ιεθνής Σύµβαση CITES FAGACEAE (Φηγοειδή) Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η παρούσα καταχώρηση, όπως φαίνεται και από τον τίτλο της, αφορά στην οικογένεια των φηγοειδών (FAGACEAE) και δεν αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων δεδοµένων στο ισχύον θεσµικό πλαίσιο. Σκοπό έχει την παροχή θεµατικών οδηγιών προς τις υπηρεσίες που εµπλέκονται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εφαρµογή της Σύµβασης και στην τήρηση των προβλεπόµενων από αυτήν διατάξεων ( ιαχειριστικές Αρχές CITES, λοιπές ασικές Υπηρεσίες, Τελωνειακές Αρχές κ.α.) και στοχεύει στην παροχή πληροφόρησης και εργαλείων που θα υποβοηθήσουν το έργο των ως άνω υπηρεσιών στην προσπάθεια άσκησης των καθηκόντων τους για την εφαρµογή των διατάξεων της Σύµβασης CITES. Β. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ FAGACEAE: Η οικογένεια των φηγοειδών (FAGACEAE) [φηγός = οξιά = Fagus] περιλαµβάνεται στην τάξη (order) FAGALES της συνοµοταξίας των αγγειόσπερµων (ANGIOSPERMAE) του φυτικού βασιλείου (PLANTAE = FLORA) και απαριθµεί, σύµφωνα µε τα στοιχεία του UNEP-WCMC, 655 taxa (είδη/ species, υποείδη/ subspecies, ποικιλίες/ varieties και µορφές/ forms) τα οποία κατανέµονται στα κάτωθι 9 γένη (GENERA). Βασίλειο/ Kingdom: ΦΥΤΑ/ PLANTAE Συνοµοταξία/Division: ANGIOSPERMAE Τάξη/Order: FAGALES Οικογένεια/ Family: FAGACEAE Genus: Taxa (Αριθµός): Castanea 6 Castanopsis 59 Cyclobalanopsis 11 Fagus 10 Lithocarpus 120 Nothofagus 20 Pasania 9 Quercus 417 (, Quercus euboica,, Quercus mongolica, ) Trigonobalanus 3 Σηµείωση: Τα είδη µε έντονη (bold) πλάγια γραφή αποτελούν αντικείµενο 01-2013 (Β 285) «Εµπορία των ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας» Τα είδη της οικογένειας Fagaceae είναι αειθαλή ή φυλλοβόλα δένδρα και θάµνοι, που χαρακτηρίζονται από εναλλασσόµενα απλά φύλλα µε πτεροειδή νεύρωση, µονογενή άνθη σε µορφή ιούλου και καρπούς σε µορφή καρύου που εσωκλείονται σε κύπελλο που καλύπτεται από βράκτια. Η πιο γνωστή οµάδα της οικογένειας αυτής είναι οι βελανιδιές, γένος Quercus, ο καρπός των οποίων ονοµάζεται βελανίδι. 1
Πολλά µέλη της οικογένειας Fagaceae έχουν σηµαντικές οικονοµικές χρήσεις. Πολλά είδη βελανιδιάς, καστανιάς, καθώς και οξιάς (γένη Quercus, Castanea και Fagus, αντίστοιχα) χρησιµοποιούνται συνήθως ως ξυλεία για πατώµατα, έπιπλα, ντουλάπια, και βαρέλια κρασιού. Ο φελλός για το σφράγισµα των µπουκαλιών κρασιού και για αµέτρητες άλλες χρήσεις γίνεται από το φλοιό της φελλόδρυος, Quercus suber. Τα κάστανα, µια γευστική απόλαυση που απολαµβάνουν από πολλούς το χειµώνα, είναι οι καρποί από τα είδη του γένους Castanea. Πολυάριθµα είδη από διάφορα γένη είναι εµφανή καλλωπιστικά φυτά, και τα ροκανίδια από το γένος Fagus συχνά χρησιµοποιούνται σε αρωµατικές µπύρες. Γ.1 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ FAGACEAE ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ CITES : Από το σύνολο των εκπροσώπων ειδών της οικογένειας FAGACEAE, στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES περιλαµβάνεται (σε ισχύ από 24-06- 2014) µόνο το είδος Quercus mongolica (στο Παράρτηµα III κατόπιν αιτήµατος της Ρωσικής Οµοσπονδίας). Το ως άνω είδος της οικογένειας FAGACEAE έχει συµπεριληφθεί επίσης στο Παράρτηµα του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997 όπως αυτός τροποποιήθηκε από τον Κανονισµό (EE) 1320/2014 και ισχύει σήµερα. Όπως γνωρίζετε και έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, η χώρα µας εφαρµόζει, σ ότι αφορά τις δεσµεύσεις και υποχρεώσεις που αποδέχθηκε προσχωρώντας στη Σύµβαση CITES, τους σχετικούς -µε τη Σύµβαση- Κανονισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν αυστηρότερα µέτρα προστασίας και διακίνησης των ειδών CITES. Κατά συνέπεια, προκειµένου να διαπιστώσετε πως θα αντιµετωπίσετε µια περίπτωση που έχει να κάνει µε κάποιο συγκεκριµένο είδος της οικογένειας των FAGACEAE, θα πρέπει πρώτιστα να ανατρέξετε στους Πίνακες του Παραρτήµατος του Κανονισµού 338/1997 όπως ισχύει κάθε φορά [στην παρούσα χρονική στιγµή στους πίνακες του Καν. (ΕΕ) 1320/2014] για να διαπιστώσετε εάν, και σε ποιόν Πίνακα το είδος αυτό έχει καταλογογραφηθεί. Σηµαντικό είναι να γίνει κατανοητό ότι υπάρχουν ορισµένες εξαιρέσεις για συγκεκριµένα µέρη ή τρόπους παραγωγής κ.λ.π από τα υπαγόµενα στο Παράρτηµα ΙΙΙ της Σύµβασης και στον Πίνακα Γ του Κανονισµού της Ε.Ε. είδη, για τα οποία δεν έχει εφαρµογή η Σύµβαση CITES και οι εφαρµοστικοί αυτής Κανονισµοί της Ε.Ε. Οι εξαιρέσεις αυτές προκύπτουν από τους αριθµούς και τα σύµβολα που έχουν τεθεί µετά την επιστηµονική ονοµασία των ειδών, η επεξήγηση των οποίων δίνεται στις Ερµηνευτικές Σηµειώσεις των σχετικών Παραρτηµάτων. Κατά συνέπεια: σύµφωνα µε την ένδειξη #5 του Κανονισµού της Ε.Ε. (που είναι ταυτόσηµη µε την ένδειξη #5 της Σύµβασης) : στις διατάξεις του Κανονισµού και της Σύµβασης CITES υπόκεινται µόνο: o κορµοτεµάχια, o πριστή ξυλεία και o φύλλα ξυλεπενδύσεων. 2
Σχετικές είναι οι παρεκκλίσεις που αφορούν στα δείγµατα που έχουν αναπαραχθεί τεχνητά και για τις οποίες παραπέµπουµε στις διατάξεις: του άρθρου 7 παρ. 1 του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997 και του άρθρου 56 του Κανονισµού (ΕΚ) 865/2006, όπως τροποποιήθηκε συµπληρώθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 100/2008, τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 791/2012 και τον Εκτελεστικό Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 792/2012 και ισχύει. Στον Κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται ανακεφαλαιωτικά τα είδη των FAGACEAE (που αποτελούν αντικείµενο της Σύµβασης CITES), µε τις αντίστοιχες ενδείξεις σε ποιο Παράρτηµα της Σύµβασης και σε ποιο Πίνακα του Κανονισµού της Ε.Ε. υπάγεται το κάθε είδος: Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς µόνο) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ FAGACEAE Επιστηµονική ονοµασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES «για το διεθνές εµπόριο των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν» κυρωθείσης µε το Ν.2055/1992 (ΦΕΚ 105/τ.Α /30-06- 1992) ΠΙΝΑΚΑΣ (Εφαρµοστικού της Σύµβασης CITES) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) 338/1997 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης εκεµβρίου 1996 «για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας µε τον έλεγχο του εµπορίου τους» (L 61/03-03-1997), όπως τροποποιήθηκε µε τον ΚΑΝ. (ΕΕ) 1320/2014 Κοινή ονοµασία FAGACEAE Quercus mongolica III#5 (Ρωσική Οµοσπονδία) Beech family / Φηγοειδή Γ#5 ρυς της Μογγολίας, Mongolian Oak Όπως γνωρίζετε -εφόσον τα ως άνω είδη των FAGACEAE υπάγονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών της Ε.Ε.- η διακίνηση οποιουδήποτε δείγµατος είδους εκ των ανωτέρω επιτρέπεται αποκλειστικά και µόνο µε χρήση του ειδικού εντύπου πιστοποιητικών και αδειών που προβλέπει ο Κανονισµός (ΕΚ) 865/2006, όπως τροποποιήθηκε συµπληρώθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 100/2008, τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 791/2012 και τον Εκτελεστικό Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 792/2012 και ισχύει, που εκδίδονται από τις αρµόδιες ιαχειριστικές Αρχές CITES. Υπενθυµίζεται ότι η εφαρµογή της Σύµβασης CITES και των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών (ΕΚ και ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ανατεθεί στα αρµόδια διαχειριστικά όργανα CITES, τις δασικές και τελωνειακές αρχές του Κράτους [βλέπε και άρθρο 4 ΚΥΑ 285/τ.Β /13-02-2013)], που κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους οφείλουν να διασφαλίζουν την απαρέγκλιτη τήρηση των προβλεπόµενων από το ισχύον 3
θεσµικό πλαίσιο διατάξεων, ακολουθώντας τις επιβεβληµένες κατά περίπτωση διαδικασίες. Γ.2 ΕΙ Η FAGACEAE ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ (ΑΠΛΗ) Α ΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ, ΕΞΑΓΩΓΗΣ Κ.Λ.Π., σύµφωνα µε το άρθρο 8 285/τ.Β /13-02-2013): Όπως θα έχετε διαπιστώσει και από τον κατάλογο (µε τα µη CITES προστατευτέα είδη άγριας πανίδας και χλωρίδας) που συνοδεύει την αριθ. 127703/602/18-02-2013 διευκρινιστική εγκύκλιό µας, απόσπασµα του οποίου παρατίθεται παρακάτω, στο πεδίο εφαρµογής του άρθρου 8 της ΚΥΑ 285/τ.Β /13-02-2013), περιλαµβάνονται τα παρακάτω είδη αγγειόσπερµων της οικογένειας FAGACEAE (για τα οποία απαιτείται «απλή άδεια» εισαγωγής, εξαγωγής κ.λ.π.): Κατά συνέπεια, για την εισαγωγή, εξαγωγή κ.λ.π. οποιουδήποτε τύπου δείγµατος αυτών απαιτείται απλή άδεια της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής CITES. Ο εκάστοτε ενδιαφερόµενος που υποβάλλει αίτηση για έκδοση τέτοιας άδειας, οφείλει να συνυποβάλλει αποδεικτικά έγγραφα της νόµιµης κατοχής των δειγµάτων, ανάλογα µε το κατά περίπτωση του είδους της οικογένειας FAGACEAE ισχύον καθεστώς προστασίας. 4
Απόσπασµα από τον επισυναφθέντα στο αριθµ. 127703/602/18-02-2013 έγγραφο Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, κατάλογο µε τα ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΑ ΕΙ Η FAGACEAE (Επισυναπτόµενο στην αριθµ. 127703/602/18-02-2013 εγκύκλιο Υ.Π.Ε.Κ.Α.) ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΑ ΕΙ Η ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙ ΑΣ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ περίπτωση δ1 ΕΙ Η του περίπτωση δ2 Β 285) περίπτωση δ3 περίπτωση δ4 Β 285) ['Ητοι µη CITES είδη της Β 285) Β 285) [Ήτοι µη CITES είδη παραγράφου 2 του ['Ητοι µη CITES είδη ['Ητοι µη CITES είδη του Παραρτήµατος Ι άρθρου 1 αριθ. του Παραρτήµατος ΙV των Πινάκων Α και Β της Κ.Υ.Α. αριθ. Η.Π. της Κ.Υ.Α. αριθ. του Π.. 67/1981(Α 414985/29-11-1985 (Β 37338/1807/Ε/103/01-09- 33318/3028/11-12- 23) «Περί προστασίας 757) «Μέτρα 2010 (Β 1495) 1998 (Β 1289) της αυτοφυούς διαχείρισης της «Καθορισµός µέτρων και «Καθορισµός µέτρων Χλωρίδος και Άγριας άγριας διαδικασιών για τη και διαδικασιών για Πανίδος και πτηνοπανίδας», όπως διατήρηση της άγριας τη διατήρηση των καθορισµού αρχικά ορνιθοπανίδας και των φυσικών οικοτόπων διαδικασίας τροποποιήθηκε µε την οικοτόπων/ενδιαιτηµάτων (ενδιαιτηµάτων) συντονισµού και ΚΥΑ αριθ. 366599/16- της, σε συµµόρφωση µε καθώς και της άγριας Ελέγχου της Ερεύνης 12-1996 (Β 1188) και τις διατάξεις της Οδηγίας πανίδας και επ αυτών», όπως αργότερα µε την ΚΥΑ 79/409/ΕΟΚ, Περί χλωρίδας», όπως διορθώθηκε µε το αριθ. 294283/23-12- διατηρήσεως των άγριων τροποποιήθηκε µε την ΦΕΚ Α 43/1981 και 1997 (Β 68/1998) πτηνών, του ΚΥΑ αριθ. Η.Π. τροποποιήθηκε µε το «Μέτρα διαχείρισης Ευρωπαϊκού Συµβουλίου 14849/853/Ε103/04-04- Π..256/1987 (Α της άγριας της 2ας Απριλίου 1979, 2008 (Β 645) 114)] πτηνοπανίδας, σε όπως κωδικοποιήθηκε µε «Τροποποίηση των συµµόρφωση µε τις την οδηγία υπ αριθ. οδηγίες 94/24/ΕΚ του 2009/147/ΕΚ»] 33318/3028/1998 Συµβουλίου και 91/244/ΕΟΚ 97/49/ΕΚ της Επιτροπής», η οποία και κατήργησε την αµέσως προηγούµενη ΚΥΑ κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 1289) και υπ αριθ. 29459/1510/2005 κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 992), (αριθ. 366599/16-12- σε συµµόρφωση µε 1996)] διατάξεις της οδηγίας 2006/105 του Συµβουλίου της 20ης Νοεµβρίου 2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης»] ANGIOSPERMAE FAGACEAE Quercus euboica ΧΛΩΡΙ Α (FLORA) περίπτωση δ5 Β 285) ['Ητοι µη CITES είδη των Παραρτηµάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ της Σύµβασης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη (Σύµβαση της Βέρνης), που κυρώθηκε µε το Ν. 1335/83 (Α 32), όπως τα παραρτήµατα τροποποιήθηκαν από1.3.2002 και ισχύουν] Η ευβοϊκή δρυς (Quercus euboica) είναι ένα σπάνιο, απειλούµενο είδος δρυός, ενδηµικό της νήσου Εύβοιας. Στην σύγχρονη εποχή της κοινωνίας της πληροφόρησης και του διαδικτύου, είναι πολύ εύκολο, ανατρέχοντας στους κατάλληλους δικτυακούς τόπους (http://www.google.com, http://www.cites.org, http://www.unep-wcmc.org), να συλλέξετε εικόνες και πληροφορίες για οποιοδήποτε είδος. 5