ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΥΛΙΚΟΥ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΣΠΥΡΟΣ ΖΕΡΒΟΣ 2 ώρες εβδομαδιαίως
Τα αντικείμενα και τα υλικά Μάθημα 1: Επίδειξη παραδοσιακών αντικειμένων και υλικών Χαρτί (παρουσίαση διάφορων ιστορικών και σύγχρονων χαρτιών και των χαρακτηριστικών τους) Ανισοτροπία, κατεύθυνση ινών, τρόποι εντοπισμού, σημασία Υδατόσημα Χειροποίητο χαρτί (γραμμές, κόσκινα κ.λπ.), είδη Δέρμα Περγαμηνή Διαφάνειες και βίντεο (παραδοσιακά και σύγχρονα αντικείμενα και υλικά): Ίνες και δομή του χαρτιού, υδατόσημα, παραγωγή Μελάνια (μελάνη σιδήρου, αιθάλης) Χάρτες, γκραβούρες Πάπυρος (βίντεο παραγωγής) Σύγχρονα αντικείμενα (δίσκοι, κασέτες, CD, κ.λπ.) Συσκευές αναπαραγωγής: Πικ-Απ, παλιό γραμμόφωνο, βίντεο, κασετόφωνο Οξέα Βάσεις ph (προσδιορισμός με phμετρικό χαρτί και μαρκαδόρο) Χαρακτηρισμός χαρτιών, εντοπισμός κατεύθυνσης ινών Μέτρηση ph με phμετρικό χαρτί και ειδικό μαρκαδόρο Μάθημα 2: Επίδειξη σε μοντέλα, προβολή βίντεο και διαφανειών: Μέρη του βιβλίου Ορολογία Μαρμαρόκολες Είδη βιβλιοδεσίας διαφορές των στυλ βιβλιοδεσίας Ιστορική εξέλιξη Στάδια βιβλιοδεσίας: Ράψιμο βιβλίου σε τεζάκι Κατασκευή καλύματος
Γήρανση και φθορά Μάθημα 3: Επίδειξη αντικειμένων και προβολή διαφανειών με διάφορα είδη φθοράς Χαρτί Χημική φθορά (γερασμένο χαρτί, χρωματικές μεταβολές) Φως (ξεθώριασμα στα περιθώρια που φωτίζονται, κιτρίνισμα χαρτιού εφημερίδας) - Fxing Μηχανική φθορά Βιολογική φθορά (Μύκητες Ποντίκια Έντομα) Νερολεκέδες και η δημιουργία τους Φθορά της μελάνης σιδήρου Δέρμα και περγαμηνή: Διάφορα είδη φθοράς Χημική φθορά - Red rt Μηχανική φθορά Φωτοχημική φθορά Βιολογική φθορά Φθορά βιβλιοδεσίας: Επίδειξη και διαφάνειες Φθορά σύγχρονων μέσων: Επίδειξη και διαφάνειες CD rt Έκθεση διαφόρων ειδών χαρτιού (όξινων, αλκαλικών, με η χωρίς λιγνίνη) στον ήλιο φύλαξη μέρους των δειγμάτων στο σκοτάδι. Στόχοι της άσκησης: Η διαπίστωση της επιτάχυνσης της γήρανσης με την έκθεση στο άμεσο ηλιακό φως Η διερεύνηση της επίδρασης της οξύτητας του χαρτιού και της περιεκτικότητάς του σε λιγνίνη στην ταχύτητα της γήρανσης Μάθημα 4: Επανάληψη προετοιμασία για την Α πρόοδο Μάθημα 5: Α πρόοδος διόρθωση των γραπτών συζήτηση
Μέθοδοι Συντήρησης Μάθημα 6 + 7: Διαφάνειες: Εργαλεία συντήρησης Τυπικό εργαστήριο συντήρησης Διάφορες τεχνικές συντήρησης χαρτιού Καθαρισμός Πλύσιμο Αποξίνιση με υδροξείδιο του ασβεστίου Στερέωση Συμπλήρωση Ενίσχυση με γιαπωνέζικο χαρτί Συντήρηση διάβρωσης μελάνης σιδήρου συντήρηση δέρματος και περγαμηνής συντήρηση βιβλιοδεσίας, αποκατάσταση λειτουργικότητας συντήρηση σύγχρονων αντικειμένων Επίδειξη μεθόδων συντήρησης χαρτιού Εργαλεία - Όργανα Υποδομή Καθαρισμός Πλύσιμο Αποξίνιση με υδροξείδιο του ασβεστίου Στερέωση Συμπλήρωση Ενίσχυση με γιαπωνέζικο χαρτί Επίδειξη συντηρημένων αντικειμένων συζήτηση Επίδειξη e-cnservatin συζήτηση Υπόδειγμα τεκμηρίωσης επεμβάσεων συντήρησης Μερικές απλές μέθοδοι συντήρησης Επίδειξη Εφαρμογή από τους φοιτητές Τεκμηρίωση υποθετικής επέμβασης σε πραγματικό αντικείμενο (έκθεση συντήρησης, φωτογράφηση)
Διατήρηση Μάθημα 8: Διαφάνειες: Λάθη και κακές πρακτικές φύλαξης σε Αρχεία και Βιβλιοθήκες Καταστρεπτική περίδεση αρχειακών φακέλων Λάθη, προβλήματα και ελλείψεις στη κτιριακή υποδομή Καταστροφές από πλημμύρα σε αρχεία και βιβλιοθήκες Συστήματα φύλαξης, υλικά συσκευασίας, αρχειακοί φάκελοι και κουτιά Φύλαξη σύγχρονων αντικειμένων Σχετική υγρασία Ορισμός, σχετικές έννοιες Ψυχρομετρικό διάγραμμα Μέτρηση σχετικής υγρασίας θερμοϋγρόμετρο τύπου ροκάνας Επίδειξη αρχειακών κουτιών Μάθημα 9: Μέτρηση σχετικής υγρασίας με ψηφιακό θερμοϋγρόμετρο και θερμοϋγρόμετρο τύπου ροκάνας Μέτρηση ph σε αρχειακό χαρτί Επίδειξη: Ψηφιοποίηση εγγράφων με σαρωτή και φωτογραφική μηχανή Διόρθωση εικόνας (έκθεση, καμπυλότητα, οξύτητα κ.λπ.) Μετατροπή εικόνας εγγράφου σε αρχείο κειμένου με οπτική αναγνώριση χαρακτήρων Μετατροπή σε αρχείο txt, pdf και lit. Ανάγνωση από επιτραπέζιο υπολογιστή. Μεταφορά σε υπολογιστή χειρός και επίδειξη της χρήσης του ως αναγνώστη ηλεκτρονικών βιβλίων (e-bk reader) Ψηφιοποίηση εγγράφου και ήχου. Επιλογή κάποιων ή όλων από τα παρακάτω: Ψηφιοποίηση εγγράφων με σαρωτή και φωτογραφική μηχανή Μετατροπή εικόνας εγγράφου σε αρχείο κειμένου με οπτική αναγνώριση χαρακτήρων Μετατροπή σε αρχείο txt, pdf και lit. Ανάγνωση από επιτραπέζιο υπολογιστή. Μεταφορά σε υπολογιστή χειρός, χρήση του ως αναγνώστη ηλεκτρονικών βιβλίων (e-bk reader) Μάθημα 10: Εκπαιδευτική επίσκεψη Μάθημα 11: Επανάληψη προετοιμασία για την Β πρόοδο Μάθημα 12: Β πρόοδος διόρθωση γραπτών συζήτηση