ΗΜΕΡΙΔΑ «Καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Περιφερειακής Πολιτικής» Oικο-καινοτομία: ένας εφικτός στόχος ένα αειφόρο μέλλον Μανώλης Αγγελάκας Ευρωβουλευτής ΕΛΚ-Ε Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2009
Oικο-καινοτομία: ορισμοί Good for business, good for the environment Νέα προϊόντα και μέθοδοι με προστιθέμενη αξία για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις που ταυτόχρονα μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις (James 1997) Εμπορικές εφαρμογές που συμβάλλουν σε οικολογικές βελτιώσεις και συνεισφέρουν στη αειφόρο ανάπτυξη Καινοτόμα προϊόντα και μέθοδοι που μειώνουν τα περιβαλλοντικά κόστη
Χρειάζεται ένα πρόγραμμα για την οικο-καινοτομία; Στρατηγική της Λισαβόνας, μια οικονομία βασισμένη στη γνώση και την καινοτομία Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Μάρτιος 2007: φιλόδοξη στρατηγική για να προωθήσει την οικο-καινοτομία ETAP (Εnvironmental Technologies Action Plan): Πρόγραμμα Δράσης για τις Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες
ΕΕ: Εκτελεστική Αντιπροσωπεία για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία Executive Agency for Competitiveness and Innovation
ΕΑCI: 3 προγράμματα & 1 δίκτυο Executive Agency for Competitiveness and Innovation
ENTERPRISE EUROPE NETWORK Ευρωπαϊκά Κέντρα Πληροφόρησης και Πόλοι Καινοτομίας Περισσότερα από 500 κέντρα με 4000 επιστήμονες σε 40 χώρες Προάγει την διάδοση τεχνογνωσίας Υποστηρίζει τη συμμετοχή ΜΜΕ στα Ερευνητικά Προγράμματα της ΕΕ Υποστηρίζει διεθνικές δράσεις και τεχνολογική συνεργασία
Πρόγραμμα MARCO POLO Υποστηρίζει σχέδια για σύνδεση οδικών μεταφορών με θαλάσσιες, σιδηροδρομικές μεταφορές και εσωτερικούς υδάτινους δρόμους Προϋπολογισμός 400 εκατ. ευρώ (2007-2013) Απευθύνεται σε μεταφορικές εταιρείες
Προγράμματα ECO-INNOVATION Πρόγραμμα-Πλαίσιο Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία Competitiveness and Innovation Programme (CIP 2007-2013) Πρόγραμμα-Πλαίσιο Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία Entrepreneurship and Innovation Programme
Πρόγραμμα Intelligent Energy Europe Εργαλείο της ΕΕ με στόχο: τη χρηματοδότηση δράσεων που βελτιώνουν τις συνθήκες της αγοράς για: εξοικονόμηση ενέργειας και για δημιουργία κινήτρων στο πλαίσιο της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη.
Οικο-Καινοτομία στην ΕΕ Ευκαιρίες Περιβαλλοντική Βιομηχανία στην ΕΕ Κύκλος εργασιών: 227 δισ. = 2.2% του ΑΕΠ = 3.4 εκ. θέσεις εργασίας ~ 30% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών 50% του παγκόσμιο μεριδίου στην διαχείριση νερού και αποβλήτων
Οικο-Καινοτομία στην ΕΕ Προκλήσεις Εκπομπές καυσαερίων του θερμοκηπίου: 2.5-3 φορές αύξηση έως το 2050 Πλαστικά στη xωματερή: 21% πάνω κατά την περίοδο 1990-2002 Όγκοι αποβλήτων: τα οικιακά απόβλητα αναμένεται να αυξηθούν κατά 25% την περίοδο 2005-2020
Τομείς εφαρμογής (1) 1. Ανακύκλωση υλικών: - διαλογή οικοδομικών, βιομηχανικών, οικιακών και ηλεκτρικών αποβλήτων, - οικολογικός σχεδιασμός και παραγωγή καταναλωτικών αγαθών, - νέες μορφές ανακύκλωσης στον αγροτικό και ναυτιλιακό τομέα, - καινοτομικές εφαρμογές που ενισχύουν την βιομηχανία ανακύκλωσης. 2. Βιομηχανία τροφίμων και ποτών: - καινοτομικές εφαρμογές που μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά την παραγωγή τροφίμων, - καθαρότερες και αποτελεσματικότερες διαδικασίες που μειώνουν τα οργανικά και ανόργανα απόβλητα και ενισχύουν την ανακύκλωση, - νέοι τρόποι διαχείρισης νερού.
Τομείς εφαρμογής (2) 3.Οικοδομή, κατασκευές καινοτόμα προϊόντα και διαδικασίες που μειώνουν τη ρύπανση «πράσινες» τεχνικές που χρησιμοποιούν ανακυκλωμένα υλικά τρόποι συλλογής νερού, πράσινες ταράτσες τεχνικές αειφόρου κατασκευής, συντήρησης, αναπαλαίωσης 4. Μικρομεσαίες επιχειρήσεις τεχνικές και διαδικασίες που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα ΜΜΕ συνεργασία και διάχυση τεχνογνωσίας μεταξύ επιχειρήσεων γύρω από το eco Management καινοτόμα συστήματα ποιοτικής ασφάλειας (eco-design, ecolabel) υιοθέτηση περιβαλλοντικών κριτηρίων στη λήψη αποφάσεων
Οικο-Kαινοτομία και ΜΜΕ 23 εκ. ΜΜΕ στην ΕΕ Η σπονδυλική στήλη της ευρωπαϊκής οικονομίας 99% όλων των επιχειρήσεων 57% της προστιθέμενης αξίας Αλλά: Προκαλούν 60-70% της βιομηχανικής ρύπανσης της ΕΕ (ΜΜΕ: Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις)
H συμβολή του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία (CIP) στην Oικο- Kαινοτομία Το CIP είναι εργαλείο του ΕΤΑP (Environmental Technologies Action Plan) Ξεκίνησε το 2004, ενισχύει την οικο-καινοτομία και την ανάπτυξη περιβαλλοντικών τεχνολογιών Δράσεις : - μετάβαση από την έρευνα στις αγορές - βελτίωση συνθηκών αγοράς - παγκόσμια δράση Προϋπολογισμός: 433 εκατ. ευρώ 3 εργαλεία δράσης
Πιλοτικά Προγράμματα και Προγράμματα Εμπορικής Αξιοποίησης (1) (~ 195 εκ./2008-2013) Υποστήριξη προγραμμάτων πρώτης εφαρμογής και σχεδίων πρώτης εμπορικής αξιοποίησης των καινοτόμων τεχνολογιών και πρακτικών Γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της επιτυχούς επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών και της εφαρμογής τους στην αγορά Άρση των εμποδίων για τη διείσδυση καινοτόμων τεχνολογιών στην αγορά Έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) Υπό την επίβλεψη του EACI σε συνεργασία με τη Γεν. Διευθ. Περιβάλλοντος (DG ENV)
Πιλοτικά Προγράμματα και Προγράμματα Εμπορικής Αξιοποίησης (2) (~ 195 εκ./2008-2013) Χρονοδιάγραμμα 2008 - πρόσκληση για υποβολή προτάσεων (Απρίλιος Μάιος 2008) - υποβολή προτάσεων (Σεπτέμβριος 2008) - αξιολόγηση προτάσεων (Δεκέμβριος 2008) - ανακοίνωση αποτελεσμάτων-επιλέξιμες προτάσεις (Ιανουάριος Φεβρουάριος 2009) Προϋπολογισμός: 28 εκατ. ευρώ Προτεραιότητες Ανακύκλωση, οικοδομικά, πράσινη επιχειρηματικότητα, τρόφιμα και ποτά
Πιλοτικά Προγράμματα και Προγράμματα Εμπορικής Αξιοποίησης (3) (~ 195 εκ./2008-2013) Xρονοδιάγραμμα 2009: - έναρξη πρωτοβουλίας (20 Απριλίου 2009) - προθεσμία λήξης υποβολής προτάσεων (10 Σεπτεμβρίου 2009) - αξιολόγηση προτάσεων (Δεκέμβριος 2009) Προϋπολογισμός: 27 εκατ. ευρώ Προτεραιότητες : παρόμοιες με εκείνες του 2008 Πληροφορίες http://ec.europa.eu/environment/etap/ecoinnovation/index_en.htm
Μέσα για ΜΜΕ υψηλής ανάπτυξης & Καινοτόμες ΜΜΕ (High Growth & Innovative SMEs Facilities) Προϋπολογισμός: 225 εκατ. ευρώ Συμμετοχή της ΕΕ σε οικο-καινοτομικά κεφάλαια υψηλού ρίσκου για ενίσχυση ρευστότητας των ΜΜΕ Έχουν υπογραφεί 2 συμφωνίες μέχρι τώρα που απευθύνονται σε εταιρείες καθαρής τεχνολογίας ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ: Cleantech Capricorn Fund: 110 εκατ. ευρώ http://www.capricorn.be/en/cleantech-view/capricorn-cleantech-fund/ Pinova Fund: 150 εκατ. ευρώ http://www.pinovacapital.com/company_en.html
Δίκτυα Οικο-Καινοτομίας Networks of Eco-Innovation Παρατηρητήριο δικτύου οικο-καινοτομίας: 2 εκατ. ευρώ για 3 χρόνια Ενισχύοντας την οικο-καινοτομική πολιτική: 3 εκατ. ευρώ για 3 χρόνια Προθεσμία υποβολής: 12 Φεβρουαρίου 2009 Πληροφορίες http://ec.europa.eu/enterprise/funding/files/themes_2008/calls _prop.htm
Το ETAP στο Διαδίκτυο http://ec.europa.eu/environment/etap/index_en.html
Παράδειγμα Ι: Ολοκληρωμένο Σύστημα Ανακύκλωσης Γεωργικών Πλαστικών Στόχοι: Κατασκευή εργοστάσιου ανακύκλωσης γεωργικών πλαστικών Χρήση της εγκατάστασης ως καταλύτης για άλλες παρόμοιες δράσεις Περιορισμός των αρνητικών περιβαλλοντικών επιδράσεων από την απόρριψη γεωργικών πλαστικών Ανάπτυξη πρότυπης μεθόδου
Παράδειγμα Ι (συνέχεια ): Ολοκληρωμένο Σύστημα Ανακύκλωσης Γεωργικών Πλαστικών Περιβαλλοντικά Οφέλη: Πρόληψη 7.000 τόνων γεωργικών πλαστικών αποβλήτων το χρόνο Μείωση του περιβαλλοντικού κόστους που προκαλείται από τη μεταφορά των αποβλήτων στις χωματερές Μείωση κατανάλωσης μη ανανεώσιμων ορυκτών πόρων (καύσιμα) Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την αποφυγή της ανάγκης να παραχθεί το νέο πλαστικό και της ανεξέλεγκτης αποτέφρωσης των αποβλήτων Εμπορική αξιοποίηση του συγκεκριμένου προγράμματος στο αγροτικό τομέα
Παράδειγμα ΙΙ: Διαχείριση Απόβλητων στην Βιομηχανία Οινοποίησης Στόχοι: Ανάπτυξη οικονομικά βιώσιμης διαδικασίας για την ολοκληρωμένη διαχείριση των οινοποιητικών αποβλήτων Ανάκτηση φυσικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας από τα παραγόμενα απόβλητα
Παράδειγμα ΙΙ (συνέχεια ): Διαχείριση Απόβλητων στην Βιομηχανία Οινοποίησης Περιβαλλοντικά Οφέλη: Επεξεργασία των στερεών και υγρών αποβλήτων από τη βιομηχανία οινοποίησης Ανάκτηση προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας (π.χ. πολυφαινόλες κ.α.) που χρησιμοποιούνται ευρέως ως θρεπτικά συμπληρώματα ή πρώτες ύλες στην βιομηχανία τροφίμων, καλλυντικών ή φαρμάκων Χρήση των υπολοίπων αποβλήτων για την παραγωγή υψηλής θρεπτικής αξίας ζωοτροφών ή φυσικού οργανικού λιπάσματος.
Oικο-Καινοτομία: ένας εφικτός στόχος ένα αειφόρο μέλλον Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! Μανώλης Αγγελάκας