Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία 2-2017 6 Ιουλίου 2017
2017: Ανάκαμψη Μεγέθυνση προς την περιοχή του 1,5% Δεύτερη αξιολόγηση Τρίτη αξιολόγηση και συνέχεια
Προκλήσεις και ευκαιρίες Εμπορικό ισοζύγιο - Δυναμική εισαγωγών - Δυναμική εξαγωγών Δημοσιονομικό ισοζύγιο -Δαπάνες -Φορολογία Έξοδος στις αγορές -Πρόγραμμα -Προϋποθέσεις
Επισκόπηση Τριμηνιαίας
Διεθνές περιβάλλον: θετικές προοπτικές στις αρχές του 2017 Σταθεροποίηση παγκόσμιας ανάπτυξης στο 3,0% το 2016. Επιτάχυνση το 2017 (3,4%) και 2018 (3,6%) Διεύρυνση διεθνούς εμπορίου το 2016 (+2,0%), ωστόσο μικρότερη από το 2015 (+2,8%) Προβλέπεται ισχυρή επιτάχυνση του ρυθμού επέκτασης του διεθνούς εμπορίου το 2017, στο 3,4%, με ώθηση και από τις ανεπτυγμένες και από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες (3,8% το 2018) Επιτάχυνση ανάπτυξης σε ΕΕ και Ευρωζώνη το 2017 και 2018 Ρυθμός ανάπτυξης ΕΕ & Ευρωζώνης: 1,9% και 1,7% για το 2017
Διεθνές περιβάλλον: οι εγχώριοι παράγοντες κινητήρια δύναμη της Ευρωζώνης από το 2014 4.0 ΑΕΠ και Συνιστώσες - Ευρωζώνη 3.0 2.0 1.0 0.0 0.8 0.2 0.8 0.4 0.7 0.6 0.9 1.9 1.7 1.8 2.0 0.9 0.7 0.6 1.2 1.4 1.6 1.7 1.2 0.1 0.9 0.5 0.1 0.7 0.0-0.7-1.0 0.1 0.0 0.3 0.1 0.6 1.5 1.3 1.1 1.3 1.5 1.4 1.8 2.2 1.9 2.2 2.5 2.7 1.8-0.1-0.2-0.3-0.3-0.5 0.0-0.6-0.8-1.0-1.9-2.4-2.7-2.3-2.2-2.0-3.0 Εγχώρια Ζήτηση (Κατανάλωση & Επενδύσεις) Καθαρές Εξαγωγές (Εξαγωγές - Εισαγωγές) ΑΕΠ Πηγή: Eurostat, επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ Επιτάχυνση οικονομικής δραστηριότητας στο δεύτερο μισό του 2016, παγκοσμίως και στην Ευρωζώνη Περαιτέρω επιτάχυνση στο πρώτο τρίμηνο του 2017
Διεθνές περιβάλλον: παραμένουν εστίες αβεβαιότητας Ακόμα αναμένεται η εξαγγελθείσα δημοσιονομική επέκταση των ΗΠΑ, με κίνδυνο οι θετικές προσδοκίες καταναλωτών και επιχειρήσεων να μην επαληθευτούν Ασυμμετρίες στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής (ποσοτική χαλάρωση σε Ευρώπη και Ιαπωνία, συσταλτική νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ), που ίσως επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην κίνηση κεφαλαίων / συναλλαγματικές ισοτιμίες Διαχείριση NPLs συνολικά στις ευρωπαϊκές τράπεζες (επιπτώσεις σε επενδύσεις) Τάσεις προστατευτισμού από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ που επηρεάζει τις προοπτικές του διεθνούς εμπορίου (αν και ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί) Αυξημένα γεωπολιτικά ρίσκα (Μέση Ανατολή, Ανατολική Ασία λόγω Βόρειας Κορέας) Μετάβαση Κίνας σε ένα νέο πρότυπο οικονομίας, διορθώνοντας ανισορροπίες που είχαν συσσωρευτεί, αλλά και δημιουργώντας τριβές στην παγκόσμια οικονομία Αλλά και: Άμβλυνση αβεβαιότητας στην Ευρωζώνη από εκλογικές αναμετρήσεις (Ολλανδία, Γαλλία) Συνέχιση τόνωσης αναπτυσσόμενων οικονομιών από υψηλές τιμές εμπορευμάτων (Βραζιλία, Ρωσία) Χαμηλή έως τώρα- επίδραση του BREXIT στην Ευρωζώνη
Θετικό το ΑΕΠ στο α τρίμ. του 2017 Α τρίμηνο 2017: +0,4%, έναντι -1,0% στο δ τρίμ. 16 και -0,8% στο α τρίμ. 16 Σημαντικότερες μεταβολές στο α τριμ 17: Αύξηση κατανάλωσης νοικοκυριών (+1,7%, έναντι -0,7% στο α τρίμ. 16) Διεύρυνση επενδυτικών δαπανών (+13,6%, σε συνέχεια +15,2% το α τρίμ. 16) o Κυρίως λόγω μεγαλύτερου σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου ( +11,2%, σε αντίθεση με -10,1%) Υψηλή ζήτηση εισαγωγών (+10,9%, κατόπιν -10,1%) o o Λόγω χαλάρωσης περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων Υπερέβησαν την αύξηση των εξαγωγών ( +4,8%) Επιδείνωση ισοζυγίου εξωτερικού τομέα για πρώτη φορά από το 2014: έλλειμμα 2,2 δισεκ.
Κρατικός Προϋπολογισμός 2017 Ιανουάριος Μάιος(ταμειακός) Βελτίωση σε σχέση με πέρυσι, υπέρβαση αναθεωρημένων στόχων (ΜΠΔΣ 2018 2021) Πρωτογενές πλεόνασμα 1,84 δισεκ., από 1,45 δισεκ. πέρυσι και έναντι στόχου 1,05 δισεκ. Βελτίωση κυρίως λόγω περιστολής δαπανών: 584 εκατ. χαμηλότερες δαπάνες Τακτικού Προϋπολογισμού 360 εκατ. λιγότερες ενισχύσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Λιγότερα έσοδα αποκλειστικά από χαμηλότερες εισροές από ΕΕ για ΠΔΕ (- 1,18 δισεκ.) Αύξηση καθαρών εσόδων Τακτικού Προϋπολογισμού από αποκρατικοποιήσεις και εισπράξεις φόρων συναλλαγών, όχι από άμεσους φόρους
α' τριμ. '05 β' τριμ. '05 γ' τριμ. '05 δ' τριμ. '05 α' τριμ. '06 β' τριμ. '06 γ' τριμ. '06 δ' τριμ. '06 α' τριμ. '07 β' τριμ. '07 γ' τριμ. '07 δ' τριμ. '07 α' τριμ. '08 β' τριμ. '08 γ' τριμ. '08 δ' τριμ. '08 α' τριμ. '09 β' τριμ. '09 γ' τριμ. '09 δ' τριμ. '09 α' τριμ. '10 β' τριμ. '10 γ' τριμ.'10 δ' τριμ. '10 α' τριμ. '11 β' τριμ. '11 γ' τριμ. '11 δ' τριμ. '11 α' τριμ. '12 β' τριμ. '12 γ' τριμ. '12 δ' τριμ. '12 α' τριμ. '13 β' τριμ. '13 γ' τριμ. '13 δ' τριμ.' 13 α' τριμ. '14 β' τριμ. '14 γ' τρίμ. 14 δ' τρίμ.'14 α' τρίμ. 15 β' τρίμ. '15 γ' τρίμ. 15 δ' τρίμ. '15 α' τρίμ. 16 β' τρίμ. '16 γ' τρίμ. 16 δ' τρίμ. 16 α' τρίμ. 17 Απρ. '17 Συνεχίζεται η άνοδος της βιομηχανικής παραγωγής Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής 20% 15% Eυρωζώνη-19 Ελλάδα 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% Πηγές: ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat Α τετράμηνο 2017: Ενίσχυση κατά 7,2%, αντί +0,2% το α τετράμηνο του 2016 Αύξηση σε όλους τους βιομηχανικούς τομείς Ορυχεία: +12,7% αντί -17,0%, Μεταποίηση: +4,4% αντί +2,8% Ηλεκτρισμός: +18,4% αντί -4,2%
α' τριμ. 2006 β' τριμ. 2006 γ' τριμ. 2006 δ' τριμ. 2006 α' τριμ. 2007 β' τριμ. 2007 γ' τριμ. 2007 δ' τριμ. 2007 α' τριμ. 2008 β' τριμ. 2008 γ' τριμ. 2008 δ' τριμ. 2008 α' τριμ. 2009 β' τριμ. 2009 γ' τριμ. 2009 δ' τριμ. 2009 α' τρίμ. 2010 β' τρίμ. 2010 γ' τρίμ. 2010 δ' τριμ. 2010 α' τρίμ. 2011 β' τρίμ. 2011 γ' τρίμ. 2011 δ' τρίμ. 2011 α' τρίμ. 2012 β' τρίμ. 2012 γ' τρίμ. 2012 δ' τρίμ. 2012 α' τρίμ. 2013 β' τρίμ. 2013 γ' τρίμ. 2013 δ' τρίμ. 2013 α' τρίμ. 2014 β' τρίμ. 2014 γ' τρίμ. 2014 δ' τρίμ. 2014 α' τρίμ. 2015 β' τρίμ. 2015 γ' τρίμ. 2015 δ' τρίμ. 2015 α' τρίμ. 2016 β' τρίμ. 2016 γ' τρίμ. 2016 δ' τρίμ. 2016 α' τρίμ. 2017 β' τρίμ. 2017 Κατασκευές: σημαντική ενίσχυση κατά το πρώτο τρίμηνο 80 60 40 20 0-20 -40-60 -80 Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές και Δείκτης Επιπέδου Εργασιών (τριμηνιαίες μεταβολές) 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% Επίπεδο Εργασιών Ελλάδα (αριστερή κλίμακα) Δείκτης Παραγωγής Ελλάδα (δεξία κλίμακα) Δείκτης Παραγωγής Eυρωζώνη-19 (δεξια κλίμακα) Πηγές: ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat 2017 α τρίμ: +8,6% 2016 α τρίμ: -8,1%
Ελαφρά βελτίωση στο λιανικό εμπόριο Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου (2010=100) και Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου (1996-2006=100) 130 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 120 110 100 90 80 70 60 50 40 Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου (αριστερή κλίμακα) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών (δεξιά κλίμακα) Πηγές: IOBE, ΕΛΣΤΑΤ Ιαν. Απρ. 2017: +2,8% αντί -2,9% πέρυσι αν και με σημαντικές απώλειες στα Τρόφιμα Ποτά (-4,6% αντί +2,4%) και στα Πολυκαταστήματα (-2,1% αντί +12,0%)
Ιουν/06 Δεκ/06 Ιουν/07 Δεκ/07 Ιουν/08 Δεκ/08 Ιουν/09 Δεκ/09 Ιουν/10 Δεκ/10 Ιουν/11 Δεκ/11 Ιουν/12 Δεκ/12 Ιουν/13 Δεκ/13 Ιουν/14 Δεκ/14 Ιουν/15 Δεκ/15 Ιουν/16 Δεκ/16 Ιουν/17 Μικρές αυξομειώσεις στο δείκτη οικονομικού κλίματος το 2017, υψηλότερα σε σχέση με πέρυσι. Σε ΕΕ και Ευρωζώνη ο δείκτης κινείται συνεχώς ανοδικά Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 120 110 100 90 80 70 60 50 Οικονομικό κλίμα EΕ Οικονομικό κλίμα Ευρωζώνη Οικονομικό κλίμα Ελλάδα Μέσος Όρος Ελ. (2001-2016) Πηγές: ΙΟΒΕ, European Commission
Ιουν/06 Δεκ/06 Ιουν/07 Δεκ/07 Ιουν/08 Δεκ/08 Ιουν/09 Δεκ/09 Ιουν/10 Δεκ/10 Ιουν/11 Δεκ/11 Ιουν/12 Δεκ/12 Ιουν/13 Δεκ/13 Ιουν/14 Δεκ/14 Ιουν/15 Δεκ/15 Ιουν/16 Δεκ/16 Ιουν/17 Ιουν/06 Δεκ/06 Ιουν/07 Δεκ/07 Ιουν/08 Δεκ/08 Ιουν/09 Δεκ/09 Ιουν/10 Δεκ/10 Ιουν/11 Δεκ/11 Ιουν/12 Δεκ/12 Ιουν/13 Δεκ/13 Ιουν/14 Δεκ/14 Ιουν/15 Δεκ/15 Ιουν/16 Δεκ/16 Ιουν/17 Ιουν/06 Δεκ/06 Ιουν/07 Δεκ/07 Ιουν/08 Δεκ/08 Ιουν/09 Δεκ/09 Ιουν/10 Δεκ/10 Ιουν/11 Δεκ/11 Ιουν/12 Δεκ/12 Ιουν/13 Δεκ/13 Ιουν/14 Δεκ/14 Ιουν/15 Δεκ/15 Ιουν/16 Δεκ/16 Ιουν/17 Ιουν/06 Δεκ/06 Ιουν/07 Δεκ/07 Ιουν/08 Δεκ/08 Ιουν/09 Δεκ/09 Ιουν/10 Δεκ/10 Ιουν/11 Δεκ/11 Ιουν/12 Δεκ/12 Ιουν/13 Δεκ/13 Ιουν/14 Δεκ/14 Ιουν/15 Δεκ/15 Ιουν/16 Δεκ/16 Ιουν/17 Σημαντική βελτίωση επιχειρηματικών προσδοκιών το β τρίμηνο του 2017 στις Υπηρεσίες, σχετική επιδείνωση όμως σε Κατασκευές, Λιανικό εμπόριο και Βιομηχανία 120 10 120 10 Βιομηχανία 110 100 90 80 70 60 50 0-10 -20-30 -40-50 100 80 60 40 20 0 0-10 -20-30 -40 Κατασκευές Βιομηχανία - Ελλάδα Κατασκευές - Ελλάδα Μέσος Όρος Ελ. (2001-2016) Μέσος Όρος Ελ. (2001-2016) Βιομηχανία - Ευρωζώνη (άξονας δεξιά) Κατασκευές - Ευρωζώνη (άξονας δεξιά) Λιανικό Εμπόριο 140 120 100 80 60 40 20 0 10 5 0-5 -10-15 -20-25 -30 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0-10 -20-30 Υπηρεσίες Πηγή: ΙΟΒΕ Λιανικό Εμπόριο - Ελλάδα Μέσος Όρος Ελ. (2001-2016) Λιανικό Εμπόριο - Ευρωζώνη (άξονας δεξιά) Υπηρεσίες - Ελλάδα Μέσος Όρος Ελ. (2002-2016) Υπηρεσίες - Ευρωζώνη (άξονας δεξιά)
Ιουν/06 Δεκ/06 Ιουν/07 Δεκ/07 Ιουν/08 Δεκ/08 Ιουν/09 Δεκ/09 Ιουν/10 Δεκ/10 Ιουν/11 Δεκ/11 Ιουν/12 Δεκ/12 Ιουν/13 Δεκ/13 Ιουν/14 Δεκ/14 Ιουν/15 Δεκ/15 Ιουν/16 Δεκ/16 Ιουν/17 Ανάκαμψη καταναλωτικής εμπιστοσύνης το β τρίμηνο, από πολύ χαμηλά επίπεδα πάντως πριν ένα έτος 0-10 -20-30 -40-50 -60-70 -80 Καταναλωτική Εμπιστοσύνη -90 Καταναλωτική εμπιστοσύνη E.E Καταναλωτική εμπιστοσύνη Ευρωζώνη Καταναλωτική εμπιστοσύνη Ελλάδα Μέσος Όρος Ελ. (2001-2016) Πηγή: ΙΟΒΕ, European Commission
1Q/1998 1Q/1999 1Q/2000 1Q/2001 1Q/2002 1Q/2003 1Q/2004 1Q/2005 1Q/2006 1Q/2007 1Q/2008 1Q/2009 1Q/2010 1Q/2011 1Q/2012 1Q/2013 1Q/2014 1Q/2015 1Q/2016 1Q/2017 χιλιάδες Συνεχίζει να υποχωρεί η ανεργία το 1Q/2017 1,600 Αριθμός ανέργων στην Ελλάδα 1Q/1998-1Q/2017 1,400 1,336.01,342.3 1,272.5 1,195.1 1,200 1,119.1 1,114.7 1,000 800 600 532.1 558.9 565.0 532.3 537.1 501.2 558.2 517.4 488.5 459.1 418.6 476.7 600.2 799.6 400 200 0 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Στο 23,3% η ανεργία το 1Q/2017 από 24,9% το 1Q/2016 και 23,6% το 4Q/2016 Αύξηση απασχόλησης σε 15 κλάδους. Ενδεικτικά: Ενημέρωση-Επικοινωνία (+8,4%), Διοικητικές-Υποστηρικτές δραστηριότητες (+8,4%), Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας - κοινωνικής μέριμνας (+3,8%), Μεταποίηση (+3,2%), Δημόσια Διοίκηση-Άμυνα (+3,0%), Κατασκευές (+1,4%), Χονδρικό-Λιανικό Εμπόριο (+0,9%), Τουρισμός (+0,2%). Μείωση απασχόλησης σε 6 κλάδους. Ενδεικτικά: Διαχείριση ακίνητης περιουσίας (-32,8%), Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (-5,4%).
2007/Q1 2007/Q3 2008/Q1 2008/Q3 2009/Q1 2009/Q3 2010/Q1 2010/Q3 2011/Q1 2011/Q3 2012/Q1 2012/Q3 2013/Q1 2013/Q3 2014/Q1 2014/Q3 2015/Q1 2015/Q3 2016/Q1 2016/Q3 2017/Q1 Αύξηση μισθολογικού κόστους στο Q1/2017 Δείκτης μισθολογικού κόστους συνόλου οικονομίας (εποχικά διορθωμένος) 140 15% 120 10% 100 5% 80 0% 60-5% 40-10% 20-15% 0-20% Δείκτης (αριστερός άξονας) Ποσοστιαία μεταβολή (δεξιός άξονας) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Επεξεργασία στοιχείων: ΙΟΒΕ Το πρώτο τρίμηνο φέτος, ο δείκτης μισθολογικού κόστους στο σύνολο της οικονομίας ανήλθε κατά 1% έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2016
δισεκ. Μικρό έλλειμμα 3,0 δισεκ. στο Ισοζύγιο ΤΣ στο 4μηνο του 2017 0.0 Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών, Ιανουάριος Απρίλιος 2002-2017 -2.0-4.0-6.0-4.7-5.7-6.0-7.5-6.4-5.0-3.3-4.2-3.2-3.0-8.0-8.8-10.0-10.1-10.5-12.0-14.0-14.2-13.6-13.2-16.0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Πηγή: ΤτΕ Αύξηση πλεονασμάτων στα Ισοζύγια Υπηρεσιών, Πρωτογενών και Δευτερογενών εισοδημάτων, αλλά διόγκωση εμπορικού ελλείμματος
εκατ. Αύξηση ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου στο 4μηνο 2017 κατά 27,3% Ιανουάριος Απρίλιος 2017: Εξαγωγές: +17,5% ( 9 δισεκ., με τα πετρελαιοειδή) +3,1% ( 6,2 δισεκ. χωρίς πετρελαιοειδήπλοία) Εισαγωγές: +21,9% ( 17,1 δισεκ.) Εμπορικό έλλειμμα: +27,3% Εξασθένιση: «Αγροτικά προϊόντα»(-4,6%), «Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» (- 5,6%) Αύξηση: «Καύσιμα» (67,1%), «Πρώτες ύλες» (34,6%), «Βιομηχανικά Προϊόντα» (4,1%) Αγορές: Απώλειες: Ολλανδία (4,4%),Ισπανία (3,1%), Πορτογαλία (6,4%), Φινλανδία (31,3%), Σουηδία (4,2), Καναδάς (2,9%), Βραζιλία (51,4%) Άνοδος: Ε.Ζ.(7,6%), EE-28 (7,3%), Γαλλία (13,6%), Γερμανία (5%), Ην.Βασίλειο (5,4%), Κύπρος (9,4%), Τουρκία (21%),Δανία (74,2%), Βουλγαρία (9,4%), Ρωσία (9,2%), Η.Π.Α. (3,3%), Ισραήλ (89,1%), Κίνα (44%) 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 0 Αξία ελληνικών εξαγωγών και εισαγωγών Ιαν.-Απρ. 2008-2017 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ
Μαι. 2012 Αυγ. 2012 Νοε. 2012 Φεβ. 2013 Μαι. 2013 Αυγ. 2013 Νοε. 2013 Φεβ. 2014 Μαι. 2014 Αυγ. 2014 Νοε. 2014 Φεβ. 2015 Μαι. 2015 Αυγ. 2015 Νοε. 2015 Φεβ. 2016 Μαι. 2016 Αυγ. 2016 Νοε. 2016 Φεβ. 2017 Μαι. 2017 Πληθωρισμός ύστερα από τέσσερα έτη πτώσης τιμών Εναρμονισμένος Πληθωρισμός 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% Ευρωζώνη-19 Ελλάδα Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, Ιαν.- Μάιος 17: +1,4%, αντί αποπληθωρισμού 1% το 2016 Ενίσχυση τιμών σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, λόγω πετρελαίου Εγχωρίως, πρόσθετες πληθωριστικές πιέσεις από αύξηση ΕΦΚ σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και προϊόντα καπνού, νέο τέλος σε σταθερή τηλεφωνία και φόρο στην εισαγωγή καφέ. Δείκτης Τιμών Παραγωγού, Ιαν. Μάιος 2017: έντονη άνοδος 9,1%, έναντι -9,8% πέρυσι διακυμάνσεις και πάλι λόγω πετρελαίου Ενεργειακά αγαθά εκτός ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου (+43%) και Ορυχεία- Λατομεία-Μεταποίηση (+11%) παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλή μεταβολή σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.
Επιδράσεις ολοκλήρωσης δεύτερης αξιολόγησης Υποχώρηση αβεβαιότητας για επίτευξη συμφωνίας: Τόνωση επενδυτικού κλίματος, χάρη και σε νέες μεταρρυθμίσεις (διευκόλυνση αδειοδότησης επενδύσεων, νέος χωρικός σχεδιασμός, αλλαγές σε εργασιακές σχέσεις) ενίσχυση απασχόλησης Επιβράδυνση μείωσης καταθέσεων νοικοκυριών και σταδιακή αντιστροφή τάσης, διευκόλυνση επιχειρήσεων που επιδιώκουν άντληση ρευστότητας από κεφαλαιαγορές Μέτρα για το δημόσιο χρέος: Μη περαιτέρω εξειδίκευση μεσοπρόθεσμων δράσεων Μαΐου 2016 Δυνατότητα επαναπροσδιορισμού εξυπηρέτησης δανείου από το EFSF χωρίς ανάλυση βιωσιμότητας χρέους πιθανόν την προσεχή περίοδο Δέσμευση για πρωτογενή πλεονάσματα περιόδου 2023 2060 διευκόλυνση ανάλυσης βιωσιμότητας δημόσιου χρέους Εξέταση από το ΔΣ του ΔΝΤ της αίτησης της Ελλάδας για 14-μηνη χρηματοδότηση Εφόσον αναπροσαρμοστεί το δάνειο του EFSF και εάν δοθεί χρηματοδότηση από το ΔΝΤ, πιθανή η ένταξη στο Q-E της ΕΚΤ
Επιδράσεις ολοκλήρωσης δεύτερης αξιολόγησης Εν αναμονή εξελίξεων το τραπεζικό σύστημα Αποτελέσματα νέου πλαισίου διαχείρισης «κόκκινων» δανείων Ενδεχόμενη ένταξη στο Q-E πιθανό να αξιοποιηθεί εν όψει stress test EKT τον Ιανουάριο 2018 Μικρή άνοδος καταθέσεων στο β εξαμ.(από επίπεδα 2001) Πλέον πιθανή η μικρότερη πιστωτική συρρίκνωση φέτος, ακόμα και με Q-E Μικρή αύξηση δανείων προς επιχειρήσεις στο β εξαμ. Αμετάβλητα τα δημοσιονομικά μέτρα για το 2017 Νέα μέτρα που λήφθηκαν στο πλαίσιο της αξιολόγησης, αφορούν στην πλειονότητά τους τη διετία 2019-2020 Μέτρα για επενδύσεις - ανάπτυξη, με μεσοπρόθεσμη επίδραση Επιπλέον Κοινοτικοί πόροι, και από ανακατανομή ΕΣΠΑ 2014 2020, δυνατότητες χρηματοδότησης από διεθνείς επενδυτικές τράπεζες, προσπάθεια δημιουργίας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας
Μεσοπρόθεσμες εξελίξεις Πιέσεις από μέτρα α αξιολόγησης - σε εξασθένιση το β εξαμ. Αρνητικές επιδράσεις στα νοικοκυριά κυρίως από μείωση αφορολόγητου εισοδήματος, περικοπές συντάξεων Πιέσεις σε ελεύθερους επαγγελματίες αγρότες μισθωτούς με δελτίο παροχής υπηρεσιών από αλλαγή φορολογικής κλίμακας και ασφαλιστικών εισφορών Εξασθένιση επιδράσεων των περυσινών μέτρων στο β εξάμηνο (αποτέλεσμα βάσης) Υποτονική συμβολή δημόσιου τομέα σε ρευστότητα επενδύσεις Υπό-υλοποίηση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, λόγω χαμηλής απορροφητικότητας κοινοτικών πόρων Κλιμάκωση δραστηριότητας σε παραχωρήσεις ιδιωτικοποιήσεις στο β τρίμ. (επέκταση σύμβασης ΔΑΑ, ανακήρυξη πλειοδότη ΟΛΘ) o Αλλά και χρονοβόρες διαδικασίες ολοκλήρωσης συμβάσεων / αδειοδότησης επενδύσεων Κατόπιν σημαντικής πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου πέρυσι, εκ νέου διεύρυνσή τους φέτος, με νέες οφειλές περίπου 700 εκατ. Ωστόσο συνέχιση συμβολής δημοσίου σε απασχόληση,κυρίως με κοινωφελείς δράσεις ΟΑΕΔ
Μεσοπρόθεσμες εξελίξεις Επιδράσεις από το εξωτερικό περιβάλλον Συνεχής υποχώρηση τιμής πετρελαίου από Απρίλιο τιμές πλέον σε περυσινά επίπεδα ($45-47) Ήπια αύξηση ισοτιμίας ευρώ / δολαρίου κατόπιν εκλογικών αποτελεσμάτων σε Ευρωζώνη και κάμψης προσδοκιών για δημοσιονομική επέκταση στις ΗΠΑ Ένταση στην Τουρκία και Μέση Ανατολή που ευνοούν τον Τουριστικό τομέα Παράγοντες αβεβαιότητας διεθνώς Έκβαση διενέξεων στη Μέση Ανατολή Πολιτική νέας διακυβέρνησης στις ΗΠΑ (δημοσιονομική εμπορική) Διαδικασία Brexit Ενίσχυση εθνικού προστατευτισμού
Προβλέψεις 2017 Άνοδος ιδιωτικής κατανάλωσης ( 1,4%) κυρίως λόγω ενίσχυσης απασχόλησης Ανάσχεση ανόδου από δημοσιονομικά μέτρα 1 ης αξιολόγησης, ηπιότερη στο β εξαμ. Τεχνική ενίσχυση από επέκταση ηλεκτρονικών συναλλαγών Αύξηση δημόσιας κατανάλωσης ( 1,0%) Μικρή διεύρυνση δημοσίων δαπανών στο α τρίμηνο Διευκόλυνση καταναλωτικών δαπανών από εκταμίευση δανειακής δόσης Διεύρυνση επενδύσεων ( 13-15%) από: Νέα άνοδο δραστηριότητας σε εξωστρεφείς κλάδους (μεταποιητικούς, τουρισμό) και συνέχιση ενίσχυσης δραστηριότητας σε Κατασκευές (δημόσια και οικοδομικά έργα) Άντληση ρευστότητας από μεγάλες επιχειρήσεις μέσω κεφαλαιαγορών Θετική τεχνική επίδραση αποθεμάτων Αλλά και: Μικρή παροχή ρευστότητας από τράπεζες (χαμηλές καταθέσεις επερχόμενο stress test) Αποτρεπτική η υψηλή μεταβλητότητα του φορολογικού ασφαλιστικού συστήματος
Στο 1,5% η μεγέθυνση του ΑΕΠ Εξωτερικός τομέας Διεύρυνση εξαγωγών (5,5%), κυρίως υπηρεσιών, λόγω: Σημαντικά ενισχυμένης διεθνούς ζήτησης για υπηρεσίες μεταφορών Όχι υψηλού ενεργειακού κόστους Ήπιας ανόδου εξαγωγών αγαθών εκτός πετρελαιοειδών και τουριστικών εισπράξεων Μεγαλύτερη διεύρυνση εισαγωγών (8,5%) από αύξηση εγχώριας ζήτησης, χαλάρωση capital controls τον Ιούλιο 16 Εξασθένιση επίδρασης χαλάρωσης (σε ετήσια βάση) με τη συμπλήρωση 1 έτους Διατήρηση πρόβλεψης για ρυθμό ανάπτυξης 2017 1,5% ή λίγο μικρότερο
Προβλέψεις 2017: Κάμψη ανεργίας, Ενίσχυση τιμών Νέα κάμψη ανεργίας το 2017, με μικρότερο ρυθμό Ενίσχυση απασχόλησης σε εξωστρεφείς κλάδους (Μεταποίηση, Τουρισμός) Ολοκλήρωση αξιολόγησης και μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας ευνοούν τις επενδύσεις και την απασχόληση σε αυτές Εκ νέου συμβολή δημόσιου τομέα, κυρίως μέσω προσωρινής απασχόλησης με προγράμματα ΟΑΕΔ, αλλά και με προσλήψεις (π.χ. στην Υγεία) Πιέσεις νέων μέτρων από 1/1/2017 (άμεσης έμμεσης φορολογίας) σε απασχόληση σε Επαγγελματικές Υπηρεσίες και Λιανικό Εμπόριο Πτώση ανεργίας περίπου μια ποσοστιαία μονάδα: στο 22,2% Πληθωρισμός 1,5% (λόγω αυξήσεων έμμεσων φόρων και επιβολή νέων, αλλά και υψηλότερη τιμή πετρελαίου)
Μελέτη ΙΟΒΕ: Επιδράσεις μεταρρυθμίσεων στους τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών-υπηρεσιών
Σκοπός της μελέτης Σκοπός της μελέτης είναι η διερεύνηση επιδράσεων στην τεχνική αποτελεσματικότητα των κλάδων διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών από: Διαρθρωτικές αλλαγές στους συγκεκριμένους κλάδους «Οριζόντιες» μεταρρυθμίσεις που αφορούν συνολικά στην Ελληνική οικονομία (π.χ. αγορά εργασίας, ίδρυση επιχειρήσεων) Χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων (π.χ. ηλικία, τοποθεσία εγκατάστασης) Μακροοικονομικές συνθήκες (π.χ. ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ, πιστωτική επέκταση/συρρίκνωση) Εξεταζόμενοι κλάδοι:παραγωγή-διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας, Οδικές εμπορευματικές μεταφορές, Οδικές μεταφορές επιβατών, Κρουαζιέρα-Σκάφη Αναψυχής,Τυχερά Παίγνια-Καζίνο
Αποτελέσματα μελέτης Επιδράσεις κλαδικών μεταρρυθμίσεων Θετική επίδραση στην αποτελεσματικότητα δύο κλάδων (Οδ. εμπορευματικές μεταφορές, Οδ. μεταφορές επιβατών), ασθενής αρνητική στην Ηλεκτρική Ενέργεια, χωρίς επίδραση στους υπόλοιπους Επιδράσεις «οριζόντιων» μεταρρυθμίσεων Ενίσχυση αποτελεσματικότητας από μεταρρυθμίσεις σε αγορά εργασίας σε 3 κλάδους (Ηλ. Ενέργεια, Οδ. εμπορευματικές μεταφορές, Οδ. μεταφορές επιβατών). Η διευκόλυνση ίδρυσης νέων επιχειρήσεων ευνόησε μόνο τις Οδ. εμπορευματικές μεταφορές και περιόρισε την αποτελεσματικότητα στις Οδ. μεταφορές επιβατών Επιδράσεις χαρακτηριστικών επιχειρήσεων Θετική επίδραση της ηλικίας των επιχειρήσεων σε όλους τους κλάδους εκτός της Κρουαζιέρας-Σκαφών αναψυχής Σημαντική επίδραση εγκατάστασης σε Αττική Θεσσαλονίκη για όλους τους κλάδους, αλλά θετική μόνο για Οδ. μεταφορές επιβατών και Κρουαζιέρα-Σκάφη αναψυχής Επιδράσεις μακροοικονομικού περιβάλλοντος Σημαντικές επιδράσεις οικονομικής ύφεσης σε 4 εκ των 5 κλάδων, όχι σε Ηλ. Ενέργεια Η παροχή πιστώσεων ενισχύει την αποτελεσματικότητα σε Ηλ. Ενέργεια, Οδ. εμπορευματικές μεταφορές και Κρουαζιέρα-Σκάφη αναψυχής
Ευχαριστούμε πολύ! www.iobe.gr twitter.com/iobe_feir