ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ, ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ, ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΒΑΡΗΣ-ΒΟΥΛΑΣ-ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ Του Μάκη Σταύρου Α Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ Όλοι και όλες βιώνουμε καθημερινά μια πρωτοφανή σε ένταση κρίση και παρατηρούμε ότι στο βωμό του κέρδους θυσιάζονται μισθοί και συντάξεις, παροχές και υπηρεσίες ζωτικής σημασίας, ενώ ταυτόχρονα καταστρέφεται το φυσικό περιβάλλον και απαξιώνονται τα μνημεία της ιστορίας και του πολιτισμού Οι πολίτες της χώρας (εργαζόμενοι, άνεργοι και συνταξιούχοι), είναι τα μόνιμα και τα εύκολα θύματα, ενώ το μέλλον για τους νέους είναι η ανεργία και στην καλλίτερη περίπτωση η μετανάστευση Η συνέχιση της κατάστασης αυτής οδηγεί στην διαμόρφωση συνθηκών ανθρωπιστικής και πολιτικής κρίσης με ότι αυτό συνεπάγεται για όλους μας. Και είναι ευνόητο ότι πολύ δύσκολα θα διαμορφωθούν όροι εξόδου από αυτή την κρίση, χωρίς την ενεργητική και αλληλέγγυα συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση προτάσεων και στη διεκδίκηση λύσεων Με στόχο λοιπόν να επιτευχθεί η ενεργοποίηση των πολιτών στους αγώνες, εκτός των άλλων έχουν δημιουργηθεί σε πολλές περιοχές και δήμους της χώρας - και συνεχίζουν να δημιουργούνται ανοιχτές συνελεύσεις. Σε αυτές οι πολίτες ανεξάρτητα από κομματικές ή άλλες προτιμήσεις ή διαφορές οι πολίτες συζητούν με δημοκρατία και σε πνεύμα αλληλεγγύης όλα τα προβλήματα, και αγωνίζονται για να πετύχουν τις λύσεις που θεωρούν καλλίτερες τόσο για την κοινωνία όσο και για το φυσικό περιβάλλον και τα ιστορικά μνημεία Όσον αφορά τη τον τρόπο λειτουργίας του χώρου πιστεύω πως όλοι μας επιθυμούμε να παίρνονται οι αποφάσεις αμεσοδημοκρατικά, ώστε και εμείς οι ίδιοι να λειτουργούμε σε συνθήκες πραγματικής δημοκρατίας, αλλά και να γίνουμε παράδειγμα άμεσης και αποτελεσματικής δημοκρατικής λειτουργίας σε άλλες συλλογικότητες και άλλους φορείς. Β. ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ 1 ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΈΥΣΗΣ Με βάση την κατάσταση που πιο πάνω περιγράψαμε και με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών και την πραγματοποίηση εκδηλώσεων και δράσεων για τη βελτίωση αυτής της κατάστασης η ανοιχτή συνέλευση στηρίζεται στις πιο κάτω αρχές:
α)η οικονομική ανάπτυξη της κοινωνίας πρέπει να στοχεύει στην κάλυψη των πραγματικών αναγκών των ανθρώπων και στην διατήρηση των φυσικών πόρων του πλανήτη. Οι παρεμβάσεις στη φύση πρέπει να χαρακτηρίζονται από πλήρη σεβασμό προς τα ιστορικά μνημεία και φυσικά οικοσυστήματα ( δάση, ποτάμια, ακτές, θάλασσες), τα οποία αποτελούν αδιαπραγμάτευτα δημόσια αγαθά. β) Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να απολαμβάνουν δωρεάν τις βασικές υπηρεσίες που συμβάλλουν καθοριστικά στην ποιότητα της ζωής, όπως είναι η υγεία, η παιδεία, η κοινωνική ασφάλιση, ο πολιτισμός και ο αθλητισμός, η παροχή των οποίων είναι υπόθεση του κράτους. γ) Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ανώτερος η κατώτερος εξαιτίας του χρώματος, της καταγωγής, των πολιτικών και θρησκευτικών του πεποιθήσεων ή του φύλου του. δ) Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν ενεργά και ισότιμα στην κοινωνική ζωή και να έχουν αποφασιστικό λόγο στη λήψη των αποφάσεων που τους αφορούν. 2 Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΩΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ α) Μέλη της ανοιχτής συνέλευσης είναι όσες και όσοι αποδέχονται τις αρχές και τους στόχους της β). Το μόνο αποφασιστικό όργανο για κάθε θέμα θε είναι η ανοικτή συνέλευση των μελών που συμμετέχουν σε αυτήν. γ. Η συνέλευση είναι ανοικτή και συνεπώς όλοι έχουν δικαίωμα λόγου σε αυτή με βάση όσα θα προβλέπει ο κανονισμός λειτουργίας της, εφόσον βέβαια σέβονται τις αρχές λειτουργίας της. δ. Όλα τα μέλη της συνέλευσης έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα σχετικά με όλα τα θέματα που συζητούνται και αποφασίζονται στη συνέλευση. ε. Το κάθε μέλος εκπροσωπεί στην συνέλευση τον εαυτό του και μόνο και συνεπώς εκφράζει τις προσωπικές του απόψεις. ζ. Ηθική υποχρέωση των μελών είναι να συμμετέχουν τόσο στις συνελεύσεις όσοι και στις εκδηλώσεις και τις δράσεις που αποφασίζονται στις συνελεύσεις. η. Η συνέλευση, μετά από πρόταση οποιουδήποτε μέλους, διατηρεί το δικαίωμα να αφαιρεί κατόπιν ψηφοφορίας το δικαίωμα λόγου, ψήφου ή και παρουσίας από όποιο μέλος της δεν σέβεται τις αρχές και τους κανόνες λειτουργίας της και την παρεμποδίζει αυτήν ή τις δράσεις της με την συμπεριφορά ή τα έργα του.
3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ α. Για να ξεκινήσει μια συνέλευση αλλά και για να συνεχίζεται ή για να γίνει οποιαδήποτε ψηφοφορία, απαιτείται να είναι παρόντα τουλάχιστον 10 μέλη της Εάν δεν υπάρξει απαρτία, θα πραγματοποιείται απλή ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των παρευρισκόμενων. β. Σε κάθε συνέλευση και πριν από οτιδήποτε άλλο, ψηφίζεται η συντονιστική ομάδα, που αποτελείται από έναν/μία έως τρία άτομα που συντονίζουν τη τις διαδικασίες, καταγράφουν τα πρακτικά και ενημρώνουν όλοιυς/ες τους/τατις ενδιαφερόμενους/ες γ. Για την συζήτηση και τις αποφάσεις της συνέλευσης τηρούνται πρακτικά από τον/την γραμματέα/πρακτικογράφο. Αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν τους παρόντες, τους παρόντες, τα ουσιαστικά και διαδικαστικά θέματα για τα οποία γίνεται συζήτηση (σε τίτλους), τις προτάσεις που τίθενται σε ψηφοφορία, τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών και τις τελικές αποφάσεις. δ. Τα άτομα που συντονίζουν βρίσκονται σε διαρκή διαβούλευση, ώστε να εξελίσσεται δίκαια και γόνιμα η διαδικασία. Βοηθούν όλες τις απόψεις να εκφραστούν καθαρά και τους δίνουν ίσες ευκαιρίες να πείσουν, ενώ παράλληλα φροντίζουν για τον σεβασμό της άποψης οποιουδήποτε μέλους, όσο λανθασμένη κι αν μοιάζει. Αποσβένουν τις εντάσεις, διατηρούν πάντα ένα ευγενικό, πολιτισμένο και συναγωνιστικό κλίμα στην ανταλλαγή απόψεων. Σημαντικό τους καθήκον είναι να είναι πάντα εντελώς ξεκάθαρα σε όλους τόσο η διαδικασία μιας ψηφοφορίας, όσο και οι προτάσεις που μπαίνουν σε ψηφοφορία. ε. Ο/Οι συντονιστές επαναφέρουν ευγενικά στο θέμα, ομιλητές που τυχόν φεύγουν από αυτό, ενώ αν χρειαστεί, ζητούν από την συνέλευση να αποφανθεί (με ψηφοφορία) αν ο ομιλητής παρά τις εκκλήσεις τους είναι εκτός θέματος ή ο τρόπος του δεν είναι σωστός. ζ. Για όλα τα διαδικαστικά θέματα (π.χ. τρόπος με τον οποίο θα μπουν διαφορετικές προτάσεις σε μία ή πολλές διαδοχικές ψηφοφορίες, κληρώσεις ομιλητών, διάρκεια ομιλιών ή δευτερολογιών, δυνατότητα ερωτήσεων, δυνατότητα ολιγόλεπτου διαλόγου, παρουσίαση γραπτών προτάσεων κλπ), προτείνεται μια διαδικασία από την συντονιστική ομάδα της συνέλευσης και αφού ακουστούν άλλες πιθανές προτάσεις από τα μέλη της συνέλευσης, η συνέλευση και μόνο είναι υπεύθυνη να εγκρίνει την διαδικασία με την οποία θα προχωρήσει. η. Για όποιο πρόβλημα προκύπτει στην διάρκεια μιας συνέλευσης, αρμόδιο να το επιλύσει είναι το σώμα της συνέλευσης. Η συντονιστική ομάδα προτείνει λύσεις, όπως λύσεις μπορούν να προτείνουν και τα μέλη της συνέλευσης. Τελικά όλες οι προτάσεις τίθενται στο σώμα της συνέλευσης που επιλέγει την καλύτερη διαδικαστική λύση. θ. Πριν γίνει μια ψηφοφορία μεταξύ διαφορετικών προτάσεων, εξαντλούνται όλα τα περιθώρια σύνθεσης ή συμβιβασμού για κοινή τελική
πρόταση. Επίσης δεν γίνεται ψηφοφορία επί προτάσεων αν προηγουμένως δεν έχουν ακουστεί επιχειρήματα υπέρ/κατά κάθε πρότασης και δεν έχει γίνει ξεκάθαρη σε όλους η διαδικασία ψηφοφορίας. Μετά την έγκριση μιας πρότασης γίνονται ψηφοφορίες για τυχόν επιμέρους τροπολογίες, εφόσον αυτές είχαν προταθεί για ενσωμάτωση πριν την έγκριση της πρότασης και δεν έγιναν δεκτές από τον προτείνοντα. 4. ΕΝΑΡΞΗ, ΔΙΑΡΚΕΙΑΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ α. Εφόσον υπάρχει απαρτία η συνέλευση ξεκινά το αργότερο 15 μετά τον ανακοινωμένο χρόνο έναρξής της. Αν δεν υπάρχει απαρτία, η συνέλευση αναβάλλεται μετά από 45 μετά τον ανακοινωμένο χρόνο έναρξής της. β. Ο συνολικός χρόνος κάθε συνέλευσης ορίζεται στην αρχή της, μετά την εκλογή της συντονιστικής ομάδας. Εάν στο διάστημα αυτό δεν έχει ολοκληρωθεί η συζήτηση, μπορεί να ολοκληρώνεται η συζήτηση του θέματος που έχει ήδη αρχίσει και τα υπόλοιπα θέματα να μεταφέρονται στην επόμενη συνέλευση. γ. Ισχύει η αρχή της ισηγορίας στην τοποθέτηση κάθε μέλους και με βάση αυτήν κανείς δεν δικαιούται να μιλά περισσότερο από άλλους (δηλαδή πάνω από το χρονικό όριο που τίθεται κάθε φορά), εκτός αν η ίδια η συνέλευση (συντονιστής ή μέλος) τού ζητήσει να το κάνει ή το εγκρίνει καθ υπέρβαση, μετά από αίτημα του ομιλητή ή τυχόν προσκεκλημένου εισηγητή, προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα η συνέλευση το θέμα. 5 ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ- ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ α. Η συνέλευση συγκαλείται τακτικά, δύο φορές το μήνα και έκτακτα αν το κρίνει απαραίτητο η συνέλευση με απόφασή της. Επίσης εκτάκτως συγκαλείται συνέλευση εάν 5 μέλη με δικαίωμα ψήφου το αποφασίσουν. Αυτόματα καλούν τον γραμματέα της τελευταίας συνέλευσης να ενημερώσει όλα τα μέλη. β.. Κάθε συνέλευση αποφασίζει με ψηφοφορία τα θέματα (ημερήσια διάταξη), που θα συζητηθούν στην επόμενη συνέλευση. Ο διαθέσιμος χρόνος είναι 15 λεπτά αυστηρά και αν η συνέλευση δεν καταλήξει, η επόμενη συνέλευση θα γίνει με ανοιχτή ημερήσια διάταξη, που αποφασίζεται στην έναρξή της. Η συζήτηση και απόφαση για την ημερήσια διάταξη της επόμενης συνέλευσης γίνεται μετά την συζήτηση των κυρίως θεμάτων και πριν την ανάγνωση των πρακτικών. Ωστόσο, σε κάθε συνέλευση μπορούν να προστεθούν και έκτακτα θέματα (εκτός ημερήσιας διάταξης) αν και μόνο αν το αποφασίσει με ψηφοφορία η συνέλευση (τόσο για κάθε θέμα ξεχωριστά, όσο και για την ιεράρχησή του στην έκτακτη ημερήσια διάταξη). γ. Ο διαθέσιμος χρόνος για τα θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης είναι 30 λεπτά αυστηρά και μετά το πέρας του, όποια θέματα δεν έχουν
συζητηθεί/αποφασιστεί παραπέμπονται σε επόμενες συνελεύσεις εκτός αν η συνέλευση αποφασίσει διαφορετικά. δ. Σε έκτακτες περιπτώσεις και για πολύ σοβαρά θέματα μπορεί κάποιο θέμα να προταθεί και εάν το αποφασίσει η συνέλευση να συζητηθεί ως κύριο θέμα της συνέλευσης, με συνέπεια η προηγούμενη ημερήσια διάταξη να αναβληθεί ή να παραπεμφθεί σε επόμενη τακτική ή έκτακτη συνέλευση. ε. Τυχόν σύντομες ανακοινώσεις γίνονται στην αρχή κάθε συνέλευσης και πριν την κατάρτιση/ανακοίνωση της ημερήσιας διάταξης, εκτός αν αποφασίσει η συνέλευση διαφορετικά. ζ. Η ημερήσια διάταξη της επόμενης συνέλευσης κοινοποιείται ηλεκτρονικά και στα μέσα το αργότερο δύο ημέρες μετά την συνέλευση που την αποφάσισε. 6 ΤΡΟΠΟΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ - ΨΗΦΟΦΟΡΙΕΣ α. Οι ψηφοφορίες κατά τη διάρκεια της συνέλευσης γίνονται πάντα με ανάταση χειρός. β. Για ψηφοφορίες σχετικά με διαδικαστικά θέματα που δεν προβλέπονται από άρθρο του κανονισμού, λόγω του ότι απαιτείται να υπάρξει άμεση απόφαση για να συνεχιστεί μια εξελισσόμενη συνέλευση απαιτείται απλή πλειοψηφία, δηλαδή 50% των παρόντων συν μία ψήφο. γ. Όλες οι προτάσεις που τίθενται σε ψηφοφορία γίνονται αποδεκτές και συνεπώς μετατρέπονται σε αποφάσεις μόνο αν συγκεντρώσουν ενισχυμένη πλειοψηφία 2/3 των παρόντων μελών. δ. Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας είναι οριακό, δηλαδή, η αλλαγή μιας ή περισσότερων λευκών ψήφων θα μπορούσε να αλλάξει το αποτέλεσμα υπέρ της προτεινόμενης δράσης ή απόφασης, τότε ζητείται αιτιολόγηση των λευκών ψήφων. Με βάση την αιτιολόγηση αναζητείται πιθανή τροποποίηση προτάσεων για να καλυφθεί ο απαραίτητος αριθμός θετικών ψήφων ή ψήφων υπερψήφισης της πλειοψηφούσας πρότασης. 7 ΤΡΟΠΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η ΑΛΛΑΓΗΣ ΠΡΟΓΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ α. Για αποφάσεις αλλαγής του κανονισμού λειτουργίας της συνέλευσης και του πλαισίου απαιτείται ομοφωνία στη συνέλευση όπου τίθεται το θέμα αλλαγής και εάν δεν υπάρξει απόφαση το θέμα μεταφέρεται υποχρεωτικά στην αμέσως επόμενη συνέλευση όπου για να ληφθεί απόφαση θα απαιτείται ενισχυμένη πλειοψηφία 80% των παρόντων μελών. β. Το ίδιο ισχύει για αποφάσεις ανατροπής ή αναίρεσης αποφάσεων προηγούμενων συνελεύσεων
γ. Η συνέλευση μπορεί να συστήνει ομάδες εργασίας που θα ασχολούνται με συγκεκριμένους τομείς θεμάτων που αφορούν το δήμο (θέματα υγείας, ιστορίας και πολιτισμού, περιβάλλοντος, οικονομίας, νομικά, κ.α) που θα προετοιμάζουν την παρουσίαση των θεμάτων στη συνέλευση, όπως και τις προτάσεις που διαμορφώνουν 8 ΤΡΟΠΟΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ α. Οι αποφάσεις για δράσεις λαμβάνονται, αφού προταθούν με γραπτό τρόπο από μέλος ή ομάδα μελών. Η γραπτή πρόταση θα περιλαμβάνει: -Περιγραφή της δράσης και πως αυτή συνάδει με τις αρχές της συνέλευσης -Απαραίτητη τεχνική υποδομή και υποστήριξη -Προϋπολογισμός εξόδων (συμπεριλαμβανομένων εξόδων ενημέρωσης) -Ημερομηνία και ώρα (έναρξη - λήξη) χρήσης συγκεκριμένου χώρου -Ομάδα υποστήριξης/υλοποίησης β. Καμιά δράση δεν υλοποιείται αν δεν εγκριθεί από τη συνέλευση. γ. Είναι ευθύνη των ομάδων ή των μελών που εισηγούνται τις δράσεις να γίνεται οργανωτικός και οικονομικός απολογισμός στη συνέλευση μετά από την υλοποίηση κάθε εκδήλωσης, δράσης ή κινητοποίησης. 9 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ α. Η συνέλευση κοινοποιεί τις δράσεις της και επικοινωνεί τα νέα της μέσω του e-mail (gmail) που διαθέτει και από το blog β. Τα δελτία τύπου Εφόσον υπάρξει δελτίο τύπου οι ανακοινώσεις και τα άλλα θα πρέπει οπωσδήποτε να εγκρίνονται από τη συνέλευση, εάν έχει προγραμματισθεί ή διαφορετικά με ηλεκτρονική επικοινωνία γ. Ο Γραμματέας κάθε Συνέλευσης αναλαμβάνει μέχρι και την επόμενη συνέλευση να ενημερωθεί το blog (ανάρτηση πρακτικών) και να σταλούν e-mails για την επόμενη συνέλευση ή επικείμενες δράσεις. 10 ΠΩΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΕΙΤΑΙ Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ α. Η συνέλευση και μόνο εκείνη αποφασίζει για τη συμμετοχή και την εκπροσώπηση της συλλογικότητας σε ευρύτερες, συλλογικότητες ή συντονιστικά συνελεύσεων, στο δήμο ή σε άλλους φορείς β. Η συνέλευση με απόφασή της μπορεί να εκπροσωπείται από ομάδα που θα απαρτίζεται τουλάχιστον από 3 μέλη και θα να μεταφέρουν στην συνέλευση όσα είπαν, άκουσαν, ή πρότειναν. Οι εκπρόσωποι δε μπορούν να δεσμεύσουν τη συνέλευση σε αποφάσεις για κείμενα ή δράσεις. Αφού μεταφέρουν τις προτάσεις, η συνέλευση θα αποφασίσει. γ. Τα μέλη που εκπροσωπούν την ανοιχτή συνέλευση, θα πρέπει κάθε φορά να αλλάζουν, εκτός αν για συγκεκριμένους λόγους αποφασίσει διαφορετικά η ίδια η συνέλευση