(Cost Accounting) Δρ. Δημήτριος Γ. ΜΑΥΡΙΔΗΣ Καθηγητής Τ.Ε.Ι

Λογιστική Κόστους (Cost Accounting) Δρ. Δημήτριος Γ. ΜΑΥΡΙΔΗΣ Καθηγητής Τ.Ε.Ι. 2014 mavridis@teikoz.gr

Ενότητα ΑΡΧΕΣ ΚΟΣΤΟΥΣ 2

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΟΣΤΟΣ Είναι η ανάλωση αγοραστικής δύναμης για απόκτηση παραγωγικών πόρων. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 3

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Κόστος τρέχουσας μορφής : ύλες, υλικά, αμοιβές, παροχές. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 4

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Κόστος πάγιας μορφής: γήπεδα, κτίρια, έπιπλα, μηχανήματα, οχήματα. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 5

Πραγματικό (ιστορικό) κόστος Historical (Real) Costs Κόστος κτήσης πραγματικών αναλώσεων, δηλαδή δεν περιέχει υπολογιστικά έξοδα, όπως τόκους ιδίων κεφαλαίων, αμοιβή επιχειρηματία, κοστολογικές αποσβέσεις. 6

Υπολογιστικό κόστος (Calculated Costs) Κόστος χωρίς αναλώσεις και χρηματικές εκροές, δηλαδή περιέχει «έξοδα», όπως τόκους ιδίων κεφαλαίων, αμοιβή επιχειρηματία, κοστολογικές αποσβέσεις. 7

«Παγιοποιημένο» κόστος ( Inventoriable Cost) ΚΟΣΤΟΣ στοιχείο του Ενεργητικού, (Ισολογισμού) μέχρις εξαφανίσεως του, δηλαδή πωλήσεως του αγαθού, όπου έχει λογιστικά ενσωματωθεί, οπότε γίνεται έξοδο (ποτέ πριν). Δηλαδή κάθε έξοδο είναι πρώτα κόστος, όχι όμως αντίστροφα. 8

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΞΟΔΟ είναι κόστος που βαρύνει τα έσοδα χρήσης, όταν πωλείται το αντίστοιχο αγαθό (εξαφανιζόμενο κόστος). ΔΑΠΑΝΗ είναι η ενέργεια που οδηγεί στο κόστος πρώτα και στο έξοδο κατόπιν. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 9

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΣΟΔΟ είναι αγοραστική δύναμη που προκύπτει, όταν πωλείται ένα αγαθό («εμφανιζόμενο κόστος») η μια άλλη υπηρεσία η δραστηριότητα, καθώς και η ιδιοπαραγωγή. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 10

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΞΟΔΟ Μεγέθη αναφερόμενα στην λειτουργική εκμετάλλευση χρήσης και σχετιζόμενα με τα αντίστοιχα οργανικά έσοδα χρήσης. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 11

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΟΡΓΑΝΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΞΟΔΟ Μεγέθη μη σχετιζόμενα με την λειτουργία η δραστηριότητα της επιχείρησης. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 12

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΟΜΑΛΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΞΟΔΟ Μεγέθη ενσωματωμένα στην ομαλή λειτουργία η δραστηριότητα της επιχείρησης. 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 13

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΩΜΑΛΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΞΟΔΟ Μεγέθη μη ενσωματωμένα στην ομαλή λειτουργία η δραστηριότητα της επιχείρησης με έντονο τον χαρακτήρα έκτακτης ζημίας (τυχαία, απρόβλεπτα και έκτακτα έξοδα, ρήτρες). 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 14

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΟΜΑΛΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΞΟΔΟ o Μεγέθη προβλεπόμενα (προβλεπτέα) στα πλαίσια της επιχειρηματικής δραστηριότητας Προβλεπτικότητα ενσωμάτωσης ΑΝΩΜΑΛΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΞΟΔΟ o Μεγέθη μη προβλεπτέα στα πλαίσια της επιχειρηματικής δραστηριότητας Αβεβαιότητα ενσωμάτωσης 26.11.2008 Dimitrios G. Mavridis 15

Ενότητα ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ (ΦΥΣΗ) ΚΟΣΤΟΥΣ 16

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Τύποι σταθερού κόστους 1. Τυπικά (μακροπρόθεσμα) σταθερά μεγέθη ανεξάρτητα από την δραστηριότητα ή και την περίοδο της. 17

ΑΡΧΕΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Τύποι σταθερού κόστους 2. Βραχυχρόνια σταθερά μεγέθη (τρέχουσας μορφής) σχετιζόμενα με την περίοδο λειτουργίας (τέλη κυκλοφορίας, συνδρομές, 18

Σταθερό Κόστος (Fixed Costs) Τυπικό σταθερό κόστος, δεν επηρεάζεται από τις μεταβολές του επιπέδου δραστηριότητος της όποιας λειτουργικής μονάδας. 19

Σταθερό Κόστος (Fixed Costs) «Μεταβαλλόμενο» σταθερό κόστος: μεταβολή ανεξάρτητη από το επίπεδο δραστηριότητος, αλλά σχετιζόμενη με άλλες αποφάσεις και συνθήκες. 20

Σταθερό Κόστος (Υ = α + β * Χ) 21

Σταθερό Κόστος (Υ = α + β * Χ) 22

Μεταβλητό Κόστος (Variable Costs) Είναι εκείνο το κόστος που επηρεάζεται από τις μεταβολές του επιπέδου δραστηριότητος της λειτουργικής μονάδας. 23

Μεταβλητό Κόστος (Variable Costs) Το μεταβλητό κόστος μπορεί να μεταβληθεί, είτε αναλογικά, είτε υπέραναλογικά, είτε υπόαναλογικά. 24

Μεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) εφ (α) = tg (a) = ΔΥ / ΔΧ = β = 1 Δ Υ Δ Χ 25

Μεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) Δ Χ Δ Υ 45 ο (ΔΥ / ΔΧ = β = 1) 26

Μεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) Δ Υ Δ Χ ΔΥ / ΔΧ = β > 1 Δ Υ ΔΥ / ΔΧ = β < 1 Δ Χ 27

Μεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) β > 1 β =1 β < 1 28

Οριακό Κόστος (Marginal Costs) Είναι η προκύπτουσα μεταβολή κόστους (+ / -), οφειλόμενη σε μεταβολή (+ / -) του επιπέδου δραστηριότητος με κάθε πρόσθετη μονάδα. 29

Ημιμεταβλητό Κόστος (Semi-variable Costs) Είναι εκείνο το κόστος που επηρεάζεται μεν από τις μεταβολές του επιπέδου δραστηριότητος της λειτουργικής μονάδας, πλην όμως όχι απόλυτα. 30

Ημιμεταβλητό Κόστος (Semi-variable Costs) Εμπεριέχει δηλαδή και μεταβλητό (αναλογικά, υπέρ-αναλογικά, υπόαναλογικά) και σταθερό κόστος. 31

Ημιμεταβλητό Κόστος (Semi-variable Costs) Ημιμεταβλητά / ημισταθερά μεγέθη είναι μεγέθη ανεξάρτητα, από την φύση τους και την συνήθη δραστηριότητα ή την περίοδο της, αλλά εξαρτημένα αποκλειστικά από τις συνθήκες 17.12.2008 Dimitrios G. Mavridis 32

Ημιμεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) 33

ΦΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 34

Ημιμεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) 35

ΕΙΔΟΣ (ΦΥΣΗ) ΚΟΣΤΟΥΣ ΔΙΑΛΛΕΙΜΑ 36 Μεταβολή μεταβλητού κόστους κατά β = 0,9 = 90%

3/11/2015 Dimitrios G. Mavridis 37

3/11/2015 Dimitrios G. Mavridis 38

Μήνας ΗΜΚ Δραστηριότητα Ν (1) Y (2) Χ (3) 1 180.000 15.000 2 140.000 12.000 3 230.000 20.000 4 190.000 17.000 5 160.000 12.000 6 300.000 25.000 7 270.000 22.000 8 110.000 9.000 9 240.000 18.000 10 320.000 30.000 Σ 2.140.000 180.000 Σν ΣY ΣΧ 39

Χ 2 (4) Χ*Y (5) (ΣΧ) 2 (6) 225.000.000 2.700.000.000 144.000.000 1.680.000.000 400.000.000 4.600.000.000 289.000.000 3.230.000.000 144.000.000 1.920.000.000 32.400.000.000 625.000.000 7.500.000.000 484.000.000 5.940.000.000 81.000.000 990.000.000 324.000.000 4.320.000.000 900.000.000 9.600.000.000 3.616.000.000 42.480.000.000 32.400.000.000 Σ(Χ 2 ) Σ(Χ*Y) (ΣΧ) 2 40

Κ σ = α (7) Κ μ = β (8) Παρατηρήσεις Y = α+ βχ 24.426 α=σy*σχ2-σχ*σχy/ν*σχ2-(σχ)2 41 10,53 β=ν*σχy-σχ*σy/ν*σχ2-(σχ)2

Y = a + b. X INTERCEPT (a) LINEST / SLOPE (b) TREND (Χ=24.000) 24.425,53 10,53 277.191,49 Y = 24.425,53 + 10,53. X = 277.191,49 Σταθερό (α) Κλίση (β) Συνολικό κόστος (για Χ = 24.000) Μεταβλητό (β*χ) 24.425,53 10,53 277.191,49 252.765,96 42

Ημιμεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) β = 10,53 277.191,49 24.425,53 252.765,96 Χ = 24.000 43

44

45

Υ = α + β * Χ Ένα επίπεδο Δραστηριότη τας (40.000) 140.000 440.000 1 2 3 4 = (3 / 2) 5 = (Δ4*2) 6 = (3-5) Υ= α+β*χ Επίπεδο Χ Συνολικό Κόστος Υ Κόστος μονάδος Μεταβλητό κόστος Σταθερό κόστος α 40.000 440.000 440.000 α +β*χ 40.000 580.000 140.000 440.000 46 Διαφορά 40.000 140.000 3,50

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ 1 2 3 4 = (3 / 2) 5 = (Δ4*2) 6 = (3-5) Επίπεδο Ποσότητα Χ Δυο επίπεδα δραστηριότητας (50.000 / 80.000) Ημιμεταβλητό συνολικό κόστος Υ Κόστος μονάδος Υ/Χ Μεταβλητό κόστος (β*χ) Σταθερό κόστος (α) α 50.000 750.000 15,00 500.000 250.000 β 80.000 1.050.000 13,13 800.000 250.000 Διαφορά 30.000 300.000 10,00 47

Ημιμεταβλητό Κόστος (Υ = α + β * Χ) 1.050.000 300.000 β = 10,00 750.000 250.000 Χ = 50.000 Χ = 80.000 48

Σύγκριση μεθόδων Ν (1) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Χ (2) 5.000 7.000 9.000 11.000 16.000 18.000 20.000 25.000 27.000 30.000 37.000 70.000 Y(3) 120.000 140.000 170.000 190.000 250.000 270.000 290.000 300.000 310.000 320.000 430.000 600.000 49

Συσχέτιση r = 0,98 INTERCEPT (α) SLOPE (b) Χ 114.081 7,35 24.000 TREND (24.000) 290.462 50

Συσχέτιση r = 0,98 ΔΧ ΔΥ 5.000 120.000 70.000 600.000 Δ 65.000 480.000 β α 7,35 114.081 7,38 83.076,92 51

Ενότητα ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ 52