ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ Ανώνυµη Ναυτιλιακή Εταιρεία Ετήσιες Οικονοµικές Καταστάσεις για τη χρήση 2011 (01.01.2011 31.12.2011) Σε ενοποιηµένη και εταιρική βάση Σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ)
Πίνακας περιεχοµένων Σελίδα Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή...1 Έκθεση ιαχείρισης ιοικητικού Συµβουλίου της HELLENIC SEAWAYS Α.Ν.Ε....3 Ετήσιες Οικονοµικές Καταστάσεις σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) για τη χρήση 2011...9 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ...13 Σηµειώσεις στις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση 2011...14 1. Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όµιλο...14 2. Βάση κατάρτισης των οικονοµικών καταστάσεων...15 2.1 Γενικό πλαίσιο...15 2.2 Νέα λογιστικά πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερµηνείες...15 2.2.1 Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά για τη χρήση 2011...15 3. Βασικές λογιστικές πολιτικές...20 3.1 Χρήση κρίσεων και εκτιµήσεων της ιοίκησης...20 3.2 Βάση Ενοποίησης...21 3.2.1 Θυγατρικές...21 3.2.2 ιεταιρικές συναλλαγές...21 3.3 Μετατροπή στοιχείων σε ξένο νόµισµα...21 3.4 Άυλα περιουσιακά στοιχεία...21 3.5 Ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία...22 3.6 Αποµείωση αξίας µη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων...23 3.7 Αποθέµατα...23 3.8 Χρηµατοοικονοµικά µέσα...23 3.8.1 Απαιτήσεις από πελάτες / Λοιπές απαιτήσεις...24 3.8.2 ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία...24 3.8.3 Ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα...24 3.8.4 ανειακές υποχρεώσεις...24 3.8.5 Υποχρεώσεις σε προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις...24 3.9 Προβλέψεις για παροχές σε εργαζοµένους...24 3.10 Λοιπές προβλέψεις / Ενδεχόµενες υποχρεώσεις και ενδεχόµενες απαιτήσεις...25 3.11 Φόρος εισοδήµατος (τρέχων και αναβαλλόµενος)...25 3.12 Λειτουργικές µισθώσεις...25 3.13 Αναγνώριση εσόδων...26 3.14 Αναγνώριση εξόδων...26 4. Άυλα και ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία...28 5. Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρείες...29 6. Λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία...30 7. Αποθέµατα...30 8. Απαιτήσεις από πελάτες...30 9. Λοιπές απαιτήσεις και λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία...32 10. ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία...33 11. Ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα...33 12. Μετοχικό Κεφάλαιο και διαφορά υπέρ το άρτιο...33 13. Λοιπά αποθεµατικά...33 14. Αποτελέσµατα εις νέο...34 15. Μακροπρόθεσµες δανειακές υποχρεώσεις...34 16. Προβλέψεις για παροχές σε εργαζόµενους και λοιπές προβλέψεις...35 17. Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις...36 18. Βραχυπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις...36 19. ουλευµένα έξοδα και έσοδα εποµένων χρήσεων...37 I
20. Κύκλος εργασιών (πωλήσεις)...37 21. Κόστος πωληθέντων...38 22. Άλλα έσοδα εκµετάλλευσης...38 23. Έξοδα διοικητικής λειτουργίας...39 24. Έξοδα λειτουργίας διάθεσης...39 25. Άλλα έξοδα εκµετάλλευσης...40 26. Χρηµατοοικονοµικά έσοδα...40 27. Χρηµατοοικονοµικά έξοδα...40 28. Αποτελέσµατα από επενδυτικές δραστηριότητες...41 29. Φόροι εισοδήµατος...41 30. Αποτελέσµατα ανά µετοχή µετά από φόρους...42 31. Μερίσµατα...42 32. Ενδεχόµενες υποχρεώσεις και ενδεχόµενες απαιτήσεις...42 32.1 Ενδεχόµενες υποχρεώσεις...42 32.2 Ενδεχόµενες απαιτήσεις...43 33. Συναλλαγές µε συνδεδεµένα µέρη...44 33.1 Απαιτήσεις - Υποχρεώσεις µε συνδεδεµένα µέρη...44 33.2 Αγορές - πωλήσεις µε συνδεδεµένα µέρη...44 33.3 Αµοιβές µελών ιοικητικού Συµβουλίου και βασικών διευθυντικών στελεχών 45 34. ιαχείριση χρηµατοοικονοµικού κινδύνου...45 34.1 Πιστωτικός κίνδυνος...45 34.2 Κίνδυνος ρευστότητας...45 34.3 Κίνδυνος συνθηκών αγοράς...46 34.4 ιαχείριση κεφαλαίου...46 35. Γεγονότα µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού...47 II
Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της Ανώνυµης Ναυτιλιακής Εταιρείας «ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ». Έκθεση επί των Εταιρικών και Ενοποιηµένων Οικονοµικών Καταστάσεων Ελέγξαµε τις συνηµµένες εταιρικές και τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Ανώνυµης Ναυτιλιακής Εταιρείας «ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ», οι οποίες αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιηµένη κατάσταση οικονοµικής θέσης της 31ης εκεµβρίου 2011, τις εταιρικές και ενοποιηµένες καταστάσεις συνολικού εισοδήµατος, µεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταµειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ηµεροµηνία αυτή, καθώς και περίληψη σηµαντικών λογιστικών αρχών και µεθόδων και λοιπές επεξηγηµατικές πληροφορίες. Ευθύνη της ιοίκησης για τις Εταιρικές και Ενοποιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις Η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες, που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων απαλλαγµένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική µας ευθύνη είναι να εκφράσουµε γνώµη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων µε βάση τον έλεγχό µας. ιενεργήσαµε τον έλεγχό µας σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συµµορφωνόµαστε µε κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουµε και διενεργούµε τον έλεγχο µε σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις είναι απαλλαγµένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαµβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκµηρίων, σχετικά µε τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις. Οι επιλεγόµενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαµβανοµένης της εκτίµησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιµήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται µε την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών και ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων της εταιρείας, µε σκοπό το σχεδιασµό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι µε σκοπό την έκφραση γνώµης επί της αποτελεσµατικότητας των εσωτερικών δικλίδων της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαµβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και µεθόδων που χρησιµοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιµήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων. 1
Πιστεύουµε ότι τα ελεγκτικά τεκµήρια που έχουµε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεµελίωση της ελεγκτικής µας γνώµης. Βάση για Γνώµη µε Επιφύλαξη Από τον έλεγχο µας προέκυψε ότι στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της εταιρείας περιλαµβάνονται, µε την µέθοδο της ολικής ενοποίησης, ποσά που αφορούν 7 θυγατρικές εταιρείες του οµίλου, εκ των οποίων µία τελεί σε εκκαθάριση και 3 βρίσκονται σε αδράνεια, οι οποίες δεν ελέγχονται από ορκωτό ελεγκτή λογιστή. Τα ποσά αυτά µε βάση τις οικονοµικές τους καταστάσεις αντιπροσωπεύουν το 6,58 % του ενοποιηµένου ενεργητικού και το 2,62 % του ενοποιηµένου κύκλου εργασιών. Γνώµη µε Επιφύλαξη Κατά τη γνώµη µας, εκτός από τις ενδεχόµενες επιπτώσεις του θέµατος που µνηµονεύεται στην παράγραφο Βάση για Γνώµη µε Επιφύλαξη οι συνηµµένες εταιρικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, την οικονοµική θέση της Ανώνυµης Ναυτιλιακής Εταιρείας «ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ» και των θυγατρικών αυτής κατά την 31η εκεµβρίου 2011 και τη χρηµατοοικονοµική τους επίδοση και τις ταµειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ηµεροµηνία αυτή σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έµφαση Θέµατος Εφιστούµε την προσοχή σας στο γεγονός ότι οι φορολογικές υποχρεώσεις της Μητρικής Εταιρίας καθώς και των Θυγατρικών αυτής για τις χρήσεις που έληξαν στις 31.12.2007 έως και 31.12.2011 δεν έχουν εξετασθεί από τις φορολογικές αρχές, µε συνέπεια να µην έχουν καταστεί οριστικές για τις χρήσεις αυτές. δεν έχει προβεί σε εκτίµηση των πρόσθετων φόρων και των προσαυξήσεων, που πιθανόν να καταλογισθούν σε µελλοντικό φορολογικό έλεγχο, και δεν έχει σχηµατίσει σχετική πρόβλεψη για το ποσό αυτό. Κατά συνέπεια, δεν έχουµε αποκτήσει εύλογη βεβαιότητα σχετικά µε την απαιτούµενη πρόβλεψη. Στη γνώµη µας δεν διατυπώνεται επιφύλαξη σε σχέση µε το θέµα αυτό. Αναφορά επί Άλλων Νοµικών και Κανονιστικών Θεµάτων Επαληθεύσαµε τη συµφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχοµένου της Έκθεσης ιαχείρισης του ιοικητικού Συµβουλίου µε τις συνηµµένες εταιρικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζόµενων από τα άρθρα 43α, 108 και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα, 08.06.2012 Ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ A.M. ΣΟΕΛ 34351 Συνεργαζόµενοι Ορκωτοί Λογιστές α.ε.ο.ε. µέλος της Crowe Horwath International Φωκ. Νέγρη 3, 11257 Αθήνα Αρ Μ ΣΟΕΛ 125 2
Έκθεση ιαχείρισης ιοικητικού Συµβουλίου της HELLENIC SEAWAYS Α.Ν.Ε. προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων για τη χρήση 2011 Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι, Το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας παρουσιάζει και υποβάλλει στην κρίση σας τις εταιρικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της διαχειριστικής χρήσης 2011, µε την παρούσα έκθεση να αναφέρεται ιδιαίτερα στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις. 1. Η θέση της Εταιρείας στην αγορά Το 2011 η Hellenic Seaways δραστηριοποιήθηκε στις γραµµές των Κυκλάδων, του Β.Α. Αιγαίου, των Σποράδων και του Σαρωνικού, ενώ εκτός από την ακτοπλοΐα, συνέχισε την παρουσία της, µέσω της θυγατρικής HELLENIC SEAWAYS CARGO Ν.Ε., στη γραµµή Κορίνθου Βενετίας (µεταφορά ασυνόδευτων φορτηγών µε πλοία Ro Ro).Τα συνολικά στοιχεία της µεταφορικής κίνησης του Οµίλου για το 2011 παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: 2011 2010 % Αριθµός πλοίων 22 24 Επιβάτες 3.688.379 3.911.899-5,7% Ι.Χ. Οχήµατα & ίκυκλα 390.897 419.337-6,8% Φορτηγά 61.121 71.427-14,4% 2. Οικονοµικά Αποτελέσµατα για τη χρήση 2011 Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και του Οµίλου συντάσσονται σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης, ενώ οι λογιστικές πολιτικές που εφαρµόσθηκαν περιγράφονται αναλυτικά στις Σηµειώσεις των Ετήσιων Οικονοµικών Καταστάσεων που αποτελούν αναπόσπαστο µέρος τους. Η επιδείνωση της Ελληνικής οικονοµίας το 2011, για τέταρτη συνεχόµενη χρονιά, επηρέασε αναπόφευκτα και τον κλάδο της επιβατικής ναυτιλίας. Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, τα νέα µέτρα λιτότητας, η µείωση των κρατικών δαπανών και η ασφυξία στον τραπεζικό χώρο προκάλεσαν περεταίρω µείωση των καταναλωτικών δαπανών. Εκτός από τα παραπάνω, ο ακτοπλοϊκός κλάδος επηρεάσθηκε δυσµενώς από την συνεχιζόµενη και ραγδαία αύξηση των τιµών των καυσίµων κατά 30% σε σχέση µε το 2010 και συνολικά κατά 70% µέσα στην τελευταία διετία. Προκειµένου να αντιµετωπίσει το δυσµενές περιβάλλον, η ιοίκηση της εταιρείας πήρε άµεσα µέτρα προκειµένου περιορίσει τις συνέπειες του δυσµενούς περιβάλλοντος που είχε διαµορφωθεί. Πιο συγκεκριµένα: Τον Ιανουάριο, η εταιρεία αποδροµολόγησε το πλοίο Νήσος Ρόδος από τα ωδεκάνησα, καθώς οι συνθήκες της αγοράς κατέστησαν µη βιώσιµη για την εταιρεία µας τη 3
συγκεκριµένη γραµµή. Το πλοίο κατά το 2012, πρόκειται να ναυλωθεί ώστε να συνεισφέρει στα έσοδα της Εταιρείας. Το Μάρτιο, η εταιρεία προέβη στην πώληση του πλοίου Highspeed 1 το οποίο δεν εντασσόταν πλέον στον επιχειρησιακό σχεδιασµό της. Τα έσοδα της πώλησης συνέβαλαν στη µείωση του τραπεζικού δανεισµού. Έγιναν σηµαντικές περικοπές δροµολογίων ώστε να αντιµετωπιστεί η µείωση της µεταφορικής κίνησης. Παρόλα αυτά, οι συνέπειες αυτού του δυσµενούς κλίµατος είχαν άµεσο αντίκτυπο και στα οικονοµικά αποτελέσµατα της Hellenic Seaways: Κύκλος εργασιών Ο κύκλος εργασιών του Οµίλου διαµορφώθηκε στα 144,3 εκ. σηµειώνοντας µείωση κατά 5,9% σε σχέση µε τη χρήση του 2010, τόσο λόγω της συρρίκνωσης των συνολικών µεγεθών του κλάδου, όσο και λόγω της µείωσης του αριθµού των δροµολογηµένων πλοίων µας όσο και του αριθµού των εκτελεσθέντων δροµολογίων. Μικτά Κέρδη Παρά τη µείωση του κύκλου εργασιών, τα µικτά κέρδη παρουσίασαν µικρή βελτίωση και ανήλθαν σε 5,5 εκ. έναντι 4,2 εκ. το 2010. Η βελτίωση των αποτελεσµάτων οφείλεται στη σηµαντική µείωση του κόστους πωληθέντων που επιτεύχθηκε παρά την αύξηση του κόστους καυσίµων και οφείλεται στις αποφάσεις σχετικά µε την αναδιάρθρωση του στόλου που περιγράφτηκαν πιο πάνω αλλά και στην αποτελεσµατικότερη διαχείριση των λειτουργικών δαπανών των πλοίων. EBITDA παρουσίασε κέρδη προ φόρων, χρηµατοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσµάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ποσού 5,6 εκ. έναντι ζηµιών 1,2 εκ. το 2010. Η βελτίωση των αποτελεσµάτων οφείλεται τόσο στην αύξηση των µικτών κερδών, όσο και στον περιορισµό των εξόδων διάθεσης, διοίκησης και ερευνών/ανάπτυξης που ανήλθαν σε 19,9 εκ. έναντι 22,7 εκ. το 2010. Χρηµατοοικονοµικά έξοδα Παρά το γεγονός πως ο τραπεζικός δανεισµός παρέµεινε στα περσινά επίπεδα, τα χρηµατοοικονοµικά έξοδα ανήλθαν σε 10,14 εκ. έναντι 4,62 εκ., την προηγούµενη χρήση. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των περιθωρίων δανεισµού όσο και στην αύξηση του Euribor. Καθαρά αποτελέσµατα Τα καθαρά, µετά από φόρους αποτελέσµατα του Οµίλου διαµορφώθηκαν σε ζηµιές ποσού 29,52 εκ. έναντι ζηµιών 29,1 εκ. το 2010 και έχουν επιβαρυνθεί : α) µε έκτακτες ζηµιές 4,0 εκ. που προήλθαν από την πώληση των Highspeed 1 και τεσσάρων Flyingdolphins (III, IV, XV & XXI). β) µε την αποµείωση της αξίας Παγίων Στοιχείων κατά 3,0 εκ., λόγω των οικονοµικών συνεπειών στην ακτοπλοΐα από την συνεχιζόµενη χρηµατοοικονοµική κρίση. 3. Στοιχεία Ισολογισµού και Ταµιακών Ροών για τη χρήση 2011 Η καθαρή θέση του Οµίλου ανήλθε σε 173,4 εκατ. µειωµένη κατά 14,5%, γεγονός που οφείλεται κυρίως στις ζηµιές της χρήσης. Στη χρήση του 2011 υπήρξαν µεταβολές στην αξία των ενσώµατων παγίων λόγω της πώλησης των Highspeed 1 και τεσσάρων Flyingdolphins, της αποµείωσης της αξίας των 4
πλοίων καθώς και των αποσβέσεων της χρήσης. Η καθαρή τους αξία διαµορφώθηκε σε 337,4 έναντι 366,7 εκ. το 2010. Ο τραπεζικός δανεισµός του Οµίλου ανήλθε σε 154,9 εκ. παραµένοντας στα περσινά επίπεδα. κατά τη χρήση του 2011 παρουσίασε εκροές σε επίπεδο λειτουργικών δραστηριοτήτων ποσού 5,3 εκ έναντι εισροών 5,3 εκ. την προηγούµενη χρήση κυρίως λόγω της αύξησης των χρηµατοοικονοµικών εξόδων και της µείωσης των υποχρεώσεων. Οι εισροές από επενδυτικές δραστηριότητες ύψους 4,3 εκ. οφείλονται κυρίως στην πώληση των πέντε πλοίων. Τα ταµιακά διαθέσιµα στη λήξη της χρήσης ανήλθαν σε 2,0 εκ., έναντι 2,6 εκ. την περσινή χρήση. 4. Χρηµατοοικονοµικοί είκτες Το περιθώριο µικτού κέρδους του Οµίλου για το 2011 διαµορφώθηκε σε 3,8% έναντι 2,8%. Η µικρή βελτίωση του περιθωρίου οφείλεται στο γεγονός πως η µείωση του κύκλου εργασιών ήταν µικρότερη από τη µείωση του κόστους πωληθέντων. Ο δείκτης κεφαλαιακής µόχλευσης (Ίδια προς Ξένα Κεφάλαια), ανήλθε σε 0,89 το 2011 έναντι 0,99 το 2010. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας (Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις) στις 31/12/2011 ανήλθε σε 0,38 έναντι 0,45 το 2010. Σχετικά µε τους δείκτες δανειακής επιβάρυνσης, ο δείκτης Υποχρεώσεις / Ίδια Κεφάλαια διαµορφώθηκε σε 1,13 από 1,01 ενώ ο δείκτης Τραπεζικές Υποχρεώσεις / Ίδια Κεφάλαια ανήλθε σε 0,89 από 0,76. 5. Κυριότεροι κίνδυνοι και αβεβαιότητες Οι σηµαντικότεροι επιχειρηµατικοί κίνδυνοι και αβεβαιότητες αφορούν: i Πιστωτικός κίνδυνος και ο Όµιλος εκτιµούν ότι ο πιστωτικός κίνδυνος κυµαίνεται σε χαµηλά επίπεδα δεδοµένου, όσον αφορά την ακτοπλοΐα, ότι υφίσταται ικανοποιητική διασπορά των απαιτήσεων από πελάτες. Επιπρόσθετα, οι διοικητικές υπηρεσίες εφαρµόζουν αυστηρές διαδικασίες πιστωτικού ελέγχου, οι οποίες περιλαµβάνουν ορισµό συγκεκριµένου πιστωτικού ορίου και όρων πληρωµής ανά πελάτη, ενώ επίσης έχουν ληφθεί εγγυητικές επιστολές τραπέζης, ως εξασφάλιση των σηµαντικότερων απαιτήσεων. Όσον αφορά τις ναυλώσεις πλοίων υφίσταται µεγαλύτερη συγκέντρωση των απαιτήσεων, ωστόσο ο πιστωτικός κίνδυνος παραµένει χαµηλός καθώς η µεγαλύτερη απαίτηση (60% των απαιτήσεων από Πελάτες του Οµίλου) αφορά τις συνδεδεµένες εταιρείες ΑΝΕΚ και ΑΙΓΑΙΟΝ ΠΕΛΑΓΟΣ, µε τις οποίες η Εταιρεία, κατόπιν διαπραγµατεύσεων, σύναψε συµφωνία έντοκης αποπληρωµής της οφειλής. ii Κίνδυνος διακύµανσης τιµών καυσίµων και ο Όµιλος εκτίθενται στον κίνδυνο αύξησης των τιµών των καυσίµων, δεδοµένης της σηµαντικής συµµετοχής του κόστους καυσίµων στο κόστος εκµετάλλευσης. Μια αύξηση ή µείωση κατά 1% στην τιµή των καυσίµων σε ετήσια βάση θα είχε επίδραση στα αποτελέσµατα και στην καθαρή θέση του Οµίλου κατά 0,6 εκ. Κατά συνέπεια, ενδεχόµενη αύξηση στις τιµές των 5
καυσίµων αναµένεται να επιφέρει ουσιωδώς δυσµενείς επιδράσεις στα οικονοµικά αποτελέσµατα, τις ταµιακές ροές και τη χρηµατοοικονοµική κατάσταση του Οµίλου. iii Κίνδυνος διακύµανσης επιτοκίων Τα µακροπρόθεσµα και βραχυπρόθεσµα δάνεια του Οµίλου είναι σε ευρώ µε κυµαινόµενο επιτόκιο euribor πλέον περιθωρίου. Κατά συνέπεια ο Όµιλος είναι εκτεθειµένος σε κίνδυνο διακύµανσης επιτοκίων, αφού σε περίπτωση ανόδου αυτών, θα επιβαρυνθεί µε υψηλότερους χρεωστικούς τόκους. Ενδεικτικά, µία µεταβολή σε ετήσια βάση κατά 1% στο επιτόκιο θα είχε επίδραση στα αποτελέσµατα και στα ίδια κεφάλαια του Οµίλου κατά 1,5 εκ. iv Κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας λόγω της υποχώρησης των οικονοµικών µεγεθών αλλά και της σοβαρής περιστολής των δανειακών περιθωρίων των τραπεζών, έχει αυξηθεί σηµαντικά σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη. Για την αποφυγή του ενδεχοµένου δηµιουργίας ελλείψεων επαρκούς ρευστότητας, η ιοίκηση φροντίζει να υπάρχουν διαθέσιµες τραπεζικές πιστώσεις για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών σε περιόδους χαµηλής ρευστότητας. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, δεν µπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόµενο να υπάρξει παραβίαση κάποιου ή κάποιων όρων των δανειακών συµβάσεων του Οµίλου, γεγονός που ενδέχεται να επιφέρει ουσιωδώς αρνητικές συνέπειες στην επιχειρηµατική δραστηριότητα, τα αποτελέσµατα της λειτουργίας, τις ταµιακές ροές και τη χρηµατοοικονοµική κατάσταση του Οµίλου. Σε αυτά τα πλαίσια, το 2011 συµφωνήθηκε µε τις πιστώτριες τράπεζες η αλλαγή των όρων αποπληρωµής των δανείων, µε µεταφορά πληρωτέων χρεολυσίων σε µεταγενέστερο χρόνο. Προκειµένου να ενισχυθούν τα κεφάλαια κίνησης του Οµίλου, εξετάζονται διάφορα µέτρα όπως η πώληση παγίων, ο περιορισµός του κόστους λειτουργίας και η αποεπένδυση από µη κερδοφόρες γραµµές. 6. Σηµαντικά γεγονότα από τη λήξη της χρήσης µέχρι την ηµεροµηνία της παρούσας έκθεσης Τον Απρίλιο του 2012, η εταιρεία προέβη στην πώληση του πλοίου Hellenic Sailor το οποίο δεν εντασσόταν πλέον στον επιχειρησιακό σχεδιασµό της. Τα έσοδα της πώλησης συνέβαλαν στην εκπλήρωση δανειακών υποχρεώσεων προς τις πιστώτριες τράπεζες. 7. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη Η Hellenic Seaways κάνει πράξη την ευθύνη της απέναντι στην κοινωνία µε την υλοποίηση ενός ολοκληρωµένου προγράµµατος χορηγιών. Πάνω από 250.000 επιβάτες, που ανήκουν σε ευαίσθητες κοινωνικές οµάδες, διακινούνται κάθε χρόνο µε δωρεάν ή µειωµένα εισιτήρια της Hellenic Seaways. Η εταιρεία έχει εντάξει στην εµπορική της πολιτική τη χορήγηση δωρεάν εισιτηρίων σε παιδιά έως 5 ετών, ενώ χορηγεί εκπτωτικά εισιτήρια σε άτοµα µε ειδικές ανάγκες και χρόνιες παθήσεις, αναπήρους πολέµου, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, στρατιωτικούς, φοιτητές, συνταξιούχους του ΝΑΤ, πολύτεκνους και συνανθρώπους µας που χρήζουν βοηθείας. Η Hellenic Seaways συνδράµει έµπρακτα το έργο µη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Εθελοντικών Οργανώσεων, χορηγώντας εκπτωτικά και δωρεάν εισιτήρια σε πλήθος από τις ενέργειες. Ενδεικτικά µέσα στο 2011 υποστηρίξαµε το Χαµόγελο του Παιδιού, την Κιβωτό του Κόσµου, τους Γιατρούς του Κόσµου και την Victor Artant-Νίκη. 6
Η ευαισθησία µας για τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος δεν περιορίζεται στην απλή συµµόρφωσή µας προς την ελληνική και κοινοτική νοµοθεσία, αλλά επεκτείνεται στην ανάληψη δυναµικών πρωτοβουλιών. Η Hellenic Seaways: Συµµετέχει σε ολοκληρωµένα προγράµµατα ανακύκλωσης µε τη συστηµατική συλλογή χρησιµοποιηµένου και άχρηστου χαρτιού και άλλων ανακυκλώσιµων υλικών. Εφαρµόζει στο στόλο της αυστηρούς κανονισµούς για τη διασφάλιση της πρόληψης ρύπανσης από όλες τις λειτουργίες των πλοίων, και υλοποιεί προγράµµατα εκπαίδευσης του πληρώµατος που αφορούν στη διαχείριση όλων των επιβαρυντικών προς το περιβάλλον ουσιών. Εφαρµόζει στο στόλο της και στις εταιρικές εγκαταστάσεις ξηράς το σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης κατά ISO 14001. 8. Οι προοπτικές της Εταιρείας και του Οµίλου Οι προοπτικές του Οµίλου για την τρέχουσα χρήση είναι άµεσα συνυφασµένες µε τους παρακάτω παράγοντες: Την πορεία της Ελληνικής οικονοµίας και την προοπτική εξόδου από τις ακραίες συνθήκες που βιώνει τα δύο τελευταία χρόνια η χώρα. Είναι γεγονός πως η πορεία της δηµοσιονοµικής προσαρµογής δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση και πως η ύφεση αναµένεται να συνεχιστεί και την τρέχουσα χρήση. Την πορεία των τιµών των καυσίµων, η οποία συνέχισε και το πρώτο τετράµηνο του έτους την εδώ και τρία χρόνια ανοδική πορεία της. Η αύξηση σε σχέση µε τη µέση τιµή του 2011 ανήλθε σε 21%, ενώ αξίζει να σηµειωθεί πως σε σχέση µε το 2009, η τιµή του καυσίµου έχει υπερδιπλασιασθεί. Είναι σαφές πως λόγω της κατάστασης της ελληνικής οικονοµίας, οι αυξήσεις αυτές δεν έχουν µετακυλιστεί στις τιµές των εισιτηρίων µας και κατά συνέπεια επιδρούν αρνητικά στα οικονοµικά µας αποτελέσµατα. Την πορεία του κλάδου της ακτοπλοΐας και την εξέλιξη της µεταφορικής κίνησης που αναµένεται να συνεχίσει την πτωτική της πορεία λόγω της συνεχούς συµπίεσης του διαθέσιµου εισοδήµατος των ελλήνων καταναλωτών. Πιο συγκεκριµένα κατά το πρώτο τρίµηνο του έτους, το µεταφορικό έργο της ελληνικής ακτοπλοΐας παρουσίασε µείωση της τάξεως του 20%. Με δεδοµένο πως οι παραπάνω παράγοντες που επηρεάζουν άµεσα τα οικονοµικά αποτελέσµατα του κλάδου, είναι αστάθµητοι, οποιαδήποτε εκτίµηση για τα αποτελέσµατα της τρέχουσας χρήσης θεωρείται επισφαλής. Βασική προτεραιότητα για την τρέχουσα χρήση αποτελεί η εξασφάλιση της απαιτούµενης ρευστότητας και προς αυτή την κατεύθυνση εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές όπως οι πωλήσεις πλοίων, οι περικοπές δροµολογίων και πιθανώς το κλείσιµο γραµµών, καθώς επίσης η αναδιάταξη του στόλου µε στόχο την συµπίεση του λειτουργικού κόστους και την αύξηση της κερδοφορίας. Παρά το γεγονός πως οι προβλέψεις για το 2012 δεν είναι αισιόδοξες, η ιοίκηση λαµβάνει όλα τα απαραίτητα µέτρα προκειµένου η Εταιρεία να ανταπεξέλθει µε επιτυχία στις προκλήσεις που αντιµετωπίζει. 7
Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι, Από τα στοιχεία που σας εκθέσαµε παραπάνω αλλά και από τις Οικονοµικές Καταστάσεις που συνοδεύουν την παρούσα Έκθεση ιαχείρισης του ιοικητικού Συµβουλίου, µπορείτε να διαµορφώσετε πλήρη εικόνα σε ό, τι αφορά τις εργασίες και την πορεία τόσο της Εταιρείας όσο και του Οµίλου για τη χρήση 2011. Πειραιάς, 7 Ιουνίου 2012 ΤΟ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ και κατ εντολή αυτού Ο Πρόεδρος Ιωάννης Ι. Βαρδινογιάννης 8
Ετήσιες Οικονοµικές Καταστάσεις σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) για τη χρήση 2011 Βεβαιώνεται ότι οι συνηµµένες Οικονοµικές Καταστάσεις είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας «ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ Α.Ν.Ε.» στη συνεδρία της 7 ης Ιουνίου 2012. Ιωάννης Ι. Βαρδινογιάννης Πρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου της ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ Α.Ν.Ε. 9
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ) Σηµ. 31.12.2011 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2010 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Άυλα περιουσιακά στοιχεία 4 51 136 21 66 Ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία 4 337.426 366.731 312.847 338.270 Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρείες 5 0 0 31.943 35.443 Λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία 6 151 165 148 162 Σύνολο µη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων 337.628 367.033 344.959 373.941 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέµατα 7 3.009 1.904 1.910 1.213 Απαιτήσεις από πελάτες 8 22.128 31.514 17.532 27.006 Λοιπές απαιτήσεις και λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία 9 3.889 5.137 13.500 7.056 Ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα 11 2.038 2.558 1.896 2.112 Σύνολο κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων 31.064 41.113 34.838 37.387 ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ) 368.692 408.146 379.797 411.328 Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ(ΠΑΘΗΤΙΚΟ) Ίδια κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 12 194.038 194.038 194.038 194.038 ιαφορά υπέρ το άρτιο 12 9.376 9.376 9.376 9.376 Λοιπά αποθεµατικά 13 2.687 2.687 2.687 2.687 Αποτελέσµατα εις νέο 14 (32.695) (3.172) (15.514) 6.305 Ίδια κεφάλαια µετόχων εταιρείας 173.405 202.928 190.586 212.405 ικαιώµατα µειοψηφίας 0 0 0 0 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 173.405 202.928 190.586 212.405 Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Μακροπρόθεσµες δανειακές υποχρεώσεις 15 111.750 113.551 111.750 113.551 Προβλέψεις για παροχές σε εργαζοµένους 16 1.346 1.178 1.250 1.097 Λοιπές προβλέψεις 16 140 104 140 104 Σύνολο µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων 113.236 114.833 113.140 114.752 Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Προµηθευτές και λοιπές βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 17 33.642 48.179 27.800 42.417 Βραχυπρόθεσµες δανειακές υποχρεώσεις 18 43.195 40.801 43.195 40.801 ουλευµένα έξοδα χρήσης και έσοδα εποµένων χρήσεων 19 5.214 1.405 5.076 953 Σύνολο βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων 82.051 90.385 76.071 84.171 Σύνολο υποχρεώσεων 195.287 205.218 189.211 198.923 ΣΥΝΟΛΟ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ (ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ) 368.692 408.146 379.797 411.328 10
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟ ΩΝ Σηµ. Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 20 144.318 153.394 129.046 134.837 Κόστος πωληθέντων 21 (138.828) (149.149) (114.206) (124.048) Μικτά κέρδη 5.490 4.245 14.840 10.789 Άλλα έσοδα 22 3.140 2.113 2.384 1.068 Έξοδα διοικητικής λειτουργίας 23 (8.818) (9.095) (8.019) (7.768) Έξοδα λειτουργίας ερευνών - ανάπτυξης (89) 0 (89) 0 Έξοδα λειτουργίας διάθεσης 24 (10.948) (13.586) (9.669) (11.452) Άλλα έξοδα 25 (1.221) (2.936) (754) (856) Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων, χρηµατοδοτικών & επενδυτικών αποτελεσµάτων (12.446) (19.259) (1.307) (8.219) Χρηµατοοικονοµικά έσοδα 26 272 402 223 289 Χρηµατοοικονοµικά έξοδα 27 (10.137) (4.616) (10.032) (4.423) Αποτελέσµατα από επενδυτικές δραστηριότητες 28 (4.159) (4.042) (4.159) (4.616) Αποµειώσεις θυγατρικών 5 0 0 (3.500) 0 Αποµειώσεις πλοίων 4 (3.000) 0 (3.000) 0 Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων (29.470) (27.515) (21.775) (16.969) Φόρος εισοδήµατος 29 (53) (1.551) (44) (1.532) Κέρδη / (ζηµίες) µετά από φόρους (29.523) (29.066) (21.819) (18.501) Κατανέµονται σε: Μετόχους εταιρείας (29.523) (29.066) (21.819) (18.501) Μετόχους µειοψηφίας 0 0 0 0 Σύνολο (29.523) (29.066) (21.819) (18.501) Κέρδη / (ζηµίες) ανά µετοχή µετά από φόρους Βασικές κέρδη (ζηµίες) ανά µετοχή µετά από φόρους (σε ευρώ) 30 (0,3804) (0,3745) (0,2811) (0,2384) Προτεινόµενο µέρισµα ανά µετοχή (σε ευρώ) 31 - - 0,00 0,00 ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων, χρηµατοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσµάτων και αποσβέσεων (EBITDA) 5.567 (1.195) 12.779 4.454 Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων, χρηµατοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσµάτων (ΕΒΙΤ) (12.446) (19.259) (1.307) (8.219) Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων (29.470) (27.515) (21.775) (16.969) Κέρδη / (ζηµίες) µετά από φόρους (29.523) (29.066) (21.819) (18.501) Οι τυχόν διαφορές µονάδων οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις 11
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ταµιακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη / (ζηµίες) προ φόρων (29.470) (27.515) (21.775) (16.969) Πλέον / (Μείον) προσαρµογές για: Αποσβέσεις 18.003 18.054 14.075 12.663 Προβλέψεις 990 2.317 347 640 Έσοδα απο προβλέψεις (200) 0 (200) 0 Αποµειώσεις συµµετοχών 0 0 3.500 0 Αποµειώσεις πλοίων 3.000 0 3.000 0 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα 9.990 4.236 9.919 4.201 Αποτελέσµατα επενδυτικής δραστηριότητας (Πιστωτικοί τόκοι / Μερίσµατα) (130) (94) (130) (92) Κέρδη / (ζηµίες) από πώληση παγίων 4.159 4.042 4.159 4.616 Αποτελέσµατα εκµετάλλευσης προ µεταβολών κεφαλαίου κίνησης 6.342 1.039 12.895 5.059 Μεταβολές του κεφαλαίου κίνησης (Αύξηση) / Μείωση: Αποθεµάτων (1.106) 367 (697) (301) (Αύξηση) / Μείωση: Απαιτήσεων από πελάτες 8.823 (12.880) 9.539 (12.919) (Αύξηση) / Μείωση: Λοιπών απαιτήσεων 1.248 6.571 (6.444) 3.319 (Αύξηση) / Μείωση: Προκαταβολών 15 (13) 15 (13) Αύξηση / (Μείωση): Προµηθευτών και λοιπών υποχρεώσεων (14.508) 17.410 (14.588) 19.735 Αύξηση / (Μείωση): ουλευµένων εξόδων - εσόδων εποµένων χρήσεων 900 (1.760) 1.214 (439) Αποτελέσµατα εκµετάλλευσης µετά από µεταβολές κεφαλαίου κίνησης 1.714 10.733 1.934 14.441 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα καταβεβληµένα (7.004) (3.913) (6.933) (3.878) Καταβεβληµένοι φόροι εισοδήµατος (49) (1.551) (40) (1.532) Σύνολο εισροών / (εκροών) από λειτουργικές δραστηριότητες (α) (5.339) 5.269 (5.039) 9.031 Ταµιακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες Αποκτήσεις θυγατρικών 0 (280) 0 (3.370) Αγορές ενσώµατων πάγιων και άυλων περιουσιακών στοιχείων (64) (40.006) (60) (51.428) Εισπράξεις από πωλήσεις / αποζηµιώσεις παγίων 4.283 23.237 4.283 21.462 Εισπράξεις από επιστροφή κεφαλαίου 0 0 0 15.500 Τόκοι εισπραχθέντες 130 94 130 92 Σύνολο εισροών / (εκροών) από επενδυτικές δραστηριότητες (β) 4.349 (16.955) 4.353 (17.744) Ταµιακές ροές από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Εισπράξεις από εκδοθέντα / αναληφθέντα δάνεια 29.502 45.937 29.502 45.937 Εξοφλήσεις δανειακών υποχρεώσεων (28.975) (49.161) (28.975) (49.161) Μερίσµατα πληρωθέντα (57) (6.439) (57) (6.439) Σύνολο εισροών / (εκροών) από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες (γ) 470 (9.663) 470 (9.663) Καθαρή αύξηση / (µείωση) στα ταµιακά διαθέσιµα και ισοδύναµα (520) (21.349) (216) (18.375) χρήσης (α)+(β)+(γ) Ταµιακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στην έναρξη της περιόδου 2.558 23.907 2.112 20.487 Ταµιακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στη λήξη της περιόδου 2.038 2.558 1.896 2.112 Οι τυχόν διαφορές µονάδων οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις 12
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Μετοχικό κεφάλαιο ιαφορά υπέρ το Αποθεµατικά εύλογης Λοιπά αποθεµατικά άρτιο αξίας Αποτελέσµατα εις νέο Σύνολα ιδίων κεφαλαίων Υπόλοιπο 01.01.2010 194.038 9.376 1.820 (13) 33.265 238.484 Έγκριση µερίσµατος χρήσης 2009 Μεταφορά από τα λοιπά αποθεµατικά στα (6.209) (6.209) αποτελέσµατα εις νέο 0 Μεταφορά από τα αποτελέσµατα εις νέο στα λοιπά αποθεµατικά, λόγω σχηµατισµού τακτικού αποθεµατικού Μεταφορά από τα αποθεµατικά εύλογης αξίας στα αποτελέσµατα, λόγω πώλησης χρηµατ/κών στοιχείων Συµπληρωµατικό αντάλλαγµα για την απόκτηση θυγατρικής 880 (880) 0 (280) (280) Αποτελέσµατα περιόδου 01.01.2010 έως 31.12.2010 (29.066) (29.066) Υπόλοιπο την 31.12.2010 194.038 9.376 2.700 (13) (3.172) 202.928 Αποτελέσµατα περιόδου 01.01.2011 έως 31.12.2011 (29.523) (29.523) Υπόλοιπο την 31.12.2011 194.038 9.376 2.700 (13) (32.695) 173.405 Υπόλοιπο 01.01.2010 194.038 9.376 1.820 (13) 31.896 237.116 Έγκριση µερίσµατος χρήσης 2009 (6.209) (6.209) Μεταφορά από τα αποτελέσµατα εις νέο στα λοιπά αποθεµατικά, λόγω σχηµατισµού τακτικού αποθεµατικού 880 (880) 0 Αποτελέσµατα περιόδου 01.01.2010 έως 31.12.2010 (18.501) (18.501) Υπόλοιπο την 31.12.2010 194.038 9.376 2.700 (13) 6.305 212.405 Αποτελέσµατα περιόδου 01.01.2011 έως 31.12.2011 (21.818) (21.818) Υπόλοιπο την 31.12.2011 194.038 9.376 2.700 (13) (15.514) 190.586 0 Οι τυχόν διαφορές µονάδων οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις 13
Σηµειώσεις στις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση 2011 (01/01/2011-31/12/2011) 1. Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όµιλο Η µητρική Εταιρεία ΧΕΛΛΕΝΙΚ ΣΗΓΟΥΕΪΣ Α.Ν.Ε. (εφεξής «Εταιρεία» ή «Μητρική») είναι ανώνυµη ναυτιλιακή Εταιρεία, µε διακριτικό τίτλο HELLENIC SEAWAYS, η οποία στις διεθνείς συναλλαγές φέρει την επωνυµία HELLENIC SEAWAYS MARITIME S.A. Η προηγούµενη ονοµασία της Εταιρείας ήταν ΕΛΛΑΣ ΦΛΑΪΝΓΚ ΝΤΟΛΦΙΝΣ Α.Ν.Ε. και η προηγούµενη αυτής ήταν ΜΙΝΩΑΝ ΦΛΑΙΝΓΚ ΝΤΟΛΦΙΝΣ Α.Ν.Ε. προήλθε από τη µετονοµασία, την αλλαγή σκοπού και αντικειµένου δραστηριότητας της Εταιρείας ΣΕΡΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. (ΦΕΚ 1118/26.2.1999 τεύχος Α.Ε. και Ε.Π.Ε.). Η έδρα της Εταιρείας ευρίσκεται στο δήµο Πειραιά (οδός Άστιγγος 6, Πλατεία Καραϊσκάκη, Τ.Κ. 185 31). Το µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας διαιρείται σε 77.615.000 ονοµαστικές µετοχές ονοµαστικής αξίας 2,50 εκάστης, οι οποίες κατέχονται σήµερα από περισσότερα των 2.200 φυσικών και νοµικών προσώπων. Στον όµιλο HELLENIC SEAWAYS Α.Ν.Ε. (εφεξής «Όµιλος»), πέραν της Μητρικής περιλαµβάνονται και οι ακόλουθες θυγατρικές εταιρείες, οι οποίες ελέγχονται καθ ολοκληρία (ποσοστό συµµετοχής 100 %) από τη Μητρική: Επωνυµία Ποσοστό Συµµετοχής Μητρικής Έδρα Hellenic Seaways Cargo N.E. 100% Ελλάς Hellenic Seaways Management S.A. 100% Λιβερία Trailer Shipping Company Ltd * 100% Κύπρος Easy Cruise Ltd 100% Λιβερία Helcat Lines S.A. 100% Νήσοι Marshall Alpha Ferries Ltd** 100% Λιβερία Betta Ferries Ltd** 100% Λιβερία Vertino Shipping Company Limited ** 100% Κύπρος * Εταιρείες σε εκκαθάριση **Εταιρείες σε αδράνεια. δραστηριοποιείται στον κλάδο της επιβατηγού ναυτιλίας, παρέχοντας υπηρεσίες θαλάσσιων µεταφορών επιβατών και εµπορευµάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η µητρική Εταιρεία HELLENIC SEAWAYS Α.Ν.Ε. δραστηριοποιείται κύρια στην ελληνική ακτοπλοΐα µε την εκµετάλλευση ιδιόκτητων επιβατηγών και επιβατηγών - οχηµαταγωγών πλοίων µε ελληνική σηµαία, ενώ η θυγατρική HELLENIC SEAWAYS CARGO Ν.Ε. δραστηριοποιείται στην εκµετάλλευση ιδιόκτητων φορτηγών - οχηµαταγωγών πλοίων τύπου Ro - Ro µε ελληνική σηµαία στη γραµµή Ελλάδος - Ιταλίας. Η αλλοδαπή εταιρεία TRAILER SHIPPING COMPANY LTD συστήθηκε για την εκµετάλλευση πλοίων µε ξένη σηµαία και µετά την πώληση των πλοίων αυτών είναι σήµερα σε διαδικασία εκκαθάρισης. Η αλλοδαπή Εταιρεία HELLENIC SEAWAYS MANAGEMENT S.A που είναι εγκατεστηµένη στην Ελλάδα βάσει του Α.Ν. 89/1967 ασχολείται 14
µε τη διαχείριση πλοίων του Οµίλου, που εκτελούν πλόες εξωτερικού. Η εταιρεία EasyCruise Ltd αποκτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2009. Η εταιρεία Helcat Lines S.A. ιδρύθηκε την 17 η Αυγούστου 2009. Οι εταιρείες Alpha Ferries Ltd και Betta Ferries Ltd ιδρύθηκαν στις 10 Ιουνίου 2010. Τα οικονοµικά µεγέθη των παραπάνω θυγατρικών έχουν συµπεριληφθεί στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας µε τη µέθοδο της ολικής ενοποίησης. Ο αριθµός του απασχολούµενου προσωπικού κατά την 31 η εκεµβρίου 2011 ανερχόταν σε 436 άτοµα για την Εταιρεία (εκ των οποίων τα 313 απασχολούνταν ως πληρώµατα στα πλοία της) και σε 520 άτοµα για τον Όµιλο (πληρώµατα πλοίων του Οµίλου 377 άτοµα). 2. Βάση κατάρτισης των οικονοµικών καταστάσεων 2.1 Γενικό πλαίσιο Οι ετήσιες εταιρικές και ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της 31 ης εκεµβρίου 2011 (εφεξής «Οικονοµικές Καταστάσεις») έχουν συνταχθεί σύµφωνα µε τα ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα / ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς (εφεξής «ΛΠ / ΠΧΑ»), όπως αυτά έχουν εκδοθεί από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (εφεξής «Σ ΛΠ») και την Επιτροπή ιερµηνειών τους και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι οικονοµικές καταστάσεις συντάχθηκαν σύµφωνα µε την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας (going concern) και την αρχή του ιστορικού κόστους, όπως αυτή τροποποιείται µε την αναπροσαρµογή συγκεκριµένων στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού σε εύλογες αξίες. Επίσης, σηµειώνεται ότι ο Όµιλος εφάρµοσε το ΠΧΑ 1 «Πρώτη εφαρµογή των ΠΧΑ» κατά τη σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων της χρήσης 2007, οι οποίες ήταν οι πρώτες που συντάχθηκαν µε βάση τα ΠΧΑ, µε ηµεροµηνία µετάβασης για το σκοπό του ΠΧΑ 1 την 1 η Ιανουαρίου 2005. 2.2 Νέα λογιστικά πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερµηνείες 2.2.1 Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά για τη χρήση 2011 Νέα πρότυπα και διερµηνείες Το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ), καθώς και η Επιτροπή ιερµηνειών, έχουν εκδώσει µια σειρά νέων ΠΧΑ και διερµηνειών, τα οποία είναι υποχρεωτικά για τις λογιστικές χρήσεις που ξεκινούν από την 1 η Ιανουαρίου 2011 ή µεταγενέστερα. Τα σηµαντικότερα νέα πρότυπα και διερµηνείες παρατίθεται παρακάτω: Τροποποίηση στο ΛΠ 24 - Γνωστοποιήσεις συνδεδεµένων µερών Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2011. Η αναθεώρηση αυτή αναφέρεται στην εκτίµηση που απαιτείται προκειµένου να προσδιοριστεί εάν το δηµόσιο και εταιρείες οι οποίες είναι γνωστό ότι ελέγχονται από το δηµόσιο µπορούν να θεωρηθούν ως ένας και µοναδικός πελάτης. Προκειµένου γι αυτόν τον προσδιορισµό, η εταιρεία θα πρέπει να αναλογιστεί το βαθµό στον οποίο υπάρχει οικονοµική αλληλεπίδραση µεταξύ αυτών των εταιρειών. Η εν λόγω τροποποίηση δεν αναµένεται να επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. Τροποποίηση στο ΛΠ 32 - Ταξινόµηση των εκδόσεων δικαιωµάτων σε µετοχές Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Φεβρουαρίου 2010. Η τροποποίηση αυτή αναφέρεται στην έκδοση δικαιωµάτων προαίρεσης έναντι ενός καθορισµένου ποσού σε ξένο νόµισµα, τα οποία δικαιώµατα αντιµετωπίζονταν από 15
16 το υφιστάµενο πρότυπο ως παράγωγα. Βάσει της τροποποίησης αυτής, σε περίπτωση που τα δικαιώµατα αυτά εκδίδονται αναλογικά στους µετόχους µιας εταιρείας, οι οποίοι κατέχουν ίδιας κατηγορίας συµµετοχικούς τίτλους της εταιρείας, για ένα καθορισµένο ποσό σε ξένο νόµισµα, θα πρέπει να ταξινοµούνται ως στοιχεία της καθαρής θέσης ανεξάρτητα από το νόµισµα στο οποίο έχει οριστεί η τιµή εξάσκησης του δικαιώµατος. Η εν λόγω τροποποίηση δεν αναµένεται να επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου. ιερµηνεία 19 - ιακανονισµός υποχρεώσεων µε στοιχεία της καθαρής θέσης Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2010. Η διερµηνεία αυτή διευκρινίζει το λογιστικό χειρισµό που ακολουθείται σε περιπτώσεις επαναδιαπραγµάτευσης των όρων µιας υποχρέωσης µεταξύ εταιρείας και πιστωτή όπου ο πιστωτής αποδέχεται µετοχές της εταιρείας ή άλλα στοιχεία καθαρής θέσης της εταιρείας προκειµένου για το µερικό ή ολικό διακανονισµό της υποχρέωσης. Με την διερµηνεία αυτή αποσαφηνίζεται το γεγονός ότι αυτά τα στοιχεία της καθαρής θέσης αποτελούν το τίµηµα που πληρώνεται βάσει του ΛΠ 39, παρ. 41 και συνεπώς η χρηµατοοικονοµική υποχρέωση αποαναγνωρίζεται και τα στοιχεία της καθαρής θέσης που εκδίδονται αντιµετωπίζονται ως το πληρωτέο τίµηµα προκειµένου για την εξάλειψη της χρηµατοοικονοµικής υποχρέωσης. Η διερµηνεία αυτή δεν έχει εφαρµογή στον Όµιλο. Τροποποίηση στη ιερµηνεία 14 - Περιπτώσεις προπληρωµών όταν υπάρχουν υποχρεώσεις ελάχιστων εισφορών Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2011. Σκοπός αυτής της τροποποίησης είναι να επιτρέψει στις εταιρείες να αναγνωρίσουν ορισµένες εθελοντικές προκαταβολές για ελάχιστες κεφαλαιακές υποχρεώσεις ως περιουσιακά στοιχεία. Η διερµηνεία αυτή δεν έχει εφαρµογή στον Όµιλο. Επίσης, τα παρακάτω Πρότυπα και ιερµηνείες είναι υποχρεωτικά για τις περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2012 και ο Όµιλος εξετάζει τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτησή τους στις οικονοµικές του καταστάσεις: Τροποποίηση στο ΛΠ 12 - Φόροι εισοδήµατος - Αναβαλλόµενος φόρος Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2012. Το Συµβούλιο των ιεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο IAS 12 αναφορικά µε τον τρόπο µε τον οποίο πρέπει να υπολογίζεται η αναβαλλόµενη φορολογία στις περιπτώσεις που αφενός δεν είναι σαφές µε ποιο τρόπο η εταιρεία πρόκειται να ανακτήσει την αξία ενός παγίου και αφετέρου ο τρόπος ανάκτησης της αξίας του παγίου επηρεάζει τον προσδιορισµό της φορολογικής βάσης και του φορολογικού συντελεστή. Στο αναθεωρηµένο κείµενο του IAS 12, διευκρινίζεται πως στις περιπτώσεις που ένα στοιχείο του ενεργητικού κατατάσσεται στην κατηγορία «Επενδύσεις σε ακίνητα» και αποτιµάται στην εύλογη αξία ή κατατάσσεται στην κατηγορία «Ιδιοχρησιµοποιούµενα ενσώµατα πάγια» και αποτιµάται µέσω της µεθόδου αναπροσαρµογής µπορεί να γίνει η εύλογη υπόθεση ότι η λογιστική του αξία θα ανακτηθεί µέσω της πώλησής του και κατά συνέπεια για τον υπολογισµό της αναβαλλόµενης φορολογίας πρέπει να χρησιµοποιηθούν ο αντίστοιχος φορολογικός συντελεστής και η αντίστοιχη φορολογική βάση. Ωστόσο, ειδικότερα για τις περιπτώσεις των επενδύσεων σε ακίνητα, το αναθεωρηµένο πρότυπο διευκρινίζει πως η ανωτέρω εύλογη υπόθεση αναιρείται στην περίπτωση που το πάγιο είναι αποσβέσιµο και εντάσσεται σε ένα επιχειρηµατικό µοντέλο σύµφωνα µε το οποίο στόχος της εταιρείας είναι να καταναλώσει ουσιωδώς όλα τα οικονοµικά οφέλη που απορρέουν από αυτό και όχι να ανακτήσει την αξία του µέσω της πώλησής του.
Τροποποίηση στο ΠΧΑ 7 - Γνωστοποιήσεις - µεταβιβάσεις χρηµατοοικονοµικών στοιχείων του ενεργητικού Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2013. Οι τροποποιήσεις θα επιτρέπουν στους χρήστες των οικονοµικών καταστάσεων να κατανοήσουν καλύτερα τις µεταφορές που πραγµατοποιούνται µεταξύ των οµάδων των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και των πιθανών επιπτώσεων των τυχόν κινδύνους που ενδέχεται να παραµείνουν στην οικονοµική οντότητα που µεταβιβάζονται τα περιουσιακά στοιχεία. Με βάση την τροποποίηση απαιτούνται πρόσθετες γνωστοποιήσεις εάν ένα δυσανάλογα µεγάλο ποσοστό των συναλλαγών µεταφοράς πραγµατοποιούνται στο τέλος µιας περιόδου αναφοράς. ΠΧΑ 9 - Χρηµατοοικονοµικά µέσα Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2015. Το Σ ΛΠ σχεδιάζει να αντικαταστήσει πλήρως το ΛΠ 39 «Χρηµατοοικονοµικά µέσα αναγνώριση και αποτίµηση» κατά το τέλος του 2010, το οποίο θα τεθεί σε εφαρµογή για τις ετήσιες οικονοµικές χρήσεις που ξεκινούν την 1 Ιανουαρίου 2013. Το ΠΧΑ 9 αποτελεί το πρώτο στάδιο του συνολικού σχεδίου αντικατάστασης του ΛΠ 39. Τα βασικά στάδια έχουν ως εξής: 1ο στάδιο: Αναγνώριση και αποτίµηση 2ο στάδιο: Μεθοδολογία αποµείωσης 3ο στάδιο: Λογιστική αντιστάθµισης Επιπλέον, ένα άλλο σχέδιο πραγµατεύεται µε τα θέµατα που αφορούν στη διακοπή αναγνώρισης. Το ΠΧΑ 9 στοχεύει στη µείωση της πολυπλοκότητας, στη λογιστική αντιµετώπιση των χρηµατοπιστωτικών µέσων παρέχοντας λιγότερες κατηγορίες χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού. Κατά το νέο πρότυπο, η οικονοµική οντότητα ταξινοµεί τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού είτε στο αποσβεσµένο κόστος είτε στην εύλογη αξία βάσει: α) του επιχειρηµατικού µοντέλου της επιχείρησης για τη διαχείριση των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού, και β) των χαρακτηριστικών των συµβατών ταµειακών ροών των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού (αν δεν έχει επιλέξει να ορίσει το χρηµατοοικονοµικό στοιχείο ενεργητικού στην εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων). Η ύπαρξη µόνο δυο κατηγοριών (αποσβεσµένο κόστος και εύλογη αξία) σηµαίνει ότι θα απαιτείται µόνο ένα µοντέλο αποµείωσης στο πλαίσιο του νέου προτύπου, µειώνοντας έτσι την πολυπλοκότητα. Τροποποίηση στο ΛΠ 1 - Παρουσίαση των οικονοµικών καταστάσεων Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2012. Η τροποποίηση αυτή απαιτεί από τις οικονοµικές οντότητες να διαχωρίζουν τα στοιχεία που παρουσιάζονται στα λοιπά συνολικά εισοδήµατα σε δύο οµάδες µε βάση το αν αυτά είναι πιθανό στο µέλλον να µεταφερθούν στα αποτελέσµατα χρήσης ή όχι. ΠΧΑ 13 - Επιµέτρηση εύλογης αξίας Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Το πρότυπο παρέχει νέες οδηγίες σχετικά µε την επιµέτρηση της εύλογης αξίας και τις απαραίτητες γνωστοποιήσεις. Οι απαιτήσεις του προτύπου δεν διευρύνουν τη χρήση των εύλογων αξιών αλλά παρέχουν διευκρινήσεις για την εφαρµογή τους σε 17
περίπτωση που η χρήση τους επιβάλλεται υποχρεωτικά από άλλα πρότυπα. Το ΠΧΑ 13 περιγράφει τους τρόπους µέτρησης της εύλογης αξίας που είναι αποδεκτοί και θα εφαρµόζονται από την εφαρµογή του προτύπου και µετά. Επιπλέον, οι γνωστοποιήσεις έχουν διευρυνθεί και καλύπτουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις που επιµετρούνται στην εύλογη αξία και όχι µόνο τα χρηµατοοικονοµικά. ΠΧΑ 10 - Ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Το παρόν πρότυπο αντικαθιστά το ΛΠ 27 «Ενοποιηµένες και Ατοµικές Οικονοµικές Καταστάσεις» και τη ΜΕ 12 «Ενοποίηση - οικονοµικές µονάδες ειδικού σκοπού». Με το νέο πρότυπο αλλάζει ο ορισµός της έννοιας του ελέγχου που είναι και ο καθοριστικός παράγοντας για το αν η οικονοµική οντότητα θα πρέπει να συµπεριληφθεί στο πλαίσιο των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων της µητρικής εταιρείας. Το πρότυπο παρέχει πρόσθετες οδηγίες για να βοηθήσει στον προσδιορισµό του ελέγχου, όπου αυτό είναι δύσκολο να εκτιµηθεί. Επίσης ο Όµιλος θα πρέπει να πραγµατοποιεί µια σειρά γνωστοποιήσεων αναφορικά µε τις εταιρείες που ενοποιούνται ως θυγατρικές αλλά και για τις µη ενοποιούµενες εταιρείες µε τις οποίες υπάρχει µετοχική σχέση. Το πρότυπο αναµένεται να οδηγήσει σε αλλαγές στις δοµές συµβατικών οµίλων και οι επιπτώσεις σε ορισµένες περιπτώσεις µπορεί να είναι σηµαντικές. ΠΧΑ 11 - Από κοινού δραστηριότητες Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Το νέο πρότυπο αντικαθιστά το ΛΠ 31 «Συµµετοχές σε Κοινοπραξίες». Με βάση τις νέες αρχές οι συµφωνίες αυτές αντιµετωπίζονται περισσότερο µε βάση τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από µια τέτοιου είδους συµφωνία, παρά, µε βάση τη νοµική µορφή που τις περιβάλει. Με το νέο πρότυπο καταργείται η αναλογική ενοποίηση για κοινοπραξίες και καταργείται και η ορολογία του ΛΠ 31 για «από κοινού ελεγχόµενες δραστηριότητες» ή «από κοινού ελεγχόµενα περιουσιακά στοιχεία». Οι περισσότερες κοινοπραξίες θα αφορούν σε "από κοινού δραστηριότητες". ΠΧΑ 12 - Γνωστοποίηση συµµετοχής σε άλλες οικονοµικές οντότητες Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Το πρότυπο συνδυάζει τις απαιτήσεις των γνωστοποιήσεων για θυγατρικές, κοινοπραξίες, συγγενείς επιχειρήσεις και µη ενοποιούµενες οικονοµικές οντότητες, στο πλαίσιο ενός συνολικού πρότυπου γνωστοποίησης. Επίσης παρέχει περισσότερη διαφάνεια και θα βοηθήσει τους επενδυτές να αξιολογήσουν το βαθµό στον οποίο η αναφέρουσα οντότητα έχει συµµετάσχει στη δηµιουργία ειδικών δοµών και κινδύνων στους οποίους είναι εκτεθειµένη. Τροποποίηση στο ΛΠ 27 - Ατοµικές οικονοµικές καταστάσεις Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Το πρότυπο αυτό αναφέρεται στις επακόλουθες αλλαγές που προκύπτουν από τη δηµοσίευση του νέου ΠΧΑ 10. Το ΛΠ 27 θα αντιµετωπίζει πλέον αποκλειστικά τις ατοµικές οικονοµικές καταστάσεις, οι απαιτήσεις για τις οποίες παραµένουν ουσιαστικά αµετάβλητες. 18
19 Τροποποίηση στο ΛΠ 28 - Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις και κοινοπραξίες Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Ο σκοπός του αναθεωρηµένου αυτού προτύπου είναι να προσδιορίσει τις λογιστικές αρχές που πρέπει να εφαρµοσθούν λόγω των αλλαγών που προκύπτουν από τη δηµοσίευση του ΠΧΑ 11. Το αναθεωρηµένο πρότυπο συνεχίζει να καθορίζει τους µηχανισµούς λογιστικής παρακολούθησης της µεθόδου της καθαρής θέσης. Τροποποίηση στα ΛΠ 32 και ΠΧΑ 7 - Συµψηφισµός χρηµατοοικονοµικών απαιτήσεων και υποχρεώσεων Εφαρµόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2014 ( ΛΠ 32) και την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013 ( ΠΧΑ 7). Οι τροποποιήσεις των ΛΠ 32 και ΠΧΑ 7 αφορούν στο συµψηφισµό των χρηµατοοικονοµικών απαιτήσεων και υποχρεώσεων. Η τροποποίηση του ΛΠ 32 συνίσταται στην προσθήκη οδηγιών αναφορικά µε το πότε επιτρέπεται ο συµψηφισµός, ενώ η τροποποίηση του ΠΧΑ 7 έγκειται στην προσθήκη γνωστοποιήσεων σε σχέση µε το θέµα αυτό. Τροποποίηση στο ΛΠ 19 - Παροχές σε εργαζοµένους Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2013. Με την τροποποίηση του προτύπου εξαλείφεται η επιλογή της αναφορικά µε την αναγνώριση των κερδών και ζηµιών, µε την µέθοδο «corridor». Επίσης µεταβολές από επανεκτίµηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων που απορρέουν από προγράµµατα καθορισµένων παροχών, θα παρουσιάζεται στην κατάσταση των λοιπών συνολικών εσόδων. Επιπλέον θα παρέχονται επιπλέον γνωστοποιήσεις για τα προγράµµατα καθορισµένων σχετικά µε τα χαρακτηριστικά των προγραµµάτων καθορισµένων παροχών και τους κινδύνους στους οποίους οι φορείς είναι εκτεθειµένοι µέσω της συµµετοχής στα εν λόγω σχέδια. Τροποποίηση στο ΠΧΑ 1 - ΠΧΑ Πρώτη εφαρµογή, Κατάργηση της παύσης αναγνώρισης χρηµατικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου 2011. Η Τροποποίηση καταργεί την χρήση της προκαθορισµένης ηµεροµηνίας µετάβασης (1 Ιανουαρίου 2004) και την αντικαθιστά µε την πραγµατική ηµεροµηνία µετάβασης στα ΠΧΑ. Παράλληλα, καταργεί τις απαιτήσεις περί παύσης αναγνώρισης των συναλλαγών που είχαν λάβει χώρα πριν την προκαθορισµένη ηµεροµηνία µετάβασης. ΠΧΑ 1 - Πρώτη εφαρµογή (τροποποίηση) - Υπερπληθωριστικές οικονοµίες. Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου 2011. Η Τροποποίηση παρέχει καθοδήγηση για την επανεφαρµογή των ΠΧΑ µετά από µια περίοδο παύσης, οφειλόµενη στο ότι το νόµισµα λειτουργίας της Οικονοµικής Οντότητας αποτελούσε νόµισµα µιας υπερπληθωριστικής Οικονοµίας. Προγενέστερη εφαρµογή του προτύπου επιτρέπεται. ΠΧΑ 7 - Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις (τροποποίηση) - Εµπλουτισµένες απαιτήσεις για γνωστοποιήσεις αποαναγνώρισης Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου 2011. Η τροποποίηση αυτή απαιτεί πρόσθετες γνωστοποιήσεις για χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν µεταφερθεί αλλά δεν έχουν αποαναγνωριστεί για να
καταστήσουν τους χρήστες των οικονοµικών καταστάσεων ικανούς να κατανοήσουν τη σχέση µε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία που δεν από αναγνωριστεί καθώς και τις συνδεόµενες υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα η τροποποίηση απαιτεί γνωστοποιήσεις σχετικά µε τη συνεχιζόµενη εµπλοκή στα αποαναγνωρισµένα περιουσιακά στοιχεία έτσι ώστε να µπορούν οι χρήστες να υπολογίζουν τη φύση της συνεχιζόµενης εµπλοκής της εταιρείας στα αποαναγνωρισµένα περιουσιακά στοιχεία καθώς και το κίνδυνο που συνδέεται µε αυτή. ιερµηνεία 20 - απάνες αποκάλυψης κατά την παραγωγική φάση του ορυχείου Εφαρµόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013. Η διερµηνεία αυτή εφαρµόζεται µόνο για τις δαπάνες αποκάλυψης που πραγµατοποιούνται κατά την διαδικασία εξόρυξης της επιφάνειας στη διάρκεια της παραγωγικής φάσης του ορυχείου. Οι δαπάνες που πραγµατοποιούνται κατά τις δραστηριότητες αποκάλυψης θεωρείται ότι δηµιουργούν δύο πιθανά οφέλη α) την παραγωγή αποθεµάτων κατά την παρούσα χρήση και/ή β) βελτιωµένη πρόσβαση σε µετάλλευµα που θα εξορυχτεί στο µέλλον (περιουσιακό στοιχείο από τη δραστηριότητα αποκάλυψης). Σε περιπτώσεις που οι δαπάνες δεν µπορούν να κατανεµηθούν συγκεκριµένα µεταξύ των αποθεµάτων που παράγονται κατά τη διάρκεια της περιόδου και του περιουσιακού στοιχείου από την δραστηριότητα αποκάλυψης, η διερµηνεία 20 απαιτεί από την εταιρεία να χρησιµοποιήσει µια βάση κατανοµής η οποία βασίζεται σε µια µονάδα µέτρησης σχετικής παραγωγής. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρµογή. Η Ευρωπαϊκή ένωση δεν έχει ακόµη υιοθετήσει τη διερµηνεία αυτή. 3. Βασικές λογιστικές πολιτικές Οι βασικές λογιστικές πολιτικές οι οποίες έχουν υιοθετηθεί στην κατάρτιση των οικονοµικών καταστάσεων της χρήσης 2011, έχουν εφαρµοσθεί µε συνέπεια και κατά τη σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων της προηγούµενης χρήσης 2010 και έχουν ως ακολούθως : 3.1 Χρήση κρίσεων και εκτιµήσεων της ιοίκησης Η σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων, σύµφωνα µε τα ΠΧΑ., απαιτεί όπως η ιοίκηση προβαίνει στη διενέργεια αξιολογικών κρίσεων και εκτιµήσεων που επηρεάζουν τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις, τα ποσά εσόδων και εξόδων καθώς και τη γνωστοποίηση ενδεχόµενων απαιτήσεων και υποχρεώσεων. Οι εν λόγω αξιολογικές κρίσεις και εκτιµήσεις βασίζονται στην πληρέστερη πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της η ιοίκηση για τον Όµιλο και τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται, καθώς και στην εµπειρία της σε σχέση µε συναφείς συναλλαγές ή γεγονότα και θεωρούνται λογικές κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Μεταγενέστερες πιθανές αλλαγές στις υπάρχουσες συνθήκες λαµβάνονται υπόψη προκειµένου να αναθεωρηθούν, εάν είναι αναγκαίο, οι εν λόγω κρίσεις και εκτιµήσεις. Τα πραγµατικά αποτελέσµατα ενδέχεται να διαφέρουν από αυτές τις εκτιµήσεις. Σηµαντικές λογιστικές εκτιµήσεις για τα περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας και του Οµίλου αποτελούν αυτές της ωφέλιµης διάρκειας ζωής και της υπολειµµατικής αξίας των πλοίων, δεδοµένου ότι επηρεάζουν σε σηµαντικό βαθµό τις οικονοµικές καταστάσεις (βλέπε Λογιστική πολιτική 3.5). Επίσης, η ανακτησιµότητα των απαιτήσεων, η αξιολόγηση κάποιων υπολοίπων ως επισφαλή, ο σχηµατισµός προβλέψεων σχετικά µε την ανάκτηση απαιτήσεων ή για άλλες 20
ενδεχόµενες υποχρεώσεις απαιτούν κρίσεις και εκτιµήσεις που είναι επίσης σηµαντικές, δεδοµένου ότι µπορούν να επηρεάσουν σηµαντικά τις οικονοµικές καταστάσεις. 3.2 Βάση Ενοποίησης 3.2.1 Θυγατρικές Οι ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας περιλαµβάνουν τις οικονοµικές καταστάσεις της Μητρικής, καθώς και όλων των θυγατρικών εταιρειών της. Αυτές ελέγχονται, άµεσα ή έµµεσα, από τη Μητρική, µέσω της κατοχής της πλειοψηφίας των µετοχών τους (βλέπε σηµείωση 1) και του ελέγχου των διοικητικών συµβουλίων τους. Οι θυγατρικές ενοποιούνται πλήρως µε την µέθοδο της ολικής ενοποίησης, από την ηµεροµηνία που αποκτάται ο έλεγχος επ αυτών και παύουν να ενοποιούνται όταν τέτοιος έλεγχος δεν υφίσταται. Όπου απαιτήθηκε, οι λογιστικές αρχές των θυγατρικών έχουν τροποποιηθεί, ώστε να είναι οµοιόµορφες µε αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τη Μητρική. Στις εταιρικές οικονοµικές καταστάσεις της Μητρικής, οι θυγατρικές αποτιµώνται στο κόστος κτήσης τους µείον τις τυχόν ζηµίες αποµείωσης. H Εταιρεία εξετάζει, σε περιοδική βάση (κάθε ηµεροµηνία σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων), εάν συντρέχει λόγος αποµείωσης του κόστους κτήσης των θυγατρικών της. 3.2.2 ιεταιρικές συναλλαγές Οι διεταιρικές (µεταξύ των εταιρειών του Οµίλου) συναλλαγές, τα διεταιρικά υπόλοιπα καθώς και τα µη πραγµατοποιηθέντα κέρδη από διεταιρικές συναλλαγές περιουσιακών στοιχείων απαλείφονται κατά τη σύνταξη των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων. Οι µη πραγµατοποιηθείσες ζηµίες, επίσης απαλείφονται, εκτός εάν η συναλλαγή παρέχει ενδείξεις αποµείωσης του µεταβιβασθέντος περιουσιακού στοιχείου. 3.3 Μετατροπή στοιχείων σε ξένο νόµισµα Τα στοιχεία που περιλαµβάνονται στις οικονοµικές καταστάσεις αποτιµώνται στο νόµισµα του πρωτεύοντος οικονοµικού περιβάλλοντος, στο οποίο δραστηριοποιείται η Εταιρεία (λειτουργικό νόµισµα), το οποίο είναι το Ευρώ. Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται σε Ευρώ, µε τη χρήση των ισοτιµιών που ήταν σε ισχύ κατά την ηµεροµηνία των συναλλαγών αυτών. Κατά την ηµεροµηνία σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων, τα νοµισµατικά στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού που είναι εκφρασµένα σε άλλα νοµίσµατα, αποτιµώνται στις συναλλαγµατικές ισοτιµίες της ηµεροµηνίας αυτής. Τα κέρδη και ζηµίες από συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν, καταχωρούνται στα χρηµατοοικονοµικά έσοδα ή έξοδα της κατάστασης αποτελεσµάτων χρήσης αναλόγως της φύσης τους (πιστωτικές ή χρεωστικές συναλλαγµατικές διαφορές αντίστοιχα). 3.4 Άυλα περιουσιακά στοιχεία Στα άυλα περιουσιακά στοιχεία περιλαµβάνονται: (α) οι άδειες χρήσεως λογισµικών προγραµµάτων και (β) το κόστος κατοχύρωσης του εµπορικού σήµατος της Εταιρείας. Οι άδειες λογισµικών προγραµµάτων και το εµπορικό σήµα αποτιµώνται στο κόστος κτήσης τους, µειωµένο κατά τις σωρευµένες αποσβέσεις τους. Οι αποσβέσεις διενεργούνται µε τη σταθερή µέθοδο, καθ όλη την ωφέλιµη διάρκεια ζωής τους, η οποία έχει ορισθεί σε τρία (3) έτη για τα λογισµικά προγράµµατα και δέκα (10) έτη για το εµπορικό σήµα. 21
3.5 Ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία Τα ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία αποτιµώνται στις οικονοµικές καταστάσεις στις αξίες κόστους κτήσης τους, πλέον τόκων κατασκευαστικής περιόδου, µειωµένες κατά τις σωρευµένες αποσβέσεις και τις τυχόν αποµειώσεις της αξίας τους και αυξηµένες µε τις µεταγενέστερες προσθήκες - βελτιώσεις. Οι αξίες κόστους κτήσης των παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά την 1 η Ιανουαρίου 2005 (ηµεροµηνία µετάβασης στα ΠΧΑ.), προσδιορίστηκαν ως εξής: α) Τα πλωτά µέσα (πλοία) αποτιµήθηκαν στο τεκµαιρόµενο κόστος, σύµφωνα µε τις διατάξεις του ΠΧΑ 1. Ως τεκµαιρόµενο κόστος λήφθηκε η εύλογη αξία κατά την ηµεροµηνία µετάβασης, η οποία προσδιορίστηκε από ανεξάρτητο εκτιµητή και β) Τα υπόλοιπα ενσώµατα πάγια στοιχεία αποτιµήθηκαν στο ιστορικό κόστος κτήσης τους. Οι αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων διενεργούνται µε βάση τη σταθερή µέθοδο απόσβεσης και επιβαρύνουν τα αποτελέσµατα χρήσης, καθ όλη τη διάρκεια της εκτιµώµενης ωφέλιµης ζωής των παγίων περιουσιακών στοιχείων. Η ιοίκηση της Εταιρείας προέβη σε εκτιµήσεις για την ωφέλιµη διάρκεια ζωής και την υπολειµµατική αξία των πάγιων περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες έχουν ως εξής: α) Εκτιµώµενη ωφέλιµη διάρκεια ζωής Κατηγορία περιουσιακών στοιχείων Έτη Πλοία συµβατικά (επιβατηγά οχηµαταγωγά) 35 Πλοία ταχύπλοα τύπου catamaran (επιβατηγά ή επιβατηγά 25 οχηµαταγωγά) Πλοία υδροπτέρυγα ιπτάµενα δελφίνια (επιβατηγά) 35 Πλοία τύπου Ro/Ro (φορτηγά οχηµαταγωγά) 35 Εγκαταστάσεις κτιρίων σε ακίνητα τρίτων 9 Μηχανήµατα 6,67 Επιβατικά αυτοκίνητα 6,67 Φορτηγά αυτοκίνητα 5 Μοτοποδήλατα 6,67 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός 5 Ηλεκτρονικοί υπολογιστές 3,33 β) Υπολειµµατική αξία Ορίσθηκε µόνο για τα πλοία σε ποσοστό 20 % επί του κόστους κτήσης. Οι εκτιµήσεις αυτές, επανεξετάζονται σε τακτά χρονικά διαστήµατα και αναπροσαρµόζονται εάν χρειασθεί, αλλά δεν αναµένεται να διαφοροποιηθούν τους επόµενους δώδεκα (12) µήνες. Κατά την πώληση ενσώµατου πάγιου περιουσιακού στοιχείου, η διαφορά µεταξύ του τιµήµατος πώλησης και της αναπόσβεστης αξίας αυτού, µετά την αφαίρεση τυχόν εξόδων της πώλησης, καταχωρείται στα αποτελέσµατα της χρήσης κατά την οποία πραγµατοποιείται η πώληση ως κέρδος ή ζηµία από την πώληση παγίων. 22
3.6 Αποµείωση αξίας µη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων Οι λογιστικές αξίες των µη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων (ενσώµατα πάγια και άυλα περιουσιακά στοιχεία) ελέγχονται για σκοπούς αποµείωσης, όταν γεγονότα ή αλλαγές στις συνθήκες υποδηλώνουν ότι η λογιστική αξία τους (αναπόσβεστο κόστος) µπορεί να µην είναι ανακτήσιµη. Η ζηµία αποµείωσης αναγνωρίζεται κατά το ποσό που η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιµη αξία του και καταχωρείται στην κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσης. Η ανακτήσιµη αξία προσδιορίζεται ως η µεγαλύτερη αξία µεταξύ της καθαρής αξίας πώλησης και της αξίας χρήσης. Καθαρή τιµή πώλησης είναι το ποσό που µπορεί να ληφθεί από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια µιας συναλλαγής, στην οποία τα µέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, µετά την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άµεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία χρήσης είναι η καθαρή παρούσα αξία των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµιακών ροών που αναµένεται να πραγµατοποιηθούν από τη συνεχή χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και από την πρόσοδο που αναµένεται να προκύψει από τη διάθεσή του στο τέλος της εκτιµώµενης ωφέλιµης ζωής του. 3.7 Αποθέµατα Τα αποθέµατα περιλαµβάνουν εµπορεύµατα και καύσιµα - λιπαντικά επί των πλοίων. Το κόστος κτήσης περιλαµβάνει όλες τις δαπάνες που πραγµατοποιήθηκαν για να φθάσουν τα αποθέµατα στην παρούσα θέση και κατάσταση. Κατά την ηµεροµηνία ισολογισµού, τα αποθέµατα αποτιµώνται στη χαµηλότερη τιµή, µεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιµης αξίας. Η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία των καυσίµων και λιπαντικών επι των πλοίων είναι το κόστος αντικατάστασής τους. 3.8 Χρηµατοοικονοµικά µέσα Χρηµατοοικονοµικό µέσο είναι κάθε σύµβαση που δηµιουργεί χρηµατοοικονοµικό περιουσιακό στοιχείο σε µία επιχείρηση και χρηµατοοικονοµική υποχρέωση σε µία άλλη. και ο Όµιλος διαθέτουν µόνο µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά µέσα, τα οποία αποτελούν οι απαιτήσεις από πελάτες και οι λοιπές απαιτήσεις, τα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία, τα ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα (χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού), καθώς και οι δανειακές υποχρεώσεις, οι υποχρεώσεις σε προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις (χρηµατοοικονοµικά στοιχεία παθητικού). Τα µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά µέσα αναγνωρίζονται αρχικά στις οικονοµικές καταστάσεις στην εύλογη αξία τους (η οποία συµπίπτει µε το κόστος συναλλαγής), προσαρµοσµένη κατά τα άµεσα κόστη συναλλαγής, όταν η Εταιρεία και ο Όµιλος γίνονται συµβαλλόµενα µέρη σε συναλλαγή µε αντικείµενο τα µέσα αυτά. Ένα χρηµατοοικονοµικό στοιχείο ενεργητικού παύει να αναγνωρίζεται στις οικονοµικές καταστάσεις, όταν τα συµβατικά δικαιώµατα της Εταιρείας και του Οµίλου επί των ταµιακών ροών του στοιχείου αυτού λήξουν ή όταν µεταβιβασθεί το στοιχείο αυτό σε τρίτο, χωρίς να διατηρηθεί ο έλεγχος ή όλα τα ουσιώδη οφέλη ή οι κίνδυνοι που συνδέονται µε αυτό. Οι αγορές και πωλήσεις χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού που πραγµατοποιούνται κατά τη συνήθη δραστηριότητα των εταιρειών του Οµίλου καταχωρούνται στις οικονοµικές καταστάσεις κατά την ηµεροµηνία της συναλλαγής, δηλαδή κατά την ηµεροµηνία που δεσµεύονται να αγοράσουν ή να πωλήσουν το στοιχείο αυτό. Ένα χρηµατοοικονοµικό στοιχείο παθητικού παύει να αναγνωρίζεται στις οικονοµικές καταστάσεις, όταν οι συµβατικές υποχρεώσεις της Εταιρείας και του Οµίλου που απορρέουν από αυτό, λήξουν ή ακυρωθούν. 23
3.8.1 Απαιτήσεις από πελάτες / Λοιπές απαιτήσεις Οι απαιτήσεις από πελάτες και οι λοιπές απαιτήσεις επιµετρώνται στην αξία που αναγνωρίσθηκαν αρχικά (ονοµαστική αξία που συµπίπτει µε την εύλογη αξία), µειωµένη από τυχόν προβλέψεις για µη εισπρακτέα υπόλοιπα. Για το σκοπό αυτό, σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού όλες οι καθυστερηµένες ή επισφαλείς απαιτήσεις εκτιµώνται για να προσδιορισθεί η αναγκαιότητα ή µη πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις. Κάθε οριστικά ανεπίδεκτο είσπραξης υπόλοιπο διαγράφεται µε αντίστοιχη µείωση της πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις. 3.8.2 ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία Τα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους, η οποία είναι η χρηµατιστηριακή τιµή κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Τα σχετικά κέρδη ή ζηµίες αναγνωρίζονται σε αποθεµατικό εύλογης αξίας των ιδίων κεφαλαίων, έως ότου εκποιηθούν ή διαπιστωθεί ότι υπάρχει µόνιµη αποµείωση της αξίας τους, οπότε το σωρευτικό κέρδος ή ζηµία που είχε προηγουµένως αναγνωρισθεί στα ίδια κεφάλαια, µεταφέρεται στα αποτελέσµατα χρήσης. 3.8.3 Ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα Τα ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα περιλαµβάνουν µετρητά στο ταµείο, καταθέσεις όψεως καθώς και βραχυπρόθεσµες τραπεζικές καταθέσεις µέχρι τριών µηνών από την ηµεροµηνία του ισολογισµού. 3.8.4 ανειακές υποχρεώσεις Οι δανειακές υποχρεώσεις περιλαµβάνουν τραπεζικά και οµολογιακά δάνεια. Όλα τα δάνεια αρχικώς αναγνωρίζονται στο κόστος, που είναι η εύλογη αξία του ανταλλάγµατος που λαµβάνεται, µειωµένα µε το κόστος σύναψης του τραπεζικού δανείου ή το κόστος έκδοσης του οµολογιακού δανείου. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα δάνεια αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος µε τη µέθοδο του αποτελεσµατικού επιτοκίου. 3.8.5 Υποχρεώσεις σε προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Οι προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις περιλαµβάνουν εµπορικές και λοιπές υποχρεώσεις. Αυτές αναγνωρίζονται στα ονοµαστικά τους ποσά που θεωρείται ότι ταυτίζονται µε την εύλογη αξία τους, εκτός εάν η επίδραση της διαχρονικής αξίας του χρήµατος είναι σηµαντική. 3.9 Προβλέψεις για παροχές σε εργαζοµένους Οι υποχρεώσεις για αποζηµίωση προσωπικού (εκτός των πληρωµάτων των πλοίων) κατά τη συνταξιοδότηση, υπολογίζονται στην παρούσα αξία των µελλοντικών παροχών που θεωρούνται δουλευµένες κατά το τέλος της χρήσης µε βάση την αναγνώριση δικαιώµατος παροχών των εργαζοµένων κατά τη διάρκεια της αναµενόµενης εργασιακής ζωής. Οι ανωτέρω υποχρεώσεις υπολογίζονται ετησίως µε βάση οικονοµικές και αναλογιστικές παραδοχές που γίνονται από ανεξάρτητο εκτιµητή και καθορίζονται χρησιµοποιώντας την αναλογιστική µέθοδο αποτίµησης των εκτιµώµενων µονάδων υποχρέωσης (projected unit credit method). Οι σχετικές προβλέψεις περιλαµβάνονται στα λοιπά έξοδα των εξόδων διοικητικής λειτουργίας και των εξόδων λειτουργίας διάθεσης και αποτελούνται από την παρούσα αξία των παροχών που έγιναν δουλευµένες κατά τη 24
διάρκεια της χρήσης, τους τόκους επί της υποχρέωσης παροχών, τυχόν κόστος προγενέστερης υπηρεσίας (προϋπηρεσίας) και τα αναλογιστικά κέρδη ή ζηµίες που αναγνωρίσθηκαν στη χρήση. Μη αναγνωρισµένα αναλογιστικά κέρδη ή ζηµίες, στην περίπτωση που κατά τη χρήση υπερβαίνουν το 10 % της εκτιµώµενης πρόβλεψης παροχών, αναγνωρίζονται ισόποσα στη µέση υπολειπόµενη περίοδο απασχόλησης των ενεργών υπαλλήλων και περιλαµβάνονται στο καθαρό κόστος λόγω συνταξιοδότησης της χρήσης. Αναφορικά µε τα πληρώµατα των πλοίων, µε βάση την υφιστάµενη νοµοθεσία, αυτά δε σωρεύουν δικαιώµατα επί αποζηµιώσεων αποχώρησης, λόγω απόλυσης ή συνταξιοδότησης και κατά συνέπεια οι οικονοµικές καταστάσεις δεν περιλαµβάνουν σχετική πρόβλεψη. 3.10 Λοιπές προβλέψεις / Ενδεχόµενες υποχρεώσεις και ενδεχόµενες απαιτήσεις Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία και ο Όµιλος έχουν παρούσες νοµικές ή τεκµαιρόµενες δεσµεύσεις, ως αποτέλεσµα γεγονότων του παρελθόντος, είναι πιθανή η πραγµατοποίησή τους µέσω εκροής πόρων και η εκτίµηση των σχετικών ποσών των υποχρεώσεων µπορεί να γίνει µε αξιοπιστία. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού και προσαρµόζονται, προκειµένου να αντανακλούν την παρούσα αξία της δαπάνης που αναµένεται να απαιτηθεί για την τακτοποίηση της δέσµευσης. Οι ενδεχόµενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός εάν η πιθανότητα εκροής πόρων για την τακτοποίησή τους είναι µικρή. Οι ενδεχόµενες απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις, αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονοµικών οφελών είναι πιθανή. 3.11 Φόρος εισοδήµατος (τρέχων και αναβαλλόµενος) Σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία περί φορολογίας πλοίων (άρθρο 2 Ν.27/1975), οι πλοιοκτήτριες πλοίων µε Ελληνική σηµαία απαλλάσσονται του φόρου εισοδήµατος για τα κέρδη από την εκµετάλλευση των πλοίων τους. Με βάση τον ίδιο νόµο, τα πλοία υπόκεινται µόνο σε ειδικό φόρο, βάσει των κόρων της ολικής χωρητικότητάς τους. Ο φόρος αυτός θεωρείται φόρος εισοδήµατος. Τα κέρδη από τις µη ναυτιλιακές δραστηριότητες φορολογούνται µε βάση τις γενικές διατάξεις περί φορολογίας εισοδήµατος, όπου βάσει των ισχυουσών διατάξεων ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται σε ποσοστό 20% για τη χρήση 2011. Η δαπάνη για τρέχοντα φόρο εισοδήµατος αφορά εποµένως τον τρέχοντα φόρο πλοίων βάσει του Ν. 27/1975 και το φόρο εισοδήµατος για τις µη ναυτιλιακές δραστηριότητες. και η Εταιρεία δε διενεργούν προβλέψεις για τυχόν πρόσθετους φόρους και προσαυξήσεις για ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις και αναγνωρίζουν ως δαπάνη φόρου εισοδήµατος τυχόν διαφορές φορολογικού ελέγχου κατά το χρόνο που ο έλεγχος αυτός ολοκληρωθεί. Ο αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος είναι ο φόρος που θα πληρωθεί ή θα ανακτηθεί στο µέλλον για έσοδα ή έξοδα που έγιναν κατά τη διάρκεια µιας χρήσης, αλλά θεωρούνται φορολογητέα έσοδα ή εκπιπτέα έξοδα εποµένων χρήσεων. Λόγω του ανωτέρω ειδικού φορολογικού καθεστώτος που ισχύει για τις ηµεδαπές εταιρείες του Οµίλου, δε λογίζονται αναβαλλόµενοι φόροι στην Εταιρεία και τον Όµιλο. 3.12 Λειτουργικές µισθώσεις Οι µισθώσεις όπου ο εκµισθωτής µεταβιβάζει το δικαίωµα χρήσης ενός περιουσιακού στοιχείου για µία συµφωνηµένη χρονική περίοδο, χωρίς ωστόσο να µεταβιβάζει και τους κινδύνους και τα οφέλη της ιδιοκτησίας του, ταξινοµούνται ως λειτουργικές µισθώσεις. Οι πληρωµές που γίνονται από το µισθωτή για λειτουργικές µισθώσεις, αναγνωρίζονται ως έξοδο στην κατάσταση αποτελεσµάτων 25
χρήσης κατά τη διάρκεια της µίσθωσης. Η µητρική Εταιρεία και ο Όµιλος λειτουργούν ως µισθωτές για λειτουργικές µισθώσεις. 3.13 Αναγνώριση εσόδων Τα έσοδα περιλαµβάνουν την αξία παροχής υπηρεσιών και την αξία πωλήσεων αγαθών, καθαρά από Φόρο Προστιθέµενης Αξίας, κρατήσεις υπέρ τρίτων, εκπτώσεις και επιστροφές. Η αναγνώριση των εσόδων γίνεται ως εξής: Έσοδα από ναύλους: Οι παρεχόµενες υπηρεσίες αφορούν κυρίως στη θαλάσσια µεταφορά επιβατών και εµπορευµάτων και τα έσοδα είναι οι σχετικοί ναύλοι από εισιτήρια ή ναυλώσεις πλοίων. Τα έσοδα από εισιτήρια αναγνωρίζονται τη χρονική στιγµή πραγµατοποίησης του ταξιδίου για την οποία έχει εκδοθεί το εισιτήριο, ενώ τα έσοδα από ναυλώσεις πλοίων αναγνωρίζονται µε βάση τη λογιστική αρχή του δουλευµένου. Τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται µε υπηρεσίες που θα παρασχεθούν σε µεταγενέστερη χρήση, αναγνωρίζονται σε λογαριασµό υποχρέωσης (έσοδα εποµένων χρήσεων) και µεταφέρονται στα έσοδα της περιόδου στην οποία παρέχονται οι υπηρεσίες. Έσοδα από πωλήσεις επί των πλοίων: Τα έσοδα από την πώληση αγαθών επί των πλοίων αναγνωρίζονται µε την παράδοση των αγαθών, ενώ τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών επί των πλοίων (βάσει συµβάσεων µε τρίτους στους οποίους έχει παραχωρηθεί η εκµετάλλευση των χώρων εστίασης και των καταστηµάτων των πλοίων) αναγνωρίζονται µε βάση την αρχή του δουλευµένου στα πλαίσια των σχετικών συµβάσεων. Έσοδα από πιστωτικούς τόκους (Χρηµατοοικονοµικά έσοδα): Τα έσοδα από τόκους αναγνωρίζονται βάσει χρονικής αναλογίας µε βάση το αποτελεσµατικό επιτόκιο. Έσοδα από µερίσµατα µετοχών διαθέσιµων προς πώληση (Χρηµατοοικονοµικά έσοδα): Τα έσοδα από µερίσµατα µετοχών αναγνωρίζονται στο λογαριασµό αποτελεσµάτων κατά την ηµεροµηνία έγκρισης της διανοµής τους. 3.14 Αναγνώριση εξόδων Έξοδα επισκευών και συντηρήσεων (Κόστος πωληθέντων) : Τα έξοδα εκµετάλλευσης αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα χρήσης σε δουλευµένη βάση. Με βάση την αρχή αυτή, τα έξοδα επισκευών, συντηρήσεων και περιοδικών επιθεωρήσεων µηχανών των πλοίων αναγνωρίζονται ως εξής: α) Τα έξοδα επισκευών και συντηρήσεων που διενεργούνται κατά την ετήσια ακινησία των πλοίων αναγνωρίζονται στη χρήση κατά την οποία αυτά δραστηριοποιούνται µετά το τέλος της ακινησίας τους, κατανεµόµενα στις περιόδους (τρίµηνο, εξάµηνο, εννεάµηνο) αυτής της χρήσης, µε βάση τα πραγµατοποιηθέντα µίλια πλεύσης τους σε σχέση µε τα προϋπολογισθέντα. 26
β) Τα έξοδα περιοδικών επιθεωρήσεων µηχανών των πλοίων που γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήµατα (τριετία έως εξαετία ανάλογα µε τις προδιαγραφές των κατασκευαστών τους σε συνδυασµό µε τις ώρες λειτουργίας τους) αναγνωρίζονται στις αντίστοιχες χρήσεις µε βάση τις πραγµατοποιηθείσες ώρες λειτουργίας τους σε κάθε χρήση. Έξοδα από χρεωστικούς τόκους (Χρηµατοοικονοµικά έξοδα): Τα έξοδα από τόκους αναγνωρίζονται βάσει χρονικής αναλογίας µε βάση το αποτελεσµατικό επιτόκιο και περιλαµβάνουν τόκους από βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα δάνεια. Τα έξοδα από χρεωστικούς τόκους όταν ο δανεισµός αφορά άµεσα στην απόκτηση ή κατασκευή πάγιου περιουσιακού στοιχείου και µέχρις ότου περατωθεί η κατασκευή του πάγιου αυτού περιουσιακού στοιχείου, αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσης του πάγιου αυτού στοιχείου. 27
4. Άυλα και ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία Η ανάλυση και κίνηση των άυλων και ενσώµατων παγίων περιουσιακών στοιχείων του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, έχει ως εξής: AΫΛΑ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πλωτά µέσα Μηχανήµατα Επιβατικά & λοιπά αυτοκίνητα Έπιπλα & λοιπός εξοπλισµός Άυλα περιουσιακά στοιχεία Σύνολο Αξία κτήσης 432.750 69 29 4.280 2.301 439.429 Προσθήκες χρήσης 36.852 0 0 303 49 37.204 Μειώσεις χρήσης (33.094) 0 0 (51) (50) (33.195) Αξία κτήσης 436.508 69 29 4.532 2.300 443.438 Προσθήκες χρήσης 58 6 64 Μειώσεις χρήσης (12.300) (129) (20) (12.449) Αποµειώσεις χρησης (3.000) (3.000) Αξία κτήσης 421.208 69 29 4.461 2.286 428.053 Σωρευµένες αποσβέσεις 61.513 66 30 3.542 2.076 67.227 Αποσβέσεις χρήσης 17.640 2 0 334 88 18.064 Μειώσεις χρήσης (8.679) 0 (1) (40) 0 (8.720) Σωρευµένες αποσβέσεις 70.474 68 29 3.836 2.164 76.571 Αποσβέσεις χρήσης 17.747 1 194 71 18.013 Μειώσεις χρήσης (3.883) (125) 0 (4.008) Σωρευµένες αποσβέσεις 84.338 69 29 3.905 2.235 90.576 Αναπόσβεστη αξία 366.034 1 0 696 136 366.867 Αναπόσβεστη αξία 336.870 0 0 556 51 337.477 Πλωτά µέσα Μηχανήµατα Επιβατικά & λοιπά αυτοκίνητα Έπιπλα & λοιπός εξοπλισµός Άυλα περιουσιακά στοιχεία Σύνολο Αξία κτήσης 374.581 69 29 4.160 2.103 380.942 Προσθήκες χρήσης 51.163 0 0 216 49 51.428 Μειώσεις χρήσης (31.953) 0 0 (46) 0 (31.999) Αξία κτήσης 393.791 69 29 4.330 2.152 400.371 Προσθήκες χρήσης 0 0 0 54 6 60 Μειώσεις χρήσης (12.300) 0 0 (129) (20) (12.449) Αποµειώσεις χρησης (3.000) 0 0 0 0 (3.000) Αξία κτήσης 378.491 69 29 4.255 2.138 384.982 Σωρευµένες αποσβέσεις 49.663 66 30 3.471 2.054 55.284 Αποσβέσεις χρήσης 12.359 2 0 281 32 12.674 Μειώσεις χρήσης (5.885) 0 (1) (36) 0 (5.922) Σωρευµένες αποσβέσεις 56.137 68 29 3.716 2.086 62.036 Αποσβέσεις χρήσης 13.873 1 0 181 31 14.086 Μειώσεις χρήσης (3.883) 0 0 (125) 0 (4.008) Σωρευµένες αποσβέσεις 66.127 69 29 3.772 2.117 72.114 Αναπόσβεστη αξία 337.654 1 0 614 66 338.335 Αναπόσβεστη αξία 312.364 0 0 483 21 312.868 28
Οι µειώσεις χρήσης 2011 στην αξία κτήσης και τις αποσβέσεις αφορούν στις πωλήσεις των πλοίων HighSpeed I, Flying Dolphin II, Flying Dolphin IV, Flying Dolphin XV και Flying Dolphin XXI που ολοκληρώθηκαν εντός της κλειώµενης χρήσης. Το συνολικό τίµηµα των πωλήσεων αυτών ανήλθε σε 4.263 χιλ. Ενώ το αποτέλεσµα απο τις πωλήσεις διαµορφώθηκε σωρευτικά σε ζηµία 4.154 χιλ. και περιλαµβάνεται στα «Αποτελέσµατα απο επενδυτικές δραστηριότητες». προβαίνει σε αποτίµηση της αξίας των πλοίων κατά την ηµεροµηνία του Ισολογισµού. Προκειµένου να προσδιοριστούν οι τρέχουσες αξίες των πλοίων, λαµβάνονται υπόψη εκτιµήσεις ανεξάρτητων οίκων εµπειρογνωµόνων. Βάσει των σχετικών αποτιµήσεων στις 31/12/2011, οι τρέχουσες αξίες των πλοίων του Οµίλου ανερχόταν συνολικά σε 348.708 χιλ. ενώ οι λογιστικές αξίες προ αποµειώσεων ήταν ύψους 335.310 χιλ. Εφαρµόζοντας τα οριζόµενα στο ΛΠ 36, διενεργήθηκε αποµείωση κατά 3.000 χιλ. σε συγκεκριµένα πλοία των οποίων η καθαρή λογιστική αξία, στο τέλος της χρήσης 2011, υπολειπόταν της τρέχουσας αξίας τους. Το ποσό της αποµείωσης καταχωρήθηκε στα αποτελέσµατα απο επενδυτικές δραστηριότητες της κατάστασης συνολικών εσόδων της χρήσης 1/1-31/12/2011. Επί ορισµένων πλοίων της Εταιρείας έχουν εγγραφεί ναυτικές υποθήκες, ποσού 275.472 χιλ., για την εξασφάλιση των µακροπρόθεσµων δανειακών υποχρεώσεων της Εταιρείας ύψους την 31/12/2011 154.945 χιλ. 5. Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρείες Οι συµµετοχές της Μητρικής σε θυγατρικές εταιρείες και τα αντίστοιχα ποσοστά συµµετοχής αναφέρονται στη σηµείωση 1. Οι αξίες των συµµετοχών στις θυγατρικές που περιλαµβάνονται στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας έχουν ως εξής : Επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρείες Hellenic Seaways Cargo N.E. 15.500 17.500 Hellenic Seaways Management S.A. 0 0 Trailer Shipping Company Ltd 0 0 Easy Cruise Ltd 10.698 12.198 Helcat Lines S.A. 5.745 5.745 Alpha Ferries Ltd 0 0 Betta Ferries Ltd 0 0 Vertino Shipping Company Limited 0 Σύνολο 31.943 35.443 Κατά τη διάρκεια της χρήσης 2011 δεν σηµειώθηκε καµία µεταβολή στα ποσοστά συµµετοχής της Εταιρείας στις θυγατρικές της. Η αξία των συµµετοχών σε θυγατρικές στις οικονοµικές καταστάσεις της Μητρικής κατά την 31/12/2011, ανερχεται σε 31.943 χιλ. ευρώ, µειωµένη σε σχέση µε την 31.12.2010 κατά 3.500 χιλ., που οφείλεται σε αποµείωση της αξίας των θυγατρικών Hellenic Seaways Cargo Ν.Ε. ( 2.000 χιλ) και EasyCruise Ltd. ( 1.500 χιλ). 29
Η ιοίκηση της Εταιρείας εκτιµά ότι η αποµειωµένη αξία των εν λόγω θυγατρικών αντιπροσωπεύει την εύλογη αξία τους κατά την 31/12/2011. Η ζηµία αποµείωσης περιλαµβάνεται στα αποτελέσµατα από Επενδυτικές ραστηριότητες. 6. Λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Τα λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία του Οµίλου και της Εταιρείας αφορούν σε εγγυήσεις ενοικίων, ΕΗ, ΟΛΠ, κλπ. Λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία 151 165 148 162 Σύνολο 151 165 148 162 7. Αποθέµατα Τα αποθέµατα τόσο του Οµίλου όσο και της Μητρικής αφορούν κυρίως σε καύσιµα και λιπαντικά. Η ανάλυση των αποθεµάτων της Εταιρείας και του Οµίλου, έχει ως εξής: ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Εµπορεύµατα 222 59 217 55 Καύσιµα και λιπαντικά 2.787 1.845 1.692 1.158 Σύνολο 3.009 1.904 1.910 1.213 Επι των αποθεµάτων του Οµίλου και της Εταιρείας δεν υφίστανται βάρη και δεν συνέτρεξε περίπτωση αποµείωσης της αξίας τους. 8. Απαιτήσεις από πελάτες Οι απαιτήσεις από πελάτες τόσο για τον Όµιλο όσο και για τη Μητρική αφορούν σε εµπορικές απαιτήσεις από συνεργαζόµενα ναυτικά πρακτορεία, γραφεία τουρισµού και µεταφορικές εταιρείες από έκδοση εισιτηρίων και φορτωτικών. Οι ανωτέρω απαιτήσεις του Οµίλου και της Εταιρείας αναλύονται ως ακολούθως: 30
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΕΛΑΤΕΣ Υπόλοιπα πελατών 28.669 33.175 21.514 27.081 Επιταγές εισπρακτέες 2.618 7.383 1.973 6.393 Μείον: Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων (9.159) (9.044) (5.955) (6.468) Σύνολο 22.128 31.514 17.532 27.006 Οι εύλογες αξίες των ανωτέρω απαιτήσεων ταυτίζονται µε τις αντίστοιχες λογιστικές αξίες τους. Οµοίως η µέγιστη έκθεση στον πιστωτικό κίνδυνο, χωρίς να λαµβάνονται υπ όψη οι ληφθείσες εγγυήσεις, δε διαφέρει από τις λογιστικές αξίες των απαιτήσεων. Ο σχηµατισµός προβλέψεων αποµείωσης επισφαλών απαιτήσεων από πελάτες για τον Όµιλο και την Εταιρεία κατά τις χρήσεις 2010-2011 αναλύεται ως ακολούθως: Υπόλοιπο 6.813 5.901 Προβλέψεις χρήσης 2.231 567 Αντιστροφή προβλέψεων, λόγω είσπραξης επισφαλών απαιτήσεων 0 0 Υπόλοιπο 9.044 6.468 Προβλέψεις χρήσης 763 135 Αντιστροφή προβλέψεων, λόγω είσπραξης επισφαλών απαιτήσεων (200) (200) Αντιστροφή προβλέψεων, λόγω συµβιβασµού (448) (448) Υπόλοιπο 9.159 5.955 Η σχηµατισµένη πρόβλεψη κρίνεται επαρκής για να καλύψει τις πιθανές περιπτώσεις µη ανάκτησης απαιτήσεων. Σε διασφάλιση των απαιτήσεων από πελάτες έχουν ληφθεί οι ακόλουθες εξασφαλίσεις: Εγγυητικές επιστολές 2.668 3.187 2.273 2.792 Επιταγές σε εγγύηση 12.028 12.354 9.118 9.309 Σύνολο 14.696 15.541 11.391 12.101 31
9. Λοιπές απαιτήσεις και λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Οι λοιπές απαιτήσεις και τα λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία του Οµίλου και της Εταιρείας αναλύονται, για τις χρήσεις 2010-2011, ως εξής: Λοιπές απαιτήσεις και λοιπά κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Λοιπές απαιτήσεις 9.385 10.224 8.816 9.395 Βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις κατά συνδεδεµένων επιχειρήσεων 0 0 10.604 2.976 Έξοδα εποµένων χρήσεων 1.574 2.318 1.190 2.089 Έσοδα χρήσης εισπρακτέα 622 288 582 288 Μείον: Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων (7.692) (7.692) (7.692) (7.692) Σύνολο 3.889 5.137 13.500 7.056 Το κονδύλι των εξόδων εποµένων χρήσεων της 31.12.2011 του Οµίλου αποτελείται από: ι) έξοδα επισκευών και συντηρήσεων ποσού 543 χιλ. ιι) ασφάλιστρα πλοίων ποσού 987 χιλ. ιιι) λοιπά έξοδα ποσού 44 χιλ. που θα επιβαρύνουν τη χρήση 2012. Όλες οι ανωτέρω απαιτήσεις ειναι βραχυπρόθεσµης λήξης και οι εύλογες αξίες τους ταυτίζονται µε τις αντίστοιχες λογιστικές αξίες τους. Οµοίως η µέγιστη έκθεση στον πιστωτικό κίνδυνο των λοιπών απαιτήσεων δε διαφέρει από τις λογιστικές αξίες των απαιτήσεων αυτών. Ο σχηµατισµός προβλέψεων αποµείωσης επισφαλών απαιτήσεων για τις λοιπές απαιτήσεις του Οµίλου και της Εταιρείας κατά τις χρήσεις 2010-2011 αναλύεται ως ακολούθως: Υπόλοιπο 7.692 7.692 Προβλέψεις χρήσης 0 0 Αντιστροφή προβλέψεων 0 0 Υπόλοιπο 7.692 7.692 Προβλέψεις χρήσης 0 0 Αντιστροφή προβλέψεων 0 0 Υπόλοιπο 7.692 7.692 Η σχηµατισµένη πρόβλεψη κρίνεται επαρκής για να καλύψει τις πιθανές περιπτώσεις µη ανάκτησης των συγκεκριµένων απαιτήσεων. 32
10. ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία Την 31.12.2011 δεν υπήρχαν διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία. κατείχε 11.000 µετοχές της εταιρείας «Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου Α.Ε.», η αξία των οποίων ήταν µηδενική. 11. Ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα Η ανάλυση των ταµιακών διαθεσίµων και ταµιακών ισοδυνάµων του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, έχει ως εξής: Ταµιακά διαθέσιµα και ταµιακά ισοδύναµα ιαθέσιµα στο ταµείο 21 14 18 13 Τραπεζικές καταθέσεις 2.017 2.544 1.878 2.099 Σύνολο 2.038 2.558 1.896 2.112 12. Μετοχικό Κεφάλαιο και διαφορά υπέρ το άρτιο Το µετοχικό κεφάλαιο της Μητρικής ανέρχεται σε 194.038 χιλ. διαιρούµενο σε 77.615.000 κοινές ονοµαστικές µετοχές ονοµαστικής αξίας 2,50 η κάθε µία. Όλες οι µετοχές της Μητρικής παρέχουν ίσα δικαιώµατα στη λήψη µερισµάτων και εκάστη µετοχή αντιπροσωπεύει µία ψήφο στη γενική συνέλευση των µετόχων της Μητρικής. Η υπέρ το άρτιο διαφορά σχηµατίσθηκε κατά τις αυξήσεις του µετοχικού κεφαλαίου της Μητρικής µε τιµή έκδοσης των µετοχών µεγαλύτερη της ονοµαστικής. Μετά από κεφαλαιοποιήσεις της υπέρ το άρτιο διαφοράς, οι οποίες έλαβαν χώρα πριν τη χρήση 2005, ο συγκεκριµένος λογαριασµός διαµορφώθηκε σε ποσό ύψους 9.376 χιλ. 13. Λοιπά αποθεµατικά Τα λοιπά αποθεµατικά για τον Όµιλο και την Εταιρεία αναλύονται, για τις χρήσεις 2010-2011, ως εξής: Λοιπά αποθεµατικά Τακτικό αποθεµατικό 2.700 2.700 2.700 2.700 Αποθεµατικά εύλογης αξίας (13) (13) (13) (13) Σύνολο 2.687 2.687 2.687 2.687 Τακτικό αποθεµατικό: Αφορά στην υποχρεωτική κράτηση, πριν τη διανοµή, 5% ετησίως από τα καθαρά κέρδη της µητρικής εταιρείας, όπως προβλέπουν οι διατάξεις του Κ.Ν.. 2190/1920, µέχρις ότου το ύψος του ποσού φθάσει το ένα τρίτο του µετοχικού κεφαλαίου. 33
Αποθεµατικά εύλογης αξίας: Αφορά την ζηµία αποτίµησης του εµπορικού χαρτοφυλακίου των µετοχών της «ΝΕΛ Α.Ε.», που η Εταιρεία κατέχει στις 31/12/2011, η οποία εµφανίζεται αφαιρετικά των λοιπών αποθεµατικών. 14. Αποτελέσµατα εις νέο Τα αποτελέσµατα εις νέο του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Αποτελέσµατα εις νέο Υπόλοιπο αποτελεσµάτων προηγουµένων χρήσεων (3.172) (29.066) 6.304 24.806 Υπόλοιπο κερδών / (ζηµιών) χρήσης εις νέο (29.523) 25.894 (21.818) (18.501) Σύνολο (32.695) (3.172) (15.514) 6.305 Στα αποτελέσµατα εις νέο της Εταιρείας περιλαµβάνεται και ποσό 2.513 χιλ., το οποίο προέρχεται από διαφορά αναπροσαρµογής της αξίας πλοίου του Οµίλου, το οποίο θα παραµείνει στο συγκεκριµένο λογαριασµό, όσο διάστηµα το πλοίο ανήκει στον Όµιλο. 15. Μακροπρόθεσµες δανειακές υποχρεώσεις Τα µακροπρόθεσµα οµολογιακά δάνεια του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, έχουν ως ακολούθως: Οµολογιακά δάνεια 134.835 135.809 134.835 135.809 Μείον: Βραχυπρόθεσµο µέρος οµολογιακών δανείων (23.085) (22.257) (23.085) (22.257) Σύνολο 111.750 113.551 111.750 113.551 εξέδωσε στη χρήση 2007 δύο οµολογιακά δάνεια µε τα οποία χρηµατοδότησε το επενδυτικό της πρόγραµµα και αναχρηµατοδότησε τον παλαιότερο τραπεζικό δανεισµό της. Το πρώτο δάνειο (οι οµολογιούχοι του εκπροσωπούνται από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος) ήταν ύψους 154.000 χιλ., ενώ το δεύτερο δάνειο (οι οµολογιούχοι του εκπροσωπούνται από την τράπεζα AEGEAN BALTIC BANK S.A.) ήταν ύψους 23.284 χιλ. Και τα δύο έχουν δεκαετή διάρκεια και επιβαρύνονται µε κυµαινόµενο επιτόκιο (Euribor), πλέον περιθωρίου. Την 1/11/2010 υπεγράφει µε την PROTON BANK οµολογιακό δάνειο ποσού 10.000 χιλ. τριετούς διάρκειας. Η εξέλιξη των πληρωµών κεφαλαίου των παραπάνω µακροπροθέσµων δανειακών υποχρεώσεων έχει ως εξής: 34
Πληρωµές εντός του επόµενου έτους 23.085 23.085 Πληρωµές µεταξύ 2 και 5 ετών 66.079 66.079 Πληρωµές άνω των 5 ετών 45.671 45.671 Η διοίκηση της µητρικής µετά απο διαπραγµατεύσεις µε τις τράπεζες ΕΤΕ (ως εκπρόσωπο των οµολογιούχων), Aegean Baltic Bank και PROTON BANK µετέφερε τις ληξιπρόθεσµες δόσεις του 2010 και 2011 σε επόµενες χρησεις. Σε ασφάλεια των παραπάνω δανείων έχουν εγγραφεί ναυτικές υποθήκες επί ορισµένων πλοίων της Εταιρείας ποσού 272.472 χιλ. 16. Προβλέψεις για παροχές σε εργαζόµενους και λοιπές προβλέψεις Η κίνηση της υποχρέωσης για αποζηµιώσεις προσωπικού, λόγω συνταξιοδότησης, έχει ως εξής : Προβλέψεις για παροχές σε εργαζόµενους Υπόλοιπα στην έναρξη της χρήσης 1.178 1.117 1.097 1.049 Πρόσθετες προβλέψεις χρήσης 168 61 152 48 Υπόλοιπα στο τέλος της χρήσης 1.346 1.178 1.249 1.097 Οι προβλέψεις που αναγνωρίσθηκαν στη χρήση περιλαµβάνονται στα λοιπά έξοδα των εξόδων διοικητικής λειτουργίας και των εξόδων λειτουργίας διάθεσης. Η παραπάνω σωρευµένη πρόβλεψη αναφέρεται στους εργαζόµενους του Οµίλου, εκτός απο τα πληρώµατα των πλοίων για τα οποία η υφιστάµενη νοµοθεσία αναφέρει οτι δεν σωρεύουν διακιώµατα αποζηµίωσης σε περίπτωση αποχώρησης λόγω απόλυσης ή συνταξιοδότησης. Οι ανωτέρω υποχρεώσεις του Οµίλου και της Εταιρείας (βλέπε σηµείωση 3.9) προσδιορίσθηκαν µε βάση αναλογιστική µελέτη από ανεξάρτητη εταιρεία αναλογιστών. Οι κύριες αναλογιστικές παραδοχές της µελέτης αυτής έχουν ως εξής: Προεξοφλητικό επιτόκιο : 4,4 % κατά την 31.12.2010 Μέσος ετήσιος πληθωρισµός : 2 % Μέση ετήσια αύξηση µισθολογίου : 4 % Αναµενόµενος µέσος όρος υπολειπόµενης Εργασιακής ζωής κατά την 31.12.2010 : 15,42 έτη Η ιοίκηση της Εταιρείας και του Οµίλου εκτιµά ότι η ανωτέρω πρόβλεψη για ναυτεργατικές απαιτήσεις είναι επαρκής για να καλύψει τα ποσά τυχόν επιβαρύνσεων που αναµένεται να προκύψουν (βλέπε σηµείωση 32.1(ζ) ). Οι λοιπές προβλέψεις για τον Όµιλο και την Εταιρεία, ποσού 140 χιλ. αφορούν σε προβλέψεις για ναυτεργατικές απαιτήσεις. Στην κλειόµενη χρήση σχηµατίστηκαν προβλέψεις ποσού 60 χιλ., οι οποίες περιλαµβάνονται στο λογαριασµό µισθοδοσίας και λοιπά έξοδα 35
πληρωµάτων του Κόστους Πωληθέντων (βλ. Σηµ. 21) και στον λογαριασµό Προβλέψεις Αποµείωσης Επισφαλών Απαιτήσεων των Άλλων Εξόδων Εκµεταλλεύσεως (βλ.σηµ.25). 17. Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Οι προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Υπόλοιπα προµηθευτών 20.144 27.365 15.135 22.002 Επιταγές πληρωτέες 2.975 8.696 2.873 7.363 Προκαταβολές πελατών 544 2.883 494 2.870 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη 2.474 3.092 2.143 2.778 Υποχρεώσεις προς ασφαλιστικούς οργανισµούς Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 1.851 1.761 1.715 1.680 Μερίσµατα πληρωτέα 640 697 640 697 Πιστωτές διάφοροι 5.014 3.684 4.274 3.259 Υποχρεώσεις προς συνδεδεµένες επιχειρήσεις 0 0 526 1.769 Σύνολο 33.642 48.179 27.799 42.417 Οι εύλογες αξίες των ανωτέρω υποχρεώσεων ταυτίζονται µε τις αντίστοιχες λογιστικές αξίες τους. Οι υποχρεώσεις προς προµηθευτές είναι κατά µέσο όρο εξοφλητέες εντός δύο µηνών από την ηµεροµηνία ισολογισµού. 18. Βραχυπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις Οι βραχυπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις (περιλαµβανοµένου του βραχυπρόθεσµου µέρους των µακροπρόθεσµων δανείων) του Οµίλου και της Εταιρείας για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Βραχυπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσµο µέρος οµολογιακών δανείων 23.085 22.257 23.085 22.257 Βραχυπρόθεσµες τραπεζικές υποχρεώσεις 20.110 18.544 20.110 18.544 Σύνολο 43.195 40.801 43.195 40.801 Οι βραχυπρόθεσµες τραπεζικές χρηµατοδοτήσεις είχαν ληφθεί και χρησιµοποιηθεί ως κεφάλαιο κίνησης. 36
19. ουλευµένα έξοδα και έσοδα εποµένων χρήσεων Τα δουλευµένα έξοδα και έσοδα εποµένων χρήσεων του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: ουλευµένα έξοδα και έσοδα εποµένων χρήσεων Έσοδα εποµένων χρήσεων 524 437 524 437 ουλευµένα έξοδα χρήσης 4.690 967 4.552 516 Σύνολο 5.214 1.405 5.076 953 20. Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) Ο κύκλος εργασιών του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύεται ως εξής: Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) Έσοδα από ναύλους 142.641 144.821 127.400 126.467 Έσοδα από πωλήσεις επί των πλοίων 1.031 6.249 1.018 6.231 Λοιπά έσοδα 646 2.324 628 2.139 Σύνολο 144.318 153.394 129.046 134.837 37
21. Κόστος πωληθέντων Το κόστος πωληθέντων του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύεται ως εξής: Κόστος πωληθέντων Μισθοδοσία και λοιπά έξοδα πληρωµάτων 33.217 37.442 30.222 35.644 Καύσιµα και λιπαντικά 59.501 57.889 48.353 47.031 Επισκευές, συντηρήσεις, ανταλλακτικά και µισθοδοσία τεχνιτών 10.781 17.931 9.442 15.298 Έξοδα λιµένων 4.040 4.186 2.408 2.714 Ασφάλιστρα 4.425 4.227 3.528 3.622 Λοιπά έξοδα 8.993 9.641 6.292 7.263 Αποσβέσεις 17.870 17.833 13.960 12.476 Σύνολο 138.828 149.149 114.206 124.048 22. Άλλα έσοδα εκµετάλλευσης Τα άλλα έσοδα εκµετάλλευσης του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Άλλα έσοδα Προµήθειες από δικαιώµατα τρίτων επί εισιτηρίων 357 465 357 348 Έσοδα από επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις 393 8 393 8 Λοιπά έσοδα 2.390 1.640 1.634 713 Σύνολο 3.140 2.113 2.384 1.068 38
23. Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Τα έξοδα διοικητικής λειτουργίας του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Μισθοδοσία και λοιπά έξοδα προσωπικού 5.758 6.020 5.255 5.038 Αµοιβές και έξοδα τρίτων 1.528 1.463 1.292 1.214 Λοιπά έξοδα 1.441 1.515 1.381 1.434 Αποσβέσεις 91 98 91 82 Σύνολο 8.818 9.095 8.019 7.768 24. Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Τα έξοδα λειτουργίας διάθεσης του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Μισθοδοσία και λοιπά έξοδα προσωπικού 2.233 2.591 1.820 1.981 Αµοιβές και έξοδα τρίτων 89 130 53 130 Προµήθειες πωλήσεων 7.629 8.080 7.104 7.560 Έξοδα διαφήµισης και προώθησης πωλήσεων 358 1.393 358 1.305 Λοιπά έξοδα 337 392 253 346 Προβλέψεις αποµείωσης επισφαλών απαιτήσεων πελατών 250 866 46 14 Αποσβέσεις 52 133 35 116 Σύνολο 10.948 13.586 9.669 11.452 39
25. Άλλα έξοδα εκµετάλλευσης Τα άλλα έξοδα εκµετάλλευσης του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Προβλέψεις αποµείωσης επισφαλών απαιτήσεων 517 1.324 139 567 Προβλέψεις για αναδροµικά πληρωµάτων 504 0 487 0 Λοιπά έξοδα 200 1.611 128 289 Σύνολο 1.221 2.936 754 856 26. Χρηµατοοικονοµικά έσοδα Τα χρηµατοοικονοµικά έσοδα του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Πιστωτικοί τόκοι 130 94 130 92 Πιστωτικές συναλλαγµατικές διαφορές 142 308 93 197 Σύνολο 272 402 223 289 27. Χρηµατοοικονοµικά έξοδα Τα χρηµατοοικονοµικά έξοδα του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: 31.12.010 Χρεωστικοί τόκοι 9.566 3.856 9.566 3.842 Λοιπά χρηµατοοικονοµικά έξοδα 425 380 353 359 Χρεωστικές συναλλαγµατικές διαφορές 147 380 113 222 Σύνολο 10.138 4.616 10.032 4.423 Τα λοιπά χρηµατοοικονοµικά έξοδα περιλαµβάνουν τραπεζικές προµήθειες και έξοδα για την έκδοση εγγυητικών επιστολών και την εκκαθάριση πωλήσεων µέσω πιστωτικών καρτών, καθώς και έξοδα δανείων που αφορούν κύρια στην ετήσια απόσβεση εξόδων σύναψης δανείων (ή 40
εξόδων έκδοσης οµολογιακών δανείων), που υπολογίζονται µε τη σταθερή µέθοδο απόσβεσης στη διάρκεια των εν λόγω δανείων. 28. Αποτελέσµατα από επενδυτικές δραστηριότητες Τα αποτελέσµατα απο Επενδυτικές ραστηριότητες του Οµίλου και της Εταιρείας, για τις χρήσεις 2010-2011, αναλύονται ως εξής: Αποτελέσµατα Επενδυτικών ραστηριοτήτων Κέρδη/(ζηµίες) από πώληση παγίων (4.159) (4.042) (4.159) (4.616) Ζηµίες αποµείωσης πλοίων (3.000) 0 (3.000) 0 Ζηµίες αποµείωσης συµµετοχών 0 0 (3.500) 0 (7.159) (4.042) (10.659) (4.616) Κατά τη διάρκεια της χρήσης πωλήθηκαν τα πλοία Highspeed 1 και Flying Dolphins III, IV, XV, XXI και προέκυψε σωρευτική ζηµία 4.154 χιλ. που περιλαµβάνεται στα κέρδη/ζηµίες απο πώληση παγίων. Επιπλέον, µε βάση την εκτίµηση της ιοίκησης, απο τον έλεγχο αποµείωσης της αξίας των πλοίων και των επενδύσεων σε θυγατρικές της Μητρικής προέκυψε ανάγκη αποµείωσης ύψους 3 εκ. και 3,5 εκ. αντίστοιχα. 29. Φόροι εισοδήµατος Η Μητρική και οι θυγατρικές της δεν υπόκεινται σε φορολογία εισοδήµατος για τα κέρδη που προκύπτουν από την εκµετάλλευση των πλοίων τους, αλλά υπόκεινται σε φόρο βάσει των κόρων ολικής χωρητικότητας των πλοίων τους σύµφωνα µε το Ν.27/1975 και σε φόρο εισοδήµατος για τις µη ναυτιλιακές δραστηριότητες ( βλέπε σηµείωση 3.11). Ο φόρος εισοδήµατος που εµφανίζεται στις καταστάσεις αποτελεσµάτων του Οµίλου και της Εταιρείας των χρήσεων 2010 και 2011 αναλύεται ως εξής: Φόρος Ν.27/1975 53 55 44 35 Έκτακτη εισφορά Ν.3845/2010 αρθρο 5 0 1.496 0 1.496 Σύνολο 53 1.551 44 1.532 Όλες οι εταιρείες του Οµίλου έχουν ελεγχθεί από τις φορολογικές αρχές µέχρι και τη χρήση 2006. Οι διαφορές φορολογικού ελέγχου που προέκυψαν, αναγνωρίσθηκαν στη χρήση 2007. 41
30. Αποτελέσµατα ανά µετοχή µετά από φόρους Τα αποτελέσµατα ανά µετοχή µετά από φόρους υπολογίζονται µε διαίρεση των αποτελεσµάτων µετά από φόρους που αναλογούν στους µετόχους της Μητρικής µε το σταθµισµένο αριθµό µετοχών σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια της χρήσης και αναλύονται, για τις χρήσεις 2010-2011, ως εξής: Κέρδη / (ζηµίες) µετά από φόρους που αναλογούν στους µετόχους της Μητρικής (29.523) (29.065) (21.818) (18.501) Σταθµισµένος αριθµός µετοχών (τεµ.) 77.615.000 77.615.000 77.615.000 77.615.000 Βασικά κέρδη / (ζηµίες) ανά µετοχή µετά από φόρους σε (0,3804) (0,3745) (0,2811) (0,2384) 31. Μερίσµατα Σύµφωνα µε τις διατάξεις της νοµοθεσίας περί Ανωνύµων Εταιρειών (Κ.Ν. 2190/1920), οι εταιρείες είναι υποχρεωµένες να διανέµουν κάθε έτος πρώτο µέρισµα, που να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 35 % των κερδών µετά από φόρους, µετά την αφαίρεση του τακτικού αποθεµατικού. Η Τακτική Γενική Συνέλευση της Εταιρείας της 8 ης Μαΐου 2011 αποφάσισε τη µη διανοµή µερίσµατος για τη χρήση 2010. Για τη χρήση 2011 λόγω των αρνητικών αποτελεσµάτων της Εταιρείας δεν τίθεται θέµα διανοµής µερίσµατος. 32. Ενδεχόµενες υποχρεώσεις και ενδεχόµενες απαιτήσεις 32.1 Ενδεχόµενες υποχρεώσεις Σε βάρος της Εταιρείας και του Οµίλου δεν εκκρεµούν επίδικες ή υπό διαιτησία διαφορές ή άλλες υποχρεώσεις, που θα µπορούσαν να έχουν σηµαντικές επιπτώσεις στην οικονοµική κατάστασή τους πέραν των παρακάτω αναφεροµένων : (α) Εκκρεµούσες 3 αγωγές εταιρειών συµφερόντων Κ. Αγαπητού αφορώσες την παρασχεθείσα εγγύηση για την τιµή της µετοχής της Εταιρείας υπέρ των εις την αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου εγγραφέντων προσώπων κατά τη µεταβίβαση των πλοίων του στην Εταιρεία τον εκέµβριο 1999, απερρίφθησαν σε πρώτο βαθµό. έχει ήδη δικαιωθεί επί παροµοίων υποθέσεων µε αποφάσεις του Αρείου Πάγου. (β) Η εταιρεία Rabbit Company S.A. (συµφερόντων Κων. Αγαπητού) έχει ασκήσει αγωγή κατά της Εταιρείας για απαίτηση ποσού 5,9 εκατ. από φερόµενη µη απόδοση µετοχών στην εν λόγω εταιρεία κατά την αύξηση µετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας το 1999. Η αγωγή απερρίφθη πρωτόδικα και ασκήθηκε έφεση του αντίδικου κατά της απορριπτικής απόφασης, η εκδίκαση της οποίας έχει µαταιωθεί. (γ) Η εταιρεία Ευρωπαϊκά Ναυτιλιακά Πρακτορεία ΕΠΕ (ETA) έχει ασκήσει τρεις αγωγές κατά της Εταιρείας για απαιτήσεις συνολικού ποσού 4,6 εκατ. σε σχέση µε φερόµενη κυριότητα του προγράµµατος κρατήσεων θέσεων (MINOWIDE) που χρησιµοποιούσε η Εταιρεία τα έτη 2000-2001, ενώ εκκρεµεί επίσης σε αυτά και αντίθετη αγωγή της Εταιρείας κατά ΕΤΑ. Η 42
Εταιρεία δε σχηµάτισε σχετική πρόβλεψη, εκτιµώντας ότι θα δικαιωθεί στα αρµόδια δικαστήρια. (δ) Το Γραφείο Ευρέσεως Ναυτικής Εργασίας (ΓΕΝΕ) έχει επιβάλει στην Εταιρεία πρόστιµα συνολικού ύψους 1,56 εκατ. για µη επάνδρωση των πλοίων της τη χειµερινή περίοδο 1999-2000. έχει ασκήσει προσφυγές κατά όλων αυτών των αποφάσεων. Τέτοιος καταλογισµός προστίµου ποσού 0,28 εκατ. έχει ακυρωθεί τελεσίδικα και εκκρεµεί αναίρεση του ΝΑΤ ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), οκτώ (8) άλλοι καταλογισµοί συνολικού ποσού 0,82 εκατ. έχουν ακυρωθεί µε αποφάσεις του ΣτΕ, ενώ εκκρεµούν ενώπιον του ιδίου Ανωτάτου ικαστηρίου πέντε (5) άλλες παρόµοιες περιπτώσεις καταλογισµού προστίµων συνολικού ποσού 0,70 εκατ., τµήµα του οποίου εκ 0,25 εκατ. έχει µεταγενεστέρως ανακληθεί µε αποφάσεις του ιδίου του ΓΕΝΕ. εκτιµά ότι θα δικαιωθεί από το ΣτΕ για τις παραπάνω περιπτώσεις και θα της επιστραφούν ποσά 0,46 εκατ. που έχει ήδη καταβάλει γι αυτές (τα καταβληθέντα ποσά περιλαµβάνονται στο προαναφερθέν συνολικό ύψος προστίµων). (ε) Με την υπ αριθµ. 210/111/2002 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισµού επιβλήθηκε στην Εταιρεία πρόστιµο 1,8 εκατ. για τη µη γνωστοποίηση και πραγµατοποίηση συγκεντρώσεων επιχειρήσεων στον κλάδο της ακτοπλοΐας το 1999. άσκησε προσφυγή κατά της απόφασης αυτής στο ιοικ. Εφετείο, το οποίο µείωσε το πρόστιµο σε 0,9 εκατ., ποσό το οποίο κατέβαλε η Εταιρεία (πλέον τόκων 0,15 εκατ.). Κατά της εν λόγω απόφασης, έχουν ασκηθεί αντίθετες αναιρέσεις στο ΣτΕ από την Εταιρεία και το Ελληνικό ηµόσιο, οι οποίες εκκρεµούν. δε σχηµάτισε σχετική πρόβλεψη, εκτιµώντας ότι δε θα υπάρξει περαιτέρω επιβάρυνσή της από την απόφαση του ΣτΕ. (στ) Το Λιµενικό Ταµείο Κορινθίας έχει βεβαιώσει φερόµενες οφειλές σε βάρος εταιρειών του Οµίλου συνολικού ποσού 0,79 εκατ. για τέλη διέλευσης οχηµάτων από το λιµάνι της Κορίνθου, κατά των οποίων ( βεβαιώσεων) ο Όµιλος έχει ασκήσει προσφυγές στο ιοικ. Πρωτοδικείο Κορίνθου, η εκδίκαση των οποίων δεν έχει ακόµη προσδιορισθεί. δεν σχηµάτισε σχετική πρόβλεψη, εκτιµώντας ότι θα δικαιωθεί από τα αρµόδια ικαστήρια. (ζ) Εκκρεµούν αγωγές κατά εταιρειών του Οµίλου για ναυτεργατικές απαιτήσεις συνολικού ύψους 1,3 εκατ. Κατά πάγια πρακτική ο Όµιλος διενεργεί πρόβλεψη στη βάση εκτιµήσεων των Νοµικών του Συµβούλων που χειρίζονται τις εν λόγω υποθέσεις για το ποσό της τελικής επιβάρυνσης ανά υπόθεση, δεδοµένου ότι πλήθος δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί στο παρελθόν σε παρόµοιες υποθέσεις επιδικάζουν ποσά που είναι πολύ µικρότερα των αιτουµένων. Για το λόγο αυτό, ο Όµιλος έχει διενεργήσει πρόβλεψη στον ισολογισµό του για ποσό 0,14 εκατ. έναντι των ανωτέρω απαιτήσεων, το οποίο εκτιµά ότι είναι επαρκές για την κάλυψη της επιβάρυνσης που ενδέχεται να προκύψει από τις αγωγές αυτές. Επίσης ευρίσκονται σε ισχύ κατά την 31.12.2011 εγγυητικές επιστολές Τραπέζης σε εξασφάλιση υποχρεώσεων της Εταιρείας, που προκύπτουν από τις συνήθεις δραστηριότητές της (έχουν εκδοθεί υπέρ Λιµενικών Ταµείων, Οργανισµού Λιµένος Πειραιώς, Ναυτικού Αποµαχικού Ταµείου κλπ. ), οι οποίες ανέρχονται σε 1.782 χιλ. 32.2 Ενδεχόµενες απαιτήσεις έχει ασκήσει αγωγή κατά του Ελληνικού ηµοσίου για την απόδοση οφειλοµένου ποσού 6,6 εκατ. από επιβαλλόµενες µε Υπουργική Απόφαση εκπτώσεις στη διακίνηση ορισµένων κατηγοριών επιβατών το έτος 2003, για τις οποίες η ίδια Υπουργική Απόφαση προέβλεπε την αποζηµίωση της Εταιρείας. Η εκδίκαση της εν λόγω αγωγής δεν έχει ακόµη προσδιορισθεί. 43
33. Συναλλαγές µε συνδεδεµένα µέρη 33.1 Απαιτήσεις - Υποχρεώσεις µε συνδεδεµένα µέρη Τα υπόλοιπα (απαιτήσεις / υποχρεώσεις) µε τα συνδεδεµένα µέρη, όπως αυτά ορίζονται απο το ΛΠ 24, κατά τις ηµεροµηνίες ισολογισµού, έχουν ως εξής: Απαιτήσεις Απαιτήσεις από θυγατρικές 0 0 10.604 2.976 Απαιτήσεις από λοιπά συνδεδεµένα µέρη 13.199 16.120 13.199 16.120 Σύνολο 13.199 16.120 23.803 19.096 Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις σε θυγατρικές 0 0 526 1.769 Υποχρεώσεις σε λοιπά συνδεδεµένα µέρη 332 57 332 57 Υποχρεώσεις σε µέλη.σ. και ιευθυντικά Στελέχη 41 0 59 0 Σύνολο 373 57 917 1826 33.2 Αγορές - πωλήσεις µε συνδεδεµένα µέρη Οι αγορές και πωλήσεις µε τα συνδεδεµένα µέρη, όπως αυτά ορίζονται απο το ΛΠ 24, για τις χρήσεις 2010-2011, έχουν ως εξής: Αγορές Αγορές αγαθών και υπηρεσιών από λοιπά συνδεδεµένα µέρη 726 394 726 1.235 Πωλήσεις Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών σε θυγατρικές 0 0 4.799 4.815 Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών σε λοιπά συνδεδεµένα µέρη 10.840 7.544 10.840 7.544 Σύνολο 10.840 7.544 15.639 12.359 Η τιµολόγηση των συναλλαγών µεταξύ των εταιρειών του Οµίλου, έγινε µε τους συνήθεις εµπορικούς όρους της αγοράς. 44
33.3 Αµοιβές µελών ιοικητικού Συµβουλίου και βασικών διευθυντικών στελεχών Οι µικτές αµοιβές και αποζηµιώσεις των µελών του ιοικητικού Συµβουλίου και των βασικών διευθυντικών στελεχών του Οµίλου και της Εταιρείας για τις χρήσεις 2010-2011 έχουν ως εξής : Αµοιβές και αποζηµιώσεις µελών ιοικητικού Συµβουλίου 505 507 505 507 Αµοιβές βασικών διευθυντικών στελεχών 532 792 415 675 Σύνολο 1.037 1.299 920 1.182 34. ιαχείριση χρηµατοοικονοµικού κινδύνου και ο Όµιλος εκτίθενται σε χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους, όπως πιστωτικό κίνδυνο, κίνδυνο ρευστότητας και κίνδυνο συνθηκών αγοράς (διακυµάνσεις επιτοκίων, συναλλαγµατικών ισοτιµιών και τιµών καυσίµων). Γι αυτό το λόγο η ιοίκηση της Εταιρείας και του Οµίλου επιδιώκουν την ελαχιστοποίηση των κινδύνων αυτών, µέσω ενός προγράµµατος διαχείρισης κινδύνων. Παράλληλα, η ιοίκηση εφαρµόζει πολιτικές διαχείρισης του κεφαλαιουχικού κινδύνου µε στόχο τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της Εταιρείας και του Οµίλου στο µέλλον και την εξασφάλιση µιας ικανοποιητικής µερισµατικής απόδοσης στους µετόχους. Η σηµείωση αυτή παρουσιάζει πληροφορίες για την έκθεση της Εταιρείας και του Οµίλου σε κάθε έναν από τους ανωτέρω κινδύνους, καθώς επίσης για τους στόχους, τις πολιτικές και τις διαδικασίες που εφαρµόζει η ιοίκηση για την επιµέτρηση και τη διαχείρισή τους. 34.1 Πιστωτικός κίνδυνος και ο Όµιλος εκτιµούν ότι ο πιστωτικός κίνδυνος κυµαίνεται σε χαµηλά επίπεδα δεδοµένου, όσον αφορά την ακτοπλοΐα, ότι υφίσταται ικανοποιητική διασπορά των απαιτήσεων από πελάτες. Επιπρόσθετα, οι διοικητικές υπηρεσίες εφαρµόζουν αυστηρές διαδικασίες πιστωτικού ελέγχου, οι οποίες περιλαµβάνουν ορισµό συγκεκριµένου πιστωτικού ορίου και όρων πληρωµής ανά πελάτη, ενώ επίσης έχουν ληφθεί εγγυητικές επιστολές τραπέζης, ως εξασφάλιση των σηµαντικότερων απαιτήσεων. Όσον αφορά τις ναυλώσεις πλοίων υφίσταται µεγαλύτερη συγκέντρωση των απαιτήσεων, ωστόσο ο πιστωτικός κίνδυνος παραµένει χαµηλός καθώς η µεγαλύτερη απαίτηση (60% των απαιτήσεων από Πελάτες του Οµίλου), αφορά τις συνδεδεµένες εταιρείες ΑΝΕΚ και ΑΙΓΑΙΟΝ ΠΕΛΑΓΟΣ, µε τις οποίες η Εταιρεία, κατόπιν διαπραγµατεύσεων, σύναψε συµφωνία έντοκης αποπληρωµής της οφειλής. 34.2 Κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας λόγω της υποχώρησης των οικονοµικών µεγεθών αλλά και της σοβαρής περιστολής των δανειακών περιθωρίων των τραπεζών, έχει αυξηθεί σηµαντικά σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη. Για την αποφυγή του ενδεχοµένου δηµιουργίας ελλείψεων επαρκούς ρευστότητας, η ιοίκηση φροντίζει να υπάρχουν διαθέσιµες τραπεζικές πιστώσεις για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών σε περιόδους χαµηλής ρευστότητας. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, δεν µπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόµενο να υπάρξει παραβίαση κάποιου ή κάποιων όρων των δανειακών 45
συµβάσεων του Οµίλου, γεγονός που ενδέχεται να επιφέρει ουσιωδώς αρνητικές συνέπειες στην επιχειρηµατική δραστηριότητα, τα αποτελέσµατα της λειτουργίας, τις ταµιακές ροές και τη χρηµατοοικονοµική κατάσταση του Οµίλου. Σε αυτά τα πλαίσια, το 2011 συµφωνήθηκε µε τις πιστώτριες τράπεζες η αλλαγή των όρων αποπληρωµής των δανείων, µε µεταφορά πληρωτέων χρεολυσίων σε µεταγενέστερο χρόνο. Προκειµένου να ενισχυθούν τα κεφάλαια κίνησης του Οµίλου, εξετάζονται διάφορα µέτρα όπως η πώληση παγίων, ο περιορισµός του κόστους λειτουργίας και η αποεπένδυση από µη κερδοφόρες γραµµές. 34.3 Κίνδυνος συνθηκών αγοράς Τα µακροπρόθεσµα και βραχυπρόθεσµα δάνεια του Οµίλου είναι σε ευρώ µε κυµαινόµενο επιτόκιο euribor πλέον περιθωρίου. Κατά συνέπεια ο Όµιλος είναι εκτεθειµένος σε κίνδυνο διακύµανσης επιτοκίων, αφού σε περίπτωση ανόδου αυτών, θα επιβαρυνθεί µε υψηλότερους χρεωστικούς τόκους. Ενδεικτικά, µία µεταβολή σε ετήσια βάση κατά 1% στο επιτόκιο θα είχε επίδραση στα αποτελέσµατα και στα ίδια κεφάλαια του Οµίλου κατά 1,5 εκ. και ο Όµιλος εκτίθενται στον κίνδυνο αύξησης των τιµών των καυσίµων, δεδοµένης της σηµαντικής συµµετοχής του κόστους καυσίµων στο κόστος εκµετάλλευσης. Μια αύξηση ή µείωση κατά 1% στην τιµή των καυσίµων σε ετήσια βάση θα είχε επίδραση στα αποτελέσµατα και στην καθαρή θέση του Οµίλου κατά 0,6 εκ. Κατά συνέπεια, ενδεχόµενη αύξηση στις τιµές των καυσίµων αναµένεται να επιφέρει ουσιωδώς δυσµενείς επιδράσεις στα οικονοµικά αποτελέσµατα, τις ταµιακές ροές και τη χρηµατοοικονοµική κατάσταση του Οµίλου. 34.4 ιαχείριση κεφαλαίου Ο στόχος της Εταιρείας και του Οµίλου κατά τη διαχείριση του κεφαλαίου είναι η διασφάλιση της ικανότητας να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους, ώστε να εξασφαλίζουν ικανοποιητικές αποδόσεις στους µετόχους του και οφέλη στα λοιπά µέρη, που σχετίζονται µε τις δραστηριότητές τους. Με σκοπό τη διατήρηση ή την προσαρµογή της κεφαλαιακής τους διάρθρωσης, η Εταιρεία και ο Όµιλος µπορούν να προσαρµόσουν το ποσό των πληρωτέων µερισµάτων, να επιστρέψουν κεφάλαιο στους µετόχους, να εκδώσουν νέες µετοχές ή να προβούν σε πώληση περιουσιακών στοιχείων. Η ιοίκηση του Οµίλου ελέγχει και παρακολουθεί την κεφαλαιακή του επάρκεια µε βάση το συντελεστή µόχλευσης, ο οποίος υπολογίζεται, διαιρώντας το σύνολο των ξένων κεφαλαίων (Σύνολο Υποχρεώσεων) µε τα συνολικά απασχολούµενα κεφάλαια (Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων και Υποχρεώσεων). Στόχος της ιοίκησης είναι ο δείκτης αυτός να διατηρείται µακροπρόθεσµα χαµηλότερος του 60% ( 0,6 ) για τον Όµιλο, επίπεδο που είναι πολύ ικανοποιητικό για όµιλο έντασης κεφαλαίου. Ο δείκτης αυτός διαµορφώνεται ως εξής για την Εταιρεία και τον Όµιλο κατά τις ηµεροµηνίες ισολογισµού : Σύνολο υποχρεώσεων 195.287 205.218 189.211 198.923 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 368.692 408.146 379.797 411.328 είκτης κεφαλαιακής µόχλευσης 0,53 0,50 0,50 0,48 46
35. Γεγονότα µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού Στις αρχές του 2012 η Εταιρεία προχώρησε, στη σύναψη οµολογιακού δανείου το οποίο ενίσχυσε τη ρευστότητά της, καθώς επίσης και στη µεταβολή βραχυπροθέσµου δανείου σε µακροπρόθεσµο. Επίσης, η Εταιρεία προχώρησε στην πώληση του φορτηγού πλοίου «Hellenic Sailor». Από το προϊόν της πώλησης αποπληρώθηκε µέρος των υποχρεώσεων προς Τράπεζες. εν υπάρχουν άλλα µεταγενέστερα της 31 ης εκεµβρίου 2011 γεγονότα, τα οποία θα επηρέαζαν ουσιωδώς την οικονοµική θέση και τα αποτελέσµατα του Οµίλου και της Εταιρείας ή που θα έπρεπε να αναφερθούν στις σηµειώσεις επί των οικονοµικών καταστάσεων. Πειραιάς, 7 Ιουνίου 2012 Ο Πρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου Ο Β Αντιπρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου Ιωάννης Ι. Βαρδινογιάννης Α Τ Π966572 Κωνσταντίνος Ε. Κληρονόµος Α Τ Κ980430 Ο Γενικός Οικονοµικός ιευθυντής Η ιευθύντρια Λογιστηρίου Νικόλαος. Αρτέµης Α Τ ΑΚ004796 Ανδρούλα Ν. Πορτίδου Α Τ Σ112527 47