ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΜΠΗ ΚΥΡΙΤΣΗ, ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΠΕΟ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΟ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ, 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Εκ μέρους της ΠΕΟ επιτρέψετε μου να χαιρετίσω αυτή την εκδήλωση τιμής και μνήμης που έχει καθιερώσει με επιτυχία το Γραφείο Εργαζόμενων Γυναικών της ΠΕΟ και να εκφράσω την ικανοποίησή μου γιατί είμαστε και φέτος εδώ για να τιμήσουμε με την λαμπρότητα που της αξίζει την 8η του Μάρτη. Τη μέρα της αγωνιζόμενης γυναίκας που ποτέ δεν υποτάκτηκε στη μοίρα της, που αντιστέκεται στην διπλή εκμετάλλευση από τη μια λόγω της ταξικής της θέσης και από την άλλη λόγω του φύλου της. Μέσα από την εκστρατεία που κάθε χρόνο αναπτύσσουμε απευθυνόμενοι σε χιλιάδες εργαζόμενες γυναίκες σε όλη την Κύπρο και με τη σημερινή κορύφωση αυτών της εκστρατείας, αποδίδουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στις υφαντουργίνες της Νέας Υόρκης που στις 8 του Μάρτη του 1857, οπλισμένες με οργή και απελπισία από την εκμετάλλευση και την αδικία, ξεχύθηκαν στους δρόμους και με πρωτόγνωρη τόλμη και μαχητικότητα στάθηκαν μπροστά από τα όπλα και τα άλογα των δυνάμεων καταστολής και των τραμπούκων της εργοδοσίας και απαίτησαν καλύτερα μεροκάματα ισότιμη μεταχείριση, λιγότερες ώρες εργασίας, λόγο και ψήφο. Απαιτήσεις που πλήρωσαν με ξυλοδαρμούς, φυλακίσεις, ακόμα και με αίμα. Ταυτόχρονα τιμούμε την απλή καθημερινή σημερινή γυναίκα. Αυτή που εργάζεται από το πρωί ως τη νύχτα για ένα μεροκάματο και που τώρα υποχρεώνεται λόγω διαταγμάτων να εργάζεται και τα Σαββατοκύριακα. Τη γυναίκα που βιώνει την οδύνη της απόλυσης και της απώλειας της εργασίας της. Που βιώνει την εργασιακή ανασφάλεια και υπόκειται σε εκβιασμούς και πιέσεις. Αυτή που αγωνίζεται να μεγαλώσει τα παιδιά της
2 μόνη της, Αυτή που αναγκάζεται να ξενιτευτεί για να τα βγάλει πέρα. Τη γυναίκα που είναι θύμα εκμετάλλευσης. Συναδέλφισσες, συνάδελφοι Στο σημερινό κόσμο οι αντιφάσεις του καπιταλισμού εξωθούνται στην πιο ακραία και απάνθρωπη μορφή τους. Σύμφωνα με τη τελευταία έκθεση της Oxfam, ο πλούτος των 85 πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου, συνδυαστικά, ισοδυναμεί σήμερα με τον πλούτο του μισού πληθυσμού του κόσμου των 3,5 δισ. φτωχότερων ανθρώπων του κόσμου. Το χάσμα αμοιβών ανδρών και γυναικών με βάση στοιχεία που έδωσε πρόσφατα το Διεθνές Γραφείο Εργασίας του ΟΗΕ δεν πρόκειται να αναιρεθεί στα επόμενα εβδομήντα χρόνια Μέσα στην Ε.Ε. επικρατούν σκληρές αντιλαϊκές πολιτικές λιτότητας οι οποίες καταδικάζουν την Ευρώπη σε παρατεταμένη ύφεση και μαζική ανεργία. 124 εκ άνθρωποι ή ένας στους τέσσερις ευρωπαίους αντιμετωπίζει συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Από τα πρώτα θύματα αυτών των πολιτικών είναι οι γυναίκες. Σήμερα, 11,5 εκατομμύρια γυναίκες είναι άνεργες στην Ε.Ε, μια στις τρεις εργάζονται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και μια στις τέσσερις, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Βαρύ κοινωνικό τίμημα με πρωτοφανή υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, πληρώνουν εκείνες οι χώρες της Ευρώπης, στις οποίες επιβλήθηκαν τα γνωστά προγράμματα «διάσωσης» δια μέσου απειλών και εκβιασμών κάτι που εμείς εδώ στην Κύπρο γνωρίζουμε πλέον στο πετσί μας.
3 Βεβαίως στην εφαρμογή των πολιτικών σκληρής λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης του βιοτικού επιπέδου του λαού μας, πιστός σύμμαχος και στυλοβάτης αυτής της νεοφιλελεύθερης «αναδιάρθρωσης» είναι ασφαλώς και η Κυβέρνηση, η οποία πολλές φορές δεν αρκείται στην τυφλή υποταγή στην Τρόικα αλλά προχωρά και βήματα παρακάτω. Ο ίδιος ο Υπουργός Οικονομικών δε χάνει ευκαιρία να επαναλαμβάνει με διάφορους τρόπους ότι ακόμα και αν δεν ήταν το μνημόνιο, το περιεχόμενο του θα αποτελούσε το πολιτικό τους μανιφέστο και ασφαλώς και το πρόγραμμα διακυβέρνησης. Ανεξάρτητα αν για να βγουν στην εξουσία εμοίρασαν τσουβάλια με υποσχέσεις, όπως ότι δεν θα δεχτούν ιδιωτικοποιήσεις, δεν θα μειώσουν δικαιώματα των Συνταξιούχων, κλπ, κλπ. Ο κατάλογος των «δεσμεύσεων» είναι ατέλειωτος. Υποσχέσεις οι οποίες με την μεγαλύτερη ευκολία πετιόνται στα αζήτητα με αποτέλεσμα η αναξιοπιστία της κυβέρνησης κάθε μέρα να μεγαλώνει μαζί με το θυμό και την απογοήτευση του Κυπριακού λαού. Με βάση τη συνταγή που επιβάλλεται στο κυπριακό λαό, η προοπτική της αποκατάστασης της οικονομικής λειτουργίας του συστήματος δε στηρίζεται στη δημιουργία προϋποθέσεων για την επανεκκίνηση και επιτάχυνση της ανάπτυξης, αλλά εντελώς το αντίθετο. Στηρίζεται στην υποτίμηση των μισθών και ευρύτερα του κόστους εργασίας, στο ξήλωμα του κοινωνικού κράτους και στο ξεπούλημα με διάφορους τρόπους του δημόσιου πλούτου. Αυτό που παρακολουθούμε να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας δεν είναι μια πολιτική για επάνοδο της ανάπτυξης και διάσωσης των κοινωνικών κατακτήσεων του λαού μας αλλά είναι μια διαδικασία μετακίνησης πλούτου και ευημερίας, από τους πολλούς σε πολύ λίγους. Εδώ και 2 χρόνια ακούμε για τις επενδύσεις που θα έλθουν αν κάνουμε υπομονή και αν δεν αντιδρούμε και δε διαμαρτυρόμαστε. Μας διαβεβαιώνουν ότι η κατρακύλα των μισθών και γενικότερα η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του
4 λαού, θα είναι για το καλό μας, γιατί θα γίνει η οικονομία μας πιο ανταγωνιστική. Οι μόνες όμως επενδύσεις που βλέπουμε, είναι οι επενδύσεις των κερδοσκόπων και όσων καιροφυλακτούν για πτώματα. Είναι επενδύσεις στις Τράπεζες, εν αναμονή των μαζικών εκποιήσεων και του ξεσπιτώματος ανθρώπων που η κρίση του συστήματος τους έχει καταστήσει ανήμπορους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις τους. Και οι μόνες αναμενόμενες επενδύσεις, είναι αυτές που ψήνονται στα παρασκήνια και αφορούν το ξεπούλημα των ημικρατικών Οργανισμών. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που συχνά-πυκνά τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και οι άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι πανηγυρίζουν ότι πάμε καλά, ότι είμαστε οι αγαπημένοι της Τρόικας και ότι παίρνουμε τα εύσημα. Το μέτρο της κρίσης τους για το τι σημαίνει πάμε καλά, είναι πολύ διαφορετικό από το μέτρο της κρίσης της μεγάλης πλειοψηφίας του απλού κόσμου. Δεν αναφέρεται βέβαια ο Πρόεδρος στις 75 χιλιάδες ανέργους που ολοένα και περισσότερο βυθίζονται στην απελπισία της μακροχρόνιας ανεργίας. Δεν αναφέρονται σε όσους είναι υποψήφιοι άστεγοι, ούτε βέβαια αναφέρονται στις πωλήτριες που υποχρεώθηκαν να εργάζονται 7 μέρες τη βδομάδα σε ένα ωράριο σκληρό και απάνθρωπο. Αυτοί σίγουρα δεν παν καλά, ούτε αναφέρονται στην κατάσταση της δημόσιας υγείας και στα Νοσοκομεία που φυλλορροούν και καταρρέουν. Ούτε στους Συνταξιούχους που είδαν το βιοτικό τους επίπεδο να συρρικνώνεται βίαια κατά το ένα τρίτο. Δεν αναφέρονται προφανώς στους νέους, οι οποίοι μόνο ένας στους δύο έχει δουλειά, αλλά και όσοι έχουν δουλειά, στην πλειοψηφία τους εργάζονται κάτω από συνθήκες μεσαίωνα. Ούτε βέβαια σε αυτούς που μαζικά μεταναστεύουν, με αποτέλεσμα η Κύπρος να είναι πλέον και στατιστικά, χώρα με καθαρή μετανάστευση. Όλοι αυτοί δεν παν καλά. Μια δημοσιονομική πειθαρχία που δημιουργεί πλεόνασμα στο προϋπολογισμό επειδή το κράτος αποποιείται το ρόλο του ωε δημιουργός ανάπτυξης και επειδή καταστρέφει τον κοινωνικό
5 του ρόλο, δεν είναι επίτευγμα. Αντίθετα. Είναι αντιλαϊκή πολιτική που έχει αποδειχθεί πλέον ότι οδηγεί μόνο σε αδιέξοδα.. Ούτε η σταθεροποίηση του Τραπεζικού τομέα θεμελιούμενη στη δυστυχία της μεγάλης μάζας των δανεισμένων και όσων θα χάσουν τα σπίτια τους δε μπορεί να είναι αιτία πανηγυρισμών. Ας μην προσπαθούν λοιπόν να ρίξουν στάχτη με υπερφίαλες υποσχέσεις για σύντομη έξοδο από το μνημόνιο. Γιατί για τον κόσμο είναι οι επιπτώσεις του μνημονίου και η συνταγή της φτώχειας και της δυστυχίας που συνεπάγεται η εφαρμογή του που απορρίπτει. Ποιος θα δανείζει το κράτος μας από εδώ και πέρα όταν το δημόσιο χρέος έχει ξεπεράσει το 110% δεν έχει πλέον ουσιαστική σημασία. Συναδέλφισσες, συνάδελφοι Η βίαιη ανατροπή των συσχετισμών ισχύος μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων οδηγεί τη χώρα μας σε εργασιακό μεσαίωνα. Με την μαζική ανεργία και την ανασφάλεια, οι εργοδότες αξιοποιούν την κατάσταση για να εντείνουν την εκμετάλλευση και να υποσκάψουν τα δικαιώματα που προκύπτουν μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις. Προβάλλει ξεκάθαρη η ανάγκη διασφάλισης της εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων και των νομοθεσιών, με τρόπο καθολικό και αποτελεσματικό. Όταν ανέλαβε η κυβέρνηση, υπήρχαν κατατεθειμένα νομοσχέδια από την προηγούμενη κυβέρνηση τα οποία θα έδιναν το δικαίωμα στον εκάστοτε Υπουργό Εργασίας, να επεκτείνει τις συλλογικές συμβάσεις και να τις καθιστά υποχρεωτικές. Τα απέσυραν όμως προκλητικά. Είμαστε αποφασισμένοι, σε συντονισμό με το υπόλοιπο συνδικαλιστικό κίνημα να διεκδικήσουμε θεσμικές και νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες να δημιουργούν ένα ανάχωμα προστασίας της εργασίας και των εργασιακών σχέσεων.
6 Πρέπει επιτέλους η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της. Το κράτος οφείλει να στηρίξει τους εργαζόμενους. Με νομοθετικές παρεμβάσεις, πρέπει να αποκατασταθεί στο μέτρο του δυνατού η ισορροπία ισχύος μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων η οποία έχει ανατραπεί δραματικά. Δεν μπορεί τα πάντα να επικεντρώνονται στο πως να σωθούν οι Τράπεζες και οι Τραπεζίτες, να βγάλουν πλεόνασμα οι προϋπολογισμοί αλλά οι εργαζόμενοι να γίνονται ολοένα και περισσότερο έρμαιο στην ασυδοσία του κεφαλαίου. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες σίγουρα επηρεάζεται αρνητικά η θέση της γυναίκας, αφού όχι μόνο ενισχύονται οι ήδη υπάρχουσες διακρίσεις αλλά δημιουργούνται και καινούργιες. Για να μπορέσει η γυναίκα να αντιμετωπίσει τα μεγάλα κοινωνικά και εργασιακά εμπόδια και τις άνισες αφετηρίες, έχει ανάγκη από ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος, με επάρκεια κοινωνικών παροχών και κοινωνικών υποδομών. Αυτοί όμως οι τομείς είναι οι πρώτοι που κτυπιούνται από τις περικοπές και τις πολιτικές λιτότητας που επιβάλλονται. Η μείωση των κονδυλίων για κοινωνικούς σκοπούς καθώς και οι περικοπές που αφορούν τις επιχορηγήσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στις εθελοντικές οργανώσεις, οδηγεί προγράμματα κοινωνικής στήριξης για παιδιά, ηλικιωμένους, ανάπηρους σε δραστική συρρίκνωση ή και κλείσιμο. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες από τη μια χάνουν θέσεις εργασίας, αφού η πλειοψηφία σ αυτούς τους τομείς είναι γυναίκες και από την άλλη τους στερεί από διευκολύνσεις ψηλής ποιότητας με χαμηλό κόστος, που είναι αναγκαίες για να μπορούν να συνεχίζουν να εργάζονται. Το διάταγμα για τα συνεχόμενα ωράρια, δυσχεραίνει δραματικά τις συνθήκες εργασίας των γυναικών εργαζομένων που είναι και η πλειοψηφία στον κλάδο. Το χάσμα στις συντάξεις μεταξύ ανδρών και γυναικών το οποίο καταγράφεται στις έρευνες για την Κύπρο και το οποίο φτάνει
7 σε 39% υψηλότερες για τους άντρες, επιβεβαιώνει μια άλλη διάσταση της επίπτωσης των μισθολογικών διακρίσεων και της δυσμενούς θέσης της γυναίκας στην εργασία. Συναδέλφισσες, συνάδελφοι Κάτω από αυτές τις συνθήκες η οργάνωση, της αντίδρασης και της αντίστασης του λαού ενάντια στις νεοφιλελεύθερες συνταγές αποτελεί φυσιολογικά τη βασική μας προτεραιότητα. Η μαζική παρουσία στο συλλαλητήριο που διοργάνωσε πρόσφατα η πλατφόρμα των συνδικαλιστικών και κοινωνικών οργανώσεων, έξω από το Συνεδριακό, την ώρα που συνεδρίαζαν οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ε.Ε, έδειξε ότι ο λαός μας δεν θα κάνει σε κανένα το χατίρι να παραδοθεί. Η αντίδραση και η αντίσταση των εργαζομένων και του λαού είναι η μόνη απάντηση στις πολιτικές της φτωχοποίησης και της εξαθλίωσης, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να αποτραπούν χειρότερες εξελίξεις και να δημιουργηθούν συνθήκες για την ανατροπή της λιτότητας και της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης. Η μεγάλη αυτή κινητοποίηση, επιβεβαίωσε την συνεργασία και την κοινή δράση της μεγάλης πλειοψηφίας των Συνδικαλιστικών και κοινωνικών οργανώσεων μέσα από μια αξιόμαχη πλατφόρμα η οποία είναι σε θέση να οργανώνει πρωτοφανής σε όγκο κινητοποιήσεις, στήνοντας τα αναγκαία αναχώματα αντίστασης στις αντιλαϊκές πολιτικές. Υπάρχουν βέβαια και οι ευδιάκριτες απουσίες από αυτή την πρωτοβουλία. Αυτοί που απουσιάζουν να εξηγήσουν στους εργαζόμενους που εκπροσωπούν ποια είναι η σκοπιμότητα της απουσίας τους. Εμείς θεωρούμε ότι προτεραιότητα κάθε συνδικαλιστή μέσα στις σημερινέ συνθήκες είναι οι αγώνες και οι κινητοποιήσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων και διεκδίκησης φιλολαϊκών και φιλεργατικών πολιτικών και όχι οι κομματικές δεσμεύσεις ή άλλες σκοπιμότητες.
8 Η ΠΕΟ θα συνεχίσει και θα εντείνει την προσπάθεια της για όσο γίνεται ευρύτερο και πιο μαχητικό μέτωπο αντίδρασης και αντίστασης στις πολιτικές της λιτότητας, της απάθειας και της υποταγής, το οποίο να αγωνιστεί σκληρά για μια άλλη πορεία, που να δίνει στο λαό μας προοπτική και ελπίδα. Συναδέλφισσες και συνάδελφοι Ο αγώνας για την ισότητα ενάντια στις διακρίσεις για μας είναι ταυτόχρονος και παράλληλος με τον αγώνα για την επανένωση του τόπου μας. Για τη ΠΕΟ ο αγώνας για λύση του Κυπριακού και επανένωση του τόπου και του λαού μας παραμένει πρώτη προτεραιότητα και αναπόσπαστο κομμάτι της δράσης μας. Για λύση δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα των δυο κοινοτήτων. Λύση που να βασίζεται στις αποφάσεις του ΟΗΕ και στις συμφωνίες υψηλού επιπέδου και να προνοεί για ένα κράτος, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Ο μόνος τρόπος για να εξευρεθεί λύση είναι μέσα από τις συνομιλίες, ανάμεσα στις δυο κοινότητες. Η παρατεταμένη στασιμότητα όποτε παρουσιαζόταν δεν λειτουργούσε υπέρ της λύσης. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να ενεργήσει έτσι που να γίνουν τα αναγκαία βήματα που να αίρουν τα εμπόδια και τις ενέργειες που οδήγησαν σε διακοπή των συνομιλιών. Πρέπει και ο πρόεδρος Αναστασιάδης να αναλάβει πρωτοβουλίες, παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες που δημιουργεί η στάση της Τουρκίας. Είναι ο λαός της Κύπρου που πρωτίστως ενδιαφέρεται για τη λύση, αφού αυτός είναι που πληρώνει τις συνέπειες της διαιώνισης της διχοτόμησης. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε συστηματικά προωθώντας κοινές ενέργειες και δράσεις με τους Τουρκοκύπριους συναδέλφους μας στο Συνδικαλιστικό χώρο, οι οποίες να προωθούν τον στόχο μιας επανενωμένης κοινής πατρίδας.
9 Θέλω να χαιρετήσω την εδώ παρουσία ΤΩΝ Τουρκοκύπριων συναδέλφισσων από το Τμήμα γυναικών της DEVIS και με την ευκαιρία, την ιδιαίτερη προσπάθεια που γίνεται στο χώρο των εργαζόμενων γυναικών από τα δύο Τμήματα, της ΠΕΟ και της DEVIS για ανάπτυξη κοινής δράσης και αναβάθμιση της συνεργασίας σε ολοένα και περισσότερους τομείς. Οι κοινές επισκέψεις σε τόπους δουλειάς, οι ημερίδες, ο κοινός γιορτασμός της 8 ης του Μάρτη εμπλουτίζουν σημαντικά τη γενικότερη προσπάθεια της ΠΕΟ και της DEVIS για ενίσχυση και ποιοτική αναβάθμιση της συνεργασίας και της κοινής δράσης στη κατεύθυνση της συμβολής στον αγώνα για επανένωση της κοινής μας πατρίδας. Συναδέλφισσες, συνάδελφοι Οι εργαζόμενες γυναίκες της Κύπρου, σε όλους τους ταξικούς αγώνες στα μεταλλεία, στις οικοδομές, στους αγώνες για το οκτάωρο και την ΑΤΑ, στους αγώνες ενάντια στην αποικιοκρατία και στην ιμπεριαλιστική επέμβαση, περπάτησαν με συνέπεια στο μαχητικό και επαναστατικό πνεύμα των υφαντριών της Νέας Υόρκης. Όλοι μαζί ενωμένοι, άντρες και γυναίκες, συσπειρωμένοι γύρω από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα του τόπου μας, οφείλουμε να συνεχίσουμε τον αγώνα για να προασπίσουμε τα εργατικά δικαιώματα που αποκτήσαμε μέσα από πολύχρονους αγώνες και θυσίες. Να συνεχίσουμε τον αγώνα για πραγματική ισοτιμία αντρών και γυναικών, για κοινωνική δικαιοσύνη και ειρήνη στον τόπο μας και σε όλο στο κόσμο. Για ζωή με αξιοπρέπεια και ισότητα όπως είναι και το σύνθημα της φετινής εκστρατείας του Γραφείου Γυναικών.