ΗΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΤΟΥΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥΘΕΑΤΡΟΥ ΗΟΡΧΗΣΤΡΑ ΗΣΚΗΝΗ ΤΟΚΟΙΛΟΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ
Ηορχήστρα Ήταν µια κυκλική, συχνά πλακόστρωτη, πλατεία στο κέντρο του θεάτρου. Με άλλα λόγια ήτανησκηνή των σηµερινών θεάτρων. Στην ορχήστρα έπαιρνε θέση µετην έναρξη της θεατρικής παράστασης ο χορός. Στο κέντρο της ορχήστρας βρισκόταν ηθυµέλη, ένας βωµός γιατο τοθεό ιόνυσο.
Ησκηνή Ήταν ένα ορθογώνιο, µακρόστενο στεγασµένο κτίριο που προστέθηκε τον 5 ο αι. π.χ. Αρχικά η σκηνή ήταν ισόγεια και χρησιµοποιούνταν µόνο όπως τα σηµερινά παρασκήνια καιτα καµαρίνια. Αργότερα η σκηνή έγινε διώροφη. Σχηµάτιζε έναν εξώστη στον οποίο µεταφέρθηκε η δράση των υποκριτών. Οεξώστης αυτός ονοµάστηκε λογείον.
Τοκοίλον Ονοµαζόταν έτσι λόγω του σχήµατός του (κεκλιµένο χωνοειδές επίπεδο). Ήτανοχώρος όπου απλώνονταν αµφιθεατρικά τα εδώλια (καθίσµατα των θεατών). Ήταν το µεγαλύτερο τµήµα του θεάτρου.
Στην πρώτη σειρά του κοίλου, στην περίµετρο της ορχήστρας, βρισκόταν ηπροεδρία, µια ηµικυκλική σειρά λίθινων καθισµάτων ήθρόνων προορισµένων για τους αξιωµατούχους καιτα τιµώµενα πρόσωπα. Τα υπόλοιπα καθίσµατα µπορεί να ήταν λίθιναήαπό από ξύλο (ικρία) πάνω σε λίθινο υπόβαθρο. Πάνω από την τελευταία σειρά καθισµάτων µπορούσε να επεκταθεί το θέατρο, αντο επέβαλλαν οι ανάγκες, µετην προσθήκη επιθεάτρου.
Ακουστική Ηκαλή ακουστική ήταν το κυριότερο χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής των αρχαίων ελληνικών θεάτρων. εν είναι ακόµα γνωστό αν η ακουστική αυτή ήταν αποτέλεσµα ειδικής µελέτης των αρχιτεκτόνων ή απλώς συµπτωµατική.
Μηχανήµατααρχαίουθεάτρου Κλασικά µηχανήµατα είναι το «εκκύκληµα» που µε τη στροφή του παρουσίαζε τα συµβαίνοντα µέσαστησκηνή, η «µηχανή», είδος γερανού που ανέβαζε ή κατέβαζε τους θεούς («από µηχανής θεός»), το «θεολογείο» ένας εξώστης απ όπου µιλούσαν θεοί και ηµίθεοι, το «βροντείον» ή «κεραυνοσκοπείον», οι «χαρώνειες κλίµακες» και το «αναπίεσµα», δύοµηχανήµατα, τα οποία ανέβαζαν τις ψυχές από τον Άδη. Από τις «χαρώνειες κλίµακες» ανέβαιναν στη σκηνή υποχθόνιεςθεότητες, ερινύες, φαντάσµατακ.λπ.
ΘΕΑΤΡΟΕΠΙ ΑΥΡΟΥ Στο ακρωτήρι "Νησί" της Επιδαύρου σώζεται σε καλή κατάσταση το θέατρο της αρχαίας πόλης, στη µορφή που προσέλαβε στους ύστερους χρόνους της χρήσηςτου. Τοκοίλο, εκτόςαπόελάχισταεδώλια, είναι κατασκευασµένο από τιτανόλιθο, ενώ οι κλίµακες ανόδου από πωρόλιθο. Μέχρισήµεραέχουναποκαλυφθεί 9 κερκίδεςµε 18 σειρέςκαθισµάτων, αρχικήςχωρητικότητας 2000 περίπου θεατών. Όλα τα εδώλια του θεάτρου και οι θρόνοι φέρουν επιγραφές µε ονόµατα χορηγών και υποδηλώνουν παράλληλα την άµεση σχέση του µνηµείουµετηνλατρείατου ιονύσου. Στους ρωµαϊκούς χρόνους, η ορχήστρα γίνεται ηµικυκλική µε την ανέγερση του σκηνικού οικοδοµήµατος πλησιέστερα στο κοίλο. Το κατώτερο τµήµατηςσκηνήςαυτήςσώζεταιµέχρισήµερα. Εδώλια του κοίλου χρησιµοποιήθηκαν στο τείχος των ύστερων χρόνων, που κτίσθηκε στην κορυφή του δεύτερουλόφουτουακρωτηρίου.
ΘΕΑΤΡΟ ΙΟΝΥΣΟΥ (ΑΘΗΝΑ) Το θέατρο του ιονύσου είναι ο σηµαντικότερος γνωστός υπαίθριος θεατρικόςχώροςτηςαρχαιότητας. Αποτελούσε µέρος του ιερού του Ελευθερέως ιονύσου που βρισκόταν στις παρυφές της Ακρόπολης και υπήρξε ο βασικός τόπος παράστασης του αττικού δράµατος αφού φιλοξενούσε τα Μεγάλα ιονύσια, τη µεγαλύτερη θεατρική γιορτή της πόλης των Αθηνών. Οι σωζόµενες τραγωδίες και κωµωδίες του 5ου και του 4ου π.χ. αι. γράφτηκαν -τουλάχιστον οι περισσότερες- για να παιχτούν σε αυτόν. Το θέατρο του ιονύσου θεµελιώθηκε πιθανώς τον 6ο π.χ. αι., στην περίοδο της δυναστείας των Πεισιστρατιδών. Έκτοτε επανοικοδοµήθηκε και επεκτάθηκε πολλές φορές, και έτσι είναι δύσκολο να καθορίσουµε ποια ήταν η αρχική µορφή του. Σήµερα στον ίδιο χώρο βρίσκονται τα ερείπια ενός ρωµαϊκού θεάτρου.
ΘΕΑΤΡΟ Ω ΩΝΗΣ Το αρχαίο θέατρο της ωδώνης στην Ήπειρο είναι από τα µεγαλύτερα και καλύτερα σωζόµενα αρχαία ελληνικά θέατρα. Η χωρητικότητατουθεάτρουείναι 18.000 θεατές. Το θέατρο της ωδώνης αποτελούσε τµήµα του πανελλήνιου ιερού της ωδώνης και κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.χ. από τον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο (297-272 π.χ.) που θέλησε µε αρχιτεκτονικά µνηµεία και οικοδοµήµατα να στολίσει τις περιοχές του βασιλείου του. Την ίδια εποχή κατασκευάστηκε και το µικρό θέατρο της αρχαίαςαµβρακίας. Το κοίλο του θέατρου της ωδώνης τοποθετήθηκε στους πρόποδες του όρους Τόµαρος σε φυσική κοιλότητα ώστε να εκµεταλευτεί το επικλινές έδαφος, πράγµα που ήταν η συνηθισµένη πρακτική στην κατασκευήτωναρχαίωνελληνικώνθεάτρων. Η ορχήστα του θεάτρου δεν είναι ολοκληρωµένος κύκλος και έχει µεγαλύτερη διάµετρο 18,70. Το αρχαίο θέατρο της ωδώνης βρίσκεται σε απόσταση 22 χιλιοµέτρων από τα Γιάννενα.
ΟΜΑ ΑΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣΒ 3 Κατερίνα Φωστίνη Ματίνα Παπαντωνίου Γκλορίν Τσιούρεα Μιχάλης Χαραλαµπόπουλος Παναγιώτης Οικονοµόπουλος