Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:51 Page 1 ÌÏÕÓÅÉÏ ÖÕÓÉÊÇÓ ÉÓÔÏÑÉÁÓ ÁÐÏËÉÈÙÌÅÍÏÕ ÄÁÓÏÕÓ ËÅÓÂÏÕ ÓÙÌÁÔÅÉÏ ÏÉ ÖÉËÏÉ ÔÏÕ ÁÐÏËÉÈÙÌÅÍÏÕ ÄÁÓÏÕÓ ËÅÓÂÏÕ ÅÔÏÓ 9 ï ÔÅÕ ÏÓ 19
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:52 Page 2 ΣΕΚΟ Α Ϊ Έτος 9 ο Τεύχος 19 Έκδοση: ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΕΣΒΟΥ Σωματείο: ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΕΣΒΟΥ Υπεύθυνος έκδοσης: Ν. Ζούρος Σύνταξη - Συνεργάτες: Κ. Μπεντάνα Η. Βαλιάκος Μ. Κουλούρη Χ. Παπαγεωργίου Δ. Μαντζούκα Ε. Κυριαζή Π. Μπάτσιου Δ. Μπάτσιος Β. Πλουσάκη Α. Γεωργίου Μ. Γκόγκος Π. Αμπουλός Φωτογραφίες: Φωτογραφικό αρχείο Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, με έδρα το Σίγρι της Λέσβου, αποτελεί κοινωφελές νομικό πρόσωπο εποπτευόμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Στους κύριους σκοπούς του Μουσείου περιλαμβάνονται η μελέτη, η έρευνα, η ανάδειξη, η έκθεση, η συντήρηση, η φύλαξη και κάθε πρόσφορη αξιοποίηση του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου, το οποίο αποτελεί διατηρητέο μνημείο της φύσης. Ώρες λειτουργίας Μουσείου: Θερινή περίοδος 1 Ιουλίου έως 30 Σεπτεμβρίου: Kαθημερινά: 09:00 έως 20:00. Χειμερινή περίοδος 1 Οκτωβρίου έως 30 Ιουνίου: Καθημερινά: 09:00 έως 17:00 Ταχυδρομική Διεύθυνση: Σίγρι Λέσβου, T.K. 811 03 Τηλ. - Fax: 22530-54434 22510-47033 Επιμέλεια έκδοσης: Α. Γεωργίου Εκτύπωση: Επικοινωνία Λέσβου A.E. @ E-mail: i lesvospf@otenet.gr http:// www.lesvosmuseum.gr www.petrifiedforest.gr Κέντρο Πληροφόρησης Μυτιλήνης: 8ης Νοεμβρίου 17, Τ.Κ. 811 00, Μυτιλήνη. Τηλ. - Fax: 22510-47033 Ώρες λειτουργίας: 08:00 έως 16:00 2 ISSN 1109-3676 European Destination of Excellence 2009 ËÝóâïò - ÁðïëéèùìÝíï ÄÜóïò
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:52 Page 3 1 ο Βραβείο Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας EDEN Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βράβευσε τη Λέσβο και το Απολιθωμένο Δάσος Σε μια λαμπρή τελετή που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο εντυπωσιακό και πρόσφατα ανακαινισμένο Palais de Congres - SQUARE στις Βρυξέλλες απονεμήθηκαν τα βραβεία EDEN - Ευρωπαϊκοί προορισμοί Αριστείας, στα πλαίσια του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Τουρισμού. Ανάμεσα σε 22 ευρωπαϊκούς προορισμούς, από την Ελλάδα ήταν η Λέσβος που απέσπασε το πρώτο βραβείο "Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας - EDEN" έτους 2009 για την "Προστατευόμενη Περιοχή Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου", μετά από πρόταση που κατέθεσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου. Το βραβείο παρέλαβαν εκ μέρους της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου η Αντινομάρχης Λέσβου κα Μ. Τζουβελεκάκη και ο Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Αναπλ. Καθηγητής Ν. Ζούρος. Στην βράβευση παραβρέθηκαν επίσης ως εκπρόσωποι της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου η κα. Αθηνά Σταθέλλη, Διευθύντρια Πολιτισμού - Παιδείας - Τουρισμού και Αποδήμων καθώς και τα στελέχη της ίδιας υπηρεσίας κα. Λ. Βαγιάννη και κ. Γ. Κατερίνης. Ο Επικεφαλής της Υπηρεσίας Τουρισμού - DG ENTR κ. F. Ianniello, παραδίδοντας το βραβείο αναφέρθηκε με θερμά λόγια στη μοναδικότητα του Απολιθωμένου Δάσους, στοιχείο που συνέβαλε αποφασιστικά στην επιλογή. Έκθεση Στα πλαίσια του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Τουρισμού διοργανώθηκε επίσης έκθεση των βραβευθέντων προορισμών και η Λέσβος συμμετείχε με ειδικό περίπτερο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου στο οποίο προβλήθηκε το Απολιθωμένο Δάσος και τα πολιτιστικά και φυσικά μνημεία της Λέσβου. Το Περίπτερο της Λέσβου επισκέφτηκε την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Gunter Verheugen, o οποίος ενημερώθηκε από τον Διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Αναπλ. Καθηγητή Ν. Ζούρο για τις δυνατότητες της Λέσβου στον τομέα της ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού και τις ποιοτικές υπηρεσίες που προσφέρει το Απολιθωμένο Δάσος. Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Gunter Verheugen εξέφρασε την ικανοποίηση του για την ανάδειξη της Λέσβου και του Απολιθωμένου Δάσους και εξέφρασε την επιθυμία να επισκεφθεί σύντομα τη Λέσβο για να γνωρίσει από κοντά την προστατευόμενη περιοχή. Διεθνές Συνέδριο Διεθνές Συνέδριο διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προώθηση του Αειφόρου Τουρισμού για τον εορτασμό της Ευρωπαϊκής Ημέρας Τουρισμού στις 8 Οκτωβρίου 2009. Ο Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Αν. Καθηγ. Ν. Ζούρος στα πλαίσια του, παρουσίασε τα στοιχεία που οδήγησαν στην βράβευση της Λέσβου και ειδικότερα στις δράσεις ανάδειξης της προστατευόμενης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους. Αναφέρθηκε επίσης στις δράσεις ενίσχυσης του εκπαιδευτικού και επιστημονικού τουρισμού μέσω της οργάνωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων, συνεδρίων και εθελοντικών δράσεων. Τέλος αναφέρθηκε στις δράσεις πολιτιστικής ανάπτυξης και προβολής της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά και των τοπικών προϊόντων της περιοχής. Η Λέσβος απέσπασε το πρώτο βραβείο "Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας - EDEN" έτους 2009 για την "Προστατευόμενη Περιοχή Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου" 3
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:53 Page 4 1 ο Βραβείο Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας EDEN Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας Óôï ðåñßðôåñï ôçò Íïìáñ éáêþò Áõôïäéïßêçóçò ËÝóâïõ óôï ïðïßï ðñïâëþèçêå ôï ÁðïëéèùìÝíï ÄÜóïò êáé ôá ðïëéôéóôéêü êáé öõóéêü ìíçìåßá ôçò ËÝóâïõ. Τους "Ευρωπαϊκούς Προορισμούς Αριστείας" ("Εuropean Destinations of Excellence" - EDEN") έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2006. Κάθε χρόνο, τα κράτη μέλη της Ε.Ε. επιλέγουν έναν προορισμό βάσει θεματολογίας. Οι νικητές προορισμοί των συμμετεχόντων κρατών μελών βραβεύονται και προβάλλονται από την Κομισιόν. Στους στόχους του προγράμματος συγκαταλέγονται: Η προβολή των αναδυόμενων ευρωπαϊκών τουριστικών προορισμών αριστείας, ιδιαίτερα οι λιγότερο γνωστοί. Η ανάδειξη της ευρωπαϊκής τουριστικής ποικιλομορφίας και ποιότητας. Η συμβολή στην αποσυμφόρηση, στην καταπολέμηση της εποχικότητας και στην εξισορρόπηση των τουριστικών ροών προς μη παραδοσιακούς προορισμούς. Η επιβράβευση βιώσιμων μορφών τουρισμού. Στα οφέλη του προγράμματος συμπεριλαμβάνονται: Η καθιέρωση κριτηρίων αειφορίας ως συντελεστή αριστείας των ευρωπαϊκών προορισμών. Η θεσμοθέτηση Δικτύου μεταξύ των νικητών προορισμών, όπου όλα τα μέλη συνεργάζονται μεταξύ τους, διασφαλίζοντας την ανταλλαγή πληροφόρησης και γνώσης. Η ανάδειξη των αξιών, της ποικιλομορφίας και των κοινών χαρακτηριστικών των ευρωπαϊκών τουριστικών προορισμών. Η προβολή προορισμών στους οποίους η τουριστική ανάπτυξη επιδιώκεται με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική και περιβαλλοντική ισορροπία. Το ενδιαφέρον συμμετοχής στο πρόγραμμα βαίνει αυξανόμενο: το 2007 συμμετείχαν 10 χώρες, το 2008 20 χώρες και το 2009 23 χώρες. 4
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:53 Page 5 Η βράβευση από το Υπουργείο Τουρισμού Στις 30 Ιουλίου 2009, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης βράβευσε τη Λέσβο νικητή του Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας 2009, καθώς και τους νικητές και των προηγούμενων ετών, Φλώρινα (2007) και Γρεβενά (2008) καθώς η περιοχή κέρδισε το πρώτο βραβείο του ευρωπαϊκού προγράμματος "Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας - EDEN" έτους 2009 για την "Προστατευόμενη Περιοχή Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου". Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο "Esperia Palace", και το βραβείο παρέλαβε ο Νομάρχης Λέσβου κ. Παύλος Βογιατζής. Στην τελετή παρευρέθηκαν ο Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα Κ. Γκορντεχουέλα, o Ειδικός Γραμματέας Τουρισμού κ. Ε. Αλεξανδράκης, ο Πρόεδρος του ΕΟΤ, ο Βουλευτής Λέσβου κ. Γ. Γιαννέλλης, ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κ. Γ. Λέκας, ο Πρόεδρος της ΤΕΔΚ κ. Σ. Ζαμτράκης, ο Δήμαρχος Ερεσού - Άντισσας κ. Σ. Καρδαράς, η Αντινομάρχης κα Τζουβελεκάκη, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λέσβου κ. Ορφανός, Ο Πρύτανης του ΕΜΠ Καθ. Κ. Μουτζούρης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων κος Αθανασίου, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής και πολλοί Λέσβιοι. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο του ΔΣ Καθ. Ακ. Κελεπερτζή και το Διευθυντή του Μουσείου Αν. Καθηγ. Ν. Ζούρο. Ο Υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Κώστα Μαρκόπουλος, αναφέρθηκε στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό "Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας - EDEN" και στους στόχους του και τόνισε την σημασία της ανάδειξης της Λέσβου ως "Ευρωπαϊκού Προορισμού Αριστείας 2009" για τις προσπάθειες ανάδειξης και αξιοποίησης του φυσικού πλούτου της προστατευόμενης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους. Αναφέρθηκε επίσης στην προοπτική αξιοποίησης του θαλάσσιου τμήματος του απολιθωμένου δάσους με την δημιουργία θαλάσσιου πάρκου και εξήγγειλε την χρηματοδότηση από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης της δημιουργίας καταδυτικού πάρκου στην περιοχή. Ο Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα Κ. Γκορντεχουέλα, αναφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή διάσταση του διαγωνισμού EDEN και εξέφρασε τα θερμά του συγχαρητήρια στη Λέσβο για την βράβευση που αποδεικνύει την ποιότητα του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος και τις υπηρεσίες ενημέρωσης που παρέχονται στους επισκέπτες στην περιοχή, για την οποία όπως δήλωσε έχει προσωπική γνώμη αφού κατά την επίσκεψη του εντυπωσιάσθηκε από το Απολιθωμένο Δάσος και χαρακτήρισε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας ένα από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Ο Βουλευτής Λέσβου κ. Γ. Γιαννέλης αναφέρθηκε στην μακραίωνη ιστορία, στα μνημεία, στον φυσικό και αρχιτεκτονικό πλούτο της Λέσβου καθώς και στις προσωπικότητες της τέχνης και του πολιτισμού που κατάγονται από τη Λέσβο. Επισήμανε ότι η διατήρηση και ανάδειξη των στοιχείων αυτών αποτελούν ευθύνη της πολιτείας αλλά και των πολιτών και τόνισε ότι η Λέσβος για όλους αυτούς τους λόγους δικαιούται αυτό το βραβείο το οποίο θα συμβάλει στην περεταίρω προβολή του τόπου μας. Παραλαμβάνοντας το Βραβείο ο Νομάρχης Λέσβου κ. Παύλος Βογιατζής, παρουσίασε τα νησιά του Νομού Λέσβου και τόνισε την σημασία της βραβευσης για την προβολή του Νομού σε Ευρωπαικό επίπεδο. Αναφέρθηκε επίσης στο πλούσιο φυσικό περιβάλλον και τον πολιτισμό της Λέσβου που την καθιστούν τόπο ιδιαίτερα ελκυστικό για απαιτητικούς επισκέπτες που αναζητούν την ποιότητα. Αναφέρθηκε επίσης στην προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας που προετοίμασαν οι Υπηρεσίες της Νομαρχίας και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και ευχαρίστησε όλους όσους συνέβαλλαν στην επιτυχία. Ο Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Αν. Καθηγ. Ν. Ζούρος στη συνέχεια παρουσίασε τα στοιχεία που οδήγησαν στην βράβευση της Λέσβου και ειδικότερα στις δράσεις ανάδειξης της προστατευόμενης περιοχής του Απολιθωμένου δάσους και τις πρωτοβουλίες του Μουσείου για την ανάδειξη των απολιθωμάτων και την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών ενημέρωσης στους επισκέπτες της περιοχής. Αναφέρθηκε επίσης στις δράσεις ενίσχυσης του εκπαιδευτικού και επιστημονικού τουρισμού μέσω της οργάνωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων, συνεδρίων και εθελοντικών δράσεων. Τέλος αναφέρθηκε στις δράσεις πολιτιστικής ανάπτυξης και προβολής της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά και των τοπικών προϊόντων της περιοχής. 5
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:53 Page 6 Μνημόνιο Συνεργασίας Συνεργασία του Μουσείου με το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για την υπογραφή του μνημόνιου συνεργασίας μεταξύ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, η οποία πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, 4 Σεπτεμβρίου 2009. Ο Πρόεδρος του Μουσείου Καθηγητής Ακ. Κελεπερτζής, στην έναρξη της εκδήλωσης αναφέρθηκε στις ομοιότητες από επιστημονική πλευρά μεταξύ του Απολιθωμένου Δάσους και του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, οι οποίες και θα αποτελέσουν την βάση για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο φορέων. Ο Πρύτανης του ΕΜΠ Καθηγητής Κ. Μουτζούρης, αναφέρθηκε στο μοναδικό μνημείο της φύσης, το Απολιθωμένο Δάσος και τις δράσεις του Μουσείου, οι οποίες το έχουν καταστήσει παγκόσμια γνωστό καθώς και στις δράσεις του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, ενώ παρουσίασε το σκεπτικό του για την συνεργασία των δύο φορέων στους τομείς της επιστήμης και του πολιτισμού. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο Βουλευτής Λέσβου κ. Γ. Γιανέλλης, ο οποίος αναφέρθηκε στην εξαιρετική πορεία ανάπτυξης του Μουσείου και τόνισε την σημασία των δράσεων του, οι οποίες συνέβαλαν στην ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους και την διεθνή προβολή του σημαντικού αυτού φυσικού μνημείου αλλά και της Λέσβου. Στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ερεσού - Αντίσσης κ. Σ. Καρδαράς αναφέρθηκε στην μοναδικότητα και διεθνή προβολή του Απολιθωμένου Δάσους καθώς και στα πλεονεκτήματα της συνεργασίας του Μουσείου με το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου και τόνισε την ανάγκη δημιουργίας των κατάλληλων υποδομών προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της συνεργασίας. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και ο Δήμαρχος Λαυρεωτικής κ. Δ. Λουκάς, ο οποίος αναφέρθηκε στην ιστορική πορεία του Δήμου Λαυρεωτικής καθώς και στις δυνατότητες συνεργασίας με το Δήμο Ερεσού - Αντίσσης και το Δήμο Πλωμαρίου, με τον οποίο θα γίνει η αδερφοποίηση του Δήμου Λαυρεωτικής. Χαιρετισμό απηύθυνε στην συνέχεια ο τ. Πρύτανης του ΕΜΠ Καθηγητής Ν. Μαρκάτος, ο οποίος αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι της περιοχής του Λαυρίου μέχρι την δημιουργία του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαύριου. Στην συνέχεια ο Γ. Διευθυντής του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαύριου Καθ. Κ. Παναγόπουλος αναφέρθηκε στη μοναδικότητα της περιοχής του Λαυρίου και στα τεκμήρια του παρελθόντος τα οποία μπορούν να διδάξουν με μοναδικό τρόπο τις νέες γενιές. Στην συνέχεια ο κ. Ασ. Χαδουμέλλης, Διευθυντής του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, 6
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:54 Page 7 παρουσίασε στους παρευρισκόμενους το Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, το ιστορικό δημιουργίας του και τις δράσεις του. Ακολούθησε παρουσίαση του Αναπλ. Καθηγητή Ν. Ζούρου, Διευθυντή του Μουσείου των δράσεων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, οι οποίες το έχουν καταστήσει παγκοσμίως γνωστό αλλά και στις δράσεις στις οποίες οι δύο φορείς θα μπορούσαν να συνεργαστούν. Χαιρετισμούς απηύθυναν στην εκδήλωση με μηνύματά τους ο Βουλευτής Λέσβου κ. Ν. Σηφουνάκης, ο οποίος έδωσε τα συγχαρητήριά του για την πρωτοβουλία υπογραφής του μνημόνιου συνεργασίας καθώς και ο Νομάρχης Λέσβου κ. Παύλος Βογιατζής, ο οποίος ευχήθηκε για την ευόδωση της συνεργασίας. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν επίσης ο Δήμαρχος Πλωμαρίου κ. Δ. Βαρβαγιάννης, ο Δήμαρχος Πολιχνίτου κ. Ι. Συκάς, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ακολούθησε η υπογραφή του μνημόνιου συνεργασίας από τον Πρύτανη του ΕΜΠ Καθηγητή Κ. Μουτζούρη και τον κ. Ασ. Χαδουμέλλη, Διευθυντή του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου ως εκπρόσωποι του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου και του Καθηγητή Ακ. Κελεπερτζή και του Αναπλ. Καθηγητή Ν. Ζούρου, Διευθυντή του Μουσείου ως εκπρόσωποι του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. 7
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:54 Page 8 Γεωπάρκο Messel Pit Διάλεξη - Παρουσίαση των απολιθωμάτων του Μessel Pit Γεωπάρκο Bergstrasse - Odenwald στη Γερμανία Οπαγκόσμιος τύπος και τα Ελληνικά ΜΜΕ εστίασαν πρόσφατα στο γεγονός της πρώτης παρουσίασης ενός ιδιαίτερα σημαντικού απολιθώματος πρωτεύοντος (λεμούριου πιθήκου) ηλικίας 47 εκατομμυρίων ετών που προέρχεται από την απολιθωματοφόρο θέση Messel Pit, που βρίσκεται στο Γεωπάρκο Βergstrasse - Οdenwald στη Γερμανία. Με αφορά τα δημοσιεύματα ο Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Ζούρος πραγματοποίησε τη Δευτέρα 25 Μαΐου 2009 ειδική διάλεξη με θέμα "Messel Pit - μια ιδιαίτερη απολιθωματοφόρος θέση στην Ευρώπη". Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια των εκδηλώσεων της Εβδομάδας Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων, «Σάββατο 23 Μαΐου 2009 έως και το Σάββατο 6 Ιουνίου 2009». Η διάλεξη - παρουσίαση επικεντρώθηκε στην παρουσίαση της σημασίας και της ιδιαιτερότητας της απολιθωματοφόρας περιοχής, των ιδιαίτερων συνθηκών που συνέβαλλαν στην διατήρηση των απολιθωμάτων των ζώων που έζησαν πριν από 47 εκατομμύρια χρόνια. Η περιοχή Messel Pit είναι μια γνωστή απολιθωματοφόρος θέση που περιλαμβάνεται στα μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1995. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου διατηρεί στενή συνεργασία με την συγκεκριμένη περιοχή ήδη από το 2003 ως μέλη του Δικτύου Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και στα πλαίσια αυτά σχεδιάζεται η ανταλλαγή εκθέσεων μεταξύ των δυο φορέων. Τον Ιούνιο του 2007 επιστημονικό κλιμάκιο του Μουσείου και καταρτιζόμενοι νέοι σε θέματα συντήρησης απολιθωμάτων από τη Λέσβο είχαν μεταβεί στη Γερμανία και επισκέφτηκαν την απολιθωματοφόρο περιοχή Messel Pit όπου και ενημερώθηκαν για τις τεχνικές συντήρησης των απολιθωμάτων. Τα απολιθώματα της περιοχής Messel Pit, αποτέθηκαν σε μια λίμνη η οποία σχηματίστηκε μέσα σε ένα ηφαιστειακό κρατήρα. Τα ιζήματα εγκλώβισαν τους σκελετούς των ζώων που ζούσαν σ' ένα τροπικό δάσος και στη λίμνη. Ήδη από τον 18 ο αιώνα μέχρι σήμερα στην περιοχή Messel έχουν βρεθεί σπάνια απολιθώματα σε άριστη κατάσταση διατήρησης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται κροκόδειλοι, χελώνες, φίδια, έντομα, ψάρια, φυτά και θηλαστικά ιππάρια, εντομοφάγα ζώα, πίθικοι κα. ÓôåëÝ ç ôïõ Ìïõóåßïõ êáé ïìüäá ôå íéêþí óõíôþñçóçò áðïëéèùìüôùí áðü ôç ËÝóâï óôï Messel Pit 8 Åðéóôçìïíéêü êëéìüêéï ôïõ Ìïõóåßïõ êáé êáôáñôéæüìåíïé íýïé óå èýìáôá óõíôþñçóçò áðïëéèùìüôùí, áðü ôç ËÝóâï, óå åðßóêåøþ ôïõò óôçí áðïëéèùìáôïöüñï ðåñéï Þ Messel Pit.
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:54 Page 9 Παγκόσμια Ημέρα Κατά Της Ξηρασίας Το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου στη συναυλία στο Μουσείο Μπενάκη "Παραμύθια της Γης - Μουσικά Παραμύθια για Δύο Πιάνα" Μεταξύ των ευρημάτων περιλαμβάνεται και το σημαντικό πρωτεύον η "Ida", η οποία σύμφωνα με τους μελετητές που την παρουσίασαν στο Αμερικανικό Μουσείο φυσικής Ιστορίας, αποτελεί ένα άγνωστο μέχρι σήμερα κρίκο στην εξέλιξη των πρωτευόντων. Η μοναδικότητα και η σπουδαιότητα του ευρήματος έγκειται στο ότι πρόκειται για έναν ανέπαφο σκελετό που έχει διατηρηθεί σε άριστη κατάσταση. Μέχρι τώρα, οι ειδικοί επιστήμονες ήταν αναγκασμένοι να κάνουν υποθέσεις σχετικά με την εξέλιξη των πρωτευόντων θηλαστικών, καθώς αναγκάζονταν να βασίζονται σε τμήματα σκελετών - συνήθως δόντια και γνάθους. Ο Καθηγητής Jorn Hurum, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Όσλο, δήλωσε πως η ανακάλυψή του ήταν ένα όνειρο που πραγματοποιήθηκε και πως το απολίθωμα "είναι ό,τι πιο κοντινό μπορούσε να βρεθεί προς έναν απευθείας πρόγονο μας". Το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου παρουσιάστηκε την Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009 και ώρα 20.30 στο Κτήριο Οδού Πειραιώς στο Μουσείο Μπενάκη, στα πλαίσια της συναυλίας με τίτλο "Παραμύθια της Γης - Μουσικά Παραμύθια για Δύο Πιάνα". Η συναυλία, η οποία ήταν ένα μουσικό αφιέρωμα στον πλανήτη γη, διοργανώθηκε με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Ξηρασίας και της Ερημοποίησης. Στόχος της ήταν η ευαισθητοποίηση των πολιτών και κυρίως των νέων για την προστασία της Φύσης από την ερημοποίηση και την ξηρασία. Η συναυλία διοργανώθηκε με την υποστήριξη του Δικτύου "Μεσόγειος SOS" και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου δάσους Λέσβου. Στη συναυλία ακούστηκαν έργα Prokofiev (Σουίτα Σταχτοπούτα) και Stravinsky (Ιεροτελεστία της Άνοιξης) και ερμήνευσε στο πιάνο η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου. Η παρουσίαση του Απολιθωμένου Δάσους περιλάμβανε ενημέρωση από το Διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Αναπλ. Καθηγητή Ν. Ζούρο, ο οποίος παρουσίασε βίντεο από το Απολιθωμένο Δάσος που ετοίμασε ο Γ. Παπαδόπουλος. Παραμύθια της Γης - Μουσικά Παραμύθια για Δύο Πιάνα Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου - Λητώ Θώμου ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Sergei Prokofiev (1891-1953) Σουίτα Σταχτοπούτα Εισαγωγή Η διαμάχη Χειμώνας Άνοιξη Το βαλς της Σταχτοπούτας Γκαβότ Γκάλοπ Αργό βαλς Επίλογος *********************** Igor Stravinsky (1882-1971) Ιεροτελεστία της Άνοιξης Α' μέρος Η λατρεία της Γης Εισαγωγή Προάγγελοι της Άνοιξης Τελετουργία της απαγωγής Η Άνοιξη επιστρέφει Τελετουργικά παιχνίδια των αντίπαλων φυλών Η πομπή του Σοφού Η λατρεία της Γης - ο Σοφός Ο χορός της Γης Β' μέρος Η θυσία Εισαγωγή Μυστικοί κύκλοι των νεαρών κοριτσιών Απόδοση τιμών στην Εκλεκτή Επίκληση των προγόνων Τελετουργία των προγόνων Χορός της Θυσίας Με την υποστήριξη του Δικτύου 'Μεσόγειος SOS' και του Μουσείου Μπενάκη Συμμετέχει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Χορηγοί Επικοινωνίας: Η Καθημερινή, Σκάι 9
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:54 Page 10 Μέγαρο Μουσικής Το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Στην εκδήλωση "Η αρμονία της φύσης!" Ιδιαίτερη επιτυχία σημείωσε η συναυλία που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 25 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στα πλαίσια των Κυριακάτικων συναυλιών για νέους με θέμα "Η αρμονία της φύσης" με σολίστ την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, στο πιάνο, η οποία μάγεψε το κοινό με την ερμηνεία της. Η παρουσίαση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε από την κα. Έφη Αβέρωφ-Μιχαηλίδου, η οποία σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας ενθάρρυνε τους νέους για συμμετοχή. Η συναυλία περιλάμβανε έργα Shumman, Saint- Saens, Messiaen, Stravinsky, Prokofief, Bartok, Tchaikofki με θέμα τη φύση. Κεντρικό στοιχείο της συναυλίας ήταν το έργο "Λατρεία της γης" από την "Ιεροτελεστία της άνοιξης" του Stravinski. Πρόκειται για δύσκολο έργο για δύο πιάνα και την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου συνόδευσε η Λητώ Θώμου στο β' πιάνο. Πριν από την έναρξη η κα Αβέρωφ παρουσίασε το απολιθωμένο δάσος και τις προσπάθειες ανάδειξης και προστασίας του και κάλεσε τους ακροατές να το επισκεφθούν το προσεχές καλοκαίρι. Κατά την διάρκεια της εκτέλεσης του έργου "Λατρεία της γης" στην μεγάλη οθόνη της αίθουσας των Φίλων της Μουσικής παρουσιάστηκαν εικόνες από το Απολιθωμένο Δάσος, οι οποίες μάγεψαν το κοινό καθώς τους έδωσαν την ευκαιρία να περιηγηθούν νοερά και να γνωρίσουν τα μοναδικά απολιθώματα. Το βίντεο για το απολιθωμένο δάσος είχε επιμεληθεί ο Γ. Παπαδόπουλος και την σκηνοθεσία οι τεχνικοί του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Στην κατάμεστη Αίθουσα των Φίλων της Μουσικής, από 3.500 θεατές, κυρίως παιδιά και νέους, ήταν παρόντες ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Καθηγητής Ακίνδυνος Κελεπερτζής και ο Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου Επικ. Καθηγητής Ν. Ζούρος. Στην συναυλία, η οποία είχε ως στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την προστασία της Φύσης συμμετείχαν μαζί με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, η WWF και ο "Αρκτούρος". Οι συμμετέχοντες είχαν επίσης την ευκαιρία να ενημερωθούν για το Απολιθωμένο Δάσος και την Λέσβο από το περίπτερο του Μουσείου που στήθηκε ειδικά για την εκδήλωση στο φουαγιέ, από το οποίο διανεμήθηκαν εκατοντάδες ενημερωτικά έντυπα του Μουσείου και πληροφοριακό υλικό. 10
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:55 Page 11 Αυστρία Προβολή του Απολιθωμένου Δάσους στην Αυστρία Σημαντική προβολή του Απολιθωμένου Δάσους αποτέλεσε η έκθεση με θέμα "Απολιθωμένα Δάση", που πραγματοποιήθηκε στο Γεωπάρκο Eisenwurzen της Αυστρίας. Η έκθεση, οργανώθηκε στα πλαίσια εορτασμού των 10 χρόνων από την ίδρυση του Γεωπάκου Eisenwurzen και ήταν ανοικτή για το κοινό έως 31 Οκτωβρίου 2009. Στην έκθεση συμμετείχε εκτός από το Γεωπάρκο του Απολιθωμένου Δάσους και το Γεωπάρκο Bohemian Paradise, έκθεση του οποίου έχει παρουσιαστεί και στη Λέσβο. Η συμμετοχή στην έκθεση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της συνεργασίας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με το Γεωπάρκο Eisenwurzen ως μέλη του Δικτύου Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων της UNESCO. Το Μουσείο συμμετείχε στην έκθεση μετά από πρόσκληση του κ. H. Kollmann, τ. Διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την παρουσίαση της έκθεσης. Στόχος της έκθεσης, ήταν η γνωριμία του κοινού με το απολιθωμένο ξύλο και τα δάση από περιοχές Γεωπάρκων με μοναδικά φυσικά μνημεία καθώς και η ευαισθητοποίηση του για την προστασία και διατήρησή τους. Είναι η πρώτη φορά που το Απολιθωμένο Δάσος παρουσιάζεται στην Αυστρία, και αποτελεί μια σημαντική προβολή της Λέσβου στους χιλιάδες επισκέπτες του Γεωπάκου Eisenwurzen καθώς ενισχύει την προβολή του μοναδικού φυσικού μνημείου της Λέσβου ενώ αναμένεται ότι η προβολή αυτή θα συμβάλλει στην προσέλκυση σημαντικού αριθμού επισκεπτών στο Απολιθωμένο Δάσος και τη Λέσβο. Η έκθεση περιλάμβανε πλούσιο υλικό από την περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους και γενικότερα της δυτικής Λέσβου, όπου εμφανίζονται λεπτομέρειες απολιθωμάτων με άριστη διατήρηση της δομής του ξύλου. Η έκθεση μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασής της στην Αυστρία, πρόκειται να παρουσιαστεί στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου σε συνεργασία με το Γεωπάρκο Eisenwurzen της Αυστρίας. Νύχτες Μουσείων Νυχτερινές ενημερώσεις & περιηγήσεις Μια ακόμα χρονιά γιορτάστηκαν οι "Νύχτες Μουσείων" στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους στο Σίγρι. Ο εορτασμός αποτελεί πλέον θεσμό, ο οποίος διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και υλοποιείται κάθε χρόνο με συμμετοχή Μουσείων από όλη την Ευρώπη. Οι εκδηλώσεις στα πλαίσια του εορτασμού "Νύχτες Μουσείων" πραγματοποιήθηκαν στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι κάθε Παρασκευή τους μήνες από Ιούλιο και Αύγουστο. Το πρόγραμμα περιλάμβανε νυχτερινές ενημερώσεις και περιηγήσεις στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του και προβολή οπτικοακουστικού υλικού "Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου - Η Πομπηία των φυτών". Παράλληλα τις μέρες εορτασμού οι επισκέπτες του Μουσείου είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις με την βοήθεια πολυμέσων και να συμμετάσχουν σε περιηγήσεις στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου και το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου. F Unger 11
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:55 Page 12 Σεισμική Τράπεζα Μουσείου Προσομοίωση σεισμών στη σεισμική τράπεζα του Μουσείου Γνωρίζω τους σεισμούς - Αντιμετωπίζω το σεισμικό κίνδυνο Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στα πλαίσια των δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και ιδιαίτερα των νέων σε θέματα που αφορούν στους σεισμούς και τον σεισμικό κίνδυνο φιλοξενεί στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι την θεματική έκθεση "Γνωρίζω τους σεισμούς - Αντιμετωπίζω το σεισμικό κίνδυνο" και υλοποιεί την ομώνυμη δραστηριότητα για ενήλικες και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά. Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας και του εκπαιδευτικού προγράμματος οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την εμπειρία ενός πραγματικού σεισμού στη σεισμική τράπεζα του Μουσείου αλλά και να ενημερωθούν για τα μέτρα πρόληψης και προστασίας από τους σεισμούς. Η έκθεση Η έκθεση οργανώθηκε στα πλαίσια του ερευνητικού έργου "Αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων των γεωεπιστημών στη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου, με έμφαση στο δομημένο περιβάλλον των νησιών του Βορείου Αιγαίου Πελάγους", της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Ανάδοχοι φορείς του έργου ήταν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η ΕΝΑ ΧΙΟΥ Α.Ε, η ΑΝΚΟ Α.Ε., το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - Τομέας Γεωφυσικής και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Όπως όλοι γνωρίζουμε, η σεισμικότητα στην Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη στον ευρωπαϊκό χώρο και από τις μεγαλύτερες σ' όλο τον κόσμο, αφού βρισκόμαστε σ' ένα ιδιαίτερο γεωλογικά χώρο, όπου παρατηρείται βύθιση της Αφρικανικής λιθόσφαιρας κάτω από την Ευρασιατική. Παράλληλα, η προέκταση του μεγάλου ρήγματος μετασχηματισμού στο Βόρειο Αιγαίο, έχουν ως αποτέλεσμα την υψηλή σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή του Βόρειου Αιγαίου, η οποία έχει κατά καιρούς προκαλέσει μεγάλες καταστροφές και στη Λέσβο. Μέσα από την έκθεση παρουσιάζονται τα αποτελέσματα, για τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, των ερευνητικών εργασιών για το σεισμικό κίνδυνο στο Βόρειο Αιγαίο αλλά και τους τρόπους μείωσης και διαχείρισης των δυσμενών επιπτώσεών των σεισμών στο δομημένο περιβάλλον. Η δραστηριότητα και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Στόχος της δραστηριότητας και του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι η γνωριμία των συμμετασχόντων με το φυσικό φαινόμενο του σεισμού, η ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευσή τους σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης του σεισμικού κινδύνου. Οι συμμετέχοντες μπορούν να παρακολουθήσουν την καταγραφή σεισμικής δραστηριότητας σε πραγματικό χρόνο αλλά και με την πρόσφατα εγκατεστημένη εκπαιδευτική σεισμική τράπεζα στο χώρο Μουσείο, να συμμετάσχουν στην πρωτότυπη δραστηριότητα προσομοίωσης ενός σεισμού. 12
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:56 Page 13 Ειδικοί χάρτες θα τους βοηθήσουν να γνωρίσουν την έννοια των ενεργών ρηγμάτων, τη σχέση τους με τους σεισμούς και παρουσία τους στο χώρο των νησιών της περιοχής του βορειανατολικού Αιγαίου. Η σεισμική τράπεζα Στο χώρο της σεισμικής τράπεζας οι συμμετέχοντες θα ζήσουν την εμπειρία μιας σεισμικής δόνησης, τα χαρακτηριστικά της οποίας έχουν ειδικά επιλεγεί, ώστε να γίνει προσομοίωση ενός γνωστού σεισμού. Ο χώρος πάνω στην σεισμική τράπεζα είναι ειδικά διαμορφωμένος. Σ' αυτό το χώρο ο σεισμός γίνεται μια βιωματική εμπειρία! Οι συμμετέχοντες θα ζήσουν το σεισμό και θα γνωρίσουν τις συνέπειές του. Παράλληλα, όμως, πρέπει να προστατευτούν και καλούνται να εφαρμόσουν τις κατάλληλες ενέργειες για την προστασία τους. ÈåìáôéêÞ åðéöüíåéá áðü ôçí Ýêèåóç "Óåéóìïß êáé óåéóìéêüò êßíäõíïò óôï Âüñåéï Áéãáßï" 13
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:56 Page 14 Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2009 25-27 Σεπτεμβρίου 2009 14 Με μεγάλη επιτυχία γιορτάστηκαν στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου από την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου έως την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009 οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2009. Το θέμα των φετινών εκδηλώσεων στην Ελλάδα ήταν "Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά: Η μαγεία στον αρχαίο και χριστιανικό κόσμο" και στα πλαίσια τους το Μουσείο πραγματοποίησε εκδηλώσεις με ειδικό θέμα "Η μαγεία των απολιθωμάτων: Από τη μυθολογική μέδουσα στην επιστημονική θεώρηση των απολιθωμάτων". Στην φετινή εκδήλωση συμμετείχαν το 1ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το 2ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το 3ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το 4ο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, το Πειραματικό Γυμνάσιο Μυτιλήνης και το Πειραματικό Λύκειο Μυτιλήνης, το ΚΑΠΗ Αγίας Τριάδος Θεσσαλονίκης, ο Σύλλογος Γυναικών Θερμής Λέσβου καθώς και μεμονωμένοι επισκέπτες του Μουσείου. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με την επιλογή του φετινού θέματος είχε ως στόχο να φέρει το κοινό σε επαφή με τα απολιθώματα και τους τρόπους απολίθωσης. Ιδιαίτερα, στόχος του ήταν να ευαισθητοποιήσει τους νέους για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου και την ανάγκη προστασίας των μοναδικών απολιθωμάτων που φιλοξενεί το νησί της Λέσβου. Οι επισκέπτες του Μουσείου καθ' όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τους τρόπους απολίθωσης και τη μαγεία της απολίθωσης ενώ ιδιαίτερα η εκδήλωση στόχευε στην γνωριμία του κοινού και ιδιαίτερα των νέων με τον τρόπο δημιουργίας του Απολιθωμένου Δάσους. Στον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς, συμμετείχαν όλες οι χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Πολιτισμού. Στη χώρα μας οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν για δέκατη τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με την πραγματοποίηση εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα. Εθνικός συντονιστής του προγράμματος ήταν το Τμήμα Δημοσίων Αρχαιολογικών Μουσείων και Συλλογών της Διεύθυνσης Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων.
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:57 Page 15 Νύχτες Ερευνητών Νύχτες ερευνητών Στις 25 Σεπτεμβρίου 2009 το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου συμμετείχε στον εορτασμό της "Νύχτας Ερευνητών 2009", που διοργάνωσε στη Λέσβο το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η "Νύχτα Ερευνητών 2009" ήταν μια ευρωπαϊκή γιορτή, όπου οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνταν να συναντήσουν Ερευνητές από κάθε ερευνητικό τομέα, να συζητήσουν και να ανακαλύψουν μοναδικές πληροφορίες. Οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό της "Νύχτας Ερευνητών" πραγματοποιήθηκαν σε περισσότερες από 200 Ευρωπαϊκές πόλεις από 30 ευρωπαϊκές χώρες. Στο Σίγρι οι εκδηλώσεις που οργανώθηκαν σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου είχαν ως θέμα τους "Το ταξίδι στο δρόμο της λάβας" και πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες δραστηριότητες: "Τα Μονοπάτια της Λάβας. Διαδρομή Μυτιλήνη - Απολιθωμένο Δάσος - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου". Οι συμμετέχοντες μέσα από μια γοητευτική περιήγηση στα Μονοπάτια της Λάβας (Μυτιλήνη - Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου) γνωρίζουν τα μυστικά της έρευνας των ηφαιστειακών γεωμορφών που δημιουργήθηκαν από την έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Λέσβο πριν 20 εκατ. χρόνια. Μαθαίνουν να τις αναγνωρίζουν, τις καταγράφουν και τις φωτογραφίζουν στην περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους, του οποίου η δημιουργία συνδέεται με την έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή της δυτικής Λέσβου. Εκπαιδευτική δραστηριότητα "Μικροί Παλαιοντολόγοι". Οι μαθητές θα συμμετάσχουν ανασκαφές απολιθωμάτων του Απολιθωμένου Δάσους. Εκπαιδευτική δραστηριότητα "Φυσικές διεργασίες στον πλανήτη μας - Ελάτε να γνωρίσουμε τους σεισμούς" - Προσομοίωση σεισμών στη σεισμική τράπεζα του Μουσείου. Οι συμμετέχοντες θα γνωρίσουν το φυσικό φαινόμενο των σεισμών και θα ζήσουν την εμπειρία προσομοίωσης σεισμικής δραστηριότητας στην σεισμική τράπεζα του Μουσείου. 200 Ευρωπαϊκές πόλεις από 30 Ευρωπαϊκές χώρες 15
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:57 Page 16 Καλοκαιρινές Εκδηλώσεις Γιορτές της Γης 2009 "Νήσων Περίπλους - Στεριές θαλασσινών" Με ξεχωριστό ενδιαφέρον υποδέχθηκαν οι επισκέπτες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου την έκθεση φωτογραφίας "Νήσων Περίπλους - Στεριές θαλασ-σινών" που παρουσιάστηκε στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι. Η έκθεση, η οποία οργανώθηκε από την Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου - ΕΤΑΛ ΑΕ (ως εκπροσώπου του Δικτύου Νήσων Περίπλους) σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολι-θωμένου Δάσους Λέσβου, διήρκεσε από 2 Αυγούστου έως 8 Οκτωβρίου 2009. Η έκθεση περιλάμβανε φωτογραφικό υλικό 11 νησιωτικών περιοχών από τα Ιόνια νησιά, την Κρήτη, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και το Βόρειο Αιγαίο, μέσα από το οποίο αποτυπώνεται με μια διαφορετική ματιά η ομορφιά και η ιδιαιτερότητα της νησιωτικής Ελλάδας αλλά και η μοναδική ταυτότητα και ο πολιτισμός της. Η έκθεση ταξίδεψε τους επισκέπτες σε τοπία μαγευτικά, σε στιγμές μοναδικές που ενσαρκώνουν το "ελληνικό όνειρο" που αποκαλύπτει τη ζωή σε μαγικές παραλίες, σε βόλτες σε ειδυλλιακά λευκά σοκάκια, σε βεγγέρες σε παραθαλάσσια ουζερί στην μέση του καλοκαιριού, σε χώρους σκορπισμένους στις ελληνικές θάλασσες. Παράλληλα με την έκθεση παρουσιάστηκε ένα ειδικό video με θέμα "10.000 εντυπώσεις - στεριές θαλασσινών. Επίσης, κατά τη διάρκεια της έκθεσης οι επισκέπτες της είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την νησιωτική Ελλάδα μέσα από τις πέντε ειδικές εκδόσεις του Δικτύου Νήσων Περίπλους, όπου παρουσιάζονται φωτογραφίες από τα αξιοθέατα των νησιών, την αρχιτεκτονική, τη γαστρονομία, τις δυνατότητες εναλλακτικού τουρισμού. Οι επισκέπτες της έκθεσης δήλωσαν εντυπωσιασμένοι τόσο από την παρουσίαση της έκθεσης όσο και από τη γνωριμία τους με την νησιωτική Ελλάδα. "Λάτρεψα μέσω της Λέσβου τη χώρα που ζω ακόμα πιο πολύ " Στο βιβλίο επισκεπτών ορισμένοι από τους επισκέπτες έγραψαν "Διαλέξατε την πιο ωραία Ελλάδα ", "Λάτρεψα μέσω της Λέσβου τη χώρα που ζω ακόμα πιο πολύ ", "Υπέροχες φωτογραφίες. Υπέροχα τα ποιήματα που τις συνοδεύουν. Πανέμορφη Ελλάδα!!". 16
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:58 Page 17 Καλοκαιρινές Εκδηλώσεις Γιορτές της Γης 2009 Αστροπαρατήρηση στο Απολιθωμένο Δάσος Με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Απολιθωμένο Δάσος με αφορμή τον εορτασμό του Διεθνούς Έτους Αστρονομίας την Παρασκευή 31 Ιουλίου 2009. Η εκδήλωση οργανώθηκε σε συνεργασία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, της Αστρονομικής Εταιρείας Βορείου Αιγαίου "Γαλιλαίος" και του Σωματείου "Οι Φίλοι του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου". Στόχος της εκδήλωσης ήταν να φέρουν τον απλό κόσμο και κυρίως τους νέους πιο κοντά στην αστρονομία, συμβάλλοντας έτσι στην συνολική παγκόσμια προσπάθεια για βελτίωση της πληροφόρησης ότι ο σκοτεινός ουρανός είναι ένας μεγαλοπρεπής, αλλά συχνά αγνοημένος πολιτιστικός πόρος για όλη την ανθρωπότητα. Αφορμή για την διοργάνωση της εκδήλωσης ήταν η απόφαση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (ΙUA) και της UNESCO, οι οποίοι όρισαν το 2009 σαν Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας, με αφορμή τα 400 χρόνια της παρατήρησης του ουρανού με τηλεσκόπιο από τον Γαλιλαίο. Το Διεθνές Έτος Αστρονομίας 2009 είναι ένας παγκόσμιος εορτασμός της αστρονομίας και των συνεισφορών της στην κοινωνία και τον πολιτισμό, που υποκινεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον όχι μόνο για την αστρονομία αλλά και για την επιστήμη γενικά. Στο εορτασμό συμμετείχαν και τα Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα, καθώς τα Γεωπάρκα είναι τόποι ιδανικοί για παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού, λόγω έλλειψης τεχνητού φωτισμού και μειωμένης φωτορύπανσης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκαν αρχικά στις εγκαταστάσεις του Μουσείου στο Σίγρι παρουσιάσεις από τα μέλη της Αστρονομικής Εταιρείας Βορείου Αιγαίου "Γαλιλαίος" κ. Αντώνη Γεωργίου και κ. Βαγγέλη Καπιωτά με θέμα "Από το τηλεσκόπιο του Γαλιλαίου στο διαστημικό τηλεσκόπιο HUBBLE" και "Η εξέλιξη του σύμπαντος" αντίστοιχα καθώς και συζήτηση με συντονιστή τον κ. Σταύρο Βαμβακέλλη. Στην συνέχεια ακολούθησε παρατήρηση του έναστρου ουρανού από τους συμμετέχοντες στο Πάρκο Πλάκας, όπου μακριά από τα φώτα της κατοικημένης περιοχής πραγματοποιήθηκε περιήγηση στον νυχτερινό ουρανό. 17
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:58 Page 18 Καλοκαιρινές Εκδηλώσεις Γιορτές της Γης 2009 Μουσική εκδήλωση με το Παραδοσιακό Μουσικό Συγκρότημα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου Παραδοσιακή Μουσική της Λέσβου και των Μικρασιατικών παραλίων Μια εξαιρετική μουσική βραδιά απόλαυσαν όσοι επέλεξαν να βρεθούν το βράδυ της Δευτέρας 10 Αυγούστου 2009 στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους στο Σίγρι. Το Παραδοσιακό Μουσικό Συγκρότημα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου, παρουσίασε ένα πλούσιο μουσικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στην ιδιαιτερότητα του χώρου. Η βραδιά εξελίχθηκε μαγευτικά. Οι ακροατές που κατέκλεισαν το αμφιθέατρο και όλους τους διαθέσιμους χώρους του Μουσείου απόλαυσαν τα παραδοσιακά Μικρασιάτικα τραγούδια και το υπέροχο χορευτικό σχήμα του Αναγνωστηρίου Αγιάσου. Οι θεατές αποχαιρέτισαν την εκδήλωση ενθουσιασμένοι και έχοντας αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις από τη συναυλία, η οποία οργανώθηκε με την υποστήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου. Έκθεση ζωγραφικής του Μάκη Αξιώτη Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε η έκθεση ζωγραφικής του Μάκη Αξιώτη, η οποία φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στο Σίγρι. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια των εκδηλώσεων "Γιορτές της Γης 2009" και διήρκησε από 17 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου 2009. Οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τη σειρά δημιουργιών κυβιστικής τεχνοτροπίας του καλλιτέχνη. Μέσα από τους πίνακες της έκθεσης παρουσιάστηκαν 14 γνωστά στους κατοίκους της Λέσβου caffe και τρία συμβολικά έργα με θέμα την πείνα και τον πόλεμο. Από την πρώτη ματιά οι επισκέπτες της έκθεσης του Μάκη Αξιώτη εντυπωσιάζονταν και αισθάνονταν να ταξιδεύουν σε χώρους οικείους αλλά και να προβληματίζονται. Το έργο του Μάκη Αξιώτη Ο Μάκης Αξιώτης εργάζεται ως χειρούργος στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης. Ασχολείται πολλά χρόνια με την ζωγραφική, την οποία διδάχθηκε από τον πατέρα του, ζωγράφο, Στρατή Αξιώτη (1907-1994). Έχει κάνει τέσσερις ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος αρκετές ομαδικές. Η ζωγραφική του αφορά το λεσβιακό τοπίο σε λάδι και ακουαρέλλα. Από το 1996 έως το 2006 έφτιαξε σε λάδι μία σειρά έργων κυβιστικής τεχνοτροπίας πολλά από τα οποία εκτέθηκαν στην συγκεκριμένη έκθεση. 18
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:59 Page 19 Νέα Διαδραστική Multimedia Εφαρμογή Η νέα διαδραστική εφαρμογή του Μουσείου Ηνέα διαδραστική multimedia εφαρμογή με τίτλο "Ένα υποτροπικό δάσος 20 εκατομμυρίων ετών" του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, παρουσιάστηκε στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι την Τετάρτη 29 Ιουλίου 2009 και ώρα 12:30, από τον Διευθυντή του Μουσείου Αναπλ. Καθηγητή Ν. Ζούρο, και τον Η. Βαλιάκο Γεωλόγο Μsc. Η διαδραστική εφαρμογή είναι τρίγλωσση, στην ελληνική, αγγλική και γερμανική γλώσσα και δημιουργήθηκε στα πλαίσια του υποέργου "Ηλεκτρονικός εξοπλισμός με multimedia" του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου 2000-2006. Η ηλεκτρονική εφαρμογή καλωσορίζει τους επισκέπτες του Μουσείου στο Απολιθωμένο Δάσος και μέσα από ένα διαφορετικό ταξίδι τους ξεναγούν στα εντυπωσιακά φυτικά απολιθώματα του Απολιθωμένου Δάσους. Ποια όμως είναι η εξελικτική πορεία όλων αυτών των φυτών που έζησαν στο Βόρειο Αιγαίο πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια; Πότε εμφανίστηκαν όλες αυτές οι φυτικές ομάδες στη Γη; Ποια ήταν η εικόνα του δάσους που θα αντίκριζε ένας παρατηρητής αν μπορούσε να πραγματοποιήσει αυτό το μεγάλο ταξίδι στο χρόνο; Ποια είναι τα ζώα που κατοίκησαν στο υποτροπικό δάσος και οποίοι οι συγγενείς τους στον Ελλαδικό χώρο; Απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα ξεδιπλώνονται μέσα από τις εντυπωσιακές γραφικές αναπαραστάσεις, το πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό και τις πιο πρόσφατες επιστημονικές πληροφορίες που περιλαμβάνει η νέα αυτή διακρατική εφαρμογή που υλοποιήθηκε προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις λειτουργίας ενός σύγχρονου Μουσείου. Η εφαρμογή περιλαμβάνει τις ενότητες Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, Τα φυτικά απολιθώματα, Μνημείο της Φύσης, Η εξέλιξη της ζωής, Το υποτροπικό δάσος της Λέσβου, Ορεινό δάσος, Πεδινό δάσος, Παραλίμνιο δάσος, Τα ζώα του υποτροπικού δάσους, Από την Αφρική στην Ευρώπη, Μελλοντική έρευνα. Η υλοποίηση της εφαρμογής έγινε από την ΑΝΚΟ Α.Ε. σε συνεργασία την Αυστριακή Verdandi Planning & Development of Museums and Exhibitions, η οποία έχει υλοποιήσει πολλές εφαρμογές μεγάλων Ευρωπαϊκών Μουσείων και ιδιαίτερα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης. Η εγκυρότητα των πληροφοριών που περιέχονται στην εφαρμογή βασίζεται στη μελέτη των απολιθωμάτων που συνεχώς έρχονται στο φως από τις ανασκαφικές εργασίες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Η επιστημονική επιμέλεια έγινε από τον Διευθυντή του Μουσείου Αναπλ. Καθηγητή Ν. Ζούρο, και τους Δρ. Κ. Βασιλειάδου, Μsc Η. Βαλιάκο και Msc Κ. Μπεντάνα. Ένα υποτροπικό δάσος 20 εκατομμυρίων ετών 19
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 1:59 Page 20 3 ο Διεθνές Σεμινάριο Γεωπάρκων 3 ο Διεθνές Σεμινάριο Γεωπάρκων "Διατήρηση της Φύσης - Γεωλογικά Μνημεία: Σχέδια Διαχείρισης Γεωπάρκων και Προγράμματα Δράσης Αειφόρου Τουρισμού" Το Απολιθωμένο Δάσος και η Λέσβος πρότυπα για την ανάπτυξη αειφόρου τουρισμού Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 3 ου Διεθνούς Σεμιναρίου Γεωπάρκων με αντικείμενο "Διατήρηση της Φύσης - Γεωλογικά Μνημεία: Σχέδια Διαχείρισης Γεωπάρκων και Προγράμματα Δράσης Αειφόρου Τουρισμού" που πραγματοποιήθηκε στη Λέσβο από τις 29 Σεπτεμβρίου έως 3 Οκτωβρίου 2009 και οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου - Τμήμα Γεωγραφίας και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, με υπεύθυνο τον Διευθυντή του Μουσείου Αναπλ. Καθηγητή Νικ. Ζούρο. Το 3 ο Διεθνές Σεμινάριο Γεωπάρκων τελούσε υπό την αιγίδα της UNESCO και διοργανώθηκε με τη συμπαράσταση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου της Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και του Δήμου Ερεσού - Αντίσσης. Στo Διεθνές Σεμινάριο δίδαξαν διακεκριμένοι καθηγητές Πανεπιστημίων, Ερευνητές, Διευθυντές Γεωπάρκων και Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς και συμμετείχαν 30 στελέχη γεωπάρκων, από 16 χώρες τη Βραζιλία, Χιλή, Κίνα, Ιράν, Αυστραλία, Γερμανία, Μεγ. Βρετανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σερβία, Τουρκία, και Ελλάδα. Αντικείμενα του Διεθνούς Σεμιναρίου Γεωπάρκων Κατά τη διάρκεια του Σεμιναρίου οι συμμετέχοντες είχαν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν διαλέξεις σε θέματα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών - γεωπάρκων, την ανάπτυξη δραστηριοτήτων και προγραμμάτων αειφόρου τουρισμού, δράσεις συντονισμού της επιστημονικής έρευνας για την προστασία και ανάδειξη της φυσικής και την αξιοποίηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς στην διαμόρφωση ελκυστικπού τουριστικού προορισμού. Βασικά στοιχεία σε μια τέτοια προσέγγιση σύμφωνα με την UNESCO αποτελεί η προστασία και ανάδειξη της γεωλογικής και οικολογικής αξίας των περιοχών, η ανάδειξης της τοπικής ταυτότητας, της παράδοσης και των τοπικών προϊόντων, η 20
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 2:00 Page 21 συνεργασία και ενεργός συμμετοχή των τοπικών φορέων. Κατά τη διάρκεια του Σεμιναρίου οι συμμετέχοντες είχαν την δυνατότητα πέραν των διαλέξεων να συμμετάσχουν σε εργαστήρια, ασκήσεις πεδίου, θεματικές επισκέψεις και να παρουσιάσουν τις εργασίες τους. Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και τα υπαίθρια Πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και τους ηφαιστειακούς γεωτόπους της Λέσβου (το ηφαίστειο του Λεπετύμνου, το ηφαίστειο βατούσας, τα ηφαιστειακά κέντρα Ορδυμνου, Ερεσού και Μεσοτόπου), γνώρισαν από κοντά τον τρόπο λειτουργίας και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην έρευνα και συντήρηση των απολιθωμάτων, τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και τον τομέα της προβολής των μνημείων της φύσης, ενώ διαπίστωσαν τη συμβολή του Γεωτουρισμού στην ανάπτυξη της περιοχής. Ιδιαίτερη εντυπωσιασμένοι έδειξαν οι συμμετέχοντες από την επίσκεψή τους στους γεωτόπους και τα φυσικά και πολιτιστικά μνημεία της Λέσβου και ειδικότερα τα ηφααίστεια της Βατούσας και του Λεπετυμνου, τους ηφαιστειακούς σχηματισμούς στην περιοχή Ερεσού όπου τους υποδέχθηκε ο Δήμαρχος Ερεσού - Αντίσσης κ. Σωτ. Καρδαράς και τους υγροτόπους της Καλονής. Επίσης από την ανάπτυξη των Γυναικείων Αγροτουριστικών Συνεταιρισμών καθώς είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν τους Αγροτουριστικούς Συνεταιρισμούς Γυναικών Μεσοτόπου και Πέτρας όπου ενημερώθηκαν για τις δράσεις τους και γεύτηκαν λεσβιακά εδέσματα που παρασκεύασαν οι γυναίκες των συνεταιρισμών χρησιμοποιώντας ποιοτικά τοπικά προϊόντα. Ενθουσιασμένοι δήλωσαν οι συμμετέχοντες από την επίσκεψη τους στον αρχαιολογικό χώρο της Θερμής όπου ξεναγήθηκαν σε μια από τις πρώτες πόλεις στον κόσμο της πρώιμης εποχής του χαλκού (3000 πχ) και ενημερώθηκαν από την Έφορο κα Όλγα Φιλανιώτου. Ακολούθησε η επίσκεψη στο παραδοσιακό εργαστήριο κεραμικής του Δημ. Κουβδή στον Αγιο Στέφανο που τους υποδέχθηκε και τους πρόσφερε δώρα ο Δήμαρχος Μανταμάδου κ. Στ. Αποστόλου. Οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν επίσης τον το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή, το Κάστρο και τον παραδοσιακό οικισμό του Μολύβου και το Κάστρο Μυτιλήνης. Αποτελέσματα Ενθουσιασμένοι από την συμμετοχή τους και γοητευμένοι από το φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της Λέσβου δήλωσαν οι συμμετέχοντες μετά το πέρας των εργασιών του Μεταπτυχιακού Σχολείου. Στα κύρια συμπεράσματα περιλαμβάνονται η διαπίστωση της ανάγκης ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών - γεωπάρκων με στόχο την αειφόρο τουριστική τους ανάπτυξη. Επίσης, διαπιστώθηκε η ανάγκη καθιέρωσης μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης των δράσεων ανάδειξης και ενημέρωσης των επισκεπτών για την αξία των φυσικών μνημείων και της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με στόχο την συνεχή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η ανάδειξη των γεωλογικών μνημείων μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας μέσω της προώθησης δράσεων οικοτουρισμού και των ποιοτικών παραδοσιακών προϊόντων. Ακόμη, διερευνήθηκαν τρόποι ενεργοποίησης και συμμετοχής των πολιτών ενώ συζητήθηκαν πρότυπες μέθοδοι εκλαΐκευσης και ερμηνείας των φυσικών μνημείων, τοπίων και διεργασιών της γεώσφαιρας που συνέβαλαν στη δημιουργία τους. Οι συμμετέχοντες διαπίστωσαν το ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο των υποδομών που δημιουργήθηκαν αλλά και για τον υποδειγματικό τρόπο ανάδειξης του Απολιθωμένου Δάσους και ανάπτυξης αειφόρου τουρισμού στην περιοχή. Έδωσαν επίσης θερμά συγχαρητήρια για την άψογη διοργάνωση του Διεθνούς Σεμιναρίου από το Μουσείο και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τέλος ζήτησαν την καθιέρωση του Διεθνούς Σχολείου σε ετήσια βάση στη Λέσβο. Όλοι οι σύνεδροι δήλωσαν ότι θα προβάλουν το Απολιθωμένο Δάσος και το νησί της Λέσβου στις χώρες τους και θα ενημερώσουν στους επισκέπτες των περιοχών τους για τις δυνατότητες επίσκεψης και υλοποίησης εκπαιδευτικών δράσεων από σχολεία και πανεπιστήμια. 21
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 2:00 Page 22 Σεμινάριο Επιμόρφωσης Σεμινάριο Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου Με θέματα για το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της Λέσβου ΗΔιεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου σε συνεργασία με τo Moυσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και το Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διοργάνωσαν σεμινάριο επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε θέματα που σχετίζονται με ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της Λέσβου, και ειδικότερα με την παρουσίαση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του που αφoρούν το Απολιθωμένο Δάσος και τα οικοσυστήματα στην προστατευόμενη περιοχή, τα οικοσυστήματα στην προστατευόμενη περιοχή, τη γεωλογική δομή, τα πετρώματα και παραδείγματα αξιοποίησης τους από τον άνθρωπο, φυσικά φαινόμενα όπως η ηφαιστειότητα, η γεωθερμία, οι σεισμοί καθώς και η καταγραφή τους και παρουσίαση τους μέσω ειδικών εκπαιδευτικών χαρτών και εποπτικού υλικού καθώς και τα θεματικά εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία μπορούν να πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με το Μουσείο. Στο σεμινάριο πραγματοποίησαν διαλέξεις από μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και ερευνητές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Στα πλαίσια του σεμιναρίου πραγματοποιήθηκε επίσης επίσκεψη πεδίου στο Απολιθωμένο Δάσος και στο Μουσείο φυσικής Ιστορίας στο Σίγρι. Σε όλους τους συμμετέχοντες δόθηκε εκπαιδευτικό και ενημερωτικό υλικό καθώς και χάρτες που προετοίμασε το Τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου. Οι διαλέξεις στα πλαίσια του σεμιναρίου πραγματοποιούνταν κάθε Παρασκευή στο αμφιθέατρο του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου από 16 Οκτωβρίου έως 27 Νοεμβρίου 2009. Στους συμμετέχοντες μετά το πέρας του Σεμιναρίου δόθηκαν βεβαιώσεις παρακολούθησης. 22
Sekoia 19.qxd 24/12/2009 2:00 Page 23 10 η Γιορτή Αγροτουρισμού 10 χρόνια Γιορτή Αγροτουρισμού 10 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την έναρξη λειτουργίας της Γιορτής Αγροτουρισμού στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Ο εορτασμός της Γιορτής Αγροτουρισμού αποτελεί πλέον παράδοση και κάθε χρονιά γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη επιτυχία αναδεικνύοντας τα προϊόντα της τοπικής παραγωγής και παράδοσης, αλλά και την καλλιτεχνική δημιουργία. Χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό επι-σκέπτονται τη Γιορτή και έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, να δοκιμάσουν και να εμπιστευτούν εκλεκτά τοπικά προϊ-όντα, μέσα από έναν μακρύ κατάλογο επιλεγμένων ειδών που παρουσιάζονται. Στην 10 η Γιορτή Αγροτουρισμού, στα ειδικά περίπτερα που έχουν στηθεί στους χώρους του Μουσείου βρίσκουν θέση τα καλύτερα των προϊόντων των γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών της Λέσβου, των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, των τυποποιημένων ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, καθώς και των παραδοσιακών και μοντέρνων προϊόντων που παρασκευάζουν παραγωγοί και βιοτέχνες της Λέσβου. Γεύσεις, αρώματα και μικρά έργα τέχνης, αντιπροσωπευτικά δείγματα των προϊόντων που παράγονται και μπορεί ο επισκέπτης να προμηθευτεί: γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες, γλυκά ταψιού, τουρσιά, ζυμαρικά, εκλεκτό λαδοτύρι και άλλα τυροκομικά προϊόντα, ηδύποτα, κρασί και ούζο, αγνό λεσβιακό ελαιόλαδο και σαπούνι, μέλι, αφεψήματα, ξηρούς καρπούς, αλλά και υφαντά, κεντήματα, κεραμικά, ξυλόγλυπτα, κο-σμήματα και άλλες κατασκευές. Με μια ματιά, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγ-ματα της λεσβιακής παραγωγής και μεταποίησης, γεγονός που καθιστά τη Γιορτή Αγροτουρισμού σημαντικό κρίκο στην προσπάθεια για την προβολή και ανάπτυξη της τοπικής οικονομικής δρα-στηριότητας. Επίσης, συμβάλει αποφα-σιστικά στην προώθηση και ενίσχυση των αγροτουριστικών δραστηριοτήτων της Λέσβου. Παράλληλα, για την προβολή της Γιορτής Αγροτουρισμού, των παραγωγών που συμμετέχουν στην Γιορτή και των προϊόντων της Λέσβου κυκλοφορεί ειδικό πολυσέλιδο έντυπο το οποίο διανέμεται δωρεάν σε όλους τους επισκέπτες. Στην 10 η Γιορτή Αγροτουρισμού 2009 συμμετέχουν: Γυναικείοι Αγροτοτουριστικοί Συνεταιρισμοί Μεσοτόπου Παρακοίλων Ανεμότιας Σκαλοχωρίου Φίλιας Αγιάσου Αγίας Παρασκευής Επιχειρήσεις Βιολογικό Αγρόκτημα Σημαντήρη Ελαιόλαδο Ανδριωτέλλης Ελαιόλαδο "Ειρήνη" Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη Μελισσοκομικό Εργαστήρι " Μελόσταγμα" Αποστακτήριο Κωνσταντιδέλλης Βιολογικά κρασιά "Μεθυμναίος" Ποτοποιία Αρβανίτη Ισιδώρου Ποτοποιία Βαρβαγιάννη Ποτοποιία Γιαννατσή Ποτοποιία ΕΠΟΜ Ποτοποιία ΛΕΒΑ Ποτοποιία Πιτσιλαδή Σαπωνοποιία Βατή Μαριάνθη Χυτήρια Λέσβου Εργαστήριο χρυσοχοΐας Θ. Μαντζώρου Κεραμίστες Ζ. Γεροντιδάκη Σ. Λιόλιος Λ. Τριανταφύλλου 23