Πάντειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Msc. In Applied Economics Lecture 1: Trading in a Ricardian Model
Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα με ένα συντελεστή (συνέχεια) 1. Ο μόνος σημαντικός πόρος για την παραγωγή είναι η εργασία. 2. Η παραγωγικότητα της εργασίας διαφέρει από χώρα σε χώρα, συνήθως λόγω διαφορών στην τεχνολογία, αλλά παραμένει σταθερή στο χρόνο σε κάθε χώρα. 3. Η προσφορά εργασίας σε κάθε χώρα είναι σταθερή. 4. Παράγονται και καταναλώνονται μόνο δύο αγαθά: κρασί και τυρί. 5. Ο ανταγωνισμός επιτρέπει στους εργάτες να λαμβάνουν έναν «ανταγωνιστικό» μισθό, που εξαρτάται από την παραγωγικότητά τους και την τιμή του αγαθού που μπορούν να πωλήσουν, και τους επιτρέπει να απασχολούνται στον κλάδο με τον υψηλότερο μισθό. 6. Το υπόδειγμα περιλαμβάνει μόνο δύο χώρες: την Ημεδαπή και την Αλλοδαπή. 3-2
Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα με ένα συντελεστή (συνέχεια) Επειδή η παραγωγικότητα της εργασίας είναι σταθερή, ορίζουμε την αναγκαία ποσότητα εργασίας ανά μονάδα προϊόντος ως το σταθερό αριθμό ωρών εργασίας που απαιτούνται για την παραγωγή μιας μονάδας προϊόντος. a LW είναι η αναγκαία ποσότητα εργασίας ανά μονάδα προϊόντος για την παραγωγή κρασιού στην εγχώρια οικονομία. Για παράδειγμα, αν a LW = 2, τότε χρειάζονται 2 ώρες εργασίας για την παραγωγή ενός λίτρου κρασιού στην εγχώρια οικονομία. a LC είναι η αναγκαία ποσότητα εργασίας ανά μονάδα προϊόντος για την παραγωγή τυριού στην εγχώρια οικονομία. Για παράδειγμα, αν a LC = 1, τότε χρειάζεται 1 ώρα εργασίας για την παραγωγή ενός κιλού τυριού στην εγχώρια οικονομία. Υψηλή αναγκαία ποσότητα εργασίας ανά μονάδα προϊόντος σημαίνει ότι η παραγωγικότητα της εργασίας είναι χαμηλή. 3-3
Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα με ένα συντελεστή (συνέχεια) Επειδή η προσφορά εργασίας είναι σταθερή, συμβολίζουμε το συνολικό αριθμό ωρών εργασίας στην Ημεδαπή ως ένα σταθερό αριθμό L. 3-4
Παραγωγικές δυνατότητες Η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων μιας οικονομίας δείχνει τη μέγιστη ποσότητα αγαθών που μπορεί να παραχθεί για μια συγκεκριμένη ποσότητα πόρων. Αν Q C η παραγόμενη ποσότητα τυριού και Q W η παραγόμενη ποσότητα τυριού, τότε η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της εγχώριας οικονομίας έχει την εξίσωση: a LC Q C + a LW Q W = L Συνολική ποσότητα πόρων εργασίας Η απαιτούμενη εργασία για την παραγωγή κάθε μονάδας τυριού Συνολικές μονάδες παραγωγής τυριού Η απαιτούμενη εργασία για την παραγωγή κάθε μονάδας κρασιού Συνολικές μονάδες παραγωγής κρασιού 3-5
Σχ. 3-1: Καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της Ημεδαπής 3-6
Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Q C = L/a LC όταν Q W = 0 Q W = L/a LW όταν Q C = 0 a LC Q C + a LW Q W = L Q W = L/a LW (a LC /a LW )Q C : η εξίσωση της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων, η κλίση της οποίας είναι ίση με (a LC /a LW ) Όταν η οικονομία χρησιμοποιεί όλους τους πόρους της, το κόστος ευκαιρίας για την παραγωγή τυριού είναι η ποσότητα κρασιού που θυσιάζεται (μειώνεται) καθώς Q C αυξάνεται: (a LC /a LW ) Όταν η οικονομία χρησιμοποιεί όλους τους πόρους της, το κόστος ευκαιρίας είναι ίσο με την απόλυτη τιμή της κλίσης της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων και είναι σταθερό όταν η αναγκαία ποσότητα εργασίας ανά μονάδα προϊόντος είναι σταθερή. 3-7
Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Η παραγωγή ενός επιπρόσθετου κιλού τυριού απαιτεί a LC ώρες εργασίας. Κάθε ώρα που αφιερώνεται στην παραγωγή τυριού θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή μιας συγκεκριμένης ποσότητας κρασιού, ίσης με 1 ώρα/(a LW ώρες/λίτρα κρασιού) = (1/a LW ) λίτρα κρασιού Για παράδειγμα, αν 1 ώρα μεταφερθεί στην παραγωγή τυριού, η επιπρόσθετη ώρα εργασίας θα παράγει 1 ώρα/(2 ώρες/λίτρα κρασιού) = 1/2 λίτρα κρασιού. Το αντάλλαγμα είναι η αυξημένη ποσότητα τυριού σε σχέση με τη μειωμένη ποσότητα κρασιού: a LC /a LW. 3-8
Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Γενικά, το μέγεθος της παραγωγής της εγχώριας οικονομίας ορίζεται από την a LC Q C + a LW Q W L Αυτή περιγράφει τι μπορεί να παράγει η οικονομία, αλλά για να προσδιορίσουμε τι παράγει η οικονομία πρέπει να προσδιορίσουμε τις τιμές των αγαθών. 3-9
Παραγωγή, τιμές και μισθοί Έστω P C η τιμή του τυριού και P W η τιμή του κρασιού. Λόγω του ανταγωνισμού, τα ωρομίσθια των παραγωγών τυριού είναι ίσα με την αγοραία αξία του τυριού που παράγεται σε μια ώρα: P C /a LC τα ωρομίσθια των παραγωγών κρασιού είναι ίσα με την αγοραία αξία του κρασιού που παράγεται σε μια ώρα: P W /a LW Επειδή στους εργαζόμενους αρέσουν οι υψηλοί μισθοί, θα εργάζονται στον κλάδο που έχει το υψηλότερο ωρομίσθιο. 3-10
Παραγωγή, τιμές και μισθοί (συνέχεια) Αν P C /a LC > P W /a LW οι εργάτες θα παράγουν μόνο τυρί. Αν P C /P W > a LC /a LW οι εργάτες θα παράγουν μόνο τυρί. Η οικονομία θα ειδικευθεί στην παραγωγή τυριού αν η τιμή του τυριού σε σύγκριση με την τιμή του κρασιού είναι υψηλότερη από το κόστος ευκαιρίας παραγωγής τυριού. Αν P C /a LC < P W /a LW οι εργάτες θα παράγουν μόνο κρασί. Αν P C /P W < a LC /a LW οι εργάτες θα παράγουν μόνο κρασί. Αν P W /P C > a LW /a LC οι εργάτες θα παράγουν μόνο κρασί. Η οικονομία θα ειδικευθεί στην παραγωγή κρασιού αν η τιμή του κρασιού σε σύγκριση με την τιμή του τυριού είναι υψηλότερη από το κόστος ευκαιρίας παραγωγής κρασιού. 3-11
Παραγωγή, τιμές και μισθοί (συνέχεια) Αν η Ημεδαπή θέλει να καταναλώνει τόσο κρασί όσο και τυρί (χωρίς διεθνές εμπόριο), πρέπει να προσαρμοσθούν οι σχετικές τιμές, έτσι ώστε οι μισθοί στους κλάδους παραγωγής τυριού και κρασιού να εξισωθούν. Αν P C /a LC = P W /a LW οι εργάτες δεν θα έχουν κίνητρο απασχόλησης μόνο στον κλάδο του τυριού ή του κρασιού, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η παραγωγή και των δύο προϊόντων. P C /P W = a LC /a LW Η παραγωγή (και κατανάλωση) και των δύο αγαθών είναι δυνατή όταν η σχετική τιμή ενός αγαθού ισούται με το κόστος ευκαιρίας για την παραγωγή του. 3-12
Εμπόριο στο Ρικαρδιανό υπόδειγμα Υποθέστε ότι η Ημεδαπή έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στην παραγωγή τυριού: το κόστος ευκαιρίας της για την παραγωγή τυριού είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος ευκαιρίας της Αλλοδαπής. a LC /a LW < a * LC /a * LW Όταν η Ημεδαπή αυξάνει την παραγωγή τυριού, μειώνει την παραγωγή κρασιού λιγότερο από όσο θα τη μείωνε η Αλλοδαπή, διότι η αναγκαία εργασία ανά μονάδα προϊόντος για την παραγωγή τυριού στην Ημεδαπή είναι χαμηλή σε σύγκριση με την αναγκαία εργασία ανά μονάδα προϊόντος για την παραγωγή κρασιού. όπου * δηλώνει μεταβλητές που αφορούν στην Αλλοδαπή. 3-13
Εμπόριο στο Ρικαρδιανό υπόδειγμα (συνέχεια) Υποθέστε ότι η Ημεδαπή είναι πιο αποτελεσματική στην παραγωγή κρασιού και τυριού. Έχει απόλυτο πλεονέκτημα και στα δύο παραγόμενα προϊόντα: οι αναγκαίες ποσότητες εργασίας ανά μονάδα προϊόντος για την παραγωγή κρασιού και τυριού είναι χαμηλότερες από τις αντίστοιχες αναγκαίες ποσότητες εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στην Αλλοδαπή: a LC < a * LC και a LW < a * LW Μια χώρα μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική στην παραγωγή και των δύο προϊόντων, αλλά να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα μόνο στο ένα αγαθό το αγαθό που χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικούς πόρους σε σύγκριση με την εναλλακτική παραγωγή. 3-14
Εμπόριο στο Ρικαρδιανό υπόδειγμα (συνέχεια) Ακόμα και αν μια χώρα είναι η πιο (ή η λιγότερο) αποτελεσματική στην παραγωγή όλων των αγαθών, μπορεί και πάλι να ωφεληθεί από το εμπόριο. Για να δούμε πώς μπορούν όλες οι χώρες να ωφεληθούν από το εμπόριο, υπολογίζουμε τις σχετικές τιμές όταν υπάρχει εμπόριο. Χωρίς εμπόριο, η σχετική τιμή ενός αγαθού ισούται με το κόστος ευκαιρίας για την παραγωγή αυτού του αγαθού. Για να υπολογίσετε τις σχετικές τιμές με εμπόριο, πρέπει πρώτα να υπολογίσετε τις σχετικές ποσότητες της παγκόσμιας παραγωγής: (Q C + Q * C )/(Q W + Q * W) 3-15
Σχετική προσφορά και σχετική ζήτηση Έπειτα εξετάζουμε τη σχετική προσφορά τυριού: η προσφερόμενη ποσότητα τυριού από όλες τις χώρες σε σχέση με την προσφερόμενη ποσότητα κρασιού από όλες τις χώρες σε κάθε τιμή του τυριού σε σχέση με την τιμή του κρασιού, P c /P W. 3-16
Σχετική προσφορά και σχετική ζήτηση (συνέχεια) Σχετική τιμή τυριού, P C /P W a * LC/a * LW RS a LC /a LW L/a LC L * /a * LW 3-17 Σχετική ποσότητα τυριού, Q C + Q * C Q W + Q * W
Σχετική προσφορά και σχετική ζήτηση (συνέχεια) Δεν υπάρχει προσφορά τυριού αν η σχετική τιμή του τυριού πέσει κάτω από a LC /a LW. Γιατί; Διότι η Ημεδαπή θα ειδικευθεί στην παραγωγή κρασιού όταν P C /P W < a LC /a LW Και υποθέτουμε ότι a LC /a LW < a * LC /a * LW, με αποτέλεσμα και οι αλλοδαποί εργάτες να μην θεωρούν επιθυμητή την παραγωγή τυριού. Όταν P C /P W = a LC /a LW, οι εργάτες στην Ημεδαπή θα είναι αδιάφοροι ανάμεσα στην παραγωγή κρασιού ή τυριού, αλλά οι αλλοδαποί εργάτες θα εξακολουθούν να παράγουν μόνο κρασί. 3-18
Σχετική προσφορά και σχετική ζήτηση (συνέχεια) Όταν a * LC /a * LW > P c /P W > a LC /a LW, οι ημεδαποί εργάτες ειδικεύονται στην παραγωγή τυριού, διότι μπορούν να έχουν υψηλότερους μισθούς, αλλά οι αλλοδαποί εργάτες θα εξακολουθούν να παράγουν μόνο κρασί. Όταν a * LC /a * LW = P C / P W, οι αλλοδαποί εργάτες θα είναι αδιάφοροι ανάμεσα στην παραγωγή κρασιού ή τυριού, αλλά οι ημεδαποί εργάτες θα εξακολουθούν να παράγουν μόνο τυρί. Δεν υπάρχει προσφορά κρασιού, αν η σχετική τιμή του τυριού αυξηθεί πάνω από a * LC /a * LW 3-19
Σχετική προσφορά και σχετική ζήτηση (συνέχεια) Η σχετική ζήτηση τυριού είναι η ζητούμενη ποσότητα τυριού σε όλες τις χώρες σε σχέση με τη ζητούμενη ποσότητα κρασιού σε όλες τις χώρες σε κάθε τιμή του τυριού σε σχέση με την τιμή του κρασιού, P C /P W. Καθώς αυξάνεται η τιμή του τυριού σε σχέση με την τιμή του κρασιού, οι καταναλωτές σε όλες τις χώρες θα τείνουν να αγοράζουν λιγότερο τυρί και περισσότερο κρασί, με αποτέλεσμα η σχετική ζητούμενη ποσότητα τυριού να μειώνεται. 3-20
Σχετική προσφορά και σχετική ζήτηση (συνέχεια) Σχετική τιμή τυριού, P C /P W a * LC/a * LW RS 1 RD a LC /a LW L/a LC L * /a * LW 3-21 Σχετική ποσότητα τυριού, Q C + Q * C Q W + Q * W
Σχ. 3-3: Σχετική παγκόσμια προσφορά και ζήτηση 3-22
Οφέλη από το εμπόριο Τα οφέλη από το εμπόριο προέρχονται από την ειδίκευση στην παραγωγή που χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά τους πόρους και από τη χρησιμοποίηση του εισοδήματος απ αυτήν την παραγωγή για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών που η κάθε χώρα επιθυμεί. όπου χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά τους πόρους σημαίνει την παραγωγή ενός προϊόντος στο οποίο η χώρα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Οι ημεδαποί εργάτες κερδίζουν υψηλότερο εισόδημα από την παραγωγή τυριού, διότι η σχετική τιμή του τυριού αυξάνεται με το εμπόριο. 3-23
Οφέλη από το εμπόριο (συνέχεια) Οι αλλοδαποί εργάτες κερδίζουν υψηλότερο εισόδημα από την παραγωγή κρασιού, διότι η σχετική τιμή του τυριού μειώνεται με το εισόδημα (κάνοντας φθηνότερο το τυρί) και η σχετική τιμή του κρασιού αυξάνεται με το εμπόριο. 3-24
Οφέλη από το εμπόριο (συνέχεια) Σκεφτείτε το εμπόριο ως μια έμμεση μέθοδο παραγωγής ή μια νέα τεχνολογία που μετατρέπει το τυρί σε κρασί και το αντίστροφο. Χωρίς αυτήν την τεχνολογία, οι χώρες πρέπει να κατανέμουν τους πόρους στην παραγωγή όλων των αγαθών που θέλουν να καταναλώσουν. Με αυτήν την τεχνολογία, οι χώρες μπορούν να εξειδικεύσουν την παραγωγή τους και να ανταλλάξουν («μετατρέψουν») τα προϊόντα τους με τα αγαθά που θέλουν να καταναλώσουν. 3-25
Οφέλη από το εμπόριο (συνέχεια) Δείχνουμε πώς οι καταναλωτικές δυνατότητες διευρύνονται πέρα από τις παραγωγικές δυνατότητες όταν επιτρέπεται το εμπόριο. Χωρίς εμπόριο, η κατανάλωση περιορίζεται σε ό,τι παράγεται. Με το εμπόριο, η κατανάλωση σε κάθε χώρα διευρύνεται, διότι η παγκόσμια παραγωγή διευρύνεται όταν κάθε χώρα ειδικεύεται στην παραγωγή του αγαθού στο οποίο έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. 3-26
Σχ. 3-4: Tο διεθνές εμπόριο διευρύνει τις καταναλωτικές δυνατότητες 3-27
Paper Comparative Advantage, Trade, and Payments in a Ricardian Model with a Continuum of Goods R. Dornbusch; S. Fischer; P. A. Samuelson The American Economic Review, Vol. 67, No. 5. (Dec., 1977), pp. 823-839