1 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: Η ενότητα σώματος και ψυχής: το μυστήριο του Ευχελαίου (κεφ.27) Σχολείο:Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη:Α Λυκείου Καθηγητής: Νικόλαος Καραμπάς Π.Μ.Π.: 16951 Α Σκοπός: Να αντιληφθούν οι μαθητές την μεγάλη σημασία που έχει το μυστήριο του Ευχελαίου για τη ζωή των πιστών. Β Στόχοι: Οι μαθητές: 1. Να γνωρίσουν ένα μυστήριο που για πολλούς είναι άγνωστο, 2. Να κατανοήσουν τη θεολογική αξία του μυστηρίου του Ευχελαίου, 3. Να ενημερωθούν για την ιστορική εξέλιξη και τις αλλαγές που έγιναν στο μυστήριο του Ευχελαίου, 4. Να αντιληφθούν μέσα από τη γνώση των σχετικών με το Ευχέλαιο στοιχείων, τη φροντίδα της Εκκλησίας για τον άνθρωπο, τον οποίο βλέπει ως ψυχοσωματική ενότητα, 5. Να συνειδητοποιήσουν την ενότητα της ψυχοσωματικής τους φύσης και ότι από το γεγονός αυτό υπάρχουν υπαρξιακές διαστάσεις σχετικές με την «αμαρτία και ασθένεια» 6. Να κατανοήσουν ότι βασική προϋπόθεση της επενέργειας του μυστηρίου του Ευχελαίου, είναι η αποδοχή με Πίστη της ευλογίας Του Θεού 7. Να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της συμμετοχής τους στο μυστήριο του Ευχελαίου. Γ Σχηματική παράσταση της Διδακτικής Ενότητας α) Η σύσταση από το Χριστό και η διαμόρφωση του μυστηρίου του Ευχελαίου - έργο του Μεσσία η θεραπεία ασθενειών - η θεραπεία απόδειξη της μεσσιανικότητας - εξουσία θεραπείας στους μαθητές - οι ιερείς προσεύχονταν για τον ασθενή και τον άλειφαν με λάδι (ευχή + έλαιο)= «Ευχέλαιο» - ευχή ευλογίας λαδιού στη Θεία Ευχαριστία - εμπλουτισμός με ευχές και αναγνώσματα τελική μορφή - όχι μόνο για ασθένειες, αλλά και για κάθαρση ψυχής - τέλεση και στο σπίτι β) Η ενότητα της ψυχής και του σώματος - ενότητα ψυχής + σώματος στις ευχές - Ο Χριστός θεράπευε πρώτα την ψυχή, έπειτα το σώμα - η υγεία ή η ασθένεια της ψυχής αντανακλά στο σώμα - ο διάβολος προτρέπει στην αμαρτία - το λάδι αποτρεπτικό διαβολικής ενέργειας γ) Αμαρτία και ασθένεια: μια σύγχρονη προβληματική -20 ος αιώνας νέα προβληματική - σχέση αμαρτίας και ασθένειας - «απελευθέρωση και προοδευτικότητα» - ορισμένες παρεκτροπές είναι αιτία ασθενειών (ελεύθερη ερωτική ζωή, ομοφυλοφιλία) - μορφές καρκίνου σχετίζονται με την ψυχική κατάσταση
Δ Πορεία: α. Αξιολόγηση του προηγούμενου μαθήματος (ερωτήσεις έλεγχος εργασίας που είχε ανατεθεί). β. Ως αφόρμηση για το νέο μάθημα χρησιμοποιώ την ανάγνωση του πρώτου κειμένου -μετάφρασης (Ιακώβου 5, 14-15). γ. Στη συνέχεια, επεξηγώ χρησιμοποιώντας επαγωγική μεθοδολογία τη θεολογική αξία του μυστηρίου του Ευχελαίου (Ευχέλαιο=κάθαρση της ψυχής και του σώματος, εφόσον οι ασθενείς δεχτούν με πίστη την ευλογία Του Θεού, αποτρέπει τον άνθρωπο από κάθε διαβολική ενέργεια, είναι «θώρακας δυνάμεως» από τις διαβολικές προσβολές, είναι θεραπεία των ασθενειών του ανθρώπου, αλλά και συγχώρηση των αμαρτιών του). δ. Αφού επεξηγηθεί το θεολογικό νόημα του μυστηρίου του Ευχελαίου, στη συνέχεια αναφερόμαστε στην 1) σύσταση και 2) την ιστορική του εξέλιξη: 1) Συστάθηκε από Το Χριστό που είναι «ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων» θεράπευε τον άρρωστο και του έδινε και άφεση αμαρτιών. Σε αυτό το σημείο θα δείξουμε εικόνες σε διαφάνειες, από τα θαύματα θεραπείες Του Χριστού, με overhead projector. 2) Παλαιά Διαθήκη προφήτες: Έργο Του Μεσσία η θεραπεία των ασθενών «τυφλοί ξαναβλέπουν και κουτσοί περπατούν, λεπροί καθαρίζονται και κουφοί ακούν» (Ματθαίου 11,5) λόγια που είπε ο προφήτης Ησαϊας και επανέλαβε ο Κύριος. Καινή Διαθήκη: Ο Κύριος έδωσε εξουσία στους μαθητές του, πάνω στα δαιμόνια, να γιατρεύουν τους αρρώστους και να κηρύττουν τη βασιλεία Του Θεού (Λουκά 9,1-2). Πρώτοι αιώνες: Οι χριστιανοί έφερναν λάδι που αγιαζόταν με συγκεκριμένη ευχή στο τέλος της Θείας Ευχαριστίας και με αυτό άλειφαν τους ασθενείς που είχαν σπίτι τους. Εξ ού και η ετυμολογία της λέξεως Ευχέλαιο = (ευχή προσευχή και το έλαιο λάδι) Αργότερα η ακολουθία γινόταν και ανεξάρτητα από τη Θεία Ευχαριστία. Προστέθηκαν ευχές, ύμνοι και αναγνώσματα από την Καινή Διαθήκη, μέχρι που το μυστήριο του Ευχελαίου έλαβε την τελική του μορφή, που έχει μέχρι σήμερα και επικράτησε να γίνεται η τελετή και στα σπίτια. Σήμερα αποτελείται από ύμνους, 7 ευχές, 7 αποστολικά αναγνώσματα και 7 Ευαγγελικά αναγνώσματα. Τελείται στους ναούς τη Μ. Σαρακοστή - Μ. Τετάρτη (ως προετοιμασία για τα Πάθη και την Ανάσταση Του Κυρίου). ε. Στη συνέχεια αναφερόμαστε στο τρίτο μέρος του μαθήματος: Αμαρτία και ασθένεια: μια σύγχρονη προβληματική. Οι σύγχρονες ασθένειες (καρκίνος Έιτζ θανατηφόρες) προβληματίζουν τον άνθρωπο και τον βοηθούν να αντιληφθεί καλύτερα τη θέση της Εκκλησίας, για ένα τρόπο ζωής σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση που πραγματικά δίνει αληθινό νόημα στη ζωή του ανθρώπου. Προκαλούμε συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα, μέσα από την οποία ακούμε τις διάφορες απόψεις των μαθητών με ανοχή, διάκριση και ευγένεια. Επιμένουμε ιδιαίτερα στο ότι η απομάκρυνση από το θέλημα Του Θεού, μπορεί να προκαλέσει σωματική ασθένεια (απελευθέρωση των ηθών «προοδευτικότητα» - Έιτζ κ.ά.). Θέτουμε στους μαθητές τον προβληματισμό ότι η καλύτερη προφύλαξη από το Έιτζ και πολλές άλλες θανατηφόρες ασθένειες, είναι η επιλογή μιας πιο ηθικής και πνευματικής ζωής, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση. Τέλος υπενθυμίζουμε στους μαθητές ότι το Ευχέλαιο προσφέρει σωματική και ψυχική θεραπεία με βασική και μοναδική προϋπόθεση την πίστη.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Επαγωγική, διαλογική. Εποπτικά Μέσα: Διαφάνειες, θαύματα - θεραπείες Του Χριστού - εικόνες από το μυστήριο του Ευχελαίου. Ε. Αξιολόγηση: 1. Ποια είναι η σχέση αμαρτίας και ασθένειας στον 20ό αιώνα;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Όνομα:... ΚΕΦ.27. Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΗΣ: ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ 1.Να βάλετε στη σωστή σειρά τα στάδια θεραπείας των ασθενών από Το Χριστό. α. Συζήτηση με τον ασθενή β. Σωματική θεραπεία γ. Θεραπεία της αιτίας της ασθένειας δ. Πλησίασμα του ασθενή ε. Διάγνωση 2.Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα που ταιριάζουν στη στήλη Β. Α Β 1. σύσταση Ευχελαίου α. «θώρακας δυνάμεως» 2. Παλαιά Διαθήκη β. Διχασμός 3. αγιασμένο λάδι γ. Προσευχή 4. αμαρτία δ. «όλα επιτρέπονται» 5. 20 ός αιώνας ε. Μεσσίας ς. αναγνώσματα 1... 2... 3... 4... 5... ζ. Κύριος 3. Σημειώστε δίπλα από κάθε πρόταση ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ α. Ο Μεσσίας, σύμφωνα με τους προφήτες, θα ήταν «ζωσμένος με δικαιοσύνη και θα βοηθούσε τους πτωχούς».... β. Πρώτοι οι Απόστολοι άρχισαν να θεραπεύουν αρρώστους με τη δύναμη που τους έδωσε Ο Κύριος... γ. Από τα πρώτα αποστολικά χρόνια είχε διαμορφωθεί το μυστήριο του Ευχελαίου όπως είναι σήμερα.... δ. Το αγιασμένο λάδι ονομάζεται «αποτρεπτικό από κάθε διαβολική ενέργεια»... ε. Το μυστήριο του Ευχελαίου τελείται μόνο τη Μεγάλη Σαρακοστή.... στ. Στην πρώτη Εκκλησία ο άρρωστος αλειφόταν με λάδι για τη θεραπεία του... 4. Σε ποιους απευθύνεται το μυστήριο του Ευχελαίου;... 5. Για ποια αιτία θα αισθανόσασταν την ανάγκη να συμμετάσχετε στο μυστήριο του Ευχελαίου;... ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ