΙΙΙ-IV, Corpus Fontium Historiae Byzantinae. Series Parisiensis 24.3-4, Paris 1999 Darrouzès J., Les régestes des actes du patriarcat de Constantinople. vol. I/fasc.V, les regestes de 1310 à 1376, Paris 1977 Constantelos D.J., "Mysticism and Sosial Involvement in the Later Byzantine Church: Theoleptos of Philadelphia A Case Study", Byzantine Studies/Études Byzantines, 6, 1979, 83-94 Talbot A.M., "Theoleptos", Kazhdan, A. (ed.), The Oxford Dictionary of Byzantium, 3, Oxford New York 1991, 2.056-2.057 Trapp E., Leontiades I.G., Beyer Η., "Θεόληπτος", Trapp, E. Beyer, H. Leontiades, I. (eds), Prosopographisches Lexicon der Palaiologenzeit, 4, Wien 1980, σελ. 51, αρ. 750 Hero A.C., "Theoleptos of Philadelphia (ca. 1250-1322): From Solitary to Activist", Curcic, S. Mouriki, D. (eds), The Twilight of Byzantium. Aspects of Cultural and Religious History in the Late Byzantine Empire, Princeton New Jersey 1991, 27-38 Γαβράς Μιχαήλ, Die Briefe des Michael Gabras (ca. 1290-nach 1350), τόμ. 2, Fatouros, G. (ed.), Wien 1973 Salaville S., "Formes ou methodes de priere d apres un Byzantin du XIVe siecle, Theolepte de Philadelphie", Échos d Orient, 39, 1940, 1-25 Sinkewicz R.E., Theoleptos of Philadelpheia. The monastic discourses, Toronto, Ontario, Canada 1992 Sinkewicz R.E., "A Critical Edition of the Anti-Arsenite discourses of Theoleptos of Philadelphia", Medieval Studies, 50, 1988, 46-95 Grégoire H., Inscriptions d Asie Mineure, Amsterdam 1968 Salaville S., "Une lettre et un discours inedits de Theolépte de Philadelphie", Revue des Études Byzantines, 5, 1947, 101-115 Salaville S., "Deux documents inedits sur les dissensions religieuses byzantines entre 1275 et 1310", Revue des Études Byzantines, 5, 1947, 116-136, Επιστολαί, Ηero A.C. (ed.), The Unpublished Letters of Theoleptos Metropolitan of Philadelphia (1283-1322), Journal of Modern Hellenism 3, 1986, Επιστολαί, Ηero A.C. (ed.), The Unpublished Letters of Theoleptos Metropolitan of Philadelphia (1283-1322), Journal of Modern Hellenism 4, 1987 Laurent V., "Les signataires du second synode des Blakhernes (Été 1285)", Échos d'orient, 26, 1927, 129- Δημιουργήθηκε στις 20/3/2017 Σελίδα 4/6

Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, 149 Actes de Lavra. I. Première Partie : des origines à 1204, P.Lemerle, A.Guillou, N.Svoronos, D.Papachryssanthou (ed.), Archives de l Athos V, Paris 1970 Νικηφόρος Χούμνος, Επιτάφιος εις τον μακάριον και αγιώτατον μητροπολίτην Φιλαδελφείας Θεόληπτον, Boissonade, J. (ed.), Anecdota Graeca e codicibus regiis 5, Paris 1829 Δικτυογραφία : Άγιος Θεόληπτος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας http://www.esfigmenou.gr/index.php?mid=4&sid=103 Θεολήπτου Φιλαδελφείας Βίος και Έργα (Θεσσαλονίκη, 1991) http://thesis.ekt.gr/content/index.jsp?id=1790&lang=el Γλωσσάριo : διάκονος, ο Κατώτερο εκκλησιαστικό αξίωμα. Χειροτονούνταν κάποιος διάκονος από την ηλικία των 25 ετών και μετά. Επιτρεπόταν να είναι έγγαμος, αν ο γάμος είχε τελεστεί πριν από τη χειροτονία. Ησυχία, η Όρος των ησυχαστών. Υποδηλώνει κατάσταση ψυχικής γαλήνης και ηρεμίας. Νίψις, η Όρος των ησυχαστών. Υποδηλώνει την κάθαρση της ψυχής και της καρδιάς από τους κακούς λογισμούς. τόμος, ο Επίσημο συνοδικό έγγραφο που περιλαμβάνει αποφάσεις για ζητήματα πίστης ή διοίκησης της Εκκλησίας. Πηγές Νικηφόρος Γρηγοράς, Ρωμαϊκής Ιστορίας Λόγοι, Schopen, L. (ed.), Nicephori Gregorae Historia Byzantina 1 (CSHB, Bonn 1829), σελ. 221.7 15, 320.4 22. Ιωάννης Καντακουζηνός, Ιστορίαι, Schopen, L. (ed.), Ioannis Cantacuzeni eximperatoris Historiarum libri IV 1 (CSHB, Bonn 1828), σελ. 67.1 13. Νικηφόρος Χούμνος, Επιτάφιος εις τον μακάριον και αγιώτατον μητροπολίτη Φιλαδελφείας Θεόληπτο, Anecdota Graeca e codicibus regiis, ed. J.F. Boissonade vol V. 1844 (repr. Hildesheim: Olms, 1962), σελ. 183 239 3214 THEOLEPTUS Philadelphiensis Epist. et Theol. 005 Orationes (hide) Παραθέματα Ο μητροπολίτης Φιλαδελφείας Θεόληπτος επαινείται για τη συμμετοχή του στην άμυνα της πόλης εναντίον των Οθωμανών (1304): Τοῦ δ ἐπιόντος ἔαρος ἀπῄεσαν ἐξελάσοντες τοὺς πολιορκοῦντας τὴν Φιλαδέλφειαν πολεμίους. διπλοῖς γὰρ ἐπολεμοῦντο δεινοῖς οἱ τὴν Φιλαδέλφειαν κατοικοῦντες ἔξωθεν μὲν τοῖς χρονίως ἤδη περικαθημένοις ἐχθροῖς ἔσωθεν δὲ πολλῷ χείρονι πολεμίῳ, τῇ τῶν ἀναγκαίων ἐνδείᾳ καὶ τῷ λιμῷ. καὶ τοῦτο μὲν τοὖργον κάλλιστά τε καὶ ἀνδρικώτατα κατεπράξαντο τῆς ἄνωθεν δεξιᾶς συνεργούσης διὰ τὸ τῆς ἀρετῆς μέγεθος τοῦ τῆς πόλεως ἱερῶς προεδρεύοντος θείου ἀνδρὸς Θεολήπτου. Δημιουργήθηκε στις 20/3/2017 Σελίδα 5/6

Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Νικηφόρος Γρηγοράς, Ρωμαϊκής Ιστορίας Λόγοι, Schopen, L. (ed.), Nicephori Gregorae Historia Byzantina 1 (CSHB, Bonn 1829), 221.7 15. Ιστορικός του 14ου αιώνα εγκωμιάζει το Θεόληπτο: Οἱ μὲν οὖν ἑταῖροι τοῦ βασιλέως ἔμειναν ἔξω αὐτὸς δ εἰσελθὼν τὸν οἶκον τῆς δίκης, τοῦ πάππου καὶ βασιλέως ἐπὶ τοῦ θρόνου καθημένου, αὐτὸς ἐπὶ τοῦ προειρημένου σκίμποδος ἐκαθέσθη. καὶ οἱ προσκληθέντες δὲ τῆς δίκης ἀκροαταὶ, ἐφ ᾧ προσῆκεν ἕκαστος ἐκαθέσθησαν. ἦσαν δ οὗτοι Γεράσιμός τε ὁ πατριάρχης, χαρίτων μὲν θείων πεπληρωμένος καὶ τῆς μοναδικῆς πολιτείας εἰς ἄκρον ἐληλακὼς, πολιτικῶν δὲ πραγμάτων καὶ δημοσίων παντάπασιν ἀπείρως ἔχων καὶ ὁ τὸν τῆς Φιλαδελφείας θρόνον κοσμῶν Θεόληπτος, καὶ αὐτὸς μὲν εἰς ἄκρον ἀρετῆς ἥκων, καὶ πολιτείας ἀκρίβειαν μοναδικῆς οὐ μόνον κατωρθωκὼς, ἀλλὰ καὶ ἑτέρους ἱκανῶς ἔχων διδάξαι ἔτι δὲ καὶ φρονήσεως εὖ ἔχων, καὶ παιδείας τῆς ἔξωθεν οὐκ ὀλίγον μεταλαβών. Ιωάννης Καντακουζηνός, Ιστορίαι, Schopen, L. (ed.), Ioannis Cantacuzeni eximperatoris Historiarum libri IV 1 (CSHB, Bonn 1828), 67.1 13. Ο Θεόληπτος Φιλαδελφείας επικεφαλής πρεσβείας προς τον ανταπαιτητή του θρόνου Ανδρόνικο (1321): Ἔμελλον δ ἔτι καὶ προσωτέρω πορεύεσθαι. ἀλλ εἰδὼς ὁ γηραιὸς βασιλεὺς οὐκ ἠρεμῆσον τὸ πλῆθος τῆς πόλεως, ἀλλὰ νεωτερίσον, εἰ πρὸ τῶν πυλῶν θεάσαιντο τὸν στρατὸν, φθάνει πρεσβείαν ἀποστείλας πρὸς αὐτόν. ἦρχε δὲ τῆς πρεσβείας ὁ Φιλαδελφείας Θεόληπτος, ἀνὴρ οὐ μόνον ἀρεταῖς παντοίαις κοσμούμενος καὶ πᾶσαν αἰδῶ τοῖς ἐντυγχάνουσι προπέμπων, ἀλλὰ καὶ βαθεῖαν αὔλακα διὰ φρενὸς καρπούμενος. ἀπεστάλη δὲ καὶ ἡ τοῦ Συργιάννη μήτηρ, δυσωπήσουσα τὸν υἱὸν μάλιστα πάντων καὶ πείσουσα μὴ ὁμόσε χωρεῖν ἐς τὰ τείχη τῆς βασιλευούσης κινδυνεύειν γὰρ ἂν οὕτω στασιάσαι κατ ἀλλήλων τοὺς Βυζαντίους καὶ μεγίστην γενέσθαι φθορὰν πάντων ὁμοῦ χρημάτων, οἰκιῶν, ἀνδρῶν, γυναικῶν, ἀρχόντων, ἀρχομένων, ὧν τὴν αἰτίαν ὁ καρπούμενος οὐκ οἶδ ὅπως οὐ δυσσυνειδήτως διάξει τὸν ἅπαντα βίον ἀλλ ἐπανιόντα μικρὸν οὕτω πόῤῥωθεν ποιεῖσθαι τοὺς λόγους καὶ αὐθαιρέτους τῶν ζητημάτων τὰς καταστάσεις. ὅ γε μὴν Συργιάννης αἰδεσθεὶς μὲν καὶ τὴν τοῦ Φιλαδελφείας παρουσίαν, κατακλασθεὶς δέ πως καὶ ταῖς τῆς μητρὸς ἱκεσίαις, ἐπάνεισι πρὸς τὸν βασιλέα διατρίβοντα περὶ τὴν Ὀρεστιάδα. Νικηφόρος Γρηγοράς, Ρωμαϊκής Ιστορίας Λόγοι, Schopen L. (ed.), Nicephori Gregorae Historia Byzantina 1 (CSHB, Bonn 1829), 320.4 22. Χρονολόγιο 1250: Γέννηση του Θεολήπτου στη Νίκαια της Βιθυνίας 1275: Ο Θεόληπτος αποσύρεται στο όρος Αυξεντίου, όπου κείρεται μοναχός 1284: Ο Θεόληπτος χειροτονήθηκε μητροπολίτης Φιλαδελφείας 1285: Συμμετοχή του Θεολήπτου στη Β Σύνοδο των Βλαχερνών 1298: Ο Θεόληπτος συγκρούεται με τον Ιωάννη Ταρχανειώτη 1304, 1310: Συμμετοχή Θεολήπτου στην υπεράσπιση της πόλης της Φιλαδέλφειας εναντίον των Οθωμανών που την πολιορκούσαν 14 Σεπτεμβρίου 1310: Ο Θεόληπτος αποσχίζεται από την επίσημη Εκκλησία 1321: Ο Θεόληπτος λαμβάνει μέρος στη δίκη του Ανδρονίκου, εγγονού του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β Παλαιολόγου. Συμμετοχή στην πρεσβεία προς το στασιαστή 1322: Θάνατος του Θεολήπτου Δημιουργήθηκε στις 20/3/2017 Σελίδα 6/6