Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων - Ελληνικό Ινστιτούτο Μεταφορών 2ο Συνέδριο για την Έρευνα στις Μεταφορές στην Ελλάδα Αθήνα, 26 & 27 Φεβρουαρίου 2004 ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ Ο ΗΓΩΝ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ Γεωργία Λουκά, Υποψήφια ιδάκτωρ Γιώργος Γιαννής, Λέκτορας Ε.Μ.Π. Γεώργιος Κανελλαΐδης, Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Στόχος - Μεθοδολογία Στόχος: ιερεύνηση της στάσης των Ευρωπαίων οδηγών σε θέµατα ταχύτητας στους βασικούς τύπους οδών. SARTRE 3 Έρευνα στα νοικοκυριά µε ερωτηµατολόγια σε 23 ευρωπαϊκά κράτη το 2002. Συνολικό δείγµα 24.371 οδηγών ΙΧ (1.000 οδηγοί στην Ελλάδα). Επιλογή σχετικών ερωτήσεων από τα ερωτηµατολόγια, στατιστική επεξεργασία και συγκριτική ανάλυση των απαντήσεων.
Στατιστική Ανάλυση Αναλύσεις Σύγκριση απαντήσεων οδηγών από διαφορετικά κράτη (Ανάλυση Οµαδοποίησης - Cluster analysis) Συσχέτιση απαντήσεων σχετικών µε την ταχύτητα µε τα χαρακτηριστικά των οδηγών (Λογαριθµογραµµική Ανάλυση - Loglinear analysis) Έλεγχοι Έλεγχοι επάρκειας δείγµατος για κάθε επιµέρους ανάλυση Υπολογισµός διακύµανσης για τον προσδιορισµό των στατιστικά σηµαντικών διαφορών
Θέµατα που εξετάστηκαν Αντίληψη των οδηγών για την ταχύτητα µε την οποία οδηγούν. Αυτοαξιολόγηση της ασφάλειας µε την οποία οδηγούν οι ίδιοι σε σχέση µε τους άλλους οδηγούς. Συχνότητα υπέρβασης των ορίων ταχύτητας. Σύνδεση υπερβολικής ταχύτητας µε οδικά ατυχήµατα. Αυτοαξιολόγηση των οδηγών για τη συµπεριφορά τους σε θέµατα ταχύτητας. Αξιολόγηση των ορίων ταχύτητας ανάλογα µε τον τύπο οδού. Απόψεις των οδηγών σε θέµατα επιτήρησης της υπερβολικής ταχύτητας
Αυτοαξιολόγηση οδηγών σε θέµατα ταχύτητας και ασφάλειας Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι οδηγούν πιο γρήγορα και πιο επικίνδυνα από άλλους οδηγούς Εσθονία Πολωνία Τσεχία Ουγγαρία Ελβετία Σλοβακία Σλοβενία Κύπρος Κροατία Αυστρία Ιρλανδία Πορτογαλία Ην. Βασίλειο Βέλγιο Ισπανία Ελλάδα Φινλανδία ανία Μ.Ο. Ε.Ε. Γερµανία Γαλλία Ιταλία Σουηδία Ολλανδία 3% 3% 3% 3% 3% 6% 6% 6% 7% 10% 11% 11% 1 1 1 1 17% 17% 19% 19% 20% 2 2 2 0% 10% 1 20% 2 30% 3 40% 4 50% 27% 30% 3 4 Πιο γρήγορα Πιο επικίνδυνα
Αντίληψη της συµπεριφοράς των άλλων οδηγών Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι συχνά, πολύ συχνά ή πάντα οι άλλοι οδηγοί υπερβαίνουν τα όρια ταχύτητας Ην. Βασίλειο ανία Πορτογαλία Ελλάδα Γαλλία Ολλανδία Ιταλία Ιρλανδία Μ.Ο. Ε.Ε. Γερµανία Σουηδία Φινλανδία Βέλγιο Ισπανία Αυστρία Εσθονία Κροατία Πολωνία Σλοβακία Τσεχία Σλοβενία Ελβετία Κύπρος Ουγγαρία 9 9 90% 89% 89% 87% 87% 8 8 81% 81% 7 77% 7 7 9 91% 91% 87% 8 83% 81% 80% 7
Ικανοποίηση από τη γρήγορη οδήγηση Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι πάντα απολαµβάνουν τη γρήγορη οδήγηση Ιρλανδία Ην. Βασίλειο Ισπ ανία Πορτογαλία 6% Αυστρία Ολλανδία Βέλγιο Φινλανδία 7% 7% 7% 7% Ιταλία Μ.Ο. Ε.Ε. Γαλλία Γερµανία Ελλάδα 11% 11% Σουηδία ανία 1 Κροατία Τσεχία 7% Εσθονία Ελβετία Σλοβενία Ουγγαρία 9% 9% 9% Σλοβακία 1 Πολωνία Κύπ ρος
Επικινδυνότητα της ταχύτητας και εµπλοκή σε ατυχήµατα Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι συχνά, πολύ συχνά ή πάντα θεωρούν την ταχύτητα ως αιτία πρόκλησης ατυχήµατος Ελλάδα Ιρλανδία 93% 9 Βέλγιο Ην. Βασίλειο Αυστρία Ιταλία Ελβετία Μ.Ο. Ε.Ε. Γερµανία Πορτογαλία Ισπ ανία ανία 8 87% 86% 83% 83% 8 81% 81% 79% 7 Ολλανδια Σουηδία Γαλλία 73% 7 7 Εσθονία Κροατία Πολωνία Ουγγαρία Σλοβενία Τσεχία Φινλανδία Κύπ ρος Σλοβακία 91% 90% 89% 89% 87% 8 8 83% 81%
Επικινδυνότητα συµπεριφοράς οδηγών φωτ. σηµατοδότης Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι συχνά, πολύ συχνά ή πάντα δεν σταµατούν σε φωτεινό σηµατοδότη που είναι πορτοκαλί Φινλανδία Αυστρία Ιρλανδία Βέλγιο 9% 10% 10% Ην. Βασίλειο ανία 1 1 Σουηδία Γαλλία 1 16% Μ.Ο. Ε.Ε. Πορτογαλία 21% Ισπ ανία Γερµανία 2 2 Ολλανδία 2 Ελλάδα Ιταλία 30% 30% Πολωνία Κροατία Εσθονία Τσεχία 10% 11% 1 Σλοβενία 1 Ελβετία 16% Σλοβακία 19% Ουγγαρία 2 Κύπ ρος 36%
Επικινδυνότητα συµπεριφοράς των οδηγών - προσπέραση Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι συχνά, πολύ συχνά ή πάντα προσπερνούν σε οριακές καταστάσεις Φινλανδία 1% Ιρλανδία Ην. Βασίλειο Γαλλία Σουηδία Πορτογαλία Αυστρία ανία Γερµανία Μ.Ο. Ε.Ε. Ιταλία Ισπ ανία Ολλανδία Βέλγιο 7% Ελλάδα 1 Σλοβενία Ουγγαρία Ελβετία Εσθονία 1% 3% Κύπ ρος 1 Τσεχία 16% Σλοβακία Κροατία Πολωνία 50% 51%
Προτιµήσεις οδηγών για τα µέτρα διαχείρισης ταχύτητας Οι οδηγοί δήλωσαν την προτίµησή τους για την εφαρµογή των παρακάτω µέτρων διαχείρισης ταχύτητας στα αντίστοιχα ποσοστά κατά µέσο όρο στις χώρες Ε.Ε.: Απαγόρευση της διαφήµισης της ταχύτητας: 4 Συσκευές περιορισµού ταχύτητας: 59% Συσκευές περιορισµού και προσδιορισµού ταχύτητας για κάθε οδικό τµήµα: 6 Σύστηµα καταγραφής ταχύτητας («µαύρο κουτί»): 6 Ηλεκτρονική αναγνώριση οχηµάτων:
Εµπειρίες και προσδοκίες οδηγών σε θέµατα επιτήρησης Ποσοστά οδηγών που έχουν εντοπιστεί να υπερβαίνουν τα όρια ταχύτητας τα τελευταία 3 χρόνια και η αντιληπτή πιθανότητα να εντοπιστούν συχνά, πολύ συχνά ή πάντα Ολλανδία Γερµανία Αυστρία Μ.Ο. Ε.Ε. ανία Ισπανία Φινλανδία Βέλγιο Ιταλία Ελλάδα Ιρλανδία Σουηδία Ην. Βασίλειο Πορτογαλία Γαλλία Ελβετία Κύπρος Σλοβενία Σλοβακία Κροατία Τσεχία Εσθονία Πολωνία Ουγγαρία 3% 7% 9% 9% 9% 27% 20% 16% 17% 17% 16% 16% 1 1 20% 1 23% 2 19% 27% 1 2 16% 21% 2 20% 1 17% 1 46% 36% 30% 3 36% 41% 3 36% 31% Έχουν εντοπιστεί Θεωρούν πιθανό τον εντοπισµό τους 0% 10% 1 20% 2 30% 3 40% 4 50%
Προτιµήσεις στα όρια ταχύτητας και την επιβολή ποινών Προτίµηση για υψηλότερα όρια ταχύτητας σε διαφόρους τύπους οδών κατά µέσο όρο στις χώρες Ε.Ε. Αυτοκινητόδροµοι: 4 Κύριες οδοί: 21% Επαρχιακές οδοί: 11% Κατοικηµένες περιοχές: 7% Προτίµηση για αυστηρότερες ποινές σε περίπτωση παράβασης κατά µέσο όρο στις χώρες Ε.Ε. σε ποσοστό 60%
Ταχύτητα και εµπλοκή σε ατυχήµατα Ποσοστό οδηγών που δηλώνουν ότι οδηγούν πιο γρήγορα από τον µέσο οδηγό και η εµπλοκή τους σε ατυχήµατα τα τελευταία 3 χρόνια Ολλανδία Σουηδία Ιταλία Γαλλία Γερµανία Μ.Ο. Ε.Ε. ανία Φινλανδία Ελλάδα Ισπανία Βέλγιο Ην. Βασίλειο Πορτογαλία Ιρλανδία Αυστρία Κροατία Κύπρος Σλοβενία Σλοβακία Ελβετία Ουγγαρία Τσεχία Πολωνία Εσθονία 9% 10% 11% 11% 1 1 1 17% 17% 19% 2 2 2 20% 20% 20% 21% 2 23% 23% 2 21% 19% 2 2 2 26% 26% 2 27% 0% 10% 1 20% 2 30% 3 40% 4 50% 26% 27% 2 30% 33% 3 36% 36% Οδηγούν πιο γρήγορα 4 4 Έχουν εµπλακεί σε ατύχηµα
Σύγκριση των απόψεων των Ελλήνων οδηγών µε τα αποτελέσµατα από την προηγούµενη έρευνα SARTRE (1996) Λιγότεροι οδηγοί στη νέα έρευνα δηλώνουν ότι οδηγούν λίγο ή πολύ πιο γρήγορα από τους άλλους οδηγούς. Περισσότεροι οδηγοί στη νέα έρευνα θεωρούν ότι οδηγούν λιγότερο επικίνδυνα από τους άλλους οδηγούς. Λιγότεροι οδηγοί στη νέα έρευνα δηλώνουν ότι απολαµβάνουν τη γρήγορη οδήγηση. Περισσότεροι οδηγοί στη νέα έρευνα δήλωσαν ότι εντοπίστηκαν να υπερβαίνουν τα όρια ταχύτητας και ότι είναι αυξηµένη η πιθανότητα εντοπισµού τους σε περίπτωση παράβασης. Περισσότεροι οδηγοί στη νέα έρευνα δήλωσαν ότι προτιµούν την εφαρµογή των µέτρων διαχείρισης ταχύτητας που εξετάστηκαν.
Συµπεράσµατα Οι οδηγοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ταχύτητα δεν σχετίζεται µε την επικινδυνότητα της οδήγησής τους. Προτιµούν υψηλότερα όρια ταχύτητας κυρίως σε οδούς ταχείας κυκλοφορίας και λιγότερο στις κατοικηµένες περιοχές, έχοντας αντίστοιχη συµπεριφορά υπέρβασης των ορίων ταχύτητας σε αυτές. 1 στους 10 οδηγούς απολαµβάνουν τη γρήγορη οδήγηση ενώ 7 στους 10 την θεωρούν αιτία πρόκλησης ατυχήµατος.
Προτάσεις Επανασχεδιασµός και προώθηση των δράσεων: - Ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης σε θέµατα υπερβολικής ταχύτητας - Αυξηµένης επιτήρησης. - Βελτίωσης της σήµανσης. Ενίσχυση της αντίληψης ότι οι υψηλές ταχύτητες αποτελούν επικίνδυνο παράγοντα οδήγησης για κάθε οδηγό ξεχωριστά. Σχεδιασµός των δράσεων βελτίωσης της οδικής ασφάλειας σχετικά µε θέµατα ταχυτήτων σε κάθε χώρα ξεχωριστά έτσι ώστε να λαµβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες και οι αντιλήψεις των οδηγών σε αυτήν.