αποτελέσει πραγματικό αρωγό των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.

Αριθμός φύλου 14 ΠΕΡΙΟΔΟΣ B ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008 Ισχυρός ο τουρισμός ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΙΝΗΣΗ Ελληνικός Τουρισμός 2008 Οι αφίξεις, με μικρές διαφοροποιήσεις κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι ενώ η γενικότερη οικονομική κρίση φαίνεται να προβληματίζει τον ξενοδοχειακό κλάδο. Σελ. 04-05 ΦΟΡΕΙΣ ΣΕΤΕ Ο συντονισμός των συναρμόδιων υπουργείων για τον τουρισμό αποτελεί πλέον επιτακτική ανάγκη για την ανάπτυξή του αλλά και τη συνεισφορά του στην ελληνική οικονομία. Σελ. 06 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Άρης Σπηλιωτόπουλος Παρά τη δυσμενή διεθνή οικονομική συγκυρία, ο ελληνικός τουρισμός συγκράτησε φέτος τις δυνάμεις του, δηλώνει ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης. Σελ. 07 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Lindian Village Η κα Μαρίζα Σβυριάδη, διευθύνουσα σύμβουλος του ροδίτικου ξενοδοχειακού συγκροτήματος, μιλά στο xenia news για το επιχειρηματικό σχέδιο επέκτασης της μονάδας. Σελ. 08 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Σεραφείμ Τσόκας Ο γ.γ. της περιφέρειας αναλύει τις επιδόσεις από τις παραδοσιακές και τις αναδυόμενες αγορές για τον τουρισμό της Κρήτης, στη συνέντευξή του στο xenia news. Σελ. 09 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Αναπτυξιακός Νόμος Βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο για επενδυτικά σχέδια στον τουρισμό, μεταποίηση, ενέργεια και ειδικά επενδυτικά σχέδια στον τομέα των υπηρεσιών. Σελ. 10 ΕΣΤΙΑΣΗ Οίνος και γεύση Η ανάδειξη της ελληνικής γαστρονομίας και η επίλυση των προβλημάτων του κλάδου της εστίασης, είναι αναπόσπαστοι κρίκοι της τουριστικής αλυσίδας. Σελ. 20-24 παρά τη διεθνή κρίση Αναγκαία η ενεργοποίηση των συναρμόδιων υπουργείων για να συνεχισθεί η ανάπτυξη Η παγκόσμια οικονομική κρίση έρχεται να καταδείξει, για μια ακόμη φορά, τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει ο τουρισμός στην ελληνική οικονομία και την απασχόληση. Παρά την πιστωτική ασφυξία, που βιώνουν επιχειρήσεις και καταναλωτές, ο ελληνικός τουρισμός κατάφερε να διατηρήσει τις δυνάμεις του δείχνοντας στην πολιτεία -αλλά και στην κοινωνία- ότι με τις κατάλληλες στηρίξεις ο τομέας μπορεί να αποτελέσει τον κινητήριο μοχλό για την παραγωγή περισσότερου εισοδήματος στη χώρα και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Τα στοιχεία, άλλωστε, είναι συντριπτικά υπέρ του τουρισμού: Η συμμετοχή του τομέα και εφέτος στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας ξεπερνά το 18% όταν η βιομηχανία συνεισφέρει μόλις το 6%, με σταθερά πτωτική τάση. Δικαιολογημένα ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης είπε, μετά την πρόσφατη Κυβερνητική Επιτροπή για τον τουρισμό, ότι ο τουριστικός τομέας αποτελεί το οικονομικό οξυγόνο της χώρας. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι η κυβέρνηση, η οποία 40ή xenia 21-24 Νοεμβρίου στο ExpoAthens διακηρύσσει ότι η αιχμή της οικονομικής πολιτικής είναι ο τουρισμός, να κάνει πράξη τα λόγια, να βρει λύση στο μείζον πρόβλημα των συναρμοδιοτήτων των υπουργείων -όπως ζήτησε και ο ΣΕΤΕ- και να ενισχύσει το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης με αρμοδιότητες και πόρους, ώστε να αποτελέσει πραγματικό αρωγό των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Προς αυτήν την κατεύθυνση, χαρακτηριστική είναι η φράση του προέδρου του ΣΕΤΕ, Ν. Αγγελόπουλου: «Εάν συνεχίσουμε να παραμένουμε αδρανείς στη λήψη σοβαρών μέτρων ανάπτυξης του τουριστικού τομέα μέσα από μια στοχευμένη κεντρική πολιτική, οι οποιεσδήποτε καλές προσπάθειες προώθησης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος που καταβάλλονται τα τελευταία χρόνια από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, όποια βελτίωση και αν σημειώσουν, δεν είναι δυνατόν από μόνες τους να προκαλέσουν τη θετική ανατροπή που έχει ανάγκη ο τομέας του τουρισμού για να ξεφύγει από τις χαμηλές επιδόσεις, σε σχέση με τις πραγματικές του δυνατότητες, και να αποδώσει τελικά τη σημαντική Στα πλαίσια της 40ής επετειακής διεθνούς έκθεσης τουριστικής βιομηχανίας, η xenia Εκθέσεις - Συνέδρια Α.Ε. υλοποιεί και φέτος δύο πολύ σημαντικά project. Το πρώτο αφορά την έκδοση της μελέτης «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ: οι τάσεις παγκόσμια - οι προοπτικές στην Ελλάδα». Ανάλυση ενός ραγδαία αναπτυσσόμενου κλάδου της παγκόσμιας οικονομίας. Το δεύτερο xenia Spa Project θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια λειτουργίας της έκθεσης σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο 200 τ.μ. Ένα ολοκληρωμένο παράδειγμα εργονομικής λειτουργίας spa που μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε τουριστικό κατάλυμα. Στα πλαίσια προβολής και ανάπτυξης της xenia, η εταιρεία θα συμμετέχει στη διεθνή έκθεση Hostelco. Σελ. 16-18 βοήθεια που μπορεί στο ΑΕΠ, στο ισοζύγιο πληρωμών, στην απασχόληση και στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη». Οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, πάντως, παρά τα προβλήματα και τη διεθνή κρίση, επενδύουν συνεχώς στην αναβάθμιση της ποιότητας των εγκαταστάσεων και των υπηρεσιών. Τα στοιχεία της έρευνας Συγκυρίας μεταξύ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας, που ξεκίνησε να διεξάγει από εφέτος το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), είναι αποκαλυπτικά: Σχεδόν τα δύο τρίτα (63,9%) των επιχειρήσεων προχώρησαν σε σημαντικές επενδύσεις που αφορούσαν κυρίως την ανακαίνιση δωματίων (45,5%), τον μηχανολογικό εξοπλισμό (κλιματισμός κ.λπ., 39,9%), τη Πρόσωπα Κωστής Χατζηδάκης βελτίωση των χώρων υποδοχής (39,6%) και τη μηχανοργάνωση (31,2%). Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (27%) έκανε επενδύσεις που αφορούσαν την προστασία του περιβάλλοντος. Ακολουθούν η ασφάλεια χώρων (23,1%), η βελτίωση της κατηγορίας του ξενοδοχείου (11,1%) και η επέκταση/αύξηση του αριθμού των δωματίων (8,4%). Η διεθνής έκθεση xenia αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανη γι αυτήν την ποιοτική αναβάθμιση της ξενοδοχειακής βιομηχανίας της χώρας, εισφέροντας εδώ και 40 χρόνια τις νέες τάσεις σε όλο το φάσμα των προϊόντων, αλλά και δείχνοντας καινούργιους δρόμους ανάπτυξης μέσα από εμπεριστατωμένες μελέτες. Το υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών έχει δρομολογήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα ζητήματα της Ολυμπιακής Αεροπορίας, του ΟΣΕ, αλλά και άλλων τομέων αρμοδιότητάς του, οι εξελίξεις των οποίων αφορούν άμεσα τον ελληνικό τουρισμό. Ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης, στην αποκλειστική του συνέντευξη στο xenia news και απαντώντας στην ερώτηση αν είναι αισιόδοξος για το αποτέλεσμα, απαντά αφοπλιστικά: «Βαδίζουμε στο δρόμο της Ευρώπης και αυτό αποτελεί εγγύηση ότι βαδίζουμε σωστά». Σελ. 03

02 Editorial Σανίδα σωτηρίας Τ ους τελευταίους μήνες διανύουμε την πιο κρίσιμη και συνάμα, αβέβαιη περίοδο της πρόσφατης ιστορίας, όσων αφορά την παγκόσμια οικονομία. Μπορεί να μην έχουμε ακόμα νιώσει το σύνολο των κραδασμών της χρηματοπιστωτικής κρίσης που μαστίζει τις περισσότερο φιλελεύθερες οικονομίες, κρίνοντας όμως από τις εκτιμήσεις των αναλυτών, αργά ή γρήγορα θα τους βιώσουμε. Εξ άλλου, κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τη μετάβαση από τη δραχμή στο ευρώ. Όταν οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και οι Ισπανοί «γκρίνιαζαν» για την ακρίβεια, εμείς καυχιόμασταν για την ομαλή μετάβαση στο νέο νόμισμα. Και μπορεί το ραντεβού μας με τις δυσάρεστες συνέπειες της εισαγωγής μας στην ευρωζώνη να καθυστέρησε λίγο, η ακρίβεια όμως ήρθε κι έμεινε. Τί μένει τώρα; Υπάρχει σανίδα σωτηρίας, αν όχι για να προσπεράσουμε την κρίση, έστω για να μετριάσουμε τις οδυνηρές συνέπειές της; Για μια ακόμα φορά ο τουρισμός είναι το σωσίβιο που θα σώσει την παρτίδα. Δεν είναι απλώς μια σημαντική πηγή εσόδων για τους λίγους (όπως η ναυτιλία) και την εθνική οικονομία. Είναι ο εγγυητής της απασχόλησης εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων (20% του ενεργού πληθυσμού) στα αστικά κέντρα και, πολύ περισσότερο, στην άγονη περιφέρεια που δεν έχει εναλλακτικές δυνατότητες απορρόφησης επενδύσεων προς όφελος της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας. Παρά την κατά 18% συνεισφορά του στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, παραμένει ένας κλάδος υποτιμημένος σε σχέση με τις πραγματικές του δυνατότητες και τη ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη που δύναται να προσφέρει. Εν μέσω λοιπόν της γενικότερης κρίσης που βιώνει η παγκόσμια οικονομία, είναι πολυτέλεια να αγνοούμε τη σημασία του δυναμικότερου κλάδου της οικονομίας. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ xenia news ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΤΗΣ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ xenia Εκθέσεις-Συνέδρια Α.Ε. 3ης Σεπτεμβρίου 59, Τ.Κ. 104 33, Αθήνα τηλ. 210-8842916, fax 210-8216720, e-mail: info@xenia.gr Νίκος Κούμανης Γιάννης Παπαδόπουλος Μαρί-Μαντλέν Λοράντου e-mail: pressoffice@xenia.gr Βίκη Τρύφωνα Ζαφειρώ Χατζοπούλου Μαρία Αγγελοπούλου e-mail: adv@xenia.gr Τρύφων Γεωργαλλίδης Ε.Π.Ε. e-mail: info@georgallidis.com Το xenia news είναι μία 3μηνιαία έκδοση της xenia Εκθέσεις-Συνέδρια Α.Ε. για την οικονομία, τον τουρισμό και τις επιχειρήσεις. Έτος κυκλοφορίας 1/2003. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ολόκληρων ή μέρους των κειμένων του εντύπου χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Τα κείμενα που δημοσιεύονται δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις της επιχείρησης. ΤΑΚΗΣ ΔΗΜΑΚΟΥΛΕΑΣ Στο φίλο και συνεργάτη, που πάντα αργούσε να έρθει αλλά έφυγε νωρίς Ήρθε ο ψηλός, ένα γλυκό εσπρέσο Το γραφείο της xenia άλλαξε, το κουδούνι δε θα χτυπήσει πια και κανείς δε θα ξαναπεί, ένα εσπρεσάκι σε παρακαλώ, γλυκό O ψηλός ήρθε! Ο ψηλός, με τα μεγάλα μάτια και το φωτεινό πρόσωπο, που από συνεργάτης έγινε φίλος και κομμάτι του είμαστε σαν άνθρωποι και σαν εταιρία δε θα ξαναέρθει, παρόλο που θα συνεχίσουμε να έχουμε εσπρέσο και ζάχαρη Δε θα υπάρξουν ξανά, οι ατελείωτες ώρες συζητήσεων που ξεκινούσαν για τη «δουλειά» αλλά κατέληγαν στα όνειρα και τους φόβους μας. Είναι σίγουρο ότι θα παραμείνουν στην καρδιά, τη σκέψη και το μυαλό μας, άλλωστε ο τρόπος που έζησες, η άποψη σου για τη ζωή, λίγους μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστους. Το κενό όχι μόνο δεν περιγράφεται αλλά ούτε μπορεί να αντικατασταθεί. Είχες το χάρισμα, να γίνεσαι απαραίτητος, χωρίς να επιβάλλεσαι κέρδιζες τη θέση σου στη ζωή των άλλων με τη δύναμη της ψυχής σου, με το ενδιαφέρον που έδειχνες για ό,τι τους απασχολούσε, μικρό ή μεγάλο. Εύκολα άφηνες κατά μέρος τις προσωπικές σου φιλοδοξίες, τα θέλω σου, για τους ανθρώπους με τους οποίους συνδέθηκες. Τουλάχιστον αυτό εισπράξαμε εμείς από σένα. Τίποτα δε κρυβόταν από πίσω, ήσουν ό,τι έβλεπε κανείς μπροστά του. Δεν ήσουν όμως μόνο «ένα καλό παιδί», αυτό είναι τόσο λίγο, ήσουν καλός Άνθρωπος, ανοιχτό πνεύμα με ιδιαίτερη αντίληψη, σκέψη και ευφυΐα. Συνεργαστήκαμε πολύ στενά, τα τελευταία ιδίως χρόνια και η συμβολή σου, ήταν περισσότερο από σημαντική, μας δίδαξες Πέρα από σύμβουλος έκδοσης του xenia news, υπήρξες και σύμβουλος της καρδιάς μας για ένανέναν από μας, και όλους μαζί. Αν το κενό που άφησες στους φίλους σου είναι τεράστιο, τότε αυτό που άφησες στην οικογένεια σου δεν υπάρχει μέγεθος για να μετρηθεί. Είμαστε πολύ τυχεροί, που σε γνωρίσαμε, που συνεργαστήκαμε μα πάνω από όλα που υπήρξες Φίλος μας. Σ ευχαριστούμε Έρευνα συγκυρίας του ΙΤΕΠ Επενδύσεις στο 64% των ξενοδοχείων πέρυσι Δύο στις τρεις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις προέβησαν σε επενδύσεις εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των παρεχομένων υπηρεσιών πέρυσι, σύμφωνα με την έρευνα συγκυρίας, μεταξύ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας, που ξεκίνησε να διεξάγει από εφέτος το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ). Η έρευνα θα πραγματοποιείται δύο φορές τον χρόνο, μία πριν από την έναρξη της τουριστικής περιόδου και μία μετά τη λήξη της. Η συνέχιση των επενδύσεων εκσυγχρονισμού στα ξενοδοχεία, όπως επισημαίνεται στην έρευνα, πιστοποιεί το θετικό κλίμα που υπάρχει στους επιχειρηματίες του κλάδου για τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού. Αναλυτικά: το 63,8% των ξενοδοχείων του δείγματος της έρευνας προέβη σε σημαντικές επενδύσεις που αφορούσαν κυρίως την ανακαίνιση δωματίων (45,5%), τον μηχανολογικό εξοπλισμό (κλιματισμός, κλπ., 39,9%), τη βελτίωση των χώρων υποδοχής (39,6%) και τη μηχανοργάνωση (31,2%). Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (27%) έκανε επενδύσεις που αφορούσαν την προστασία του περιβάλλοντος. Ακολουθούν η ασφάλεια χώρων (23,1%), η βελτίωση της κατηγορίας του ξενοδοχείου (11,1%) και η επέκταση/αύξηση του αριθμού των δωματίων (8,4%). Τα υπόλοιπα συμπεράσματα της έρευνας είναι τα ακόλουθα: Η γενική εικόνα Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, το κλίμα εμφανίζεται μάλλον θετικό και το ποσοστό των μεγάλων επιχειρήσεων που αναμένουν αύξηση της μέσης πληρότητας, σε σχέση με πέρυσι, είναι μεγαλύτερο από το ποσοστό των επιχειρήσεων που πιστεύουν ότι θα μειωθεί. Ανάλογες θετικές, αλλά συγκρατημένες, προβλέψεις επικρατούν για τον κύκλο εργασιών και τον αριθμό των απασχολουμένων. Η μόνη αρνητική πρόβλεψη αφορά τη μέση διάρκεια του αριθμού των διανυκτερεύσεων των επισκεπτών. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής των πελατών είναι μεγαλύτερο από το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπουν αύξηση. Το θετικό κλίμα επιβεβαιώνεται και από τις επενδύσεις που έκαναν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις το προηγούμενο έτος, που επίσης οφείλονται και στη θετική πορεία των τελευταίων χρόνων. Τέλος, η πλειονότητα των επιχειρήσεων πιστεύει ότι οι βασικοί παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξή τους οφείλεται στη γενική οικονομική κρίση, στον διεθνή ανταγωνισμό, τη μικρή περίοδο επαρκούς πληρότητας λόγω εποχικότητας και στην έλλειψη κρατικής υποστήριξης. Προβλέψεις Οσον αφορά τη μέση πληρότητα, οι μισές επιχειρήσεις (49,6%) προβλέπουν ότι κατά τη φετινή θερινή περίοδο θα είναι περίπου η ίδια σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή. Αύξηση της μέσης πληρότητας προβλέπει το 28,2% και μείωση το 22,2%. Μάλιστα, οι επιχειρήσεις που αναμένουν στασιμότητα, προβλέπουν ότι η μέση πληρότητα θα ανέλθει σε 75% έναντι 78,4% των επιχειρήσεων που προβλέπουν αύξηση και 63,2% των επιχειρήσεων που προβλέπουν μείωση. Συνολικά, η μέση πληρότητα προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 72,3% με βάση τις απαντήσεις των επιχειρήσεων του δείγματος. Αύξηση του κύκλου εργασιών προβλέπει το 40,6% των επιχειρήσεων, ενώ αύξηση των τιμών των προσφερομένων υπηρεσιών προβλέπει το 46,6%. Αντίθετα, μείωση του κύκλου εργασιών αναμένει το 16,4% των ξενοδοχείων και μείωση των τιμών το 7,6%, ενώ τα ποσοστά των επιχειρήσεων που προβλέπουν ότι τόσο ο κύκλος εργασιών όσο και οι τιμές θα παραμείνουν περίπου στα περυσινά επίπεδα ανέρχονται σε 43% και 45,8%, αντίστοιχα. Η πλειονότητα (70,7%) των εκπροσώπων των ξενοδοχείων πιστεύει ότι η απασχόληση στις επιχειρήσεις τους θα παραμείνει στα ίδια με πέρυσι επίπεδα. Αύξηση της απασχόλησης προβλέπει το 24,6% και μείωση μόνο το 4,7%. Τέλος, όσον αφορά τη μέση διάρκεια παραμονής των πελατών σε διανυκτερεύσεις, η πλειονότητα (82,1%) των ερωτώμενων προβλέπει ότι θα είναι περίπου η ίδια με πέρυσι, 7,7% προβλέπει αύξηση και 10,3% μείωση. Οι ξενοδόχοι της πρώτης κατηγορίας εκτιμούν ότι η μέση διάρκεια παραμονής θα διαμορφωθεί σε 7 διανυκτερεύσεις, έναντι 7,5 διανυκτερεύσεων των επιχειρήσεων που προβλέπουν αύξηση και 6,4 των επιχειρήσεων που προβλέπουν μείωση. Συνολικά, η μέση παραμονή προβλέπεται να ανέλθει σε 6,7 διανυκτερεύσεις. Μηχανοργάνωση - Νέες Τεχνολογίες Τέλος, το επίπεδο της μηχανοργάνωσης των επιχειρήσεων του δείγματος κρίνεται ικανοποιητικό και οι περισσότερες επιχειρήσεις κάνουν χρήση των νέων τεχνολογιών. Συγκεκριμένα, το 87,7% των ξενοδοχείων χρησιμοποιεί το διαδίκτυο (internet) για κρατήσεις με μέσο ποσοστό κρατήσεων 13,6%. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν ιστοσελίδα με διαφήμιση στο διαδίκτυο (site) ανέρχεται σε 89,9%, και από τις λοιπές επιχειρήσεις (10,1%), που δεν διαθέτουν, το 28% σκοπεύει να εγκαταστήσει στο άμεσο μέλλον.

03 Ðñüóùðá ΚΩΣΤΗς ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ, Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών Ο δρόμος της Ευρώπης εγγύηση για την επιτυχία Το υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών έχει δρομολογήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα ζητήματα της Ολυμπιακής Αεροπορίας, του ΟΣΕ, αλλά και άλλων τομέων αρμοδιότητάς του, οι εξελίξεις των οποίων αφορούν άμεσα τον ελληνικό τουρισμό. Ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης, στην αποκλειστική του συνέντευξη στο xenia news και απαντώντας στην ερώτηση αν είναι αισιόδοξος για το αποτέλεσμα, απαντά αφοπλιστικά: «Βαδίζουμε στο δρόμο της Ευρώπης και αυτό αποτελεί εγγύηση ότι βαδίζουμε σωστά». Η Ελλάδα να επιταχύνει τον βηματισμό της, να γίνει πιο σύγχρονη, πιο ανταγωνιστική προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες. Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ Ο κ. Χατζηδάκης αναλύει, επίσης, τις δράσεις του υπουργείου στα αεροδρόμια, τραμ, προαστιακό, αστικές συγκοινωνίες, υπογραμμίζει ότι έδωσε εντολή στην ΥΠΑ να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την προσέλκυση και άλλων αεροπορικών εταιρειών στη χώρα μας (ειδικά για τις εταιρείες χαμηλού κόστους) και διαβεβαιώνει ότι οι επενδύσεις εξωραϊσμού των αεροδρομίων, που ξεκίνησαν εφέτος, θα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο. Κύριε υπουργέ, το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών έχει συναρμοδιότητες στα θέματα Τουρισμού, γι αυτό και ο κλάδος ενδιαφέρεται και παρακολουθεί τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά τις ΔΕΚΟ που εξυπηρετούν την τουριστική κίνηση (Ολυμπιακή, ΟΣΕ). Πόσο αισιόδοξος είστε ότι τουλάχιστον θα δρομολογήσετε λύσεις που θα εξασφαλίσουν καλύτερες ημέρες στον τομέα ευθύνης σας; Δεν είναι θέμα αισιοδοξίας. Είναι θέμα κοινής λογικής. Ο σχεδιασμός μας και στην περίπτωση της Ολυμπιακής και στην περίπτωση του ΟΣΕ έγινε κατόπιν προσεκτικής και εμπεριστατωμένης μελέτης από ειδικούς, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους και θέτοντας συγκεκριμένους στόχους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Επενδύουμε στο μετρήσιμο έργο και στηριζόμαστε στο αποτέλεσμα. Βαδίζουμε στον δρόμο της Ευρώπης και αυτό αποτελεί εγγύηση ότι βαδίζουμε σωστά. Θα θέλαμε επιγραμματικά να μας πείτε το αποτέλεσμα που προσδοκάτε με τα σχέδιά σας για Ολυμπιακή, ΟΣΕ και αεροδρόμια. Ειδικά, για την Ολυμπιακή, που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον ελληνικό τουρισμό, πώς φαντάζεστε την «επόμενη ημέρα»; Στον ΟΣΕ προχωρούμε σε μια μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή που την επιβάλλουν οι συνθήκες αλλά και οι μελλοντικές εθνικές και ευρωπαϊκές προκλήσεις. Στόχος μας είναι αφενός να μειώσουμε το ετήσιο λειτουργικό έλλειμμα του οργανισμού από 455 εκατ. ευρώ που είναι σήμερα σε 80 εκατ. ευρώ μέχρι το 2010 και αφετέρου να θέσουμε τις βάσεις για την ανάπτυξη του ΟΣΕ. Για την Ολυμπιακή, με το σχέδιό μας για αποκρατικοποίηση, το οποίο για πρώτη φορά έχει την έγκριση της Ε.Ε., πετυχαίνουμε τη μετάβαση σε μια νέα, υγιή Ολυμπιακή, με το όνομα και το σήμα που όλοι γνωρίζουμε, χωρίς χρέη, με απρόσκοπτη σύνδεση των νησιών και με πλήρη κάλυψη των εργαζομένων. Υπολογίζουμε ότι την άνοιξη του 2009 θα έχουμε πλήρη λειτουργία της νέας αποκρατικοποιημένης Ολυμπιακής, ενώ στο ενδιάμεσο στάδιο δεν θα υπάρξει καμιά δυσλειτουργία όσον αφορά την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, σύμφωνα με το σχέδιό μας, πετυχαίνουμε τη λειτουργία της νέας εταιρείας με το 65% τουλάχιστον του υπάρχοντος πτητικού έργου. Από την επόμενη μέρα ο νέος επενδυτής έχει τη δυνατότητα άμεσης ανάπτυξης της εταιρείας. Ποια τα βασικά έργα, που υλοποιούνται ή έχουν προγραμματισθεί για την αναβάθμιση σε αεροδρόμια, σιδηρόδρομο, τραμ, προαστιακό και ΟΑΣΑ; Αυτή την περίοδο, ολοκληρώνονται τα έργα σε δώδεκα αεροδρόμια συνολικού ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ. Προγραμματίζονται έργα σε δεκαέξι αεροδρόμια ύψους 900 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ εφοδιάζονται τα αεροδρόμια με εξοπλισμό αεροναυτιλίας ύψους 140 εκατομμυρίων ευρώ και με εξοπλισμό ασφαλείας ύψους 140 εκατομμυρίων ευρώ. Προχωρεί, επίσης, η κατασκευή του αεροδρομίου Καστελλίου στην Κρήτη, το νέο μεγάλο αεροδρόμιο της Κρήτης, που θα γίνει με σύμβαση παραχώρησης και που την ευθύνη της κατασκευής έχει το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Για τα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, που σήμερα αποτελούν ανεκμετάλλευτη πηγή πλούτου, στόχος μας η εξεύρεση πρόσθετων πόρων προκειμένου να αξιοποιήσουμε νέες ιδέες και να ικανοποιήσουμε τα ήδη υπάρχοντα αιτήματα. Θέλουμε, λοιπόν, να προσελκύσουμε και ιδιωτικές επενδύσεις για την ανάπτυξη των αεροδρομίων, είτε με ΣΔΙΤ είτε με άλλες μεθόδους, π.χ. παραχώρηση της εκμετάλλευσης ορισμένων χώρων. Στόχος μας είναι να μετατρέψουμε τα αεροδρόμια αυτά, από απλούς διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης, σε μικρούς πόλους τοπικής ανάπτυξης. Όσον αφορά τον ελληνικό σιδηρόδρομο, προχωρούμε στην ολοκλήρωση των έργων στη γραμμή Πάτρα Αθήνα Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας. Υπολογίζουμε ότι, μέχρι το 2013, η διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη θα είναι 3 ώρες και 20 λεπτά και, μέχρι το 2014, η διαδρομή Αθήνα - Πάτρα θα είναι λιγότερο από 2 ώρες. Παράλληλα, ο προαστιακός της Αθήνας επεκτείνεται μέχρι το Λαύριο. Για τις αστικές συγκοινωνίες έχουμε εκπονήσει ένα συνολικό πρόγραμμα αναβάθμισης. Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει επέκταση του τραμ στον Πειραιά, μέχρι το 2010, και του ηλεκτρικού από την Κηφισιά στην Εθνική Οδό, μέχρι το 2013, και από εκεί στον Αγιο Στέφανο. Επίσης, ενισχύουμε τον στόλο της ΕΘΕΛ με 320 καινούργια λεωφορεία, τελευταίας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, τα οποία θα είναι «καθαρά» λεωφορεία. Σε αυτά θα προστεθούν άλλα 200 λεωφορεία φυσικού αερίου, καθιστώντας την Αθήνα την πρώτη πόλη στην Ευρώπη στη χρήση φυσικού αερίου στα μέσα μεταφοράς. Επίσης, από τις αρχές Οκτώβρη θα εφαρμοστεί σταδιακά η αναδιάρθρωση των δρομολογίων του ΟΑΣΑ ώστε να τροφοδοτούνται καλύτερα τα μέσα σταθερής τροχιάς, δηλαδή το μετρό και ο ηλεκτρικός εξυπηρετώντας πιο αποτελεσματικά τους πολίτες. Ο τουρισμός στη χώρα μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αερομεταφορές. Τι κάνει το υπουργείο σας για την προσέλκυση νέων αεροπορικών εταιρειών και, κυρίως, αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους, που αυξάνουν τις μετακινήσεις; Ασφαλώς και θέλουμε να προσελκύσουμε εταιρείες κάθε μορφής, ιδιαίτερα καθώς είμαστε τουριστική χώρα. Αυτή είναι, άλλωστε και η εντολή μου στην ΥΠΑ. Από εκεί και μετά, προφανώς θα πρέπει να εξασφαλίσουμε και τα χρήματα που χρειαζόμαστε για τη συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό των αεροδρομίων. Πάντως, σε σχέση με τα τέλη χρήσεως των αερολιμένων, πρέπει να ξέρετε ότι υπάρχει απόφαση πρόσφατη σχετικά, του 2007, με βάση την οποία μειώνονται για τη χειμερινή περίοδο τα τέλη κατά 50%, προκειμένου να διευκολύνεται, μεταξύ των άλλων, και ο χειμερινός τουρισμός. Το υπουργείο Μεταφορών είναι από τα πρώτα με συναρμοδιότητα στον Τουρισμό. Στα πρώτα χρόνια των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ μάλιστα, είχε τεθεί και θέμα δημιουργίας Υπουργείου Τουρισμού και Αερομεταφορών. Εσείς, πώς τα πάτε στη συνεργασία σας με το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης; Υπάρχει άριστη συνεργασία με το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης καθώς ο στόχος μας είναι κοινός. Η Ελλάδα να επιταχύνει τον βηματισμό της, να γίνει πιο σύγχρονη, πιο ανταγωνιστική προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες της αλλά και στους επισκέπτες. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι πριν από λίγο καιρό το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης και βασισμένο σε μια πρόταση που είχε υποβληθεί από τον ΣΕΤΕ, τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, προχώρησε στην αισθητική αναβάθμιση των ελληνικών περιφερειακών αεροδρομίων. Ενα έργο που δεν ήταν μεγάλης κλίμακας, κόστισε περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ, αλλά είχε πολύ ουσιαστικό αποτέλεσμα, σε σχέση με τα λεφτά που ξοδέψαμε. Ηταν παρεμβάσεις στην εικόνα των αεροδρομίων, οι οποίες δεν έγιναν άπαξ. Δέσμευσή μας είναι και του χρόνου και κάθε χρόνο, να γίνονται τέτοιου είδους παρεμβάσεις, οι οποίες βοηθάνε την εικόνα των αεροδρομίων και την εικόνα της χώρας.

04 Êßíçóç Ελληνικός τουρισμός 2008 Συγκράτηση των αφίξεων, συρρίκνωση των εργασιών Συγκρατημένες εμφανίζονται οι εκτιμήσεις για την τουριστική κίνηση στην Ελλάδα το 2008, τουλάχιστον σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία. Οι αφίξεις φαίνεται να κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με πέρσι, με μικρές διαφοροποιήσεις ανά προορισμό, ωστόσο, η γενικότερη οικονομική κρίση φαίνεται ότι θα έχει επιπτώσεις στον κύκλο εργασιών των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, ο οποίος, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων και A αντιπροέδρου του ΣΕΤΕ, Ανδρέα Ανδρεάδη, θα είναι μειωμένος κατά 3% - 4% εφέτος, έναντι της περυσινής χρονιάς. της ΒΙΚΗΣ ΤΡΥΦΩΝΑ Ως προς τις αφίξεις, πάντως, οι μικρομεταβολές δεν μπορούν να αποτελέσουν ούτε αντικείμενο καταστροφολογίας ούτε αντικείμενο πανηγυρισμών, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι το 2007 ήταν χρονιά - ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό. Την έκπληξη, πάντως, έκανε φέτος η Κεφαλλονιά, η οποία παρά τις έντονες φήμες για σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή, που είχαν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στην έναρξη της τουριστικής περιόδου για το νησί, κατάφερε να σημειώσει αύξηση στις αφίξεις στο αεροδρόμιό της κατά 19%. Σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε ο ΣΕΤΕ, συγκεντρώνοντας στοιχεία από 13 επιλεγμένα αεροδρόμια της χώρας τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% των συνολικών αεροπορικών αφίξεων αλλοδαπών και το 74% των συνολικών αφίξεων αλλοδαπών με κάθε μέσο, το οκτάμηνο Ιανουάριος - Αύγουστος 2008 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2007 παρουσιάζει οριακή μεταβολή της τάξης του -0,78%. Οι κλασικές αγορές της Ελλάδας (Αγγλία, Γερμανία) είχαν σημαντική πτώση ως επίπτωση της χρηματοοικονομικής κρίσης που πλήττει όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και όλο τον κόσμο. Ωστόσο την κατάσταση «έσωσαν» φέτος οι επονομαζόμενες νέες αγορές, όπως η Ρωσία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Τσεχία, η Πολωνία και μάλιστα οι τουρίστες που προέρχονταν από τις πιο κοντινές μας χώρες έφτασαν στην Ελλάδα σε μεγάλο ποσοστό οδικώς. Μεταξύ άλλων, ο ΣΕΤΕ σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, τονίζει ότι: «Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι αν κάποια στιγμή ο ελληνικός τουρισμός καταφέρει και επιλύσει έστω και ένα μέρος από το σύνολο των διαχρονικών διαρθρωτικών προβλημάτων που τον ταλανίζουν, τότε όχι απλά θα διατηρεί τα κεκτημένα σε περιόδους διεθνούς κρίσης, αλλά θα σημειώνει σταθερά ανοδική πορεία». Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη επαρκούς συστήματος αναλυτικής καταγραφής και παρακολούθησης της τουριστικής οικονομίας. Μπορεί οι αφίξεις στα αεροδρόμια να είναι ένας καθοριστικός παράγοντας για τη χώρα μας, ωστόσο οι αφίξεις δεν είναι το μοναδικό στοιχείο που καθορίζει την πορεία του τουρισμού, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι στις αφίξεις από εξωτερικό καταμετρώνται και οι αφίξεις των μεταναστών που ζουν στη χώρα μας και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν τουρίστες. Σε ό,τι αφορά στον εσωτερικό τουρισμό, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περιορισμό του χρόνου διακοπών των Ελλήνων, οι οποίοι προτίμησαν για άλλη μια χρονιά τις μικρές αποδράσεις αλλά και τα εξοχικά φίλων και γνωστών, φροντίζοντας να ξοδέψουν όσο το δυνατό λιγότερα. Αντίθετα, δεν ήταν λίγοι αυτοί που προτίμησαν να ξοδέψουν το ποσό που διέθεταν για τις διακοπές τους για ταξίδια στο εξωτερικό. Οι εισπράξεις Πάντως, το σημαντικότερο στοιχείο στην τουριστική οικονομία είναι οι τουριστικές εισπράξεις. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα διαθέσιμα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουλίου 2008 σημειώθηκε αύξηση κατά 5,9% σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρσι. Πιο συγκεκριμένα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 198 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2007, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις (δηλαδή οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους) αυξήθηκαν κατά 332 εκατ. ευρώ (ή 5,9%). Ωστόσο, προβληματισμό θα πρέπει να προκαλεί ότι οι ακαθάριστες πληρωμές (δηλαδή οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος) αυξήθηκαν κατά 134 εκατ. ευρώ (ή 10,1%), κάτι που σημαίνει ότι περισσότεροι Ελληνες επέλεξαν να κάνουν τις διακοπές τους στο εξωτερικό. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η Τράπεζα της Ελλάδος δεν είχε επεξεργαστεί τα στοιχεία του Αυγούστους έτσι ώστε να έχουμε μια πιο αντιπροσωπευτική εικόνα, ωστόσο το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης δηλώνει ότι «η Τράπεζα της Ελλάδας καταγράφει αύξηση των τουριστικών εσόδων της τάξης του 8,5%, σε σχέση με το 2007 δικαιώνοντας τη στρατηγική που επελέγη να ακολουθηθεί και η οποία στοχεύει στον ποιοτικό τουρισμό, καθώς και τη στρατηγική διείσδυσης στις νέες αναδυόμενες αγορές». Μπορεί πάντως οι εισπράξεις φέτος να σημείωσαν ανοδική πορεία, ωστόσο ο προβληματισμός στους επιχειρηματίες είναι διάχυτος, λόγω της κρίσης που πλήττει την παγκόσμια οικονομία. Η υπερβολικά μεγάλη αύξηση της τιμής του πετρελαίου δημιούργησε αλυσιδωτές αντιδράσεις σε διάφορους κλάδους της οικονομίας, παρασύροντας τις τιμές πολλών αγαθών προς τα πάνω, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα από την πλευρά του τουρίστα να αυξήσει ανάλογα το εισόδημά του. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις για πτωχεύσεις αεροπορικών εταιρειών αλλά και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του εξωτερικού, είναι ενδεικτικές της κατάστασης που επικρατεί. Την ίδια ώρα, τα νέα μέτρα φορολογίας που επιβάλει το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών και κυρίως ο φόρος ακίνητης περιουσίας επιβαρύνει επιπλέον τις τουριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες βλέπουν τα έξοδά τους να ανεβαίνουν πολύ περισσότερο από τα έσοδα. Τουριστικές εισπράξεις Ιανουαρίου - Ιουλίου (σε εκατ. ευρώ) 2006 2007 2008 5.566,4 5.645,6 5.977,7 Οι νέες αγορές Η Ρωσία αλλά και η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία είχαν φέτος την τιμητική τους ως χώρες προέλευσης τουριστών για την Ελλάδα. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, η Χαλκιδική και η Κρήτη αλλά και τα παράλια της Βόρειας Ελλάδας και της Ηπείρου παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 10%, λόγω των επισκεπτών από χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Εκτιμάται μάλιστα ότι οι αφίξεις από τις νέες αναδυόμενες αγορές ξεπέρασαν το 1.000.000 επισκέπτες. Αυτό φαίνεται να αποτελεί επιτυχία της πολιτικής που επέλεξε η παρούσα ηγεσία θέτοντας ως προτεραιότητα τη διείσδυση σε νέες αναδυόμενες αγορές, με την ίδρυση γραφείου ΕΟΤ στη Ρουμανία αλλά και τη στρατηγική συμμαχία με τη Ρωσία. Αττική: προβληματισμός λόγω της πτώσης Υστερα από μια αρκετά καλή χρονιά για την Αθήνα και τα περίχωρα, το 2008 φαίνεται να δημιουργεί έντονες ανησυχίες στους ξενοδόχους και τους τουριστικούς επιχειρηματίες της πρωτεύουσας. Οπως αναφέρει ο κ. Γιώργος Τσακίρης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής: «Η επικρατούσα ατμόσφαιρα καθ όλη τη διάρκεια του 2008 δεν θα μπορούσε φυσικά να μας ενθουσιάζει και το 2008 έχει ήδη αποκτήσει τον χαρακτήρα μιας «δύσκολης» τουριστικής χρονιάς. Μέχρι τον Ιούνιο η κατάσταση ήταν από στάσιμη -σε περσινά επίπεδα- μέχρι ελαφρά πτωτική, κάτι το οποίο ήταν σχετικά αναμενόμενο, αφού η διεθνής αρνητική οικονομική συγκυρία έπληξε -και- τον τουρισμό. Η Αθήνα έδειξε ανθεκτικότητα το πρώτο εξάμηνο του 2008, ωστόσο μας προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο Ιούνιος και ο Ιούλιος -οι οποίοι θεωρούνται σημαντικοί τουριστικοί μήνες- κινήθηκαν πτωτικά. (Τα στοιχεία του Ιουλίου φανερώνουν πτώση της μέσης πληρότητας στα ξενοδοχεία της Αθήνας - Αττικής κατά 4,1%, έναντι του περσινού Ιουλίου. Σε ό,τι αφορά στον Ιούνιο, επίσης παρατηρήθηκε πτώση της μέσης πληρότητας, έναντι του περσινού Ιουνίου, της τάξης του 1,90 %). Αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα «μηνύματα» του φετινού Αυγούστου. Παράλληλα, σύμφωνα και με τα στοιχεία κίνησης που συγκεντρώνει η ΕΞΑ-Α -σε σχέση με τις ανταγωνίστριες πόλεις (ευρωπαϊκό benchmarking το οποίο διενεργεί για λογαριασμό της ΕΞΑ-A η εταιρεία GBR Consulting / τα στοιχεία του αφορούν πληρότητες - σε δωμάτια σε ξενοδοχεία 5*, 4*και 3*) για τη χρονική περίοδο από Ιανουάριο έως Ιούλιο 2008, προκύπτει πτώση της μέσης πληρότητας κατά 2,3%. Η μικρή για την Αθήνα άνοδος που παρατηρήθηκε στη μέση τιμή δωματίου κατά 5,7% και στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο συγκρινόμενες με την επιτυχία άλλων πόλεων μας δημιουργεί προβληματισμούς κυρίως γιατί το 2009 αναμένεται πως θα είναι μια χρονιά ακόμη πιο δύσκολη. Αντιλαμβανόμαστε πως πρέπει να επανατοποθετηθούμε ως τουριστικός προορισμός στον ευρωπαϊκό και τον διεθνή χάρτη». Ρόδος: στασιμότητα και αγωνία για το μέλλον Το μεγάλο τουριστικό νησί των Δωδεκανήσων φαίνεται να κλείνει την τουριστική σεζόν περίπου στα περσινά επίπεδα ίσως και λίγο χαμηλότερα, όπως εκτιμά ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ρόδου, Βασίλης Μηναΐδης. Αν και οι πυρκαγιές που ξέσπασαν στο νησί στις αρχές του καλοκαιριού δημιούργησαν προβλήματα με έκτακτες αναχωρήσεις και λίγες ακυρώσεις, τελικά η κίνηση τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ανέβηκε ισοσκελίζοντας τις προηγούμενες απώλειες. Αρκετά ικανοποιητικά κινείται και ο Σεπτέμβριος (η Ρόδος είναι από το νησιά που έχει τουριστική κίνηση και μετά τις... μαζικές αναχωρήσεις του Αυγούστου) αλλά ο Οκτώβριος ίσως έχει μεγάλη αρνητική εξέλιξη. Το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το νησί πλέον είναι η υπερπροσφορά κλινών. Αυτή τη στιγμή, όπως αναφέρει ο κ. Μηναΐδης, λειτουργούν στη νησί περίπου 11.000-12.000 κλίνες και του χρόνου θα προστεθούν επιπλέον 5.000-6.000 κλίνες πολυτελείας, ενώ εκτιμάται στα επόμενα δύο χρόνια τα κρεβάτια μπορεί και να διπλασιαστούν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πτώση των πληροτήτων των ξενοδοχείων σε ετήσιο επίπεδο αφού η αύξηση των κλινών είναι μεγαλύτερη από την αύξηση των αφίξεων και σαφώς μεγαλύτερη από την αύξηση των διανυκτερεύσεων. Παράλληλα, ο κ. Μηναΐδης αναφέρει: «Η δυσμενής οικονομική συγκυρία, η οποία δεν φαίνεται να είναι μόνο πρόσκαιρη, θα οδηγήσει στην περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης, κάτι που δεν επηρεάζει μόνο τα έσοδα των ξενοδοχείων αλλά και όλων των κλάδων που άμεσα ή έμμεσα επωφελούνται του τουρισμού. Οι πτωχεύσεις των αεροπορικών εταιρειών θα δημιουργήσουν αλυσιδωτές επιπτώσεις σε όλη την οικονομική δραστηριότητα». Πάντως μέχρι στιγμής, τα συμβόλαια που υπογράφουν οι ξενοδόχοι με τους μεγάλους τουριστικούς οργανισμούς του εξωτερικού εμφανίζουν άνοδο στις τιμές κατά 5% - 6%. Κρήτη: σωτήριες οι νέες αγορές Και στην Κρήτη, η οποία αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της

05 Êßíçóç Ελληνικός τουρισμός 2008 χώρας μας, η κίνηση φέτος κινήθηκε στα περσινά επίπεδα, ίσως και λίγο χαμηλότερα. Οπως τονίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ρεθύμνου, Νικόλαος Βουρβαχάκης, «η απογοήτευση στην αρχή της σεζόν ήταν διάχυτη αλλά τελικά οι τρεις κεντρικοί μήνες του καλοκαιριού, Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος, πήγαν καλά. Ευτυχώς μπήκαν καινούργιες αγορές, όπως η Ρωσία, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, ενώ η πτώση από την Αγγλία και τη Γερμανία ήταν αισθητή. Αλλά και ο Σεπτέμβρης και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτώβρη η κίνηση είναι αρκετά καλή. Γενικά πρόκειται για μια χρονιά που δεν θα την χαρακτηρίζαμε ούτε καλή ούτε κακή». Ο προβληματισμός και στην Κρήτη έγκειται στο γεγονός ότι η οικονομική κρίση και η επιπρόσθετη φορολογία μειώνουν τα έσοδα των τουριστικών επιχειρηματιών ενώ νέες χώρες (όπως οι Δαλματικές ακτές, το Μαρόκο που αναπτύσσει τη βόρεια ακτή του στη Μεσόγειο, κ.ά.) μπαίνουν πολύ ανταγωνιστικά στο «παιχνίδι» του τουρισμού με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα τις καινούργιες υποδομές και τα χαμηλά ημερομίσθια, κάτι που τους επιτρέπει να ρίξουν τις τιμές. Ταυτόχρονα, σε τοπικό επίπεδο, οι υποδομές στην Κρήτη χρήζουν σοβαρής προσοχής, καθώς τα δύο αεροδρόμια (Ηράκλειο και Χανιά) είναι μικρά και πεπαλαιωμένα ενώ ο δρόμος που διασχίζει τον βόρειο άξονα του νησιού είναι μικρός και παλιός. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σημειώνονται κάθε χρόνο πολλά θανατηφόρα δυστυχήματα. Χαλκιδική: άνοδος κατά 5% Η Χαλκιδική ήταν φέτος από τους ευνοημένους της τουριστικής σεζόν. «Υπολογίζεται ότι η άνοδος που σημειώθηκε στις αφίξεις ήταν της τάξης του 5%», όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής Γεράσιμος Μπακογιάννης, «με την Κεντρική Ευρώπη να παρουσιάζει στασιμότητα και τις ανατολικές χώρες να σημειώνουν μεγάλη άνοδο. Συγκεκριμένα, η ρωσική αγορά είχε άνοδο της τάξης του 30% ενώ και οι τουρίστες που έφτασαν εδώ από τις βαλκανικές χώρες ήταν κατά 20% - 30% περισσότεροι. Επίσης και η ελληνική αγορά είχε ένα καλό κομμάτι και υπολογίζουμε ότι και η επόμενη χρονιά θα εξελιχθεί θετικά για την περιοχή μας. Οι καλές υποδομές και υπηρεσίες, το πλούσιο φυσικό περιβάλλον αλλά και η εύκολη πρόσβαση στην περιοχή, καθιστούν τη Χαλκιδική πολύ ελκυστικό τουριστικό προορισμό για Ελληνες και ξένους». Ιόνιο: πτώση αλλά... Απογοήτευση επικρατεί στα νησιά του Ιονίου, με την Κέρκυρα να σημειώνει πτώση της τάξης του 5% όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Κέρκυρας, Παναγιώτης Μπράμος, αλλά και τη Ζάκυνθο να σημειώνει πτώση της τάξης του 2% - 3%. «Πρέπει να βρούμε άλλες αγορές, να φτιάξουμε τις υποδομές μας, να ανανεώσουμε τα ξενοδοχεία μας», τονίζει ο κ. Μπράμος....με εξαίρεση την Κεφαλλονιά Η Κεφαλλονιά πάντως φέτος κατάφερε να εισπράξει -σε αφίξεις τουλάχιστον- τις επενδύσεις που έκανε τα προηγούμενα χρόνια σε υποδομές, σε υπηρεσίες και σε προβολή, παρά τις φημολογίες για σεισμούς, που ως φαίνεται δεν επηρέασαν κανέναν. Οι αφίξεις παρουσιάζονται αυξημένες κατά περίπου 20% και όπως επισημαίνει ο κ. Σπύρος Γαλιατσάτος, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Κεφαλληνίας «έγιναν άλματα στις υπηρεσίες και στις εγκαταστάσεις και ο επαγγελματισμός έχει φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα, και βελτιώνεται συνεχώς. Οι άνθρωποι στην Κεφαλλονιά είναι πολύ φιλικοί και αυτό μετράει ιδιαίτερα για τον τουρίστα. Είναι χαρακτηριστικό το δημοσίευμα της Daily Mirror στις 2 Αυγούστου, που περιγράφει περιστατικό με Άγγλο τουρίστα που του πήρε ο αέρας τα χρήματα που κρατούσε στο χέρι του και έτρεξαν αμέσως 15 άνθρωποι να τον βοηθήσουν να τα μαζέψει, χωρίς να λείπει ούτε ένα ευρώ! Επίσης, το φυσικό περιβάλλον του νησιού είναι εκπληκτικό, κάτι που εκτιμάται πολύ και φροντίζουμε να το διατηρούμε πάντα καθαρό». Αυτά είναι τα καλά νέα. Υπάρχουν όμως και κακά. «Τα ξενοδοχεία επιδοτούν στην ουσία τον τουρίστα που έρχεται. Τα έσοδα είναι πολύ χαμηλά και αυτό θα φανεί τους αμέσως επόμενους μήνες που θα κάνουμε όλοι λογαριασμό». Κυκλάδες: πτώση 4% - 5% Συγκρατημένα τα πράγματα στις Κυκλάδες, με τα πιο τουριστικά νησιά, Μύκονο, Σαντορίνη και Πάρο να εμφανίζουν οριακή πτώση στις αφίξεις τους αλλά να καταφέρνουν να κρατούν τους επισκέπτες υψηλής εισοδηματικής τάξης, ενώ άλλα νησιά, όπως Σύρος, Τήνος, Σίφνος, Νάξος, Ιος, Ανδρος και Τζια, να εμφανίζουν αισθητή πτώση. Πάντως, οι μικρές Κυκλάδες και ιδιαίτερα τα Κουφονήσια, η Ανάφη, η Δονούσα και η Φολέγανδρος, νησιά με φανατικό κοινό αλλά λίγες υποδομές, διατήρησαν την προτίμηση των πιστών τους. Αλλωστε η αναζήτηση εναλλακτικού τρόπου διακοπών (που σαφώς επιβαρύνει λιγότερο το βαλάντιο του γαλαντόμου μέχρι πρότινος Ελληνα τουρίστα) φαίνεται να κερδίζει έδαφος είτε λόγω... μόδας είτε λόγω οικονομικών συνθηκών. Θαλάσσιος τουρισμός: ο τουρισμός πολυτελείας Περίπου στα περσινά επίπεδα κινήθηκε ο θαλάσσιος τουρισμός του yachting στην Ελλάδα, και... όπως αναφέρει ο Πρόεδρος Ενωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ), Αντώνης Στελιάτος, «ίσως χωρίς να ευθύνονται οι κρατικοί μηχανισμοί των αρμόδιων υπουργείων στα οποία ανήκουμε». Το yachting είναι μια πολύ ειδική μορφή τουρισμού. Πριν την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, το 90% - 95% των πελατών του συγκεκριμένου κλάδου προέρχονταν από τις ΗΠΑ. «Τώρα όμως η ισοτιμία ευρώ - δολαρίου καθώς και η τρομακτική αύξηση της τιμής του πετρελαίου οδήγηση σε συγκράτηση της περαιτέρω αύξησης και σαφώς η χρονιά δεν ήταν τόσο καλή όσο πέρσι», τονίζει ο κ. Στελιάτος. Ωστόσο φέτος και στο yachting οι Ρώσοι έσωσαν την κατάσταση ενώ και αρκετοί Λατινοαμερικάνοι έκαναν την εμφάνισή τους στα νερά του Αιγαίου. «Υπάρχουν πολλά που πρέπει να κάνει η πολιτεία ακόμα. Δεν έχουμε τις σωστές υποδομές, δεν έχουμε επαρκή αριθμό σύγχρονων μαρίνων ενώ τα προβλήματά μας με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκουμε, δεν έχουν λυθεί. Θα πρέπει να καταλάβουν οι αρμόδιοι ότι το yachting δεν είναι μόνο τα ιστιοπλοϊκά σκάφη αλλά και είναι και τα υπερπολυτελή yachts, τα οποία απευθύνονται αποκλειστικά στην αγορά του luxury travel και συμβάλλουν στην εισροή συναλλάγματος. Οι πελάτες μας είναι ιδιαίτερα εύποροι άνθρωποι που ναυλώνουν τα σκάφη αυτά για αρκετές ημέρες, αφήνοντας στη χώρα μας μεγάλα ποσά. Πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες εκείνες ώστε να αυξήσουμε αυτούς τουρίστες αντί να τους αφήσουμε να τους πάρουν οι ανταγωνίστριες χώρες», τονίζει ο κ. Στελιάτος. Εξέλιξη αεροπορικών αφίξεων Διεθνείς Αφίξεις στα κυριότερα αεροδρόμια Ιανουάριος-Αύγουστος 2008 (1) 2008 Αθήνα (2) Θεσσαλονίκη (3) Ρόδος Κως Κέρκυρα Ηράκλειο Χανιά Ζάκυνθος Κεφαλλονιά Σάμος Μυτιλήνη Χίος Σαντορίνη Σύνολο Σύνολο 2,363,022 924,592 1,036,945 524,623 635,914 1,636,755 514,686 359,619 144,952 103,864 60,700 12,979 148,347 8,466,998 2007 Αθήνα Θεσσαλονίκη (3) Ρόδος Κως Κέρκυρα Ηράκλειο Χανιά Ζάκυνθος Κεφαλλονιά Σάμος Μυτιλήνη Χίος Σαντορίνη Σύνολο Σύνολο 2,442,560 895,343 1,042,296 519,204 658,484 1,634,260 520,835 366,968 121,474 103,893 62,378 10,428 155,136 8,533,259 Δ2008/2007 Αθήνα Θεσσαλονίκη (3) Ρόδος Κως Κέρκυρα Ηράκλειο Χανιά Ζάκυνθος Κεφαλλονιά Σάμος Μυτιλήνη Χίος Σαντορίνη Σύνολο Ιαν. 13.45% 21.04% -47.53% -66.49% -3.92% 14.76% Φεβ. 4.67% 23.60% -53.29% -69.24% -7.65% 8.61% Μάρτ. 12.50% -13.61% -23.06% 88.34% -74.92% -41.17% -85.00% 3.94% Απρ. -16.83% -3.29% -12.14% 28.55% 1.69% -11.28% -23.28% 3.99% 28.81% 29.68% 62.35% 139.46% -57.65% -12.71% Μάιος -3.52% 16.46% -1.49% -3.26% 1.65% 6.31% 5.39% 0.27% 17.07% -0.82% -11.58% 11.58% -0.48% 2.00% Ιούν. -6.16% 2.81% 5.94% 2.56% -5.68% 3.80% -4.79% 1.51% 25.37% 10.87% 3.11% 26.78% -3.48% 0.40% Ιούλ. -7.02% -2.00% -1.41% 5.34% -7.53% -2.94% 1.35% -5.19% 12.21% -8.47% 2.27% 29.59% -1.24% -2.87% Αύγ. -4.25% -0.20% -2.24% -2.79% 0.52% 0.14% 0.38% -2.93% 23.29% -0.44% -10.48% 18.40% -8.17% -1.42% Σύνολο -3.26% 3.27% -0.51% 1.04% -3.43% 0.15% -1.18% -2.00% 19.33% -0.03% -2.69% 24.46% -4.38% -0.78% (1): Οι αφίξεις στα 12 αυτά αεροδρόμια αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% των συνολικών αεροπορικών αφίξεων αλλοδαπών και το 74% των συνολικών αφίξεων (με κάθε μέσο) αλλοδαπών στην χώρα μας. (2): Τα στοιχεία της Αθήνας για το διάστημα Ιαν-Ιουλ. 2008 είναι επιβεβαιωμένες αεροπορικές αφίξεις αλλοδαπών. Για τον Αύγουστο 2008 οι αφίξεις είναι κατ εκτίμηση. (3): Αφορά αφίξεις επιβατών - Ελλήνων και αλλοδαπών, διότι το Αεροδρόμιο Μακεδονία δε διαχωρίζει τις αφίξεις εξωτερικού σε Έλληνες και αλλοδαπούς. Πηγή: ΣΕΤΕ, επεξεργασία στοιχείων από ΑΙΑ (για το αεροδρόμιο της Αθήνας) - ΥΠΑ ( για τα υπόλοιπα αεροδρόμια)

06 Öïñåßò ΣΕΤΕ Οι συναρμοδιότητες πνίγουν τον τουρισμό Οι συναρμοδιότητες παραμένουν διαχρονικά η μεγαλύτερη τροχοπέδη για την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού, ενώ, στη σημερινή δύσκολη διεθνή οικονομική συγκυρία, απειλούν ακόμη και τη βιωσιμότητα των ξενοδοχειακών και λοιπών τουριστικών επιχειρήσεων. του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Στο ζήτημα αυτό επικεντρώθηκε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Νίκος Αγγελόπουλος, στην πρώτη του συνέντευξη Τύπου από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του προέδρου του ΣΕΤΕ, ζητώντας αφενός την ενίσχυση του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης με αρμοδιότητες μικρής κλίμακας από τα συναρμόδια υπουργεία και αφετέρου, για μείζονα ζητήματα, τον συντονισμό των εμπλεκόμενων με την τουριστική δραστηριότητα υπουργείων από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ως του μόνου, όπως είπε, που μπορεί να επιβάλει την πολιτική βούληση (που επανειλημμένως έχει ο ίδιος διατυπώσει), δηλαδή της ανάδειξης του τουρισμού ως πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Ο κ. Αγγελόπουλος υπενθύμισε ότι στο γρανάζι των συναρμοδιοτήτων έχουν «βαλτώσει» τα θέματα της λειτουργικής τακτοποίησης των ξενοδοχείων με πολεοδομικές παρατυπίες, της αδειοδότησης για τις κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες) των καταλυμάτων, της υπόσχεσης για κατάργηση του τέλους παρεπιδημούντων, της συνεχιζόμενης επιδότησης νέων κλινών στις κορεσμένες περιοχές της χώρας, ενώ για το προωθούμενο από το ΥΠΕΧΩΔΕ χωροταξικό σχέδιο για τον τουρισμό, όπως είπε, δεν λαμβάνονται υπόψη οι σοβαρές ενστάσεις τόσο της πολιτικής ηγεσίας του τουρισμού όσο και των εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα Αν δεν λυθεί το θέμα των συναρμοδιοτήτων, επισήμανε ο κ. Αγγελόπουλος, με τη διεθνή οικονομική κρίση, η οποία θα έχει πιο έντονες επιπτώσεις στον τουρισμό το 2009, η συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομία και στην απασχόληση θα συρρικνωθεί. «Εάν συνεχίσουμε να παραμένουμε αδρανείς στη λήψη σοβαρών μέτρων ανάπτυξης του τουριστικού τομέα μέσα από μια στοχευμένη κεντρική πολιτική, οι οποιεσδήποτε προσπάθειες από το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, δεν είναι δυνατόν από μόνες τους να προκαλέσουν τη θετική ανατροπή που έχει ανάγκη ο τομέας του τουρισμού και να αποδώσει τελικά τη σημαντική βοήθεια που μπορεί στην οικονομία συνολικά», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ. Στο επίπεδο των συναρμοδιοτήτων εντάσσονται, επίσης, θέματα, όπως είναι αυτά της απελευθέρωσης στην ακτοπλοΐα και στην επίγεια εξυπηρέτηση των αεροδρομίων (κατά τις πληροφορίες, παραμένει για ένα ακόμη χρόνο το μονοπώλιο της Ολυμπιακής στα 33 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας), καθώς και της δραματικής συρρίκνωσης των επισκέψεων στα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Ως προς τα ΣΔΙΤ στα αεροδρόμια, ουσιαστικά η ιδιωτικοποίηση, όπως είπε στη συνέντευξη ο γενικός γραμματέας του ΣΕΤΕ Τ. Κούμανης, αφορά μόνο εμπορικές χρήσεις και, επομένως, η ιδιωτικοποίηση δεν «ακουμπά» στον τουρισμό. Απολογισμός της χρονιάς Στα περυσινά επίπεδα, με διαφοροποιήσεις ανά προορισμό, κινήθηκαν οι τουριστικές αφίξεις στη χώρα μας στο οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2008, έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου, σύμφωνα με στοιχεία, που συγκέντρωσε ο ΣΕΤΕ. Ειδικότερα, οι αφίξεις στα 13 βασικά αεροδρόμια της χώρας στο εν λόγω οκτάμηνο παρουσιάζουν οριακή μείωση κατά 0,78%, η οποία, όπως παρατηρεί ο ΣΕΤΕ, αντισταθμίζεται από την αύξηση του οδικού τουρισμού από Βουλγαρία και Ρουμανία, η οποία είναι αισθητή κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Από τους μεγάλους προορισμούς της χώρας η μόνη ευνοημένη της εφετινής χρονιάς φαίνεται να είναι η Θεσσαλονίκη, που είχε 3,27% περισσότερες αεροπορικές αφίξεις από πέρυσι. Σχεδόν ίδιο ποσοστό απωλειών (- 3,26%) είχε το αεροδρόμιο της Αθήνας, όπως και της Κέρκυρας (-3,43%). Οριακές ήταν οι αυξομειώσεις των αεροπορικών αφίξεων σε Ρόδο, Κω, Ηράκλειο και Χανιά, ενώ θεαματική αύξηση (με μικρά, όμως, απόλυτα μεγέθη) καταγράφηκε στην Κεφαλονιά και Χίο (+19,33% και 24,46 % αντίστοιχα). Σύμφωνα, πάντως, με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων και α αντιπρόεδρο του ΣΕΤΕ, Ανδρέα Ανδρεάδη, η εφετινή στασιμότητα στις τουριστικές αφίξεις, με δεδομένη τη μείωση του εσωτερικού τουρισμού, την κατά 2% αύξηση των κλινών (από τις νέες, που βγήκαν στην αγορά) και τη διεθνή κρίση, που έχει επιπτώσεις στις δαπάνες και τη διάρκεια διαμονής των τουριστών, θα επιφέρει μείωση στον κύκλο εργασιών των ξενοδοχείων κατά 3% - 4%. Γι αυτό, όπως είπε στη συνέντευξη Τύπου, οι επιβαρύνσεις (νέοι φόροι, ΕΤΑΚ, κ.λπ.) καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή των ξενοδόχων... Δύσκολο το 2009 Σύμφωνα με τον κ. Αγγελόπουλο, το 2009 προοιωνίζεται εξαιρετικά δύσκολο για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς οι δύο βασικές αγορές, η Αγγλία και η Γερμανία, βιώνουν χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, που θα έχουν παρενέργεια στα ταξίδια. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ ανέφερε, επί τη ευκαιρία, έρευνα του γερμανικού τουριστικού περιοδικού FVW, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό ελκυστικότητας της Ελλάδας στους Γερμανούς τουρίστες μειώθηκε από το 16,6% πέρυσι στο 9,1% εφέτος, ενώ Ισπανία (πρώτη), Ιταλία και Πορτογαλία παρουσίασαν σημαντική αύξηση, όπως και η Τουρκία με την Αίγυπτο. Τα στοιχεία αυτά, είπε ο κ. Αγγελόπουλος, δείχνουν ότι το πρόβλημα του ακριβού ευρώ δεν είναι ούτε αρνητικός καταλύτης ούτε και κυρίαρχο κριτήριο επιλογής χώρας διακοπών. Προφανέστατα συνεκτιμώνται και αξιολογούνται σοβαρά θέματα υποδομών, ενδιαφέρουσας και έντονης τουριστικής ταυτότητας αλλά και άλλα ποιοτικά κριτήρια, στα οποία η Ελλάδα πάσχει. Ως προς την αύξηση του τουρισμού από τις ανατολικές χώρες, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ τόνισε ότι σε απόλυτα μεγέθη οι αριθμοί παραμένουν μικροί και δεν φτάνουν για να καλύψουν, βραχυπρόθεσμα αλλά και μεσοπρόθεσμα, τις σημαντικές απώλειες από τις παραδοσιακές χώρες προέλευσης των πελατών μας. Τα μακροοικονομικά της ελληνικής οικονομίας Ο κ. Αγγελόπουλος προέβη και σε μια ανάλυση των μακροοικονομικών μεγεθών στην ευρωζώνη, αλλά και της ελληνικής οικονομίας, για να δείξει το δύσκολο περιβάλλον στο οποίο κινούνται οι επιχειρήσεις. Είπε σχετικά: Αρχίζοντας από τις τελευταίες εξελίξεις στην ευρωζώνη και σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurostat, το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί στο 0,2% ακολουθώντας αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης για πρώτη φορά μετά την υιοθέτηση του ευρώ. Οι καταναλωτικές δαπάνες υποχώρησαν στο 0,2% ενώ οι επενδύσεις έχουν περιοριστεί στο 1,2%. Το ίδιο αρνητική συμπεριφορά είχαν και οι εξαγωγές που, λόγω του ισχυρού ευρώ, μειώθηκαν στο 0,4%. Τέλος, τόσο οι λιανικές πωλήσεις όσο και οι δείκτες δραστηριότητας στον μεταποιητικό τομέα και στον τομέα υπηρεσιών παραμένουν αρνητικοί για 3ο συνεχή μήνα. Μεταφερόμενοι στο επίπεδο της μιας από τις δύο κυριότερες χώρες προέλευσης των τουριστών, την Αγγλία, οι δείκτες καταγράφουν ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1,4% που είναι ο χαμηλότερος ρυθμός τα τελευταία 16 χρόνια. Ανάλογη είναι και η εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών στη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά προέλευσης των πελατών μας, τη Γερμανία. Πρώτο συμπέρασμα είναι ότι οι χώρες προέλευσης του μεγαλύτερου μέρους του εισερχόμενου στην Ελλάδα τουρισμού αντιμετωπίζουν πρόβλημα ύφεσης, άρα, όπως είπε, και προκαλούν σε εμάς ελαφρά αλλά σταθερή μείωση των αφίξεων στη χώρα μας ενώ δημιουργούν σοβαρότατες επιφυλάξεις για την εξέλιξη που θα έχει στο μέλλον η ροή τουριστών από αυτές τις δύο μεγάλες χώρες. Αναφερόμενοι στα οικονομικά μεγέθη της χώρας μας, διαπιστώνουμε δύο αντιφατικές εξελίξεις. Από τη μια μεριά ο ρυθμός ανάπτυξης κινείται, συγκριτικά με τις άλλες χώρες, σε ικανοποιητικά επίπεδα της τάξης του 3,5% και από την άλλη, με όρους πραγματικής οικονομίας, οι δημοσιονομικοί δείκτες, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, οι λιανικές πωλήσεις και ο πληθωρισμός τονίζουν μια εικόνα οικονομικής δυσπραγίας που επηρεάζει τη συντριπτική πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού. Δεύτερο συμπέρασμα: η Ελλάδα λύνει προσωρινά τα δημοσιονομικά της προβλήματα αλλά αδυνατεί να δώσει οριστικές λύσεις για τη βελτίωση των βασικών μεγεθών που χαρακτηρίζουν μια υγιή οικονομία. Ετσι, η Ελλάδα παραμένει διεθνώς στην ουρά της ανταγωνιστικότητας (65η) και της επιχειρηματικότητας (53η), ενώ οι ξένες επενδύσεις ακολουθούν έντονη καθοδική πορεία με μείωσή τους κατά 31% μεταξύ 2006 και 2007 τη στιγμή που στις χώρες του ΟΟΣΑ σημειώθηκε αύξηση για την ίδια περίοδο 64,3%. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, τόνισε ο κ. Αγγελόπουλος, και με δεδομένο ότι στους άλλους τομείς της οικονομίας οι παράμετροι λειτουργίας έρχονται, σε καθεστώς παγκοσμιοποίησης, από το εξωτερικό, μόνο ο τουρισμός βασιζόμενος σε κλιματολογικά, γεωπολιτικά και πολιτιστικά πλεονεκτήματα, έχει απεριόριστες δυνατότητες, εφόσον βεβαίως ανατραπεί ο ανεπαρκής τρόπος αντιμετώπισής του, για να καλύψει ένα μεγάλο μέρος των κενών που παρουσιάζονται σε όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας μας τόσο ευθέως όσο και μέσα από τις βοήθειες που προσφέρει στους άλλους τομείς της οικονομίας. Αρκεί να βρεθεί λύση στο ζήτημα των συναρμοδιοτήτων.

07 Åðéêáéñüôçôá aρης Σπηλιωτoπουλος, Yπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης Ο ελληνικός τουρισμός άντεξε στην κρίση Παρά τη δυσμενή διεθνή οικονομική συγκυρία, η οποία δεν απασχολεί μόνο την Ελλάδα αλλά όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, ο ελληνικός τουρισμός συγκράτησε εφέτος τις δυνάμεις του παρουσιάζοντας αυξητική τάση στις νέες αγορές σε σχέση με το 2007, δήλωσε ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Αρης Σπηλιωτόπουλος, σε συνέντευξη Τύπου, επιχειρώντας έναν απολογισμό της χρονιάς. «Διαχειριστήκαμε σωστά την παγκόσμια κρίση. Δεν θριαμβολογούμε, αλλά έχουμε κάθε λόγο να είμαστε ικανοποιημένοι», είπε ο κ. Σπηλιωτόπουλος, επισημαίνοντας ότι το 2007 ήταν χρονιά ρεκόρ ως προς τις αφίξεις για τον ελληνικό τουρισμό και, επομένως, η συγκράτηση των δυνάμεων αποτελεί θετικό γεγονός. του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης, πάντως, αναγνωρίζει ότι η διαρκώς αυξανόμενη προσθήκη νέων κλινών είναι λογικό να αφήνει δυσαρεστημένη μια κατηγορία καταλυμάτων, γι αυτό και διατυπώνει τον προβληματισμό του για το αν πρέπει να συνεχισθεί η επιδοτούμενη ανέγερση νέων ξενοδοχείων πολυτελείας στις κορεσμένες τουριστικά περιοχές της χώρας. Είπε χαρακτηριστικά: «Για να είμαστε απόλυτα ακριβείς και ειλικρινείς, θα σας έλεγα το εξής: Ας μην πάρουμε τη φετινή χρονιά. Ας πάρουμε το 2005 που ήταν μια χρονιά μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες ή το 2006. Δύο χρονιές μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που όλη η τουριστική αγορά ήταν εξαιρετικά ικανοποιημένη. Αν τα τότε μεγέθη τα είχαμε σήμερα, με τον αριθμό κλινών που έχουν δημιουργηθεί σήμερα, το 2008, θα ήταν όχι απλώς δυσαρεστημένοι, αλλά όλος ο κλάδος θα ήταν στους δρόμους. Γιατί; Διότι το 2007 που ήταν η χρονιά - ρεκόρ για την αύξηση της τουριστικής κίνησης, δεν μπόρεσε να καλύψει την αλματώδη αύξηση, σε ετήσιο επίπεδο του αριθμού των καινούριων κλινών. Οταν έρχονται να προστεθούν χιλιάδες κλίνες κάθε χρόνο, αντιλαμβάνεστε ότι αυτές οι κλίνες ψαρεύουν από την ίδια πίτα η οποία μεγαλώνει, αλλά δε μεγαλώνει με τον ίδιο ρυθμό που μεγαλώνει η προσφορά κλινών, η προσφορά κρεβατιών. Και πρέπει εδώ να αναλογιστείτε και κάτι άλλο: ότι κάθε καινούργιο ξενοδοχείο, δεν αλιεύει απλώς πελάτες. Ερχεται να διεκδικήσει κομμάτι από την πίτα από τα παλιά ξενοδοχεία, τα οποία αφού εμφανίζονται τα σύγχρονα, τα καινούργια, αντιλαμβάνεστε ότι στον ανταγωνισμό υστερούν. Αρα, είναι λογικό ότι, ως υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, είμαστε εξαιρετικά συγκρατημένοι σε αυτή την πολιτική. Είμαστε από αυτούς που πιστεύουμε ότι με αφορμή των επανασχεδιασμό του αναπτυξιακού νόμου πρέπει αυτά τα ζητήματα με πολύ θάρρος, με μεγάλη τόλμη να τα ξαναδούμε και να αναλογιστούμε ακριβώς πού στοχεύουμε. Στοχεύουμε στη δημιουργία αλόγιστων αριθμών κλινών; Ή στοχεύουμε στον ποιοτικό εκσυγχρονισμό των ήδη υφισταμένων; Βλέπετε ότι στην Ευρώπη η στροφή είναι προς τον εκσυγχρονισμό των υφισταμένων μονάδων. Βλέπετε ότι υπάρχουν χώρες που ακόμα συζητούν την απόσυρση των γηρασμένων ξενοδοχειακών κτιρίων. Ενδεχομένως αυτά να είναι μεγάλοι στόχοι για μας, αλλά τουλάχιστον ας δούμε, με μεγαλύτερη συγκράτηση το πόσες μονάδες χρειαζόμαστε. Γιατί αν δεν μπούμε σε αυτό το ζήτημα, φοβούμαι ότι όλοι θα δυσαρεστηθούν και πάρα πολύ σύντομα». Ο κ. Σπηλιωτόπουλος επισήμανε, επίσης, για την εφετινή χρονιά την κατά 8,5% αύξηση των τουριστικών εσόδων στο πρώτο εξάμηνο του έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. «Αυτό», λέει, «αποδεικνύει ότι οι προσπάθειες για αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και η διαρκής έμφαση στην ποιότητα αλλά και το εντατικό άνοιγμα σε νέες αναδυόμενες αγορές, προσφέρουν δυνατότητες αύξησης του συναλλάγματος. Και αυτό το πετύχαμε». Οι αναδυόμενες αγορές, όπως επισημαίνει, παρουσιάζουν αξιόλογη αυξητική τάση, δικαιώνοντας τη στρατηγική προσέγγιση του υπουργείου. Η ίδρυση γραφείου ΕΟΤ στη Ρουμανία, αλλά και η στρατηγική συμμαχία με τη Ρωσία αποδίδουν τα μέγιστα, καθώς, τόσο η Χαλκιδική και η Κρήτη, όσο και τα παράλια της Βόρειας Ελλάδας και της Ηπείρου, παρουσίασαν αύξηση της τάξεως του 10% λόγω των επισκεπτών από χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με κυριότερες τη Ρωσία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Οι αφίξεις από τις αναδυόμενες αγορές ξεπέρασαν το 1.000.000 επισκέπτες. Συγκεκριμένα από τη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία από την πρεσβεία μας στη Μόσχα, σημειώνεται αύξηση που φτάνει το 40%. Επίσης, στο γιότινγκ και στις προσεγγίσεις ξένων κρουαζιεροπλοίων καταγράφεται μια αύξηση κατά 10%. Ως προς τον εσωτερικό τουρισμό, φαίνεται ότι οι Έλληνες... μένουν Ελλάδα, ωστόσο, τα δύσκολα οικονομικά δεδομένα περιορίζουν τον χρόνο των διακοπών. Από στοιχεία έρευνας της TGI (11.000 ερωτώμενοι ετησίως), όπως σημειώνει ο κ. Σπηλιωτόπουλος, φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας σε ετήσιο επίπεδο (όχι μόνο καλοκαίρι) οι Ελληνες οι οποίοι κάνουν κάποιες διακοπές, εμφανίζουν γραμμική αύξηση, κινούμενοι από το 69% στο 72%. Μέρος της αύξησης προέρχεται από την ανώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη. Η έκπληξη, όμως, έγκειται στο γεγονός ότι η υπόλοιπη αύξηση προέρχεται από την αντίστοιχη κατώτερη κοινωνικο-οικονομικά τάξη. Πώς εξηγείται αυτό; Η απάντηση προέρχεται από το μέσο το οποίο επιλέγουν για να ταξιδέψουν. Και αυτό εξηγεί πολλά. Μέσα σε αυτούς που πηγαίνουν διακοπές διαπιστώνεται μείωση 4% στα ταξίδια με αεροπλάνο και 6% αντίστοιχα με πλοίο, αφήνοντας χώρο για αύξηση χρήσης σε άλλα φθηνότερα μέσα μετακίνησης όπως το τρένο ή το αυτοκίνητο. Αλλαγές, όμως, προκύπτουν για τους Ελληνες ταξιδιώτες και όσον αφορά στη διαμονή τους. Ενισχύονται οι προορισμοί με τον χαρακτηρισμό «σπίτι στο χωριό», που είναι σίγουρα φθηνότεροι. Αντίστοιχα, οι διακοπές του Σαββατοκύριακου, καθ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, εμφανίζουν μείωση της τάξης του 5% προκειμένου να εξοικονομηθούν χρήματα για τις κεντρικές διακοπές. Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις, το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης αύξησε τα Δελτία Κοινωνικού Τουρισμού κατά 40%, φτάνοντας τον αριθμό ρεκόρ των 150.000 δελτίων. Οι συναρμοδιότητες Η εύρυθμη λειτουργία του τουριστικού τομέα έχει την ιδιαιτερότητα να εξαρτάται από τη βούληση και τις αποφάσεις σειράς συναρμόδιων υπουργείων και φορέων. Ο κ. Σπηλιωτόπουλος έχει θέσει ανοιχτά την ενίσχυση του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης με αρμοδιότητες και πόρους, ώστε να επιτελέσει το έργο πιο αποτελεσματικά και παράλληλα να έχει τον ρόλο του κεντρικού συντονιστή στα θέματα συναρμοδιοτήτων. «Η τουριστική πολιτική είναι κυβερνητική πολιτική, όπως και η υλοποίησή της είναι θέμα συλλογικού κυβερνητικού προγραμματισμού, με κεντρικό συντονιστή το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης. Διότι σε έναν τομέα με τέτοιο βαθμό συνυπευθυνότητας, τελικά, κρινόμαστε συλλογικά στο έργο μας ως κυβέρνηση και όχι αποσπασματικά», ανέφερε μετά την Κυβερνητική Επιτροπή για τον τουρισμό. Το υπουργείο έχει διαμορφώσει ένα μοντέλο προτάσεων για το ζήτημα αυτό, το οποίο συζητήθηκε στην Κυβερνητική Επιτροπή και η οποία, κατά τον κ. Σπηλιωτόπουλο, μπορεί να δώσει λύσεις. «Πιστεύουμε ότι με τον έγκαιρο προγραμματισμό και την καλή διάθεση συνεργασίας των συναρμόδιων υπουργείων, των φορέων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το μοντέλο αυτό μπορεί να αποδώσει», τονίζει ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης, προσθέτοντας ότι έτσι δημιουργούνται προϋποθέσεις ανάπτυξης γύρω από την τουριστική δραστηριότητα σε όλη την περιφέρεια, με ζητούμενο: Οι σταθμοί υποδοχής, διακίνησης και αναχώρησης των επισκεπτών -αεροδρόμια, λιμάνια, μεθοριακοί σταθμοί κ.λπ.- να λειτουργούν εύρυθμα και να παρουσιάζουν ευχάριστη εικόνα. Οι δημόσιοι και κοινόχρηστοι χώροι, όλοι οι χώροι όπου κινούνται ή συγκεντρώνονται επισκέπτες, να είναι καθαροί, τακτοποιημένοι και φιλόξενοι. Η αγορά, να χαρακτηρίζεται από ποιότητα και σεβασμό προς τον καταναλωτή, δηλαδή να αστυνομεύεται και να ελέγχεται ως προς τη λειτουργία της. Οι χώροι ιστορικού ή άλλου ενδιαφέροντος, πρέπει όχι απλώς να διευκολύνουν και να ικανοποιούν τον επισκέπτη, αλλά και να δίνουν την καλύτερη δυνατή εικόνα, να αντικατοπτρίζουν τον ελληνικό πολιτισμό και όχι να τον απαξιώνουν. Οι συγκοινωνίες, οι επικοινωνίες, οι υπηρεσίες υγείας, οι γενικότερες υπηρεσίες κυρίως στις τουριστικές περιοχές, να βρίσκονται σε επίπεδο αξιοπρεπές και ικανοποιητικό. «Σε τελική ανάλυση, αυτά τα ζητούμενα, δεν αποβαίνουν μόνον προς όφελος του τουρισμού και των εκατομμυρίων επισκεπτών που δεχόμαστε κάθε χρόνο. Αφορούν άμεσα και το βιοτικό επίπεδο των ίδιων των συμπολιτών μας. Το έχουμε επισημάνει πολλές φορές και το επαναλαμβάνουμε. Δεν υπάρχει καλύτερη διαφήμιση, καλύτερη προβολή για την Ελλάδα, από τον επισκέπτη που φεύγει ικανοποιημένος και που επιθυμεί, κάποια στιγμή, να επιστρέψει. Διότι δεν είναι μόνον ότι κερδίζουμε αυτόν τον επισκέπτη, αλλά ότι αυτός με τη σειρά του θα μεταφέρει τις εντυπώσεις του και θα λειτουργήσει ως πρεσβευτής της Ελλάδας. Αν εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε τον τουρισμό μας με λογικές μάζας και διαχείρισης κεφαλιών, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να επιτύχουμε τους υψηλούς στόχους που έχουμε θέσει. Μιλάμε συχνά για τουριστική συνείδηση, αλλά μάλλον δεν συνειδητοποιούμε στον βαθμό που πρέπει, πόσο σημαντική είναι πια σήμερα αυτή η διάσταση», επισημαίνει ο κ. Σπηλιωτόπουλος.