Βάσεις Δεδομένων Εισαγωγή
Σκοποί ενότητας Εκμάθηση Συστημάτων Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Δημιουργία E-R διαγραμμάτων 2
Περιεχόμενα ενότητας Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Διάγραμμα οντοτήτων - σχέσεων Δημιουργία E-R διαγραμμάτων 3
Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων DATA BASE MANAGEMENT SYSTEM 4
Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων 1 ΑΡΧΕΙΟ 1 ΑΡΧΕΙΟ 2 ΣΔΒΔ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1,2,3 ΑΡΧΕΙΟ 3 5
Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων 2 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ 6
Παρουσίαση διαγράμματος Β.Δ. ΧΡΗΣΤΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΠΑΦΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Σ.Δ.Β.Δ. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Γ.Ο.Δ. Γ.Χ.Δ ΜΕΤΑ Δ/ΝΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗΣ O D B C ΜΕΤΑ Δ/ΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ 7
Κατηγορίες Χρηστών ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (DATA BASE ADMINISTRATOR) ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (SYSTEM SOFTWARE ENGINEER) ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (SYSTEM ANALYST) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (PROGRAMMER) ΚΟΙΝΟΣ ΧΡΗΣΤΗΣ 8
Ανάλυση Μικρόκοσμου ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 9
Αρχές Ανεξαρτησίας ΛΟΓΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 10
Τύποι Συστημάτων Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων ΔΙΚΤΥΩΤΟ (NETWORK) Σε μορφή δέντρων ΙΕΡΑΡΧΙΚΟ (HIERARCHICAL) Κάθε κόμβος συνδέεται με ένα παραπάνω ΣΧΕΣΙΑΚΟ (RELATIONAL) Έχει επικρατήσει σήμερα. Αποθηκεύω τις πληροφορίες δεδομένα σε μορφή πίνακα. 11
Διάγραμμα οντοτήτων-σχέσεων ENTITY-RELATION (E-R) DIAGRAMM Το μοντέλο oντοτήτων-συσχετίσεων (μοντέλο ΟΣ) βασίζεται στην αντίληψη ότι ο πραγματικός κόσμος αποτελείται από οντότητες (entities) με χαρακτηριστικά (atributes) και συσχετίσεις (relationships) μεταξύ των οντοτήτων. Αναπτύχθηκε για να διευκολύνει το σχεδιασμό μίας ΒΔ, επιτρέποντας τον ορισμό ενός σχήματος (schema) που να αναπαριστά τη συνολική λογική δομή της βάσης. Το μοντέλο ΟΣ αναπτύχθηκε από τον P. Chen (1976) ως ένας τρόπος επικοινωνίας μεταξύ χρηστών και σχεδιαστών. 12
Διάγραμμα οντοτήτων-σχέσεων ENTITY-RELATION (E-R) DIAGRAMM ΟΝΤΟΤΗΤΑ 1 Οντότητα (entity): Είναι ένα αντικείμενο ενδιαφέροντος στον πραγματικό κόσμο το οποίο ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα. Μια οντότητα λειτουργεί αφαιρετικά σε έναν πολύπλοκο τομέα. Οντότητες μπορεί να είναι άνθρωποι, μέρη, αντικείμενα, γεγονότα, έννοιες κλπ. Οι έννοιες που υπάρχουν στη βάση δεδομένων/ οι κεντρικές έννοιες που μπαίνουν στη βάση δεδομένων Για παράδειγμα, οντότητα μπορεί να είναι ένας φοιτητής( ένας άνθρωπος με ονοματεπώνυμο, χαρακτηριστικά, κ.α) αλλά και ένα μάθημα σε μια σχολή (κάτι άυλο αλλά με συμβατική υπόσταση). Συμβολισμός: ΟΝΤΟΤΗΤΑ (ΕΝΤΙΤΥ) 13
Διάγραμμα οντοτήτων-σχέσεων ENTITY-RELATION (E-R) DIAGRAMM ΟΝΤΟΤΗΤΑ 2 Χαρακτηριστικά οντοτήτων: Τα συστατικά στοιχεία που περιγράφουν μια οντότητα. Δίνει λεπτομέρειες και αναλύουν την οντότητα. Κάθε οντότητα έχει διάφορα στοιχεία που την προσδιορίζουν. Ένα τέτοιο στοιχείο ονομάζεται ιδιότητα(attribute), χαρακτηριστικό ή πεδίο της οντότητας. Τα χαρακτηριστικά χωρίζονται σε μονότιμα (single valued), τα οποία έχουν μόνο μια τιμή και πλειότιμα (multi-valued), τα οποία έχουν σύνολο από τιμές 14
Διάγραμμα οντοτήτων-σχέσεων ENTITY-RELATION (E-R) DIAGRAMM XAΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Στο διάγραμμα Ο/Σ οι ιδιότητες που έχει μια οντότητα παριστάνονται μέσα σε έλλειψη, με υπογραμμισμένο το πρωτεύον κλειδί. Τα πλειότιμα χαρακτηριστικά μιας οντότητας παριστάνονται μέσα σε έλλειψη με διπλό περίγραμμα. Συμβολισμός: Οι 4 βασικές μορφές χαρακτηριστικών. Ν: αριθμητικά C: χαρακτήρας, αλφαριθμητικά D: δεδομένα ημερομηνίας L: Λογικού τύπου 15
Διάγραμμα οντοτήτων-σχέσεων ENTITY-RELATION (E-R) DIAGRAMM ΣΧΕΣΗ-ΓΡΑΜΜΗ Σχέση Δίνει λεπτομέρειες και αναλύει την οντότητα Είναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων τύπων οντοτήτων που παρουσιάζει ενδιαφέρον για σχεδιασμό. Με συσχετίσεις μπορούν να συνδέονται και χαρακτηριστικά οντοτήτων. Ένας τύπος συσχέτισης (σύνολο συσχετίσεων) παριστάνεται με ρόμβο. Στο εσωτερικό αναγράφεται το όνομα με μικρά γράμματα. Υποδεικνύουμε τα όρια της συσχέτισης με ένα δείκτη Συμβολισμός Γραμμή Γραμμές, που συνδέουν ιδιότητες σε σύνολα οντοτήτων και σύνολα οντοτήτων σε σχέσεις. Συμβολισμός 16
Παράδειγμα Βάσεις Δεδομένων ID NAME CODE DESCR CUSTOMER Σχέση(Relati on) PRODUCT 17
Τύποι Σχέσεων 1:1 ΕΝΑ ΠΡΟΣ ΕΝΑ (ONE TO ONE) Όταν μια εγγραφή της οντότητας Α αντιστοιχεί σε 1 εγγραφή της οντότητας Β και 1 εγγραφή της Β σε μία της Α 1:N ΕΝΑ ΠΡΟΣ ΠΟΛΛΑ (ONE TO MANY) Όταν μια εγγραφή της οντότητας Α αντιστοιχεί σε πολλές εγγραφές της οντότητας Β και 1 εγγραφή της Β σε μία της Α. (και το ανάποδο) M:N ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΣ ΠΟΛΛΑ (MANY TO MANY) Όταν μια εγγραφή της οντότητας Α αντιστοιχεί σε πολλές εγγραφές της οντότητας Β και 1 εγγραφή της Β σε πολλές εγγραφες της Α 18
Τύποι Σχέσεων 2 19
Συμβολισμοί ΣΧΕΣΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ ΣΥΝΘΕΤΟ ΠΕΔΙΟ ΠΛΕΙΟΤΙΜΟ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟ ΠΛΗΡΗΣ 20
Κλειδί Πρωτεύον κλειδί (primary key) ονομάζεται το υποψήφιο κλειδί που επιλέγει ο σχεδιαστής της Βάσης Δεδομένων ως το κύριο μέσο για τη διάκριση των οντοτήτων μέσα σε ένα σύνολο οντοτήτων. Ό,τι είναι μοναδικό για κάθε οντότητα 21
Πλειότιμο Πεδίο Σε μερικές περιπτώσεις ένα πεδίο μπορεί να έχει ένα σύνολο από τιμές για την ίδια οντότητα Για παράδειγμα: Τηλέφωνο για έναν άνθρωπο. Ένα άτομο μπορεί να μην έχει κανένα τηλέφωνο, ένα άλλο άτομο να έχει έναν αριθμό τηλεφώνου ενώ κάποιος άλλος να διαθέτει δύο ή περισσότερα τηλέφωνα όπως κινητό, τηλέφωνο οικίας, τηλέφωνο εργασίας, φαξ κλπ. Συμβολισμός: δύο ομόκεντρες ελλείψεις. 22
Παραγόμενο Πεδίο Παράγεται αυτόματα από το σύστημα Π.χ Η τιμή του γνωρίσματος Ηλικία μπορεί να υπολογιστεί από την τρέχουσα ημερομηνία και την τιμή του ΗμερομηνιαΓεννησης ενός ατόμου. Επομένως το γνώρισμα Ηλικία λέγεται παραγόμενο γνώρισμα (derived attribute) Σαν τιμή βάζουμε αυτό που αποθηκεύεται, όχι αυτό που φαίνεται 23
Σύνθετο Πεδίο 1 Ονομάζεται το πεδίο που αποτελείται από πολλά κομμάτια Παρουσιάζεται με τη μορφή Δέντρου Μπορούν να χωριστούν σε μικρότερα τμήματα που αναπαριστούν βασικά γνωρίσματα με τη δική του ανεξάρτητη σημασία το καθένα. Η τιμή ενός σύνθετου γνωρίσματος είναι η συνένωση των τιμών των απλών γνωρισμάτων που το αποτελούν. 24
Σύνθετο πεδίο 2 Δώστε ένα παράδειγμα σύνθετου πεδίου 25
Σχέση Πλήρης-Μερική Όλα τα μέλη μιας οντότητας συνδέονται με την άλλη μέσω της σχέσης; Ναι: τότε η σχέση είναι πλήρης, συμβολίζεται με διπλή γράμμη Όχι: τότε είναι μερική 26
Ε-R ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΈΝΑ ΑΠΛΟ Ε-R ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΣΧΕΣΗ «1-1» ID NAME CODE DESCR DEPARTMENT 1 RESIDE 1 BUILDING 27
Ε-R ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ n ΣΥΜΕΤ m ΕΡΓΑ BDATE n CODE PNAME SDATE EXEI PERIOD DNAME ΜNAME 1 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΒΛ 1 1 ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ 28
Ε-R ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 ΜΑΘΗΜΑ n ΧΡΩΣΤ m ΦΟΙΤΗΤΗΣ STREET PERIOD n CODE FNAME ADDR ΔΙΔΑΣΚ AGE ΚNAME ΜNAME ZIP 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΠΙΒΛ 1 n ΜΕΤΑΠΤΥΧ PAPERS 29