ΑΕΙ και διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας

[Οδηγός] ΑΕΙ και διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας Μεταπτυχιακές σπουδές στα ελληνικά πανεπιστήμια Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του τομέα γλωσσολογίας: «Η Γλωσσική Επικοινωνία Και Η Νέα Ελληνική Ως Ξένη/Δεύτερη Γλώσσα» - Μεταπτυχιακό Του Τομέα Γλωσσολογίας - Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του τομέα γλωσσολογίας: «Η Γλωσσική Επικοινωνία Και Η Νέα Ελληνική Ως Ξένη/Δεύτερη Γλώσσα» Η εισαγωγή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα γίνεται κατόπιν επιτυχίας σε γραπτές εξετάσεις (αιτήσεις τον Σεπτέμβριο και εξετάσεις τον Οκτώβριο κάθε χρονιάς) Συμμετέχοντα Τμήματα: Φιλολογίας Α.Π.Θ, Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Α.Π.Θ, Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Α.Π.Θ, Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Α.Π.Θ, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ Προσφερόμενα μαθήματα Το σύνολο των προσφερόμενων μαθημάτων αφορά στη διδασκαλία της ελληνικής. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: σε υποχρεωτικά και επιλογής και τα τελευταία πέντε θεματικούς κύκλους (Θ.Κ): παιδαγωγικά, γλωσσολογία (εφαρμογές στη διδακτική της νέας ελληνικής), ψυχογλωσσολογία, κοινωνιογλωσσολογία, Νέες Τεχνολογίες Τμήμα Τίτλος μεταπτυχιακού μαθήματος Διδάσκων Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 901. Γλωσσολογίας) Ανάλυση γλωσσικών αναγκών Β. Τοκατλίδου και σχεδιασμός προγραμμάτων (υποχρεωτικό) Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 901 Γλωσσολογίας) α. Αναλυτικά Προγράμματα Β. και Τοκατ Curri Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 902. Γλωσσολογίας) Εισαγωγή στη διδακτική των γλωσσών (υποχρεωτικό) Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 902 Γλωσσολογίας) α. Το παραμύθι στη διδασκαλία Μ. - της Χ. Αε Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 902 Γλωσσολογίας) β. Παραδειγματικές διδασκαλίες στο Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 903. Γλωσσολογίας) Μεθοδολογία της επιστημονικής Α. Αναστασιάδου-Συμεωνίδου έρευνας (υποχρεωτικό) και Κ. Τσαπκίνη Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 904. Γλωσσολογίας) Πραγματολογία της γλώσσας Σ. Τσοχατζίδης (υποχρεωτικό) Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 905. Γλωσσολογίας) Η δομή της νέας ελληνικής Ε. Πετρούνιας, (υποχρεωτικό) Α. Αναστασιάδου-Συμεωνίδου και Μ. Σταύρου- Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 906. Γλωσσολογίας) Σχολική παιδαγωγική Π. Ξωχέλλης Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 907. Γλωσσολογίας) Διδακτικές προσεγγίσεις Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 908. Γλωσσολογίας) Αντιπαραθετική Ανάλυση: Ε. Πετρούνιας Φωνητική/Φωνολογία Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 908 Γλωσσολογίας) α. Εργαστήριο στην Αντιπαραθετική Ε. ΠετροΑ Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 909. Γλωσσολογίας) Μορφολογία και Συντακτική Μ. Σταύρου Τυπολογία - Σηφάκη Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 910. Γλωσσολογίας) Λεξικολογία και διδακτική Α. Αναστασιάδου - Συμεωνίδου Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 911. Γλωσσολογίας) Πραγματολογικές διαστάσεις στη διδασκαλία της νεοελληνικής Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 912. Γλωσσολογίας) Γλώσσες σε επαφή Μ. Κουτίτα Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 913. Γλωσσολογίας) Διαπολιτισμική επικοινωνία Α.Ν. Συμεωνίδου - Χριστίδου Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 914. Γλωσσολογίας) Γλώσσα και ιδεολογία Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 915. Γλωσσολογίας) Ζητήματα ανάλυσης λόγου Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 916. Γλωσσολογίας) Εισαγωγή στην Ψυχογλωσσολογία Σ. Σταυρακάκη Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 916 Γλωσσολογίας) α. Εργαστήριο στην Ψυχογλωσσολογί Σ. Σταυρ Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 917. Γλωσσολογίας) Εκμάθηση / Κατάκτηση δεύτερης γλώσσας (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 1 / 6

Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 918. Γλωσσολογίας) Γλώσσα και νόηση Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 919. Γλωσσολογίας) Νέες Τεχνολογίες στη διδασκαλία Γ. Παπανικολάου των γλωσσών (υποχρεωτικό) Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 920. Γλωσσολογίας) Τεχνολογικές εφαρμογές στη διδασκαλία των γλωσσών Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 921. Γλωσσολογίας) Βασικές αρχές ανάπτυξης ηλεκτρονικών λεξικών (εργαστήριο) Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας 922. Γλωσσολογίας) Βασικές αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων 901. Ανάλυση γλωσσικών αναγκών και σχεδιασμός προγραμμάτων Σκοπός του μαθήματος είναι να ενημερώσει για τις μεθόδους συλλογής πληροφοριών και διάγνωσης επικοινωνιακών-γλωσσικών αναγκών και να καταστήσει τους φοιτητές ικανούς να επιλέγουν τις κατάλληλες μεθόδους, προκειμένου να διαγνώσουν τις κατά περίπτωση επικοινωνιακές ανάγκες μιας ομάδας-στόχου, προκειμένου να σχεδιάσουν ένα πρόγραμμα γλωσσικής κατάρτισης. Στο μάθημα εξετάζονται κριτικά βιβλιογραφικά δεδομένα σχετικά με τα μοντέλα και τις μεθόδους «ανάλυσης» γλωσσικών αναγκών και γλωσσικού «ελέγχου», εξετάζονται περιπτώσεις εφαρμογών και εντοπίζονται τα ισχυρά και τα αδύνατα σημεία των μεθόδων. 901α. Αναλυτικά προγράμματα και curricula Στο εργαστήριο εξετάζεται η ανάπτυξη της δεξιότητας των φοιτητών να σχεδιάσουν, να περιγράψουν και να κοστολογήσουν προγράμματα γλωσσικής κατάρτισης για συγκεκριμένες κοινωνικές/επαγγελματικές ομάδες με εξειδικευμένες γλωσσικές-επικοινωνιακές ανάγκες. Οι επιμέρους εξεταζόμενες ενότητες είναι: Διάκριση σχεδιασμού της παραγωγής και σχεδιασμού των διδακτικών υλικών. - Ορισμός κοινωνικών στόχων. - Eπιμέρους δεξιότητες. - Καταγραφή ενεργοποιούμενης γλωσσικής ύλης. - Σχεδιασμός διδακτικών υλικών. -Ανάπτυξη διδακτικών υλικών: εργαλεία-μέσα-τεχνολογική υποστήριξη. - Τύποι δραστηριοτήτων-ασκήσεων, η οδηγία και οι συναρτήσεις της, τεχνικοί περιορισμοί εν όψει έκδοσης. 902. Εισαγωγή στη διδακτική των γλωσσών Στόχος του μαθήματος είναι η ανάπτυξη θεμάτων που αφορούν στη διδακτική ξένων γλωσσών. Εξετάζονται οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την εκμάθηση και γίνεται ανάλυση διαφόρων διδακτικών προσεγγίσεων. Κεντρική θέση κατέχει η ανάπτυξη της επικοινωνιακής προσέγγισης με ανάλογες εφαρμογές στη ΝΕ ως προς την επιλογή της διδακτέας ύλης, το σχεδιασμό γλωσσικών μαθημάτων, την παραγωγή διδακτικού υλικού και τον έλεγχο εγχειριδίων διδασκαλίας. (Το μάθημα συνοδεύεται υποχρεωτικά από το εργαστήριο 902α και από τις παραδειγματικές διδασκαλίες 902β). 902α. Το παραμύθι στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας (εργαστήριο του μαθήματος Εισαγωγή στη διδακτική των γλωσσών) Εξετάζεται η δομή των παραμυθιών με στόχο την αναγνώριση του αφηγηματικού σχήματος από τους ακροατές, έτσι ώστε να παραχθεί δομημένος προφορικός λόγος. 902β. Παραδειγματικές διδασκαλίες στο ΣΝΕΓ του ΑΠΘ Οι φοιτητές πρόκειται να παρακολουθήσουν 6 φορές τον τρόπο οργάνωσης και διεξαγωγής των μαθημάτων στο Σχολείο της Νέας Ελληνικής (Α.Π.Θ.) ή στα Διαπολιτισμικά Σχολεία Ελαιώνων ή Ευόσμου και στη (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 2 / 6

συνέχεια θα κληθούν να πραγματοποιήσουν 2 φορές τη δική τους διδασκαλία. 903. Μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας Εξετάζονται τα εξής ζητήματα: Είδη επιστημονικών κειμένων - Eπιλογή θέματος - Διατύπωση υποθέσεων -Βιβλιογραφική έρευνα - Συγκρότηση corpus - Ταξινόμηση υλικού - Μέρη μιας επιστημονικής εργασίας, περιεχόμενο και μορφή τους (πρόλογος - εισαγωγή -κεφάλαια - επίλογος - σημειώσεις - πίνακες - βιβλιογραφία) - Χαρακτηριστικά του επιστημονικού κειμένου. Η έμφαση δίνεται στην της στατιστικής μεθοδολογίας που μπορεί να εφαρμοστεί στο πλαίσιο της γλωσσολογικής επιστήμης. Πρόκειται να εξεταστούν μέθοδοι συλλογικών δεδομένων, εξαγωγής συσχετισμών, καθώς και μέθοδοι ελέγχου υποθέσεων για ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές. Οι μέθοδοι αυτές εφαρμόζονται σε ένα ευρύ φάσμα ερευνητικών αντικειμένων της γλωσσολογίας, π.χ. ψυχογλωσσολογία, νευρογλωσσολογία, κοινωνιογλωσσολογία, κλπ. 904. Πραγματολογία της γλώσσας 1. Επισκόπηση πραγματολογικών θεωριών (θεωρία γλωσσικών πράξεων, θεωρία συνομιλιακών υπονοήσεων, θεωρία συνάφειας). 2. Πραγματολογικά στοιχεία στην ανάλυση της γλωσσικής δομής. 3. Πραγματολογικές παράμετροι στην ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας. 905.Η δομή της νέας ελληνικής Στο μάθημα θα συζητηθούν ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη δομή της ελληνικής γλώσσας. Θα αναδειχτούν οι βασικές φωνολογικές, μορφολογικές και σημασιοσυντακτικές ιδιότητες της γλώσσας. Η οπτική γωνία μέσα από την οποία θα παρουσιαστούν οι ιδιότητες αυτές είναι, μεταξύ άλλων, αυτή της σύγχρονης γενετικής θεωρίας, και συγκεκριμένα το πρότυπο των Αρχών και Παραμέτρων της Καθολικής Γραμματικής στο πλαίσιο του οποίου υπάρχει διαθέσιμη μια εξαιρετικά πλούσια και ποικιλόμορφη βιβλιογραφία για πολλά φωνολογικά και όλα τα σημασιοσυντακτικά φαινόμενα της ελληνικής. ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΑΠΟ 5 ΘΕΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ: (Παιδαγωγική, Γλωσσολογία/Εφαρμογές Διδακτικής, Ψυχογλωσσολογία, Κοινωνιογλωσσολογία, Νέες Τεχνολογίες) 906. Σχολική Παιδαγωγική Εξετάζονται τα ακόλουθα θέματα: Σχολείο και διδακτική διαδικασία, εκπαιδευτικός και μαθητής στη σχολική τάξη, προϋποθέσεις μάθησης, πρόγραμμα διδασκαλίας και διδακτικό υλικό - προϋποθέσεις, σχεδιασμός και ανάπτυξη, αξιολόγηση - εκπαιδευτική αξιολόγηση - αξιολόγηση μαθητή, προϋποθέσεων διδασκαλίας, εκπαιδευτικού έργου, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Η έμφαση δίνεται στο σχεδιασμό και την αξιολόγηση προγραμμάτων και διδακτικού υλικού. 907. Διδακτικές προσεγγίσεις Εξετάζονται ο ρόλος και η θέση της γραμματικής στη διδασκαλία της δεύτερης/ξένης γλώσσας, σε σχέση με (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 3 / 6

τη μαθησιακή διαδικασία και με τις προτεινόμενες διδακτικές προσεγγίσεις, καθώς και ζητήματα όπως η ιδιαιτερότητα της νεοελληνικής γλώσσας, τα είδη των γραμματικών περιγραφών, η αποτύπωση της τυποποιημένης γλώσσας και η ποικιλία στη γλωσσική πρακτική, η διάταξη-ιεράρχηση των γραμματικών φαινομένων, τα είδη των γραμματικών ασκήσεων και οι τρόποι σύνδεσης με κείμενα και περιστάσεις επικοινωνίας. Αναφέρονται παραδείγματα από εγχειρίδια διδασκαλίας της νέας ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας. 908. Αντιπαραθετική ανάλυση: Φωνητική/Φωνολογία Γίνεται σύγκριση του φωνηεντικού και συμφωνικού συστήματος της νέας ελληνικής και των κυριότερων ευρωπαϊκών γλωσσών με στόχο την αξιοποίησή τους στη διδασκαλία. Εξετάζεται η συλλαβική δομή, ο τόνος, ο επιτονισμός καθώς και η προφορά "ελληνικών λέξεων" σε ξένες γλώσσες. 908α. Εργαστήριο Το εργαστήριο στοχεύει να παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διδασκαλία της προφοράς της ελληνικής μέσα από σύγχρονες θεωρίες και πρακτικές. Παρέχει ένα βασικό θεωρητικό υπόβαθρο σχετικά με την απόκτηση του φωνολογικού συστήματος της δεύτερης ή ξένης γλώσσας καθώς και τις κυριότερες μεθοδολογικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία της προφοράς. Εμβαθύνει στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής φωνητικής/φωνολογίας, τόσο στο τεμαχιακό όσο και στο υπερ-τεμαχιακό επίπεδο και επικεντρώνεται σε εκείνα τα στοιχεία της προφοράς που είναι προβληματικά για τους ομιλητές κύριων ευρωπαϊκών γλωσσών. Για την επιτυχή αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, παρουσιάζει βασικά διαγνωστικά εργαλεία, καινοτόμες διδακτικές τεχνικές, που δίνουν έμφαση τόσο στην αντίληψη όσο και στην παραγωγή, καθώς και μεθόδους αξιολόγησης. Επιπλέον, πραγματεύεται σημαντικούς παράγοντες, π.χ. την ηλικία, το γλωσσικό υπόβαθρο, κλπ., που επηρεάζουν τη διαδικασία κατάκτησης της προφοράς και είναι καθοριστικοί για το σχεδιασμό του αναλυτικού προγράμματος. Το μάθημα παρέχει πλούσιο υλικό για τη διδασκαλία της προφοράς, σύμφωνο με τις τρέχουσες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και προσαρμοσμένο στις ανάγκες ομιλητών διαφορετικών ευρωπαϊκών γλωσσών. Δίνει την ευκαιρία στους σπουδαστές για εκτενή πρακτική εξάσκηση στη φωνητική μεταγραφή καθώς και στο σχεδιασμό, την επιλογή και τη χρήση διδακτικού υλικού. 909.Μορφολογική και Συντακτική Τυπολογία Στο σεμινάριο συζητιούνται οι βασικές έννοιες του όρου 'τυπολογία' (1.τυπολογική ταξινόμηση, δηλ. η ταξινόμηση/ κατηγοριοποίηση των γλωσσών με βάση το δομικό τους τύπο, 2. μελέτη των δομών, τύπων ή σχημάτων, (γραμματικών) φαινομένων και ιδιοτήτων που απαντούν στις τέσσερις δεξιότητες - Λεξιλογικές ασκήσεις - Στρατηγικές εκμάθησης του λεξιλογίου - Αξιολόγηση του διδαγμένου λεξιλογίου - Κριτική διδακτικών ενοτήτων ως προς τη διδασκαλία του λεξιλογίου - Οργάνωση μαθήματος - Πρακτική εφαρμογή. 911. Πραγματολογικές διαστάσεις στη διδασκαλία της Σε αυτό το μάθημα θα εξετάσουμε πώς αρχές της Πραγματολογίας μπορούν να ενσωματωθούν στη διδακτική. Η προοπτική που θα υιοθετηθεί θα είναι ότι η διδασκαλία είναι μια δυναμική διαδικασία που αντιμετωπίζει τη γλώσσα ως ένα επικοινωνιακό εργαλείο και όχι ως στατική γνώση. 912. Γλώσσες σε επαφή Σκοπός του σεμιναρίου είναι να εξεταστούν τα προβλήματα που ανακύπτουν κατά τη διδασκαλία της νέας ελληνικής ως ξένης/ δεύτερης γλώσσας, και τα οποία αφορούν τη χρήση του λεξιλογίου στην πράξη. Επισημαίνονται οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο σπουδαστής λόγω της ιδιαίτερης λειτουργίας που μπορεί (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 4 / 6

να έχει η λέξη ή και μεγαλύτερα τμήματα του λόγου μέσα σε συγκεκριμένα συμφραζόμενα ή σε ειδική χρήση. Ερευνούνται επίσης περιπτώσεις παρεμβολής από τη μητρική γλώσσα του σπουδαστή. 913.Διαπολιτισμική Επικοινωνία Εξετάζονται οι πολιτισμικές παράμετροι και η επιρροή τους στη διαμόρφωση της σημασίας. Οι διαφορετικές γλώσσες/πολιτισμοί παρουσιάζουν πολλές σημασιολογικές συγκλίσεις και αποκλίσεις, που σε λεκτικό επίπεδο σπάνια χαρακτηρίζονται από διαφάνεια. Αναλύονται αδιαφανείς σημασιολογικές ζώνες, που συχνά αποτελούν επίμαχο σημείο της διδασκαλίας/εκμάθησης μίας γλώσσας/πολιτισμού, με σκοπό την αλληλοκατανόηση των ομιλητών και την έναρξη διαλόγου με τις διάφορες γλώσσες/πολιτισμούς. 914. Γλώσσα και Ιδεολογία Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τα ακόλουθα θέματα: 1) Ιδεολογία και ιδεολογίες: γενετικές αρχές των γλωσσικών ιδεολογιών, 2) Η γλωσσική θεωρία ως ιδεολογία: "langue-parole, ideal speaker/listener", "homogeneous speech community", 3) Οι ιδεολογίες της τυποποίησης. Ιδεολογικοί μηχανισμοί και εξάπλωση νοοτροπιών, 4) Γλωσσικές στάσεις και αντιλήψεις - Συμβολικό κύρος, 5) Γλωσσικό ζήτημα και σύγχρονες ιδεολογικές διαμάχες για τη νεοελληνική γλώσσα, 5) Γλωσσικές ιδεολογίες στην εκπαίδευση, εκπαιδευτική πολιτική: «αφομοιωτική»-«διαπολιτισμική» εκπαίδευση, «δεύτερη»-«ξένη» γλώσσα. 915. Ζητήματα ανάλυσης λόγου Εξετάζεται το πώς μεταβαίνουμε από την πρόταση στο συνεχή λόγο ή στο κείμενο. Ποιες είναι οι διαδικασίες και οι παράμετροι που συγκροτούν λόγο, πώς εκφέρεται η συνοχή στο λόγο, ποια είναι αυτά τα στοιχεία που συνεισφέρουν στη συνάφεια του κειμένου και ποιες είναι οι αλληλεπιδράσεις της πληροφορίας και των γραμματικών δομών του κειμένου. Σε κάθε σεμινάριο θα επικεντρωνόμαστε σε ειδικότερες θεματικές. 916. Εισαγωγή στην Ψυχογλωσσολογία Στο μάθημα αυτό γίνεται αρχικά μία γενική έκθεση βασικών εννοιών της ψυχογλωσσολογίας και σύνδεση με τη θεωρητική γλωσσολογία, τη γνωστική ψυχολογία και τη νευρογλωσσολογία. Κατόπιν εξετάζονται οι διαδικασίες κατανόησης και παραγωγής του λόγου στο επίπεδο της λέξης και της πρότασης αντλώντας παραδείγματα από το φυσιολογικό λόγο των ομιλητών καθώς επίσης και από επίκτητες και εξελικτικές διαταραχές του λόγου. Ειδικότερα όσον αφορά τις διαταραχές του λόγου, δίνεται έμφαση στις διαταραχές πρόσβασης, επεξεργασίας και αναπαράστασης του λόγου που συναντώνται στην αφασία και την εξελικτική δυσφασία. Τέλος, εξετάζονται διάφορες θεωρητικές ψυχογλωσσολογικές προτάσεις που αφορούν την οργάνωση του νοητικού λεξικού σε φυσιολογικούς ομιλητές. Παράλληλα μελετώνται διαταραχές που επηρεάζουν τη φύση και οργάνωση του νοητικού λεξικού. 916α. Εργαστήριο στην Ψυχογλωσσολογία Στόχος του εργαστηρίου αυτού είναι α) να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις κυριότερες διαταραχές στη γλωσσική ανάπτυξη παιδιών σχολικής ηλικίας, και β) να τους εισαγάγει σε πρακτικές διδασκαλίας της νεοελληνικής που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαίδευση ατόμων με προβλήματα λόγου και γλώσσας. 917.Εκμάθηση/Κατάκτηση δεύτερης γλώσσας Στόχος του σεμιναρίου είναι η εξοικείωση των μεταπτυχιακών φοιτητών με σύγχρονες μελέτες για την (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 5 / 6

εκμάθηση δεύτερης/ξένης γλώσσας από ενήλικες καθώς και η παρουσίαση των βασικών ψυχογλωσσολογικών ερωτημάτων σε σχέση με α) τη διαδικασία γλωσσικής ανάπτυξης και β) την περιγραφή της διαγλώσσας στο τελικό στάδιο ανάπτυξης στο γνωστικό κέντρο της γλώσσας. Οι μεταβλητές που εξετάζονται αφορούν τα συντακτικά και σημασιολογικά χαρακτηριστικά που εμφανίζονται σε γλωσσικές δομές της φυσικής και δεύτερης γλώσσας (π.χ. ερωτηματικές και αναφορικές προτάσεις, θέση επιρρημάτων, κενά και εκπεφρασμένα υποκείμενα, χρήση άρθρου και κλιτικής αντωνυμίας). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε δομές που παρουσιάζουν αυξημένο βαθμό δυσκολίας ακόμη και σε προχωρημένους σπουδαστές δεύτερης/ξένης γλώσσας. Τέλος, παρουσιάζονται σύγχρονες μέθοδοι έρευνας της διαγλώσσας σε ενήλικες σπουδαστές με τα προβλήματα αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από αυτές. 918. Γλώσσα και νόηση Γίνεται επισκόπηση ταυτιστικών, αυτονομιστικών, και αντιαυτονομιστικών απόψεων πάνω στο θέμα της σχέσης γλώσσας και νόησης και εξετάζονται λεπτομερέστερα οι δύο κύριες αντιαυτονομιστικές απόψεις (γλωσσοκεντρικές και νοοκεντρικές). 919. Νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία των γλωσσών Το μάθημα έχει την ακόλουθη δομή: 1. Σύγχρονα εποπτικά μέσα διδασκαλίας, 2. Διδακτική στήριξη με τη χρήση Η/Υ, 3. Πολυμέσα και δικτυακές εφαρμογές, 4. Πρακτική άσκηση: Η/Υ και πολυμέσα. 920. Τεχνολογικές εφαρμογές στη διδασκαλία των γλωσσών 921. Βασικές αρχές ανάπτυξης ηλεκτρονικών λεξικών Εξετάζεται το περιεχόμενο της έννοιας "Τάξη αντικειμένων" και καταδεικνύεται η χρησιμότητά της κυρίως στη διδασκαλία του λεξιλογίου μιας ξένης γλώσσας μέσω ηλεκτρονικού λεξικού. 922. Βασικές αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων Η εκπαίδευση ενηλίκων αναπτύσσεται την τελευταία εικοσαετία με γρήγορους ρυθμούς ως ανταπόκριση σε καίρια ζητήματα της εποχής μας, όπως είναι η αντιστάθμιση ελλείψεων της σχολικής εκπαίδευσης, ο εκσυγχρονισμός των επαγγελματικών γνώσεων και η διά βίου παιδεία. Στο σεμινάριο αυτό θα αναπτυχθούν οι κύριες λειτουργίες της εκπαίδευσης ενηλίκων στις σύγχρονες κοινωνίες, καθώς και συγκεκριμένες αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων με βάση την ανδραγωγική θεωρία. (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 6 / 6