ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Σημερινή Εικόνα Σχεδιασμός Προοπτικές Συνέδριο, 8-10 Μαρτίου 2010, Αθήνα ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ- ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ Εισήγηση Μόνιμης Επιτροπής Ενέργειας ΤΕΕ
Παράγοντες που επηρεάζουν το σχεδιασμό και τη λειτουργία των Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας Οι στόχοι που έχουν τεθεί για τη μείωση των αέριων εκπομπών και ιδιαίτερα του CO2, εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών,, οδηγούν στην αλλαγή της δομής του παραγωγικού δυναμικού που συνδέεται στο σύστημα, ενώ παράλληλα θα πρέπει να γίνει προσπάθεια για τη μείωση των απωλειών στη μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας. Η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ στα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας απαιτεί την ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς και διανομής σε νέες γεωγραφικές περιοχές και την ανάπτυξη νέων μεθόδων για την ανάλυση και έλεγχο των συστημάτων προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευστάθεια και η αξιοπιστία της λειτουργίας τους. 09/03/2010 2
Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί τη διερεύνηση θεμάτων όπως είναι η διασφάλιση επαρκούς ισχύος, οι αλληλεπιδράσεις των κανόνων ασφαλείας και των κανόνων της αγοράς, η προώθηση αποτελεσματικών επενδύσεων στα δίκτυα που πρέπει να συνδέουν μονάδες χωρίς τον προηγούμενο ενιαίο κεντρικό προγραμματισμό παραγωγής μεταφοράς κ.α. Η επίδραση που έχει η ρύθμιση των αγορών στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΣΗΕ. Ιδιαίτερη σημασία έχουν το μοντέλο λειτουργίας της αγοράς σε κάθε χώρα και η ρύθμιση των μονοπωλιακών δικτύων. Σχετικό θέμα είναι η πρόσφατη αναθεώρηση της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας (Οδηγία 2009/72/ΕΚ αντί της 2003/54/ΕΚ) για τη διαχείριση και το ιδιοκτησιακό καθεστώς των συστημάτων μεταφοράς, που σχετίζεται και με την οργάνωση των Διαχειριστών. 09/03/2010 3
Η ραγδαία αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ισχύος στις περιόδους αιχμής, με την εκτεταμένη χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων, οδηγεί στην αναζήτηση λύσεων για θέματα διαχείρισης της ζήτησης, ανάπτυξη διεθνών διασυνδέσεων, εντατικότερη εκμετάλλευση των γραμμών μεταφοράς. Παρακολούθηση, ποσοτικοποίηση και κοστολόγηση για την ποιότητα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας (συνέχεια τροφοδότησης, ποιότητα τάσης και συχνότητας κ.α). Κανόνες για συνδέσεις χρηστών. Η σημερινή κατάσταση των υπαρχόντων δικτύων μεταφοράς και διανομής, τα οποία χαρακτηρίζονται ηρζ σε πολλές χώρες από τον πεπαλαιωμένο εγκατεστημένο εξοπλισμό. Οι έντονες αντιδράσεις στην κατασκευή νέων έργων για περιβαλλοντικούς λόγους. 09/03/2010 4
Ιδιαίτερα θέματα για το Ελληνικό Σύστημα Ηλεκτρικής Ενέργειας Το κύριο χαρακτηριστικό του Ελληνικού συστήματος είναι η γεωγραφική ανισοκατανομή μεταξύ παραγωγής και φορτίων λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης σταθμών παραγωγής και της ύπαρξης σημαντικών διεθνών διασυνδέσεων στο Βόρειο τμήμα της χώρας ενώ το κέντρο κατανάλωσης είναι στο Νότιο τμήμα (περιοχή Αττικής). Επίσης, η Πελοπόννησος δεν συνδέεται στο βασικό κορμό διακίνησης ενέργειας στην ηπειρωτική χώρα (400 kv). Η απελευθέρωση της αγοράς στην Ελλάδα άρχισε το έτος 2001 και ευρίσκεται σε εξέλιξη. Η δημιουργία κοινών κανόνων για την αγορά ηλεκτρισμού των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης και οι σύγχρονες τάσεις για την ενοποίηση της Ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν τις σημερινές προκλήσεις. Ένα σημαντικό επίκαιρο ρυθμιστικό θέμα, είναι να αποφασιστεί ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η μεταφορά της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ στο εθνικό δίκαιο της Ελλάδας (νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις), περιλαμβανομένης της επιλογής ενός εκ των εναλλακτικών σχημάτων (ISO, ITO) για τη διαχείριση των συστημάτων μεταφοράς. 09/03/2010 5
Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ στην Πάτρα, στις 16 Φεβρουαρίου 2009, με θέμα: «ΔΙΚΤΥΑ, ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Η διοργάνωση έγινε σε συνεργασία με το Περιφερειακό Τμήμα Δυτικής Ελλάδας του ΤΕΕ, το Πανεπιστήμιο Πατρών και την Ελληνική Επιτροπή CIGRE. Το πρώτο μέρος της ημερίδας ήταν αφιερωμένο στο επιστημονικό έργο του αείμνηστου συναδέλφου Δημοσθένη Αγορή, ως φόρο τιμής στη μνήμη του, με αφορμή την παρέλευση 3 ετών από το χαμό του. Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας, παρουσιάστηκαν δώδεκα εισηγήσεις από διακεκριμένους επιστήμονες που δραστηριοποιούνται ενεργά σε όλα τα σχετικά αντικείμενα. 09/03/2010 6
Διαπιστώσεις και Προτάσεις Είναι αναγκαία η ενίσχυση στο Νότιο τμήμα του συστήματος και ιδιαίτερα η επέκταση του συστήματος 400kV προς την Πελοπόννησο τόσο για την κάλυψη της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης στην Πελοπόννησο όσο και για την ασφαλή λειτουργία του ελληνικού συστήματος. Επιπρόσθετα η επέκταση αυτή επιτρέπει την ανάπτυξη νέου παραγωγικού δυναμικού, τόσο συμβατικού όσο και από ΑΠΕ, στην περιοχή αυτή ενώ μειώνει παράλληλα και τις απώλειες μεταφοράς. Είναι αναγκαία η ανάπτυξη των υποδομών του δικτύου (νέοι υποσταθμοί ΥΤ/ΜΤ, δίκτυα ΜΤ κλπ) και ενίσχυση των υφιστάμενων για γα τις ανάγκες αάγες κάλυψης άυψης της αυξανόμενης ζήτησης φορτίου, ου, τη μείωση των απωλειών, τη βελτίωση της ποιότητας της τάσης και την ενίσχυση της δυνατότητας άμεσης εναλλακτικής τροφοδότησης των φορτίων σε περίπτωση συμβάντων. 09/03/2010 7
Η τήρηση των ορίων της Διεθνούς Επιτροπής Προστασίας έναντι Μη Ιονίζουσας Ακτινοβολίας (ICNIRP) εξασφαλίζει τις απαιτήσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την προστασία των ανθρώπων έα έναντι των ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων και δεν δικαιολογούνται υπερβολικές αντιδράσεις που βασίζονται σε υιοθέτηση αυθαίρετων ορίων χαμηλής έκθεσης. Η ικανοποίηση των αναγκών επέκτασης και βελτίωσης του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας προϋποθέτει την κοινωνική αποδοχή και νομοθετικές ρυθμίσεις για επιτάχυνση των απαραίτητων έργων. Όλα τα έργα ανάπτυξης των υποδομών του δικτύου προϋποθέτουν την αποδοχή των πολιτών, με τη συμμετοχή όλων των φορέων προς αυτή την κατεύθυνση. Ως παράδειγμα, μετά από πρόταση της ΔΕΗ και έγκριση της ΡΑΕ έχει επανεργοποιηθεί από τη ΔΕΗ η πολιτική της αισθητικής αναβάθμισης των δικτύων διανομής, με ποσοστό συμμετοχής 50% από ΔΕΗ και 50% από φορείς (κυρίως ΟΤΑ αλλά και Υπουργεία). 09/03/2010 8
Η αυτοματοποίηση του Δικτύου με την ανάπτυξη τηλεχειρισμών και προμήθεια εξοπλισμού νέας τεχνολογίας έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού και χρόνου αποκατάστασης βλαβών, την καλύτερη εξυπηρέτηση καταναλωτών και την εξοικονόμηση πόρων (υλικά, ανθρωποώρες). Πρακτικό παράδειγμα, είναι τα ευεργετικά αποτελέσματα της εφαρμογής των μέτρων αυτών στο δίκτυο της Πελοποννήσου. Οι μοντέρνες διαδικασίες επιθεώρησης και συντήρησης περιλαμβάνουν μεθόδους που βασίζονται στην κατάσταση του εξοπλισμού, τις απαιτήσεις αξιοπιστίας και τη σημαντικότητα του εξοπλισμού και η εφαρμογή τους απαιτεί τη χρήση κατάλληλων πληροφοριακών συστημάτων. Η ΔΕΗ προωθεί την εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων σύγχρονων μεθόδων επιθεώρησης θώ και διερευνά νέες αρχές συντήρησης που βασίζονται στην κατάσταση του εξοπλισμού. 09/03/2010 9
To μοντέλο αγοράς που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα (κοινοπραξία pool) απαιτεί σύνθετες ύθ και πολύπλοκες λ διαδικασίες. δ Η εξέλιξη ξ της εφαρμογής του μοντέλου συνεχίζεται με την αποσαφήνιση λεπτομερειών για το χειρισμό θεμάτων που εμφανίζονται στην πράξη. Παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν σημαντικά την Οριακή Τιμή Συστήματος είναι οι διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, το παραγωγικό δυναμικό από τις υδροηλεκτρικές μονάδες (βροχοπτώσεις), η βιομηχανική κατανάλωση, οι καιρικές συνθήκες (επηρεασμός ό οικιακής κατανάλωσης), ) η ικανότητα μεταφοράς των διεθνών διασυνδέσεων στις οποίες έχει αναπτυχθεί έντονος ανταγωνισμός, κ.α. Οι Κώδικες πρέπει να προσαρμοσθούν κατάλληλα λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις της αξιοπιστίας λειτουργίας του συστήματος και του κόστους της. Οι απαιτήσεις ποιότητας των πελατών μπορεί να συσχετισθούν με τιμολόγια που βασίζονται σε καθορισμένες στάθμες αξιοπιστίας ποιότητας ποιότητας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. 09/03/2010 10
Η Κατανεμημένη Παραγωγή μπορεί να συνεισφέρει στον περιορισμό των απωλειών ενέργειας κατά τη μεταφορά της με τα δίκτυα και στη μείωση του κόστους επέκτασης των δικτύων. Η διείσδυση Κατανεμημένης Παραγωγής είναι ένα αρκετά σύνθετο πρόβλημα στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον επιβάλλει αλλαγές στον παραδοσιακό σχεδιασμό και λειτουργία τους. Η Κατανεμημένη Παραγωγή μπορεί να βελτιώσει την αξιοπιστία και ποιότητα της παροχής ενέργειας στους καταναλωτές με την ανάπτυξη των μικροδικτύων. Η λειτουργία των δικτύων θα υποστηρίζεται από σύγχρονο τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό και κατανεμημένα πληροφοριακά συστήματα ώστε να είναι πιο «έξυπνα» δίκτυα από τα σημερινά. 09/03/2010 11
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας 09/03/2010 12