ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Χρ. Παναγιωτακόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Πατρών
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ www.eduonline.upatras.gr
Η εισαγωγή και η ενσωμάτωση των ΤΠΕ Τις τελευταίες δεκαετίες πολλά έχουν γραφεί για την εισαγωγή και ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση σε διεθνές επίπεδο αλλά και στη χώρα μας. Πώς όμως ενσωματώνονται οι ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό περιβάλλον; Οι άμεσα εμπλεκόμενοι: - Διδάσκοντες - Διδασκόμενοι - Φορέας παροχής εκπαίδευσης
Ενέργειες από το φορέα παροχής εκπαίδευσης - 1 Διερεύνηση: του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών ως προς το μαθησιακό αποτέλεσμα. του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών σε σχέση με τις εφαρμοζόμενες διδακτικές μεθόδους. του τρόπου παροχής εκπαίδευσης σε σχέση με τη μεθοδολογία διεξαγωγής της και τα χρησιμοποιούμενα μέσα. του τρόπου διαμόρφωσης των αναγκαίων συνθηκών από πλευράς προγράμματος σπουδών για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ.
Ενέργειες από το φορέα παροχής εκπαίδευσης - 2 Διερεύνηση του τρόπου αξιολόγησης των διδασκομένων. Διερεύνηση του απαιτούμενου χρόνου που προσφέρεται για διδασκαλία. Εξασφάλιση των απαιτούμενων υποδομών για τη χρήση των ΤΠΕ. Εξασφάλιση ότι οι υποδομές θα συντηρούνται και θα βελτιώνονται σύμφωνα με τις επιταγές της εποχής, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται. Εξασφάλιση του αναγκαίου λογισμικού, το οποίο θα δημιουργήσει συνθήκες βελτίωσης της εκπαιδευτικής πράξης (προστιθέμενη αξία).
Σε σχέση με τους διδάσκοντες Ανίχνευση και ταυτοποίηση: των απαιτούμενων δεξιοτήτων πρακτικού χειρισμού των ΤΠΕ εκ μέρους των διδασκόντων, των δυνατοτήτων πρόσβασης των διδασκόντων σε εξ αποστάσεως μαθησιακές πηγές από το σπίτι τους, των απαιτούμενων δεξιοτήτων διδακτικής αξιοποίησης των ΤΠΕ εκ μέρους των διδασκόντων. Η κουλτούρα - η επικρατούσα άποψη και από πού εκπορεύεται. Ο νέος ρόλος, η «αναστάτωση» και η αλλαγή των εργασιακών συνθηκών.
Σε σχέση με τους διδασκόμενους (τους μαθητές) Ανίχνευση και ταυτοποίηση: των μαθησιακών αναγκών των διδασκομένων, των απαιτούμενων δεξιοτήτων στις ΤΠΕ εκ μέρους των διδασκομένων, των δυνατοτήτων πρόσβασης των διδασκομένων σε εξ αποστάσεως μαθησιακές πηγές από το σπίτι τους. Δημιουργία νέων ανισοτήτων;
Το υλικό και το λογισμικό Το υλικό υποστήριξης των ΤΠΕ - Είναι κατάλληλο; - Ανανεώνεται και αναβαθμίζεται; Το λογισμικό Δυναμική και πολύπλοκη διαδικασία λόγω των πολλών αλληλεπιδρώντων παραγόντων που αντανακλούν τόσο στο κόστος του όσο και στην ποιότητά του.
Το εκπαιδευτικό λογισμικό Ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η αξιολόγηση και κυρίως ο τρόπος χρήσης του εκπαιδευτικού λογισμικού αποτελεί μέχρι σήμερα ένα πεδίο συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων από τους ερευνητές. Μέχρι τώρα δεν έχει υπάρξει μια σαφής πρόταση για το πώς αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά στην εκπαιδευτική πρακτική.
Το εκπαιδευτικό λογισμικό υπερμέσων Παραδοσιακές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις ή προσεγγίσεις που θέλουν το μαθητή στο κέντρο του ενδιαφέροντος; Η εφαρμογή Θεωριών Οικοδόμησης της Γνώσης για συνθήκες αποτελεσματικότερης μάθησης. Η τεχνολογία των υπερμέσων μπορεί να προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο διδασκαλίας. Τα συστήματα υπερμέσων ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή, ενθαρρύνουν διαδικασίες αναζήτησης πληροφοριών και βοηθούν την ενσωμάτωση σύγχρονων μαθησιακών μοντέλων, όπως αυτά που εντάσσονται στις Θεωρίες Οικοδόμησης της Γνώσης.
Έχει αποδειχτεί ότι η χρήση των ΤΠΕ: Καθιστά το διδακτικό περιβάλλον πλούσιο σε πηγές και μέσα. Διεγείρει το ενδιαφέρον των μαθητών. Κινητοποιεί τους αδύνατους μαθητές. Συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση δύσκολων εννοιών παρέχοντας τη δυνατότητα πολλαπλών αναπαραστάσεων των εννοιών αυτών. Προσφέρει στο μαθητή τη δυνατότητα να ελέγξει την ορθότητα των γνώσεών του άμεσα. Ανταποκρίνεται στις ατομικές ανάγκες και ικανότητες του κάθε μαθητή. Προσφέρει τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών.
Όμως για να είναι αποτελεσματική η χρήση τους Θα πρέπει: Να χρησιμοποιούνται μέσα από δραστηριότητες κατάλληλα σχεδιασμένες με σαφώς καθορισμένους στόχους Ο εκπαιδευτικός να «λειτουργεί» σύμφωνα με τις Θεωρίες Οικοδόμησης της Γνώσης. - Είναι δυνατόν πάντα αυτό;
Εκπαιδευτικό Λογισμικό και Εκπαιδευτική Πρακτική Πώς χρησιμοποιούμε στη διδακτική πράξη το Εκπαιδευτικό Λογισμικό; - Τρόποι αξιοποίησης του Εκπαιδευτικού Λογισμικού Τα εκπαιδευτικά Σενάρια. Το παράδοξο του Squires.
Αναφορές & Πηγές Βοσνιάδου, Σ. (2006). Παιδιά, Σχολεία και Υπολογιστές. Αθήνα: Gutenberg - Δαρδανός. Κουστουράκης Γ. & Παναγιωτακόπουλος Χ. (2010). Οδεύοντας προς το νέο σχολείο των Τ.Π.Ε. - Μια διεπιστημονική προσέγγιση. Πρακτικά 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση», σελ. 581-592. Μικρόπουλος, Α. (2000). Εκπαιδευτικό λογισμικό. Θέματα σχεδίασης και αξιολόγησης λογισμικού υπερμέσων. Αθήνα: Κλειδάριθμος. Μικρόπουλος, Α. (2006). Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Παναγιωτακόπουλος, Χ. (2013). Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών: Μία συνολική θεώρηση. Αθήνα: Εκδόσεις ΙΩΝ. Παναγιωτακόπουλος, Χ. (2013). Εισαγωγή στην Επιστήμη των Η/Υ: Μία γνωριμία με τους υπολογιστές μέσα από την ιστορική τους εξέλιξη. Αθήνα: Εκδόσεις ΙΩΝ. Παναγιωτακόπουλος, Χ. Πιερρακέας, Χ., Πιντέλας, Π. (2003). Το Εκπαιδευτικό Λογισμικό και η Αξιολόγησή του. Αθήνα: Μεταίχμιο. Παναγιωτακόπουλος, Χ. Πιερρακέας, Χ., Πιντέλας, Π. (2005). Σχεδίαση Εκπαιδευτικού Λογισμικού. Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Παναγιωτακόπουλος Χ. & Λαμπροπούλου Β. (2003). Τεχνολογίες Πληροφορίας - Επικοινωνίας και Εκπαίδευση Κωφών Μαθητών. Επιστήμες Αγωγής, 1, 39-50. Χατζηκακού Κ., Λαμπροπούλου Β. & Παναγιωτακόπουλος Χ. (2008). Η χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση κωφών/βαρηκόων: Αξιολογώντας τις ανάγκες των εκπαιδευτικών. Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή - Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση, Λευκωσία, Πανεπιστήμιο Κύπρου, σελ. 429-436. Λογισμικό ΥΠΕΠΘ: www.e-yliko.gr Ψηφιακό αποθετήριο εκπαιδευτικών σεναρίων: www.eduonline.upatras.gr
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Χρ. Παναγιωτακόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Πατρών