Φιλοτέλεια Περιοδικό της Ελληνικής Φιλοτελικής Εταιρείας Journal of the Hellenic Philotelic Society

Φιλοτέλεια Περιοδικό της Ελληνικής Φιλοτελικής Εταιρείας Journal of the Hellenic Philotelic Society 702 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2017 January - February 2017 Philotelia Έτος 94 Vol. 94 ISSN: 0031-8264

2 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 άποψη Ένα ερωτηματολόγιο από τα Βρετανικά Ταχυδρομεία Τα Βρετανικά Ταχυδρομεία (Royal Mail), με την ανάρτηση ενός ερωτηματολογίου στην ιστοσελίδα τους, διεξάγουν μια καταμέτρηση προθέσεων, ανάμεσα στο πολυπληθές πελατολόγιό τους, με αντικείμενο το πρόγραμμα των αναμνηστικών εκδόσεων του 2019. Το ερώτημα στο κοινό τίθεται ως εξής: "Ακολουθούν τρεις κατηγορίες με θέματα επετείων και γεγονότων. Επιλέξτε τρία θέματα από κάθε κατηγορία, τα οποία σας φαίνονται περισσότερο ελκυστικά και τα οποία θα αγοράζατε με σκοπό να τα κρατήσετε". Οι τρεις κατηγορίες είναι: (α) ιστορία και μεταφορές, (β) τέχνες, λογοτεχνία, αρχιτεκτονική και (γ) επιστήμη, αθλητισμός και φυσικός κόσμος. Κάθε κατηγορία περιέχει εννέα διαφορετικά θέματα συν την επιλογή "κανένα από τα παραπάνω". Στο τέλος του ερωτηματολογίου, ο ερωτώμενος έχει το δικαίωμα να εκφράσει ελεύθερα τις προτάσεις του για τη δημιουργία γραμματοσήμων, πάντοτε όμως στο πλαίσιο "...τα οποία θα αγοράζατε για τη συλλογή σας". Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς σ' αυτή την ενέργεια των Βρετανικών Ταχυδρομείων! Πρώτα-πρώτα, το γεγονός ότι δύο χρόνια νωρίτερα έχουν καταλήξει στα 27 θέματα του 2019, από τα οποία τα εννέα θα πάρουν τον δρόμο για το τυπογραφείο, χωρίς παρεμβάσεις από υπουργικά γραφεία, τηλεφωνήματα από το Μπάκινχαμ ή τη Ντάουνινγκ στρητ κτλ. Δεύτερον, την αφοπλιστική ειλικρίνεια του ερωτηματολογίου, το οποίο σε πέντε σημεία επαναλαμβάνει ορθά-κοφτά τη φράση "...τα οποία θα αγοράζατε με σκοπό να τα κρατήσετε", ή περίπου. Προχωρημένες τεχνικές πωλήσεων; Κάτι ξέρουν ασφαλώς οι Βρετανοί. Τρίτον, στην κατηγορία "ιστορία και μεταφορές" περιλαμβάνεται η επέτειος των 150 ετών της Βασιλικής Φιλοτελικής Εταιρείας του Λονδίνου (Royal Philatelic Society London). Εκείνοι το 2019, εμείς το 2025, ευχόμαστε μέχρι τότε να υπάρχουν Ελληνικά Ταχυδρομεία για να εκδώσουν το γραμματόσημο για την επέτειο των 100 ετών της δικής μας Ελληνικής Φιλοτελικής Εταιρείας. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ότι έδωσαν βήμα σε όλους τους πελάτες τους, όπου γης, να καταθέσουν την άποψή τους. Θέλησαν να τους ευχαριστήσουν κατά κάποιο τρόπο για τα προϊόντα που τόσα χρόνια αγοράζουν και, φυσικά, να τους κρατήσουν κοντά τους. Με τον πιο απλό και οικονομικό τρόπο. Κάτι ξέρουν ασφαλώς οι Βρετανοί. Κ.Χ. Eξώφυλλο: Ο ισπανικός εμφύλιος (σελ. 50) On cover: The Spanish civil war (p. 50) Φιλοτέλεια Διμηνιαίο περιοδικό Από το 1924 Διανέμεται δωρεάν στα μέλη της ΕΦΕ ΙΔΡΥΤΗΣ: Σ. Ι. Μακρυμίχαλος ΙΔIΟΚΤΗΤΗΣ: Ελληνική Φιλοτελική Εταιρεία, Ακαδημίας 57, 10679 Αθήνα, τηλ: 210 3621125 ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: Αθήνα 30, Υπόλοιπη Ελλάδα 20, Ευρώπη 40, Εκτός Ευρώπης 45 ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Κ. Χαζάπης (Έφορος), Σ. Μπόζοβιτς, Α. Νικολαΐδης, Α. Ρητορίδης Υπεύθυνος έκδοσης: Κώστας Χαζάπης, Νεφέλης 3, Π. Φάληρο Υπεύθυνος τυπογραφείου: Φωτόλιο & Typicon ΑΕ, Αγ. Ιωάννης Ρέντης Κωδικός Εντύπου (Διεύθυνσης Εποπτείας ΜΜΕ, Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας): 4104 URL: www.hps.gr Twitter: @HPSgr e-mail: hps@hps.gr Philotelia Βimonthly journal Since 1924 Distributed free of charge to HPS members FOUNDER: S. J. Macrymichalos OWNER: Hellenic Philotelic Society, Academias 57, GR-10679 Athens, tel: +30 210 3621125 SUBSCRIPTION RATES: Athens 30, Rest of Greece 20, Europe 40, Rest of the World 45 EDITORIAL COMMITTEE: C. Chazapis (Editor), S. Bosovitch, A. Nikolaidis, A. Ritoridis

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 3 περιεχόμενα contents 4 Σφραγίδα κινητού ταχυδρομείου ΑΘΗΝΩΝ-ΘΗΒΩΝ, από τον Δ. Βαρελά Ambulant postmark Athens-Thiva, by D. Varelas 7 Ο Εθνικός Διχασμός και οι ταχυδρομικές του συνέπειες, από τον Μ. Μυλωνάκη The National Schism and its impact on the postal service, by M. Mylonakis 18 Φιλοτελική κίνηση Philatelic news 21 Ο χρόνος διαβίβασης των ειδήσεων στον γαλλικό Τύπο κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης The time needed for the transmission of news in the French press during the Greek Revolution 23 Περί επιγραφής των επιστολών - Σημάνσεις της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας για την ορθή αναγραφή των διευθύνσεων επικοινωνίας, από τον Ν. Μαλλούχο On addressing the mail - Special markings used by the Postal Service for the correct addressing of the mail, by N. Mallouchos 29 Νέα βιβλία: (α) Ι. Νταή, Τα ελληνικά ταχυδρομικά τέλη 1828-1875, από τον Α.Β. (β) Κατάλογοι Michel, από τον Κ.Χ. New books: (a) J. Daes, The Greek postal rates 1828-1875, by A.V., (b) Michel catalogues, by C.C. 33 Ε.Φ.Ε. (α) Η Ετήσια Γενική Συνέλευση του 2017, (β) Αποτελέσματα χρήσης 2016, (γ) Περιουσιακή κατάσταση (31.12.2016), (δ) Λέσχη Ερμής (18.1.2017) H.P.S. (a) The 2017 Annual General Assembly, (b) 2016 balance sheets, (c) Financial status (31.12.2016), (d) Hermes Club (18.1.2017) 38 Συνοπτικοί πίνακες των ταχ. τελών μεταξύ Ιονίων Νήσων και Ελλάδας, από τον Γ. Νταή Concise tables of the postal rates between Ionian Islands and Greece, by J. Daes 50 Ο ισπανικός εμφύλιος (1936-39), από τον Π. Λεούση The Spanish civil war (1936-39), by P. Leoussis 54 Ιδιαίτερες ακυρώσεις γραμματοσήμων (II), από τον Μ. Κουτσουνάκη Unusual cancellations of postage stamps (IΙ), by M. Koutsounakis 59 Φιλοτελικές ειδήσεις από την Κύπρο Cyprus philatelic news 60 Επιστολές στη Φιλοτέλεια Letters to Philotelia 62 Το Φιλοτελικό Ίδρυμα της Ολλανδίας The Philatelic Foundation of the Netherlands (Stichting Filatelie) 63 Μια ιστορική φιλοτελική ταυτότητα A historic philatelic identity card Η Ελληνική Φιλοτελική Εταιρεία στη Βικιπαίδεια

4 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 Σφραγίδα κινητού ταχυδρομείου ΑΘΗΝΩΝ-ΘΗΒΩΝ από τον Δημήτρη Βαρελά Όταν ήλθε στην κατοχή μου αυτό το γραμματόσημο του ενός λεπτού του Ιπτάμενου Ερμή με περίμενε μια έκπληξη, είχα μπροστά μου ένα νέο και άγνωστο αποτύπωμα σιδηροδρομικής σφραγίδας κινητού ταχυδρομείου ή όχι (εικ. 1); Η πρώτη συζήτηση έγινε με τον φίλο Αλέξανδρο Γαληνό και οι πιθανές εκδοχές που καταλήξαμε, αρχικά, ήταν ΑΘΗΝΩΝ ΘΗ(ΣΕΙΟΝ) ή ΑΘΗΝΩΝ ΘΗ(ΒΩΝ); Τα χαρακτηριστικά του αποτυπώματος Οι πρώτες διαπιστώσεις που προκύπτουν από αυτήν τη σφραγίδα είναι οι ακόλουθες: 1. Η ευκρινής λέξη ΑΘΗΝΩΝ που δεν επιδέχεται αμφιβολία στην ανάγνωσή της. 2. Η ύπαρξη παύλας (-) μετά τη λέξη ΑΘΗΝΩΝ που επίσης είναι ευδιάκριτη. 3. Η εμφανής ύπαρξη ενός Θ μετά την παύλα που καθιστά απόλυτα σαφές ότι μετά την παύλα (-) ακολουθεί ένα καλοσχηματισμένο Θ, χωρίς αμφιβολία. 4. Η ύπαρξη ενός Η, έστω και λίγο κακοτυπωμένο. Φαίνεται, επίσης, ότι δεξιά του Θ υπάρχει μια ελλειψοειδής γραμμή, η οποία πιθανολογείται ότι ανήκει σε άλλη σφραγίδα, στο άνω δεξιό Κυκλοφόρησε το δέκατο πέμπτο CD στη σειρά της Φιλοτέλειας 2016 Διατίθεται πλήρης σειρά CD 2002-2016 Κάθε έτος σε ενιαίο pdf αρχείο 384 σελίδων πλήρως έγχρωμο, πλήρως ψηφιοποιημένο με εύκολη αναζήτηση με σελιδοδείκτες (bookmarks) στα άρθρα/μελέτες 1 CD 7,00 ευρώ* 3-5 CD 6,00 ευρώ/cd* 6-15 CD 5,00 ευρώ/cd* *συν έξοδα αποστολής Special edition with English bookmarks also available

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 5 μέρος του γραμματοσήμου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι, το πρώτο, μετά το Θ, γράμμα, είναι Ε, ώστε να οδηγηθούμε στην εκδοχή (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ή έστω ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ) και τούτο διότι η επόμενη κάθετη γραμμή (δεύτερο μετά το Θ γράμμα) δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί αρχή ενός Σ. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά το Θ θα διαπιστώσουμε ότι η οριζόντια παύλα εντός του γράμματος έχει σκουρότερο χρώμα από το περίγραμμα, όπως και στη συνέχεια φαίνεται μία σκούρα κάθετη γραμμή στη μέση του επόμενου γράμματος, που μπορεί να μας οδηγήσει στην πιθανολόγηση του γράμματος Η ως συνεχόμενο του Θ, έστω και "ελαφρώς κακοτυπωμένου" όπως φαίνεται. 5. Ακριβώς απέναντι από την παύλα υπάρχει ένα ασαφές υπόλειμμα ανθεμίου. Εδώ φαίνεται και η συμμετρία της σφραγίδας, καθόσον το ανθέμιο βρίσκεται στον αντίποδα της παύλας που χωρίζει τα δύο τοπωνύμια στο άνω μέρος της σφραγίδας, γεγονός που αποκλείει, και εξ αυτού του λόγου, την μακροσκελή λέξη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ή έστω ΘΕΣ/ εικ. 1 ΝΙΚΗΣ εκδοχή, η οποία φαίνεται να μην ανταποκρίνεται στη συμμετρία της σφραγίδας. 6. Η σφραγίδα είναι δίκυκλη, V τύπου, με τον εξωτερικό κύκλο στο κάτω μέρος να έχει απόκλιση στην απόσταση με τον εσωτερικό κατά 1,3 χιλ., που δικαιολογείται από τη φορά σφράγισης (από πάνω προς τα κάτω), η οποία φορά συνάγεται από την παχύτερη κάτω γραμμή του κάτω εξωτερικού κύκλου. 7. Μετά το γράμμα Η υπάρχει μία κάθετη γραμμή (μέρος του επόμενου γράμματος) που το καθιστά ασαφές και ακαθόριστο. Το γραμματόσημο Πρόκειται για το μονόλεπτο της σειράς του Ιπτάμενου Ερμή, η οποία εκδόθηκε την 1η Ιουλίου 1901 και εκτυπώθηκε σε διάφορες ποσότητες και ποιότητες χαρτιού μέχρι και το 1910, από την εταιρεία Perkins, Bacon and Co του Λονδίνου 1. Το συγκεκριμένο μονόλεπτο είναι οδόντωσης 13½ σε λεπτό χαρτί. Η σειρά του ιπτάμενου Ερμή χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1920, (οι μεγάλες αξίες μέχρι το 1923-24), ενώ το μονόλεπτο εμφανίζεται μέχρι το 1917-18, λαμβανομένου υπόψη και το ότι το 1917 επισημάνθηκε με Κ.Π. Το σιδηροδρομικό δίκτυο της εποχής 1901-1909 2 Το 1882, τη Βουλή των Ελλήνων απασχόλησε, σε αρκετές συνεδριάσεις, η κατασκευή εκτενούς σιδηροδρομικού δικτύου που θα ένωνε μεγάλες πόλεις της τότε ελληνικής επικράτειας. Ο Χαρίλαος Τρικούπης ήλθε σε διένεξη με την τότε αντιπολίτευση για το πλάτος των εικ. 2 1 Αναλυτικά πληροφοριακά στοιχεία για τη σειρά του Ιπτάμενου Ερμή στον Κατάλογο Hellas 2016 τ. Ι, σελ. 96 κ.ε. και στον Κατάλογο Ερμής 2017, σελ. 72 κ.ε. 2 Κ. Ανδρουλιδάκη, Οι σιδηρόδρομοι της Κεντρικής Ελλάδας 1869-1969, Έκδοση Μουσείου Φωτογραφίας "Χρήστος Καλεμκερής" Δήμου Καλαμαριάς, 2005.

6 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 σιδηροτροχιών. Ο ίδιος ήταν υπέρ του ενός μέτρου πλάτους, ενώ η αντιπολίτευση είχε την άποψη ότι έπρεπε να είναι 1,44 μέτρα. Υπερψηφίστηκε η άποψη της κυβέρνησης Τρικούπη για λόγους οικονομικούς και η γραμμή έγινε "μετρική". Το 1901 στο Παρίσι τραπεζίτες, κατασκευαστές και εισοδηματίες αποφασίζουν τη σύμπραξη για την ίδρυση εταιρείας με την επωνυμία Εταιρεία Ελληνικών Σιδηροδρόμων (Ε.Ε.Σ.). Στις 26-2-1902 εγκρίνεται από το Πρωτοδικείο Αθηνών το καταστατικό της εταιρείας. Η Ε.Ε.Σ αναλαμβάνει την κατασκευή του δικτύου Πειραιεύς-Δεμερλή-Σύνορα. Τα σύνορα της Ελλάδας τότε ήταν λίγο πάνω από τη Λάρισα, με έσχατο σιδηροδρομικό σταθμό το Παπαπούλι. Στο μεταξύ, μετά και την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, είχε ήδη ξεκινήσει η δημιουργία σιδηροδρομικών δικτύων που εξυπηρετούσαν αρχικά τις τοπικές διαδρομές. Το 1909 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του δικτύου των Ελληνικών Σιδηροδρόμων, μήκους 400 χιλιομέτρων, που συνέδεε τον Πειραιά με τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα, ακολουθώντας τη διαδρομή Πειραιάς - Θήβα - Λιβαδειά - Λιανοκλάδι -Λάρισα- Παπαπούλι. Εκτός από τα βασικά δίκτυα κατασκευάστηκαν και δυο διακλαδώσεις: Σχηματάρι-Χαλκίδα και Λιανοκλάδι-Στυλίδα με μήκος η κάθε μια 22 χιλιόμετρων. Για το λόγο αυτό η Ε.Ε.Σ. έμεινε στην ιστορία επίσης με το προσωνύμιο "Λαρισαϊκός Σιδηρόδρομος" (εικ. 2). Η λειτουργία της σύνδεσης Πειραιάς - Αθήνα - Θήβα έγινε στις 8-3-1904, με ενδιάμεσους σταθμούς, Μενίδι, Κιούρκα, Κακοσάλεσι, Σχηματάρι. Από τη Θήβα η επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου στη Λιβαδειά έγινε μετά τρεις περίπου μήνες, αφού το τμήμα αυτό λειτούργησε από τις 2-6-1904. Από τα ιστορικά δεδομένα της εποχής, αποκλείσθηκε η σφραγίδα να αφορά κινητό ταχυδρομείο Αθηνών-Θεσσαλονίκης, αφενός μεν, διότι δεν υπήρχε πριν το 1920 κινητό ταχυδρομείο στη διαδρομή αυτή, αφετέρου δε, διότι η λέξη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ δεν φαίνεται να χωράει στο αποτύπωμα της δίκυκλης αυτής σφραγίδας. Η εκδοχή ΑΘΗΝΩΝ-ΘΗΣΕΙΟΥ ή ΘΗΣΕΙΟΝ δεν φαίνεται να ευσταθεί, διότι δεν έχει βρεθεί κάποιο τέτοιο αποτύπωμα εκείνη την εποχή 3, αλλά ούτε και μεταγενέστερα, καθώς όλες οι σφραγίδες που αναφέρονται στο ΘΗΣΕΙΟΝ συνοδεύονται από την ένδειξη ΑΘΗΝΑΙ και όχι ΑΘΗΝΩΝ, όπως στην υπό έρευνα σφραγίδα. Συμπέρασμα Από τα παραπάνω στοιχεία και αφού αποκλεισθούν για τους λόγους που προαναφέρθηκαν οι περιπτώσεις ΑΘΗΝΩΝ-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ και ΑΘΗΝΩΝ-ΘΗΣΕΙΟΥ(ΟΝ), βάσιμα πλέον μπορεί να υποστηριχθεί για το υπό έρευνα αποτύπωμα, ότι πρόκειται για σιδηροδρομική σφραγίδα κινητού ταχυδρομείου, ΑΘΗΝΩΝ-ΘΗΒΩΝ, ιδίου τύπου με τη σφραγίδα ΠΕΙΡΑΙΩΣ- ΑΘΗΝΩΝ. Για τις πολλές και χρήσιμες συζητήσεις μας επί του θέματος, θερμά ευχαριστώ τους Ν. Καρδασιλάρη, Γ. Νταή και Α. Γαληνό. 3 Γ. Νταή, Οι ταχυδρομικές σφραγίδες της Αττικής, Β τ., 2009, σελ. 131-132, επίσης του ιδίου, Οι ταχυδρομικές σφραγίδες της Αθήνας, έκδοση Βλαστού 2002. Προθεσμία υποβολής κειμένων προς τη συντακτική επιτροπή για το τεύχος αρ. 704 (Μαΐου-Ιουνίου 2017): 20 Απριλίου 2017 Deadline for submitting articles to the Editorial Committee for issue no. 704 (May-June 2017): 20 April 2017

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 7 Ο Εθνικός Διχασμός και οι ταχυδρομικές του συνέπειες The National Schism and its impact on the postal service (συνέχεια από τη σελ. 382) από τον Μανώλη Μυλωνάκη Ζάκυνθος και Κεφαλληνία, επίσης ειδικού καθεστώτος Την 1η Δεκεμβρίου του 1916, ένας στρατιωτικός σχηματισμός από Σενεγαλέζους ύψωσε τη γαλλική σημαία στη Ζάκυνθο. Εγκαινιαζόταν η τρίτη περίοδος γαλλικής κατοχής του νησιού. Οι δυο προηγούμενες είχαν αρχίσει -όπως είναι γνωστό- το 1797 και το 1807. Η νέα όμως γαλλική κατοχή άρχιζε με διαφορετικές συνθήκες. Άρχιζε με τη συνύπαρξή της με ελληνικές -αυτή τη φορά- κρατικές υπηρεσίες, που θα εξακολουθούσαν να υπάγονται και να λογοδο- (continued from p. 382) by Manolis Mylonakis Zante and Cephalonia, also regions of special status On December the 1st, 1916, a military detachment from Senegal raised the French flag on the island of Zante. Thus began the third period of the French occupation. The previous two occupations had taken place in 1797 and 1807. The new occupation, however, was beginning under different circumstances, as it coexisted alongside State Services, which in turn would continue to be under the jurisdiction Εικ. 31: Αργοστόλι. Εκφόρτωσις αλεύρων υπό των Γάλλων εις την προκυμαίαν. [Συλλογή Γ. Μαθά]. Η κάρτα αποδεικνύει ότι, παράλληλα με τη θάλασσα, τους Γάλλους υπηρετούσε και η ξηρά τής -κατά τα άλλα βασιλικής- Κεφαλονιάς. Fig. 31: Argostoli. Unloading of flour by the French at the waterfront. [G.Mathas' collection]. The card shows that, as well as the sea, the land routes of the Pro-Royalist Cephalonia also served the French.

8 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 Εικ. 32: Ο μικρός φάκελος με τη σφραγίδα ΧΙΟΝΑΤΑ, 6 Δεκεμβρίου 1916, επιβεβαιώνει ότι η Κεφαλονιά, ενώ εξυπηρετούσε με τα λιμάνια της τα αεροπλάνα και τα βαπόρια της Γαλλίας, διέθετε και σφράγιζε στα ταχυδρομεία της τα γραμματόσημα του κράτους των Αθηνών. Fig. 32: The small cover stamped Chionata, December the 6th, 1916, confirms that Cephalonia, while serving the French seaplanes and ships with its harbours, it dispensed and cancelled at its post offices the stamps of the State of Athens. τούν στo κράτος των Αθηνών. Όλες οι υπηρεσίες της Ζακύνθου και μαζί τους οι ταχυδρομικές, παρέμειναν υπό το βασιλικό καθεστώς. Τα γραμματόσημα επομένως που διέθεταν οι ταχυδρομικές υπηρεσίες δεν θα μπορούσε να ήταν άλλα από τα επισημασμένα με το Ε.Τ. και το στέμμα. Η Κεφαλληνία είχε αρχίσει από την άνοιξη του 1916 να εξυπηρετεί τις ανάγκες του γαλλικού ναυτικού με τα λιμάνια του Αργοστολίου και του Ληξουρίου να χρησιμοποιούνται ως αγκυροβόλια των πλοίων του και βάσεις των υδροπλάνων του. Κατά τα άλλα, οι ελληνικές κρατικές υπηρεσίες και της Κεφαλληνίας υπάγονταν και αναφέρονταν στην Αθήνα και η ταχυδρομική υπηρεσία της χρησιμοποιούσε τα γραμματόσημα του κράτους των Αθηνών. Μια ακόμη συγκοινωνία Ένα ακόμη ειδικό καθεστώς Η ισχυρή παρουσία του γαλλικού στόλου από την Αδριατική και το Ιόνιο μέχρι και τον Κορινθιακό κόλπο εξασφάλισε στα πλοία της Αντάντ την ασφαλή επικοινωνία με το λιμάνι της Ιτέας. Η μικρή, κατόπιν, απόσταση μεταξύ της Ιτέας και του Μπράλου, συνεισέφερε στην εύκολη προώθηση στρατευμάτων, όπλων, εφοδίων και φυσικά αλληλογραφίας από την Ιταλία στον σιδηροδρομικό σταθμό του Μπράλου και τελικά στη Θεσσαλονίκη. Η βασιλική of, and accountable to, the State of Athens. All the Services of Zante, including the postal Services, remained under the royal regime. The stamps, therefore, which were at the postal service's disposal could be no other than those overprinted with the E.T. and the crown. Cephalonia had been serving the needs of the French Navy since the spring of 1916 with the use of the ports of Lixouri and Argostoli for their ships and as a base for their seaplanes. Otherwise, the Greek State Services were under the jurisdiction of Athens and its Postal Service used the stamps of the State of Athens. One more line of communication One more special status The powerful presence of the French Navy along the Adriatic and the Ionian Sea up to the Gulf of Corinth ensured that the ships of the Entente would have secure communications with the port of Itea. The short distance between Itea and Bralos contributed to the easy forwarding of troops, weapons, equipment and correspondence from Italy to the Bralos railway station and finally to Thessaloniki. The State of Athens did not try to cause obstructions; neither did the forces of the Entente try to enforce

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 κυβέρνηση των Αθηνών δεν επεχείρησε να φέρει εμπόδια αλλά ούτε και οι δυνάμεις της Αντάντ να εγκαταστήσουν βενιζελική διοίκηση σε Ιτέα και Μπράλο. Επομένως, τα γραμματόσημα τα οποία ακύρωνε η σφραγίδα του Τηλεγραφικού Γραφείου της Ιτέας ήταν τα επισημασμένα γραμματόσημα με το Ε.Τ. και το στέμμα. 9 a Venizelist administration on Itea and Bralos. So, the stamps which were cancelled by the postmark of the Telegraphic Office of Itea were the ones which were overprinted with the E.T. and the crown. However, the turnover of the Telegraphic Office but also of all the local enterprises increased. That Εικ. 33: Αποβίβαση συμμαχικών στρατευμάτων στην Ιτέα. [Συλλογή Ν. Καρδασιλάρη]. Ο προορισμός τους ήταν βέβαια το Μακεδονικό μέτωπο. Ο πόλεμος συνεχιζόταν. Fig. 33: Landing of Allied troops at Itea. [N. Kardassilaris' collection]. Their destination was obviously the Macedonian front. The war was in progress. Εικ. 34: Παρασημοφορία Ελλήνων και Γάλλων αξιωματικών εν Ιτέα, γράφει η κάρτα της εποχής [συλλογή Γ. Μαθά]. Η επιγραφή Café Restaurant, ωστόσο, πίσω από τις πλάτες των παραταγμένων αξιωματικών αποδεικνύει -αν μη τι άλλο- μια πρώιμη εκδήλωση του τουριστικού δαιμονίου της φυλής. Fig. 34: Decoration of Greek and French officers at Itea, we read on a contemporary post card [G. Mathas' collection]. The inscription Café Restaurant, over the shoulders of the officers shows -if nothing else- an early manifestation of the commercial/touristic inclination of the Greeks.

10 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 Ο κύκλος των εργασιών του Τηλεγραφικού Γραφείου ωστόσο μεγάλωσε. Και όχι μόνο του γραφείου. Η μετατροπή της Ιτέας σε διαμετακομιστικό κέντρο απετέλεσε μια αναπάντεχη προσφορά εκείνου του φοβερού πολέμου στην ανάπτυξή της. Μια ουδέτερη ζώνη θα χωρίζει τις δυο Ελλάδες Εν τω μεταξύ στη Bόρεια Ελλάδα υπήρξαν εξελίξεις. ΟΙ Γάλλοι - μετά την ελληνική εμφύλια σύγκρουση στην Κατερίνη- είχαν επιβάλει, από τις 2 Νοεμβρίου, τη δημιουργία μιας ουδέτερης ζώνης, πλάτους 5 χλμ. μεταξύ των περιοχών του ελέγχου των δυο ελληνικών κρατών. Η ζώνη -που τελούσε υπό γαλλική διοίκηση- άρχιζε από τα αλβανικά σύνορα και έφθανε μέχρι το Αιγαίο. Η βόρεια γραμμή οριοθέτησής της περνούσε από Βούρμπιανη, Καστάνιανη, Παλαιόκαστρο, Παλαιογράτσανο, Πέτρα και Καλύβια Βάρκα. Η νότια γραμμή οριοθέτησης περνούσε από Ελεύθερο Κόνιτσας, Παλαιοσέλι, Γρεβενά, Σέρβια και Σκάλα Λιτοχώρου. Κατά των αντιφρονούντων.. Μπορεί να εντυπωσιάζει η κακομεταχείριση των αντιφρονούντων στο κράτος των Αθηνών, με την άγρια κρατική και παρακρατική συμπεριφορά εναντίον τους, αλλά και στο κράτος της Θεσσαλονίκης είχαν ληφθεί μέτρα κατά των βασιλικών και των αντιβενιζελικών. Ένα μέτρο, που εφαρμόσθηκε -σε ευρεία κλίμακα στην επικράτειά του- για τους πολιτικούς που αντιτάχθηκαν στην Προσωρινή Κυβέρνηση ήταν η εκτόπιση. Ας πούμε, από την Κρήτη η εκτόπιση στη Σάμο ή από τη Σάμο στην Κρήτη. Τι να ανησυχούσε, άραγε, το κράτος της Θεσσαλονίκης; Μπορούμε να υποθέσουμε τις παροτρύνσεις των αντιβενιζελικών τοπικών παραγόντων προς τους δημοσίους υπαλλήλους να παραιτηθούν και προς τους στρατευσίμους να αποφύγουν τη στράτευση. Η περίπτωση του χανιώτη δικηγόρου και πολιτικού Γεωργίου Φούμη -αδελφού του Κωνσταντίνου Φούμη- αποδίδει χαρακτηριστικά την ειδική αυτή πτυχή του Διχασμού. Είχε διατελέσει -ένδεκα χρόνια ενωρίτερα- συμπολεμιστής του Βενιζέλου στο Κίνημα του Θερίσου κατά του πρίγκιπα Γεωργίου. Συμμετείχε μάλιστα στην επιτροπή διάθεσης των "γραμματοawful war contributed to the unexpected transformation of Itea into a transit centre and therefore contributed to its development. A neutral zone will separate the two Greek states Meanwhile, in Northern Greece, developments were afoot. Starting November the 2nd, the French -following the all-greek clash at Katerini- imposed a neutral zone 5 km wide between the areas controlled by the two rival Greek states. The zone was under French administration and started from the Albanian border running all the way to the Aegean Sea. The northern border of the zone ran through Vourbiani, Kastaniani, Paleokastro, Paleogratsano, Petra and Kalivia Varka, while the southern border through Elefthero Konitsas, Paleoseli, Grevena, Servia and Skala Litochorou. Against the dissidents... Undoubtedly the mistreatment of dissidents within the State of Athens is remarkable, considering their vicious handling by state and civil pro-royalist groups alike. Nonetheless, in the state of Thessaloniki too, measures had been taken against the pro-royalists and the anti-venizelists. Deportation was one measure implemented on a large scale in the State of Thessaloniki against politicians opposing the Provisional government. For example, dissidents were deported from Crete to Samos and viceversa. What could have been the preoccupation for the State of Thessaloniki? We can imagine the antivenizelist local officials pressuring public servants to resign and likewise men eligible for service not to enlist. The case of George Foumis, lawyer and politician from Chania, depicts characteristically this particular aspect of the National Schism. Eleven years earlier he had taken part, as one of Venizelos comrades, in the Therisso Coup against the administration of Prince George. He had also participated in the committee responsible for disseminat-

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 11 Εικ. 35: Ο φάκελος από τη Θεσσαλονίκη προς τη Γαλλία προορίζεται για έλληνα εκτοπισμένο. Είχε θεωρηθεί ύποπτος για αντι-ανταντική δραστηριότητα [Συλλογή Γ. Σωτηρόπουλου]. Fig. 35: The cover from Thessaloniki to France is addressed to a Greek deportee; he had been suspected of anti-entente activity [G. Sotiropoulos' collection]. σήμων".όμως κατά τη σύγκρουση του πρωθυπουργού Βενιζέλου με το βασιλιά Κωνσταντίνο για την ένταξη της Ελλάδας στο πλευρό της Αντάντ ή την παραμονή της στην ουδετερότητα, ο Γεώργιος Φούμης υποστήριξε σθεναρά την ουδετερότητα. Μετά τον σχηματισμό της Προσωρινής Κυβέρνησης, επειδή η πολιτική του δραστηριότητα θεωρήθηκε επικίνδυνη, εκτοπίστηκε στη Μυτιλήνη. Ένα διάταγμα ισοδύναμο ταχυδρομικού χάρτη Το διάταγμα 499 "Περί Οργανισμού της Ταχυδρομικής, Τηλεγραφικής και Τηλεφωνικής Υπηρεσίας" που υπογράφει στις 12 Νοεμβρίου 1916 η Τριανδρία και ο Σύμβουλος Αλέξανδρος Κασσαβέτης επέχει θέση τεκμηρίου. Προσδιορίζει, στο 1ο άρθρο του, τα Τμήματα και τις Επιθεωρήσεις που υπάγονται στην Ανώτατη Διεύθυνση. Εκτός των καθιερωμένων -στα οργανωτικά όλων των ταχυδρομικών υπηρεσιών- τμημάτων (δηλαδή του Διοικητικού και Προμηθειών, του Λογιστικού και ενσήμων, της Τηλεγραφικής και Τηλεφωνικής υπηρεσίας, των Ταχ. Επιταγών, των Ταχ. Δεμάτων, του Πρωτοκόλλου - Αρχείου - Διεκπεραίωσης και των Ταχυδρομικών Ταμιευτηρίων), το πρώτο ing the so-called Therisso stamps. Nevertheless, in the conflict between Prime Minister Venizelos and the King over Greece s neutrality, or joining on the side of the Entente, George Foumis vigorously supported neutrality. Following the formation of the Provisional Government, he was deported to Mytilene on account of his political activity being judged dangerous. One Decree equivalent to a postal map Decree 499 "Regarding the set up of the postal, telegraphic and telephone service", signed on 12 November 1916 by the Triumvirate and the Advisor Alexandros Kassavetis, allows us to draw some conclusions. Its first article defines the inspectorates and the branches under the High Command. Besides the branches established in the organisational chart of any postal service (namely, administration and provisions, accountancy and revenues, telegraphic and telephone service, postal money orders, parcel post, processing protocol and archive, and the postal savings bank), the first article provides an addition-

12 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 άρθρο προβλέπει και Τμήμα Ναυτικής Συγκοινωνίας Νέων Χωρών. Το 11ο άρθρο του διατάγματος καταγράφει όλα τα ταχυδρομικά γραφεία της βενιζελικής επικράτειας και εμμέσως την -τότε- συνολική έκτασή της. Κατά το 11ο άρθρο: Η Διεύθυνση Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει το ανταλλακτήριο ταχυδρομείο Θεσσαλονίκης και 1) Τα ταχ. και τηλ. Α τάξεως Βερροίας, Ναούσης, Σερρών και Φλωρίνης. 2) Τα ταχ. και τηλ. Β τάξεως Αικατερίνης, Γιαννιτσών, Ισβόρου, Καρυών, Σόροβιτς και Σιδηροκάστρου. 3) Τα ταχ. και τηλ. Γ τάξεως Γουμέντζας, Δάφνης, Ιερισσού, Κιλκίς, Λαγκαδά, Λιαριγκόβης, Λιγκοβάνης, Πολυγύρου, Πορροΐων, Σωχού. 4) Τα ταχ. και τηλ. γραφεία Συκιάς, Παλουρίων, Ζαγκλιβερίου, Βισσώκα, Αγ. Νικολάου, Καταφυγίου, Σιδηρ. Σταθμού Φλωρίνης, Νιγρίτης και Κούλας "ως και άπαντα τα εν τω αυτώ Νομώ συσταθησόμενα". Η Διεύθυνση Κρήτης περιλαμβάνει 1) Τα γραal branch for maritime transportation within the New Territories. Article 11 of the decree records all postal offices of the Venizelist administration and indirectly its total extent at this particular date. According to article 11: The Thessaloniki Directorate includes the exchange post office of Thessaloniki itself as well as 1. The A class postal and telegraph offices of Veria, Naousa, Serres and Florina. 2. The B class postal and telegraph offices of Ekaterini, Gianitsa, Isvoros, Karies, Sorovits and Sidirokastro. 3. The C class postal and telegraph offices of Goumentza, Daphne, Ierissos, Kilkis, Lagadas, Liarigova, Ligovani, Poligiros, Porroia and Sochos. 4. The postal and telegraph offices of Sikia, Palouria, Zagliverio, Vissoka, Ag. Nikolaos, Katafigio, Florina Railway Ray station, Nigrita and Koula, "as well as all the offices that will be created in the same Εικ. 36: Θεσσαλονίκη, 1η Νοεμβρίου 1916. Ο συστημένος φάκελος προς το Παρίσι δεν αναμενόταν βέβαια να έχει γραμματόσημα Ε.Τ., ούτε όμως μαζί, με το αναμενόμενο λιθογραφικό, να έχει και χαλκογραφικό [συλλογή Γ. Σωτηρόπουλου]. Fig. 36: Thessaloniki, November 1st, 1916. The registered cover addressed to Paris was not meant to bear the E.T. stamps; nor was it meant to bear an engraved example alongside its lithographic counterpart [G. Sotiropoulos' collection].

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 13 Εικ. 37: Τα λιθογραφικά κάλυψαν τα ταχυδρομεία της Θεσσαλονίκης, χωρίς προβλήματα, τους δύο πρώτους μήνες της σταδιοδρομίας της Προσωρινής Κυβέρνησης. Fig. 37: The lithographic stamps were used in the Thessaloniki post offices without problems during the two first months of the Provisional Government. φεία Α τάξεως Χανίων, Ηρακλείου, Ρεθύμνης. 2) Τα Ταχ. και Τηλ. Α τάξεως Βάμου και Αγ. Νικολάου. 3) Τα Ταχ. και Τηλ. Β τάξεως Καστελλίου (Κισσάμου), Μοιρών, Σητείας, Ιεραπέτρας, Νεαπόλεως, Αρχανών, Πανόρμου και Παλαιοχώρας. 4) Τα Ταχ. και Τηλ. Γ τάξεως Βιάννου, Αγ. Μύρωνος, Καστελλίου (Πεδιάδος), Κολυμπαρίου, Ν. Αμαρίου, Πύργου, Σπήλι, Τουρλωτής, Χερσονήσου, Χώρας Σφακίων, Αγ. Γαλήνης, Αλικιανού, Ανωγείων, Σούδας και Τζερμιάδων, "ως και άπαντα τα συσταθησόμενα". Η Διεύθυνση Κοζάνης περιλαμβάνει τα λειτουργούντα γραφεία στους νομούς Κοζάνης και Φλωρίνης: 1) Τα Ταχ. και Τηλ. Α τάξεως Γρεβενών και Καστορίας. 2) Το Ταχ. και Τηλ. Β τάξεως Σιατίστης. 3) Τα Ταχ. και Τηλ. Γ τάξεως Βελβενδού, Δεσκάτης, Καϊλαρίων, Λαψίστης, Μηλιάς, Μπλάψιν, Τσοτυλίου, Χρουπίστης, Σελίτσης, Τσουρχλίου, Δημενίτσης, Σαμαρίνης, Περιβολίου, Καρυάς "ως και άπαντα τα συσταθησόμενα". Η Διεύθυνση Μυτιλήνης περιλαμβάνει 1) Τα Ταχ. και Τηλ. Α τάξεως Σάμου και Χίου. 2) Τα Ταχ. και Τηλ. Β τάξεως Αγ. Κηρύκου (Ικαρίας), Καρλόβασι, Κάστρου (Λήμνου), Πλωμαρίου. prefecture". The Crete Directorate includes 1.The A class offices of Chania, Iraklion, Rethimnon. 2. The A class postal and telegraph offices of Vamos, and Agios Nikolaos. 3. The B class postal and telegraph offices of Kastelli (Kisamou), Mires, Sitia, Ierapetra, Neapolis, Arhanes, Panormos and Paleochora. 4. The C class postal and telegraph offices of Vianos, Ag. Miron, Kastelli (Pediados), Kolimpari, N. Amari, Pirgos, Spili, Tourloti, Chersonisos, Chora Sfakion, Ag. Galini, Alikianos, Anogia, Souda and Tzermiado, "as well as all the offices that will be created". The Kozani Directorate includes the offices functioning in the Kozani and Florina prefectures: 1. The A class postal and telegraph offices of Grevena and Kastoria. 2. The B class postal and telegraph offices of Siatista 3. The C class postal and telegraph offices of Velvendos, Deskati, Kailaria, Lapsista, Milia, Blapsin, Tsotylio, Chroupista, Selitsa, Tsourchlio, Dimenitsa, Samarina,

14 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 Εικ. 38: Η Λέσβος, τον Δεκέμβριο του 1916, εξακολουθούσε να εξυπηρετείται με τα λιθογραφικά. Το ζεύγος των 5λέπτων έχει σφραγισθεί στον Μόλυβο στις 15 Δεκεμβρίου και κατά την άφιξη στη Μυτιλήνη την επομένη [συλλογή Ν. Καρδασιλάρη]. Fig. 38: In December 1916, Lesvos was still served by lithographic stamps. This 5 lepta pair was cancelled in Molivos on December the 15th and on arrival in Mytilini the next day [N. Kardassilaris' collection]. 3) Τα Ταχ. και Τηλ. Γ τάξεως Αγιάσσου, Γέρα, Βολισσού, Ευδήλου, Ίμβρου, Καλλονής, Καλαμωτής, Καστελλορίζου, Μανταμάδου, Μαραθοκάμπου, Μολύβου, Μούδρου, Πέτρας, Πολυχνίτου, Συγρίου, Σαμοθράκης, Τενέδου και Ψαρών "ως και άπαντα τα συσταθησόμενα". Η Διεύθυνση Δράμας περιλαμβάνει "τα εν τω Νομώ Δράμας και λοιπά του Νομού Σερρών συσταθέντα και λειτουργούντα γραφεία". 1) Τηλεγρ. γραφεία Α τάξεως Καβάλας. 2) Ταχ. και Τηλ. Γ τάξεως Ελευθερών, Θάσου, Θεολόγου, Οξιλάρ, Παναμά, Πραβίου, Ροδολείβου και Σαρή Σαμπάν "ως και άπαντα τα συσταθησόμενα εκείσε". Perivoli, Karia, "as well as all the offices that will be created". The Mytilene Directorate includes 1. The A class postal and telegraph offices of Samos and Chios 2. The B class postal and telegraph offices of Agios Kirikos (Ikaria), Karlovasion, Kastron (Limnos), Plomarion, 3. The C class postal and telegraph offices of Agiasos, Gera, Volisos, Evdilos, Imvros, Kalloni, Kalamoti, Kastelorizon, Mantamados, Marathokabos, Molivos, Moudros, Petra, Polichnitos, Sigrion, Samothraki, Tenedos and Psara, "as well as all the offices that will be created".

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 15 Διαπιστώσεις και συγκρίσεις Οι φίλοι των σφραγίδων 5ου τύπου Νέων Χωρών θα διαπίστωσαν ασφαλώς ότι στο διάταγμα της 12ης Νοεμβρίου 1916 δεν αναγράφεται ένα πλήθος γραφείων. Ενδεικτικά, από τα 13 γραφεία του νομού Θεσσαλονίκης απουσιάζουν τα 7 (Ασβεστοχωρίου, Βασιλικών, Επανωμής, Καραμπουρνού, Λουτρών Σέδες, Μπάλτσας και Σταυρού), ενώ από τα 14 του νομού Χαλκιδικής απουσιάζουν τα 6 (Αγίου Όρους, Βάβδου, Βάλτη, Γαλάτιστας, Ρεβενικίου και Ρεσιτνίκιας). Τι συνέβαινε μέχρι τον Νοέμβριο του 1916; Είχαν, άραγε, διακόψει τη λειτουργία τους όσα γραφεία δεν αναγράφονται στο διάταγμα και, εάν ναι, από πότε; Πάντως σε ένα διάταγμα κατά εξίμισι μήνες παλαιότερο -δηλαδή της 29 Απριλίου 1916- του ενιαίου τότε κράτους, αναφέρονταν "ως συσταθέντα και λειτουργούντα": Στο νομό Θεσσαλονίκης, εκτός του ομωνύμου, μόνο τα γραφεία Βισσώκα, Λαγκαδά, Λιγκοβάνης και Σωχού. Στο νομό Γρεβενών εκτός του ομωνύμου, τα γραφεία Δεσκάτης και Τσουρχλίου. Στο νομό Δράμας το ομώνυμο και το γραφείο Κούλας. Στο νομό Ημαθίας το γραφεία Βερροίας και Ναούσης. Στο νομό Καβάλας, εκτός του ομωνύμου, τα γραφεία Ελευθερών, Θάσου, Θεολόγου, Οξιλάρ, Παναγιάς, Πραβίου, και Σαρή Σαμπάν. Στο νομό Καστοριάς, εκτός του ομωνύμου, τα γραφεία Μπλάψι και Χρουπίστης. Στο νομό Κιλκίς, εκτός του ομωνύμου, το γραφεία Γουμέντζας. Στο νομό Κοζάνης, εκτός του ομωνύμου, τα γραφεία Βελβενδού, Καϊλαρίων, Λαψίστης, Σελίτσης και Σερβίων. Στο νομό Πέλλης, τα γραφεία Γεννιτσών και Εδέσσης. Στο νομό Σερρών, εκτός του ομωνύμου, τα γραφεία Νιγρίτας, Πορροΐων, Ροδολείβου και Σιδηροκάστρου. Στο νομό Φλωρίνης, εκτός του ομωνύμου, τα γραφεία Σόροβιτς και Σιδηρ. Σταθμού Φλωρίνης. Στο νομό Χαλκιδικής τα γραφεία Αγίου Νικολάου, Δάφνης, Ιερισσού, Ισβόρου, Καρυών, Λιαριγκόβης, Παλουρίων και Πολυγύρου. The Drama Directorate includes the offices functioning in the Drama and Serres prefectures.1. The A class telegraph office of Kavala. 2. The C class postal and telegraph offices of Eleutheres, Thassos, Theologos, Oksilar, Panamas, Pravion, Rodolivos and Sari Saban, "as well as all the offices that will be created". Remarks and Comparisons The collectors of Type V postmarks of the "New Territories" will certainly have noticed that in the November the 12th decree, a multitude of offices are not mentioned. Indicatively, from the 13 offices in the Thessaloniki prefecture, 7 are missing (Asvestochorion, Vasilika, Epanomi, Karaburnu, Loutra, Sedes, Baltsa, Stavros), whilst, of the 14 offices in the Chalkidiki prefecture, 6 are missing (Agion Oros, Vavdos, Valti, Galatista, Revenikio, Resitnikia). What had happened until November 1916? Had the offices missing from the decree temporarily ceased functioning and, if so, then as of when? In any case, in one decree six and a half months earlier (dated April the 29th) issued by the still united Greek state, the offices mentioned as "established and functioning" are as follows: In the Thessaloniki prefecture, only the offices of Thessaloniki, Vissoka, Lagada, Ligovanis and Sochos. In the Grevena prefecture, the offices of Grevena, Deskati and Tsourchlio. In the Drama prefecture, the offices of Drama and Koula. In the Imathia prefecture, the offices of Veria and Naousa. In the Kavala prefecture, the offices of Kavala, Eleftheres, Thasos, Theologos, Oksilar, Panagia, Pravi, and Sari Saban. In the Kastoria prefecture, the offices of Kastoria, Blapsi and Chroupista. In the Kilkis prefecture, the offices of Kilkis and Goumentza. In the Kozani prefecture, the offices of Kozani, Velvendos, Kailaria, Lampsista, Selitsa and Servia. In the Pella prefecture, the offices of Genitsa and Edessa.

16 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 Η απουσία του Καλαμίου και της Κανδάνου Η μη αναφορά, στο διάταγμα 499 της 12ης Νοεμβρίου 1916, του Καλαμίου και της Κανδάνου μεταξύ των γραφείων της Διεύθυνσης Κρήτης, θα μπορούσε να αποδοθεί στο ότι οι δυο αυτές ταχυδρομικές μονάδες είχαν -από της συστάσεως τους- τον χαρακτήρα σταθμών και όχι γραφείων. Άλλωστε και στα βασιλικά διατάγματα της 23ης Ιανουαρίου και της 16ης Μαρτίου του 1914, για την ενσωμάτωση των γραφείων της Κρήτης στα ταχυδρομεία του ελληνικού κράτους, το Καλάμιον και η Κάνδανος δεν είχαν αναφερθεί. Τι να σήμαινε όμως και η διατύπωση "Τηλεγρ. γραφεία Α τάξεως Καβάλας" σε εποχή που η Καβάλα τελούσε υπό βουλγαρική κατοχή; Προφανώς ότι το προσωπικό του τηλεγραφείου της Καβάλας -μετά την παράδοσή τηςπροσέφερε τις υπηρεσίες του σε άλλη περιοχή της ελεύθερης Μακεδονίας. Περί "επισημειώσεως" γραμματοσήμου Η έλλειψη 25λεπτου χαρτοσήμου για δικαστική και συμβολαιογραφική χρήση οδήγησε τελικά στο διάταγμα 582 της 21 Νοεμβρίου που είχε την επιγραφή "περί επισημειώσεως γραμματοσήμου" και εννούσε -όπως αποδεικνύεται από άλλα στοιχεία- την επισήμανση του 25λέπτου της Εκστρατείας του 1913. In the Serres prefecture, the offices of Serres, Nigrita, Poroia, Rodolivos and Sidirokastro. In the Florina prefecture, the offices of Florina, Sorovits and Florina R.R. station. In the Chalkidiki prefecture, the offices of Agios Nikolaos, Daphne, Ierissos, Isvoros, Karies, Liarigova, Palourion and Poligiros. The absence of Kalamion and Kandanos The absence of the Kalamion and Kandanos post offices belonging to the Cretan Directorate from the decree 499 of November the 12th, 1916, can be explained by the fact that these postal units, from the beginning of their functioning, were by nature stations and not post offices. Besides, in the royal decrees of January the 23rd and March the 16th, 1914, on the absorption of the Cretan post offices into the Greek postal service, Kalamion and Kandanos were not included. What could the meaning be of "an A Class telegraph office of Kavala" at a time when Kavala was under Bulgarian occupation? Obviously that after Kavala s surrender, its telegraph employees were allocated to another area of free Macedonia. On the "overprinting" of a stamp The scarcity of the 25 lepta revenue for judicial and notarial usage finally led to decree 582 of November the 21st under the title "on the imprinting of postage stamps" concerning - as it can be deduced also from other sources - the overprinting of the 25 lepta value of the 1913 Campaign stamp. Εικ. 39: Τα γραμματόσημα της Εκστρατείας -όπως αποδείχθηκε- είχαν παραμείνει σε μεγάλες ποσότητες στα ταχυδρομεία της Βόρειας Ελλάδας. Το 25λεπτο σε ακόμη μεγαλύτερες. Βάσει του διατάγματος της 21ης Νοεμβρίου 1916, της Προσωρινής Κυβέρνησης, επισημάνθηκε και παρήγαγε το "Χαρτόσημον συμβολαιογραφικόν Δραχμής 1" και το "Χ αρτόσημον δικαστικόν Λεπτών 50". Fig. 39: A large stock of the 1913 Campaign stamps -as it had been proved- had remained in the post offices of Northern Greece. In particular, the 25 lepta stamp could be found in large quantities. So, in accordance with the Provisional Government decree of November the 21st, 1916, the 25 lepta stamp had been overprinted and thus, it became the "Notarial revenue 1 drachma" and the "Judicial revenue 50 lepta".

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 17 Ταχυδρομικά παραρτήματα Λευκού Πύργου και οδού Φράγκων Το επόμενο ταχυδρομικού ενδιαφέροντος διάταγμα υπεγράφη στις 28 Νοεμβρίου. Ο τίτλος του: "Περί συστάσεως τμηματικών ταχυδρομικών παραρτημάτων εν Θεσσαλονίκη". Τα υπό σύσταση παραρτήματα ήταν δυο και αναφέρθηκαν ως του "Λευκού Πύργου" και της "Oδού Φράγκων". Ένα νέο ανταλλακτήριο πιστοποιεί την επέκταση του κράτους Ο Δεκέμβριος του 1916 βρίσκει το Κράτος της Θεσσαλονίκης μεγαλύτερο. Έχει επεκταθεί στις Κυκλάδες. Στρατιωτικός διοικητής τους ο αντισυνταγματάρχης Αλέξ. Οθωναίος. Η εξέλιξη πιστοποιείται και ταχυδρομικά από την προσθήκη -στις 2 Δεκεμβρίου- στο διάταγμα 499 της 12ης Νοεμβρίου, της απόφασης για τη σύσταση Ανταλλακτηρίου και Παραρτήματος δεμάτων στην Ταχυδρομική, Τηλεγραφική και Τηλεφωνική Διεύθυνση της Σύρου. Ασφαλώς, τον Νοέμβριο -εκτός ίσως των τελευταίων ημερών του- στη Σύρο και στα άλλα κυκλαδονήσια, κολλούσαν και σφράγιζαν τα γραμματόσημα με το Ε.Τ. και το στέμμα. Τι να συνέβη όμως στο υπόλοιπο -και βενιζελικό πλέον- 1916; Δεν διαθέτουμε διοικητικές αποφάσεις, ούτε -προς το παρόν- και ταχυδρομημένα αντικείμενα, για να απαντήσουμε με τεκμήρια. Συλληφθείς επ' αυτοφόρω παραβιάζων και υπεξαιρών Η Διεύθυνση Ταχ., Τηλ. και Τηλεφ. δεν άφηνε φυσικά ατιμώρητες τις ατασθαλίες που διαπίστωνε στις υφιστάμενες υπηρεσίες της. Η εκτίμηση προκύπτει από ένα διάταγμα, που έχει υπογραφεί στις 19 Δεκεμβρίου και αναφέρει: "Απελύθη της υπηρεσίας ο Ταχ. Διευθ. Β τάξεως Δ. Αυγερινός, ως συλληφθείς επ' αυτοφόρω παραβιάζων και υπεξαιρών εμπεπιστευμένας εις την Ταχ. υπηρεσίαν αποστολάς". Εμείς, έναν αιώνα αργότερα, τολμούμε να αναρωτηθούμε μήπως ο απολυθείς Διευθυντής δεν ευλογούσε τα προσωπικά του γένια αλλά, με τις έκνομες πράξεις του, εξυπηρετούσε την πολιτική της αντίπαλης Ελλάδας. (συνεχίζεται) The postal branches of the White Tower and the Francs Street The next decree of postal interest was signed on November the 28th, under the title "establishment of postal branches in Thessaloniki". The given branches were two and they were referred to as those of the "White Tower" and "Odos Fragon" (Francs Street). A new exchange post office certifies the enlargement of the State By December 1916 the Thessaloniki State had expanded with the inclusion of the Cyclades. The appointed military governor of the Cyclades was lieutenant colonel Alex. Othoneos. This development is further confirmed from a postal viewpoint by the decision to introduce an Exchange P.O. and a Parcel Annex at the Postal, Telephone and Telegraph Directorate of Syros, on December the 2nd,1916, in accordance with decree 499 of November the 12th. Certainly in November -with the possible exception of the last days of that month- in Syros and the other islands of the Cyclades, they used and cancelled the stamps with E.T. and crown. What could have happened during the remainder of 1916, with the Cyclades now under the Venizelists? We possess neither administrative decisions, nor -for the moment- mailed items, to address this question with evidence. Caught in the act of infringing and embezzling Naturally, the Postal, Telephone and Telegraph Directorate did not allow any irregularities within its services to go unpunished. One arrives at this conclusion because of a decree signed on December the 19th, stating that "The 2nd Class Postal Director, D. Avgerinos, has been fired because he was caught in the act of opening and misappropriating the mail entrusted to the postal service". A century on, we dare to guess whether the director was acting out of personal gain, or if he was trying to undermine the service in order to serve the political aims of the "rival" Greece. (to be continued)

18 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 φιλοτελική κίνηση Νέο καταστατικό ΕΦΟ Το τροποποιηθέν καταστατικό της Ελληνικής Φιλοτελικής Ομοσπονδίας εγκρίθηκε και από το Πρωτοδικείο Αθηνών και είναι πλέον σε ισχύ. Οπότε, οι προσεχείς εκλογές της 19 Μαρτίου της Ομοσπονδίας θα πραγματοποιηθούν για πρώτη φορά σύμφωνα με τα νέα προβλεπόμενα. Οι κυριότερες διαφορές αφορούν την ενίσχυση του πολιτιστικού σκοπού του δευτεροβάθμιου οργάνου, τον περιορισμό των μελών του Δ.Σ. από έντεκα σε εννέα, η δυνατότητα εκλογής περισσοτέρων μελών του Δ.Σ. από την περιφέρεια και η παροχή στα μέλη της δυνατότητας αποστολής επιστολικής ψήφου στις ανά διετία εκλογές. Βραβείο Στ. Μακρυμίχαλου 2016 Το Βραβείο Στέφανου Μακρυμίχαλου θα ξαναταξιδέψει στο μακρινό Νότιγχαμ της Αγγλίας, αφού το περυσινό άρθρο του Ανδριανού Ρητορίδη απέσπασε τις περισσότερες ψήφους από τα υπόλοιπα τρία συνυποψήφια άρθρα του διαγωνισμού. Αυτή τη φορά, οι 90 ψηφοφόροι-μέλη της Εταιρείας δημιούργησαν νέο ρεκόρ έγκυρων ψήφων και διεμήνυσαν με τον πιο εύγλωττο τρόπο τη χαρά της συμμετοχής τους στα δρώμενα της Εταιρείας. Στα παραλειπόμενα της βράβευσης θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο νικητής φρόντισε να στείλει ένα κουτί γλυκά στους μετέχοντες στη Γενική Συνέλευση και, επίσης, ότι για τεχνικούς λόγους, η πλακέτα δεν ήταν έτοιμη εγκαίρως, επομένως η επίσημη απονομή της μετατέθηκε για την Κυριακή 5 Μαρτίου. Η ΕΦΕ στη Βικιπαίδεια Από τις 4 Ιανουαρίου 2017, Η Ελληνική Φιλοτελική Εταιρεία απέκτησε ένα αρκετά εκτεταμένο λήμμα στην ελληνική Βικιπαίδεια. Το λήμμα αυτό έχει σκοπό να κάνει γνωστή τόσο την ιστορία όσο και τη δράση της ΕΦΕ στο ευρύτερο κοινό και να αναδείξει την ευρύτερη συμβολή της στον πολιτισμό. Ήδη από το 2011 υπήρχε ένα περιορισμένης έκτασης λήμμα στην αγγλική Wikipedia, αγνώστου πατρότητας. Ένας πρώτος στόχος που έχει τεθεί πλέον είναι το νέο εκτεταμένο λήμμα στα ελληνικά να μεταφρασθεί και να ενσωματωθεί στις αντίστοιχες εκδόσεις της αγγλικής, γαλλικής και γερμανικής Wikipedia. Παράλληλα με το λήμμα της ΕΦΕ, δημιουργήθηκαν στην ελληνική Βικιπαίδεια και λήμματα για τους δύο Έλληνες RDP, Αλέξανδρο Αργυρόπουλο (υπήρχε και στην αγγλική Wikipedia από το 2014) και Αντώνη Βιρβίλη. Την ευθύνη για τη σύνταξη των τριών νέων αυτών λημμάτων φέρει ο Έφορος της Φιλοτέλειας. Βασιλόπιτα και μπαλέτο Οι Φιλοτελιστές των Αθηνών και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Θεματικού Φιλοτελισμού και Νεότητας έκοψαν τη φετινή βασιλόπιτα στις 19 Ιανουαρίου στην αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Φέτος, ο Π. Λεούσης διάλεξε να παρουσιάσει στο πολυπληθές ακροατήριο την "Ιστορία του κλασικού μπαλέτου" με φιλοτελικό υλικό και πλούσια παρουσίαση ολιγόλεπτων στιγμιότυπων από παραστάσεις που άφησαν εποχή. Νέα Φιλοτελικών Σωματείων Η Ελληνική Φιλοτελική Εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας, στην ετήσια γενική συνέλευση της 19 Νοεμβρίου 2016, μετά από πρόταση των Alex Marianos και Donald Gordon για εξ ολοκλήρου επανεκλογή νέου Δ.Σ. υπήρξαν τα εξής αποτελέσματα: President (Πρόεδρος) χηρεύουσα θέση, Chairman (Προεδρεύων) Allan Boyce, Secretary (Γραμματέας) Mike Basker, Treasurer (Ταμίας) Nic Brookes, Librarian & Auction Secretary (Βιβλιοθηκάριος & Έφορος Δημοπρασιών) John Casanova, Exchange Packet Secretary (Έφορος Ανταλλαγών) Brian Sutcliffe και New Issues Secretary (Έφορος

Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 19 Νέων Εκδόσεων) Peter Boyce. Οι εκλεγέντες από τη Γενική Συνέλευση για το Δ.Σ. της Φιλοτελικής Εταιρείας Ξάνθης της 9ης Φεβρουαρίου συνήλθαν σε σώμα ως εξής: Πρόεδρος Αναστάσιος Τεφρωνίδης, Αντιπρόεδρος Βασίλειος Αϊβαλιώτης, Γραμματέας Θεόδωρος Ρωμανίδης, Ταμίας Ιωάννης Μαργαριτίδης, Έφορος Γεώργιος Ματσουκίδης και Μέλος Νικόλαος Ιωσηφίδης. Στον νέο μεγάλο χώρο όπου πρόσφατα μεταφέρθηκε, στην οδό Γκλαβάνη 154, πραγματοποιήθηκαν στις 5 Φεβρουαρίου οι εκλογές της Φιλοτελικής Ένωσης Βόλου. Μετά τη συγκρότηση σε σώμα, η σύνθεση του νέου Δ.Σ. έχει ως εξής: Πρόεδρος Δημήτρης Σκοτίδης, Αντιπρόεδρος Βαγγέλης Παπαστεργίου, Γραμματέας Γιάννης Σιόβας, Ταμίας Λευτέρης Παυλίδης, Έφορος Θανάσης Πανάγος, Μέλη Γιάννης Τσιμούρτος και Δήμος Φέκκας. Τα νέα γραφεία της Φιλοτελικής Ένωσης είναι ανοικτά Τετάρτη απόγευμα 18:00-21:00 και Κυριακή πρωί 10:00-13:00. Το νέο Δ.Σ. της Φιλοτελικής Εταιρείας Αγρινίου που προήλθε από τις αρχαιρεσίες της 13ης Φεβρουαρίου συνήλθε σε σώμα ως ακολούθως: Πρόεδρος Ιωάννης Σκαρμούτσος, Αντιπρόεδρος Χαράλαμπος Δημάδης, Γραμματέας Νικόλαος Αγγελόπουλος, Ταμίας Ευάγγελος Καρράς και Μέλος Βασίλειος Θεοδωρόπουλος. Στην εκδήλωση της κοπής τις πρωτοχρονιάτικης πίτας, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Παπαστρατείου Μεγάρου της Γυμναστικής Εταιρείας Αγρινίου, παρέστη το μέλος της ΕΦΕ, πραγματογνώμων ΑΙΕΡ και κριτής FIP, Αλέξανδρος Γαληνός, ο οποίος και τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Φ.Ε. Αγρινίου για την πολυετή δραστηριότητά του. Oι καρτ ποστάλ...επανέρχονται Όλοι γνωρίζουμε τη μανία που είχε καταλάβει τους ανθρώπους στο τέλος του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα με την αποστολή, συλλογή και ανταλλαγή καρτών από όλα τα μέρη του κόσμου. Τη σημερινή ηλεκτρονική εποχή η μόδα επανέρχεται. Το postcrossing project άρχισε το 2005 από τον Paulo Magalhaes στο να στέλνει και να λαμβάνει καρτ ποστάλ. Δημιούργησε ιστοσελίδα (www.postcrossing. com) που παρέχει μια ελεύθερη πλατφόρμα σε εκείνους που επιθυμούν να ανταλλάξουν κάρτες. Η ιδέα και το σύνθημα αυτής της επιχείρησης είναι "στείλε μια καρτ ποστάλ και λάβε και εσύ μία από έναν άγνωστο από κάπου στον κόσμο". Μέχρι σήμερα σε αυτήν την κίνηση συμμετέχουν 668.358 χιλιάδες μέλη από 200 χώρες. Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας Η Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας γιορτάζεται κάθε τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου. Η πρωτοβουλία αυτή εισήχθη από την UNESCO το 2002, με στόχο την εξοικείωση του κοινού με τη φιλοσοφία στον σύγχρονο κόσμο. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας, το Κροατικό Ταχυδρομείο του Μόσταρ της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης εξέδωσε στις 17 Νοεμβρίου 2016 ένα αναμνηστικό γραμματόσημο τιμώντας την 2400η επέτειο της γέννησης του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου και επιστήμονα Αριστοτέλη. Το γραμματόσημο ονομαστικής αξίας 0.90 Βοσνιακού Μετατρέψιμου Μάρκου (ΒΑΜ), τυπώθηκε από την Zrinski d.d. Čakovec σε φυλλαράκια των οκτώ, σε συνολική ποσότητα 60.000 τεμαχίων. Βιβλιογραφία Ο φιλοπρόοδος οίκος δημοπρασιών Α. Καραμήτσου κυκλοφόρησε σε επανέκδοση το κλασικό πλέον έργο του Γιάννη Κούνδουρου Οι αριθμοί ελέγχου και η κατάταξη των γραμματοσήμων της μεγάλης κεφαλής του Ερμή με έγχρωμη απεικόνιση των σχετικών γραμματοσήμων. Στο 3ο τεύχος του περιοδικού FEBRAF Bulletin που εκδίδει η Φιλοτελική Ομοσπονδία της Βραζιλίας, αναδημοσιεύεται από τη Φιλοτέλεια (αρ. 667-669/2009) το άρθρο του Α. Βιρβίλη "Η χρήση του όρου Philotely τον 19ο αιώνα" στην πορτογαλική γλώσσα.

20 Φιλοτέλεια 702 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2017 Philotelia 702 January-February 2017 Praga 2018 Ακόμη μία "Specialised", μικρού σχετικά μεγέθους, παγκόσμια έκθεση υπό την αιγίδα της FIP και την αναγνώριση της FEPA έχει προγραμματισθεί να διεξαχθεί, αυτή τη φορά από 15 έως 18 Αυγούστου 2018 στην Πράγα της Τσεχίας. Η έκθεση είναι σχεδιασμένη για 1500 πλαίσια και θα φιλοξενηθεί στο Clarion Congress Hotel. Θα περιλαμβάνει τις τάξεις Παραδοσιακού Φιλοτελισμού, Ταχυδρομικής Ιστορίας, Φιλοτελικής Φιλολογίας, Ενός Πλαισίου, Σύγχρονου Φιλοτελισμού και Ανοικτού Φιλοτελισμού. Ήδη στις 20 Ιανουαρίου τα Ταχυδρομεία της Τσεχίας εξέδωσαν το πρώτο αναμνηστικό γραμματόσημο της έκθεσης. Το κόστος συμμετοχής είναι 70 ευρώ ανά πλαίσιο για τα εκθέματα 5 ή 8 πλαισίων, 110 ευρώ για τα εκθέματα ενός πλαισίου και 75 ευρώ για τα εκθέματα Φιλοτελικής Φιλολογίας. Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων συμμετοχής έχει ορισθεί η 15η Νοεμβρίου 2017. Εθνικός Αντιπρόσωπος από την Ελλάδα διορίστηκε ο Παντελής Λεούσης (τηλ. 210-2825134). Finlandia 2017 Στη FInlandia 2017 του προσεχούς Μαΐου παρουσιάζονται δύο διαφορετικές κατηγορίες προσκεκλημένων εκθεμάτων: "Ειδικά Προσκεκλημένα Εκθέματα" και "Εκθέματα σχετικά με το 1917 για τα εκατό χρόνια της ανεξαρτησίας της Φινλανδίας". Μεταξύ των προσκεκλημένων εκθεμάτων, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μερικές από τις σπανιότητες του φινλανδικού φιλοτελισμού στο έκθεμα του Gustav Douglas, πιο γνωστά ως εκδόσεις οβάλ γραμματοσήμων και μονοφύλλων. Τον Μάιο, οι μεγάλοι αυτοί θησαυροί του εκθέματος του G. Douglas "Κλασική Φινλανδία - οι οβάλ εκδόσεις" θα παρουσιαστούν στο κοινό για πρώτη φορά, στην προσκεκλημένη κατηγορία στο Tampere Hall. Το έκθεμά του περιλαμβάνει μια σειρά από tête-bêche ζεύγη και μπλοκ των τεσσάρων, λωρίδες και πολύ σπάνια ταχυδρομημένα αντικείμενα. Κορωνίδα στο έκθεμα αποτελούν δύο αντικείμενα: ο μοναδικός φάκελος με τέσσερα σφραγισμένα ζεύγη των 5 καπικίων οβάλ γραμματοσήμων ταχυδρομημένος στο Lübeck της Γερμανίας και το 20 καπικίων οβάλ μονόφυλλο. Το πρώτο θεωρείται το πιο πολύτιμο φιλοτελικό αντικείμενο της Φινλανδίας και το δεύτερο, επίσης μοναδικό στο είδος του σε ιδιωτική συλλογή, το σπανιότερο φινλανδικό μονόφυλλο. Στη διεθνή κριτική επιτροπή της έκθεσης διορίστηκε ο Γιώργος Θωμαρέης. Πένθη Έφυγε από τη ζωή ο Ted Proud (18.4.1930-6.2.2017), ο πλέον παραγωγικός φιλοτελικός συγγραφέας. Ιδρυτής του περιοδικού Postal History International (1972), πώλησε τον φιλοτελικό οίκο που είχε ιδρύσει το 1961 στον οίκο Stanley Gibbons, για 1,6 εκατομμύρια λίρες, ως υπολογίζεται, και αφοσιώθηκε πλέον στη συγγραφή. Έγκριτος μελετητής διαφόρων αρχείων δημοσίευσε άνω των 61 έργων (πολλά δίτομα ή τρίτομα) χωρισμένα σε τρεις σειρές: σειρά Ταχυδρομικής Ιστορίας των Βρετανικών Αποικιών (43 τίτλοι), σειρά Στρατιωτικής Ταχυδρομικής Ιστορίας (5 τίτλοι) και σειρά Γενικής Ταχυδρομικής Ιστορίας (13 τίτλοι). Το 2008 κλήθηκε -δικαίως- και υπέγραψε τη Δέλτο των Διαπρεπών Φιλοτελιστών (RDP).